Kazania powstały w okresie, gdy Zygmunt III Waza pragnął ukrócić samowolę szlachecką, zapobiec ciągłemu zrywaniu sejmów, wzmocnić władzę monarszą, zmierzając do absolutystycznej formy rządzenia. Projekty króla były widziane niechętnie. Sejm 1597 roku, na którym Skarga miał jakoby wygłosić Kazania, został zerwany. Kaznodzieja w nim nie uczestniczył, określał jednak siebie jako "posła duchowego", głosiciela i obrońcę jedynie słusznej wiary, ładu i zwolennika planów króla.

Kazanie wtóre, o miłości ku ojczyźnie i o pierwszej chorobie Rzeczypospolitej, która jest z nieżyczliwości ku ojczyźnie.

Człowiek potrafi dzięki rozumowi budować i tworzyć. Ale również poprzez głupotę i złość potrafi wiele zniszczyć, nawet to co sam zbudował (cytat).

Skarga brak rozwagi i mądrych postaw wobec własnego kraju nazywa chorobą. (cytat)

Jedynie prawdziwa miłość prowadzi do zgody (cytat).

"Dobra zgoda i pokój między pospolitym ludem, ale lepsza między pany, którzy ludźmi rządzą abo o nich radzą, a najlepsza miedzy królami, którzy wszystkiemu światu pokój i zgodę swoją przynoszą."

Autor uważa, iż mądrość i miłość wśród ludzi sprawujących władzę da szczęście światu, szczęście wszystkim ludziom. To od nich zależy, jak będzie żył prosty człowiek na ziemi. Skarga porównuje uczestników obrad do ojców i opiekunów ludu. Ojczyznę, natomiast, porównuje do dobrej matki, która dba o swoje dzieci, o swój lud (cytat).

Ludzie w naszym kraju są bogaci - mówi kaznodzieja - wykorzystują swoje bogactwo do "używania świata", natomiast ojczyzna jest biedna, ale nikt jej nie chce pomóc. Wśród możnych panuje beztroska, nie są oni zainteresowani losami swojego kraju. Skarga porównuje ojczyznę do okrętu, który tonie. Wszyscy powinni ratować ten okręt (cytat).

Kazanie ósme. O szóstej chorobie Rzeczypospolitej, która jest dla

grzechów jawnych i niekarności ich.

Skarga upomina grzeszny lud. Pokazuje mu jego wady i grzechy. Szlachta lubuje się w wygodach i przepychu, przez to zatraciła swego ducha rycerskiego i waleczność. Kobiety tracą pieniądze na wymyślne, zbyteczne stroje i ozdoby. Urzędnicy lubią wystawność, na co tracą pieniądze należące do całego narodu. Za taką postawę wszyscy mogą zostać ukarani (cytat).

Dzieło to przepojone jest patriotyzmem. Znamionuje orientację polityczną i wielkie doświadczenie poety - kaznodziei oraz opanowanie rzemiosła oratorskiego, sztuki wymowy, która od starożytności wypracowała rozliczne sposoby, figury i środki pobudzające rozum, wolę i uczucia słuchaczy.