Kurs Visual Basic
Witajcie wszyscy! Oto przed Wami kurs Visual Basica.
Wiem, że czytanie kursów jest monotonne i niekiedy nudne. Miałem właśnie
takie wrażenie ucząc się VB z pewnej książki. Wprowadziła mnie
zaledwie w podstawy. Dalsze funkcje musiałem poznawać sam. Niekiedy nad
jedną funkcją spędziłem 10 godzin – ale zawsze dopiąłem swego.
Kurs jest napisany z humorem, dzięki czemu naukę tego języka będziesz
traktował jak zabawę. No więc zaczynamy ? Chwila, chwila... A może na
początek coś o tym języku...
Język Basic został
stworzony przez Johna G. Kemeny'ego i Thomasa E. Kurtza w 1963 roku w
Darmouth College. Stał się on szybko popularny jako język nauczania w
uniwersytetach i szkołach. W latach 70-tych, został przystosowany do użycia
na komputerach osobistych przez założyciela i prezesa firmy Microsoft
- Billa Gates'a.
Język Basic przeszedł wiele zmian, modyfikacji i udoskonaleń od
pierwszych wersji do teraźniejszego wyglądu i sposobu programowania.
W czasach, kiedy typowymi domowymi komputerami były komputery 8-io
bitowe, takie jak: Atari 800XL, Commodore C64 czy ZX Spectrum, język Basic
był podstawowym językiem programowania. Był dość prosty - stał się
więc powszechnie wykorzystywany przez programistów. Wersje stosowane w różnych
komputerach nieco się różniły. Był to jednak typowy język
strukturalny z dość ograniczoną liczbą rozkazów. Każdy rozkaz występował
w osobnej linii programu, a każda linia zaczynała się od numeru linii.
Był to język wystarczający do pisania prostych aplikacji jak i dość
zaawansowanych programów i gier. Najprostszy program napisany w języku
Basic wyglądał tak:
10 PRINT
"WITAJ"
20 GOTO 10
|
Program ten rozkazem PRINT wyświetlał na ekranie tekst WITAJ, a rozkazem
GOTO 10, powodował powrót do linii nr 10 i zapętlenie programu.
Wraz z rozwojem techniki komputery 8-io bitowe zostały stopniowo wyparte
przez komputery 16-bitowe klasy IBM PC. W pierwszych modelach język Basic
zawarty został w ROM BIOS-ie. Jeżeli system operacyjny nie został
uruchomiony z dyskietki lub z dysku twardego to z ROM BIOS-u uruchamiany
był interpreter języka Basic. Dość szybko jednak zrezygnowano z
umieszczania Basic w ROM BIOS.
Wraz z rozwojem systemów operacyjnych, język Basic powrócił
jako Microsoft QuickBasic i Qbasic, który stał się częścią
systemu operacyjnego MS-DOS. Był to nadal typowy język
strukturalny z tekstowym środowiskiem programistycznym. Nie zyskał on
jednak wielkiej popularności i szybko został wyparty przez bardziej
rozbudowane języki, takie jak Pascal i C.
Przełomem stało się wprowadzenie języka Visual Basic. Język
ten wykorzystywał środowisko Microsoft Windows. Był to język
wizualny, gdzie część programowania polegała na graficznym ułożeniu
elementów aplikacji. Zamiast pisać bardzo rozbudowane aplikacje, w których
znaczna część kodu wykorzystywana była do utworzenia interface (wyglądu)
aplikacji, język Visual Basic udostępniał środowisko graficzne,
w którym wygląd aplikacji tworzyło się podobnie jak obrazy w
programach graficznych. Należało wybrać odpowiedni element wyglądu i
narysować go, wybierając jego położenie i rozmiar. Skróciło to
znacznie czas tworzenia aplikacji, ponieważ zamiast pisać rozbudowany
kod wystarczyło "poskładać" program z dostępnych elementów.
Kolejne wersje Visual Basic wprowadziły wiele kolejnych udoskonaleń
i ułatwień, oraz możliwość tworzenia 16 i 32 bitowych aplikacji.
Mimo że w pełni graficzne środowisko projektowania Visual Basica
i język programowania są odległe od wczesnych interpreterów Basica,
elegancja i prostota języka oryginalnego Basica pozostały do dziś.
Łatwość użycia i duże możliwości Visual Basica to podstawowe
przyczyny, dla których został on wybrany językiem programowania
aplikacji systemu Windows, takich jak Excel. Ze względu na różne
wymagania programistów powstało kilka wersji języka Visual Basic.
Wersja Learning Edition (LE) jest najuboższą wersją z obszerną
pomocą, przeznaczoną dla początkujących programistów. Wersją
podstawową stała się wersja Standart Edition (SE), a nieco
rozbudowana wersja Proffessional Edition (PE) zawiera więcej
kontrolek i możliwości. Najbardziej rozbudowaną wersją jest wersja Enterprise
Edition (EE), która posiada bardzo dużo rozszerzeń i możliwości,
w tym również możliwość tworzenia aplikacji typu klient-server. Dostępna
jest również wersja Control Creation Edition (CCE), która ułatwia
tworzenie własnych kontrolek Visual Basic.
|
EE
|
PE
|
LE
|
CCE
|
Konfigurowalne
środowisko edycyjne
Wyświetlające się listy wartości, właściwości, obiektów i
metod znacznie przyspieszające i ułatwiające pracę,
zastosowane dzięki technologii IntelliSense firmy Microsoft z
funkcjami QuickInfo, DataTips, Complete Word oraz List Properties/Methods.
|
+
|
+
|
+
|
+
|
Visual
Basic Applications Edition, wersja 5.0
Możliwość wykorzystania znajomości Visual Basic w aplikacjach
posiadających Visual Basic for Applications, jak np. Microsoft
Office 97.
|
+
|
+
|
+
|
+
|
Szablony
projektów, przykładowe projekty i dokumentacja Books Online
Gotowe szablony i przykładowe projekty ułatwiające pracę i
zrozumienie Visual Basic oraz rozbudowana dokumentacja Books
Online.
|
+
|
+
|
+
|
+
|
Dodatki
(add-ins)
Zbiór dodatkowych narzędzi ułatwiających tworzenie modułów
klas, metod, zdarzeń, właściwości, formantów ActiveX i stron
Property Pages.
|
+
|
+
|
+
|
+
|
Wielokrotne
projekty
Możliwość edycji i analizy składników i aplikacji w jednej
instancji Visual Basic.
|
+
|
+
|
+
|
+
|
Dziedziczenie
i dziedziczenie wizualne
Możliwość dziedziczenia z innych modułów klas i łączenia
formantów ActiveX.
|
+
|
+
|
+
|
+
|
Tworzenie
formantów ActiveX
Możliwość tworzenia formantów ActiveX wykorzystywanych w
produktach wspierających ActiveX, m.in. Visual Basic, Visual C++,
Visual FoxPro, Microsoft Office, aplikacje internetowe.
|
+
|
+
|
+
|
+
|
Bogaty
zestaw standardowych formantów ActiveX
Formanty ActiveX takie jak: DBGrid, CheckBox, ComboBox,
FileListBox, DriveListBox, CommonDialog, WebBrowser i ponad 20
innych.
|
+
|
+
|
+
|
|
Tworzenie
aplikacji
Możliwość kompilacji do plików typu .EXE lub DLL.
|
+
|
+
|
+
|
|
Kurs
"Learn Visual Basic Now"
Rozbudowany kurs Visual Basic zawierający ćwiczenia, lekcje
wideo, odczyty lektora.
|
|
|
+
|
|
Dostęp
do danych
ODBC w wersji 3.5 to dodatkowe możliwości zarządzania danymi
dla źródeł danych ODBC i ISAM.
|
+
|
+
|
|
|
Optymalizujący
kompilator kodu rodzimego
Ponad 20-to krotne przyspieszenie działania aplikacji w stosunku
do poprzednich wersji, poprzez zastosowanie kompilacji kodu
rodzimego.
|
+
|
+
|
|
|
Dokumenty
ActiveX
Możliwość tworzenia aplikacji Visual Basic, które będą
odczytywane przez Internet Explorer.
|
+
|
+
|
|
|
Formanty
ActiveX dla serwerów
Możliwość wykorzystania wielowątkowych bezpiecznych i
wydajnych składników dla serwerów.
|
+
|
+
|
|
|
Microsoft
Transaction Server Developer Edition
Możliwość tworzenia trójwarstwowych aplikacji biznesowych.
|
+
|
|
|
|
Wsparcie
dla RISC
Możliwość tworzenia aplikacji pracujących na platformach RISC
w kodzie rodzimym.
|
+
|
|
|
|
Remote
Data Objects (RDO) wersja 2.0
Obiektowo zorientowany interfejs programowania ułatwiający
szybki dostęp do baz danych ODBC aplikacji klient-server lub z
Internetu.
|
+
|
|
|
|
Program
analizy TSQL Debugger
Możliwość testowania procedur SQL Server 6.5.
|
+
|
|
|
|
Microsoft
SQL Server Developer Edition
Możliwość tworzenia i testowania baz danych SQL w sieci
lokalnej.
|
+
|
|
|
|
Microsoft
Visual SourceSafe
Możliwość zarządzania kodem źródłowym przy wykorzystaniu
Check In/Out, dzielenie zasobów, historia projektów dla pracy
grupowej.
|
+
|
|
|
|
Application
Performance Explorer (APE)
Możliwość analizy wydajności aplikacji rozproszonych.
|
+
|
|
|
|
Microsoft
Visual Database Tools
Możliwość tworzenia logicznych i fizycznych baz danych, kwerend
klienta i struktur danych serwera.
|
+
|
|
|
|
Język Visual Basic stał się częścią pakietu Visual Studio.
Obecnie dostępna jest wersja 6.0 języka Visual Basic, który w
wersji Enterprise Edition jest również częścią pakietu Visual
Studio 6.0. Dostępna jest również wersja Visual Basic dla
systemu DOS.
Język Visual Basic utrzymuje swoją popularność pomimo bardzo
silnej konkurencji, m.in. Delphi i Visual C.
Język ten jest uważany za łatwiejszy od konkurentów, jednak napisane w
nim aplikacje wykonują się wolniej niż aplikacje konkurentów. Język
ten posiada wiele wad i zalet, ale umożliwia tworzenie nawet bardzo
rozbudowanych aplikacji, a możliwość dołączania nowych kontrolek
ActiveX bardzo to ułatwia i przyspiesza.
Zaczynamy pracę
Mam nadzieję, że posiadasz Visual Basica 6 lub 5. W
ostateczności możesz posiadać wersję 4 (właśnie na tej wersji
poznawałem język VB), ale pamiętaj ,że różni się troszeczkę od
nowszych wersji. No dobra dość gadania... zaczynamy.
Odpalamy naszego VB. Ojej, co to wyświetliło się
jakieś okienko. Teraz możemy wybrać to co będziemy chcieli tworzyć.
My oczywiście zajmiemy się pisaniem programów więc wybieramy pierwszą
ikonkę czyli standard exe. I co my tu widzimy. Po lewej stronie okna
znajduje się pasek z odpowiednimi narzędziami. Po środku widać nasz
formularz, czyli to na czym będziemy „układać” nasz
przyciski itp. A co jest po prawej? Chmmm... Pierwsze to składniki
projektu – tu możemy zobaczyć z ilu formularzy składa się nasz
program oraz przełączać się między nimi – o tym to dopiero w
następnych częściach tego kursu. Poniżej widzimy okno „Properties”.
Są to ustawienia danego elementu. Tak np. możemy tutaj ustawić wielkość
formularza, kolor itp... A jeszcze niżej
widzimy okno „Form Layout”. Jest to podgląd naszej
aplikacji, gzie znajdzie się na pulpicie po uruchomieniu. Innymi słowy
możesz tu ustalić czy program po uruchomieniu będzie się znajdował
bliżej krawędzi dolnej czy górnej. No zapomniałem o jednym. Oczywiście
o pasku narzędzi – właśnie tego u góry. Jak w każdym pasku narzędzi
znajdują się tam najczęściej używane opcje. To tyle na temat wyglądu.
Nie będę tu pisał innych bzdur bo wiem, że
zanudził bym Was na śmierć. Wszystko dowiesz się w swoim czasie. Wiem,
że w książkach wszystko opisywane jest na początku. Z własnego doświadczenia
wiem, że uczenie się czegoś o czym nie ma się bladego pojęcia jest
bezsensowne.
Żelazna zasada: przede wszystkim praktyka .
LEKCJA 1
No więc w tej lekcji napiszemy pierwszy program. Do dzieła:
Otwieramy Visual Basic, tworzymy nową aplikację. Chmmm. Co by tu
zrobić. No może na formularz naniesiemy jakiś przycisk. No dobra. Z
paska narzędzi (tego po lewej) wybieramy „CommandButton”
– Szary prostokąt (3 rząd, 2 kolumna). No dobra przycisk się
wcisnął i co teraz. Teraz wystarczy przytrzymać lewy przycisk myszy na
formularzu i przeciągnąć w którąś ze stron. Czy widzisz te
przerywane linie. To właśnie tu po puszczeniu przycisku myszy ukaże się
pierwszy element naszej aplikacji – Command Button. No fajnie.
Stworzyliśmy przycisk o nazwie Command1. Możesz go teraz przesunąć w
dowolne miejsce na formularzu lub go powiększyć. Po prostu chwyć go i
upuść tam gdzie zechcesz. Jeśli chcesz go powiększyć lub pomniejszyć
zaznacz go, pojawią się teraz obok przycisku kwadraciki za które możemy
chwycić i dowolnie zmieniać rozmiar przycisku. Ufffff... Myślę, że
skapowałeś o co chodzi. Dobra – ale ten napis jakoś brzydko wygląda.
Zmieńmy go np. na „Witaj”. Ale jak to zrobić. Pewnie myślisz,
że teraz zaczniemy posługiwać się kodem. Nic z tego. Wykorzystamy do
tego okienko „Properties”. To po prawej w środku. Wygląda
jak jakaś tabelka. To właśnie tu ustalamy właściwości przycisku.
Zabieramy się do roboty. Zaznacz przycisk na formie. Teraz w okienku
„Properties” widzisz pogrubiony napis Command1 – command
button. Oznacza to, że wszystkie poniżej wypisane opcje odnoszą się do
naszego przycisku. Oto krótki opis najważniejszych funkcji :
(name) |
W
tym polu wpisujemy nazwę identyfikującą nasz przycisk –
najlepiej używać skrótu cmd (od Command) – tak więc
zmieniamy nazwę naszego przycisku na cmdwitaj |
caption |
Chyba
najważniejsza – Tu ustalamy wyrazy które mają znaleźć
się na naszym przycisku – wpisujemy Witaj ! |
Enabled |
Tu
ustalamy czy przycisk będzie się dało wcisnąć czy też nie
– my oczywiście zostawiamy True (Prawda) |
Font |
W
tym oknie możemy ustalić czcionkę, wielkość i efekty dla
napisu |
Height |
Wysokość
przycisku. Raczej wygodniejsze jest rozciąganie przycisku bezpośrednio
na formularzu |
Index |
Ustala
kolejność przeskakiwania focusa. Chodzi o to gdy np. na
formularzu ustawimy trzy przyciski o nazwie cmdJeden, cmdDwa,
cmdTrzy i kolejno ustawimy na nie index 1,3,2 to przeskakując
„Tab-em” kolejno podświetlą się przycisk cmdJeden
(1), cmdTrzy (2), cmdDwa (3). Na razie zostawiamy puste. |
Left |
Określa
odległość przycisku od lewej krawędzi ekranu. Wygodniej jest
przemieszczać przycisk bezpośrednio na formie. |
Style |
Oznacza
czy w przycisku będziemy dokonywać przeróbek kosmetycznych
– dla eksperymenu zaznaczmy True |
BackColor |
Teraz
wracamy się prawie do samego początku. Możemy tu zmienić kolor
przycisku. Zmieńmy go np. na kolor czerwony (znajduje się w zakładce
pallete) |
Top |
Określa
położenie przycisku od górnej krawędzi ekranu |
Width |
Określa
szerokość przycisku |
Visible |
Określa
czy przycisk ma być widoczny na formularzu. Jeśli zaznaczymy
false, to po uruchomieniu programu zobaczymy pusty formularz.
Zostaw więc true |
Większość wyżej wymienionych opcji działa także na formularzu. No
to spróbujmy. Zaznacz formularz (To na czym ułożyłeś przycisk). Teraz
w oknie „Properties” zobaczyś pogrubiony napis „Form1
Form”. Oczywiście jeżeli formularz wydaje ci się za mały to go
sobie powiększ. Identycznie jak przycisk. Po prostu chwyć za kwadracik i
ciągnij. Chmmm. Jak na razie program nie wygląda zbyt ciekawie. Na pasku
u samej góry formularza widnieje napis „Form1”. Chyba czas
aby to zmienić... Masz już zaznaczoną formę ? No to teraz w oknie
Properties znajdź „Caption” – o jest tu nasze Form1.
Zmień to na np. „Mój pierwszy program”. Efekt widać od razu
! Może zmienimy teraz kolor naszego formularza, co? No dobra –
odnajdź funkcję „BackColor”. Teraz rozwiń zawartość
– wybierz zakładkę „Palette” i wybierz dowolny kolor.
Dla przykładu jaskrawy zielony. Ha ! Program zaczyna fajnie wyglądać.
Niestety to co pokazałem do tej pory to tylko umieszczanie składników
na formie i upiększanie wyglądu. Ale my chcemy aby ten program coś robił.
Np. wyświetlił komunikat „Witam cię bardzo serdecznie”.
Niestety, aby to wykonać musimy posłużyć się kodem. Tak, koniec
zabawy w „składanie” sobie programu. Teraz musimy się nauczyć
podstawowych funkcji. Radzę abyś zapisywał sobie składnie poznanych
funkcji gdzieś na kartce. Chyba, że dobrze znasz angielski... Później
pisząc program możesz akurat zapomnieć sobie jak używało się danej
funkcji
No dobra dość tego pieprzenia. Robota czeka.
Chmmm. Kod, kodem – ale gdzie go wpisać. Musimy zastanowić się
kiedy ma wyskoczyć komunikat. Oczywiście po kliknięciu na nasz
przycisk. No to kliknijmy na przycisk. I co? Zaznaczył się tylko. Chmmm.
A może dwukrotnie? Jest! Wyskoczyło coś w formie notatnika z:
Private Sub
cmdwitaj_Click()
End Sub
Co to do cholery jest!? Tu właśnie będziemy pisać kod.
Przeanalizujmy go:
Private Sub oznacza początek wykonywania się kodu – logicznie
myśląc End Sub kończy. Ale do czego jest cmdwitaj1_Click. Chmmm.
Cmdwitaj to przecież nazwa naszego przycisku – to właśnie tu
program rozróżni czy posłużyliśmy się naszym przyciskiem czy czymś
innym. Jak pewnie wiesz Click oznacza kliknięcia – a więc kliknięcie
na przycisku. Tak, tak – kod wykona się dopiero wtedy, gdy
klikniesz na naszym przycisku. Zaraz, zaraz ale jaki kod? Teraz napiszmy
jakiś prosty kod wyświetlający okienko z napisem „Witam cię
bardzo serdecznie”. Napisz coś takiego (oczywiście między Private
Sub cmdwitaj_Click() a End Sub:
x = MsgBox("Witam cię bardzo serdecznie")
Teraz wystartujmy jakoś program. Możemy to zrobić na trzy sposoby.
Najprostszy to przycisk play na pasku narzędzi (tym u góry) Jest to
ikonka bodajże 12 z brzegu. Możemy też użyć klawisza F5, albo z menu
wybrać Run-Start. No to do dzieła. Uruchamiamy...
Wow ! Działa, działa, działa !!! Wystartował nasz program. Teraz
kliknij na przycisku. I co pojawił się komunikat? Jest !!! Ale co się
rzuca w oko. Na pasku stanu widzimy „Project1”. Trzeba to
zmienić...
Klikamy na ok. i zamykamy uruchomiony program. No... wróciliśmy do
kodu. Teraz zamiast x = MsgBox("Witam cię bardzo serdecznie")
wpisz:
x = MsgBox("Witam cię bardzo
serdecznie",vbInformation+vbAbortRetryIgnore,"Witaj !")
I co to zmieniło? Sam zobacz. Wystartuj program jeszcze raz. Tak
zmieniliśmy tytuł, ale także dodaliśmy ikonkę obok komunikatu oraz
mamy trzy przyciski. Jak ja to zrobiłem – się dziwisz. Oto
przepis:
X = MsgBox(„Jakiś tam tekst”,ikonka + przyciski,
„Tytuł”)
Tak wygląda składnia funkcji odpowiedzialnej za wyświetlenie okienka
dialogowego.
Oto poszczególne składniki:
X – nazwa zmiennej (O tym w następnej lekcji). Na dziś musisz
wiedzieć, w jednej procedurze (w naszym przypadku na kliknięciu na
przycisk) może wystąpić tylko jedna zmienna o nazwie x
Ikonki
vbCritical |
Ikonka
krytyczna (przekreślone czerwone kółeczko z charakterystycznym
dźwiękiem) |
vbQuestion |
Ikonka
pytania (Dymek, a w nim pytajnik) |
vbExclamation |
Ikonka
ostrzegawcza (Żółty trójkąt z wykrzyknikiem) |
vbInformation |
Ikonka
informacji (Dymek a w nim literka „i”)
|
|
vbSystemModal |
Brak
ikonki. Za to na pasku tytułowym pojawia się ikonka
windows
|
|
Przyciski
vbOKCancel |
Tylko OK. – nie trzeba tego pisać. On i tak
jest używany domyślnie |
vbAbortRetryIgnore |
Przyciski Przerwij, Ponów próbę i Zignoruj |
vbYesNoCancel |
Przyciski Tak, Nie, Anuluj |
vbYesNo |
Przyciski Tak lub Nie |
vbRetryCancel |
Tylko przyciski Ponów i Anuluj |
MsgBox zwraca:
1 |
vbOK |
2 |
vbCancel |
3 |
vbAbort |
4 |
vbRetry |
5 |
vbIgnore |
6 |
vbYes |
7 |
vbNo |
To będzie Ci potrzebne (chodzi mi o to co zwraca MsgBox) w następnej
lekcji gdy poznasz funkcję warunkową If.
ZADANIE DOMOWE:
Napisz program z dwoma przyciskami Jeden o nazwie „Witaj” i
kolorze czerwonym, a drugi „Pytanko” i kolorze jasno
niebieskim. Klikając na pierwszym powinien wyświetlić się komunikat
„Jestem spoko” z ikonką informacyjną i przyciskiem OK. Zmień
tytuł na „Przywitanie”. A drugi z tekstem „Czy mnie
lubisz” z ikonką pytania i przyciskami Tak – Nie, oraz o
tytule „Małe pytanko”.
Nie zapomnij o nazwach przycisków (cmd...)
W następnej lekcji nauczymy rozpoznawać program co wybrałeś. Tak
np. Gdy na pytanie czy mnie lubisz odpowiesz „tak” program ci
podziękuje. Jeśli nie to wyrazi swój żal.
PowodzeniaSlash
slash@ptik.ivg.pl
http://www.ptik.ivg.pl |