Omówienie - Wiersze Adama Asnyka

W okresie lwowskim pierwsze swoje utwory ogłosił w Dzienniku Literackim, następnie wydał pierwszy tomik swej poezji. W tym okresie w jego twórczości wyróżnić można dwa tematy:

Okres krakowski to pogodzenie się ze światem, zaakceptowanie tego, co jest wokoło. Poeta uważa, że żadne osiągnięcia duchowe - wbrew pozorom - nie zaginą. Głosi pochwałę postępu i tych, co tworzą przyszłość. Wiersze napisane w tym okresie to: "Przeminął czas", "Daremne żale", "Do młodych".

Dużo miejsca poeta poświęcił również tematyce tatrzańskiej. Filozoficzne przemyślenia poety zawiera cykl "W Tatrach".

Asnyk uważał, iż należy kontynuować to, co zaczęli słynni wieszczowie. Miał wciąż przed oczyma obraz poezji romantycznej. Uważał, iż twórczość powinna upamiętniać "czasy sławy i miecza". Nakazywał kontynuację tradycji, która jest "sercem narodu".

Za życia poety jego twórczość cieszyła się dużą popularnością. Lecz w pozytywizmie jego wiersze nie miały większego znaczenia. Był epigonem romantyzmu, ostatnim przedstawicielem starej epoki.

Wiersz ten dość często porównywany jest do "Ody do młodości" Mickiewicza. Jest to apel do młodych pozytywistów. Poeta szuka jakoby płaszczyzny porozumienia między ideałami starej odchodzącej epoki a nowej. Wyraża jednocześnie aprobatę dla haseł rodzącej się dopiero epoki - kultu nauki, wiedzy i prawdy (cytat).

Jednak poeta, związany mocno z epoką romantyzmu, przesiąknięty jest szacunkiem do niej i nie chce do końca zerwać z przeszłością (cytat).

Chce przypomnieć młodym, że wszystkie pokolenia dziedziczą osiągnięcia z przeszłości. Jest to teoria rewolucjonizmu, prowadzi do nieustannego rozwoju świata. Korzystając z doświadczeń poprzedników można kroczyć dalej, naprzód. Asnyk zdawał sobie sprawę, iż każda epoka to szczebel w drabinie jako niekończącym się rozwoju człowieka. Aprobując teraźniejszość i wzywając do aktywnego kształtowania nowej historii, od czasu do czasu pojawia się słowo "ale...". Poeta bronił ciągłości dziejów człowieka. Wierzy, że z licznych przemian, jakie ciągle zachodzą, w świadomości ludzkiej pozostanie to, co było najlepsze w przeszłości.

To programowy wiersz poety. Jest wyrazem łączności poety z całą przeszłością romantyczną. Choć pełen rozterek, rozumie konieczność postępu, kształtowania świadomości zgodnie z wymaganiami nowej epoki (cytat).

Wiersz ten skierowany jest do pokolenia, które odchodzi już w przeszłość. Trzeba zdawać sobie sprawę - mówi poeta - iż pewne procesy są nieodwracalne i nie ma co upierać się przy dawnych formach życia. Rozwój jest konieczny i niezależny od ludzkiej woli czy też uczuć (cytat).

Utwór nawiązuje do polemiki "starych i "młodych".

Pewna część twórczości Asnyka poświęcona jest przyrodzie. Limba to wiersz pochodzący z cyklu "Z Tatr". Osiągnął tu poeta doskonałą harmonię pomiędzy obrazami poetyckimi ukazującymi piękno gór, drzew i stawów tatrzańskich, a rozważaniami nad tajemnicą życia. Limba rośnie samotnie, wyparta przez licznie rosnące małe świerki.

Jej duma nie pozwala walczyć o przetrwanie, ma świadomość, że przegrywa, ale chce umrzeć z godnością (cytat).

Samotna limba nabiera przenośnego znaczenia. Jest symbolem losów człowieka. Wyraża romantyczne przekonanie o wyższości tego, co wzniosłe nad praktyczną siłą.

Wiersz jest zadumą nad jednością przyrody i ludzkiego losu oraz pogodzenia się człowieka z nieustannym przemijaniem.

Karmelkowy wiersz

Wiersz ten to rozczarowanie kochanka, który nie może pogodzić się z obłudą kobiet. Kiedyś poeta gotów był poświęcić życie za ukochaną osobę, wierzył w szczerość uczuć, miłości (cytat).

Obecnie zdaje sobie doskonale sprawę, iż wyznania kobiet to tylko gra z ich strony, często kpina z głębokich uczuć zakochanego mężczyzny (cytat).

Poeta jest rozczarowany tym, że prawdziwe, wielkie uczucie, tak naprawdę nie istnieje. Widoczny jest w tym liryku ironiczny uśmiech poety. Właśnie takie podejście Asnyka do miłości zapewniło jego erotykom długi żywot w polskiej poezji.

Ach, jak mi smutno!

Podmiot liryczny jest zrozpaczony, przepełniony żalem, gdyż opuszczony został przez ukochaną osobę (cytat).

Jest to dla niego wręcz katastrofą, nie potrafi się z niczego cieszyć.

Liryka miłosna Asnyka jest sentymentalna, staroświecka poprzez bezpośredniość wypowiedzi, prostotę w budowie zwrotek i całego wiersza oraz banalnym wyrazom. Jest to poezja uczuć nieodpowiedzialnych i nie spełnionych. Przepełniona tonem żartobliwym i ironicznym.