

_____________________________________________________________________________



                             Margit Sandemo


                         SAGA O LUDZIACH LODU


                               Tom XXX

                            Bestia i wilki

_____________________________________________________________________________



        ROZDZIAŁ I


  Nigdy żaden człowiek na ziemi nie był bardziej
samotny niż mały Henning Lind z Ludzi Lodu w ten
mroźny marcowy poranek 1861 roku, kiedy wracał do
Lipowej Alei, do pustego domu.
  Wszystko zamarznięte. Szron migotliwymi kryształ-
kami pokrył trawę i krzewy. Budynki stały jakby po-
wleczone mieniącą się warstwą zlodowaciałej mgły. Para
szła koniowi z pyska, gdy zmęczony wkraczał nareszcie na
dziedziniec.
  Jedenastoletni Henning czuł odrętwienie w każdej
najmniejszej komórce swego ciała. Twarz miał stężałą, ale
raczej nie z zimna, lecz z powodu uczuć, jakich doświad-
czał.
  Nie mógł myśleć jasno. Nie miał odwagi. Nie był
w stanie spoglądać w przyszłość. Musiał żyć chwilą
bieżącą, musiał działać, a nie zastanawiać się.
  W dwukółce wiózł drogocenny ładunek: nowo naro-
dzone bliźnięta Sagi, osieroconych chłopców Ulvara
i Marca.
  Obejście leżało pogrążone w ciszy. Nikt mu nie
wyszedł na spotkanie. Zresztą może tu już nigdy więcej
nikogo nie będzie?
  Nie, tak nie wolno myśleć! Dzieci... Trzeba je zanieść
do domu. Jedynie to ma teraz jakiekolwiek znaczenie.
  W swoim krótkim życiu Henning zdążył się dowie-
dzieć dużo więcej o okrucieństwie losu niż niejeden
dorosły człowiek. Bał się, że teraz będzie miał wielę okazji,
żeby tę wiedzę pogłębiać.
  Zeskoczył z dwukółki i wziął jedno z dzieci. Z ciągle
przyjemnie ciepłego zawiniątka dało się słyszeć żałosne
kwilenie. Gdyby nie to ciepło, malec by nie przeżył
podróży w nocnym chłodzie.
  Henning zobaczył, że w tłumoczku leży Marco. Cudo-
wnie piękny, ciemnowłosy chłopczyk.
  Jakże oni się między sobą różnią...
  Przyciskał mocno zawiniątko z noworodkiem, wyj-
mując klucz ze schowka w murze. Właśnie mijała doba od
chwili, gdy on i Saga wyruszyli w drogę na spotkanie jego
rodziców. Jak wiele wydarzyło się w ciągu tej jednej
jedynej doby!
  Dzień i noc tak pełne niesamowitych wydarzeń, że
starczyłoby ich na cały rok.
  Otworzył drzwi. Ze środka wypełzło mu na spotkanie
zimno.
  - Nie bójcie się - powiedział swoim ufnym dziecięcym
głosem. - Henning zaraz napali i będziecie mieć ciepło.
  Marco został ułożony w pięknym łóżku z wysokimi
szczytami, w dużym łożu rodziców. Henning przełknął
ślinę, patrząc na to posłanie, i pospieszył z powrotem na
dziedziniec.
  Łzy wyschły mu już dawno temu. To nie był czas na
łzy.
  Choć stanowczo zabronił sobie rozmyślać nad sytuacją,
nie był w stanie powstrzymać pracy mózgu. Całkowicie
niezależnie od jego woli krążyła mu po głowie uparta
myśl: Wczoraj po południu... Wczoraj po południu
dowiedzie1iśmy się, Saga i ja, że statek, którym mieli
płynąć rodzice, zaginął. W pobliżu Malen, rozległego
usypiska kamieni na morskim dnie, które jest najwięk-
szym w Norwegii cmentarzyskiem okrętów.
  A potem w drodze do domu stało się to niepojęte!
Nigdy tego nie zrozumie, żeby nie wiem jak długo żył.
Podniósł zawiniątko z małym Ulvarem, starając się nie
patrzeć na jego zniekształconą, straszną twarzyczkę.
Również derka, w którą ten malec był owinięty, za-
chowała zdumiewająco dużo ciepła i chroniła nowo
narodzoną istotkę przed mrozem. Pobiegł z małym do
domu i ułożył go obok brata.
  - Koń - mruknął sam do siebie, ale też jakby
tłumacząc się dwóm noworodkom. - Muszę wprowa-
dzić konia do stajni. Nie może stać na zimnie. Zaraz
wrócę!
  Z największym pośpiechem wyprzągł zwierzę, wpro-
wadził je do stajni i zadał paszę. W stajni panowało ciepło,
płynące tu z sąsiedniej obory. Koń dostał siana i pełne
wdzięczności przyjacielskie klepnięcie w zad.
  Krowy porykiwały niecierpliwie.
  - Zaraz przyjdę was wydoić - obiecał Henning.
  Najpierw jednak nausiał zająć się dziećmi.
  Obaj chłopcy popłakiwali, kiedy wszedł do zimnego
domu. Żałosne, bezradne kwilenie dochodziło od strony
łóżka.
  - Zaraz, za chwileczkę - uspokajał ich Henning, który
poczuł się kompletnie zagubiony i bezradny. W co ubierze
tych malców? I jak zdoła ich nakarmić?
  Nie mógł sobie poradzić z rozpaleniem ognia, działał
zbyt gorączkowo. Nie mógł się skupić na tym, co robi, bo
wciąż przeszkadzały mu podstępne myśli, których starał
się do siebie nie dopuszczać, a które mimo to ani na chwilę
nie dawały mu spokoju.
  Poród... Przyjście na świat dzieci, którymi teraz sam
musiał się opiekować. Saga, która krwawiła tak strasznie
i nieuchronnie oddalała się od świata ludzi. I potem
jeszcze...
  Czy on to naprawdę przeżył?
  Te dwie czarne istoty, które zabrały Sagę, zanim
zdążyła skonać? Które podarowały jej nowe życie dzięki
temu, że ją zabrały do... Saga wspominała o Lucyferze.
Czy poszła teraz do tego czarnego anioła, który nie jest
Szatanem?
  Cokolwiek to było, Saga zniknęła. Anioły zabrały ją ze
sobą. Uniosły ją na swoich silnych ramionach, a dwoje
dzieci zostawiły. Dar Lucyfera dla Ludzi Lodu, powie-
działy. Czarne anioły dotknęły nędznych becików i tchnę-
ły w nie ciepło, które dotychczas się nie ulotniło. A jeden
z przybyszów położył rękę na głowie Henninga. Powie-
dział, że to on musi teraz zająć miejsce wybranych. Saga
należała do wybranych. Więc Henning miałby zająć
miejsce Sagi? Ale to przecież niemożliwe!
  Dotknął ręką ubrania na piersi. Znajdowała się tam
alrauna. Uspokajająca, pocieszająca. A kiedy ów anioł
położył rękę na głowie Henninga, to... to tak, jakby...
tchnął w niego siłę. Chłopiec poczuł się mocny, jakby był
najsilniejszym człowiekiem na całym świecie. Niestety, to
uczucie rozwiało się, kiedy niezwykła postać zniknęła,
i Henning stał się na powrót małym, bardzo samotnym
chłopcem, na którego spadła zbyt wielka odpowiedzial-
ność.
  Ogień palił się w piecu, po izbie rozchodziło się ciepło.
  - Czy możecie jeszcze chwilkę poleżeć? - pytał z tros-
ką malców. - Muszę iść wydoić krowy. Potrzebuję
przecież mleka dla was. Jesteście już pewnie bardzo
głodni?
  Byli głodni, to nie ulegało wątpliwości. Krzyczeli
obaj ile sił. Nie stać ich było na razie na zbyt wiele, ale
mimo wszystko żałosne kwilenie przenikało Henninga
da szpiku kości. Dręczyły go straszne wyrzuty sumie-
nia.
  Chyba nigdy w życiu szybciej nie wydoił krów.
W biegu rzucił śniadanie wygładniałym zwierzętom
- siano krowom, zupę świniom, ziarno kurom i tak dalej.
Sprzątanie w oborze i chlewie zostawił na później.
  Potem niczym pracowity krasnoludek przebiegł z peł-
nymi mleka wiadrami przez podwórze do domu.
  Uważał, że sprawą najważniejszą jest nakarmienie
malców. Zostawił ich jeszcze na chwilę w ciepłych
becikach i zajął się przygotowaniem mleka. Podgrzał je i...
Co to Saga mówiła? Żeby zmieszać mleko z wodą?
  Ale jakim sposobem zdoła ich napoić?
  Kiedy siedział na taborecie przy łóżku z kubkiem
mleka i próbował łyżeczką wlewać je małeństwom do ust
po kropelce, przyszła Line z Eikeby.
  Była to chuda kobieta o bladej twarzy, z pewnością
dużo młodsza niż na to wyglądała. Każda najmniejsza linia
w jej twarzy i w całym ciele opadała w dół. Line nie
zachawała niczego, co można by nazwać figurą lub
czystymi rysami. Życie wypełnione nieustanną pracą
ponad siły i wieczne zmanwienia wyryły głębokie ślady.
Mąż Line chciał sprzedać Eikeby ludziom z miasta, którzy
wciąż osiedlali się w parafii Grastensholm czy raczej na
terenie, który kiedyś parafią Grastensholm był. Ona sama
nie miała w tej sprawie nic do powiedzenia, ale żal, że
będzie musiała opuścić dom rodzinny - bo to ona wniosła
zagrodę w posagu - był dla niej trudny do zniesienia.
  Właściciele Eikeby uważali się zawsze za krewnych
Ludzi Lodu. Matka Mattiasa pochodziła przecież stamtąd.
Jeśli Ludzie Lodu potrzebowali pomocy w gospodars-
twie, zwracali się przede wszystkim do Eikeby. W ciągu
ostatniego półwiecza, odkąd Heike sprowadził do Gras-
tensholm ów nieszczęsny szary ludek, sytuacja mocno się
skomplikowała. Kiedy jednak Saga zdołała przegonić
upiory, mieszkańcy Eikeby ponownie zbliżyli się do
Ludzi Lodu. Dokonywało się to powoli, dawały o sobie
znać wyrzuty sumienia, że zdradzili "krewnych" na tak
długo.
  - Jezus Maria - jęknęła Line od progu. - Co ty tam
masz?
  - Och, Line, pomóż mi. Oni nie chcą pić! - wołał
Henning na pół z płaczem. - Tak się boję, że oni mi pomrą
z głodu!
  - Co ty mówisz, chłopcze? Czy to dzieci pani Sagi? Już
urodziła? A gdzie ona? No tak, rozumiem, leży...
  - Sagi nie ma - zaszlochał Henning żałośnie.
  - Nie ma? Jak to nie ma? O mój Boże, widziałeś kiedy
takie śliczne dzieciątko? Widziałeś taką piękną buźkę?
A ten drugi... Och, nie, Panie, zmiłuj się nade mną, o, fuj,
siło nieczysta! Co za nieszczęście, świat i ludzie nie
widzieli... Że też się takie mogło urodzić! Ja znałam
przecież pana Heikego, powiadam ci, ale ten tutaj to
gorszy od największego paskudztwa! No, Henning, ale to
przecież musiało... musiało... O, w imię Ojca i Syna...
Przecież to musiało kochanej pani Sadze... - głos jej zniżył
się do szeptu - odebrać życie! A gdzie ona jest teraz?
W pokoju na górze?
  Henning także szeptał zdrętwiałymi wargami.
  - Nie. Ona umarła w nocy. W drodze do domu.
  - Leży... na bryczce?
  - Nie, została tam. Daleko stąd.
  Line próbowała jakoś przyswoić sobie te wiadomości.
Trwało to dłuższą chwilę.
  - O, dziecko kochane! - powiedziała w końcu.
- Gdzie? Musimy ją sprowadzić do domu.
  Myśli Henninga gnały jak szalone. Przecież nie może
powiedzieć, że przybyły dwa czarne anioły, żeby ją zabrać.
  - Nie, to... nie jest potrzebne. Tam byli jacyś ludzie.
Chrześcijanie, chciałem powiedzieć. Obiecali, że się nią
zajmą. Urządzą jej pogrzeb jak trzeba. Zaraz tam.
  - Ale musicie chyba...
  - Ona była bardzo okaleczona.
  - Aha. Rozumiem - powiedziała Line ochrypłym
głosem. - No, a twoi rodzice? Gdzie oni są? Nie możesz tu
przecież siedzieć sam z dwoma noworodkami.
  - Oni wrócą niedługo - rzekł pospiesznie Henning.
- Statek się spóźnił.
  Line przyglądała się chłopcu. Był naprawdę sam
w domu. Z dwoma noworodkami?
  Broda mu drżała.
  - Spóźnił się? - zapytała. - Tyle dni?
  - Nic groźnego się nie stało - tłumaczył bezbarwnie.
- Statek nie trafił na Malen, po prostu zniosło go na inny
kurs...
  - Czy ten statek zaginął?
  - Tylko na razie. Wkrótce go odnajdą. On na pewno
jest na morzu, ale my nie mogliśmy czekać, bo Saga czuła
się źle i musieliśmy wracać.
  Line zrozumiała, że chłopiec więcej już nie zniesie.
Jego blada jak ściana twarz i niechęć do rozmowy o tym,
co się stało, świadczyły też wymownie, że właśnie teraz
śmiertelnie się boi współczucia. Ten malec miał swoją
dumę.
  - Dzieci - bąknęła i podeszła do łóżka. - Dzieci muszą
dostać jeść.
  Co do tego nie mogło być najmniejszych wątpliwości.
Maleństwa wciąż dzielnie krzyczały swoimi wątłymi
głosikami, tak słabymi, że nawet nie przeszkadzały w roz-
mowie.
  - Poczekaj, niech no się zastanowię... - powiedziała
Line. - Czy jest ktoś w okolicy, kto mógłby je karmić?
Tyle teraz nowych ludzi się nasprowadzało, że nie znam
nawet połowy. Nie, naprawdę nie znam żadnej kandyda-
tki na mamkę, ale popytam. W każdym razie nie możesz
ich karmić łyżeczką. Nic z tego nie będzie. Ale w domu
mam smoczek, karmi się przez niego osierocone jagnięta.
Zaraz go przyniosę.
  Line zniknęła za drzwiami. Henning opadł na krzesło.
Nie był w stanie nawet uświadomić sobie, jakie to
groteskowe, że noworodki mają być karmione używanym
smoczkiem, przez który piły jagnięta.

  Pogłoski szybko rozniosły się po paraFi. Henning miał
bardzo trudny dzień, zwłaszcza z przyjmowaniem wszyst-
kich ciekawskich i chętnych do pomocy, którzy od-
wiedzali go licznie i niemal bez przerwy.
  Zaleziono mamkę, ale ona zgodziła się karmić tylko
ładne dziecko. Z Ulvarem nie chciała mieć do czynienia.
Nieszczęsny Henning był całkowicie wykończony, a nie
potrafił na nic się zdecydować. Co robić? Wokół łoża
w którym leżały dzieci, stała liczna grupa kobiet.
  - Jakiż to śliczny aniołeczek - cmokały wzruszone
urodą Marca.
  Dobrze, dobrze, myślał Henning złośliwie. Ciekawe,
co by zrohiły, gdybym im opowiedział o ojcu chłopca?
Może nareszcie mielibyśmy tu spokój.
  Ale, rzecz jasna, niczego takiego nie zrobił.
  Było już południe i Henning czuł się śmiertelnie
zmęczony. Nikt jednak nie miał czasu zastanawlać się nad
jedenastoletnim chłopakiem ani nad tym, jak ciężkie
obowiązki na niego spadły.
  Mały Marco został zaopatrzony w ubranka, które
zebrano w okolicy, lecz Ulvarem nie chciał się zająć nikt.
Henning prosił, żeby mu pozwolono wykorzystać to, co
zostało, i po długich, prowadzonych szeptem naradach
kobiety wyraziłg zgodę. Tylko że ubrać Ulvara musiał
Henning sam. Robił to niezdamie, a serce krwawiło mu
z bólu, gdy patrzył na to zdeformowane ciałko, na
okropne spiczaste barki, które odebrały Sadze życie.
  W końcu obaj chłopcy ubrani leżeli w łóżku. Kobiety
zasłoniły buzię Ulvara, żeby na niego nie patrzeć, ale
nieustannie przychodził ktoś nowy, kto odsuwał pielusz-
kę, bo bardzo chciał się przestraszyć.
  Mamka postanowiła natychmiast zabrać Marca ze sobą
do domu, lecz Henning przeciwstawił się temu stanow-
czo. Z drżeniem w sercu usiadł na krawędzi łóżka, jakby
chciał osłaniać dzieci, i wyyaśnił, że obiecał umlerającej
matce, iż jej maleństw nie rozłączy. W końcu mamka
przyrzekła, że będzie przychodzić kilka razy dziennie
karmić noworodka. Mieszkała niedaleko.
  Ale co z Ulvarem... Ktoś mruknął pod nosem: "Naj-
lepiej, żeby go Pan Bóg zabrał..." A inni pokiwali
głowami. Line z Eikeby była jedyną osobą, która okazy-
wała jakieś zrozumienie sytuacji. Nie znalazła prymity-
wnej butelki ze smoczkiem dla jagniąt, i chyba dobrze,
że się tak stało, ale nauczyła Henninga, jak karmić
malca gałgankiem maczanym w mleku. Sama jednak
też nie chciała nawet dotknąć tego "diabelskiego dzie-
ciaka", bo miała w domu liczną rodzinę, której nie
mogła pozbawić matki. Henning mimo wszystko dzię-
kował jej serdecznie i przygotował mleko zgodnie z za-
leceniami Sagi. Zabrał Ulvara do kuchni i trzymając go
na kolanach, po długich i trudnych próbach, zdołał go
w końcu nauczyć ssać zwinięty w rulonik płócienny
gałganek.
  Żeby tylko kobiety zgromadzone w pokoju przestały
wciąż powtarzać, jakie to tragiczne, że Viljar i Belinda
z Ludzi Lodu zginęli oboje jednocześnie! Nie chciał tego
słuchać. Najehętniej zatkałby sobie uszy rękami, ale wtedy
upuściłby dziecko.
  Żółte wąskie oczka zwróciły się ku niemu, na wpół
jeszeze ślepe szukały jego twarzy. Makabryczne rysy
krzywiły się niecierpliwie za każdym razem, kiedy Hen-
ning musiał umoczyć gałganek w mleku.
  - Niczego się nie bój, Ulvarze - mówił do niego
uspokajająco. - Henning jest przy tobie. Możesz na mnie
polegać, ja jestem twoim przyjacielem i nigdy cię nie
opuszczę. Nie słuchaj tych głupich bab, bo mama i tata
zaraz wrócą, a wtedy będziemy mieć bardzo dnbrze. Bo
wiesz, oni są strasznie kochani, oboje.
  Diabelskie oczy patrzyły na niego bez wyrazu.
  Pamiętał, co powiedzieli czarni aniołowie, kiedy stali
obok dzieci w cichą noc:
  "Od jednego z nich przyjdzie ten, który podejmie
walkę z Tengelem Złym. Drugi z chłopców ma do
spełnienia inne zadanie. Obaj są darem naszego władcy dla
Ludzi Lodu."
  Który z nich jest którym?
  To nie ma znaczenia. Henning będzie się zajmował
obydwoma. Będzie ich traktował tak samo.
  Mały, dzielny Henning. Był zbyt młody, żeby wiedzieć,
iż nie można dwojga dzieci traktnwać najzupełniej tak
samo. Ci rodzice, którzy starają się być sprawiedliwi
wobec swoich dzieci aż do najdrobniejszych szczegółów,
zawsze wobec jednego z nich są niesprawiedliwi. Bo same
dzieci mają różne oczekiwania i różnie pojmują świat.
  W końcu obaj chłopcy zostali nakarmieni, a gromada
bab gadała tak, że Henningowi mało głowa nie pękła.
Nadchodził wieczór, Henning nade urszystko potrzebo-
wał snu, ale skąd wziąć czas! Inwentarz trzeba nakarmić,
i...
  Poszedł z Ulvarem do pokoju.
  Kiedy uslyszał, że któraś z kobiet mówi:
  Pani Lie jest na probostwie. Przyjechała w od-
wiedziny do Pastorowej. Tak, no właśnie, to była właś-
cicielka Elistrand. Teraz jest wdową. Już wie, co się stało,
i podobno tu idzie.
  Babcia? Henningowi poczerwieniały uszy. "Czcij ojca
swego i matkę swoją", napisano w Biblii. Ale nie ma tam
nic o babciach. Na szezęście. Bo on nigdy nie lubił tej
babci, która zawsze tak źle odnosiła się do ukochanej
mamy Henninga a swojej córki, Belindy, i nienawidziła
Viljara, bo nie potrafił utrzymać Grastensholm. Kiedy
utracili duży dwór, babcia odepchnęła ich od siebie, nie
chciała mieć z nimi do czynienia. Nigdy im w niczym nie
pomogła, umiała tylko żądać.
  Henning bał się tej babci. Paraliżowała jego wolę.
  Kobiety sprzeczały się teraz, kto się najlepiej nadaje
do tego, by zająć się ślicznym Markiem. Nikt już nie
słuchał nieśmiałych protestów Henninga, że nie wolno
rozdzielać braci. Czuły się niebywale ofiarne i miłosier-
ne, bo uwolniły go od odpowiedzialności za jednego
z chłopców.
  W tej chwili do domu wkroczyła pani Lie. Stanęła
w progu wypełniając swoją godną osobą prawie całe
drzwi. Wyglądała jak flagowy okręt w pełnej gali.
  - Henning, mój wnuku - odezwała się głębokim
basem. - Cóż to ja słyszę na temat twoich rodziców?
Naprawdę się potopili?
  Chłopiec zrobił się upiornie blady.
  - Nie, nle, tylko się trochę spóźniają.
  - To właśnie podobne do tego twojego nieodpowie-
dzialnego ojca, żeby zabierać moją córkę w taką niebez-
pieczną podróż! A teraz zostałeś sam, dziecko drogie! Ale,
naturalnie, przeprowadzisz się do nas. I, jak słyszę, masz
tu dwoje malutkich dzieci. Bliźnięta Sagi. O, drogie
dziecko, przez co ty musiałeś przejść! I podobno jedno
z bliźniąt jest dotknięte! Tak, tak, zawsze to powtarzałam,
moja córka w żadnym razie nie powinna była wychodzić
za mąż za jednego z tych okropnych Ludzi Lodu...
  Henning nie bardzo pojmował, co babcia chciała przez
to powiedzieć. On sam jest przecież dzieckiem Belindy i,
jak sądził, nic mu nie brakuje. Ulvar zaś jest dzieckiem
Sagi. Sagi ze Szwecji.
  Chociaż są krewnymi, to prawda. Tyle że dość daleki-
mi. Wszyscy pochodzą z Ludzi Lodu, więc babcia ma
pewnie rację. Choć niezbyt uprzejmie jest teraz o tym
mówić.
  Pani Lie utorowała sobie drogę pomiędzy stojącymi
kobietami, prawdę mówiąc przegnała je z pokoju wymo-
wnymi gestami rąk, i zaczęła się przyglądać dzieciom.
Skrzywiła się z obrzydzeniem na widok Ulvara, ale
złagodniała, gdy spojrzała na Marca.
  - Czarujący chłopczyk!
  Zniżyła głos aż do niewyraźnego mamrotania przez
zaciśnięte zęby. Nawet nie było widać, czy porusza
wargami.
  - Saga była samotna, prawda? A należała do najlepiej
sytuowanej gałęzi Ludzi Lodu. Henning, mam rację?
  - Tak - potwierdził.
  - W takim razie ty także po niej dziedziczysz?
  - Saga powiedziała, że jeśli zajmę się chłopcami, to
majątek powinienem podzielić równo pomiędzy nas
trzech. A ja obiecałem, że chętnie się zaopiekuję jej
dziećmi - rzekł z bólem serca, bo uważał, że pieniądze nie
mają akurat teraz znaczenia.
  - Bzdura - oświadczyła pani Lie. - Nie ma sensu, żeby
takie pokraczne dziecko w ogóle cokolwiek dziedziczyło,
trzeba je oddać do jakiegoś domu. Majątek podzieli się
między ciebie i tego ładnego chłopczyka, to wystarczy.
I obaj przeniesiecie się do nas, to oczywiste. Nie możecie
tu mieszkać sami.
  - Nieee! - zawył Henning w rozpaczy. - Ja muszę tu
zostać! Muszę czekać na mamę i ojca.
  - Oni nie wrócą, musisz spojrzeć prawdzie w oczy. Im
szybciej, tym lepiej.
  - Wrócą! - zawołał z uporem. - I muszę zatrzymać
obu chłopców. Razem! Przyrzekłem to Sadze.
  Zdawało mu się, że przez cały dzień walczy z gromada-
mi atakujących go kobiet. Nawet Line nie chciała mu
pomóc, odmawiała wszelkiego kontaktu z Ulvarem.
  Babcia podeszła do niego i złapała go za ucho, tak
jak zawsze postępowała z upartą Belindą wiele łat te-
mu...
  - Milcz, chłopcze! - syknęła przez zęby. - Ja zawsze
mam rację, a tego okropnego bachora oddamy do domu
dla takich i potem...
  - Nic z tego nie będzie! - rozległ się spokojny głos od
drzwi.
  Odwrócili się oboje, Henning w dalszym ciągu
z uchem boleśnie ściskanym palcami potwornej babci.
Przy wejściu stała młoda kobieta o dość pospolitym
wyglądzie, niezbyt zgrabna, ale o budzącym zaufanie
spojrzeniu. Miała na sobie podróżne ubranie, a w ręku
trzymała sporą walizkę.
  - Wszystkiego już się dowiedziałam na podwórzu,
Henning - oznajmiła. - Jestem Malin, twoja kuzynka ze
Szwecji, ale musiałbyś się cofnąć niemal do Tengela
Dobrego, żeby odnaleźć to pokrewieństwo. Jestem córką
Christera i wnuczką niezwykłej Tuli. Byłam serdeczną
przyjaciółką Sagi. Napisała mi wprawdzie, że nie będzie
potrzebowała mojej pomocy, ale wywnioskowałam z tego
jej listu, że chyba jednak sama nie da sobie rady.
I przyjechałam. Jak widzę, w odpowiednim momencie.
  Pani Lie i Henning słuchali całkowicie zaskoczeni.
Ręka pani Lie opadła. Henning nie wiedział, co powie-
dzieć. Wobec tego Malin mówiła dalej:
  - Nic nie będzie z zamiaru rozdzielenia dzieci, pani
Lie. Zostaną tutaj w Lipowej Alei, z Henningiem, a ja
zamieszkam z nimi i będę im pomagać. Poza tym musimy
być na miejscu i czekać na rodziców Henninga.
  Podbiegł teraz do niej i ukrył twarz na jej piersi.
  - Panienka zamierza zagarnąć pieniądze, jak rozu-
miem - rzekła pani Lie cierpko. - I pozbawić mojego
wnuka tego, co mu się należy!
  - Nie rozmawiamy tu o pieniądzach, proszę pani.
Mówimy o dwóch malutkich sierotach.
  - O trzech - sptostowała pani Lie.
  Henning zwrócił ku niej twarz, ale nie opuszczał
bezpiecznej przystani w ramionach Malin.
  - Nie! - krzyknął głośno. - Moi rodzice żyją! A Sa-
ga powiedziała, że jeśli Malin przyjedzie, to mam moją
część podzielić na dwoje, pomiędzy nią i siebie. I tak
zrobimy, bo Malin jest bardzo miła, tak powiedziała
Saga, o!
  Malin zaś dodała spokojnie:
  - Myślę, że będzie najłepiej, jeśli pani już sobie
pójdzie, pani Lie. Z tego, co wiem, nigdy pani nie była
wsparciem dla Belindy i jej rodziny, kiedy tak bardzo
potrzebowali pomocy. Natomiast motywy, dla których
teraz chce pani zająć się Henningiem i jednym z noworod-
ków, wydają mi się, łagodnie mówiąc, wstrętne. Damy
sobie znakomicie tadę oboye z Henningiem, ja mam
wykształcenie pielęgniarskie, jestem silna i zdrowa. A Sa-
ga w swoich listach nachwalić się nie mogła Henninga,
jaki to zdolny i dzielny chłopiec, jak znakomicie zajmuje
się gospodarstwem. Jeśli zaś chodzi o pieniądze, to mam
wystarczająco dużo własnych. W takiej sytuacji przyjaźń
ma dla człowieka największe znaczenie, jest ważniejsza niż
wszelkie bogactwa świata. Ja nie potrzebuję pieniędzy.
Spadek po Sadze należeć będzie do trzeeh chłopców.
  Pani Lie zacisnęła wargi.
  - No, zobaczymy. Będę miała na panią oko, moja
dobra panienko! Kobieta, która się kształci i zdobywa
zawód, nie cieszy się moim szacunkiem. Dobrze jednak
rozumiem, że grozi pani staropanieństwo, a w takiej
sytuacji człowiek popada w desperację. Tylko że szanse
pani teraz nie wzrosną, o tym mogę panią zapewnić.
Mężczyźni nie przepadają za takimi samodzielnymi kobie-
tami, które nie nauczyły się, gdzie jest ich miejsce.
  I po tej "morderczej" salwie pani Lie z godnością
pożeglowała do wyjścia.
  Malin próbowała stłumić uśmiech.
  - Zastanawiam się, która to z nas nie zna swojego
miejsca - powiedziała cicho. - Tego typu kobiety zawsze
jakoś znajdą takiego biedaczynę, któremu przez całe życie
jeżdżą po głowie.
  Po raz pierwszy tego dnia Henning pozwolił sobie na
blady uśmiech.
  - Dziadek był właśnie takim biedaczyną, jak mówisz.
- Jeszcze raz uściskał kuzynkę. - Och, Malin, jak ja się
cieszę, że przyjechałaś!
  - I ja się cieszę - powiedziała łagodnie. - Ale widzę, że
to, czego ty potrzebujesz teraz najbardziej, to położyć się
i spać, spać! Poproszę Line z Eikeby, żeby mi pomogła
przy obrządku dziś wieczorem. Ona robi bardzo dobre
wrażenie. Zatem zostaw teraz wszystko Malin i jazda do
łóżka!
  - Ale jeśli mama i tata wrócą?
  - Wówczas obudzę cię natychmiast.
  Henning odetchnął. Poczuł się śmiertelnie zmęczony.
  Kiedy już się położył, Malin przyszła, żeby go okryć.
  - Malin - wyszeptał sennie. - Nie miałem czasu, żeby
o tym porozmawiać, ale ja tak strasznie tęsknię za Sagą.
  Skinęła głową i pogłaskała go po twarzy.
  - Oboje za nią tęsknimy. Tak mi przykro z powodu
tego, co się stało. Jutro o wszystkim mi opowiesz, dobrze?
  - Tak. i musimy się opiekować obydwoma jej syn-
kami.
  - Przgnajmniej tyle możemy dla niej zrobić.
  Henning zasnął natychmiast. Malin okryła go starannie
i zeszła na dół zająć się domem. O własnym zmęczeniu
musiała po prostu zapomnieć.
  Stała przez chwilę przy łóżku i przyglądała się dwóm
śpiącym spokojnie noworodkom. Na jej twarzy malowało
się głębokie zatroskanie. Spoglądała to na jednego z chło-
pców, to na drugiego. Raz za razem.
  W końcu wyszła na podwórze.
  Kiedy jednak pomyślała o własnym życiu, jej serce
mimo wszystko przepełniał spokój. Nareszcie znalazła
swoje miejsce. Tu naprawdę będzie mogła wykorzystać
wykształcenie i być przydatna.
  Pod jej opieką znalazło się nieoczekiwanie trzech małych
chłopców. I wszyscy rozpaczliwie tej opieki potrzebowali.
  To było niezwykle przyjemne uczucie. Jest im potrzeb-
na, niezbędna.
  Mały Henning. Co on musiał przeżyć ostatniej doby!
  Mimo woli spojrzała na drogę. Ale żaden powóz
z rodzicami Henninga nie nadjeżdżał. W gruncie rzeczy
nie umiałaby powiedżieć, czy spodziewa się tego, czy nie.





        ROZDZIAŁ II


  Wkrótce Henning i Malin zaprzyjaźnili się serdecznie.
Darzyli się wzajemnym zaufaniem. Pracę w Lipowej Alei
podzielili pomiędzy siebie tak, jak to przedtem zrobili
Henning i Saga. Z tą tylko różnicą, że Malin była dużo
silniejsza, jakby bliższa ziemi, więcej wiedziała o gos-
podarstwie i była bardziej pewna siebie.
  Ona także prowadziła sprawy finansowe. Ponieważ
w okolicy wyrosło wiele eleganckich willi, zatroszczyła się
o to, by Henning sprzedawał ich mieszkańcom mleko,
masło i inne produkty rolne. Zarabiał na tym nieźle, bo
sąsiedzi byli na ogół ludźmi dobrze sytuowanymi, toteż
bez uszczerbku dla nikogo w Lipowej Alei zawsze jacyś
biedacy otrzymywali wsparcie.
  Obaj chłopcy, Ulvar i Marco, nie mogli mieć lepszej
opieki. Mamka przychodziła regularnie i karmiła Marca,
obmyślili też lepszy sposób karmienia Ulvara, żeby nie
musiał ssać gałganka.
  Henning, rzecz jasna, nie miał zbyt wielu wolnych
chwil, ale jeśli tylko coś takiego się zdarzyło, natychmiast
siadał przy oknie i wyglądał na drogę. Na początku
z wielkim zapałem. Wciąż wierzył, że rodzice mogą się
pojawić dosłownie w każdej chwili.
  Od czasu do czasu wyjeżdżał konno, żeby ieh spotkać.
Wracał na ogół późno, niestety zawsze sam.
  Z czasem wyraźnie przycichł, a w jego oczach pojawił
się cień. Malin widziała to wszystko, ale nie znajdowała
żadnej pociechy, bo i skąd. Jedyne, co mogła zrobić, to
kierować jego uwagę na inne sprawy, na pracę, którą
trzeba było wykonać, a czasem nawet wymyślała coś
zabawnego. Tylko co zabawnego można było znaleźć
w tej sytuacji?
  W końcu pewnego dnia przyszedł list. Od towarzyst-
wa, którego własnością była "Emma". List zaadresowano
do "Młodego Henninga Linda z Ludzi Lodu".
  Długo siedzieli przy kuchennym stole, nie mając
odwagi rozerwać koperty. Malin widziała, jak nadzieja
w oczach Henninga gaśnie, a jej miejsce zajmuje coraz
wyraźniejszy lęk... Pragnienie, żeby odsunąć jak najdalej
tę chwilę, żeby po prostu położyć się i zasnąć, a potem
spać dopóty, dopóki wszystkie straszne zmartwienia nie
miną i nie nadejdą słowa, zapowiadające rychły powrót
rodziców.
  W końcu westchnął ciężko, ale zdecydowanie:
  - Otwórz list, proszę cię!
  Malin także wolałaby tego uniknąć. I ona wolałaby
czekać dalej z nadzieją, że wkrótce rozlegną się przy
wejściu radosne głosy.
  Wiedziała jednak, że otwarcie tego listu jest jej obowiąz-
kiem. Nie można wymagać od jedenastolatka...
  Stanowczym ruchem rozerwała kopertę.
  Litery tańczyły jej przed oczyma. Było tak, jak się
obawiała. Martwym głosem odczytała Henningowi treść
listu:
  Mamy bolesny obowiązek poinformować, że wrak żaglowca
"Emma" odnaleziono na wybrzeżu na północ od Arendol, Morze
wyrzuciło na lą także zwłoki dwojga podróżnych, lecz żadne
z nich nie było Pańskim krewnym. Ponieważ mineęło już bardzo
wiele czasu od katastrofy, musimy liczyć się z tym, że nikt nie
przeżył.
  Malin opuściła list na kolana. Nie miała siły czytać
ostatnich zdań, wyrażających ubolewanie i współczucie.
  Jakby cała życiowa energia opuściła oboje. Siedzieli
bez ruchu, dopóki nie zapadł zmierzch. Nie byli w stanie
wykonać żadnego gestu.
  W końcu milczenie przerwał Henning. Jeśli Malin
spodziewała się, że wiadomość go załamie, to musiała
teraz zmienić pogląd.
  - Nie znaleziono ich - rzekł cicho, przygnębiony.
  Malin nie wiedziała, co odpowiedzieć. Najrozsądniej
byłoby z pewnością wyperswadować mu wszelkie iluzje,
ale z jakiegoś powodu nie mogła tego zrobić. Może
rozumiała, że chłopiec potrzebuje odrobiny nadziei, żeby
w ogóle mógł żyć? Może wiadomość o śmierci rodziców
jest tą kroplą, która przepełniłaby kielich goryczy, jaki los
zesłał temu dziecku? Doznał już tyle bólu w swoim
krótkim życiu. Jaśniejszym punktem była w tym wszyst-
kim ich mała rodzina. Później obecność Sagi. I wszystko
to zostało mu odebrane. Teraz ma tylko ją, Malin.
Obiecywała więc sama sobie, że nie opuści chłopca,
dopóki nie dorośnie.
  - Masz rację - odparła. - Nie znaleziono ich.
  Miała wrażenie, że Henning odetchnął. Że z jego piersi
wydobyło się długie, bezgłośne westchnienie ulgi.
  Opowiedział jej szczegółowo o ostatniej nocy Sagi.
Opowiedział jej to pewnego wieczora, kiedy siedzieli
przed kominkiem wpatrzeni w zapadający za oknami
zmierzch. Mówił o Lucyferze, ojcu chłopców. I o czar-
nych aniołach z potężnymi skrzydłami, które zabrały
Sagę, zanim zdążyła skonać. Opowiedział też o sile, jaką
tchnął w niego jeden z aniołów, pokazał alraunę, którą
nosił na szyi, i pozwolił dotknąć derek, w które zawinięte
były noworodki. Derki już wystygły, ale Malin nawet
teraz czuła coś jakby wibrowanie po cieple, które ochroni-
ło dzieci przed nocnym chłodem.
  Malin wierzyła we wszystko. Istniało tyle niezwyk-
łych legend o Ludziach Lodu. Jedyne, o czym dys-
kutowali tego wieczora, to była przyszłość chłopców.
Od jednego z nich pochodzić będzie największa osobo-
wość wśród Ludzi Lodu. Drugi ma do spełnienia inne
zadanie...
  Rozmawiali o tym długo w noc.
  Który z nich jest kim? Nie ulegało wątpliwości, że
Ulvar należy do obciążonych; Malin nie chciała o tym
mówić, ale czasami miała wrażenie, że w oczach dziecka
dostrzega coś jakby błysk zła, gdy musiała go bardziej
zdecydowanie przesunąć przy zmianie pieluchy. Ulvar nie
lubił się też kąpać. Normalne dziecko protestowałoby
w takiej sytuacji głośnym krzykiem. Ale nie on. On
spogłądał tylko na nią tymi swoimi żółtymi oczyma,
w których czaiła się nienawiść.
  Robiło to na niej bardzo przykre wrażenie. Przecież
dziecko miało zaledwie kilka miesięcy...
  Mimo wszystko lubiła go. Był taki silny, taki stanow-
czy. Żywiła wiele czułości dla tego dziecka bólu i chciała
dla niego wyłącznie dobra.
  Zachowanie Marca rozumiała dużo mniej. Jeśli chodzi
o Ulvara, wiele rzeczy można było wyjaśnić. Ale Marco...?
  Cudownie wprost piękny! Kruczoczarne włosy na
bardzo kształtnej głowie. Skóra miała ciemny połysk,
niekiedy złocisty, niekiedy niemal całkiem czarny. Zmie-
niało się to w zależności od oświetlenia. Śliczna buzia
o szlachetnych rysach po prostu sama przyciągała wzrok
ludzi. Oczy, głęboko szare, czasami aż czarne, w pięknej
oprawie, tajemniczy uśmiech na wargach... Tak, to
z pewnością ten uśmiech wprawiał ją w zakłopotanie.
Marco byl istotą nieprzeniknioną. Zapewne próby rozu-
mienia psychiki niemowlęcia nie mają większego sensu, to
przecież wszystko przeminie, prawdziwy charakter uja-
wni stę później. Marco jednak miał w sobie już coś
skończonego.
  Malin zdawała sobie sprawę, na czyni to polega. Marco
myślał. Dla niego Malin nie była tylko nic nie znaczącą
plamą o przyjaznym głosie. Była dla niego człowiekiem
i zachowywał się tak, jakby zastanawiał się nad tym, kim
ona jest czy też kim mogłaby być.
  To było okropne! Malin czuła się dotknięta. Zwłaszcza
że on sam nigdy nie ujawniał swoich odczuć. Marco nie
krzyczał, kiedy myła mu uszy ani kiedy mydło dostało mu
się do oka. Po prostu patrzył wtedy na nią podobnie jak
Ulvar. Lecz w oczach Marca nie było nienawiści. Tylko
wszechogarniająca wyrozumiałość. Na jego wargach po-
jawiał się wtedy delikatny uśmieszek. I Malin nigdy nie
wiedziała, czy ten uśmiech jest chłodny, smutny czy tylko
bezosobowy.
  Doprawdy, bliźnięta Sagi były niezwykłymi dziećmi.
  Zdawało się jednak, że kochają Henninga. Malcy fikali
radośnie nóżkami, kiedy wchodził. A on mógł godzinami
przy nich siedzieć, bawić się i gaworzyć z nimi.
  Kiedy Malin na to patrzyła, oczy napełniały jej się
łzami. Jaki to był wzruszający widok - ci trzej chłopcy
rosnący bez rodziców.
  Kochała ich całym sercem.
  Najbliższy jednak był jej Henning. W każdym razie
teraz, dopóki psychika malców nie rozwinęła się jeszcze
w pełni.


  Mijały miesiące.
  Mamka przestała przychodzić, bo nie była już potrzeb-
na, obaj chłopcy dostawali teraz takie samo pożywienie.
  Zaczęli już siadać i zdawało się, że obaj są zdrowi i silni.
Ulvar miał twarde paznokcie, którymi posługiwał się
chętnie, gdy tylko coś mu się nie podobało. Oczy Marca
śledziły uważnie i spokojnie wszystko, co się wokół
działo, z każdym dniem stawał się jeszcze ładniejszy,
podczas gdy rozwój braciszka zmierzał, niestety, w prze-
ciwnym kierunku. Malin i Henning przywykli do niego
i nie uważali, że wygląda szczególnie odrażająco, ale inni
ludzie, którzy czasami zachodzili do Lipowej Alei, wyda-
wali na jego widok okrzyki zgrozy. Malin prosiła za-
zwyczaj, żeby bardziej uważali. Ulvar jest przecież także
istotą ludzką, a nikt jeszcze nie zna jego charakteru. Może
jest wrażliwy i będzie cierpiał, a może będzie się mścił?
"Ale on jeszcze niczego nie rozumie", uśmiechali się obcy.
Malin jednak dostrzegała w ich oczach błysk niepokoju.
  Henning przestał mówić o swoich rodzicach. Jakby
to był temat tabu, więc Malin też nigdy o nich nie
wspominała. Wiedziała, że chłopiec panicznie się boi
takiej rozmowy. Po prostu nie chciał, by Malin powie-
działa, że teraz, Henning, powinieneś przyjąć do wiado-
mości, iż...
  Nie, ona sama także tego nie chciała. Z czasem przecież
wspomnienia zbledną i Henning zacznie rezygnować...
  Nadszedł rok 1862 i Henning skończył dwanaście lat.
Zdumiewająee, ale sprawy gospodarstwa układały się
znacznie lepiej niż za czasów Viljara i Malin zdała sobie
sprawę, że Henning jest urodzonym gospodarzem, gdy
tymczasem Viljar chciał zostać kim innym, ale poświęcił
się i zajął Lipową Aleją, ostatnim bastionem Ludzi Lodu
w parafii.
  Stać ich było nawet na wgnajęcie pomocnika. Jakkol-
wiek bowiem Henning i Malin byli zręczni i pracowici, to
w gospodarstwie czekały różne ciężkie zajęcia, którym
sami nie mogli podołać. Poza tym doba także ma
ograniczoną liczbę godzin.
  Znaleźli starszego, życzliwego ludziom parobka, nie-
specjalnie może uzdolnionego, ale też wyjątkowo in-
teligentnego nie szukali, bo i po co? Dobrze odnosił slę do
zwierząt i to było najważniejsze. Poza tym wszystkie
swoje obowiązki wypełniał z najlepszą wolą. Unikał
natomiast bliźniaków, odwracał się na ich widok, nigdy
ani słowem o nich nie wspominał. Malin zauważyła, że
składa ręce jak do modlitwy, gdy czasami przypadkiem
natknie się na nich w kuchni. Przerażony odmawiał
w takich razach jakiś pospieszny pacierz. Ale nie roz-
mawiała z nim na ten temat, wolała udawać, że nic nie
widzi.
  Malin uważała, że znakomicie jest pracować tak ciężko,
iż człowiek z trudem trzyma się wieczorem na nogach i nie
jest w stanie o niczym myśleć. I tak właśnie pracowała,
dzięki czemu nie miała czasu snuć refleksji nad swoim
życiem.
  A było się nad czym zastanawiać, trudno temu zaprze-
czyć. Wiedziała, że rodzice, Christer i Magdalena, oczeku-
ją, iż Malin wyjdzie niedługo za mąż i urodzi dzieci,
przynajmniej jedno. Że nie dopuści do wymarcia swojej
gałęzi Ludzi Lodu.
  Ten ród nie może wymrzeć! Jest jedynym, który byłby
w stanie uratować ludzkość, gdyby Tengel Zły ocknął się
z letargu i zapragnął zdobyć panowanie nad światem. Czy
zdoła go pokonać, to, niestety, inna sprawa. Ale to Ludzie
Lodu mają jasną wodę, zdolną zneutralizować działanie
wody zła. A zatem ich obowiązkiem jest przetrwać.
  Ojciec i mama są teraz jedynymi członkami rodu
w Szwecji. A tu, w tym domu, mieszka reszta, czy może
lepiej byłoby powiedzieć: ostatnie resztki Ludzi Lodu.
  Henning, syn Viljara, z pewnością ożeni się kiedyś, jeśli
nie zaharuje się na śmierć przy prowadzeniu gospodars-
twa i wychowaniu bliźniaków.
  Ale ci dwaj? Ulvara właściwie w ogóle nie można brać
pod uwagę. To przecież bestia, potwór. A Marco?
  Nie mogła się rozeznać, jak z tym dzieckiem naprawdę
jest.
  Natomiast jeśli o nią samą chodzi, to raczej wątpiła,
czy kiedykolwiek wyjdzie za mąż. Była porządną i zdo-
lną dziewczyną, to prawda, sama musiała to przyznać,
ale młodzi mężczyźni na ogół nie spoglądali na nią dwa
razy. Należała raczej do takich panien, które podobają
się starszym wdowcom. Bywają one wybierane z roz-
sądku i wyrachowania. Pracowita, stateczna żona, która
potrafi zająć się domem i rodziną, której można wszys-
tko polecić z pełnym przeświadczeniem, że ta obowiąz-
kowa istota wypełni każde zadanie najlepiej jak potrafi.
I która na dodatek urodzi kilkoro zdrowych, posłusz-
nych dzieci.
  Tylko że Malin nie chciała starego męża.
  Dlatego była szczęśliwa w Lipowej Alei z tymi trzema
małymi chłopcami, którzy tak bardzo jej potrzebowali.
I dlatego wszystkie swoje ewentualne panieńskie tęsknoty
topiła w ciężkiej pracy.
  Miała dwadzieścia lat i właściwie powzięła już po-
stanowienia co do swojego życia. Może cokolwiek za
wcześnie, ale Malin zawsze stała mocno na ziemi. Z iluz-
jami pożegnała się dawno ternu. Parę gwałtownych
dziewczęcych miłości, jakie przeżyła w Szwecji, skończyło
się dla niej bardzo przykro. Obiekty jej czułych uniesień
po prostu nie zwracały na nią uwagi. Jeden wybrał
przyjaciółkę Malin, co ona przeżyła boleśnie. Drugi był
nauczycielem w szkole dla pielęgniarek. Przez kilka
miesięcy próbowała łowić jego spojrzenia i nawet wyob-
rażała sobie, że od czasu do czasu on rzeczywiście
spogląda jej głęboko w oczy. I oto któregoś dnia
nieoczekiwanie zapytał: "Siostro, czy pani jest tutaj nowa?
Chyba przedtem pani nie widziałem." I zanim zdążyła
odpowiedzieć, odwrócił się obojętnie i zaczął z kimś
rozmawiać.
  Wtedy Malin uświadomiła sobie, że nie należy do
największych uwodzicielek. I wtedy właśnie postanowiła
pojechać do Norwegii, zwłaszcza że bardzo się martwiła
o Sagę.
  I Bogu dzięki, że tak się stało! Że przyjechała na czas,
by zająć się tymi trzema sierotami!
  Kiedy teraz widziała bezgraniczne zaufanie, jakim
darzy ją Henning, doznawała zawrotu głowy na myśl, co
by to było, gdyby wtedy się nie zjawiła.
  Malin wiedziała, że odpowiedzialność za chłopców
spada na jej barki. Ale nie była to odpowiedzialność
przyjemna.

  Z czasem bliźniaki zaczęły stawać, a potem chodzić.
Dreptały po domu na sztywnych nogach, padały co
chwila i rozbijały się boleśnie, zanim nauczyły się prze-
chodzić z pokoju do pokoju przez wysokie progi,
które wyrastały na ich drodze niczym góry. Opieka
nad nimi była teraz dla Malin i Henninga jeszcze bar-
dziej wyczerpująca, zwłaszcza jeśli chodzi o Ulvara,
który był niebywale pomysłowy, ale za to nieposłusz-
ny. Od samego początku istniało w nim wiele zła, lecz
odkąd sobie uświadomił, co potrafi i na ile go stać,
naprawdę trudno było dać sobie z nim radę. Malin
i Henning czuli się czasami tak zmęczeni, że niecierp-
liwie wyglądali nadejścia wieczoru, żeby malcy poszli
już spać.
  Marco chodził własnymi drogami. Był dzieckiem
spokojnym i w jakiś sposób tajemniczym, a przy tym tak
pięknym, że patrzenie na niego sprawiało niemal ból.
Uśmiechał się często, łagodnie, z rozmarzonym spoj-
rzeniem. Nie mówił tyle, co agresywny Ulvar, ale obaj
bracia mogli siedzieć ze sobą godzinami i gaworzyć
dziecięcym językiem, którego nikt inny nie rozumiał.
I kochali się szczerze, choć tak bardzo się między sobą
różnili.
  Malin odczuwała ból za każdym razem, kiedy miała się
zajmować Ulvarem. Nigdy nie przywykła do jego zdefor-
mowanego ciała, do tych jego kanciastych kształtów
i ostro zakończonych ramion. Co się w przyszłości stanie
z tym nieszczęsnym dzieckiem? Ile będzie musiał wycier-
pieć z powodu ludzkiej nietolerancji? Ona i Henning nie
będą się przecież mogli wiecznie nim opiekować. A zresz-
tą wszgstko wskazywało na to, że nią Ulvar wcale się nie
przejmował. Niejednokrotnie raniło ją jego złośliwe
zachowanie, ale tłurnaczyła sobie, że on po prostu taki jest.
Wiedziała zresztą, że jeśli ten chłopiec wobec kagokol-
wiek żywi ludzkie uczucia, to przede wszystkim wobec
Marca. Następny był Henning. Malin była dla niego złem
koniecznym.
  Henning natomuast zdumiewał ją. Był nieprawdopodo-
bnie zręczny we wszystkim, czego się tknął; wszystko mu
się udawało. Malin często myślała o tym, co jej opowiadał.
Że jeden z czarnych aniołów położył mu rękę na głowie
i oświadczył, że teraz Henning musi być wybranym,
w miejsce Sagi...
  I rzeczywiśćie, wydawało się czasem, że chłopiec
rozporządza jakąś wyjątkawą siłą, która pomaga mu
pokonać wszelkie przeciwności i tragedie. Jakby nosił
w sobie wewnętrzne światło. A ona sama? Czy to
naprawdę tylko sprawa przypadku, że przyjechała tu we
właściwym czasie? Czy może także i w tym maczał palce
jakiś niewidzialny opiekun Henninga?
  Poza tym chłopiec miał alraunę. Malin nie wiedziała,
jaką rolę ten amulet odgrywa w jego poczynaniach.
  Ale, oczywiście, nic za darmo! To, co Henning
otrzymał, było siłą, dzięki której mógł przetrwać czasy
ciężkich doświadczeń. Bo zmartwień mieli naprawdę
niemało, i ona, i on. Malin była niekiedy zmuszona
prosić o pomoc swoich rodziców, przede wszystkim,
rzecz jasna, finansową, ale nie tylko. W Szwecji istniało
wiele różnych rzeczy niezwykle przydatnych w gos-
podarstwie, których zapóźniona w rozwoju Norwegia
nie znała. Najpierw ten kraj znajdował się przez wiele
wieków pod panowaniem duńskim i był traktowany jak
daleka prowincja, a teraz Szwedzi przejęli styl Duń-
czyków i raczej gotowi byli ciągnąć z Norwegii zyski,
niż jej pomagać.
  Mimo wszystko Norwegowie żyli własnym życiem,
rozwijali swoją kulturę, pielęgnowali narodową dumę
i specjalnie się nie przejmowali tym, że nazywano ich
prowincjuszami.
  Christer i Magdalena pomagali nieustannie swej jedy-
nej córce we wszystkim, o co prosiła.

  Fakt, że w parafii znajdowało się tyle nowych willi,
oznaczał, iż mieszkało tu teraz wielu bardzo zamożnych
ludzi. To zawsze przyciąga również niepożądane elemen-
ty. Coraz częściej szajki rzezimieszków napadały na
bogate domostwa, a lensman nie był w stanie temu
zapobiec i ludzie wciąż się skarżyli.
  Malin nie zwracała uwagi na pogłoski o tego rodzaju
wydarzeniach, zresztą nie miała na to czasu. W głębi
duszy liczyła, że stara Lipowa Aleja jest zbyt ubogą
zagrodą pośród tych wielkich, nowoczesnych budowli
w okolicy i zapewne nie stanowi zachęty dla włamywa-
czy.
  I nie wiedziała, co takiego mogłoby przyciągnąć
złodziei do Lipowej Atei, dopóki którejś nocy nie przyszli.
Z początku sądziła, że to może imponująca aleja wysadza-
na lipami pozwala się domyślać, iż za czymś takim
znajdować się musi bogactwo. Ale to nie było tak...
  Pewnego jesiennego wieczora obudziło ją jakieś chro-
botanie. Po chwili doszły do niej przyciszone głosy. Malin
usiadła na posłaniu z sercem bijącyrn gwałtownie. Dopie-
ro tecaz uświadomiła sobie, jacy są bezbronni. Henning
spał i Malin nie chciała go budzić. Chłopcy w jego wieku
bywają czasem niebezpiecznie odważni, mógłby się z go-
łymi rękami rzucić na włamywaczy, nie zastanawiając się
nad tym, jacy są groźni.
  Malin będzie musiała radzić sobie sama.
  Chłodny sierp księżyca świecił w okno i rozjaśniał
pokój.
  Upewniła się, że malcy śpią spokojnie w łóżeczku obok
niej. Z pokoju Henninga słyszała równy oddech.
  Wstała cichutko, włożyta szlafrok i kapcie. Przez
chwilę nasłuchiwała, co się dzieje na dole, po czym wzięła
pogrzebacz i podeszła do schodów.
  Było ich dwóch i mieli latarkę. Ostre, syczące szepty
przeraziły ją.
  - Do cholery jasnej, gdzie tu szukać skarbu w tej starej
ruderze? Kto ci nagadał takich głupot?
  - Niech skonam, oni mają skarb! Nigdy nie słyszałeś
o wielkim skarbie Ludzi Lodu? Nawet w Christianii o tym
wiedzą.
  - Głupiś! Jakby oni mieli skarb, to myślisz, mieszkali-
by w takiej cholernej norze?
  - Macie rację - powiedziała stojąca u szczytu schodów
Malin głosem tak spokojnym i zimnym, na jaki tylko
mogła się zdobyć. - To prawda, że istnieje coś, co
określane jest jako skarb Ludzi Lodu, ale nie przypusz-
czam, żeby akurat was mogło to zainteresować.
  Na dźwięk jej słów zesztywnieli. Stali teraz bez ruchu
i gapili się na nią.
  - Jezus Maryja - wykrztusił jeden. Najwyraźniej nie
spodziewali się nikogo zobaczyć.
  - A co temu skarbowi jest? - zapytał drugi z napast-
ników, który chyba nie należał do najlepszych dzieci
Boga.
  - Skarb składa się ze starych środków leczniczych
- rzekła Malin z nadzieją, że złodzieje nie usłyszą, jak
bardzo drży jej głos. - Skarb ma wartość jedynie dla
naszego rodu. Bądźcie więc uprzejmi i opuśćcie ten dom.
  Rzezimieszek zmrużył oczy.
  - Stare środki lecznicze, co? Uważam, że powinnaś
nam ten skarb pokazać, sikorko.
  O mój Boże, myślała Malin przerażona. Co ja najlep-
szego zrobiłam?
  Drugi z napastników, który najwyraźniej miał bardzo
nieskomplikowany zasób słów, przerwał mu:
  - Co, do diabła, chcesz robić z jakimiś cholernymi
starymi lekarstwami?
  Pierwszy odpowiedział dobrze słyszalnym szeptem:
  - Znam jednego zbieracza, który sypnie forsą za takie
coś. Trzymaj pysk i nie wtrącaj się! - Do Malin zaś
powiedział: - Pokażesz nam ten skarb, prawda? To nie
zrobimy ci krzywdy.
  - Skarbu tutaj, niestety, nie ma. Przechowywany jest
gdzie indziej. Ale jeśli sobie spokojnie pójdziecie, to nie
zamelduję u lensmana o waszej wizycie.
  Ten mniej rozgarnięty podszedł do schodów.
  - Nie, posłuchaj no, siostrzyczko! Nikomu o niczym
nie zameldujesz, zrozumiałaś? Bo jak nie, to zrobimy
z ciebie siekaninkę. A teraz przynoś te graty, ale już!
  Zaspany Henning stanął przy schodach.
  - Co się stało, Malin?
  - Wracaj do łóżka! - nakazała pospiesznie.
  - Jest ich tu więcej? - spytał głupawo przestraszony
złodziej.
  - Same dzieciaki. Słyszałeś przecież, że tu mieszkają
same dzieciaki - mruknął jego kompan. - Posłuchaj no,
chłopcze, chodź tu do nas, to sobie pogadamy.
  Malin, która zorientowała się natychmiast, że napast-
nicy chcą zwabić Henninga i wziąć go jako zakładnika,
zawołała:
  - Nie rób tego, Henning! Zostań przy mnie!
  Bardziej zuchwały złodziej wbiegł na schody i złapał
Malin mocno za ramię.
  - Trzymaj gębę, siostrzyczko, bo jak nie, to spróbu-
jesz gorszych rzeczy!
  - Au! - krzyknęła Malin. - To boli!
  Zanim zdążył cokolwiek zrobić, Henning zbiegł na dół
i zaczął go okładać pięściami. Ona sama zamierzyła się na
trzymającego ją złodzieja pogrzebaczem, ale wtedy drugi
błyskawicznie wykręcił jej rękę.
  - No, dobra. Zabawa się skończyła - powiedział.
Złapał Henninga i mocno trzymał wyrywającego się
chłopca. Jego koleżka wciąż nie puszczał ramienia Malin;
tuż przy swojej twarzy widziała jego obrzydliwą sapiącą
gębę. Napastnik wyjął z kieszeni nóż, a Malin przyciągnął
do siebie w taki sposób, że nie mogła mieć wątpliwości co
do jego intencji.
  - Puśćcie chłopca! - zdołała tylko wykrztusić.
  Henning krzyczał.
  - Malin, ja nie mam alrauny! - szlochał. - Zostawiłem
ją przy łóżku. Puść Malin, ty draniu!
  Wtem rozległ się huk, jakby długi grzmot przewalił się
nad domem. Hall zalało oślepiające światło, napastnicy
zaczęli wrzeszczeć jak oparzeni i puścili swoje ofiary. Obaj
padli na ziemię i wili się w nieznośnych, jak się zdawało,
bólach.
  Malin spoglądała na Henninga.
  - Co to się stało? - wyszeptała pobladłymi wargami.
  - To nadeszło skądś z góry - odparł także szeptem.
  Spojrzeli oboje na piętro. W blasku księżyca pomiędzy
prętami balustrady zobaczyli dwa chłopięce nosy. Dzieci
były jeszcze tak małe, że ledwie mogły stać o własnych
siłach, ale przyglądały się scenie na dole wielkimi oczami,
wyraźnie z siebie zadowolone.
  Złodzieje umilkli i leżeli nieruchomo na podłodze.
  - O mój Boże! - szepnęła Malin. - O mój dobry Boże!
  - Oni oddychają - uspokoił ją Henning. - Złodzieje
żyją. Obaj.
  Malin opanowała się.
  - I o to, zdaje się, chodziło. Żeby ich powalić, ale nie
zabijać, bo mielibyśmy wtedy nieprzyjemności ze strony
władz. Henning, szybko! Zwiąż ich, a potem budź
parobka, zanim odzyskają przytomność! Niech parobek
jedzie po lensmana. Ja zajmę się dziećmi.
  Na trzęsących się nogach weszła na górę. Z trudem
przełykała ślinę i nie była w stanie spojrzeć bliźniętom
w oczy.
  Śmiech Ulvara dzwonił w hallu.
  Dobry Boże, co my wychowujemy w tym domu?
myślała wstrząśnięta, klękając przy chłopcach i przytu-
lając ich do siebie. To się przecież mogło skończyć
bardzo źle! A jeśli on któregoś dnia zwróci się prze-
ciwko nam? Przeciwko mnie albo Henningowi, albo
przeciw komukolwiek, kto nie uczynił mu nic złego?
Nie, nigdy sobie z nim nie poradzimy, ani ja, ani
Henning! Nigdy!
  - Mimo wszystko dziękuję ci, Ulvarze, mój mały
chłopcze - szeptała z ustami przy jego nastroszonych
włosach. - Dziękuję ci, bo pokazałeś nam, że nas kochasz!
Taka ci jestem wdzięczna!
  Dopiero co myślałam, że jesteśmy bezbronni. Mój
Boże, cóż za ironia!
  Ulvar chwycił ją mocno za włosy i szarpał tak, że
musiała całą siłą woli powstrzymywać się, by nie krzyczeć.
Zachwycony chłopiec śmiał się głośno, aż echo dudniło
wśród ścian.





        ROZDZIAŁ III


  Szpital właściwie nie był taki stary, tylko po prostu
byle jak zbudowany i zniszczony. A także bardzo zanie-
dbany. Pajęczyny powiewały pod zakopconym na czarno
sufitem, farba obłaziła ze ścian. Nikt już nawet nie
zauważał, że przy każdym ruchu duże kłęby kurzu
wzbijają się pod łóżkami.
  Był to bowiem szpital komunalny. Zazwyczaj naj-
biedniejsi chorzy leżeli w domu pod opieką mniej lub
bardziej skłonnych do poświęceń krewnych. Tutaj tra-
fiali jedynie pacjenci, którzy w ogóle nie mieli rodziny.
Można by to miejsce nazwać równie dobrze domem
dla ubogich, gdyby nie to, że pewna chrześcijańska
organizacja charytatywna chciała obdarować najbied-
niejszych członków społeczeństwa, w związku z czym
wyposażyła coś na kształt sali operacyjnej i wykosz-
towała się na lekarza oraz skromną asystę. Środków na
przyzwoite leczenie jednak nie było skąd brać, wobec
czego każdy nieszczęsny chory, który zmuszony był iść
do tego szpitala, płakał gorzkimi łzami i dokonywał
rozrachunku ze swoim życiem.
  I słusznie. Śmiertelność bowiem w tym zakładzie była
zatrważająca, a kto nie umarł, to i tak wychodził ze szpitala
bardziej chory, niż przyszedł.
  No, może to pewna przesada, ale pozostaje faktem, że
nie był to w żadnym razie reprezentacyjny szpital.
  Lekarz dokonywał właśnie codziennego obchodu.
Wszedł do sali dla przewlekle chorych i zatrzymał się przy
jednym z łóżek.
  Westchnął.
  - Czy naprawdę jest sens dłużej go tu trzymać?
  Towarzysząca mu pielęgniarka zrobiła krok naprzód
i powiedziała z bogobojną przyganą w głosie:
  - Przecież nie możemy wyrzucić go na drogę, panie
doktorze.
  - Nie, nie, oczywiście że nie możemy - mruknął
doktor. - Wiem, że on nie ma gdzie mieszkać. I jest tu ktoś
jeszcze jeden w takim samym stanie, prawda?
  - Tak. Na oddziale kobiecym. Oboje stanowią niema-
ły problem dla szpitala. Ale miłosierdzie, panie doktorze,
nakazuje nam ich tu trzymać.
  - Czy nie ma jakiegoś domu opieki, do którego
można by ich przenieść? Zajmują przecież miejsca in-
nym chorym!
  - Na razie wszędzie jest pełno. Musimy czekać, aż ktoś
w domu opieki umrze.
  - Jeśli ci tutaj nie zrobią tego pierwsi - rzekł doktor
cicho. - Ten to już tylko skóra i kości. Czy on przyjmuje
jakieś jedzenie?
  - Tak. Jest karmiony przez siostry miłosierdzia. Na
ogół udaje im się wmusić w niego trochę strawy rano
i wieczorem. Ale on na nic nie reaguje.
  Doktor poniósł rękę chorego, spoczywającą bez ruchu
na kocu.
  - Zostały mu tylko dwa palce. Druga ręka nie wygląda
dużo lepiej, ale przynajmniej udało nam się zahamować
zgorzel w nogach. Tylko... właściwie po co? - Doktor
ponownie zwrócił się do pielęgniarki: - A kobieta? Są
jakieś oznaki postępu?
  - Je dobrze i poprawia się. Ale ona sobie poza
szpitalem nie poradzi, panie doktorze. Jej umysł jest
całkowicie zaćmiony.
  - Mówi coś?
  - Tylko bełkocze. A poza tym to nie jest nasz język. Ja
nic z tego nie rozumiem.
  - I oni są jedynymi, którzy przeżyli?
  - Tak. Wszyscy inni zmarli.
  Lekarz westchnął znowu i długo patrzył na wycień-
czoną istotę na łóżku. Mężczyzna leżał z zamkniętymi
oczyma, wychudzony tak, że wyglądał jak cień.
  - Może tu zostać, dopóki nie zwolni się miejsce
w jakimś domu opieki. To beznadziejna sprawa z taki-
mi, co nie mają żadnych krewnych. Powinno istnieć
prawo...
  Nie dokończył zdania i przeszedł do następnego łóżka.
Pielęgniarka patrzyła w ślad za nim surowym wzrokiem,
bo bardzo dobrze wiedziała, co doktor zamierzał powie-
dzieć.
  Będzie się musiała bardziej zająć tym nieszczęsnym
człowiekiem. Kobietą zresztą także, chociaż ona doznała
szkody przede wszystkim na umyśle, będzie więc mogła
dostać w końcu miejsce w jakimś domu dla takich. Dużo
gorzej mają się sprawy z tym pięknym mężczyzną...

  Znowu głosy!
  Słyszał głosy gdzieś daleko, daleko, ale nie był w stanie
odpowiedzieć. Czasami zdawało mu się, że odpowiada, ale
nic nie wskazywało na to, by z jego ust wydobywał się
jakiś dźwięk. Był taki zmęczony, taki zmęczony. Pragnął
jedynie spać.
  Ci ludzie, którzy co jakiś czas przychodzą i chcą zmusić
jego wargi do... Irytowali go, ale nie potrafił się bronić.
Coś, jakby zupa mleczna, spływało mu do ust, i musiał to
przełykać. Było niesmaczne, mdłe i kleiste, nie chciał tego
jeść, ale oni się upierali. Nie dawali za wygraną, dopóki nie
wlali w niego trochę tego płynu. Najczęściej zupa wpadała
nie tam, gdzie trzeba, i zaczynał się krztusić.
  Co to się stało? Gdzie on teraz jest i dlaczego jego
umysł nie chce pracować? Jak wielokrotnie przedtem,
kiedy już, już świtała mu w głowie jakaś wyraźniejsza
myśl, nagle ulatniała się jak strzęp mgły w podmuchu
wiatru.
  Nie pamiętał nawet, kim jest, i nie był w stanie sobie
tego przypomnieć. Od czasu do czasu krążyły mu w gło-
sie jakieś nazwiska i twarze, ale zanim zdążył cokolwiek
zrozumieć, wszystko rozpływało się w tej mgle, która
otulała jego mózg.
  Jest ktoś, komu należy... przesłać wiadomość?
  Nie. Nie, znowu się wszystko rozpłynęło.
  Pewnego dnia pojawił się jakiś nowy głos. Władczy
i stanowczy, nigdy przedtem go nie słyszał. Wciąż miał
trudności ze zrozumieniem tego, co one mówią, te
wszystkie głosy krążące w jakiejś pustej przestrzeni wokół
niego. Potrafił wyłowić tylko niektóre proste słowa.
Mówią tak szybko i niewyraźnie, tak to odbierał.
  Ale ten nowy głos mówił głośno i wyraźnie, choć także
posługiwał się owym dzwacznym językiem. Rozumiał go
dużo lepiej.
  Człowiek o władczym głosie mówił coś o błędnym
leczeniu. Tu potrzebne jest bla-bla-bla, a jedzenie jest złe,
od tej brei nikt chyba nie wyzdrowieje. Tak, tak,
oczywiście, to dobry szpital, uspokajał donośny głos, ale
czegóż można się spodziewać na takiej prowincji, oczywi-
ście, że nie dostali bla-bla-bla.
  Upłynęło znowu trochę czasu, nie wiedział ile. Ale
nagle uświadomił sobie, że czuje się lepiej. Może dlatego,
że jedzenie dostawał smaczniejsze? Nie był już teraz tak
śmiertelnie zmęczony. I powieki też nie ciążyły jak
z ołowiu. Pewnego dnia mógł nawet podnieść rękę. Ale
odczuwał to jakoś dziwnie, jakby mu coś przeszkadzało,
a może ręka nie jest cała?
  Zaczynał sobie coś przypominać. Słabe, niewyraźne
migawki. Bardziej wyraźne stawało się wspomnienie lęku
przekraczającego wszelkie pojęcie. Lęk o kogoś innego,
kogo kochał. I o kogoś jeszcze, kto powinien dostać
wiadomość. Ktoś, kto poruszał jego serce, ktoś, o kim
myśl była taka bolesna, tyle ciepła żywił dla tego małe-
go... tego małego...? Nie, wspomnienia znowu się ulot-
niły.
  Powieki...
  Czyjś krzyk w pobliżu:
  - Wezwijcie doktora! On otwiera oczy!
  Szum i hałasy wokół.
  I jakiś głos:
  - Słyszysz mnie? Słyszysz, co mówię?
  Głos brzmiał irytująco blisko, krzyczał tuż przy jego
twarzy:
  - Słyszysz mnie?
  Próbował znowu otworzyć oczy, ale mu się nie udało.
Próbował poruszyć palcem, ale palca chyba nie było na
miejscu.
  - Patrzcie, patrzcie, on porusza ustami! Chce coś
powiedzieć!
  - Siostro, proszę przynieść coś mocniejszego! Trochę
wódki!
  Szczypało go i piekło w wargi. Ale wywoływało też
przyjemne uczucie. Dobrze znany smak. Cofnął się.
Wykręcał głowę. Wiedział skądś, że tego mu nie wolno.
  Kilka kropel jednak spłynęło do gardła. Zakrztusił się,
z trudem chwytał dech. Dochodził do siebie.
  Teraz jakoś łatwiej było otworzyć oczy.
  Jaki straszny, brudny sufit. Widział go już przedtem,
więc jednak od czasu do czasu musiał odzyskiwać przyto-
mność. Pochylone nad nim twarze przyglądały mu się
niespokojnie. Wszystkie całkiem obce. Zatrzymał wzrok
na surowej, ale pełnej życzliwości twarzy kobiecej. Nie
była już młoda, ale ona zrozumie, pomyślał. Wiedział to.
Kobieta odnosiła się do niego z sympatią. Wszystkie
kobiety miały na sobie fartuchy pielęgniarskie i czepki.
  Próbował coś powiedzieć, ale zamiast głosu zdołał
wydobyć z gardła jedynie jakieś skrzypienie. Nieustannie,
uparcie, patrzył na tę jedną kobiecą twarz. W końcu udało
mu się wykrztusić:
  - Gdzie ja jestem?
  Kobieta odpowiedziała zrozumiale:
  - Jesteś w Thisted, w Danii. Czy ty jesteś Norwegiem?
  Zastanowił się chwilę.
  - Tak. Tak mi się wydaje.
  Zgromadzeni przy łóżku popatrzyli po sobie.
  - No tak, Norweg! Ale tamta mówi całkiem nie-
zrozumiale.
  Jaka tamta? chciał zapytać, ale jego siły się wyczerpały
i leżał bez ruchu. Nie zauważał, co robią, jak nim
potrząsają, żeby mu przywróclć świadomość i dowiedzieć
się czegoś więcej.
  Minęło kilka dni i nocy, zanim znowu zdołał podnieść
powieki, tyle że tym razem na dłużej. Owa surowo
spoglądająca, choć życzliwa pielęgniarka przychodziła do
niego w równych odstępach czasu i próbowała nawiązać
kontakt, ale był zbyt zmęczony, zbyt wyczerpany i wy-
cieńczony.
  Kiedy przyszła znowu pewnego ranka, doznał wraże-
nia, że te jego poszarpane strzępy wspomnień już nie są
takie płynne, że jakby łatwiej je zatrzymać.
  Było coś, o co musiał ją zapytać.
  - Ta... druga? - wykrztusił ochryple.
  - Jaka druga? - zapytała pielęgniarka.
  Ale on już stracił wątek.
  Z wolna obrazy powracały. I lęk. Nie o siebie, lecz
o kogoś innego, kogo trzymał w ramionach. O kogoś, kto
umierał. On musiał tego kogoś chronić. Dzień i noc starał
się chronić...
  Mróz, pragnienie...
  Zmarzł tak straszliwie.
  Przeniknęło go jakieś budzące trwogę wspomnienie.
Woda! Woda, woda, wszędzie lodowato zimna słona
woda. Nienawidził jej, bo chciała mu zabrać kogoś, kogo
kochał.
  Ale nienawiść nie była najsilniejszym uczuciem. Więk-
sza od niej była czułość dla tej, którą trzymał w ramionach.
  - Belinda! - powiedział głośno.
  Pielęgniarka stała przy łóżku. Pochyliła się nad nim
natychmiast.
  - Co powiedziałeś?
  - Belinda. Ona ma na imię Belinda.
  - Kto?
  - Moja żona. Którą trzymałem w ramionach. Gdzie
ona jest? Czy żyje? Ja muszę...
  Był ogromnie wzburzony, to mogło mu zaszkodzić.
  - No, no, spokojnie, spokojnie - mówiła pielęgniarka
i trzymała go, żeby nie wstawał.
  - Ta druga! Rozmawialiście o kimś drugim - wy-
krztusił, czując, że siły znowu go opuszczają, i wpadał
w rozpacz, bo przecież musi się dowiedzieć, musi, zanim
znowu straci przytomność.
  Pielęgniarka usiadła na łóżku i powiedziała stanowczo:
  - Posłuchaj mnie, młody człowieku...
  Nie wydawało mu się, żeby był specjalnie młody, ale
mimo to uspokoił się. Uznał, że tak jest dla niego najlepiej.
  Pielęgniarka mówiła dalej:
  - Przypłynąłeś tu w małej łódce. Właściwie w szalupie.
Z kutra rybackiego dostrzeżono twoją łódź dryfującą
wzdłuż wybrzeża. Było was tam czworo, ale dwoje już nie
żyło. Zamarzli na śmierć. Przeżyłeś ty i jeszcze jedna
kobieta.
  - Czy ja ją trzymałem w ramionach? - przerwał jej
niecierpliwie.
  - Nic mi o tym nie wiadomo. Ale ona jest w naszym
szpitalu, tylko że w głowie jej się pomieszało i niczego nie
pamięta. I trudno się dziwić, po takich przejściach.
  Belinda? Ta mała, cudowna istota nigdy nie miała
szczególnie mocnej głowy. Ale było tak dlatego, że po
prostu urodziła się nieco mniej niż inni uzdolniona. Nigdy
jednak nie można było powiedzieć, że rozum jej się
miesza.
  - Muszę ją zobaczyć!
  Pielęgniarka zawahała się na moment.
  - Spróbuję to jakoś zorganizować. Ale nie rób sobie
zbyt wielkich nadziei! To może być ktoś inny, a poza tym
jej stan umysłowy może cię przerazić.
  Kiwał głową. Wszystko rozumie, ale najważniejsze
jest, żeby wiedzieć. Czuł, że serce wali mu jak młotem,
o mało nie wyskoczy z piersi, i wiedział, że to podniecenie
nie jest dla niego dobre, lecz nie mógł na to nic poradzić.
Żeby tylko znowu nie stracił przytomności, wszystko inne
jest bez znaczenia.
  Pielęgniarka rozejrzała się bezradnie po sali. I wtedy on
po raz pierwszy uświadomił sobie, że nie jest tu sam, że
w pomieszczeniu stoi wiele łóżek z szarą, nędzną pościelą,
że leżą na nich mężczyźni, przeważnie starzy, którzy
utracili wszelki kontakt z rzeczywistością, lecz także tacy,
którzy przyglądają mu się ciekawie. Gdzieś w kącie ktoś
jęczał monotonnie. Cierpki odór przenikał wszystko, ale
odczuwał go już tak długo, że zdążył się przyzwyczaić.
W każdym razie - prawie się przyzwyczaił. Nawet zapach
karbolu nie był w stanie tego odoru zdusić.
  Pojmował, dlaczego pielęgniarka się waha. Czy można
wprowadzić kobietę do takiej sali? Jeśli w ogóle to
pomieszczenie można nazwać salą. On sam jednak nie był
w stanie opuścić łóżka i dlatego tak błagał siostrę, żeby
przyprowadziła nieznajomą z łodzi.
  W końcu skinęła głową i wyszła. Powiedziała, że
porozmawia o tym z doktorem.
  Czekając, próbował jakoś określić sam siebie, pró-
bował spojrzeć na siebie oczyma innych. Chciał wy-
wrzeć jak najlepsze wrażenie. Teraz już wiedział, kim
jest. Jest mianowicie Viljarem Lindem z Ludzi Lodu,
a ten mały człowiek, którego wspomnienie rozgrzewa
jego serce i który absolutnie powinien otrzymać wia-
domość, to jego syn Henning, czekający w domu
w Norwegii.
  Wszystko do niego powróciło, wszystko teraz pamię-
tał. Zastanawiał się tylko, od jak dawna tak tu leży. Coś
mu mówiło, że z pewnością długo. Dotknął ręką pod-
bródka i stwierdził, że ma długą brodę, on, zawsze gładko
ogolony. Stwierdził jednak także coś innego. Mianowicie
ręka, którą dotykał podbródka, była okaleczona. Nie miał
odwagi obejrzeć swoich rąk, ale kiedy to wreszeie zrobił,
ogarnęło go uczucie głębokiego przygnębienia. Prawie
nie miał palców. Jakbym utracił część samego siebie,
pomyślał. Nigdy już nie zobaczy swoich palców, do
których się w ciągu życia przyzwyczaił. Bardzo dziwne
uczucie!
  Ukrył ręce pod zniszczonym kocem.
  Czas mijał. Czy one nigdy nie przyjdą? Był zmęczony
i odczuwał patrzebę snu, lecz napięcie nie pozwalało mu
zasnąć.
  A jeśli to nie jest Belinda? Jeśli Belinda odeszła na
zawsze?
  Nie, nie! Tego by nie przeżył; po tym, przez co oboje
przeszli, już nie!
  A co będzie, jeśli go nie pozna? Był przecież tak
nieprawdopodobnie chudy, sama skóra i kości. Włosy
długie i potargane, oczy musiały wpaść głęboko. Mógł
sobie wyobrazić, że podobny jest teraz do Jana Chrzci-
ciela na pustyni, który żywił się jedynie szarańczą,
włosy i broda rosły mu jak chciały, ubranie było
w strzępach.
  I to teraz, kiedy ze względu na Belindę chciał wyglądać
jak najlepiej! Czuł się tak, jakby miał ją spotkać po raz
pierwszy w życiu.
  Jeśli to rzeczywiście ona...
  Próbował sobie przypomnieć tamtych ludzi z szalupy.
Na początku było ich sześcioro. Najpierw fala zmyła jedną
parę. Dwoje zostało... ?
  Wtedy on był już tak zmęczony zimnem i głodem,
prawie zamroczony, nie był w stanie się ruszyć. Pamiętał
tylko, że wciąż obejmował ramieniem nieprzytomną
Belindę. Czy oprócz niej była w łodzi jeszcze jakaś
kobieta? Tak, była.
  I to ona mogła leżeć w tutejszym szpitalu.
  Nie życzył nikomu śmierci, ale...
  Drzwi otworzyły się. Weszła pielęgniarka. Trzymała za
rękę jakąś kobietę.
  - Belinda! - chciał zawołać, ale był tak wzruszony, że
nie potrafił wydobyć z siebie głosu.
  - A zatem to jest twoja żona - ucieszyła się pielęgniar-
ka i podprowadziła Belindę do łóżka. Jej wejście wywoła-
ło poruszenie na sali, lecz siostra uciszyła wszystkich.
  - Spójrz, moja droga. To twój mąż! Nie poznajesz go?
  Oczy Belindy... Mój Boże, co się z nią stało?
  Przyglądała się leżącemu pustym, odrobinę zacieka-
wionym wzrokiem. Najwyraźniej trochę się bała. Ale
mimo wszystko? Czyż w jej spojrzeniu nie dostrżegał też
zdziwienia? Jak zawsze, kiedy się wie, że mamy przed sobą
kogoś znajomego, ale nie potrafimy go ulokować w pa-
mięci.
  Coś w nim zwracało uwagę Belindy.
  Miała na sobie prosty i ubogi szpitalny kitel, była chuda
i wyniszczona, ale Viljar uważał, że ładna jest jak zawsze.
Bo w jego oczach Belinda zawsze była pięknością, choć
inni uważali ją raczej za osobę przeciętnej urody. Kochał
ją tak szczerze, że wpadł w rozpacz widząc ją w tym stanie,
niczego nie pojmującą. Chciał pogłaskać ją po policzku
tak, jak to miał w zwyczaju, żeby poznała, że to on. Nie
odważył się jednak pokazać jej swoich rąk, żeby jej nie
przestraszyć jeszeze bardziej. Stała przecież przy nim
przerażona, gotowa w każdej chwili uciekać od tej
nieznajomej zjawy na łóżku.
  W jej oczach krył się lęk. Była podobna do po-
rzuconego dziecka.
  A on ledwie ją widział, bo oczy miał pełne łez.
  Wtem Belinda zaczęła mówić.
  Viljar doznał szoku. On rozumiał jej bezsensowne
słowa.
  Zwracając się do pielęgniarki, powiedział:
  - Słyszałem to już wiele lat temu. W taki sposób
przemawiała do naszego malutkiego synka, kiedy był
niemowlęciem. Ona teraz też mówi do niego.
  Pielęgniarka nie odpowiedziała. Ta rozdzierająca scena
odebrała jej mowę, zwłaszcza że nie do końca zrozumiała
sytuację. Wydawało jej się mianowicie, że syn Viljara
i Belindy również był w łodzi i że nieszczęsna kobieta
straciła rozum po śmierci syna.
  - Belindo, czy ty mnie nie poznajesz? - pytał błagal-
nym tonem. - To ja, Viljar, twój mąż. Tyle lat przeżyiiśmy
razem.
  W jej oczach poławił się jakby przelotny błysk, ale
zaraz znów zrobiły się puste.
  Serce mu się ściskało z rozpaczy. Szlochał bezradnie,
wszystko się wokół niego zawaliło, nie był w stanie znieść
tego straszliwego zawodu, że jego ukochana tak się
zmieniła.
  A tyle chciał jej powiedzieć! Nic nie mógł zrobić, żeby
nie wiem jak walczył.

  Mimo wszpstko jednak Belinda żyje. Siedzi obok niego
na łóżku i gawarzy do niego jak do dziecka.
  Pielęgniarka przyglądała się jej. Wszystkie ruchy Be-
lindy, głos, wyraz twarzy wskazywały, że ta kobieta
naprawdę straciła świadomość. Nie zdawała sobie spra-
wy, z kim ma do czynienia, wiedziała jedynie, że to
jakaś istota, która potrzebuje jej pomocy tak jak małe
dziecko.
  Ten mężczyzna był teraz dia niej właśnie małym
dzieckiem. Niemowlęciem. Kimś, kim mogła się zaj-
mować, gaworzyć do niego. Pieięgniarka zastanawiała się,
co też ta biedaczka sobie teraz myśli, co się kołacze w tej
nieszczęsnej głowie. Nie sprawiała wrażenia, że boi się
męża, wprost przeciwnie, uważała go za kogoś, kogo zna,
chociaż słabo. Nie potrafiła tylko uporządkować swojego
wyobrażenia ani o nim, ani o rzeczywistości, która ją
otacza. To także było oczywiste.
  Biedna kobieta! Straciła rozum i chyba nie ma dla niej
ratunku.
  Pielęgniarka próbowała zabrać ją z powrotem do sali
kobiecej. Wtedy jednak Belinda wczepiła się palcami
w krawędź łóżka, przerażona, że musiałaby opuścić tego
człowieka, który jest od niej taki zależny.
  Uzależniony od niej? Pielęgniarka była kobietą wy-
chowaną w surowej wierze chrześcijańskiej, tu nie wcho-
dził w grę żaden podstęp ani myśl o własnej wygodzie, ale
uczepiła się właśnie tej jednej sprawy, tego, że Belinda
czuje się odpowiedzialna za Viljara.
  - Czy pomogłabyś mi go ostrzyc? - zapytała krótko.
- I ogolić?
  Ku swemu największemu zdumieniu tą drogą dotarła
do Belindy. Nikt nigdy w tym szpitalu nie zdołał nawiązać
kontaktu z Belindą, a teraz ona najwyraźniej rozumiała,
o co chodzi.
  To był ogromny krok naprzód.
  Pielęgniarka pospiesznie przyniosła nożyczki i wszyst-
ko co potrzebne. Tu nie było chwili do stracenia.
  Zdawało się, że zamroczone zmysły Belindy ocknęły
się, kiedy znalazło się coś, czym mogła się zająć. Od-
nosiła się do nieprzytomnego Viljara tak delikatnie,
z taką czułością, że pielęgniarka miała w oczach łzy ze
wzruszenia. A kiedy już ostrzygły mu włosy i zgoliły
długą brodę, zdawało się, że we wzroku Belindy poja-
wiło się jakieś nowe, jakby bardziej przytomne zdziwie-
nie.
  Prędzej czy później ona go pozna, myślała pielęgniar-
ka. Ale czy to naprawdę dla niej najlepsze? Przecież wtedy
wróci jej też pamięć syna, którego straciła. Czy nie lepiej
jej żyć w tym stanie? We własnym świecie?
  Pielęgniarka musiała wieczorem użyć podstępu, żeby
w końcu odprowadzić Belindę na oddział kobiecy. Musia-
ła jej obiecać, że następnego dnia będzie znowu mogła się
zajmować chorym mężczyzną.
  A następnego dnia, kiedy pielęgniarka przyszła do
pracy, Belinda już siedziała na łóżku Viljara i karmiła go
pożywną zupą, którą ostatnio dostawał i która miała na
niego taki zbawienny wpływ. Nie miewał już teraz tych
głębokich, długotrwałych omdleń, raczej popadał w za-
mroczenie, w przeciwnym razie przecież nie mógłby
przyjmować jedzenia.
  Inni chorzy byli bardzo poruszeni jej obecnością.
Niektórzy złościli się, inni ją zaczepiali. Reszta po prostu
nie wiedziała nic o świecie, straciła poczucie przynależno-
ści do ludzkiej wspólnoty i nie zwracała uwagi na to, co się
wokół dzieje.
  Belinda jednak ani nie słyszała, ani nie widziała nikogo
oprócz Viljara.
  Pieięgniarka musiała porozmawiać z lekarzem o roz-
woju wypadków.
  On natychmiast dostrzegł szansę.
  - Jakby ich stąd wypisać, to mielibyśmy miejsce dla
nowych chorych. Kolejka jest nieskończenie długa. Niech
ona go pielęgnuje. On będzie stopniowo wracał do
zdrowia i w końcu będzie się mógł zająć żoną.
  - Ale przecież oni nie mają się gdzie podziać!
  - Stary Jespen z Hvidemose musi koniecznie dostać
tu jak najszybciej łóżko. Gdyby oni opuścili szpital,
nioglibyśmy przyrąć Jespena. Niech się zamienią miejs-
cami!
  - Ale dom Jespena leży na takim odludziu! A poza
tym to kompletna ruina.
  Dyskutowali jeszcze jakiś czas, w końcu pielęgniar-
ka ustąpiła. A ponieważ bardzo się przywiązała do tego
nieszczęśliwego małżeństwa, zatroszczyła się osobiście,
żeby zostali odwiezieni do domu Jespena. Dała im też
na drogę jedzenia i opału, żeby wystarczyło przynaj-
mniej na jakiś czas. Kiedy ich przywieziono do szpita-
la, Viljar miał pieniądze ukryte w woreczku na piersi.
Pielęgniarka wzięła je wtedy na przechowanie i teraz
oddała. Zawiesiła woreczek na szyi Viljara, tak jak to
było przedtem.
  - Niech Pan się wami opiekuje - szeptała, kiedy
lokowano ich na furze; jego wciąż w tym półomdleniu,
a kobietę uszczęśliwioną, że może go pielęgnować.
  Fura odwiozła ich do domu Jespena, a wracająe zabrała
chorego starca do szpitala.

  Tak więc Belinda została sama ze swoim półprzytom-
nym podopiecznym.
  Była oczywiście niezręczna i niepewna w swoich
poczynaniach, ale starała się jak mogła.
  Jej troskliwość nie miała granic. Nie wiedziała, kim jest
ten człowiek, rozumiała tylko, że skądś go zna i że on jej
potrzebuje. W tej brudnej ruinie, pełnej starych, śmier-
dzących szmat i zepsutego jedzenia, wśród myszy i pcheł,
Belinda miała w głowie tylko jedną myśl: Że jej "małemu
dziecku" niczego nie może brakować. O sprzątaniu nte
miała pojęcia. Ale karmiła Viljara i pielęgnowała go, jakby
był jakim księciem. On w końcu ocknął się z zamroczenia,
ale wciąż był zbyt wyczerpany, żeby robić coś innego, niż
tylko leżeć i pozwalać jej opiekować się sobą.
  Viljar rozumiał dobrze, że czuje się tak źle nie tylko
dlatego, że bardzo zmarzł, kiedy dryfowali nie wiado-
mo jak długo w otwartej łodzi. Było to niewątpliwie
bardzo trudne do przeżycia, większość rozbitków
przecież zmarła, z zimna albo z głodu, a prawdopadob-
nie z obu tych powodów naraz. Nie, Viljar był nie
tylko zmęczony, on był poważnie chory i zdawał sobie
sprawę, co to za choroba. Jak przez mgłę przypominał
sobie ostre bóle w piersiach i strasziiwy kaszel w pier-
wszym okresie pobytu w szpitalu. Najgorsze niebez-
pieczeństwo zdaje się minęło, ale zosrał jakiś ślad
w płucach. Czuł to wyraźnie, kiedy się poruszał albo
kiedy głęboko oddychał. A pewnego razu gdy Belindy
nie było w domu, dostał gwałtownego ataku kaszlu.
Kaszlał długo, w końcu pojawiła się krew. Ukrył przed
nią prawdę, bo przecież i tak nie umiałaby radzić sobie
z taką chorobą.
  Viljar bał się. Co Belinda pocznie, kiedy jego zabrak-
nie?
  Muszą wrócić do domu jak najszybciej, a on tu leży
zupełnie bezradny. Nawet nie ma siły mówić.
  Mimo wszystko nie miał wątpliwości, że to on jest za
nią odpowiedzialny. Tacy byli wzruszający, kiedy się tak
o siebie troszczyli.
  Pielęgniarka także uważała, że są wzruszający i za-
sługują na pomoc. Często o nich myślała, zastanawiała się,
jak im się powodzi, chciała ich odwiedzić. Ale zbyt wielu
chorych w szpitalu potrzebowało jej opieki, po prostu nie
miała nigdy wolnej chwili. Każdy nieszczęsny biedak
przychodził tu z własną historią, z własnym losem
i przeżywał własną, głęboką tragedię. Żądano od niej, by
każdego wysłuchała i każdemu okazała serce. Musiała
więc przestać myśleć o norweskiej parze, która zsesztą
mieszkała zbyt daleko, żeby osoba tak zajgta jak ona
mogła sobie pozwolić na odwiedziny.
  Stary Jespen także nie powrócił do swego domu. Pobyt
w szpitalu był dla niego takim wstrząsem, że umarł ze
strachu. A może zresztą uznał, iż znalazł się w niebie
i zasnął w pokoju? W każdym razie Viljar i Belinda nie
dowiedzieli się niczego o jego losie, wiedzieli tylko, że
mieszkają w cudzym domu, a to nigdy nie jest przyjemne
uczucie.
  W końcu któregoś dnia Viljar poczuł się na tyle silny,
że mógł znowu rozmawiać. Od czasu gdy opuścili szpital,
nie był w stanie tego robić.
  - Belindo - wyszeptał ze świstem.
  Ona podskoczyła na swoim krześle, zwróciła się ku
niemu przerażona i powiedziała:
  - Ciii!
  Musiał zaniechać wszelkich wyjaśnień, że są mężem
i żoną i podobnych spraw. Nie miał na to siły.
  - Belindo, musisz napisać list do domu.
  O, jakże ta myśl go dręczyła przez cały czas, gdy nie był
w stanie nawet palcem poruszyć ani nawet jęknąć.
  Belinda patrzyła na niego bez słowa, kompletnie
zdezorientowana.
  - Ja... Ja nie mam siły pisać, Belindo. A zresztą i tak
bym nie mógł, bo nie mam czym trzymać pióra. To ty
musisz napisać do Henninga, naszego małego chłopca.
Żeby wiedział, że my żyjemy.
  Belinda stanowczo potrząsała głową i zakryła uszy
rękami, jakby nie mogła ścierpieć tego, co on mówi.
  - Najdroższa, czy ty nie pamiętasz Henninga? - pytał
z uporem.
  Pamiętała, ale na swój sposób.
  - Henning jest za mały, on nie umie czytać, rozumiesz
chyba - odparła i to były pierwsze normalne słowa
Belindy.
  - Henning ma jedenaście lat!
  Przestraszyło ją to okropnie.
  - Nie, nie! - wyszeptała. - Nie wolno ci tak mówić. To
małe dziecko. Niemowlę.
  Viljar zamknął oczy.
  - A kim ja jestem, Belindo?
  - Małym dzieckiem.
  - Nie, nie, przestań fantazlować! Ja jestem ojcem
Henninga. A ty jesteś jego matką, Belindo. Dlaczego ty to
robisz, czego ty się boisz? Co to jest to, czemu nie chcesz
spojrzeć w oczy?
  Nie odpowiadała. Wyglądała na bardzo nieszczęśliwą.
  - No dobrze, to napisz do Sagi - powiedział zmęczo-
ny. Wkrótce znowu nie będzie mógł nic powiedzieć.
  Tym razem Belinda zdziwiła się szczerze.
  - Do Sagi? A kto to jest Saga?
  O mój Boże, jak do niej dotrzeć?
  - Najdroższa moja, czy nie mogłabyś po prostu
napisać listu i nie zadawać tylu pytań?
  Najpierw stała przez chwilę ze zwieszoną głową.
Zdziwiona, nie pojmując niczego, ale także urażona.
Potem powiedziała coś, co mimo wszystko zabrzmiało
rozsądnie:
  - Ja nie mam papieru.
  Viljar nie powinien był się złościć. Przecież to nie jej
wina, że była taka. Ale otworzył usta, żeby wrzasnąć, że do
diabła powinna się o papier postarać, gdy nagle coś pękło
mu w płucach i chwycił go straszliwy kaszel.
  Potem pamiętał już tylko okruchy wydarzeń. Przerażo-
ną twarz Belindy. Krew na ręczniku, który trzymała
w rękach, i ciemność, ciemność, w której się pogrążał.
  Ostatnia myśl, jaka przyszła mu do głowy, była
krzykiem rozpaczy:
  Nigdy nie wrócimy do domu!

  Pielęgniarka z radością witała księdza, który odwiedźił
szpital.
  - Wybiera się ksiądz do Norwegii, jak słyszałam. Czy
to prawda?
  Uśmiechnął się do niej. Znali się oboje od dawna.
  - Tak się pani cieszy, że na jakiś czas się mnie pani
pozbędzie?
  - Nie, nie, oczywiście, że nie, ale chciałabym bardzo
serdecznie prosić waszą wielebność o wielką, wielką
przysługę...
  - Oczywiście, siostro. Przecież pani wie, że zawsze
chętnie wysłuchuję pani drobnych próśb.
  Pielęgniarka składała i rozkładała ręce.
  - Ale tym razem to wcale nie jest drobna prośba.
Tylko że ta sprawa leży mi na sercu już od bardzo dawna
i ciąży mi niezmiernie.
  - Proszę powiedzieć, o co chodzi - rzekł pastor
życzliwie.
  I wtedy pielęgniarka opowiedziała mu o norweskim
małżeństwie, które musiała wypisać ze szpitala i którego
los tak bardzo ją martwi. Żadne z nich nie jest w stanie
radzić sobie na własną rękę, ale co może zrobić za-
pracowana pielęgniarka? Więc może pastor byłby tak
dobry i zabrał ich ze sobą do Norwegii? Mają trochę
pieniędzy i to powinno wystarczyć na podróż.
  Pastor zmarszczył czoło. Akurat czegoś takiego to się,
szczerze mówiąc, nie spodziewał. Ale skoro powiedziało
się A, to trzeba powiedzieć B.
  Miał podróżować statkiem z Fredrikshavn do Chris-
tianii, stąd musiał więc wyruszyć powozem. Aie co z tymi
dwojgiem chorych...? A później na pokładzie statku?
Jeszeze gorzej! Na dodatek będzie się musiał przecież
zatroszczyć, żeby już w Norwegii dotarli do domu,
gdziekolwiek się on znajduje.
  Cały starannie ułożony plan podróży wziął w łeb.
  - Naturalnie, siostro, zajmę się nimi - powiedział
z ledwo dosłyszalnym westchnieniem.

  Kiedy jednak pastor przybył do domu Jespena, Przera-
ził się. To tych ludzi miał wieźć ze sobą? Umierającego
suchotnika i obłąkaną kobietę? Co powie współpasaże-
rom? A kapitanowi statku? Może go po prostu nie
wpuszczą na pokład?
  Ale słowo się rzekło. Pastor dotrzymywał obietnic. Był
to człowiek prostolinijny i głębokiej wiary, przyjął więc tę
podróż jako jeszcze jeden krzyż na drodze życia. Musiał
przez to przejść, bowiem chciał zawsze służyć Bogu
w pokorze.
  Podróż powozem przez Jutlandię była bardzo trudna
i zabrała wiele czasu. Viljar już od jakiegoś czasu nie miał
krwotoków, ale był tak słaby, że nie mógł rozmawiać.
Nawet szept wyczerpywał go w najwyższym stopniu,
przeważnie więc milczał.
  Pojął bowiem, co mówi ten życzliwy ksiądz: jadą do
Norwegii! Czy ktoś mógł mu przynieść radośniejszą
nowinę?
  Musiał zrezygnować z przekonywania Belindy, żeby
napisała list do domu. Nie miał odwagi rozmawiać
z nią znowu na temat Henninga, ale widział, że ona
jakby już więcej rozumiała. Poprawa była nieznaczna,
ale przynajmniej teraz Belinda mówiła dużo bardziej
normalnie.
  Fakt, że jadą do Norwegii, nic jej nie mówił. Jej
świat ograniczał się do tego, że Viljar jej potrzebuje,
i w dalszym ciągu pielęgnowała go jak niemowlę, ale
już nie gaworzyła jak dawniej. Viljar uważał to za
znaczny postęp.
  Pewnego wiosennego wieczora dotarli do Fredriks-
havn i skierowali konie do portu, bo już i tak spóźniali się
strasznie. Wciąż musieli się zatrzymywać po drodze ze
względu na stan Viljara.
  Kiedy znaleźli się na nabrzeżu, przeżyli kolejny szok.
Statek gotów był do drogi i miał wyruszyć następnego
ranka. Ale gdy Belinda zrozumiała, co będą musieli
zrobić, zaczęła krzyczeć jak oszalała.
  - Nie! Nie! Wszystko, tylko nie statek! Nigdy!
  Tłumaczenia pastora, że skoro chcą dojechać do
Norwegii, to muszą wsiąść na statek, nie przynosiły
żadnego rezultatu.
  - Nigdy! Nigdy w życiu! - wrzeszczała, aż ludzie
zaczęli się koło nich gromadzić.
  Viljar bardzo dobrze ją rozumiał. Belinda nie była
zrobiona z równie solidnego materiału jak on, a prze-
cież on także odczuwał skurcz serca i mdłości na widok
statku. Także w nim budziło się uczucie gwałtownego
protestu na myśl o tym, że będzie musiał wejść na
pokład, a potem płynąć po tej zimnej, bezlitosnej
wodzie.
  Chciał jej wytłumaczyć, że teraz, kiedy zbliża się lato,
minął już czas nałgorszych sztormów, ale przecież nie
nógł mówić, jego płuca były zbyt słabe.
  Bezsiiność, rozczarowanie przygniatały go, kiedy wno-
szono go na koję.
  Nigdy nie dojedziemy do domu, myśłał udręczony.




        ROZDZIAŁ IV


  Ulvar siedział skulony za bałustradą schodów i spog-
lądał w dół na to, co działo się w hallu domu w Lipowej
Alei. Przyszedł tam jakiś obcy człowiek, który się Ulvaro-
ui nie podobał.
  Właściwie to o tej porze powinien już spać, ale on nie
chciał. A sam decydował o tym, czego chce, a czego nie
chce, i już!
  Ten jakiś głupi człowiek rozmawiał z Malin, a Henning
stał obok i słuchał. Wyglądał na przestraszonego. Ulvar
nie rozumiał, o czym oni mówią, miał dopiero dwa lata,
ale pojmował, że człowiek jest zły i mówi jakieś niedobre
słowa.
  - Ależ nie może nam pan zabrać krowy - protestowała
Malin zrozpaczona. I to Ulvar rozumiał. Później jednak
wrzucała z siebie masę dziwnych słów, których sensu nie
znał, a które brzmiały mniej więcej tak: "Mój krewny,
Viljar z Ludzi Lodu, ma środki, żeby zapłacić. Ale jego
syn nie może niczego dostać, ponieważ ojciec nie został
uznany za zmarłego, a Henning jest małoletni."
  To wszystko było dla Ulvara tylko pustymi dźwięka-
mi.
  Obcy powiedział wtedy, że on nie może czekać
w nieskończoność, a zresztą,.. I tu padło całkiem niemoż-
liwe słowo: "sekwestracja", którego Ulvar nie byłby
w stanie wymówić.
  Głupi, głupi, głupi, powtarzał w duchu. Zadźgać go,
zabić, pang, pang, pang!
  Jak wtedy... trzask, światło, światło, światło, aż oczy
bolały, i pang, pang, pang, aż złodzieje poprzewracali się
na ziemię. Hurra!
  Ale teraz mu się nie udawało.
  Zrobił siusiu w pieluchę i to sprawiało mu przyjem-
ność. Malin będzie się złościć i musi go przewinąć.
  Głupi ten człowiek, głupi, głupi! Powiada, że teraz
idzie do obory i zabiera krowę. Malin płacze, a Hen-
ning trzyma ją za rękę, krzyczy do tego człowieka, że
nie wolno mu zabierać krowy, ale ten nie słucha. Po-
szedł.

  Człowiek, który kupił kawałek ziemi w sąsiedztwie
Lipowej Alei, zdecydowanie wyszedł na podwórze. Nikt
mu już nie przeszkodzi wziąć tego, co sobie upatrzył!
Viljar Lind z Ludzi Lodu nie chciał mu oddać kawałka
ziemi należącej do Lipowej Alei, która była bardzo
potrzebna, jemu, nowemu gospodarzowi, po części jako
pole uprawne, a po części także dlatego, że chciał tamtędy
wytyczyć nową drogę. Człowiek ten pochodził z przed-
mieść Christianii i zamierzał tu prowadzić duże gospodar-
stwo rolne. Zaczynał od małego, ale wciąż rozgłądał się
pilnie, gdzie by tu można zdobyć jeszcze trochę ziemi.
  Jego największym konkurentem w okolicy i cierniem
w oku był właściciel Lipowej Alei. Teraz nareszcie miał
szansę. Viljar Lind z Ludzi Lodu przepadł i w gospodars-
twie zostały same dzieciaki. Było sprawą niezwykle prostą
powiedzieć zwyczajnie, że Viljar był mu winien pieniądze.
Te dzieciaki nie wpadną przecież na pomysł dokładnego
zbadania sprawy. Zacznie od krowy, która bardzo by mu
się przydała, a potem bez kłopotu zagarnie odpowiedni
kawał ziemi...
  Nagle drgnął. Zatrzymał się przed drzwiami obory.
  - Co ty, dziecko, robisz tak późno na dworze? I to
w nocnej koszuli? Natychmiast wracaj do domu!
  Chłopiec patrzył na niego z uporem. Intruz machał
rękami, chcąc przegonić dziecko, które nie miało więcej
niż ze dwa lata. Jak ta dziewczyna tutaj wykonuje swoje
obowiązki?
  Malec czmychnął i pobiegł do domu. Przestraszony
zając, pomyślał obcy ze złością i ujął klamkę.
  W tym samym momencie usłyszał głuche warczenie,
wydobgwające się z jakiejś wielkiej gardzieli. Obejrzał się
i stanął jak wryty.
  Trzy potwomie wielkie psy szły na niego z roz-
dziawionymi paszczami, z rozjarzonych żółtych ślepi
sypały się skry. Nie, to nie psy, to wilki! Wilki? Tu, w tak
gęsto zaludnionej okolicy? Wśród tych pięknych wiili?
  Ale nie miał czasu dłużej się zastanawiać, bo bestie nie
żartowały. Zbliżały się do niego wprawdzie bezszelestnie,
ale ich zdecydowanie nie można było zrozumieć błędnie.
  Jak oszalały rzucił się do ucieczki w stronę głównego
domu Lipowej Alei, lecz wilki najwyraźniej sobie tego nie
życzyły. Drogę do obory także mu odcinały i jedyne, co
mógł zrobić, to uciekać na łeb, na szyję starą aleją
wysadzaną lipami.
  Próbował wzywać pomocy, ale chociaż natężał gardło,
żaden głos się z niego nie wydobywał. Nigdy w życiu nie
biegł tak szybko! W pobliżu nie bylo domów, w których
mógłby szukać schronienia, musiał uciekać do własnej
zagrody, ale to było daleko, a on słyszał za plecami kroki
wielkich bestii, słyszał, jak stawiają łapy, ciężko, ale
szybko, pewne swojej zdobyczy.
  A on naprawdę nie był w formie, żeby podejmować
takie wysiłki. Prowadził spokojne życie wraz ze swoją
gospodynią, z którą w tajemnicy przed ludźmi dzielił też
łoże i która wykonywała wszystkie najcięższe prace, bo on
nie mógł się do niczego takiego zniżać, on tylko siedział
i kalkulował, i prowadził interesy. Mniej lub bardziej
pokrętne, ale czy ktoś kiedy dorobił się na uczciwości?
Czy człowiek nie powinien przede wszystkim myśleć
o sobie?
  Wszystko to wirowało mu w głowie, gdy bez tchu,
śmiertelnie przerażony pędził potykając się miedzą przez
pola. Był już blisko celu, a bestie go jeszcze nie dopadły.
Musi być wspaniałym biegaczem, mimo wszystko! Uciec
takim ogromnym wilkom? Nikt chyba czegoś podobnego
jeszcze nie widział!
  Ale wilki? Skąd one się wzięły? W środku osady!
Musiały przyjść zza wzgórz i wygłodniałe podeszły aż do
zabudowań.
  Wygłodniałe?
  Wygłodniałe! Ratunku! Już widział potężne szczęki,
miażdżące jego kości. Pierwsze kawałki ciała zostaną
pożarte, kiedy on jeszcze będzie żył. Przerażenie narastało,
gnał coraz szybciej, był to wyścig ze śmiercią.
  Zaczął to jednak odczuwać w piersiach. Jakby mu się
jakaś obręcz zaciskała wokół serca, czuł gwałtowny ból
z tyłu głowy i brakowało mu powietrza. W ustach miał
smak żelaza i krwi, był potwornie wyczerpany. Biegł już
teraz wyłącznie dzięki sile woli, tylko instynkt samoza-
chowawczy pchał go dalej.
  Ale już widział schody swego domu. Próbował dostać
się tam na czworakach w chwiłi, gdy gospodyni otworzyła
drzwi.
  - Jak też to pan wraca do domu? Dlaczego pędzi pan
jak opętany?
  - Wilki! Wilki! - zdołał wykrztusić i padł na schody.
Chciał ostrzec, chciał wzywać pomocy, ale nle zdołał
wydobyć już z siebie głosu.
  - Co takiego? Wilki tutaj? Czy się panu w głowie
pomieszało?
  Przerażony pospiesznie odwrócił głowę. Podwórze
było puste, pola także, nikogo na drodze.
  Pojmował jednak, że ten szalony bieg skończył się dla
niego źle. Ból w piersiach i z tyłu głowy stawał się
nieznośny i po chwili mężczyzna pogrążył się w mroku.
  - Panie gospodarzu, co pan robi? Jezu Chryste, nie
chce pan tu chyba umrzeć?
  Podniosła się śmienelnie blada.
  - Matko Boska, to prawda! Umarł! O, święci pańscy,
co robić? Co będzie teraz ze mną?

  - On uciekł - powiedział zdumiony Henning, który
wyglądał przez okno. Stał tam, mimo że bardzo nie chciał
patrzeć, jak jego ukochana krowa opuszcza na zawsze
podwórze. - Widziałem, jak biegł aleją, jakby go ktoś
gonił. Ale krowy nie wziął... Nieee...
  - Co się stało? - zapytała Malin.
  - Nic, już go nie ma. Ale zdawało mi się, że widzę
wyraźnie... jakieś wielkie psy, a może wilki... Goniły go.
Nie, to tylko cienie drzew w alei. Ale on uciekał, jakby mu
śmierć deptała po piętach.
  - Co się stało? Może go brzuch rozbolał?
  Henning wciąż wyglądał przez okno.
  - Co to za nim biegło, na Boga? Nie zdążyłem
zobaczyć.
  - No, cokolwiek to było, to jednak nie mogę uwie-
rzyć, żeby wilki... - wtrąciła Malin trzeźwo. - Było pewnie
tak, jak mówisz, cienie pod drzewami. Zrobiło się już
dosyć ciemno.
  Henning nie odpowiadał. Wciąż wpatrywał się w tamtą
stronę, ale drzewa przesłaniały mu widok, a poza tym
mroczniało coraz bardziej.
  Malin westchnęła.
  - Tak czy inaczej, dla nas to tylko odroczenie sprawy.
On z pewnością tu wróci, z jego strony nic dobrego nas
nie czeka.
  Patrzyła zmartwiona na chłopca, który sprawiał wraże-
nie wstrząśniętego. Wciąż nie odrywał oczu od drogi,
blady i przejęty.
  Wilki? Ależ to czysty wymysł!
  - Ja nie wierzę, że tata był mu winien pieniądze
- powiedział w końcu Henning swoim dźwięcznym
głosem, który ostatnio zaczynał się załamywać i czasami
przechodził w donośny bas. - Ojciec zawsze bardzo się bał
długów. Czy nie powinniśmy pójść do lensmana i zapytać,
co mamy robić?
  Malin nie bardzo wierzyła w pomoc ze strony władz.
Ten nowy sąsiad był człowiekiem wpływowym. Przez
dłuższy czas stali w milczeniu, bezradni.
  Potem Malin weszła ciężkim krokiem na piętro i skie-
rowała się do pokoju bliźniaków. Ulvar zdążył wślizgnąć
się pod kołdrę, ale Malin widziała jego czerwone stopy.
Bez wahania podniosła kołdrę i dotknęła nóg. Były
lodowate.
  - Ulvar, czy ty wychodziłeś na dwór? I znowu masz
mokro w majtkach! Dlaczego ty nie mówisz, że ci się chce?
  Poczuła, że zachowanie chłopca jest tą ostatnią kroplą,
która przepełniła kielich goryczy. Śmiertelnie zmęczona
ciężkim i denerwującym dniem poszła po suchą pieluchę.
  Marco, ten cudownie piękny bliźniaczy brat Ulvara,
leżał spokojnie w swoim łóżeczku i patrzył na nią. Z tym
delikatnym, tajemniczym uśmiechem na kształtnych uste-
czkach.
  Nieoczekiwanie Ulvar zaczął się śmiać. Ostrym, dzi-
kim, niesamowitym śmiechem, od którego Malin prze-
biegł lodowaty dreszcz po plecach.

  Dolina cieni śmierci...
  Skąd pochodzą te słowa? Chyba z Biblii...
  Jego wynędzniałe ciało wałczyło ze śmiercią, nie miał
co do tego wątpliwości. Wszystko wokół było zamglone,
słyszał ciężkie uderzenia serca, pulsowanie pod skórą.
Płuca wciągały powietrze powoli, boleśnie, z długimi
przerwami. Jeśli uda mi się jeszcze ten raz....
  Nie, zdawało się to niewykonalne.
  Do domu, muszę wracać do domu! Muszę się na to
zdobyć!
  Czuję kołysanie, słyszę chlupot koło siebie. Czy to ta
łódź śmierci?
  Nie, to statek. Wiezie nas do domu.
  Belinda... Gdzie ona jest?
  Wierzę, że jest na statku. Zdaje mi się, że pastor tak
mówił, ale może mi się tylko śniło? Ten dobry pastor, co
my byśmy bez niego zrobili?
  Krzyk Belindy na nabrzeżu. Jej śmiertelny strach przed
wejściem na pokład.
  Dalej już niczego nie pamiętam.
  Nic, prócz tego kaszlu, który tak mnie wyniszcza.
  Mgła... Znowu powraca ta mgła, nie jestem już
w stanie oddychać. Nie chcę. Nie mogę dać się pochłonąć
tej mgle, bo to będzie ostatni raz. Potem...
  Nic więcej.
  Wieczna cisza.
  Henning!
  Mój mały synek, który o niczym nie wie. I gdzie jest
Belinda? Ona nie poradzi sobie... beze... mnie...
  Jakiś głos zza mgły.
  "Viljarze!"
  Jaki życzliwy głos! Czy ja już umarłem?
  "Viljarze! Spróbuj jeszcze raz! Wytrzymaj! Oni nie
mogą cię utracić, wiesz o tym."
  Ten głos! Ja go znam! Ale to nie może być ten. Przecież
ja jeszcze nie umarłem!
  "Nie, Viljarze, nie umarłeś. Jeszcze nie. Ale musisz
walczyć ze śmiercią. Ze względu na twoją rodzinę."
  Dziadek! Dziadek Heike, który nie żyje od co najmniej
piętnastu lat. Skąd on się tu wziął?
  Dziadek siedzi na krawędzi mojej koi. Czuję to. A jego
ręka spoczywa na moim czole, taka jest chłodna, uspokaja-
jąca.
  "Prowadzisz najważniejszą walkę w swoim życiu,
Viljarze. Postaraj się wytrwać, dopóki nie dojedziesz do
Lipowej Alei. A kiedy już tam będziesz, poproś o eliksir ze
skarbu Ludzi Lodu. Ten, który znajduje się w zielonej
buteleczce na samym dole w prawym rzędzie. To ci może
pomóc. Ale musisz wytrwać przy życiu, dopóki nie
znajdziesz się w domu. Myśl o Henningu, myśl o Belin-
dzie!"
  - Belinda? Czy ona tu jest?
  "Tak, Belinda jest na statku, dostała środek nasenny.
Na pokładzie jest lekarz. Ale tobie pomóc nie może.
Tylko ty sam możesz sobie pomóc."
  - Ja nie mam już sił.
  "Człowiek potrafi czerpać siły nawet z wyschniętego
źródła, jeśli trzeba. A jeśli dotrzesz do domu, to pamiętaj,
nigdy nie wolno ci zgodzić się na to, żeby Ulvar dostał
skarb Ludzi Lodu. Nigdy!"
  - Kto to jest Uivar?
  "Dowiesz się w swoim czasie. Teraz myśl tylko o tym,
by wytrwać. Koncentruj na tym wszystkie siły."
  - Tak. Dziadku, przodkowie Ludzi Lodu nigdy nie
ukazują się norrnalnym członkom rodu, takim, którzy nie
są dotknięci ani nie zostali wybrani. Dlaczego przyszedłeś
do mnie?
  "Bo mój syn cię potrzebuje. A on jest ważny dla Ludzi
Lodu. Dlatego tutaj jestem."
  - Rozumiem. Będę walczył z całych sił, choć już wcale
ich nie mam.
  Znowu zamykała się wokół niego ta mgła ze swoim
zdradzieckim spokojem. Płuca już nie chciały wciągać
powietrza. Ale Viljar zmuszał je do tego. Zauważył, że jest
znowu sam. Dziadek go opuścił, ale jakby tchnął w niego
jakąś nową moc. I przecież on sam wcale nie chciał
umierać, mógł przeżyć jeszcze wiele pięknych lat ze swoją
Belindą i tym małym synkiem, którego od tak dawna nie
widział. A Belinda jest przecież całkowicie uzależniona od
niego, od Viljara. Ona, ze swoim strasznym smutkiem i ze
zmąconym umysłem. Co się z nią stanie, jeśli jego
zabraknie?
  Ach, te jego udręczone płuca! Dlaczego one już nie
chcą walczyć? Jeszcze jeden oddech, nie możecie spróbo-
wać?


  Malin pobiegła z jakimś interesem do Eikeby i zasie-
działa się tam za długo. Zrobiło się już prawie ciemno. Ale
to tak miło wyjść na chwilę z domu, odprężyć się
i zapomnieć o zmartwieniach.
  Nagła śmierć sąsiada stała się w ostatnim czasie
powszechnym tematem rozmów w parafii. Atak serca,
powiedział doktor. Nic dziwnego. Dla kogoś, kto przed-
kłada dobre jedzenie nad ruch, taki galop musi być
brzemienny w skutki. Ciekawe tylko, co sprawiło, że ten
podstarzały mężczyzna tak gnał jak opętany? Prawdopo-
dobnie poczuł się źle i chciał jak najprędzej znaleźć się
w domu.
  Miesiąc już minął od pogrzebu, a w Lipowej Alei nie
pojawił się nikt z żadnymi pretensjami, ani z domu
zmarłego, ani od lensmana. Nikt nie domagał się spłaty
długu w imieniu zmarłego i Malin zaczynała wierzyć, że
Henning ma rację. Viljar nikomu nic nie był winien. Ale,
mój Boże, jaka to podłość, wymyślić takie kłamstwo. Jak
można po prostu przyjść i zabrać sąsiadom krowę,
a potem ziemię, kawałek po kawałku? Całkiem bez
powodu?
  Malin i Henning nikomu nie powiedzieli o pretensjach
sąsiada. Chcieli zobaczyć, jak sprawy się potoczą.
  Dziewczyna pospiesznie szła w stronę domu w coraz
większym mroku. Biedny Henning, teraz na niego spadła
cała praca, nawet dzieci musi sam położyć spać i...
  Wtem zamarła. Ktoś za nią szedł.
  Przemknęła jej przez głowę szalona myśl, że może to
duch sąsiada przyszedł, żeby się zemścić, a potem mnóst-
wo innych równie przerażających pomysłów. Może po-
winni jednak byli komuś powiedzieć? Wprawdzie zmar-
ły nie miał spadkobierców, którzy ponieśliby szkodę
z powodu nie zwróconego długu, ale jak to właściwie
było z gospodynią? Może jej się coś należy? Ludzie
gadają, że pod jej łóżkiem znaleziono ranne pantofle
gospodarza...
  W tym momencie Malin zobaczyła, że idzie za nią jakiś
adorator. Była przecież młodą dziewczyną, miała niewiele
ponad dwadzieścia lat i chociaż nie odznaczała się specjal-
ną urodą, to przecież zawsze bardzo o siebie dbała i miło
było na nią popatrzeć.
  Idący dogonił ją szybko. Okazało się, że to młody
chłopak z jednej z sąsiednich willi; nie cieszył się, niestety,
zbyt dobrą opinią, był bardzo przystojny i wiele dziewcząt
w parafii wodzilo za nim oczami, co on, zdaje się, dość
skrzętnie wykorzystywał. Malin także posyłała mu czasem
przeciągłe spojrzenie, bo ładni chłopcy nie rodzą się
przecież na kamieniu.
  Nigdy jednak nie marzyła o nim potajemnie! Nie
przepadała za takimi, którzy wszędzie wzniecali płomien-
ne zainteresowanie, ale przecież rozmowa z nim mogła
być przyjemna.
  Tyle że jemu raczej nie o rozmowę chodziło tym razem.
Bez ogródek oświadczył, że widział ją wielokrotnie i że
nareszcie zebrał się na odwagę, żeby ją zaczepić, czego mu
ona, ma nadzieję, nie weźmie za złe.
  Malin jednak nie dała się nabrać na słodkie słówka.
Niedawno bowiem słyszała, że tak samo zagadywał jedną
z panien z Eikeby, która teraz chodzi z zaczerwienionymi
oczyma i smutnym spojrzeniem.
  - Nie, nie wezmę za złe - odparła chłodno. - Ale
muszę się spieszyć do domu, bo moi podopieczni już zbyt
długo są sami. Jeśli więc pozwolisz...
  Młody człowiek jednak nie zamierzał pozwalić jej
odejść. Chwycił ją mocno za ramię i przyciągnął do siebie.
  Chciał tylko nadal prawić jej uwodzicielskie słówka,
żeby złamać jej opór, ale ścisnął ją za mocno i Malin
krzyknęła. Chłopak usłyszał wściekłe warczenie, z krza-
ków wybiegło jakieś potwornie wielkie zwierzę i rzuciło
się na niego.
  Poezuł na ramionach ciężkie łapy i zatoczył się,
przerażony, niezdolny do jakiegokolwiek działania.
Upadł na ziemię i leżał na plecach, a nad nim pochylała się
rozwarta paszcza, tocząca ślinę i szczerząca wielkie, ostre
kły.
  Malin krzyknęła.
  - Nie! Och, nie!
  Jak na komendę ów wielki pies - a może to był wilk?
- cofnął się w zarośla. Niefortunny adorator zerwał się na
równe nogi i jak oparzony pognał do wsi.
  Malin stała przerażona i patrzyła w ślad za bestią, która
umknęła w krzaki z ostatnim warknięciem.
  Dziewczyna także biegiem ruszyła w stronę domu.
Przypomniała sobie wilki, które widział Henning. I jak
bardzo trudno jej było w nie uwierzyć.
  Teraz była równie przerażona jak on tamtego wieczo-
ra.
  Nie wiedziała, czy odważy się zajrzeć do pokoju
chłopców. Henning już ich położył, jak się domyślała.
W domu panował spokój, a Henning zmywał w kuchni
naczynia.
  Musiała jednak pójść do bliźniaków. Ostrożnie uchyli-
ła drzwi i na palcach podeszła do łóżeczka Ulvara.
  Było tak ciemno, że nie widziała nic prócz tego,
że chłopiec leży w łóżku. Czy jednak jej się tylko
wydaje, czy naprawdę wyczuwa przy nim smugę chło-
du? Oddech miał spokojny, jakby spał. Ale czy nie
słychać w nim lekkiego drżenia, jakby przed chwilą
biegł?
  Dość tych fantazji! nakazała sobie. I nie dotykaj jego
stóp! Wymknęła się równie cicho jak przyszła i bezszelest-
nie zamknęła drzwi. Niespokojnie zeszła na dół, gdzie
czekał na nią zdziwiony Henning.
  Zmężniał ostatnio ten mały Henning. Niedługo będzie
miał czternaście lat. Silny i zręczny, ale spojrzenie miał
zmęczone i jakby pozbawione iluzji. Jak u starego
człowieka.
  Tak strasznie było go jej żal. Zbyt wielki ciężar spadł na
jego barki.
  - Co się stało, Malin?
  Jemu nie chciała kłamać. Musieli się z tym wszystkim
zmagać razem. Mieli tylko siebie.
  - Wilk znowu się pokazał - powiedziała zdławionym
głosem. - Tym razem tylko jeden. Uwolnił mnie od
nieprzyjemnego człowieka.
  Henning zbladł.
  - Zamordował go?
  - Nie. I musisz pamiętać, że tamten też nie został
zamordowany przez wilki. One go tylko goniły. Umarł ze
strachu i ze względu na słabe serce.
  Chłopiec potwierdził. Twarz mu stężała z nagłej
trwogi.
  - Czy oni śpią? - zapytała cicho.
  Henning odpowiedział równie cicho zmartwiałymi
wargami:
  - Nie wiem. Położyłem ich i zabrałem się do sprząta-
nia w kuchni.
  - Och, Henning - szepnęła Malin. - Co my po-
czniemy?

  Przeżyli oboje bezsenną noc. A oboje tak strasznie
potrzebowali snu!
  Przy śniadaniu oczy Ulvara jarzyły się, a ich zwykle
złocista barwa przybrała odcień zieleni; nieustannie wybu-
chał tym swoim okropnym śmiechem, którego tak niena-
widziła. Był dziś ponad wszelkie swoje zwyczaje złośliwy,
wylewał powolutku kwaśne mleko na obrus, kopał
Henninga pod stołem, ciskał kaszą na ścianę i bez przerwy
bardzo wyraźnie powtarzał paskudne przekleństwo, któ-
rego się właśnie nauczył.
  Henning i Malin nie mieli nad nim żadnej władzy,
kiedy wpadał w ten piekielny humor. W końcu uspokoił
go Marco kilkoma cichymi słowami w ich tajemniczym
języku. Ulvar zsunął się z krzesła i umknął pod okno jak
skarcony pies.
  Henning był zmęczony, tak okropnie zmęczony.
Miał iść do pracy w polu, ale jedyne, czego dziś
naprawdę potrzebował, to położyć się do łóżka i spać.
Zmęczenie i bezradność miały podłoże psychiczne,
Malin rozumiała to bardzo dobrze, bo sama też to
odczuwała.
  Nagle usłyszeli zdradzające podniecenie okrzyki Ulva-
ra, siedzącego na parapecie.
  Mam nadzieję, że to nie są znowu jakieś wilki,
pomyślała Malin. Więcej już tego nie zniosę.
  - Jakiś powóz tu jedzie! - zawołał Henning, który też
podbiegł do okna.
  Malin zwróciła uwagę, z jaką serdecznością położył
rękę na ramieniu Ulvara. Malec jednak uwotnił się od
niego. Owa niesamowita istota demonstracyjnie unikała
tega rodzaju poufałości.
  Malin westchnęła.
  - Wygląda to na... karawan - powiedział Henning
zamierającym głosem.
  - O mój Boże, co ty mówisz?
  Marco przyłączył się do Ulvara, obaj klęczeli na
parapecie, przytuleni do siebie, i wyglądali przez okno.
Malin podeszła do nich.
  Z alei lipowej na dziedziniec wjeżdżał długi powóz. Na
przednim siedzeniu widzieli dwóch mężczyzn i panią.
Z tyłu stało coś, co naprawdę mogło przypominać
trumnę.
  Cóż za straszny widok, pomyślała Malin. Karawan
z trumną wjeźdża na podwórze! Pytanie tylko, czy to
rzeczywistość, czy też jedno z przywidzeń Ludzi Lodu.
Pochodzą przecież z Ludzi Lodu, wszyscy czworo zebrani
przy tym oknie.
  Ale powóz był prawdziwy.
  - Trzeba wyjść i zobaczyć kto to - powiedziała
bezdźwięcznie.
  Malcy natychmiast zeskoczyli z parapetu i pomknęli do
drzwi.
  - Nie, wy nie! Musicie zaczekać w domu, przywitacie
się później. Najpierw my zobaczymy, kto to przyjechał.
  Ulvar posłał jej miażdżące spojrzenie i zdzielił ją pięścią
w kolano. Malin tak była przyzwyczajona do jego agresji,
że nie zwróciła na to uwagi. Już dawno odkryła, że Ulvara
nie należy karać. Wtedy jego nienawiść jest podwójnie
gwałtowna i naprawdę niebezpieczna.
  Henning i Malin wyszli na schody. Powóz zatrzymał
się i jakiś mężczyzna zeskoczył na ziemię. Miał na sobie
ubranie duchownego.
  Coraz gorzej, pomyślała. Cóż to za kondukt do nas
przybył?
  Siedząca obok stangreta pani nie poruszyła się. Trwała
wciąż pochylona do przodu. Z całej jej postaci biła jakaś
rezygnacja, bezradność, jakby nieobecność. Stangret tak-
że pozostał na swoim miejscu.
  Duchowny szedł im na spotkanie. Malin zauważyła, że
Henning aż drży ze zdenerwowania i napięcia.
  Biedne dziecko, myślała Malin rozżalona. Czy ten
ksiądz nie ma rozumu? Żeby przyjeżdżać tu z umarłym?
Zaraz jednak stwierdziła, że Henning nie spuszcza oczu
z kobiety.
  Malin jej nie znała, ale przecież w ogóle znała w tej
parafii niewielu ludzi.
  Rzuciła niepewne spojrzenie w stronę okna za sobą.
Zobaczyła tam jednak dwa dziecięce nosy przylepione do
szyby, rozpłaszczone z ciekawości. Dobrze, przynajmniej
nie psocą chociaż przez chwilę.
  Chociaż Marco nie psocił nigdy. On był wzorowym
dzieckiem.
  Henning krzyknął zdławionym głosem i chciał się
rzucić do powozu, ale pastor chwycił go błyskawicznie za
ramię.
  - Spokojnie, chłopcze - powiedział cicho. - Ty jesteś
Henning, prawda?
  Chłopiec był zdolny tylko skinąć głową. Jego prze-
rażone oczy nie przestawały wpatrywać się w kobietę
obok stangreta. Pastor ukucnął przy nim, widział tylko
jego.
  - Musisz się zachowyurać bardzo spokojnie, Henning.
W przeciwnym razie mógłbyś narobić szkód. Tak, nie
mylisz się. Tam siedzi twoja mama. Ale ona jest bardzo,
bardzo chora...
  Malin głośno wciągała powietrze. Ona także robiła co
mogła, żeby uspokoić Henninga. Stała za nim, ręce
położyła mu na ramionach.
  - Pastor mówi po duńsku? - zwróciła się do gościa
i sama czuła, że jest blada jak ściana.
  - Tak. Przyjechałem z Thisted w Danii.
  - A... jego ojciec? - zapytała, wskazując ruchem
głowy powóz.
  - On nie umarł - uspokoił ich pastor, a Henning
drgnął gwałtownie. - Ale boję się, że bliski koniec jest
nieunikniony.
  Mały Henning stał jak posąg, jego opanowanie było
nieprawdopodobne.
  - Jestem już spokojny - zapewniał. - Czy mógłbym...?
  - Powinniśmy działać bardzo ostrożnie - powiedział
pastor. - Musimy wprowadzić twoją mamę do domu, to
bgdziesz się mógł z nią przywitać. Najmniejsze wzruszenie
mogłoby zabić twego ojca. I, Henning... Musisz być
przygotowany na to, że mama może cię nie poznać!
  - Może... nie poznać mnie?
  - Od czasu katastrofy statku nie otrząsnęła się z szoku.
  Biedny Henning! Jak on to zniesie, skoro jedyne, za
czym tęsknił, to rzucić się w objęcia odnalezionym
rodzicom i wypłakać swoją rozpacz i swoją radość!
  Malin uświadomiła sobie teraz, że to nie trumna stoi
na wozie, lecz jakaś wydłużona skrzynia, w której leży
chory. Nie widziała go, bo skrzynia miała wysokie
boki.
  Woźnica pomagał kobiecie zejść z powozu. Malin nie
znała Belindy, a teraz doznała wrażenia, że ma przed sobą
bardzo zmęczoną, bardzo oszołomioną kobietę, nie rozu-
miejącą, co się dzieje, kobietę, której twarz zachowała
jeszcze ślady dawnych ładnych rysów, a która jednak
zestarzała się katastrofalnie i dużo za wcześnie.
  - Trzymaj się z boku, Henning - szepnął pastor.
- Dopóki nie wprowadzimy mamy do domu. Musimy
pamiętać o twoim ojcu. Gdyby mama krzyknęła albo coś
takiego, mogłoby to oznaczać dla niego koniec.
  - Co mu jest? - zapytała Malin półgłosem.
  - Gruźlica. Ostatnie stadium. Że on do tej pory żyje,
to prawdziwy cud! Ale ja myślę, że on chciał...
  - Oczywiście - rzekła krótko. - Dziękujemy za to!
  Była tak zdenerwowana, że drżała. A jeszcze gorzej
musiało być z Henningiem, który schował się za rogiem
domu, kiedy pastor i Malin prowadzili niczego nie
pojmującą Belindę.
  Na schodach Belinda przystanęła i odwróciła się.
Otworzyła usta, jakby chciała coś powiedzieć, ale pastor
pospieszył z wyjaśnieniami:
  - Tak, tak, on też tu przyjdzie. Jego też przyniesiemy.
  Malin uświadomiła sobie, że płacze. Raz po raz musiała
ocierać łzy, które ją oślepiały. Viljar i Belinda żyją! Ale
radosna nowina przemieniła się w nową rozpacz.
  - Ja z wykształcenia jestem pielęgniarką - powiedziała
do pastora, otwierając drzwi.
  - Pani też? - zapytał zdumiony, ale z radością. - Tych
dwoje uratowała duńska pielęgniarka. To ona przy-
wróciła ich życiu. Tylko co to za życie? O mój Boże!
- wykrzyknął przestraszony. - Zdawało mi się, że
zobaczyłem małe diablątko!
  Malin zapomniała o chłopcach.
  - Nie, nie - zaprotestowała. - To tylko maly Ulvar.
Nieszczęsne dziecko, które przyniosło ze sobą na świat
taki okropny wygląd.
  Chłopcy ponownie zniknęli w kuchni, a dorośli wpro-
wadzili Belindę do pokoju. Biedaczka szła coraz wolniej.
wzrok bezradnie błądził po ścianach. Od czasu do czasu
pojękiwała cicho.
  - Ja myślę, że ona poznaje mieszkanie - szepnął
pastor.
  Posadzili ją w fotelu.
  - Może lepiej, żeby przywitała się z synem teraz, kiedy
jest sama - zaproponowała Malin.
  - Tak. Tak będzie najlepiej. Poproszę woźnicę, żeby
dopilnował jej męża, a ja przyprowadzę chłopca.
  Henning wszedł do salonu razem z pastorem. Malin
widziała, że Belinda przygląda się pokojowi. Zdumiona,
zaciekawiona, przesuwała dłonią po obrusie na stole.
I wtedy wszedł syn...
  Twarz miał wykrzywioną od wstrzymywanego płaczu.
  - Mamo - pisnął cieniutko, idąc ku niej niepewnie.
  Jej pusty wzrok zawisł na chłopcu.
  - Mamo, ja jestem Henning!
  Powoli, powoli w jej oczach pojawiło się światło.
Wargi drżały bezradnie, wyciągnęła rękę i dotknęła swetra
chłopca.
  Pastor i Malin nie odważyli się poruszyć.
  Z piersi Belindy wydobyło się głębokie, drżące wes-
tchnienie. Zmęczona twarz ożywiła się iedwie dostrzegal-
nie, było oczywiste, że toczy ze sobą walkę - czy może
uwierzyć w to, co widzi, czy nie. W końcu jęknęła, długo
i przeciągle, Henning nie był już w stanie dłużej nad sobą
panować, upadł na kolana, wtulił twarz w jej ubranie
i wybuchnął rozpaczliwym płaczem. Belinda przygarnęła
go do siebie, kołysała wolniutko, tam i z powrotem,
z policzkiem przytulonym do jego włosów, a łzy płynęły
strumieniem z dawno już wyschniętych źródeł.
  Pastor zwrócił się do Malin:
  - Nie wiemy, ile ona pojmuje - szepnął. - Ale poznała
go i to jest ogromny krok naprzód. Proszę tu z nimi
zostać, a my z woźnicą przeniesiemy chorego do domu.
  Malin trwała bez ruchu. W kuchennych drzwiach stały
dwie małe postaci i zaglądały ciekawie do salonu. Tam-
tych dwoje w fotelu nie było w stanie zajmować się nikim
oprócz siebie nawzajem.
  Tak oto Viljar z Ludzi Lodu wrócił do Lipowej Alei.
Dzięki niezłomnej sile woli nie umarł i zdołał dotrzeć do
domu.




        ROZDZIAŁ V


  Położono Viljara w jego dawnym łóżku. I w końcu
Malin mogła go zobaczyć.
  Była wstrząśnięta. Ciało potwornie wychudzone, oczy
zapadnięte głęboko, bardzo głęboko, trupio blada skóra,
perlisty pot na czole i prawie niewyczuwalny oddech.
Spotkała już kiedyś Viljara, ale miała wtedy sześć czy
siedem lat, i było to w czasie, zanim on poznał Belindę.
Mgliste wspomnienie, jakie zachowała z tamtego spot-
kania, w niczym nie zgadzało się z tym... teraz widziała po
prostu żywego trupa.
  Poprosili Henninga, by został z matką, bo nie wiadomo
było, ile wzruszenia Viljar jest w stanie znieść. Nie mieli
też pojęcia, czy Belinda odzyskała zdolność myślenia, czy
nie, ale pastor miał rację: nigdy nie zrobi krzywdy
Henningowi. Przez cały ten okropny czas spędzony
w Danii opiekowała się Viljarem z najszczerszym od-
daniem, bo zdawało jej się, że to Henning i że jest
niemowlęciem. Malin uważała to za niewiarygodne, lecz
pastor zapewniał, że ona naprawdę nie widzi rzeczywisto-
ści i żyje w jakimś swoim urojonym świecie. Widywano
przecież obłąkane kobiety, które utraciły dzieci, jak
przytulają do siebie zwinięte w tobołek ubranka albo
pieszczą motek włóczki. Ale to przecież różnica, myślała
Malin. Można uważać tobołek za niemowlę, ale żeby
dorosłego mężczyznę? Nie znała jednak wszystkich zaka-
marków duszy ludzkiej ani strasznej siły rozpaczy.
  Pastor pochylił się nad łóżkiem.
  - Viljar - rzekł ostrożnie. - Czy ty mnie słyszysz?
Jesteś już w domu. W domu, w Lipowej Alei.
  Oczy chorego były zamknięte. Ale czyż w kąciku warg
nie pojawił się słabiutki uśmiech?
  - Tak. Dokonałeś tego - mówił dalej pastor. - A sko-
ro dotarłeś tutaj, to reszcie też dasz radę.
  Och, przyjacielu drogi, myślała Malin zrozpaczona.
Czy ty naprawdę w to wierzysz? Viljar z Ludzi Lodu
przeszedł już na drugą stronę granicy między życiem
a śmiercią, czy ty tego nie widzisz? A powrót do domu
będzie wstrząsem zbyt silnym, żeby mógł mu spros-
tać...
  Ale ku jej wiełkiemu zdziwieniu powieki chorego
podniosły się wolno i oczy Viljara, kiedyś takie piękne,
rozglądały się po pokoju. Odszukał wzrok pastora, wargi
próbowały wypowiedzieć jakieś słowo, które pastor
zrozumiał.
  - Eliksir, oczywiście!
  Wyjaśnił Malin, o co chodzi:
  - Na pokładzie statku do Norvregii Viljar zdołał mi
wytłumaczyć, że tu w domu macie jakieś lekarstwo, które
może mu pomóc. - Malin dostrzegała sceptycyzm
w oczach pastora, który jednak tłumaczył dalej: - Trudno
było zrozumieć, co on mówi, ale to było coś o zielonej
buteleczce. Na samym dole, w prawym rzędzie.
  Patrzyła na niego nie rozumiejąc.
  - I wymieniał też coś, co brzmiało jak: skarb!
  - Tak, oczywiście, ależ jestem głupia! Zaraz przynio-
sę...
  Wielki skarb z najcenniejszymi środkami znajdował się
poza domem, w tajnej skrytce. Nie mogli go prze-
chowywać w Lipowej Alei, to by było nierozsądne.
W domu były tylko środki, które mogły się od czasu do
czasu przydać. Po śmierci Sagi nie miał kto odziedziczyć
skarbu - z wyjątkiem Ulvara, ale on był jeszcze dzieckiem,
a poza tym...
  Malin wyjęła zieloną buteleczkę. Nie wiedziała, że
Viljar tak dobrze się zna na tych lekarstwach. Szczerze
mówiąc, poważnie wątpiła w tę jego wiedzę. A zatem skąd
wziął informację na temat eliksiru?
  Zawartość buteleczki była gęsta niczym stara smoła
i Malin nie mogła jej wydobyć nawet czubkiem noża. Ale
na kuchni stało naczynie z gorącą wodą, wlała parę kropel
do butelki i zanim lekarstwo się rozrzedziło, wróciła do
sypialni.
  Viljar skierował na nią swoje pozbawione blasku oczy.
  - Saga? - zapytał.
  Usiadła obok niego.
  - Sagi nie ma - powiedziała łagodnie. - I już nie
będzie. Ja jestem Malin. Witajcie w domu, oboje z Belin-
dą.
  Zamknął oczy. Zdawało się, że każde najdelikatniejsze
nawet drgnienie jest dla niego udręką.
  - Malin, córka Christera... Dziękuję.
  Zrozumiała, co Viljar ma na myśli.
  - Henning ma się dobrze - powiedziała. - jest teraz
u swojej mamy i oboje płaczą ze szczęścia.
  Vlljar uśmiechnął się blado.
  - Ale ty się niczym nie denerwuj - powiedziała Malin.
- Nie myśl o niczym, leż tylko spokojnie! Niedługo
zobaczysz Henninga. Lekarstwo zaraz będzie gotowe.
  - Dobrze... Heike prosił mnie, żebym tego spróbo-
wał...
  Heike?
  I Malin zrozumiała. Ludzie Lodu znowu interwenio-
wali.
  - Zaraz ci je przyniosę - powiedziała z szerokim
uśmiechem.

  Kiedy Viljar wmusił w siebie łyżkę dość cierpkiej
mikstury i odpoczął z pół godziny, pozwolono Hennin-
gowi pójść do ojca. Belinda została położona do łóżka
w innym pokoju, a tak była zmęczona podróżą i wzrusze-
niami, że poddała się temu chętnie. Zasnęła, gdy tylko
przyłożyła głowę do poduszki, a oni wciąż nie wiedzieli,
czy odzyskała pamięć, czy nadal żyje w urojonym świecie
własnych marzeń. Bali się strasznie, że nigdy się z tego nie
wydobędzie.
  Henning stanął przy łóżku ojca i patrzył wielkimi,
pełnymi rozpaczy oczyma, co choroba zrobiła z tym
człowiekiem, który był pod każdym względem jego
ideałem. Viljar starał się nie denerwować, żeby dodat-
kowo nie obciążać swego udręczonego organizmu, ale to
nie było takie proste.
  Głos miał cichutki jak tchnienie wiatru.
  - Synku mój! Jaki ty jesteś duży!
  - A jaki dzielny! - wtrąciła Malin.
  Henning nie wiedział, co powiedzieć. Jego ukocha-
ny ojciec był teraz dla niego obcym człowiekiem. Ży-
wił dla niego współczucie, ale przecież nie tego Viljar
oczekiwał od swego syna. Potrzebował jego miłości.
A Henning był jak sparaliżowany, nie mógł się poru-
szyć i czuł się, jakby mu mowę odjęło. Cierpiał strasz-
nie z tego powodu - chciał dać tak wiele, a nie potrafił
dać nic.
  Na szczęście chłopiec nie musiał nic mówić, bo
zapomniał zamknąć za sobą drzwi i do pokoju wbiegły
dwa nieprzytomnie już ciekawe szkraby. Tak długo
przebywali bez opieki w kuchni, że Malin nie miała
odwagi tam wejść i zobaczyć, co po sobie zostawili.
  Teraz już malcy nie chcieli siedzieć sami.
  Ku jej przerażeniu Ulvar wdrapał się na oparcie łóżka
i wystawił głowę ponad krawędź. Viljar zobaczył go.
Przez moment Malin wydawało się, że cała jej ostrożność
poszła na marne, bo teraz Viljar z pewnością przeżyje
szok. Nawet pastor miał trudności z zaakceptowaniem
niesamowitego wyglądu tego małego trolla z niewiarygo-
dnie wysokimi kośćmi policzkowymi, wąskimi, żółtymi
oczkami nieustannie zmrużonymi w bezgranicznej wro-
gości wobec świata, z ciemnymi, potarganymi włosami,
sterczącymi na wszystkie strony, no i te jego usta!
Szerokie jak wrota, z ostrymi wilczymi kłami, pod nosem
równie krótkim jak szerokim. Do tego kanciasty, nie-
proporcjonalny korpus, jakby ktoś jego ciało rozebrał na
części, a potem poskładał na chybił trafił. Naprawdę
nietrudno było uwierzyć, że to dziecko diabła, nie
wiadomo skąd wzięte i przez jakąś tragiczną pomyłkę
umieszczone wśród ludzi.
  Ulvar był obciążony najbardziej jak to możliwe. Dostał
wszystko, co należy do tego strasznego dziedzictwa, całe
zło, potworność i nieposłuszeństwo.
  Jeśli nie...?
  Do nikogo nie był podobny, co do tego Malin nie miała
żadnych wątpliwości.
  Ale ona i Henning zostali uratowani w niezwykły
sposób. Już trzy razy...
  Viljar zaskoczył wszystkich. Popatrzył na małego
potworka wysuwającego głowę znad oparcia łóżka i szep-
nął niemal niesłyszalnie:
  - Kim ty jesteś?
  Nie było w jego pytaniu nawet cienia niechęci. Tylko
zdziwienie.
  - To Ulvar. Synek Sagi.
  - Sagi? No, tak, oczywiście. Mówiłaś, że ona nie żyje.
Tak, to zrozumiałe. Biedna mała Saga...
  Marco stał i dyskretnie czekał przy łóżku. Teraz Malin
położyła ręce na jego ramionach i powiedziała:
  - A to jest bliźniaczy brat Ulvara. Podniosę go, żebyś
mógł zobaczyć. On ma na imię Marco.
  Trzymała ślicznego chłopczyka. Spojrzenie Viljara
spoczywało na nim długo.
  - Mój Boże, co to może znaczyć? - szepnął w końcu
i zamknął oczy.
  Malin zwróciła się do Ulvara:
  - Widziałeś? Tata Henninga cię lubi!
  Ulvar wyciągnął język, a potem pluł i parskał długo ze
złością.
  - Miałbym go nie lubić? - szepnął Viljar wciąż
z zamkniętymi oczyma i ze smutnym uśmiechem na
wargach. - Zapominasz, że mój dziadek, Heike, był dla
mnie we wszystkim wzorem.
  Och, ale jest między nimi różnica, chciała powiedzieć
Malin. Lecz zmilczała. Ulvar potrzebuje tyle akceptacji
i dobrej woli, ile tylko możliwe.
  Viljar znowu zapadł w drzemkę, więc opuścili pokój.
Wszyscy z wyjątkiem Henninga, który chciał czuwać przy
ojcu. Czuł się winny, bo nie przywitał go tak serdecznie,
jak by chciał.
  Malin zamyśliła się głęboko, wracając z Markiem do
salonu. Ulvar pobiegł przodem i zabawiał teraz pastora,
demonstrując mu, jak umie skakać po kanapie. Nie była
w stanie go uspokajać.
  Reakcja Viljara zaskoczyła ją. To nie Ulvar wzbudził
jego zainteresowanie, lecz Marco. Spojrzała na stojącego
przy niej malca. Zawsze widziała w nim idealne dziecko,
które nie sprawiało najmniejszych kłopotów. Marzenie
każdej matki, a w dodatku śliczny jak bóstwo.
  Teraz popatrzyła na niego oczyma Viljara, nowymi
oczyma, można powiedzieć. Marco był marzeniem, to
prawda, i właśnie na to zareagował Viljar. Marco nie
był dzieckiem z tego świata. Człowiek nie może być
taki piękny, łagodny ani taki dobry. Ulvar nosił w so-
bie przekleństwo Ludzi Lodu, lecz, o paradoksie, był
w tym bardziej ludzki niż ten jego idealny brat. Marco
był synem Lucyfera, w każdym razie jeśli chodzi o wy-
gląd.
  Malin pomyślała o Sadze. Jeśli ojciec chłopców,
Lucyfer, był równie piękny, to doprawdy trudno mu się
było oprzeć!
  Zaczęła pojmować, że nie tylko Ulvara muszą chro-
nić przed bezmyślnością otoczenia. Marca także. Ktoś
tak doskonały nie może istnieć na pełnym ludzkich
ułomności świecie. Nikt mu nie wybaczy jego odmien-
ności.
  Boże, dopomóż nam, modliła się Malin. Jak zdołamy
wychować te dzieci? Ulvara tak, aby zaczął pojmować
różnicę między dobrem a złem, sprawiedliwością i nie-
sprawiedliwością. I Marca tak, by na tym złym świecie
zdołał ochronić swoją szlachetną duszę. Nie wolno
dopuścić, żeby tego chłopca coś okaleczyło. Nie wolno na
to pozwolić.
  Choć wszystko tego dnia było po prostu chaosem,
Malin musiała myśleć o swoich normalnych obowiąz-
kach. Porozmawiała z parobkiem, żeby zajął się inwen-
tarzem, bo Henning nie może dziś pracować. Sama
zabrała się do przygotowania jedzenia, bo pastor musiał
jechać dalej.
  Cóż to za wspaniały człowiek! Jak zdołają mu po-
dziękować za to, co zrobił?
  Westchnęła i zaczęła nakrywać do stołu.
  W sypialni Viljar ocknął się z drzemki. Ostrożnie
otworzył oczy i spojrzał na swego małego syna, który
siedział na krześle przy łóżku, wyprostowany jak świeca,
napięty i czujny, w każdej chwili gotów do pomocy.
  Viljar uśmiechnął się żałośnie, nie wiedząc zresztą
nawet, czy ten uśmiech ukaże się na wargach, taki był
zmęczony. Swoją okaleczoną dłonią poszukał ręki syna,
ale bał się, że ramię nie zareaguje na sygnał z mózgu.
  Widocznie jednak zareagowało, bo Henning zauważył
słaby ruch ojca i ujął jego rękę. Viljar mógł znowu zapaść
w ten stan pół snu, pół jawy.
  I tak trwali, trzymając się za ręce, ojciec i syn, dopóki
zmrok nie zaczął zapadać nad Lipową Aleją.

  Fakt, że wygląd pastora nie został jeszcze do tej poro
opisany, złożyć trzeba na karb tego, że właściwie nie
bardzo jest co opisywać. Był to człowiek ani stary, ani
młody, ani blondyn, ani ciemny, oczy miał nijakie, ani
szare, ani piwne. Gdyby nie duchowne szaty, ginąłby
całkowicie w tłumie, taki był anonimowy.
  Ale kiedy się go już zauważyło i lepiej poznało,
ujawniały się jego liczne i wspaniałe zalety. Już samo
to, że nadzwyczaj serdecznie i ofiarnie zajął się nie-
szczęsnym Viljarem i jego żoną, że nie zostawił ich
własnemu losowi gdzieś po drodze, świadczy o nim
jak najlepiej. On naprawdę rozumiał, czym jest ka-
płańskie powołanie. Z tego zresztą powodu narażał
się często niektórym innym duchownym w Danii, bo
nie zawsze stosował się do reguł Kościoła. A jak wszy-
scy wiedzą, istnieje spora przepaść między Kościołem
a chrześcijaństwem. Wiele, bardzo wiele dziwnych sko-
rup nałożono na to, co początkowo było religią chrze-
ścijańską. Te pancerze zostały stworzone w toku dzie-
jów przez niektórych ojców Kościoła, a pierwszym
z nich był Paweł. On nałożył bardzo gruby pancerz
na naukę Chrystusa i stworzył całą szkołę "poprawia-
czy".
  Malin, która była osobą umiarkowanie rełigijną, od
pierwszej chwili żywiła do pastora szczerą sympatię
i postanowiła, że teraz będzie pilniej uczęszczała do
kościoła.
  Zdawała sobie jednak sprawę, że jej dobre chęci od
początku są skazane na unicestwienie. Pastor w ich parafii
swoimi pełnymi gróźb kazaniami był w stanie uśmiercić
wszełką pobożność.
  Usiedli do stołu, żeby nareszcie coś zjeść. Malin
musiała nieustannie sadzać Ulvara z powrotem na
krześle, on jednak wolał ciągnąć woźnicę za wąsy.
Od początku był zafascynowany potężnymi wąsiskami
gościa. Przed chwilą porwał zapałki i chciał mu te
wspaniałe wiechcie podpalić. Dopiero spokojne upo-
mnienia Marca zdołały go powstrzymać. Ulvar parskał
i wykrzykiwał przekleństwa pod adresem brata, ale
posłuchał. W tej parze Marco był osobowością do-
minującą, choć trzymał się zawsze spokojnie na ubo-
czu.


  Ten niezwykły dzień jakoś mijał. Nawet, zdaniem
Malin, mijał zbyt szybko. Musiała biegać jak w ukropie od
jednej pracy do drugiej, żeby podołać wszystkim domo-
wym obowiązkom, jednocześnie rozmawiała z pastorem,
zajmowała się dziećmi, zaglądała do Henninga, żeby dać
mu coś do zjedzenia, krzyczała na Ulvara i sprzątała po
nim, bo akurat dzisiaj malec był we wspaniałym humorze
i psocił jak najęty, dbała o to, by gościom niczego nie
brakowało, aż w końcu poczuła, że w głowie jej się kręci
ze zmęczenia.
  Pastor postanowił, że przenocuje w Lipowej Alei.
Sama go zaprosiła i była mu wdzięczna, że zaproszenie
przyjął, aie dla niej oznaczało to nowe obowiązki, przygo-
towanie dwóch pokoi, świeża pościel i wszystko co
trzeba...
  Kiedy nareszcie mogli usiąść do późnego obiadu,
Malin odetchnęła na chwilę. Posadziła Ulvara na krześle
i mogła spokojnym głosem zapraszać gości do jedzenia.
  Nagle podskoczyła. Henning! Chłopiec musi coś zjeść.
Cały dzień siedzi wiernie przy łóżku chorego. Mówiła
"łóżko chorego", choć w głębi duszy myślała: "łóżko
umierającego".
  Zmrok już zapadł, więc wzięła ze sobą lampę.
  Stanęła w progu i uśmiechnęła się smutno. Henning
zasnął. Nadal siedział na krześle przy łóżku, a głowę
położył na nogach ojca. Ojciec i syn wciąż trzymali się za
ręce.
  Malin wróciła do gości. Chłopiec zje później.
  Wróciła w odpowiedniej chwili, bo znowu musiała
interweniować. Rozdokazywany Ulvar bombardował go-
ści ziemniakami. Malin była przepracowana i tym razem
wybuchnęła gwałtowną złością. Złapała Ulvara za kark
i syknęła przez zęby:
  - Będziesz siedział spokojnie czy nie, ty moje nie-
szczęście?
  I właśnie w tej chwili drzwi się otworzyły i stanęła
w nich zaspana Belinda.
  Malin i pastor wstali natychmiast i uprzejmie zapraszali
ją do stołu. W napięciu oczekiwali jej reakcji, wciąż nie
wiedząc, w jakim stanie psychicznym się znajduje.
  Belinda pocierała czoło i spoglądała bezradnie to na
jedno, to na drugie. Zdawało się, że pastora poznaje, lecz
pozostali budzili w niej lęk.
  - Tlętna lownica - oświadczył Ulvar, co, rzecz jasna
miało znaczyć: wstrętna czarownica.
  Malin miała nadzieję, że Belinda nie rozumie jego
dziecinnego bełkotu. Że wygląd dziecka przerażał Belin-
dę, nie ulegało wątpliwości.
  - To jest mamusia Henninga, dzieci - powiedziała
Malin do bliźniaków.
  Ulvar pokazał język i wydał z siebie przeciągły ryk.
  - Czy ja spałam? - spytała Belinda, która jakby nie
miała odwagi na nich spojrzeć.
  - Tak. Przespałaś się chwilkę.
  Ale Belinda zdaje się nie to miała na myśli.
  - Nie wiedziałam, że mamy gości.
  Pastor i Malin patrzyli po sobie.
  - Gdzie jest Henning? - zapytała Belinda. - I mój mąż?
  - Są w sypialni. Obaj - wyjaśnił pastor pospiesznie.
  - Obaj? Obaj - powtarzała niepewnie, jakby nie mogła
połączyć dwóch różnych wydarzeń.
  Nagle spojrzała na swoje ręce i podniosła w górę rękaw.
  - O Boże - szepnęła wstrząśnięta. - Jaka ja jestem
chuda!
  - Byłaś bardzo chora, Belindo - rzekł pastor przyjaź-
nie. - Ale teraz najgorsze już minęło.
  - Byłam chora? Nie pamiętam.
  - Ale byłaś też bardzo, bardzo dzielna - dodał pastor.
- Bo twój mąż był jeszcze bardziej chory niż ty, a ty
zdołałaś utrzymać go przy życiu.
  Tego najwyraźniej nie mogła zrozumieć.
  Zatrzymała na Ulvarze przerażone, badawcze spoj-
rzenie, ale nie wyglądała na zaskoczoną.
  Wychudzonymi palcami dotykała warg.
  - Ja... To takie dziwne, ale ja... nic nie rozumiem.
  - Wszystko jest w najlepszym porządku - zapewniała
Malin. - Usiądź teraz do stołu, Belindo, i zjedz coś.
A potem porozmawiamy.
  Belinda rozejrzała się po pokoju, jakby kogoś szukała.
- Saga? - zapytała.
  - Sagi tu nie ma - wyjaśniła Malin pospiesznie. - Ja
przyjechałam na jej miejsce. jestem Malin, córka Christera.
  - Aha, Christer...
  Opadła na krzesło. Z wielkim rozczarowaniem stwier-
dzili, że w jej wzroku wciąż przeważa ów pusty wyraz. Ale
przeważa, a nie panuje.
  Domyślali się, że uważa za rzecz dziwną, iż obcy ludzie
traktują ją w jej własnym domu jak gościa, ale zbyt była
niepewna, żeby protestować.
  - Viljar? - zapytała znowu.
  - On śpi w swoim łóżku - wyjaśnił znowu pastor.
- Henning jest u niego.
  - Henning - szepnęła z czułością w głosie.
  I nagle się zaniepokoiła. Pocierała jedną rękę o drugą.
Malin zauważyła, że są one sine, jakby zmarznięte, teraz
w środku lata. I takie chude, że prawie przezroczyste.
Musiała je odmrozić w tej łodzi, pomyślała Malin. Ale nie
tak strasznie jak Viljar. Wzruszona myślała, jak on musiał
osłaniać żonę przed lodowatą wodą i mrozem kosztem
własnego zdrowia.
  Belinda chciała coś powiedzieć, zdawało się, że nie
weźmie nic do ust, dopóki tego nie powie.
  - Kto... Kto to był u mnie przed chwilą?
  - Nikt do ciebie nie wchodził - powiedziała Malin
zdumiona. - Chcieliśmy, żebyś mogła spać spokojnie.
  Belinda zaprzeczyła energicznie.
  - Ale ktoś tam był. Ktoś powiedział do mnie: A teraz
spróbujesz używać głowy, ty stara idiotko!
  Halucynacje? Czy jest z nią aż tak źle?
  - Co ty mówisz? - zapytała Malin zaszokowana.
- Nikt by się do ciebie nie odezwał tak niegrzecznie!
  - Nie, ale dziwne w tym wszystkim było... Szukała
odpowiednich słów. - Dziwne było to, że potem było mi
jakoś łatwiej myśleć. Mimo to wszystko jest takie...
rozmazane, niejasne, nie wiem, gdzie jestem, to znaczy
wiem, jestem w domu, ale wszystko jest takie dziwne i tylu
rzeczy brakuje...
  - Tak, porozmawiamy o tym później, Belindo. Ale
jeśli naprawdę uważasz, że ktoś u ciebie był, to ja myślę, że
to mogli być tylko przodkowie Ludzi Lodu. Viljar
opowiadał mi właśnie, że Heike...
  - Nie, to nie był Heike! ja go przecież znałam!
  Malin zastanawiała się.
  - Skoro ten ktoś zwrócił się do ciebie tak bez
szacunku, to... myślę, że to mogła być Sol. Ona miała
podobno taki niewyparzony język.
  - Nie, nie, to był ktoś inny. Ktoś...
  Zastanawiała się, marszcząc brwi.
  - Nie, to nie był żaden duch. To była żywa istota.
Z krwi i kości.
  Z nieczystym sumieniem Malin spojrzała pastorowi
w oczy. Dzieci nie umieją jeszcze mówić, pomyślała. Bogu
dzięki!
  Belinda zaczęła pić mleko.
  - Co to za dzieci? - zapytała uprzejmie. - Czy to twoje,
Malin?
  Malin nie wiedziała, ile może powiedzieć. Ale zebrała
się na odwagę i wyjaśniła:
  - Nie. To są bliźniaki Sagi.
  - Sagi? - zdziwiła się Belinda. - Ale one przecież... są
takie duże!
  - Ty byłaś bardzo długo chora, Belindo - rzekła Malin
łagodnie. - musisz przyjąć to do wiadomości, a wszystko
szybciej się ułoży. I będzie łatwiejsze.
  Wtedy Belinda odłożyła sztućce i wstała od stołu.
  - Idę do Viljara.
  - Nie, nie rób tego! - zawołała Malin i ujęła jej rękę.
- Viljar musi odpoczywać. On jest jeszcze bardziej chory
niż ty.
  - Ale on mnie potrzebuje. Ja muszę...
  - Nie - powiedział pastor i próbował nakłonić ją, by
usiadła. - Opiekowałaś się nim bardzo długo i robiłaś to
wspaniale. A teraz jest u niego Henning. Viljar źle znosi
ruch wokół siebie i teraz chodzi o ciebie, Belindo! Tym
razem ty masz pierwszeństwo.
  - Ale Viljar zawsze się mną opiekował. Teraz ja
muszę...
  Czy pamiętała, przez co razem przeszli, czy też myślała
o dawniejszych czasach, spędzonych w Lipowej Alei?
  Malin zapytała serdecznie:
  - Nie chcesz się dowiedzieć, co się z wami działo przez
te dwa lata? Pastor mógłby ci o tym opowiedzieć.
  Wychudzone palce nerwowo ujęły nóż i widelec
Belinda usiadła posłusznie przy stole. Malin szeptem
poprosiła chłopców, żeby poszli się położyć, ale nie
chcieli, a ona akurat teraz nie miała siły z nimi walczyć.
  - W takim razie siedźcie cicho! - nakazała.
  Nawet Ulvar kiwał energicznie głową na znak, że
będzie grzeczny.
  I wtedy pastor opowiedział Belindzie wszystko, co
wiedział o ich przeżyciach. To znaczy o okresie, który
spędzili w Danii. Niczego nie owijał w bawełnę, mówił
szczerze, że jej rozum musiał zostać uszkodzony i trwał
w zamroczeniu, ale że dzisiaj jest zupełnie inaczej, takiej
przytomnej i świadomej jeszcze jej nie widział, zapewniał
że to dla wszystkich wielka radość i nadzieja.
  Belinda słuchała w milczeniu. Zdawała sobie sprawę,
że jej umysł funkcjonuje nie tak jak trzeba.
  - A czy ty sama coś pamiętasz? - zapytał w końcu
pastor ostrożnie.
  - Jakieś oderwane fragmenty - odparła przecierając
oczy. - Pamiętam na przykład, że Viljar kaszlał krwią. Tak
strasznie się wtedy bałam, że mnie opuści. Miałam tylko
jego, rozumiecie.
  Jakby oni tego nie wiedzieli!
  - Pamiętam jeszcze różne drobiazgi. Na przykład
poznaję głos pastora. I pamiętam szelest nakrochmalo-
nego fartucha pielęgniarki. Plamy słonecznego światła
na sufcie w szpitalu. Zapach tej okropnej koi na stat-
ku. A kiedy teraz pastor opowiada, wspomnienia wra-
cają.
  - Wiesz - pawiedziała Malin z uśmiechem - ty sama
wracasz! Mówższ teraz dużo składniej niż jeszcze pół
godziny temu, kiedy weszłaś do jadalni.
  Belinda uśmiechnęła się boleśnie.
  - A mimo to jest coś, co mnie zamyka - szepnęła
jakby sama do siebie. - Jak doszło do tego, że rozum
mi się zmącił? I jak znaleźliśmy się w Danii? Nie
rozumiem tego!
  Wtedy pastor, najostrożniej jak umiał, opowiedział jej
o zatonięciu "Emmy". Malin wyjaśniła, że Viljar i Belinda
wracali do domu z odwiedzin u Jolina, przyrodniego
brata Viljara, trafili na sztorm i statek poszedł na dno,
a oni znaleźli się w szalupie ratunkowej, która, dryfując po
morzu, zaniosła ich do duńskich wybrzeży.
  Belinda patrzyła na nich blada jak ściana. Teraz jej
umysł znowu pogrąży się w zamroczeniu, myśleli przera-
żeni.
  - Nie! Nie! - zawodziła cicho Belinda. - Nie, ja nie
chcę! To się nigdy nie stało! Ja nie mogę!
  Malin spostrzegła, że Belindzie zbiera się na wymioty,
i szybko wyprowadziła ją do kuchni, gdzie podstawiła jej
wiadro.
  - No, dobrze, dobrze - szeptała uspokajająco. - Mu-
sisz to z siebie wyrzucić. Musisz.
  Miała na myśli, oczywiście, te bolesne przeżycia,
których pamięć trwała w udręczonej duszy Belindy.
  Zabawiły w kuchni dość długo, w końcu Belinda
doszła do siebie, ogarnęła się i mogła wracać do jadalni.
Chłopcy siedzieli zaciekawieni i zdumiewająco dobrze
wychowani. Malin pogładziła ich po głowach.
  Kiedy znowu usiadły przy stole, powiedziała do
Belindy:
  - Myślę, że byłoby najlepiej, gdybyś nam wszystko
opowiedziała, niezależnie od tego, jakie to bolesne. Bo jest
jeszcze coś więcej, prawda? Rozumiem, oczywiście, że to
musiała być straszna udręka, tak dryfować po morzu
i czekać na śmierć w lodowatych falach. Ale czuję, że było
coś jeszcze, o czym za wszelką cenę chcesz zapomnieć,
czyż nie?
  - Tak. Och, ta podróż była przerażająca. Nie macie
pojęcia, co to znaczy siedzieć w takiej malutkiej łódeczce...
  - Możemy się tylko domyślać - westchnął pastor.
- Żeby wiedzieć, człowiek musi coś takiego przeżyć.
  - Tak. - Zamyśliła się na moment i zadrżała, jakby jej
się nagle zrobiło bardzo zimno. - Nie, nie mogę tego
opowiedzieć! To zbyt straszne!
  - Musisz, Belindo! To nie o to chodzi, że my chcemy
wiedzieć. Moglibyśmy przecież zapytać Viljara, ale tobie
by to nie pomogło. To ty musisz podzielić się tym
strasznym wspomnieniem z innymi. Tylko to przyniesie ci
ulgę.
  - Ale ja... - Milczała długo. A potem powiedziała,
głęboko wstrząśnięta: - Tak. Tak będzie najlepiej.
  Malin stwierdziła, że Belinda znalazła się już na
właśctwej drodze. Będzie zdrowa. Jeśli tylko zmusi się, by
opowiedzieć.
  Powoli, jakby musiała walczyć ze sobą o każde słowo,
Belinda zaczęła mówić:
  - Było... nas sześcioro w łodzi na początku. Dryfowa-
liśmy długo, bardzo długo i zmarzliśmy nieludzko. Nie
mieliśmy też nic do jedzenia. Na szczęście po kilku dniach
morze się uspokoiło. Ja... byłam coraz bardziej otępiała,
zdawałam sobie z tego sprawę. Jedyne, co miało dla mnie
znaczenie na tym świecie, to głód, lodowate zimno
i bliskość Viljara. Myślałam też o tym, że trzeba zawiado-
mić Henninga, że żyjemy. Choć przecież w każdej chwili
mogliśmy stracić życie.
  Głos jej zamarł i milczała, zamyślona. Pogrążona we
wspomnieniach, które nie sprawiały jej radości, widzieli
to. Nieustannie ocierała łzy.
  Czekali. Ulvar zaczął się wiercić. Malin położyła mu
rękę na ramieniu. Ugryzł ją, ale potem siedział już
spokojnie.
  Belinda podjęła przerwaną opowieść. Była skupiona,
twarz jej stężała z przerażenia.
  - Pewnego ranka jeden z ludzi w szalupie umarł.
Viljar chciał wyrzucić zwłoki do morza, ale inny z rozbit-
ków stanowczo zaprotestował. Powiedział, że musimy
dowieźć zmarłego do domu. A potem... - Umilkła znowu,
widać było, że toczy ze sobą trudną walkę. A potem ja się
w którymś momencie obudziłam. My z Viljarem spaliśmy
i czuwaliśmy na zmiany, ale wtedy zasnęliśmy oboje. Ja się
obudziłam i...
  Belinda głośno przełykała ślinę. Ręce drżały jej gwał-
townie. Ale opanowała się.
  - Wszyscy spali. Oprócz tego mężczyzny, który nie
pozwolił wyrzucić zwłok do morza. Siedział teraz...
odkrawał... odkrawał nożem... kawałki... i...
  - Dziękujemy - powiedziała Malin. - Nie musisz
mówić dalej. Rozumiemy.
  - O mój Boże - szepnął pastor. - To przecież
niemożliwe!
  - Co my możemy wiedzieć na temat skrajnego głodu?
- rzekła Malin zielona na twarzy. - I co było potem,
Belindo?
  - Zaczęłam krzyczeć - powiedziała drżącym głosem.
- Wszyscy się pobudzili. Krzyczeli i krzyczeli. Ukryłam
twarz na piersi Viljara, Viljar nie brał w tym udziału,
musicie mi wierzyć, ale kiedy się ocknęłam, zobaczyłam,
że jeden z tych ludzi trzyma w ręce nóż, a tamtych... to
znaczy zmarłego... i tego, co... no wiecie, nie ma w łodzi.
Wyrzucili ich do morza. A na nożu... zobaczyłam krew.
Ten co go trzymał... rzucił go daleko... w morze, ta druga
kobieta, bo byłyśmy w łodzi dwie, krzyczała histerycznie,
a ja czułam, że tracę przytomność.
  - A Viljar? Jak on to zniósł?
  - Ostatnie, co widziałam, to że Viljar płacze. A prze-
cież Viljar prawie nigdy tego nie robi. Obejmował mnie
coraz mocniej, ale już więcej nic nie pamiętam. I to chyba
właśnie wtedy wszystko wokół mnie stało się dziwne
i niezrozumiałe. - Roześmiała się histerycznie. - Nie,
powinnam spojrzeć prawdzie w oczy. To nie wokół mnie
wszystko zrobiło się dziwne. To było we mnie.
Milczeli długo. Z oczu Belindy niepnerwanie płynęły
łzy.
  - Lżej ci teraz? - zapytała Malin.
  Belinda wyprostowała się.
  - Chyba tak. Ale nigdy tego nie zapomnę.
  - Wiemy o tym. Myślę zresztą, że my też nigdy nie
zapomnimy tego, co nam opowiedziałaś. A co dopiero
ktoś, kto przeżył! Nic dziwnego, że wolałaś żyć w świecie,
który nie istnieye!
  Malin była wdzięczna losowi, że dzieci nie rozumiały,
o co w tym wszystkim chodzi. Zresztą Ulvar zasnął
z głową opartą o stół.
  Belinda siedziała zamyślona.
  - Myśli o Henningu też były trudne do zniesienia
- powiedziała. - Nie móc do niego wrócić, nie wiedzieć,
co się z nim dzieje. Tęskniłam za nim tak strasznie.
  Kompensacja, pomyślał pastor. Z rozpaczy wyobraziła
sobie, że chory mąż jest dzieckiem, które utraciła. To jej
dziecinne gaworzenie...
  Malin podniosła się.
  - Chyba powinnam położyć dzieci - powiedziała.
- A biedny Henning śpi w nogach łóżka Viljara. Belindo,
czy możesz dzisiejszej nocy spać w tym pokoju, w którym
spałaś po południu?
  Belinda podniosła się także.
  - Ja... Tak bym chciała być z Viljarem. I z Henningiem.
  Wahali się przez chwilę, a potem Malin skinęła przy-
zwalająco głową.
  - Przecież i tak musimy obudzić Henninga, to narobi-
my zamieszania. W sypialni jest podwójne łóżko. Możesz
tam spać. A Henning wróci do swojego pokoju... Tylko,
Belindo... Musisz wiedzieć, że Viljar jest umierający!
  - Wiem o tym - szepnęła zrozpaczona. - Wiesz, ja
teraz pamiętam dużo więcej. Nie bój się, nie wpadnę
w histerię.
  Pogładziła główkę śpiącego Ulvara.
  - Taki sam jak Heike - szepnęła. - Tacy są do siebie
podobni. Chociaż, jeśli mówiono, że Heike wygląda
groteskowo, to i tak ten mały jest jak jego karykatura.
I - dodała zamyślona - zdaje się, że nie taki dobry jak
Heike.
  Niestety, Malin w pełni się z nią zgadzała!
  Henning leżał dokładnie tak samo jak przedtem, kiedy
Malin przychodziła tu z jedzeniem.
  Belinda podeszła do łóżka i patrzyła na śpiących.
  - Oni są moi - powiedziała z błyszczącymi oczyma.
- Są moi, kocham ich. I teraz znowu jestem silna. Oni
mnie potrzebują.
  - Tak. Wiemy o tym - potwierdziła Malin.

  Kiedy następnego dnia Malin weszła do sypialni ze
śniadaniem, z depczącym jej po piętach Henningiem
i malcami jako dodatkową asystą, ku swemu wielkiemu
zaskoczeniu stwierdziła, że Viljar nie śpi. Belinda wsparta
na łokciu okrywała kołdrą jego piersi.
  - Malin - szepnął z bladym uśmiechem. - I cała
procesja! Wy nas rozpieszczacie!
  - Jeszcze by tego brakowało! - rzekła Malin trzeźwo.
Postawiła tacę na stoliku i wszyscy zaczęli pomagać
leżącym.
  Viljar popatrzył na nią.
  - Wiesz, dzisiaj czuję się naprawdę dobrze.
  - I wyglądasz też dużo lepiej. Myślisz, że to lekarstwo
ci pomogło?
  - To możliwe... Ale kto to przychodził do mnie dzisiaj
w nocy?
  - No, był tu Henning. I Belinda.
  - Nie, nie, to był ktoś inny. I w bardzo niewy-
szukanych słowach zażądał, żebym przestał się nad sobą
roztkliwiać. Powinienem teraz okazać trochę siły woli
i charakteru, krzyczał na mnie.
  Malin i Belinda wymieniły spojrzenia. Brzmiało to
niemal dokładnie tak samo jak słowa skierowane do
Belindy.
  - Och, myślę, że to jeden z naszych przodków
- oświadczyła Malin pozornie swobodnym tonem.
  - Nie - zaprotestował Viljar. - To była żyjąca istota.
I... ja myślę, że to mi pomogło. Naprawdę czuję się teraz
silniejszy.
  Malin nie wiedziała, co powinna odpowiedzieć. Widzia-
ła przecież, że Viljar dotarł do domu umierający. I choć
teraz nadal był skrainie wycieńczony, to przecież nikt, kto
na niego spojrzał, nie myślał o śmierci. Tlił się w nim słaby
płomyk życia, który nie zamierzał gasnąć. A Belinda? Nikt
by przecież nie powiedział jeszcze wczoraj, że ta nieszczęsna
istota, nie mająca pojęcia, na jakim świecie żyje, kiedykol-
wiek wypowie choćby jedno rozsądne słowo. A teraz!
Przytomna i silna, zdecydowana walczyć o swoich bliskich.
  Tutaj mogło być tylko jedno wytłumaczenie: Viljar
i Belinda otrzymali pomoc.
  Ale skąd?
  Od kogo?
  To była trudna do rozwiązania zagadka.

  To oczywiście fantastyczne, że Viljar i Belinda wrócili
do domu. Nie mogło się stać nic lepszego, choć i tak już
przepracowanej Malin przybyło jeszcze zajęć. Viljar wciąż
był bardzo słaby, ale iskra życia została w nim wzniecona
i dzielnie walczył o jej utrzymanie. Belinda też była
okropnie wyczerpana, wybuchała płaczem, jeśli tylko
cokolwiek stawiało jej opór, gdy na przykład skarpetka
upadła jej na podłogę albo grzebień zaplątał się we włosy.
Żadne nie było zdolne do wysiłku, zdawało się, że lada
podmuch wiatru może każde z nich przewrócić. Henning
i Malin musieli nieustannie uciszać chłopców i to wszyst-
ko bardzo szarpało im nerwy.
  Malin zastanawiała się, czy nie powinna wyprowadzić
się gdzieś z bliźniakami Sagi, ale o tym mała rodzina
w Lipowej Alei nawet słyszeć nie chciała.
  - Oprócz twoich rodziców w Szwecji, Malin, jesteśmy
ostatnimi z Ludzi Lodu - mówił Viljar, który teraz mógł
już czasem posiedzieć trochę w łóżku. - Reprezentujemy
wszystkie trzy odłamy rodu i musimy trzymać się razem.
Jeszcze by tego brakowało, żebyś się gdzieś tułała z dzie-
ćmi! A poza tym co my byśmy zrobili bez ciebie? Prosimy
cię, zostań, jeśli możesz!
  To prawda, co Viljar mówił o rodzinie. On sam
należał do linii Heikego, Malin do linii Arva Gripa,
a chłopcy do linu Anny Marii Olsdotter. Ojciec Vil-
jara, Eskil, łączył w sobie krew Paladinów i Lindów
z Ludzi Lodu dzięki temu, że jego ojciec, Heike, ożenił
się z Vingą. Rodzina Malin stanowiła dość izolowaną
gałąź Ludzi Lodu; trzeba by się cofnąć prawie do
Tengela Dobrego, żeby znaleźć pokrewieństwo z resztą
rodu.
  Mimo to Ludzie Lodu zawsze trzymali się razem.
W ciągu trzystu lat nie zerwali kontaktów, zawsze gotowi
nieść pomoc krewnym w potrzebie.
  Teraz jednak Malin była taka zmęczona! Podwójne
obciążenie opieką nad chorymi i pracą w domu, od-
powiedzialność za malców, wszystko to wyczerpało na-
wet jej siły.
  Pewnego wieczora, kiedy siedziała na łóżku i ma-
sowała swoje obolałe stopy, wyrwało jej się wes-
tchnienie:
  - Czy ja kiedyś będę miała czas pomyśleć o sobie?
  Ale przecież wybrała zawód pielęgniarki. A pielęgniar-
ce takie myśli nie przystoją.
  Wybrała ten zawód i gdyby miała wybierae jeszcze raz,
zrobiłaby to samo!





        ROZDZIAŁ VI


  Była jesień roku 1870.
  Dwudziestoletni Henning rąbał na podwórzu Lipowej
Alei drzewo. Wyrósł na bardzo postawnego młodzieńca
o szerokich ramionach i ciepłym, przyjaznym uśmiechu,
który ujawniał się głównie w oczach, jakby wypływał
gdzieś z głębi życzliwej ludziom duszy.
  Ojciec, Viljar, poinagał mu układać drewno na zimę.
jego okaleczone ręce nie wszystko mogły robić, dzielili
więc z synem prace tak, żeby wszystko było zrobione na
czas.
  Viljar był zdrowy. Stał się cud, mówili doktorzy. Co
prawda trzeba było kilku lat, by w pełni doszedł do siebie,
ale jeśli ktoś znajdzie się już niemal u kresu, to niełatwo
mu się wyrwać ze szponów śmierci. Dziwne też, że nikogo
nie zaraził chorobą, nawet słabowitej Belindy.
  Ona zresztą znajdowała się teraz w znakomitej formie
i prowadziła dom bez zarzutu. Chociaż w tym pomagała
jej Malin, która wciąż u nich mieszkała...
  Malin musiała zostać w Lipowej Alei. Bez jej pomocy
Belinda nie dałaby sobie rady z Ulvarem. Viljar i Henning
mieli swoje zajęcia w gospodarstwie, nie mogli ciągle być
pod ręką. Ulvar zupełnie się z Belindą nie liczył, żywił dla
niej wyłącznie pogardę. Oczywiście parskał i robił miny
także do Malin i większego szacunku też dla niej nie miał.
Mimo to w jakiś sposób ją akceptował. To przecież ona
i Henning zajmowali się osieroconymi chłopcami od
chwili ich urodzenia.
  Marco był, jak zwykle, w szkole. Gdzie podziewał się
Ulvar, nigdy nie wiedzieli. Dwa lata temu z drżącym
sercem posyłali braci po raz pierwszy do szkoły. Kariera
szkolna Ulvara skończyła się po tygodniu, po czym
nauczyciel zabronił mu wstępu nawet na dziedziniec.
W ciągu tego tygodnia chłopiec zdążył powyuczać dzieci
brzydkich słów, nazwał nauczyciela starym alfonsem, bił
się z wszystkimi chłopcami po kolei i jak popadło,
skaleczył kilku uczniów nożem, poszarpał ubranie na
najładniejszej dziewczynce w klasie i ukradł skarbonkę,
w której zbierano pieniądze na wsparcie zamorskich
misji.
  Zakaz pokazywania się w szkole go uszczęśliwił.
  Lata poprzedzające rozpoczęcie nauki były dla rodziny
koszmarem. Nigdy nie było wiadomo, co Ulvar kiedy
wymyśli, i ciągle musieli być czujni. Jedynym, kto miał
jakikolwiek wpływ na Ulvara, był Marco, ale co może
osiągnąć jedno małe dziecko? Musieli ustalać dyżury,
nigdy nie spuszczali Ulvara z oczu, bo wtedy zdarzyć się
mogło wszystko.
  Teraz chłopcy mieli po dziewięć lat i rodzina przestała
w jakikolwiek sposób panować nad Ulvarem, kiedy
Marco był w szkole. Ulvar przepadał zaraz po śniadaniu
i mogli się jedynie domyślać, że spędza większość czasu
w lasach i na wzgórzach. Dopóki nie docierały do nich
wiadomości na temat zniszczeń albo nieszczęśliwych
wypadków, musieli mu pozwolić chodzić własnymi dro-
gami.
  Nic innego zrobić nie mogli. Pewnego razu Malin
chciała go zatrzymać, próbowała się dowiedzieć, gdzie on
spędza całe dnie, ale nigdy więcej już tego nie powtórzyła.
  Pobiegła za nim i prosiła, żeby się zatrzymał, chciała
z nim porozmawiać, prosić, by był ostrożny w tym, co
robi. Szła za nim aż do skraju lasu. Ulvar jednak
w najmniejszym stopniu nie przejmował się jej prośbami,
szedł po prostu dalej.
  Wtedy Malin wpadła w złość. Nieczęsto jej się to
zdarzało, była osobą niezwgkle opanowaną, ale jego
nonszalancja, niereagowanie na żadne prośby, doprowa-
dziło ją do ostateczności. Pnecież chciała dla niego
wyłącznie dobra!
  Wbiegła do lasu i krzyknęła za nim:
  - Wracaj natychmiast, ty przeklęty bachorze! Teraz
nareszcie będzie koniec z tymi twoimi wyprawami do
lasu!
  I wtedy stanął przed nią wielki wilk z wyszczerzonymi
zębami. To na nią groźnie warczał tym razem!
  Odskoczyła, przerażona, pojęcia nie miała, co robić.
  Bestia podeszła bliżej, nos marszczył się, odsłaniając
coraz mocniej kły.
  Nie widzieli tych okropnych wilków już od wielu lat,
dlatego teraz Malin przeżyła podwójny szok. Nie można
już było dłużej wmawiać sobie, że to zwyczajne wilki.
Nikt nie mógł mieć wątpliwości, że te bestie są nieroze-
rwalnie związane z Ulvarem.
  W ostatnich latach miało miejsce kilka budzących
zdumienie wydarzeń. Pewnego razu robotnik, którego
wynajmowali do pomocy, padł sparaliżowany na po-
dwórzu, a kiedy przybiegli, żeby go ratować, okazało się,
że ma przy sobie różne cenne przedmioty, które ukradł
w Lipowej Alei. Gdy tylko je oddał, mógł znowu wstać
i opowiadał przerażony o jakimś strasznym iskrzeniu
i huku oraz że to piorun powalił go na ziemię. Rzecz działa
się w zimie i naprawdę trudno było uwierzyć, że to mógł
być piorun.
  Nad dziedzińcem zaś rozbrzmiewał ohydny, złowrogi
śmiech Ulvara. Ten śmiech budził w Malin śmiertelną
trwogę.
  Innym razem Viljarowi przydarzyło się nieszczęście.
Poszedł nad rzekę, żeby zebrać przybory rybackie, które
mogła uszkodzić wiosenna powódź. Towarzyszyli mu
obaj chłopcy, którzy mieli wtedy po cztery czy pięć lat.
Viljar surowo im przykazał, że mają spokojnie stać na
brzegu.
  Nagle Viljar poślizgnął się na mokrym kamieniu
i wpadł do wzburzonej wody. Wartki nurt miotał nim
we wszystkie strony, tonący opił się wody i choć
walczył rozpaczliwie, nie mógł znaleźć oparcia dla
stóp.
  Później opowiadał Malin, Belindzie i Henningowi, co
wtedy przeżywał. Kiedy raz udało mu się nareszcie
wystawić głowę nad powierzchnię, usłyszał ten wariacki
śmiech Ulvara, który przenikał go do szpiku kości. To, co
stało się potem, było niewiarygodne. Zdawało mu się, że
obejmuje go i wciąga w dół jakaś niesamowita wodna
istota. Lepkie łapy ściskały go za gardło i dusiły, potwór
stroił okropne grymasy i śmiał się szyderczo w twarz
Viljarowi, któremu ciemniało w oczach. Był pewien, że
jego ostatnia godzina nadeszła, ogarniała go rozpacz,
prosił Boga o pomoc, która, jak zwykle, nie nadchodziła,
a to, co półprzytomny dostrzegał przed sobą, było
z pewnością jedną z tych istot ze świata cieni, które Saga
przepędziła z Grastensholm. A zatem zemsta...
  Jednak nad paskudną istotą z zaświatów najwyraźniej
panowała inna, większa siła. Poczuł, że coś go unosi
z wody, nielicznymi palcami, jakie miał, chwycił się czegoś
rosnącego przy brzegu, jakiejś rośliny o silnych korze-
niach, jak mu się zdawało, i na wpół uduszony, trzymał się
mocno. Dyszał ciężko, lecz był uratowany.
  Od tej pory pozwalali Ulvarowi robić, co chce. Nie
mogli postępować inaczej.
  Wracał zawsze do domu razem z Markiem, którego
ubóstwiał. I wtedy rodzina mogła odetchnąć. Lepszego
opiekuna niż Marco dla Ulvara nie było.
  Nie musieii się bać tylko jednego, że mianowicie
w czasie swoich wypraw w nieznanym kierunku Ulvar
będzie dręczył zwierzęta. Jak wszyscy obciążeni dziedzict-
wem, i jak w ogóle wszyscy Ludzie Lodu, miał znakomity
kantakt ze zwierzętami. Rozumiał je.
  I to była chyba jego jedyna pozytywna cecha.
  Ulvar był najbardziej podobny do Kolgrima. Do tego
najbardziej niepoprawnego. Ulvar także był niepopraw-
ny. Malin zastanawiała się często, jaki tragiczny jest los
obu tych chłopców. Kolgrim żył zaledwie czternaście lat
i zginął nagłą śmiercią, którą ściągnęła na niego żądza
posiadania skarbu, a prawdopodobnie także ingerencja
Tengela Złego.
  Nie życzyła Ulvarowi takiego losu. Nie chciała, żeby
umarł młodo, pragnęła, by miał czas się poprawić. Czyż
Ulvhedin tego nie dokonał? A przecież był co najmniej tak
samo zły, jak Ulvar lub Kolgrim. Tylko że Ulvhedin miał
pomocników. Villemo, Dominika i Niklasa. Troje wy-
branych.
  Teraz wśród Ludzi Lodu nie było wybranych. Co
prawda czarne anioły powiedziały Henningowi, że po
odejściu Sagi on musi zająć jej miejsce jako wybrany,
i rzeczywiście, miał on wyjątkowe zdolności, lecz nad
Ulvarem władzy nie posiadał. Henning nie miał żółtych
oczu ani zdolności nadprzyrodzonych. Dysponował jedy-
nie niewiarygodną siłą, która pomagała mu rozwiązywać
praktyczne problemy, jakich im w ostatnich czasach nie
brakowało.
  Ulvar pozostawał jednak poza zasięgiem jego wpływu.
  Spowodował on w ostatnich czasach wiele okropnych
wydarzeń, które naraziły na szwank opinię Ludzi Lodu.
Tak jak wtedy, kiedy próbował podpalić willę pewnej
starszej pani, która go nie lubiła. Jedynie błyskawiczna
interwencja Viljara i Henninga uratowała zarówno willę,
jak i dobre imię rodziny. Kiedy indziej znowu Ulvar
uwięził chłopca, który się źle wyraził o jego wyglądzie.
Więzień został poddany regularnym torturom, nim krew-
ni Ulvara nie usłyszeli rozpaczliwych wrzasków i nie
pobiegli z odsieczą. Ojeiec pokrzywdzonego chłopca
żądał odszkodowania i Viljar musiał zapłacić, żeby unik-
nąć procesu sądowego.
  Dobrze wiedzieli, że Ulvar sieje postrach w okolicy i że
ludzie go nienawidzą. Co jakiś czas docierały do nich
opinie, że należy go oddać do jakiegoś zakładu i zamknąć
na zawsze.
  Rodzina jednak chciała uchronić syna Sagi przed takim
losem. Dlatego, wciąż z duszą na ramieniu, pilnowali go
jak mogli.
  Nie protestoarali więc przeciwko jego wyprawom do
lasu, bo przynajmniej wtedy nikomu nie robił nic złego.
  Ale czym się tam zajmował, nie wiedział nikt.
  A przecież powinni byli wiedzieć. Gdyby dokładniej
postudiowali kroniki rodu, zrozumieiiby natychmiast.
  Viljar wyprostował się i odłożył na miejsce kilka polan.
  - Idzie Marco. Co tak wcześnie dzisiaj?
  - On biegnie, a nie idzie - sprostował Henning.
- I wygląda na bardzo wzburzonego.
  - Mój Boźe, żeby to znowu nie było coś z Ulvarem
- modlił się Viljar.
  Belinda i Malin wyszły z domu. Marco przystanął
zdyszany, a oni otoczyli go.
  Chłopiec wciąż był jak zjawisko, śliczny, o niezwykle
czystych rysach. Czarne loki okalały twarz, która mogłaby
się stać natchnieniem dla niejednego artysty, a w przyszło-
ści wiele dziewcząt miało cierpieć z powodu nieodwzaje-
mnionej miłości.
  - Co się stało, Marco? - zapytał Viijar. - Chyba nie
znowu coś z...
  - Nie, nie, Ulvar nie ma z tym nic wspólnego
- wydyszał chłopiec. - Ale ja słyszałem... słyszałem, że
chcą zniszczyć stare groby na cmentarzu. Bo nie ma już
miejsca dla nowych.
  Wszyscy poczuli zimny dreszcz na plecach, strach
zaglądał im w oczy.
  - Co ty mówisz, dziecko? - szepnął Viljar.
  - Ależ nie wolno nikomu tego zrobić! - krzyknęła
Malin zrozpaczona.
  - Zrównać z ziemią groby Ludzi Lodu, Paladinów
i Meidenów? Przecież one są... święte!
  - Owszem, są - rzekł Viljar z goryczą. - Ale dla nas.
Wszyscy w naszym rodzie zawsze czerpali siłę z tego, że
mogli pójść na cmentarz i "porozmawiać" z przodkami.
To jedna z tych spraw, która pomagała nam przetrwać,
utrzymać jedność rodu. Mimo upływu tylu lat nie rozpad-
liśmy się.
  Malin zwróciła się do Marca.
  - Kto wpadł na ten głupi pomysł?
  Marco, ten niemal nieznośnie piękny chłopczyk, spoj-
rzał na nią swoimi łagodnymi, szarymi oczyma.
  - Nie wiem, Malin. Ale ktoś przecież musi zajmować
się tym, jak tu w okolicy mają różne rzeczy wyglądać.
  Viljar i Malin popatrzyli na siebie.
  - Władze gminne! Tam pewnie ktoś przekłada papiery
przy biurku i wydaje takie decyzje.
  - A może to rada parafialna? - zapytała Belinda.
- Cmentarz należy przecież do kościoła.
  - Możliwe - rzekł Viljar niepewnie.
  We wzroku Malin zapłonęła wola walki.
  - Pójdę i porozmawiam z tymi wandalami, z tymi
duchowymi pierwotniakami. Nigdy nie pozwolimy na
zniszczenie cmentarza!
  Ta decyzja miała odmienić całe życie Malin.

  Po porośniętym lasem wzgórzu pełzała dziwaczna
istota. Dziwaczne stworzenie, całkiem nagie, chodziło na
czworakach. Wietrząc jak zwierzę, szło do skał otaczają-
cych sporą polankę.
  Teraz było widać całkiem wyraźnie, kim naprawdę jest
Ulvar: potwór, bestia w ludzkim ciele.
  Wydawał z siebie jakieś pochrząkujące i mlaszczące
odgłosy, jak dzika świnia poszukująca jedzenia albo
jak tropiący zdobycz tygrys. Nos jego wchłaniał pod-
niecające zapachy ziemi. Towarzyszyła temu silna ere-
kcja, ale akurat z tego nic nie wynikało, bo miał
przecież dopiero dziewięć lat. On jednak uważał,
że to bardzo przyjemne uczucie. Lubił to podniecające
mrowienie. Ręce niespokojnie błądziły po skalnym
podłożu i rosnącej to tu, to tam trawie, ale na próżno,
nigdzie niczego nie było, wszystko do czysta wy-
sprzątane.
  Zostały tylko zapachy. Zapach spermy i śmierci, i wielu
innych podniecających, magicznych rzeczy.
  - Tu musiało coś być - jęczał bliski szaleństwa. - To
mnie dotyczy, powinienem wiedzieć, co to: To potężne
miejsce. Tu jest mój prawdziwy dom!
  I tak w istocie było, nie mylił się. Po prawej stronie
wznosiła się skała, na której wisiała alrauna tej nocy, kiedy
przerażona Vinga uciekła pod jej ochronę, goniona przez
istoty ze świata zmarłych. Nie zdając sobie z tego sprawy
Ulvar usiadł w środku magicznego kręgu Heikego, na
niewidzialnym cmentarzu, przez który szary ludek został
przywołany na świat, co miało takie katastrofalne następ-
stwa dla Grastensholm.
  Dawniej bywał też tutaj Kolgrim, a także Ulvhedin
i jeden jedyny raz Ingrid, kiedy wywoływała szary ludek.
Wielokrotnie bywala w tym miejscu Sol, tu oddawała się
swojemu Księciu Ciemności. Nic więc dziwnego, że
Ulvar, jeden z najbardziej obciążonych w rodzie, od-
czuwał tutaj silne wibracje.
  Siedział teraz, bawił się, nie bardzo zdając sobie z tego
sprawę, swoim ogromnym członkiem, i myślał z nienawiś-
cią o rodzinie z Lipowcj Alei. Oni coś przed nim
ukrywają, był tego pewien. Po prostu wiedział. Kiedyś
ktoś mówił zbyt głośno, nie przypuszczając, że Ulvar jest
w pobliżu. "Nie, nie możemy wyjąć skarbu", usłyszał.
"Ulvar za nic nie może się dowiedzieć, że skarb istnieje."
"Ale to przecież jeszcze dziecko!" "Och, ty nie wiesz, co
mogą zrobić obciążeni dziedzictwem, jeśli tylko się
dowiedzą o istnieniu magicznego zbioru Ludzi Lodu.
Wtedy ujawniają się wszystkie ich potężne złe siły."
  Tak... Wiedział o tym. Wiedział, że nosi w sobie
wielką siłę, która nie znajduje ujścia tylko dlatego, że
on błądzi po omacku, że czegoś mu brak. I to musi być
ten skarb!
  Ulvar niewiele słyszał z historii Ludzi Lodu. Opieku-
nowie bardzo się pilnowali, żeby nic przy nim nie
powiedzieć. Kiedyś jednak wygadała się jakaś pani, która
była u nich z wizytą. Ulvar sądził, że to krewna tej głupiej
Belindy. Zaczęła mówić coś bardzo interesującego, ale
gospodarze natychmiast zaczęli ją niemal histerycznie
uciszać.
  Co ona powiedziała? Nie przestawał się nad tym
zastanawiać. Jakby coś o złym przodku. Który może
pojawić się na świecie, jeśli nadejdzie dla niego odpowie-
dni czas?
  Brzmiało to tak podniecająco, że bliski był ekstazy,
kiedy o tym myślał, czuł rozkoszne mrowienie w dole
brzucha, ale żeby nie wiem jak się koncentrował, nic nie
mógł wymyślić. Po prostu czegoś brakowało, czegoś nie
wiedział, nie umiał.
  Zaniechał bezowocnych prób rozwiązania zagadki
i znowu zaczął obwąchiwać ziemię.
  Najwyraźniej łowił jakiś zapach, czy może należałoby
to określić inaczej, w każdym razie wyczuwał coś, co
miało wyraźny związek ze śmiercią. Zaczął nawet podej-
rzewać, że ktoś tutaj umarł...
  Ulvar położył się płasko na ziemi i wdychał ten zapach
całą piersią.
  W jego mózgu powstawała jakaś wizja. Był strasznie
podniecony, niczego podobnego nigdy przedtem nie
przeżył! Widział coś! Jak gdyby wewnątrz, w środku
głowy!
  Jakiś duży, tłusty mężczyzna... I mnóstwo drobnych,
paskudnych stworów, które go biły, szarpały, rozrywały
na strzępy...
  Wspaniale! Radość buzowała w ciele Ulvara. Oddychał
ciężko i gwałtownie. Te istoty? To musiał być ten szary
ludek, który kiedyś gnieździł się w Grastensholm, chłopa-
ki w szkole o tym opowiadali. Jaka szkoda, że już nie ma
tych istot! Oni i on rozumieliby się z pewnością nawzajem,
bo one były równie złe jak on, był o tym przekonany.
  Ech, tyle spraw jest przed nim ukrytych! Ale Ulvar
sobie...
  Drgnął. Jako dziecko natury, którym niewątpliwie był,
miał instynktowne wyczucie czasu i teraz właśnie zdał
sobie sprawę z tego, że pora wracać do domu. Marco zaraz
przyjdzie z tej idiotycznej szkoły, która rozdzieliła go
z nim. Pewnego dnia Ulvar podpali ten okropny dom! To
będzie wspaniały ogień! Cieszył się na samą myśl. I miał
nadzieję, że nauczyciel nie zdąży opuścić budynku. Smród
spalonego ciała. Cudownie!
  Jeśli chodzi o zło, nic nie było w stanie ograniczyć
fantazji Ulvara.
  Ubrał się i jak dzikie zwierzę popędził w dół przez las.

  - Czy ty naprawdę zamierzasz tam iść, Malin? - pytał
Viljar. Wciąż stali na dziedzińcu i rozmawiali na temat
przyniesionej przez Marca wiadomości.
  - Tak. Idę tam zaraz - odparła. - Dopóki mi złość nie
przejdzie. Oni nie mają prawa ruszać naszej części cmen-
tarza. Inni ludzie w parafii mogą sobie decydować, jak
chcą, ale grobów Ludzi Lodu nikt nie będzie niszczył!
  Malin drgnęła. Za budynkami gospodarskimi skradała
się paskudna postać.
  - Witaj, Ulvarze! - zawołała. - Jak zawsze wracasz,
kiedy trzeba. Naprawdę masz wyczucie czasu, nikt cię
w tym nie prześcignie.
  Odpowiedział na tę pochwałę grymasem.
  Belinda nigdy na widok Ulvara nie mogła opanować
nieprzyjemnego dreszczu. Nigdy nie przywyknie do tego
dziecka!
  Ulvar był niższy od brata. Wyglądał tak, jakby mu
w dzieciństwie coś spadło na plecy i na zawsze przygniot-
ło. Malin zawsze, kiedy na niego patrzyła, odczuwała
współczueie, ale zdaje się, że mogła sobie tego oszczędzić.
On sam był zadowolony ze swojego wyglądu, a zwłaszcza
z tego, że samą swoją obecnością wprawia ludzi w śmier-
telne przerażenie.
  Jeśli o wygląd zewnętrzny chodzi, to Ulvar był
naprawdę istotą zupełnie wyjątkową. Gdyby go porów-
nywać z którymś z obciążonych dziedzictwem Ludzi
Lodu, to chyba tylko z Grimarem, garbatym monstrum
z Lodowej Doliny. No i może z Hanną. Albo z dziewczyn-
ką, którą urodziła Gabriella, a której Liv i Are pozwolili
umrzeć, zanim zdążyła choćby raz nabrać powietrza
w płuca.
  Tengel Dobry, Ulvhedin, Mar, Heike także wyglądali
przerażająco, ale oni nueli w sobie coś takiego, co
ludzie w nich lubili, co pociągało innych. Ulvar był
wyłącznie odpychający i czuł się z tym dobrze. Nie
chciał być ładny, miał to w nosie. Wyglądać jak jakiś
maminsynek? O, nie, wdzięczny był losowi, że wygląda
jak dziecko diabła albo leśna bestia! Taki wygląd daje
człowiekowi siłę!
  Głowa była jakby przyklejona do ramion, grotes-
kowo szerokich i ostrych. Z tych ramion wyrastały ręce
takie długie, że zwisały aż do kolan. Nogi miał krótkie
a krzywe, klatkę piersiową ogromną, osadzoną bezpo-
średnio na biodrach, nie było nawet śladu talii. Włosy
ciemne, jakiegoś bliżej nieokreślonego koloru, coś
pomiędzy brązowym, szarym, popielatoblond i czar-
nym, zwisały, zawsze potargane, na spoglądające ponu-
ro oczy o złocistym, złowieszczym połysku. Nikomu
nie wolno było obciąć ani uczesać tych włosów.
Wystarczało, że czasami pozwalał je sobie umyć. Kości
policzkowe miał Ulvar mocno wystające, kanciaste,
a usta robiły się niesamowicie szerokie, jeśli chłopiec
pokazywał zęby.
  Z tego wszystkiego Ulvar był niezmiernie dumny.
Można by nawet powiedzieć, że jest wybrańcem losu,
skoro tak go cieszy to, co otrzymał.
  Przyglądał się rodzinie z zainteresowaniem. Pojmował,
że coś się stało. Viljar opowiedział mu, że władze chcą
zrównać z ziemią groby Ludzi Lodu.
  Ulvar lubił cmentarz. Widział tam rzeczy, których inni
znie dostrzegali, och, on wiedział dużo wspaniałych rzeczy
o zmarłych!
  Przodkowie Ludzi Lodu interesowali go natomiast
mniej, żadne nigdy mu się nie ukazało, nie rozmawiało
z nim. Nie miał zresztą pojęcia, że tak postępowali
z innymi obciążonymi. Tego typu informacje utrzymywa-
no przed nim w najgłębszej tajemnicy. Rodzina z Lipowej
Alei uważała, że najlepiej, żeby Ulvar wiedział o tych
sprawach jak najmniej.
  Wiele przed nim ukrywano i chyba słusznie.
  Zanim zdołał sobie uświadomić, co właściwie oznacza
ta nowa informacja, Malin była już w lipowej alei,
w drodze do gminy.
  - Chodźcie jeść, chłopcy - powiedziała Belinda. - Je-
dzenie czeka na głodnych mężczyzn.
  Jej ukochany Viljar i syn Henning weszli z nią do
domu. Dziewięcioletni bliźniacy ruszyli za nimi.

  Malin wkroczyła do budynku gminy i długo krążyła po
korytarzu, szukając właściwych drzwi... Tam! Drogi
i mosty... Nie, to chyba niemożliwe.
  Ktoś jej wreszcie pokazał, dokąd powinna iść. Znalazła
się w dużej sali, gdzie kroki jej dudniły o podłogę
i odbijały się echem od ścian. Po kilku pytaniach znalazła
w końcu odpowiedniego urzędnika, któremu mogła
przedstawić swoją sprawę.
  Był to starannie ubrany młody człowiek o bardzo
surowym spojrzeniu. Spoglądając na nią marszczył brwi.
  - Ależ te groby są bardzo stare, panno Christersdotter.
Nikt się już nimi nie interesuje!
  - My mamy... - zaczęła gorączkowo. - Tam spoczy-
wają nasi przodkowie i my...
  Sama sobie przerwała. Przecież nie mogła mu powie-
dzieć, że wciąż utrzymują z nimi swego rodzaju łączność,
w każdym razie odwiedzanie tych grobów przynosi im
ulgę i wytchnienie. Zmieniła jednak ton:
  - My zawsze dbaliśmy o te groby. Opiekowaliśmy się
nimi z największą starannością. To część naszej historii.
  - Tak. Wiemy, że Ludzie Lodu byli kiedyś najpotęż-
niejszym rodem w parafii - rzekł urzędnik powściągliwie.
- Ale teraz przyszły inne czasy.
  - Ach, tak? - zawołała Malin wojowniczo.
  Młody człowiek był zbyt surowy, by wyglądać pocią-
gająco. Gdyby się jednak uśmiechnął, z pewnością mógł-
by być sympatyczny. Unędniczy charakter pracy wywie-
rał na nim widoczne piętno, najwytaźniej wciąż bardzo
uważał, by nie narazić na szwank swojej powagi i godno-
ści.
  - Jak pani pewnie zauważyła, w ostatnim czasie
bardzo u nas wzrosło zaludnienie, można nawet mówić
o eksplozji, a to musi mieć następstwa, również dla
cmentarza.
  - Cmentarz można by rozbudować.
  - W którym kierunku? Jak pani wie, rzeka zamyka
cmentarz z dwóch stron, dalej są skały, a z jednej strony
pola.
  - Pola...
  - To bardzo dobra, urodzajna ziemia. Zresztą gos-
podarz nie chce się jej pozbyć.
  Malin zacisnęła zęby. Zastanawiała się przez chwilę,
a potem oświadczyła:
  - Nic na to nie poradzę. Jeśli gmina nie zmieni zdania,
zwrócimy się do wyższej instancji.
  Nie miała pojęcia, jaka by to miała być instancja. Ale
groźba chyba podziałała, bo w oczach urzędnika pojawił
się wyraz, który zdawał się mówić: "A cóż to za uparta
baba!" Wstał zza biurka i powiedział:
  - Proszę ze mną!
  Ponieważ Malin zachowała jeszcze trochę ze swego
początkowego oburzenia, poszła za urzędnikiem do in-
nego pokoju, o jeszcze bardziej godnym wyglądzie.
Siedział tam wysoki pan, którego tytułu nie znała, ale to
specjalnie jej to nie interesowało.
  Jej młody przewodnik przedstawił półgłosem sprawę,
z którą przyszła. Wysoki urzędnik spojrzał na nią spod
krzaczastych brwi. Malin przyszło nieoczekiwanie do
głowy, że pan ów musi mieć ciężkie życie w domu
z małżonką i leczy swoje urazy w biurze, walcząc niemal
desperacko o zachowanie autorytetu. Była pewna, że
zażywa lekarstwa przeciwko zgadze.
  - Zdaje mi się, że mój plan renowacji cmentarza nie
powinien budzić niczyich zastrzeżeń - oświadczył sarkas-
tycznie. - Z największym pietyzmem potraktowaliśmy
wszystkie nowsze groby, nikt ich nie zamierza ruszyć,
ograniczyliśmy się do likwidacji jedynie najstarszych. Tu
obecny młody pan Volden sporządził nowy plan zgodnie
z moimi instrukcjami.
  Młody Volden skinął jej głową z wyrazem triumfu.
  Malin jednak nie ustępowała.
  - Ale czy panowie nie zdają sobie sprawy z tego, że ten
plan nie może być zrealizowany? Parafia Grastensholm
- tak, ja najchętniej używam starej nazwy - nie jest już
wsią. To się zrobiła osada o zwartej zabudowie. To gmina
zezwoliła na taką rozbudowę i teraz już nikt tego nie
powstrzyma, domów wciąż będzie przybywać. Wkrótce
i tak trzeba będzie powiększyć cmentarz. A wtedy ofiara
naszego rodu, poświęcenie grobów Ludzi Lodu, będzie
całkowicie niepotrzebna.
  Twarz autorytetu zrobiła się jeszcze bardziej surowa.
Tej miny jego małżonka z pewnością nigdy nie widywała.
  Uff, skąd się Maiin bierze ta wizja żony - sekut-
nicy?
  Urzędnikowi najwyraźniej nie podobała się krytyka
jego życiowego dzieła, jakiego zamierzał dokonać w tej
gminie, ale postanowił nie dyskutować na temat zabudo-
wy, a skupić się jedynie na sprawie cmentarza.
  - Czy pan Volden nie wyjaśnił pani, że nie ma
możliwości poszerzenia?
  Volden kiwał stanowczo głową.
  Malin eksplodowała:
  - Rany boskie, jest na pewno mnóstwo innych moż-
liwości! Dlaczego nie założyć nowego cmentarza dalej od
kociaoła, na terenie leśnym?
  - Tak daleko od kościoła? - rzekł wyniosły urzędnik.
- To niemożliwe.
  - Jeszcze zobaczymy! - prychnęła Malin.
  Surowy pan zastosował najgorszą taktykę, jaką po-
służyć się może osoba urzędowa wobec interesanta.
Wrócił mianowicie do swojej przerwanej jej wejściem
pracy papierkowej, zaczął przekładać jakieś dokumenty na
biurku, zwracając się jednocześnie do Voldena:
  - Jeśli papiery dla dystryktu są gotowe, to proszę mi je
przynieść.
  - Tak jest, panie Johnsen.
  Volden dał znak Malin, że audiencja skończona i że
powinna wraz z nim opuścić gabinet. Malin jednak nie
mogła powstrzymać się od złośliwości pod adresem
Wielkiego:
  - Małżonka była bardzo wściekła dziś rano?
  Spojrzał na nią ze złością, lecz Malin nie uznała za
stosowne niczego wyjaśniać. Nie była tylko pewna, czy
gwałtowny rumieniec na twarzy pana urzędnika był
wynikiem gniewu skierowanego przeciwko niej, czy
raczej doznanego upokorzenia.
  Ostatnie, co zobaczyła, to że pan Johnsen wyjmuje
z biurka butelkę z lekarstwem przeciwko zgadze.
  Młody Volden był głęboko oburzony, czemu dał
wyraz, gdy znaleźli się w hallu.
  - Panno Christersdotter. Zachowała się pani bardzo...
  - Chciałabym zobaczyć ten plan, który pan sporzą-
dził. I proszę nie zaciskać warg w ten sposób. Bardza
panu z tym nie do twarzy. A jeśli pan nie przestanie, to
niedługo będzie pan wyglądał tak samo jak ten pański
Johnsen.
  Zdawało jej się przez sekundę, że ta myśl go przeraziła.
Poza tym Volden się bał, że inni urzędnicy usłyszą, co
Malin mówi.
  - Ja tego planu nie mam - bąknął pod nosem.
  Malin przyglądała mu się z przechyloną na bok głową.
  - Pan naprawdę mógłby wyglądać interesująco - rzek-
ła krytycznie. - Ale skupiona mina urzędnika pasowałaby
raczej starej pannie, a pan przecież nie zamierza zostać
nikim takim, prawda?
  Nad głową młodego utzędnika pojawiła się gradowa
chmura. Malin nie miała w zwyczaju obrażać ludzi, ale
pogardliwe potraktowanie jej przez obu gminnych funkc-
jonariuszy sprawiło, że przestała liczyć się ze słowami.
  Miała już dwadzieścia osiem lat i uważała, że ma prawo
wygamąć takiemu zarozumiałemu smarkaczowi jak Vol-
den, co o nim myśli. No, może niekoniecznie smar-
kaczowi... Musiał się i on zbliżać do trzydziestki, ale już
teraz zachowywał się jak skostniały znawca paragrafów,
dla którego nic poza tym się nie liczy.
  - W porządku, skoro pan nie ma tych planów, to
proszę mi pokazać na miejscu, co panowie postanowili
z tym cmentarzem zrobić.
  - Mamy iść na cmentarz? - zapytał przestraszony.
  - Oczywiście, a gdzieżby? O ile się orientuję, to pański
dzień pracy już się skończył. Może pan w drodze do domu
wstąpić ze mną na cmentarz. Małżonka zaczeka ten
kwadrans z obiadem.
  - Ja nie mam małżonki - odparł przez zęby. - I nie
zamierzam wysłuchiwać pani impertynencji.
  Malin odwróciła się na pięcie i ruszyła ku drzwiom.
  - W porządku, w takim razie zwrócimy się do
znajomego sędziego Sądu Naywyższego, który zazwyczaj
pomaga nam w różnych kłopotach prawnych.
  Było to jawne kłamstwo, bo w tych czasach Ludzie
Lodu nie mieli żadnych ustosunkowanych przyjaciół.
  Ale jej słowa zrobiły wrażenie.
  - Dobrze, mogę pani pokazać ten cmentarz - syknął ze
złością. - Tylko po to, by panią przekonać, że innego
wyjścia nie ma.
  - Wspaniale - powiedziała Malin.
  I nie domyślała się nawet, do czego to wszystko
doprowadzi.




        ROZDZIAŁ VII


  Odległość od siedziby gminy do cmentarza nie była
duża, ale napięcie, jakie między idącymi panowało, dało
im się we znaki.
  Słów padło niewiele.
  Prawdę powiedziawszy, nikt się nie odezwał.
  Malin unikała patrzenia na Voldena. Skonstatowała
jedynie, że jest wysoki i dość dobrze ubrany, choć niezbyt
kosztownie. Ale urzędnik państwowy czy gminny nie jest
na ogół człowiekiem szczególnie dobrze sytuowanym.
Kurczowo ściskał rękawiczki w szczupłej i bardzo ładnej
ręce i wyciągał nogi tak, że Malin robiła trzy kroki, gdy on
stawiał tylko jeden. Niezbyt to uprzejme z jego strony,
trzeba powiedzieć.
  Volden był wzburzony i z trudem znosił towarzystwo
tej upartej istoty, która tak bez ceregieli wtargnęła do
urzędu. Jego piękny plan zmian na cmentarzu! No, plan
był co prawda Johnsena, ale to Volden go tak pięknie
wyrysował! Zawsze sporządzał bardzo ładne i staranne
plany, przełożeni chwalili go za to.
  Żeby się tak upierać przy zachowaniu jakichś pra-
starych grobów! Sentymentalny nonsens!
  Mimo wszystko tłukła mu się po głowie nieprzyje-
mna myśl o ochronie zabytków kultury. Ale jakie zna-
czenie kulturowe mogą mieć jakieś stare groby na
wiejskim cmentarzu? Chyba tylko dla najbliższej rodzi-
ny!
  Cóż za głupstwa!
  Spoglądał spod oka na idącą obok niego młodą
kobietę. Nic szczególnego, takie osoby zapomina się
zaraz, gdy tylko przestaje się na nie patrzeć. Była jednak
niezwykle starannie i ładnie ubrana, prosto, ale ze sma-
kiem. Zwrócił na to uwagę zaraz, gdy tylko weszła do
urzędu. Ludzi Lodu znał tylko ze słyszenia. Podobno mają
zupełnie wyjątkową historię, tak przynajmniej mówi się
w okolicy, ale on nigdy nie próbował się dowiedzieć, na
czym wyjątkowość ta miałaby polegać. Teraz mieszkają
w Lipowej Alei, trzymają się na uboczu i bardzo rzadko
spotykają z innymi ludźmi w parafii. Być może ze względu
na dziecko, jakie się tam wychowuje, upośledzonego
chłopca, którego prawdopodobnie należałaby oddać do
zakładu zamkniętego, bo jest niebezpieczny dla otoczenia.
Oni jednak ręczyli za niego, zobowiązali się dbać o malca
tak, żeby nic się nie stało.
  Volden słyszał jakieś opowieści o skandalicznym za-
chowaniu chłopca w szkole, do której parę lat temu
chodził podobno przez tydzień. Od kiedy przestał szkołę
odwiedzać, nie było już na niego skarg. Może trzymali go
pod kluczem?
  Pospieszne spojrzenie na pannę Christersdotter powie-
działo mu, że w tym przypadku podobna ewentualność
nie wchodzi w rachubę.
  Słyszał, że ona jest pielęgniarką. Tak, to by się mogło
zgadzać. Zwłaszcza jeśli chodzi o jej wygląd, jak i opiekę
nad chłopcem. Zresztą nie bardzo miał pojęcie, jak
powinna wyglądać pielęgniarka.
  Tymczasem doszli do cmentarnego parkanu i Volden
otworzył furtkę przed swoją towarzyszką.
  Nie zdając sobie z tego sprawy, zwolnili kroku. Miejsce
wymagało szacunku, święte miejsce.
  - No więc? - zapytała Malin i były to pierwsze słowa,
jakie wypowiedziała otl chwili, gdy wyszli z budynku
gminy. - Gdzie zamierzacie poszaleć najbardziej?
  Czy ona naprawdę musi go nieustannie drażnić?
  Ale przecież powinien umieć się odciąć!
  Nie odpowiedział na jej pytanie. W każdym razie nie
zaraz, bo jeszcze nie doszli do celu.
  Pożółkłe liście sypały im się pod stopy. Właściwie to
jesień jest piękną porą roku. Zwłaszcza na starym cmen-
tarzu, takim jak ten, otoczonym drzewami liściastymi,
których nazw nie unuałby nawet wymienić. Ale jego
zawód niewiele ma wspólnego z drzewami, po co więc
miałby znać ich nazwy?
  Malin drgnęła. Kątem oka spostrzegła nieduży cień
ukrywający się za wysokimi nagrobkami, przeskakujący
z miejsca na miejsce, w miarę jak ona i pan Volden
posuwali się do najstarszej części cmentarza.
  Starała się prowadzić swojego towarzysza w drugą
stronę i zaczęła mu gorączkowo opowiadać:
  - Kościół pochodzi z trzynastego wieku. Można to
poznać po...
  - To zdaje się nie kościół nas powinien interesować
- przerwał jej niegrzecznie.
  Malin bała się śmiertelnie, czy Ulvar nie wymyśli
czegoś okropnego. Ale najgorsze, co mogła zrobić, to
krzyknąć na niego. Nigdy by jej nie wybaczył, gdyby
mu dowiodła, że go odkryła. Nie miał zupełnie po-
czucia humoru na własny temat. Na dodatek nie wiado-
mo, jakby się sprawy potoczyły, gdyby pan Volden to
zobaczył.
  Ulvar był zdolny do wszystkiego.
  Volden przystanął.
  - Zamierzamy zlikwidować te groby - powiedział
wskazując ręką kwatery Ludzi Lodu.
  - Tak właśnie myślałam - westchnęła Malin. - Ale nic
z tego nie będzie.
  - Czy mogłaby pani podać mi przynajmniej jeden
powód, który nie ma wyłącznie emocjonalnego charak-
teru, a który by przemawiał za tym, że nie powinniśmy
zrównać tych grobów z ziemią?
  - Mogę przytoczyć wiele. Zacznijmy choćby od znaj-
dującego się przy kościele grobowca Meidenów!
  - On pozostanie nietknięty!
  - Tak, ale historia od niego się właśIue zaczyna. Czy
ma pan właściwy klucz?
  - Mam wszystkie klucze od cmentarza.
  Ruszył szybkim krokiem w kierunku wzniesionego na
kształt kaplicy grobowca. Volden chyba zbyt wyraźnie
demonstrował swoje niezadowołenie.
  Zardzewiały zamek zgrzytnął przenikliwie, gdy urzęd-
nik przekręcił w nim klucz. Malin nie miała odwagi się
odwrócić, żeby zobaczyć, czy Ulvar stoi w pobliżu. Ale
z pewnością stał.
  To jakby ochrona dla Voidena, pomyślała mimo woli,
gdy wchodzili do środka.
  - Tu spoczywają Meidenowie - powiedziała cicho.
- Meidenowie byli wlaścicielami Grastensholm, zanim my
się tutaj sprowadziliśmy.
  Drzwi były otwarte, żeby do wewnątrz mogło wpadać
światło, i Malin zobaczyła, że Volden niechętnie kiwa
głową.
  Pokazała mu ciężką trumnę z żelaznymi okuciami
i nazwiskiem na wieku. Była to bardzo, bardzo stara
trumna, co można było stwierdzić nawet przy tym
marnym świetle.
  - Tutaj spoczywa stara batonowa Meiden, która
podarowała Lipową Aleję naszemu przodkowi, Ten-
gelowi Dobremu. Miało to miejsce w roku tysiąc pięćset
osiemdziesiątyrn szóstym, panie Volden. Od tego rozpo-
czyna się historia Ludzi Lodu w parafii Grastensholm.
  Młody urzędnik nie odpowiadał. Sprawiał wrażenie
zniecierpliwionego i niezbyt zainteresowanego jej opo-
wiadaniem. Chyba żałował, że pozwolił się wciągnąć w to
ze wszech miar wątpliwe przedsięwzięcie.
  - A tutaj leży kolejna ważna osoba - mówiła dalej
Malin już przy innej trumnie. - Char1otta Meiden. Silje,
która później została żoną Tengela Dobrego, zajęła się
Dagiem, synkiem Charlotty, którego ta wyniosła do lasu
i zostawiła, by umarł.
  - Cóż za barbarzyństwo!
  - Takie były wtedy czasy, panie Volden. Los niezamę-
żnej matki był nie do pozazdroszczenia. Ale właśnie
w dowód wdzięczności za uratowanie dziecka Meideno-
wie dali nam Lipową Aleję.
  - Ale państwo byli przecież także właścicielami Gras-
tensholm - wtrącił niemal agresywnie.
  - Tak, byliśmy. Dlatego, że syn Charlotty Meiden
poślubił Liv, córkę Tengela i Silje. Oni spoczywają tutaj
- powiedziała i poszła w głąb mrocznej niszy.
  Jakiś mały kamyk wpadł do środka z cmentarza
Volden odwrócił się, ale niczego nie zauważył.
  Malin jednak nie miała wątpliwości, że na zewnątrz
skrada się Ulvar, z pewnością nadstawia uszu, żeby
słyszeć, o czym oni tu rozmawiają. Malin musi bardzo
uważać na to, co mówi. I musi uważać, żeby Volden nie
przedstawił się jako ich wróg, zwłaszcza że to akurat
prawda. Nigdy nie wiadomo, jak Ulvar zareaguje.
  Mimo woli zaczęła się sama delikatniej odnosić, do
Voldena.
  - Tutaj na tabliczce jest nazwisko Jacob Skille - po
wiedział Volden. - Kim on był i co tutaj robi?
  Malin ukryła uśmiech.
  - To był mąż Charlotty Meiden. Wyszła za niego pod
koniec życia. To Sol zwabiła go do Grastensholm, ale już
go nie chciała. Ja myślę, że Charlotta nigdy się nie
domyślała, że Sol i Jacoba coś łączyło. W każdym razie
taką mam nadzieję.
  - Tarald Meiden - czytał Volden.
  - Syn Liv i Daga. Najsłabsze ogniwo Ludzi Lodu. To
znaczy jeśli nie liczyć obciążonych dziedzictwem. Oni nie
są winni temu, że przypadł im właśnie taki los, a poza tym
często są to bardzo silne osobowości.
  Ciekawe, czy Ulvar to słyszy? On wie, że należy do
obciążonych, ale o ich cechach wiele mu nie powiedzieli.
  Mówiła dalej jakby nigdy nic:
  - Tarald był człowiekiem bardzo słabym. Jego naj-
większym osiągnięciem życiowym było to, że żona Irja
urodziła mu wspaniałego syna Mattiasa. Miał zresztą
jeszcze jednego syna... Kolgrima, ale jego tu nie ma.
  - Ach, tak?
  - Kolgrim spoczywa w Trondelag, w Dolinie Ludzi
Lodu. Kolgrim był jednym z naprawdę przeklętych.
  Tę informację Volden pozostawił bez komentarza.
  - A tu, jak widzę, mamy Irję Meiden, matkę Mat-
tiasa...
  - Tak, to wspaniała kobieta bardzo prostego po-
chodzenia. Z Eikeby.
  - A Sunniva Meiden? Kto to taki?
  - Córka Sol. Pierwsza żona Taralda, matka Kolgrima.
Zmarła przy jego urodzeniu, podobnie jak wiele innych
nieszczęsnych matek, które wydały na świat dzieci ob-
ciążone dziedzictwem Ludzi Lodu. Kolgrim przez całe
swoje czternastoletnie życie był nieszczęściem dla rodziny.
  Volden nie odpowiedział.
  - A tu leży Mattias - powiedział, wskazując kolejną
trumnę.
  - Mattias był lekarzem. I miał takie wspaniałe oczy,
w których odbijało się całe dobro świata. Tutaj spoczywa
jego żona, Hilda. Córka miejscowego hycla.
  - Dosyć mieszane towarzystwo, muszę powiedzieć.
  - Hilda była niezwykłą osobą i bardzo dobrą żoną.
Wraz z Mattiasem wymarł ród Meidenów, bo on i Hilda
mieli tylko jedną córkę, Irmelin. Wyszła za mąż za innego
z naszych przodków, Niklasa.
  Wyszli na zewnątrz, odetchnęli czystym jesiennym
powietrzem. Malin postarała się, żeby iść przodem,
i zdążyła dostrzec pokraczną sylwetkę Ulvara, kryjącą się
za narożnikiem kościoła.
  - A cóż to za pompatyczne groby? - zapytał Volden
kierując się do najbliżej położonych grobowców.
  - Tu leżą Paladinowie - wyjaśniła Malin. - Mar-
grabiowie, książęcego rodu. Większość członków tego
rodu spoczywa w Danii. Tutaj najstarszy jest grób Cecylii.
To siostra Taralda, obdarzona była niezwykle silnyn
charakterem, można powiedzieć, że była równie silna jak
brat słaby. Poślubiła Alexandra Paladina.
  - A więc to w ten sposób państwo weszli w koligację
z tym znakomitym rodem?
  Malin była teraz napięta.
  - Paladinowie byli rzeczywiście znakomitym rodem
i mam tu na myśli przymioty ich serc i umysłów, a nie ich
wysokie pochodzenie.
  Volden nie lubił być tak bez ogródek osadzany
w miejscu.
  - A ten tutaj? Kim był Tristan Paladin?
  - To nieszczęsny wnuk Cecylii. Dopiero tutaj, w tej
parafii, odnalazł swoje szczęście. Był bratem mojej prapra-
babki, Leny.
  Volden spojrzał na nią z ukosa.
  - To pani ma w sobie książęcą krew?
  Malin roześmiała się głośno.
  - Nie, moja książęca krew musiałaby być bardzo
rozwodniona! Zmieszana z krwią panny kuchennej, kap-
rala i Bóg wie kogo jeszcze.
  Poszli dalej.
  - Ulvhedin Paladin z Ludzi Lodu...
  - Oj, oj - westchnęła Malin. - To był bardzo
skomplikowany człowiek!
  - Małżonka Elisa Larsdatter. O, mezalians, jak widzę.
  - W żadnym razie. Ulvhedin był obciążony. To Elisa
sprawiła, że górę wzięła w nim jego ludzka natura. No,
może nie ona sama, ale mimo wszystko!
  Minęli groby kilkorga innych Paladinów i Malin
ostrożnie, ale konsekwentnie prowadziła go w stronę
bardzo starego kamienia nagrobnego.
  Napis na kamieniu musiał być niedawno odnowiony.
Volden czytał z łatwością:
  - "Tengel Dobry z Ludzi Lodu. Urodzony w roku
1548. Zmarł w 1621. Małżonka Silje..." Aha, to tu leżą ci,
o których pani wspominała.
  - Tak. To jest samo jądro Ludzi Lodu - rzekła Malin.
- Nasi przodkowie ochraniają swoich potomków, a naj-
pierwszym z opiekunów jest właśnie Tengel Dobry.
  Volden patrzył na nią tak, jakby uważał, że rozum jej
się pomieszał. Malin zdawała się tego nie zauważać.
Wskazała napis u dołu kamienia.
  On odczytał w milczeniu, a potem skomentował:
  - To tutaj leży owa Sol, o której pani tyle razy
wspominała. Kim ona była?
  - Bardzo ważną postacią w historii Ludzi Lodu...
Miała zostać stracona przez ludzi króla. Została skazana na
śmierć za czary. Chyba sprawiedliwie.
  Volden patrzył na Malin.
  - Miała zostać stracona, mówi pani?
  - Tak, ale Ludzie Lodu sami ją zgładzili. Żeby
uniknęła tortur i cietpienia z powodu nietolerancji...
  - Ona również pochodziła z Ludzi Lodu?
  - Była siostrzenicą Tengela. I przybraną córką.
  - A zatem Tengel i Silje wychowali troje dzieci?
  - Czworo. Tutaj leży czwarte. Ich rodzony syn, Are.
Odziedziczył Lipową Aleję. To był bardzo dobry czło-
wiek. Stał obiema nogami mocno na ziemi.
  - Małżonka Meta.
  - Córka wiejskiej ladacznicy.
  - Boże, odpuść - mruknął Volden.
  - Ludzie Lodu zawsze opiekowali się biednymi i opu-
szczonymi. Tutaj zostali pogrzebani dwaj z ich trzech
synów. Trzeci poległ w czasie wojny trzydziestoletniej.
  Volden poczuł zawrót głowy, słuchając opowieści z tak
odległych czasów.
  - Tarjei Lind z Ludzi Lodu - czytał.
  - Tak. On był przeznaczony do wielkich rzeczy.
większych, niż jesteśmy w stanie sobie wyobrazić. To on
miał podjąć walkę z Tengelem Złym. Lecz Kolgrim,
narzędzie Złego, zabił go, zanim jego siła zdążyła się
ujawnić.
  - Zaraz, chwileczkę - zaprotestował Volden. - To
wszystko zaczyna być zanadto skomplikowane. Kim był
Tengel Zły?
  Malin położyła palec na wargach.
  - Nie tutaj - powiedziała pospiesznie, przestraszona,
że Ulvar może to usłyszeć. - Nie na poświęconej ziemi
- dodała wyjaśniająco.
  Volden patrzył na nią zdezorientowany, lecz odwrócił
się i rzekł:
  - Tutaj mamy jeszcze jeden nagrobek, tuż obok
Tarjeja.
  - To jego syn, Mikael. Na tym się zresztą tutaj kończy
ta linia rodu, bo syn Mikaela, Dominik, wyprowadził się
do Szwecji.
  Poszli dalej, odczytywali napisy na grobach rodziny
Lindów z Ludzi Lodu, aż doszli do wysokiego i bardzo
pięknego nagrobka.
  - Ten wygląda na stosunkowo nowy - powiedział
Volden.
  - Owszem - potwierdziła nieoczekiwanie wzburzona.
- A jeśli ten grób zniszczycie, to nigdy wam tego nie
darujemy! Nigdy!
  Volden odczytał:
  - "Heike Lind z Ludzi Lodu..." Tak, o nim to ja
słyszałem! Czy on też nie był nieco... specjalny?
  - O, można tak powiedzieć. On był jednym z najwięk-
szych wśród Ludzi Lodu. To jeden z tych, którym się
naprawdę udało pokonać to, czym obciążyło ich przekleń-
stwo. Nigdy nie przestaniemy mu dziękować za walkę,
którą prowadził.
  - Ale ja słyszałem jakąś okropną plotkę. Że mianowi-
cie sprowadził na świat różne duchy i upiory, które
później opanowały Grastensholm.
  Uśmiechnął się krzywo, kiedy to mówił, jakby chciał
podkreślić, że on sam zachowuje dystans wobec tego
rodzaju bajek.
  Ale Malin potwierdziła jego słowa skinieniem głowy
i powiedziała:
  - Tak, to prawda. Heike i jego ukochana Vinga
sprowadzili na świat szary ludek, bo po prostu inaczej nie
byli w stanie odzyskać Grastensholm. Gorzko tego potem
żałowali. Szare stwory nie chciały opuścić Grastens-
holm, dopóki nie przyjechała tutaj Saga i nie przepędzi-
ła upiorów. Ale oznaczało to też koniec dla samego
dworu. Nawiasem mówiąc Saga była matką naszych
bliźniaków.
  - Była, mówi pani?
  - Tak. Saga urodziła obciążone dziecko. A kobiety,
które rodzą takie dzieci, muszą to prawie zawsze przy-
płacić życiem.
  Wiedziała, że Ulvar słyszy jej słowa. Ale nie sądziła, że
to akurat jest specjalnie niebezpieczne. Istnienie skarbu
i magiczne zdolności, to trzeba utrzymać w tajemnicy,
o tym nie wolno jej wspomnieć.
  Ach, jak niewiele Malin wiedziała o Ulvarze! Pojęcia
nie miała o podejmowanych przez niego w lesie próbach
odgadnięcia, co w nim jest szczególnego. Od czasu do
czasu udawała mu się przez przypadek jakaś magiczna
sztuczka, choć nie zdawał sobie sprawy, skąd mu się to
bierze ani jak zdołał tego dokonać. Od czasu do czasu
widywał też istoty niewidoczne dla innych albo wiedział
o czymś, o czym nikt mu nie mówił. Nie potrafił jednak
w żaden sposób uporządkować ani skoordynować tych
obcych i przerażających zjawisk. I właśnie dlatego był
podwójnie niebezpieczny! Uczeń czarnoksiężnika, który
nie panuje nad swoją sztuką, może być śmiertelnie
niebezpieczny dla innych.
  Bardzo wielu rzeczy rodzina o Ulvarze nie wiedziała.
A on nie zamierzał im niczego tłumaczyć!
  Volden i Malin poszli wolno do bramy.
  - Kogoś tu jednak brakuje - mruknęła Malin sama do
siebie, ale on to usłyszał.
  - Tak? A kogo?
  Malin drgnęła.
  - Nie, nic.
  - Chciałbym wiedzieć, mimo wszystko!
  Odpowiedziała jakby wbrew sobie:
  - Ona miała na imię Tula. Zaginęła.
  - Zaginęła? W jaki sposób?
  - Nikt tego nie wie. Weszła do domu w Grastensholm
i przepadła na zawsze. Minęło od tamtej pory już
dwadzieścia dwa lata, a nikt nigdy nie natrafił na najmniej-
szy ślad po niej.
  Powinna była jeszcze dodać: "I cztery demony znik-
nęły razem z nią", ale tego nie zrobiła. Volden usłyszał już
wszystko, co mógł znieść jednego dnia.
  Po drugiej stronie parkanu zatrzymał się powóz.
Wysiadł z niego przełożony Voldena, pan Johnsen.
Spotkali się przy bramie.
  - O, państwo tutaj - wymamrotał. - Strasznie dużo
czasu wam to zabrało! Ale czy pan ją chociaż przekonał?
  Volden odwrócił głowę i spojrzał na cmentarz. Malin
zdążyła zauważyć, że Ulvar kryje się pod osłoną muru.
  - Nie wiem - rzekł Volden z wolna. - Mam wrażenie,
że nauczyłem się trochę szacunku dla tego, co nam zostało
z dawnych czasów.
  - Co takiego? Szacunek? Do czego? Co szacunek dla
przeszłości ma wspólnego z tym tutaj?
  - Bardzo wiele - odparł Volden, a Malin odczuła
radość. Mogłaby uściskać tego młodego urzędnika. On
zaś mówił dalej: - Uważam, że powinniśmy dokładniej
rozważyć sprawę założenia nowego cmentarza na tere-
nach leśnych.
  Johnsen gapił się na niego spod groźnie ściągniętych
brwi.
  - Cmentarz na leśnych terenach? - warknął. - Tyle
zachodu! Niepotrzebne wydatki! Ta stara ruina wymaga
oczyszczenia. Mam gotowe plany, które zostały zaakcep-
towane przez władze gminne, i myśli pan, że z tego
wszystkiego zrezygnuję? Że się przed panem ośmieszę?
Naprawdę nie myślałem, że coś takiego przyjdzie panu do
głowy!
  Volden słuchał z poważną miną.
  - Mam teraz inne spojrzenie na tę sprawę, panie
Johnsen. Jeśli zlikwidujemy te groby, to naprawdę
bardzo wiele ulegnie zagładzie, to są bezcenne sprawy.
  - Co jest bezcenne? Stare kości?
  - Nie. Historia, panie Johnsen. Historia kultury.
Nieocenione pamiątki dawnych czasów, wszystkie mają
za sobą niezwykły los.
  - Niech no pan posłucha, panie Volden. Proszę
uważać na to, co pan mówi! Pańska sytuacja zawodowa
nie jest taka bardzo pewna, proszę o tym nie zapominać!
Czy to ona tak pana przekabaciła?
  - Panna Christersdotter pozwoliła mi zrozumieć tę
sprawę. Proponuję, byśmy się najpierw porozumieli
z Towarzystwem Ochrony Starożytności i zapytali, co oni
o tym sądzą.
  Pan Volden naprawdę jest odważnym człowiekiem!
Podziw Malin dla młodego urzędnika wzrastał.
  Johnsen wyglądał jak gotujący się do walki byk.
  - A ja proponuję, żeby pan przyszedł do mnie dziś
o godzinie siódmej, to będziemy mogli porozmawiać
z panem sensowniej, opiekun kościoła i ja. Albo może
należałoby podyskutować na temat, czy pan nie powinien
przypadkiem zmienić zawodu? Proszę, żeby pani przyszła
także, panno Christersdotter. To może zrozumie pani,
jaką szkodę wyrządza pani działalność informacyjna i ile
mnie to może kosztować! Nie mam czasu stać tu dłużej.
Muszę się spotkać z przewodniczącym rady gminnej.
A zatem: godzina siódma!
  Zanim zdążyli zaprotestować, wsiadł do powozu i za-
ciął konia.
  Pobladły Volden patrzył w ślad za nim.
  - Mam nadzieję, że ta cała sprawa nie będzie pana
kosztowała utraty posady - jęknęła Malin żałośnie.
  - Nie sądzę - odparł dzielnie, ale nie brzmiało to zbyt
przekonująco.
  - No, bo w takim razie...
  - Proszę decyzję zostawić mnie - uciął. Potem stał się
bardzo oficjalny. - Czy pani wie, gdzie mieszka pan
Johnsen?
  - Nie.
  - Wobec tego przyjdę po panią do Lipowej Alei za
piętnaście siódma.
  - Dziękuję, to bardzo uprzejme z pańskiej strony.
  - Nie, wcale nie. To mój obowiązek.
  Wciąż patrzył w ślad za powozem pana Johnsena.
Chyba nie chciał, by Malin usłyszała, co ma do powiedze-
nia o szefie, ale ona usłyszała.
  - Zarozumialec, zawsze musi postawić na swoim...
- szepnął.

  - No? - zapytał Viljar, gdy Malin weszła do kuchni
w Lipowej Alei. - I jak poszło?
  Policzki Malin płonęły. Odpowiedziała jednak pozor-
nie obojętnie:
  - Jeszcze nie wiem. Mam nadzieję, że jednego udało
mi się przekonać. Ale z drugim będzie trudniej. Mamy
pójść do niego do domu dziś wieczorem, żeby przedys-
kutować sprawę. To znaczy, on zamierza roznieść nas
w pył.
  - Nas, powiadasz? - zapytała Belinda.
  - Tak, mnie i jednego urzędnika, który nazywa się
jakoś tak... jakby Volden czy coś.
  - To jego udało ci się przekonać? - zapytał Viljar.
  - Tak. Na początku on też był bardzo wyniosły,
potem jednak spuścił z tonu. Stał się prawie ludzki. Ale
tylko prawie.
  Viljar i Belinda wymienili spojrzenia. Zachowanie
Malin mówiło im więcej niż słowa, które wypowiadała.
  - Ulvar był na cmentarzu, muszę was poinformować.
Szpiegował. Ja, oczywiście, udawałam, że go nie do-
strzegam.
  - To dobrze. Ale czy usłyszał coś ważnego na temat
Ludzi Lodu?
  - Myślę, że nie. Byłam bardzo ostrożna. Ale, natural-
nie, musiał słyszeć to i owo. O naszych przodkach, jak się
nazywali, czego dokonali. Tego nie dało się uniknąć.
  Henning, który wyglądał przez okno, widział bliźniaki
przy studni.
  - Ale o skarbie nie wspomniałaś?
  - Ani słowem.
  - To dobrze. Mnie się zdaje, że Ulvar próbuje od czasu
do czasu czarów. Po omacku, jeśli tak można powiedzieć,
i bezradnie, ale trawi go pragnienie, by móc to robić.
  Nic na to nie odpowiedzieli. Lata spędzone z Ulvarem
nie mijały spokojnie. I wszystkim się zdawało, że słyszą
w izbie echo jego upiornego śmiechu...
  - Powinnam się chyba jakoś ładnie ubrać na tę wizytę
u Johnsena - powiedziała Malin ze sztuczną swobodą.
  - Belindo, czy nie mogłabyś pożyczyć mi tego czer-
wonego kapelusika? Wszystkie moje ubrania są tak po
pielęgniarsku surowe.
  - Naturalnie, możesz wziąć kapelusz! A nie chciałabyś
też tej mojej sukienki, którą uszyłam w zeszłym roku na
wesele? Wisi nie używana w szafie.
  - Och, dziękuję ci, jeśli naprawdę uważasz... - ucie-
szyła się Malin rozjaśniona jak poranek późnego lata.

  Volden przyszedł punktualnie i Malin, która ostat-
nią godzinę spędziła przed lustrem, przyglądając się
krytycznie swojemu odbiciu, powitała go onieśmielona.
Ich dotychczasowa znajomość przebiegała dość burz-
liwie; dosyć trudno było jej się zdecydować, jak trak-
tować kogoś, o kim myślała niedawno, że jest upartą
kanalią.
  Uznała, że Volden sprawia wrażenie zaskoczonego.
Ale bo też ona bardzo gruntownie zmieniła swój wygląd.
Sama czuła się dziwnie w kokieteryjnych strojach Belindy,
ale jednocześnie było to bardzo przyjemne uczucie. Malin
miała w swoim życiu bardzo niewiele takich chwil, kiedy
czuła się tylko kobietą. Nieustannie musiała być dla kogoś
wsparciem, opiekunką i pomocnicą.
  Najchętniej zabrałaby ze sobą Viljara jako moralną
podporę w walce z Johnsenem, ale jedna z ich krów miała
się właśnie cielić i Viljar musiał zostać w domu. Nikt nie
będzie bronił sprawy cmentarza lepiej niż ona, powiedział
jej na odchodnym.
  Malin jednak nie była tego taka pewna. W świecie
Johnsena i Voldena kobiety za bardzo się nie liczyły.
  Początkowo szli w milczeniu. Wszędzie były nowe
drogi, wąskie, pełne zakrętów dróżki pomiędzy willami,
które łączył jeden szerszy szlak, zasługujący pewnie na
miano ulicy. Malin, która nigdy nie widziała starej wsi
Grastensholm, nie umiała sobie wyobrazić, jak to było,
kiedy mieszkali tu tylko chłopi, a zamiast willi były dość
rzadko rozrzucone wiejskie zagrody. Teraz jeszcze tam
i ówdzie widziało się pola, lecz zabudowa willowa
rozszerzała się nieustannie i już naprawdę nie można było
mówić, że to wieś.
  Domostwo Johnsena leżało trochę na uboczu. Trzeba
było przejść przez nieduży zagajnik.
  Nagle Malin przystanęła.
  - Co się stało? - zapytał Volden.
  - Nie... Nie wiem. Nagle zaczęłam się czegoś bać.
Jakbym usłyszała jakiś dziwny dźwięk... Nie wiem.
  Owszem, usłyszała dźwięk, który rozpoznawała. Nie
słyszała go już od bardzo dawna i miała nadzieję, że może
nigdy więcej nie usłyszy.
  Ale nie! Znowu jest!
  Zaszeleściło w krzakach i nagle stanął przed nimi
ogromny zwierz z wyszczerzonymi zębami. Z gardzieli
dobywało mu się głuche warczenie.
  - O mój Boże - szepnął Volden i otoczył plecy Malin
ramieniem, jakby chciał ją chronić. - To przecież jest...
  - Wracajmy! - powiedziała Malin. - Nie! Proszę nie
wyjmować noża! Uciekajmy! Jak najszybciej!
  Volden jednak się nie ruszał, nie chciał pewnie mieć
bestii za plecami. Widzieli wlepione w siebie żółtozielone
ślepia.
  Kiedy bestia wyraźnie gotowała się do skoku, Volden
uznał nareszcie, że pozostaje im tylko jedno wyjście. Malin
widziała, jaki jest przerażony, jak śmiertelnie się wy-
straszył, i podziwiała go, że mimo wszystko najpierw
pomyślał o jej bezpieczeństwie. Stanął pomiędzy nią
a wilkiem i wycofywali się powoli, a bestia równie wolno
posuwała się za nimi.
  Wydawało się teraz, że zwietzę nie chce atakować, że
zamierza ich tylko zmusić do odwrotu, tak jakby to zrobił
stróżujący pies, któremu ktoś niepowołany wszedł na jego
teren.
  - Nie przejdziemy koło niego. Nie przepuści nas
- wyszeptał Volden pobladły.
  Malin, która widywała takie bestie już przedtem i znała
ich zwyczaje, powiedziała cicho:
  - Jedyne, co możemy zrobić, to wycofać się z tego
zagajnika.
  - Ja nie mam ochoty uciekać.
  - Ja także nie. Chciałabym zobaczyć, co się tam dalej
dzieje.
  - Nie sprawia pani wrażenia przestraszonej - szepnął.
  - Panuję nad sobą - odparła również szeptem.
  Znaleźli się poza terenem zagajnika. Wilk stał na
ścieżce z groźnie wysuniętą do przodu głową. Po chwili
odwrócił się i zniknął wśród pożółkłych zarośli.
  Volden z trudem przełknął ślinę.
  - Czy powinniśmy...?
  - Nie, ja tamtędy już nie pójdę. Nigdy w życiu!
  - Ale ja nie znam innej drogi do domu Johnsena.
Powinniśmy obejść dookoła...
  - Chyba w prawo - zaproponowała Malin, choć
zdawała sobie sprawę, że to na nic.
  - Spróbujmy. Uff, już i tak jesteśmy bardzo spóźnieni.
Już powinniśmy być na miejscu.
  Jego widoki na zwolnienie z pracy rosły. Malin
współczuła mu.
  Ruszyli w prawo; wyglądało na to, że będą musieli
bardzo nadłożyć drogi, żeby dojść do willi. Zagajnik
rozciągał się i w prawo, i w lewo, a oni nie mieli ochoty
znaleźć się znowu w zaroślach.
  - Kto to może hodować takie bestie? - zastanawiał się
Volden wciąż szeptem, jakby nie miał odwagi mówić
głośno.
  - Ja myślę, że nikt.
  - Myśli pani, że to jest wilk? Prawdziwy dziki wilk?
  - Nic innego nie przychodzi mi do głowy.
  - Ale on jest potwornie wielki. A poza tym tutaj nie
ma wilków! Zresztą samotny wilk nie zaatakowałby
dwojga ludzi. Ja naprawdę nie rozumiem. To było
przerażające!
  - Najłagodniej mówiąc!
  Głuchy grzmot wstrząsnął okolicą.
  - Co to było? - zapytał Volden.
  Przystanęli, żeby lepiej słyszeć.
  - Jakiś straszny huk - rzekła Malin. - Proszę po-
słuchać, to nie milknie.
  Volden zamarł.
  - Słyszę trzaski i jakby skwierczenie.
  - Dym! Niech pan popatrzy na niebo!
  - To jest dom Johnsena! Coś eksplodowało i teraz się
pali. A... A my mieliśmy tam być.
  Patrzyli na siebie długo, zanim nareszcie byli w stanie
coś zrobić. Te wszystkie dziwne wydarzenia, jakie się na
ich oczach rozegrały, sparaliżowały ich.
  To, co się stało, w jakiś sposób wiązało ich ze sobą.
Jakby byli parą bezradnych ludzi wystawionych na
działanie znanych i nieznanych sił natury.
  Volden pierwszy się opanował i mógł coś powiedzieć:
  - Jakkolwiek dziwnie to zabrzmi, to ta bcstia urato-
wała nam życie!
  Malin nie potrafiła wykrztusić ani słowa. Była śmiertel-
nie przerażona, ale z zupełnie innych powodów, niż
Volden mógł przypuszczać.




        ROZDZIAŁ VIII


  Od tamtego dnia na cmentarzu życie Ulvara uległo
zmianie.
  Dowiedział się! Och, dowiedział się tylu nowych
i podniecających rzeczy! Ileż ta Malin wie! I nigdy mu nic
nie mówiła. Cholerna, przeklęta Malin, dlaczego mu nic
nie powiedziała? O przodkach Ludzi Lodu i o tym, co
w życiu zrobili.
  Przeważnie jednak dotarło do niego to wszystko we
fragmentach, jako napomknienia, zdania na pół stłumio-
ne.
  Ulvar od dawna zdawał sobie sprawę, że on także
należy do obciążonych, i był z tego bardzo dumny. A teraz
usłyszał też co nieco o innych dotkniętych dziedzictwem,
o swoich poprzednikach.
  Ale chciał wiedzieć więcej!
  Nie mógł się jednak zwrócić do Malin ani do Viljara,
wiedział bowiem z doświadczenia, że odpowiedzą mu
wymijająco, będą go zbywać. Wątpił natomiast, czy
Henning coś wie, w każdym razie nic na to nie wskazywało.
  Belinda nie mogła mu nic powiedzieć, jest na to za
głupia. A że Marco o niczym nie ma pojęcia, to móglby
przysiąc. Marco i on złączeni byli więzami krwi. Ulvar
często wiedział, co myśli Marco, i nawzajem.
  Zastanawiał się nad tymi problemami dzień i noc.
  Nikt nie może znać zbyt dokładnie losów swoich
przodków, jeśli mu ktoś o tym nie opowie. Ale kto?
Viljar? Niech to diabli!
  W chwilach samotności, kiedy inni domownicy zajęci
byli w gospodarstwie, a Marco w szkole, Ulvar prze-
szukiwał dom. Przetrząsnął Lipową Aleję od piwnic aż po
dach.
  Wiedział, że istnieje jakiś zbiór środków leczniczych,
zamknięty na klucz w sypialni Viljara. Ale miał w nosie
środki lecznicze, nie tego szukał.
  Słyszał kiedyś, że istnieje coś więcej. Coś magicznego
i tajemniczego, co rodzina ukrywa przed nim. Pewnego
razu wpadło mu w ucho słowo "skarb". Nigdy o tym nie
zapomniał.
  Cokolwiek jednak ten skarb zawierał, to nie prze-
chowywano go w Lipowej Alei, tego był najzupełniej
pewien.
  Skarb, skarb, to było jak opętanie, ten skarb jest z nim
związany, jest dla niego najważniejszy, mógłby przysiąc.
  Niepewność gryzła go jak robak.
  Ależ to było niesłychane przedstawienie wtedy, gdy
płonął dom Johnsena wraz z właścicielem i wszystkim, co
posiadał! Ulvar chichotał zadowolony. Umiał podkładać
ogień pod domy, nie pierwszy raz się to wydarzyło. Ten
Johnsen gadał, że trzeba zniszczyć groby Ludzi Lodu.
Ulvar nie mógł mu na to pozwolić. Bo tamtego dnia na
cmentarzu uświadomił sobie, jak ważni są dla niego ci,
którzy tam spoczywają. Powinien nawiązać z nimi bezpo-
średni kontakt. On wielokrotnie już widywał duchy, tylko
nie bardzo umiał kierować biegiem wydarzeń, wszystko
działo się dość przypadkowo.
  Czegoś w jego umiejętnościach brakowało. Och, niech
to ogień piekielny pochłonie! Brak mu było jakichś
umiejętności, które dałyby mu prawdziwą siłę!
  A może właśnie to oni nazywają skarbem?
  Jakim sposobem miał się dowiedzieć czegoś pewnego?
  Jedno imię, które usłyszał na cmentarzu, nie schodziło
mu z myśli:
  Tengel Zły.
  Słyszał je już wcześniej wymawiane szeptem i po
kryjomu.
  Było to dumne imię, dla Ulvara ogromnie wiele znaczyło.
  Tengel Zły jest jego panem, tego był pewien. Przenika-
ły go dreszcze, gdy tylko o nim pomyślał.
  Kościelny też o mało nie spłonął w domu Johnsena, on
też miał tam być.
  Ale spóźnił się trochę i przyszedł, kiedy już wspaniałe
płomienie buchały w górę.
  Widział wszystko.
  Na szczęście nie zobaczył Ulvara.
  Ulvar miał szczęście!
  Ale mało brakowało. Ledwo zdążył się schować
w bezpiecznej odległości od ognia, kiedy ten głupi
kościelny przylazł.
  Potem opowiadał, że to był pożar spowodowany
eksplozją. Przyjechali jacyś ludzie, eksperci czy jak tam ich
nazywano, i oglądali wszystko dokładnie. Ale nikt nie
umiał powiedzieć, co wywołało pożar. Nikt niczego nie
znalazł. Gadali o gazach wydostających się z ziemi albo
gdzieś w domu.
  Mogli sobie gadać, ile chcieli. Nikt im nie broni.
  A Malin powiedziała na cmentarzu tyle nowych i pod-
niecających rzeczy!
  Obciążeni dziedzictwem nie ponoszą winy za swój los.
Phi, on się takimi sprawami nie przejmuje. To wielki
honor być dotkniętym. Poza tym są to przeważnie bardzo
silne osobowości, powiedziała Malin.
  O, tak, wszyscy diabli wiedzą, że to prawda! Czy
istnieje na ziemi większa osobowość niż on? No, może
Marco, ale przecież on i Marco są bliźniakami.
  Ale Tengel Zły... Żeby się tak móc z nim spotkać,
kimkolwiek on jest!
  Opowieść o Kolgrimie też brzmiała interesująco.
Narzędzie Złego, jeden z tych naprawdę przeklętych,
nieszczęście przez całe czternastoletnie życie. Ulvar, natu-
ralnie, zamierzał żyć dłużej niż czternaście lat, ale poza tym
uważał, że on i Kolgrim są do siebie bardzo podobni.
  I jeszcze Ulvhedin. Jeden z dotkniętych, niebywale
interesujący, w każdym razie na początku życia. Tylko że
potem Elisa przemieniła go w istotę ludzką.
  Ulvar powinien zniszczyć grób Elisy. Musi to zrobić.
  I grób Heikego! Heikego, który pokonał przekleń-
stwo! Nie zasługuje na to, by żyć, nie, bzdura, nie
zasługuje na to, by mieć piękny grób!
  Ulvar śmiał się złośliwie z własnych myśli. Ale ten
nagrobek rozwali, nie odmówi sobie tej przyjemności,
rozbije go, obsika!
  Wśród tych, którzy go interesowali, był ktoś jeszcze:
Sol, piękna wiedźma! Ona musiała być wspaniała! W Li-
powej Alei wisi jej portret, bardzo stare i bardzo znisz-
czone malowidło. Ulvar nigdy nie zadawał sobie trudu,
żeby oglądać takie próchno, ale teraz zetrze starannie kurz
z obrazu, żeby zobaczyć, czy Sol ma mu coś do powiedze-
nia.
  Chciał też dowiedzieć się czegoś więcej o szarym ludku.
Cholera, że też te stworki zostały przepędzone z Grastens-
holm! I to przez Sagę, jego matkę!
  Phi, on niczego nie czuł do swojej matki. Nic zupełnie!
To podobno jego wina, że umarła. Tak powiedziała
kiedyś jakaś plotkująca baba. Myślała, że Ulvar będzie
miał wyrzuty sumienia? To się bardzo pomyliła.
  Marco tęsknił za matką, o tym Ulvar wiedział. Często
o niej myślał, zastanawiał się, jaka była, pytał o to rodzinę.
Ale Marco lubił ich, Malin i Belindę, a przecież oni
wszyscy byli niczym, gówno, nic więcej. I Viljar też.
Henning mógłby jeszcze ujść. On się nigdy nie puszy ani
nie stawia. W gruncie rzeczy jednak on także był Ulvarowi
całkowicie obojętny.
  Wszyscy są po prostu gównem. Wszyscy, z wyjątkiem
Marca.
  Szaleństwo znowu ogarniało Ulvara. Bezsilność. Musi
się dowiedzieć! Ale kto zgodzi się cokolwiek mu powie-
dzieć? Wszyscy udają głupich, zaczynają gadać o czym
innym.
  Ten cholerny głupek, który był wtedy z Malin na
cmentarzu, dostał teraz posadę po Johnsenie. Akurat dla
niego odpowiednie zajęcie. Chociaż Ulvar nie miał nic
przeciwko Voldenomi, dopóki nie przyjdzie mu do głowy
burzyć grobów. A on najwyraźniej zamierzał je zachować,
gmina miała budować nowy cmentarz w lesie, u podnóża
wzgórz. Ten głupi Volden prowadzał tam Malin, żeby
sobie obejrzała teren. Chciał znać jej zdanie na temat
planów. Cholerny idiota, przybiegał do Lipowej Alei parę
razy na tydzień, żeby ją ze sobą zabrać.
  A ta Malin! Ona chyba nie ma dobrze w głowie!
Przestała się ubierać w te swoje pielęgniarskie suknie
z białymi kołnierzykami i biega teraz w różnych kolorach.
Do czego to wszystko doprowadzi? Ale wyglądała dużo
młodziej i była dużo, dużo milsza. Nie krzyczała na jego
różne pomysły. "Per przyjdzie dziś wieczorem", mówiła
i oczy jej lśniły jak dwa słońca. Wyglądała po prostu
idiotycznie. Per to ten cały Volden.
  Dopóki dzięki niemu Malin jest miła, Ulvar da mu
spokój. Ale gdyby wymyślił coś głupiego, tak żeby Malin
zapomniała o swoich obowiązkach w Lipowej Alei albo
jeszcze gorzej, gdyby chciał ją stąd zabrać... o, to wtedy
niech się ma na baczności! Nikt nie odbierze Ulvarowi
służącej i niewolnicy, o, nie! Belinda nie poradzi sobie
sama z pracą w domu, ona nie jest całkiem mądra.
Zapomina, ile jajek należy ugotować Ulvarowi na śniada-
nie, podaje mu nie te co trzeba ubrania i zadaje mnóstwo
głupich pytań, gdzie Ulvar idzie albo gdzie był.
  Gówno!
  Wszystko gówno!

  W rok później Per Volden oświadczył się o Malin.
  Domyślała się od dawna, że to nastąpi i była do tego
dobrze przygotowana. Mimo to jąkała się całkowicie zbita
z tropu, kiedy starała się wytłumaczyć mu, że to, niestety,
na razie niemożliwe. Że rodzina w Lipowej Alei po-
trzebuje jej pomocy.
  Do opieki nad tym małym diabelskim pomiotem,
pomyślał Volden, lecz głośno tego nie powiedział. Wie-
dział, że Malin żywi szczególny szacunek, graniczący
z pietyzmem, dla zmarłej matki bliźniaków. On sam
zgadzał się z większością mieszkańców parafii, że tego
chłopca należałoby zamknąć w klatce.
  Po prostu w głowie się nie mieści, co on wymyślał
w ostatnich latach. No, ale gdyby powiedzieć szczerą
prawdę, to jednak najwięcej czasu spędzał w lesie na
wzgórzach i nikomu krzywdy nie czynił. Oczywiście
obwiniano go o wiele rzeczy, których w żaden sposób nie
mógłhy zrobić. Ale to, co robił, też wystarczało, żeby
opiekunom spędzać sen z powiek.
  Parafia nienawidziła go. Rodzina z Lipowej Alei nie
była już w stanie dłużej ukrywać, jak niebezpieczną istotą
jest Ulvar. Wprawdzie nie zabił nikogo, człowieka ani tym
bardziej zwierzgcia, ale przecież nigdy nie wiadomo.
Uwielbiał drażnić i prześladować inne dzieci, które
spotykał, wprawiał we wściekłość chłopów i urzędników,
robiąc rzeczy, za które nie mógł być wprawdzie ukarany,
które jednak były na granicy przyzwoitości i ludzkiej
cierpliwości. Rozbierał się do naga przed statecznymi
matronami, sypał ludziom sól do picia w gospodzie,
wiązał razem sznurowadła siedzącym, tak że się potem
przewracali i rozbijali sobie nosy, wpędzał krowy w szko-
dę, czynił bezwstydne propozycje małym dziewczynkom
i robił na złość bawiącym się chłopcom.
  Był udręką i plagą dla wszystkich, sąsiedzi wielokrot-
nie stawiali Viljarowi ultimatum. Przychodziły do Lipo-
wej Alei delegacje, żeby chłopca siłą wziąć do zakładu.
Przychodziła policja i przedstawiciele opieki społecznej,
ale wszyscy musieli dać za wygraną. Z Ulvarem nie było
żartów. Kiedy napotykał opór, stawał się naprawdę
niebezpieczny. I czterech silnych mężczyzn nie było
w stanie sobie z nim poradzić.
  No i poza tym były te wilki, które mu pomagały. Cała
parafia je już teraz znała. A większość szeptała, że to nie
mogą być prawdziwe wilki, że to po prostu siła nieczysta.
  Wilki zjawiały się różnie. Czasami było tylko jedno
zwierzę, niekiedy dwa, nigdy jednak nie więcej niż trzy.
Ludzie uważali więc, że są trzy bestie. Ponieważ mężczyź-
ni zawsze znajdą powód, by zalegalizować polowanie,
niezależnie od tego, jak bardzo ów powód bywa niekiedy
wątpliwy, to oczywiście wielu chcialo polować na wilki
z Grastensholm. Tutaj chodziło bowiem o naprawdę
niebezpieczne bestie, to każdy pojmował. Myśliwi ze
strzelbami i piórkami przy kapeluszach, w bryczesach
i wysokich butach przyjeżdżali aż z Christianii, bo to była
prawdziwa męska gra; miejscowi chłopi wyciągali zardze-
wiałe flinty, każdy, kto nosił spodnie i był w starue
udźwignąć strzelbę, wyruszał na polowanie. Niektórzy
zaopatrywali się nawet w srebrne kule, bo wiadomo, że
gorszy metal Złego się nie ima. A przecież te gadziny
pojmać w końcu trzeba. Inni, bardziej trzeźwo usposobie-
ni, szykowali już w salonach miejsce, gdzie na ścianie
rozwiesi się wilczą skórę. Nikt nie wątpił, że skórska będą
ogromne, a futra przecież z czegoś takiego nikt nie uszyje.
Tego rodzaju trofea wyprawia się i rozwiesza na widok
publiczny.
  Żaden wilk się jednak myśliwym nie pokazał. Nie
natrafili nawet na ślad dzikiej bestii. Jakby nic takiego
nigdy nie istniało.
  Zresztą nikt nie został przez wilki pozbawiony życia,
jeśli nie liczyć tego pierwszego mężczyzny, który przed
nimi uciekał, lecz przecież on skończył na atak serca na
schodach własnego domu, a to już rezultat jego złej
kondycji. Nie, wilki pokazywały się zawsze w związku
z Ulvarem z Lipowej Alei, nie wiadomo było tylko,
z jakiego powodu to czynią. Ten nieszczęsny Ulvar
[Ulv, w języku nonveskim: wilk; w liczbie mnogiej: ulver (przyp.
tłum.).]
nigdy nie został ochrzczony, mówiono. Ulvar - wilki,
związek jest oczywisty.
  Bardzo zły znak tak nazywać dziecko, to mogło się
skończyć tylko w jeden sposób, Zwłaszcza że przecież od
pierwszej chwili musieli zdawać sobie sprawę, że dziecko
należy do diabła.
  W każdym razie Malin musiała powiedzieć "nie" na
oświadczyny Voldena, choć czyniła to z bólem serca. On
zwracał jej uwagę na to, że przecież nie są już młodzi,
żadne z nich, gdyby więc chcieli mieć dziecko, to nie ma co
zwlekać. Bo dzieci to on bardzo chce mieć, mówił.
Z Malin.
  - Ja wiem, wiem - odpowiadała zmartwiona i sku-
bała rękawiczki. - Ja sama niczego bardziej nie pragnę,
ale co ja mam zrobić? Nie mogę rodziny w Lipowej
Alei zostawić własnemu losowi, oni sobie nie dadzą
rady beze mnie, wiem o tym aż nadto dobrze. Ile to
razy biedna Belinda musiała płakać, bezradna wobec
złośliwości Ulvara, co on uważa za zabawne, ile razy
Viljar i Henning bezskutecznie starali się doprowadzić
mu do świadomości, jak bardzo rani innych swoim
zachowaniem! Ale on właśnie tego chce. Zadawać ból!
Zadawać taki ból, że ledwo są w stanie go znieść.
A chłopiec ma zaledwie dziesięć lat. Minie jeszcze dużo
czasu, zanim można będzie przestać się nim opiekować,
jeśli w ogóle kiedykolwiek do tego dojdzie.
  - To może moglibyśmy wziąć go do siebie - za-
proponował zdesperowany Per Volden.
  - Nie! - zawołała Malin z gwałtownością, która ją
samą przestraszyła. - Nie, nie mogę dopuścić, żebyś ty stał
się ofiarą, nad którą on będzie się pastwił. On na pewno
widziałby w tobie rywala jakkolwiek śmiesznie to
brzmi, bo przecież on mnie nie lubi. On już teraz
traktuje cię jak swego rodzaju konkurencję, to chyba
zauważyłeś. A jeszcze gorzej by było, gdybyśmy mieli
dziecko. Ja bym się nigdy nie odważyła. Per, on
mógłby je zabić.
  - W takim razie, skoro on jest taki niebezpieczny...
  - Ja wiem. Powinniśmy się zgodzić, żeby został
zamknięty. Ale ja nie byłabym w stanie zadać takiego bólu
synowi Sagi. Poza tym nie ma człowieka obdarzonego
taką siłą, żeby tego dokonać.
  - A jego brat?
  - Marco nigdy się nie zgodzi na zamknięcie Ulvara.
Marco jest jedynym, który okazuje mu zrozumienie
i cierpliwość. On odnosi się niezmiernie łagodnie do
swego nieszczęśliwego brata. A poza tym powinniśmy
brać pod uwagę jeszcze jedną sprawę. Otóż, choć
jestem blisko dwadzieścia lat starsza od Ulvara, należy-
my do tego samego pokolenia. Równie dobrze mogę
urodzić dziecko podobne do niego. Zniósłbyś taki
cios?
  Volden nie odpowiedział na jej pytanie, bo myślami
błądził gdzie indziej.
  - Ja nie jestem pewien, czy Ulvar mnie nienawidzi,
Malin. Pamiętasz ten pożar przed rokiem? I wilka, który
nas zawrócił z drogi? Przecież ten wilk uratował nam
życie, wiesz o tym.
  Malin poczuła ciepło w sercu.
  - Więc i ty o tym pomyślałeś - szepnęła. - Nie miałam
odwagi ci tego powiedzieć, bo wiem, że jesteś trzeźwym,
realistycznie myślącym człowiekiem. O mój Boże, czy
możemy się na coś takiego odważyć?
  - A jakby tak zapytać Ulvara o radę?
  Zapytać Ulvara? Taka myśl nigdy nie pnyszła jej do
głowy. Ale też ona znała chłopca lepiej niż Per.
  - W końcu możemy spróbować - odparła niepewnie.

  Ulvar siedział na niskiej gałęzi dębu, który rósł na
tyłach zabudowań Lipowej Alei. Wyglądał jak leśny troll
albo jak mały złośliwy elf, siedział oparty plecami o pień
drzewa, z podciągniętymi noganzi. Włosy sterczały na
wszystkie strony, a szerokie usta wykrzywiał złośliwy
grymas.
  Spoglądał z obrzydzeniem na dwie ludzkie postaci na
dole.
  - Dlaczego, do jasnej cholery, miałbym przeprowa-
dzić się do ciebie, ty głupia, wstrętna Malin, i do tej
zdechłej ryby, którą uważasz za swojego chłopa? Czy ty
myślisz, że ja nie wiem, czym wy się zajmujecie, kiedy
jesteście sami? Per rozkoszuje się wtedy twoimi nędznymi
wdziękami, co? Aha, Per, zdążyłeś jej już zrobić bachora,
co? I musicie się żenić?
  Malin zarumieniła się.
  - Nic podobnego się nie stało, Ulvar. Dobrze wiesz,
że nie robimy niczego, co nie przystoi. A teraz pytamy cię
po przyjacielsku: Cheesz mieszkać u nas? Bo my chcemy
cię wziąć do siebie i traktować jak syna.
  - Mam być synem tego kastrowanego kozła? Nie,
ja zostaję tutaj. I ja, i Marco zostajemy w Lipowej
Alei.
  - Marca jeszcze nie pytaliśmy. Chcieliśmy najpierw
wiedzieć, co ty na to powiesz.
  W nieprzyjemnie zmrużonych oczach chłopca pojawiła
się podejrzliwość.
  - Aha, postanowiłaś nas rozłączyć, ty stara dziwko!
  - Słuchaj no, Ulvar - rzekł groźnie Per i podszedł do
drzewa. - Nie będziesz się w ten sposób odzywał do...
  Oczy Ulvara zalśniły zielono, a obok buta Pera zadrgał
wbity w ziemię nóż. Nie trafił w stopę i zdaje się Ulvar nie
miał takiego zamiaru.
  - Bądź ostrożny - mruknęła Malin do Pera. - Ulvar,
posłuchaj mnie. Czy jeśli Marco zgodzi się do nas
przeprowadzić, to ty pójdziesz z nim?
  Mierzył ich wzrokiem, wrogi, podejrzliwy.
  - Zobaczę - odparł i zamknął oczy jakby na znak, że
audiencja skończona.
  - Proszę, to twój nóż - powiedział Per i podał chłopcu
ostre narzędzie.
  Ulvar złapał je gwałtownie, a Malin, która znała jego
twarz, spostrzegła, że Per mu zaimponował. Wszyscy inni
na jego miejscu skonfiskowaliby nóż, a on oddał.
  Poszli do domu. Per ujął dłoń Malin i uścisnął
uspokajająco.
  - Będzie dobrze, zobaczysz - powiedział. - A jeśli
chodzi o sprawę, o którą mnie pytałaś przedtem: Nie mam
żadnych wątpliwości. Chcę mieć z tobą dzieci, dotknięte
czy nie, to nieważne.
  - Dziękuję ci - szepnęła. - To najlepsze, co mnie
mogło spotkać.
  Ulvar zmrużył swoje złośliwe oczy i patrzył za nimi
dopóki nie zniknęli za narożnikiem domu.
  Cholerni idioci, myślał ze złością. Jak wy niczego nie
rozumiecie! Jak, do cholery, możecie być tacy głupi, żeby
mnie wpuszczać do swojego nowego gniazdka szczęścia?
Ale zróbcie to, zróbcie! I zacznijcie płodzić dzieci, to
zobaczycie cyrk! Jezu, pilnujcie się! Te wasze szczeniaki
nie będą miały ani chwili spokoju. Będę sypał na nie
wszy, będę łe przypalał rozżarzonymi węglami, będę je
tłukł i wydłubię im oczy! O, cholera, ale będę miał
zabawę!
  Czyjś łagodny głos wyrwał go z marzeń o słodkiej
przyszłości.
  Pod drzewem stał Henning, duży i silny, o miłym
spojrzeniu.
  - Ulvar, byłbyś tals dobry i pomógł mi przenieść
kamień, którym muszę obciążyć pług, bo mi się wyśliz-
guje z bruzdy?
  Ulvar zlazł z drzewa jak wielki, pokraczny pająk.
  - Dlaczego, do cholery, mam ci pomagać, ty lalusiu?
- mamrotał, ale szedł za Henningiem, robiąc złośliwe
miny.
  Henning nie przejmował się jego gadaniem, bo obaj
rozumieli się w jakiś dziwny sposób, chociaż prawie
wszystkie sprawy pojmowali odmiennie.
  Może ta cicha akceptacja brała się stąd, że kiedyś
w zimowy wieczór, przed kominkiem w Lipowej Alei,
Ulvar i Marco usłyszeli opowieść o tej nocy, kiedy przyszli
na świat? Rzecz jasna Viljar nie wspomniał nawet słowem
o czarnych aniołach ani o tym, kim jest ich ojciec, poza
tym jednak opowiedział im wszystko, a Henning uzupeł-
niał, jeśli chodzi o detale. Dowiedzieli się o tym, jak
bardzo Saga rozpaczała, że musi opuścić swoje nowo
narodzone dzieci, i o tym, że Henning przyrzekł jej, iż
będzie się nimi opiekował. "I to wcale nie było trudne"
powiedział z promiennym uśmiechem do dwóch za-
słuchanych chłopców. "Obaj znaczycie dla mnie tak
wiele!"
  Może więc dlatego Ulvar tylko wygadywał różne
brzydkie rzeczy, ale zawsze zachowywał się wobec niego
wyjątkowo grzecznie?
  Oczywiście obaj chłopcy dowiedzieli sig też więcej
o Sadze. O tym, że przyjechała ze Szwecji i że ta gałąź rodu
była od początku siedemnastego wieku związana z rodzi-
ną Oxenstiernów, ale że teraz ta więź uległa zerwaniu.
  Hrabina Lotten Oxenstierna napisała list, w którym
pytała, czy Saga nie mogłaby wrócić i zostać guwernantką
czworga dzieci hrabiny. Malin musiała, niestety, poinfor-
mować o tym, że Saga zmarła tragicznie i że zostawiła
dwóch małych synków. Hrabina przysłała w odpowiedzi
list pełen współczucia, a chłopców Sagi zaprosiła do
Szwecji. Malin podziękowała, obiecała, że może w przyszło-
ści, ale że teraz dzieci mają się dobrze pod opieką krewnych.
  Wiedziała jednak, że Ulvara nigdy nie będzie można do
Szwecji wysłać. Nie mogli tego zrobić rodzinie hrabiny,
która zawsze okazywała Ludziom Lodu przyjaźń.
  Sama Malin utrzymywała ścisły kontakt ze swymi
rodzicami, Christerem i Magdaleną. Oni wciąż przyjaźnili
się z rodziną Posse, byli ich zaufanymi i służyli im jak
zawsze. Z tą tylko różnicą, że po ślubie córki Arvida
Mauritza Posse, Charlotty, z panem Adamem Didrikiem
Reuterskiold, Ludzie Lodu związani byli teraz z nazwis-
kiem Reuterskiold.
  Rodzice Malin pragnęli, by wróciła do Szwecji. Ona
jednak była zakochana i chciała zostać tam, gdzie mieszkał
Per Volden.


  Marca nie trzeba było długo przekonywać, żeby się
przeprowadził do nowego domu Malin. Rozumiał, na
czym polega problem. Że dla Viljara i Belindy opieka nad
Ulvarem będzie zbyt uciążliwa, mimo że Henning umiał
sobie dawać z nim radę, Marco rozumiał też kłopot Malin
i obiecał nie spuszczać oczu z brata. Tylko że Marco
chodził do szkoły...
  Tak jak Ulvar był znienawidzony przez wszystkich, tak
Marco był kochany. Już teraz dostawał milosne liściki od
nieznanych wielbicielek, byl ulubieńcem nauczycieli i na-
wet chłopcy go podziwiali. On zaś zachowywał się tak
samo wobec wszystkich. Spokojny, życzliwy, obdarzony
prawdziwym autorytetem, rzecz prawie niewiarygodna
u dziesięcioletniego chłopca. A wszystko to osiągał, mimo
że trzymał się zawsze trochę na uboczu, nigdy się nad
innymi nie wywyższał. "Ten chłopiec nie jest prze-
znaczony dla tego świata" - wzdychały różne panie
i w pewnym sensie nie myliły się.
  Henning miał swój pogląd, jeśli chodzi o tego kuzyna.
"Marco oczekuje swego czasu", mawiał często. Wiedział
bowiem, że obaj chłopcy zostali do czegoś przeznaczeni.
Każdy ma do spełnienia swoje zadanie. Henning wiele się
nad tym zastanawiał. Nie umiał tylko znaleźć odpowiedzi
na pytanie, w czym to Ulvar mógłby odegrać pozytywną
rolę.
  Ale w życiu Henninga pojawiły się wkrótce inne
sprawy, bardziej osobistego charakteru, nad którymi
musiał się zastanawiać.





        ROZDZIAŁ IX


  Przy sianokosach tego roku pomagali im jak zwykle
sąsieazi i przyjaciele. Rodzina przeżyła kilka tragicznych
lat, gdy nikt nie chciał okazać im pomocy, wtedy gdy szary
ludek panoszył się w Grastensholm, ale teraz znowu było
dobrze. W każdym razie dopóki Ulvar trzymał się z dala.
Kiedy się tylko pokazywał, pomocnicy zabierali się do
domu, nauczeni doświadczeniem.
  W tym roku, 1871, wśród pomagających znałazła się
też pewna młoda dziewczyna. Mieszkała niedaleko, w wil-
li, i taki miała kaprys, żeby popracować w polu. Po-
stanowiła, że przyjdzie pomagać. "Praca w polu jest taka
malownicza, mamo, a poza tym mogę się przydać."
  Wieczorem wróciła do domu z rozmarzonym wzro-
kiem.
  Och, czyż zawód rolnika nie jest wspaniały? Ach,
pracować na roli, uprawiać ją! Spać na sianie, karmić małe,
nieporadne jagnięta...
  Matka była dużo bardziej trzeźwa:
  - Siedzieć w oborze przez całą zimową noc i czekać na
cielę. Prać ciężkie, śmierdzące gnojem ubrania w lodowa-
tej wodzie. Wstawać przed świtem i wiedzieć, że wszyst-
ko, absolutnie wszystko i wszyscy w obejściu czekają, że
przyjdziesz, nakarmisz, posprzątasz, przygotujesz co trze-
ba.
  - Tak, ale to przecież fantastyczne! Dokładnie za
czymś takim zawsze tęskniłam!
  - Ach, tak? W ubiegłym tygodniu prawdziwe życie
polegało na tym, by móc studiować na uniwersytecie,
tylko dlatego, że ty, jako dziewczyna, nie masz do tego
prawa. A jeszcze tydzień przedtem najbardziej intereso-
wały cię bale w Christianii.
  Córka nie słuchała. Z oczyma utkwionymi w dal
myślała o przystojnym, budzącym zaufanie synu gos-
podarza z Lipowej Alei. Zwoził siano. Przyjeżdżał tylko
od czasu do czasu, by załadować wóz. Zamienił z nią
ledwie kilka słów, ale, och, jaki on pociągający! Trochę
skrępowany, ale wysoki i silny, o głębokim głosie i praw-
dopodobnie absolutnie niedoświadczony, jeśli chodzi
o kobiety. Następnego dnia znowu musi tam pójść.

  Henning ją, oczywiście, zauważył, trudno było tego
uniknąć. Błyszczała niczym gwiazda pośród ubranych na
ciemno kobiet i dziewcząt wiejskich. Obcy ptak, który
wcale nie pasował do tego środowiska.
  Ma chyba około dwudziestu lat, myślał Henning.
Włosy blond, z drobnymi loczkami nad czołem i grubym
warkoczem upiętym wokół głowy. Ubrana w białą bluzkę
i w spódnicę na szelkach z materiału w kwiatki. Inne
kobiety nosiły przeważnie praktyczne suknie w brązową
albo szarą kratę, a nadchodziła moda jeszcze bardziej
suroara: czerń, bluzki zapięte wysoko pod szyję.
  Dziewczyna miała na imię Anneli i Henning wiedział,
gdzie mieszka. Ojciec był przedsiębiorcą, spekulował na
giełdzie, pewien siebie. Rodzina miała wiele dzieci.
  Anneli spoglądała na Henninga tak promiennie i radoś-
nie, że naprawdę go to onieśmielało. Na jego poważną
uwagę, że powinna widły trzymać pod sianem, jeśli chce je
podnieść, odpowiedziała prawie frywolnie i Henning
spłonął rumieńcem. Ale to chyba tylko on tak źle
zrozumiał jej słowa.
  Następnego ranka, od chwili gdy tylko otworzył oczy,
dręczył go niepokój. Czy Anneli dzisiaj też przyjdzie?
Z pewnością tylko przelotny kaprys sprawił, że chciała
pomagać na łące.
  Ale była. Gdy wypatrujące oczy Henninga dojrzały ją
już z daleka, serce jego przepełniła spokojna radość.
  Anneli oczywiście przybiegła. Kiedy wczoraj wieczo-
rem rozchichotana opowiadała swoim dwóm przyjaciół-
kom o niebywale męskim młodym gospodarzu z Lipowej
Alei, jedna z nich zawołała: "Ach, Boże, on! Od dawna
strzelam do niego oczami, ale on nie patrzy na dziew-
czyny! Ludzie mówią, że mężczyźni z Ludzi Lodu są
podobno fantastyczni w łóżku. Bo mają jakoby..." Dalsze
słowa rozpłynęły się w niepohamowanych chichotach.
"Ale czy to nie tylko ci przeklęci? Tacy jak Ulvar?"
zapytała druga z przyjaciółek. Wszystkie trzy zgodziły się
w końcu, że czegoś takiego nigdy na pewno nie wiadomo.
  Przyjaciółki były chyba dużo bardziej doświadczone,
niż Anneli myślała. Były też starsze. Ale ogarnęła ją
ochota, by sprawdzić, jak to jest z tymi mężczyznami
z Ludzi Lodu, to znaczy z Henningiem, oczywiście! Jej
zainteresowanie nieustannie rosło. Niebezpieczne, to jest
bardzo niebezpieczne, zdawał się szeptać jakiś wewnętrz-
ny głos. Ale ona nie zamierzała przecież pszekraczać
granic! Panna z dobrej rodziny tak nie robi! Chociaż jaj
dwie przyjaciółki...?
  Na łące Henning nie miał odwagi rozmawiać z Anneli.
Bał się, że ona go natychmiast przejrzy na wylot. Po-
stanowił czekać do przerwy na posiłek.
  Znalazł się jednak po tej samej stronie długiego
kuchennego stołu, co ona. W dodatku daleko od niej.
Nawet jej nie widział.
  Jedyne, co uzyskał tego dnia, to kilka nieśmiałych
uśmiechów na łące. Na nic więcej nie mógł się od-
ważyć.
  Został tylko jeszcze jeden dzień...
  Henning cierpiał. Nie umiał rozmawiać z dziewczyna-
mi. Czuł się zawsze w ich obecności okropnie niezdarny.
Ta jednak wznieciła niepokój w jego sercu, niepokój,
który groził, że przerodzi się w poważną udrękę.
  Przez cały wieczór był nieswój, miejsca nie umiał sobie
znaleźć, rodzice przyglądali mu się z troską. Ich zawsze
zrównoważony syn, dwudziestoletni teraz. Co się z nim
stało?
  Tylko Malin wiedziała, co się święci. Widziała dziewczy-
nę i natychmiast się zorientowała, jak bardzo Henning jest
nią zainteresowany. Rzeczywiście dziewczyna jest ładna, ale
czy to odpowiednia osoba dla niego? Oj, chyba nie!
  Parobcy żartowali z nią dosyć niewyszukanie, a ona
odpowiadała im tym samym. Chociaż, trzeba powiedzieć,
umiała ich osadzić w miejscu. Pochodzę z lepszego domu
i trzymajcie swoje brudne łapy przy sobie, zdawała się
mówić całą swoją postawą.
  Henning jednak znalazł łaskę w jej oczach, Malin to
widziała i wcale jej to nie zdziwiło. Chłopiec zrobił się taki
przystojny w ostatnich latach. Spod szerokiego czoła
spoglądały czyste oczy, w których w ogóle nie było fałszu.
Henning miał takie ciepłe, sympatyczne spojrzenie, że aż
wzruszające. Jak niewiele trzeba, żeby zranić kogoś
takiego! Był szeroki w ramionach, a wąski w biodrach,
miał duże dłonie, które mogły z niezwykłą czułością
pieścić dziewczynę.
  O, tak, Malin rozumiała oboje.
  Tylko że tak bardzo do siebie nie pasują! Czy oni tego
nie widzą?
  Trzeciego i ostatniego dnia Henning miał szczęście. To
znaczy Anneli wykazała inicjatywę i po pracy Henning
oprowadzał ją po gospodarstwie. Z wielką czułością
i dumą mówił o zwierzętach i budynkach, a ona szczebio-
tała kokieteryjnie, jak to dziewczęta w pewnym wieku
mają w zwyczaju, przez cały czas uważnie kontrolując, jak
się zachowuje i jak wygląda.
  - Och, jaki ty musisz być szczęśliwy - szeptała,
przytulając wdzięcznie do siebie małego kotka, z czym
było jej bardzo do twarzy. - Zawsze marzyłam o tym, żeby
mieszkać na prawdziwej wsi. Móc pracować ze zwierzęta-
mi...
  Z lekkim grymasem wytarła rękę, którą przed chwilą
powąchała świnia.
  - Naprawdę o tym marzyłaś? - naiwnie pytał Henning
z uszczęśliwioną miną. - A ja myślałem, że jesteś na to za
elegancka. Taka panna z miasta, która się boi, że pobrudzi
sukienkę.
  - Och, nie! Coś ty, ja wcale taka nie jestem!
  Jej powieki opadały i podnosiły się obiecująco. Po-
twornie skrępowany tym, że się nieustannie rumieni,
Henning z bijącym sercem szedł do drzwi.
  - Musisz się przywitać z koniem - powiedział głosem
lekko drżącym, bo nie umiał powstrzymać uśmiechu
szczęścia.
  Belinda zaprosiła panienkę na kolację, ale przy stole
Henning siedział jak niemowa. Nie byłby w stanie
rozmawiać z nią, kiedy wszyscy słuchali, mowy nie ma!
Poza tym przy stołe był też Ulvar, który wcale nie ukrywał
swoich poglądów i wciąż komentował zachowanie An-
neli. Wszystkie próby uciszenia go lub wysłania do jego
pokoju były daremne. Na tego typu upomnienia Ulvar był
kompletnie głuchy. Nie poddał się nawet wtedy, gdy
Viljar złapał go za ucho i chciał wyprowadzić z jadalni.
Wrzeszczał, jak wielekroć przedtem:
  - Podnosisz rękę na swojego wychowanka? Chcesz,
żebym zameldował o tym na policji?
  Wszyscy dobrze wiedzieli, że stać go na głośne żale
i zawodzenie na temat, jaka mu się tu dzieje krzywda.
Jemu, bezdomnej sierocie! Pozostawało więc tylko prosić
Anneli, by nie zwracała uwagi na jego brzydkie słowa
i wszelkie szykany.
  Tak więc krótki romans Henninga dobiegł końca.
Co jeszcze pozostało teraz, kiedy zbiory były pod da-
chem? Tęsknił rozpaczliwie, przez całe dnie i wieczory
wystawał przy oknie i patrzył w stronę jej domu.
Trwało tak, dopóki Ulvar nie zapytał, czy Henning
zamierza ryczeć niczym jeleń na rykowisku. Wtedy się
zaczerwienił, oczy napełniły mu się łzami i uciekł do
swego pokoju.
  Anneli była odważniejsza i robiła, co mogła. Wy-
stawała wieczorami na rynku i rozmawiała z rówieś-
nikami, ale jednym okiem wciąż spoglądała w kierunku
Lipowej Alei. Henning nigdy jednak nie przychodził, bo
po prostu nie wiedział, że młodzi się tam zbierają. Nie znał
miejscowych obyczajów.
  W końcu sprawę wziął w swoje ręce Ulvar.
  Oczy mu błyszczały złośliwie, gdy pewnego wieczora
szedł w stronę rynku. Obecna tam młodzież śledziła go
niespokojnym wzrokiem. Bardzo wielu zachowało mało
przyjemne wspomnienia z czasów dzieciństwa, gdy pod-
stępny Ulvar pastwił się nad nimi. Mimo że było ich teraz
wielu, woleli z nim nie zadzierać. Ulvar, który się mścił,
był tysiąc razy groźniejszy.
  Przeszedł obojętnie koło Anneli.
  - Henning chce się z tobą spotkać dziś wieczorem
w stodole w Lipowej Alei - szepnął półgębkiem. - O ós-
mej.
  Anneli z niesmakiem popatrzyła na wstrętną figurę, ale
jego słowa bardzo jej się spodobały.
  - Jak będę chciała - odparła zaczepnie.
  Będziesz, będziesz, pomyślał Ulvar i posłał jej złośliwe
spojrzenie swoich zielonożółtych oczu. Potem wrócił do
domu.
  Henningowi powiedział to samo. Że Anneli chce z nim
rozmawiać. Czy może wyjść do stodoły o godzinie ósmej?
  Henning stał jak słup soli. Policzki zrobiły mu się
czerwone. Nie mógł wykrztusić ani słowa, skinął tylko
głową.
  Och, jak ładnie się ubrał tego wieczora! Przyczesane na
mokro włosy gładko przylegały do głowy i wcale mu nie
dodawały urody, podkradł też ojcu trochę wody po
goleniu, która pachniała niebiańsko.
  O godzinie ósmej Ulvar siedział skulony w swojej
kryjówce pod dachem stodoły i spoglądał w dół. Teraz się
zabawi! Nareszcie zobaczy kochającą się parę w akcji. To
dopiero będzie coś!
  Potem, kiedy tamci zapomną o bożym świeeie, ze-
skoczy na dół prosto na nich i będzie śmiał im się w twarz,
kiedy w popłochu będą się próbowali ubrać i uciec ze
stodoły. Czuł, że ogarnia go podniecenie, i chichotał cicho
w oczekiwaniu.
  Ale sprawy nie potoczyły się tak, jak myślał.
  Tamci przyszli oboje, lecz już pierwsze słowa, jakie
wymienili, niemal jednocześnie wypowiedziane zdanie:
"Podobno chcesz ze mną rozmawiać", ujawniły intrygę
Ulvara.
  - To znaczy, że on się tu gdzieś chowa - mruknął
Henning. - Wyjdźmy stąd!
  I poszli. Ulvar ze złością patrzył, że spacerują po świeżo
skoszonej łące, na otwartej przestrzeni, i on nie będzie
mógł podejść do nich niezauważony. Był wściekły.
  Zamiast zabawić się ich kosztem, doprowadził po
prostu do spotkania. I Henning, ów prostoduszny mło-
dzieniec, wierzył Anneli, kiedy go zapewniała, że niczego
bardziej nie pragnie, jak pracować w gospodarstwie.
Może ona sama też w to wierzyła?
  W miesiąc po pierwszym spotkaniu uczucia obojga
osiągnęły bardzo wysoką temperaturę. Przyjaciółki An-
neli, które otrzymywały codzienne rapony, zaczynały się
niecierpliwić.
  - Jeszcze go nie doprowadziłaś do szaleństwa, Anneli?
  - Ech, on jest taki nieśmiały, taki rycerski! Nigdy nie
dotknie kobiety przed ślubem, to jego zasada.
  - Przecież nie musicie czekać aż tak długo - podżegała
jedna z przyjaciółek. - A zresztą to jest właśnie najbardziej
zabawne. Podniecić mężczyznę tak, żeby nie był w stanie
nad sobą panować.
  Druga z zapałem kiwała głową. Żadna z nich nie
odważyła się jeszcze na nic podobnego, ale teraz do-
stawały sprawozdania z pierwszej ręki o tym, co się
przeżywa z mężczyzną, i przesadzały trochę na temat
własnych doświadczeń. Najwyraźniej popychały Anneli
do czynu.
  Ona zatem robiła co mogła, by doprowadzić Henninga
do takiego napięcia, że przestanie nad sobą panować, bo
przecież jej uwodzicielskie talenty nie mogły się okazać
gorsze niż zdolności przyjaciółek! To nie może być!
  Poza tym sama też była nieznośnie ciekawa, jak to jest
w miłości, a już zwłaszcza jak to jest z Henningiem.
Uwodziła go więc jak tylko umiała. I w końcu pewnego
wieczora w lesie stało się to, co było nieuchronne. Na
szczęście Ulvar ich tego dnia nie podglądał. Był już wtedy
w domu i dawno spał. Obecność Anneli sprawiała, że
Henningowi zaczęło wirować w głowie; on, który przez
cały czas starał się zachowywać rozsądek i walczyć
z narastającą namiętnością, teraz był całkowicie oszoło-
miony. Anneli zaś nie robiła nic, by powstrzymać jego
niecierpliwe ręce, poddawała się chętnie jego pieszczotom
i ostatnie wyrzuty sumienia Henninga musiały utonąć
w podnieceniu, pokonane przez tęsknotę, która go od
dawna trawiła.
  Po wszystkim był zrozpaczony i błagał ją o przebacze-
nie, ona jednak uśmiechała się zadowolona. W końcu
osiągnęła to upragnione. Och, z jakim triumfem będzie
mogła jutro opowiedzieć przyjaciółkom! Jakie to wszyst-
ko wspaniałe, podniecające!

  Znacznie mniej podniecające okazały się sprawy w parę
tygodni później, kiedy z płaczem trzeba było spojrzeć
prawdzie w oczy. Henning przyjął wyznanie ze spokojem,
po prostu będą musieli wziąć ślub wcześniej niż sądzili.
Gorzej było z przyjaciółkami.
  Utraciła je już tego samego dnia, kiedy z taką dumą
opowiedziała im o podboju. Wyszło wtedy na jaw, że nie
zamierzają się z nią dłużej zadawać. Wysłuchały jej
szczegółowych opowiadań o pierwszym prawdziwym
miłosnym spotkaniu, potem popatrzyły na nią wyniośle
i odeszły. Panny z porządnych domów nie chciały mieć nic
wspólnego z kobietą upadłą.
  Najgorsze jednak było przyznanie się do wszystkiego
rodzicom!
  Odbył się cichy ślub. Ojciec panny wyglądał jak
gradowa chmura, matka pochlipywała. Viljar i Belinda
twarze mieli blade ze wstydu, Malin nie ukrywała zmart-
wienia. Nikt więcej na ślub nie przyszedł.
  Anneli wprowadziła się do Lipowej Alei i teraz już nie
uważała, że życie na wsi jest takie interesujące. Wciąż
miała mdłości, prawie nie wstawała z łóżka, o żadnej
pomocy z jej strony nie można było nawet myśleć, całymi
dniami obnosiła ponurą i nieszczęśliwą minę.
  Straciła śliczną dziewczęcą figurę i musiała słuchać
złośliwych komentarzy Ulvara na temat, jak doszła do
stanu, w którym się właśnie znalazła. Tłumaczył jej to
drobiazgowo ze wszystkimi detałami i nieustannie wypo-
minał, że urodzi bękarta. Gotowa była krzyczeć na sam
widok Ulvara.
  Malin, która miała zamiar wyjść tej jesieni za Pera,
odłożyła ślub na jakiś czas, bo teraz w Lipowej Alei
sytuacja wcale się nie poprawiła. Wprost przeciwnie,
Malin była potrzebna, żeby łagodzić sytuację i stosunki
pomiędzy poszczególnymi członkami rodziny.
  Pewnego dnia Anneli uciekła do rodzicielskiego do-
mu, ale nie znalazła tam zrozumienia. "Jak sobie kto
pościeli, tak się wyśpi" - oświadczyli rodzice i pokazali jej
drzwi. Pokój Anneli zajęli już dwaj jej bracia i dla
dziewczyny po prostu nie było miejsca.
  W Lipowej Alei wszyscy naprawdę starali się robić dla
niej co tylko mogli. I teściowie, Viljar i Belinda, i oczywiście
Henning, i Malin. Nawet Marco starał się jej ułatwiać życie.
  Lecz Anneli nie dostrzegała ich życzliwości. Widziała
tylko złośliwość Ulvara i uważała, że specjalnie się na nią
uwziął. Akurat w tym było sporo racji. Nareszcie znalazł
sobie ofiarę, którą mógł dręczyć i otwarcie, i po kryjomu,
bo Anneli dawała się prowokować. Inni domownicy już
dawno nauczyli się nie zwracać uwagi na jego zachowanie.
Anneli jednak skarżyła się nie tylko na Ulvara. Ona
skarżyła się na wszystko.
  - To minie, Henning - tłumaczyła Belinda synowi.
- Kobiety często są nieznośne, kiedy oczekują dziecka.
Potem wszystko będzie dobrze.
  - Mam nadzieję - odpowiadał Henning zmęczony.
Zadręczał się, że tak się wszystko źle ułożyło. Całą winą
obarczał siebie.
  Rodzina zdołała jakoś przekonać Malin, że dadzą sobie
radę sami w Lipowej Alei, a ona mogła w końcu
zdecydować się na ślub z Perem. Należały im się też
prawdziwe miodowe dni, mieli przez jakiś czas pomiesz-
kać sami w swoim nowym domu, a chłopcy zostaną
jeszcze trochę w Lipowej Alei.
  Po długich wahaniach Malin przyjęła propozycję.
Przecież bardzo chciała tego małżeństwa, a lata płyną
nieubłaganie.

  Malin i Per wzięli ślub wiosną roku 1872 w starym
kościele Grastensholm, który teraz nazywał się inaczej,
ale nadal był bardzo ładny. Przynajmniej połowa miesz-
kańców parafii przyszła na ten ślub, część zaproszono,
a inni zjawili się sami z siebie, żeby popatrzeć. Więk-
szość zebranych chciała też obejrzeć jedenastoletniego
chłopca siedzącego na chórze. Ktoś tak urodziwy po
prostu nie może istnieć, szeptano. Ale przecież on był,
siedział na chórze, śpiewał, widzieli go! Siedział u boku
swego kuzyna, Henninga Linda z Ludzi Lodu, który
niebawem miał przejąć Lipową Aleję. Rodzice chcieli
już usunąć się w cień, synowi zostawić zarządzanie, bo,
chociaż młody, udowodnił, że potrafi to robić. Miał też
żonę, choć ona na ślub nie przyszła. Za miesiąc spodzie-
wa się rozwiązania i nie czuje się dobrze. W ogóle
często choruje.
  Przyjechali rodzice Malin ze Szwecji. Niebywale wy-
tworni i bardzo bogaci. Ale wrażenie sprawiali sym-
patyczne.
  Christer i Magdalena doznali szoku, kiedy zobaczyli
Ulvara. Znali go z opisów, ale nigdy by nie pomyśleli, że...
Odnosili się jednak do niego przyjaźnie, traktowali
chłopca dokładnie tak samo yak ślicznego Marca. Nic nie
wskazywało na to, by Ulvar jakoś specjalnie sobie cenił ich
obecność, ale przynajmniej zostawiał ich w spokoju.
  Viljar Lind z Ludzi Lodu przyszedł, oczywiście, do
kościoła wraz z żoną Belindą. Ona wyglądała na zdener-
wowaną, ale przecież nigdy nie lubiła dużych zgroma-
dzeń. Była jednak bardzo elegancka, wszyscy tak uważali,
skromna, lecz prawdziwa dama.
  Młoda para prezentowała się znakomicie! Oboje w naj-
lepszym gatunku, można by powiedzieć. Malin udało się
złagodzić surowe zachowanie gminnego urzędnika, pana
Voldena. I bardzo dobrze! Panna młoda promieniała tego
dnia jak słoneczko. Dobrze zbudowana, choć w żadnym
razie nie tęga, może niezhyt ładna, ale naprawdę pociąga-
jąca. Tak, pociągająca, to najodpowiedniejsze słowo.
  Kogoś jednak w kościele brakowało.
  Bogu dzięki, myślała większość zgromadzonych. Z po-
czątku wszyscy lękliwe rozglądali się za Ulvarem z Ludzi
Lodu. Ale, oczywiście, takie diabelskie nasienie nie
przestąpi progu świątyni.
  Tak więc w kościele panował spokój i szczęście. Tylko
Marco czasami niespokojnie spoglądał na Henninga. Jakby
miał nadzieję, że ceremonia rychło dobiegnie końca.
  Niepokój Marca był tak niezwykły, że Henning zaczął
się bać. Bardzo dobrze wiedział, o czym myśli chłopiec
u jego boku.
  Ulvar absolutnie odmówił pójścia do kościoła, choć
Malin prosiła go szczególnie serdecznie i obiecywała, że
będzie mógł wraz z innymi chłopcami siedzieć na chórze.
Ale nie! On ma ważniejsze sprawy na głowie niż latać po
kościołach nie wiadomo po co. W końcu musieli dać za
wygraną, a bardzo ładny nowy garnitur został w szafie.
  On zaś siedział skulony na wzgónu i patrzył w dół na
idących do kościoła ludzi.
  Cholerni idioci! zżymał się. Do diabła, co za cholerni
idioci! Zgwałciłbym ich wszystkich, małych i dużych,
nawet stare baby.
  Że też Malin mogła się połakomić na tego zarozumial-
ca, tego cholernego zadufka! Ale ona musi mieć cholernie
źle w tym swoim łbie. Ona sama też jest głupia jak stołowa
noga. Nie ma czego żałować!
  To małżeństwo nie ma żadnej przyszłości. Ja powinie-
nem...
  Nagle oczy mu rozbłysły. Ja wam tu zaraz... Poczekaj-
cie...
  - Tak jest! To powinienem zrobić!
  Zerwał się i pognał w dół przez las. Przeleciał jak
strzała przez osadę, nie przejmując się krzyczącymi za nim
ludźmi ani złymi psami.
  Kiedy dotarł do kościelnego parkanu, wokół panowała
cisza. Wszyscy znajdowali się wewnątrz, ceremonia ślub-
na była w toku.
  Ulvar podszedł do otwartych bocznych drzwi...
  W tym momencie gdy Per i Malin zostali sobie
poślubieni, a proboszcz zakończył swoje piękne przemó-
wienie, zaczął bić żałobny dzwon. Ciężkie, ponure zawo-
dzenie niosło się nad okolicą i odbijało echem w kościele.
  Malin i Per spoglądali na siebie, on blady jak ściana.
Zebrani zamarli w szoku. Rodziny państwa młodych
także. Jedynym, kto się poruszył, był Marco. W szalonym
pędzie zbiegł z chóru.
  Po chwili także Malin odzyskała zdolność działania.
  - To Ulvar - powiedziała. - Chodźmy!
  Ale Henning zatrzymał ją, tam gdzie stała w swoim
pięknym ślubnym stroju.
  - My się tym zajmiemy, Marco i ja. Wy zostańcie tutaj!
  Viljar i Christer pobiegli także, a po chwili wahania
również pastor i kilku innych gości weselnych.
  Żałobny dzwon ciągnął swoją złowieszczą pieśń.
  W drodze na dzwonnicę znaleźli leżącego dzwonnika.
Trzymał się za głowę i zawodził żałośnie.
  - To sam diabeł - jęczał.
  - Niemożliwe - rzekł Viljar. - Diabeł w kościele?
  - W każdym razie coś potwornego. Jakaś bestia!
  Henning i Marco wbiegli już na górę. Henning wyrwał
linę z rąk Ulvara i zatrzymał dzwon. Echo uderzeń jeszcze
drżało mu w uszach.
  - Ty chyba zwariowałeś, chłopcze? - zawołał do
Ulvara ze złością. - Żeby zrobić coś takiego Malin, która
zawsze okazywała ci tylko dobro! Naprawdę musisz
zniszczyć nawet ten najpiękniejszy dzień w jej życiu?
  Ulvar wykrzywił się w okropnym grymasie i chciał
powiedzieć coś paskudnego, ale napotkał spojrzenie brata.
  W oczach Marca nie było ani gniewu, ani nawet
wymówki, mimo to Ulvar skulił się i syknąwszy: "Kom-
pletni idioci!" do stojących przy nim, ruszył w dół
popychając wszystkich po drodze tak, że musieli się
trzymać poręczy, żeby nie spaść ze schodów. Zaraz potem
roztrącił ludzi zgromadzonych w kruchcie, wybiegł z koś-
cioła na cmentarz, przeskoczył przez mur i zniknął.
  W kościele Malin stała z podniesianą głową.
  - Nie zamierzam płakać w dniu mojego ślubu - po-
wiedziała stanowczo. - I ty też nie płacz, Belindo! Musimy
pamiętać, że chłopiec nic nie może na to poradzić.
  A ojciec Malin dodał:
  - Moja matka, Tula, także była dotknięta. Ale była to
osoba czarująca. W młodości zawsze pragnąłem też być
taki. Teraz jednak wdzięczny jestem losowi, że mi tego
oszczędził. Ulvar musi mieć w sobie potwornie dużo zła.
Malin ma rację, musimy być wgrozumiali.
  Jego słowa podziałały uspokajająco. Ceremonia została
zakończona godnie, a wkrótce zapomniano o całym
epizodzie.
  W sercach jednak zachowali pamięć tej makabrycznej
chwili, kiedy podczas ślubu Malin zaczęły bić żałobne
dzwony.





        ROZDZIAŁ X


  Zbyt wielu miodowych dni Malin i Per nie mieli.
Zaledwie tydzień, ale za to bardzo przyjemny, przeżyli
w swoim nowym domu, niewielkiej willi w pobliżu
Lipowej Alei. Byli całkiem sami i mogli cieszyć się
wzajemną bliskością.
  Któregoś dnia, właśnie w tydzień od ślubu, Malin
wybrała się z krótką wizytą do Lipowej Alei. Chciała
zobaczyć, jak się czuje Anneli, która przecież wkrótce
spodziewała się rozwiązania.
  Na dziedzińcu spotkała Belindę.
  Dowiedziała się, że Anneli miała niedawno przypływ
niezwykłej energii i urządzała pokój dziecinny. Wszystko
nagle zaczęło jej się wydawać cudownie podniecające
i zabawne, koronki i riuszki, malutkie dziecięce kołderki,
cieniutkie materłały i delikatne kolory. Anneli rozkwitła
i pracowała radośnie. Henning promieniał i uważał, że
życie znowu odzyskało wartość, bo przecież on przez cały
czas darzył Anneli szczerym uczuciem.
  Po kilku dniach jednak pokój był gotowy i Anneli na
powrót zgasła, na powrót pogrążyła się w bolesnym
w półczuciu dla swojego stanu, wciąż ją coś bolało,
wszystko było męczące, nudne, złe, domownicy złośliwi,
dręczyli ją i denerwowali.
  Belinda była tozżalona, Malin wyczuwała to wyraźnie
w jej głosie, choć robiła wszystko, żeby ukryć gorycz.
Malin rozumiała ją aż za dobrze. Belinda miała jedno
jedyne ukochane dziecko, i ten jej Henning był takim
wspaniałym młodym człowiekiem. Jak to się stało, że
synowa jest taka rozkapryszona i tak niczego nie rozumie?
Belinda z niepokojem patrzyła w przyszłość.
  - Nie denerwuj się - uspokajała ją Malin. - Anneli jest
młoda. Kiedy przybędzie jej lat, z pewnością stanie się
rozsądniejsza. Zobaczysz, że jeszcze będzie wzorową żoną
i gospodynią!
  Obie kuzynki weszły do domu.
  Malin miała ochotę zobaczyć ów słynny dziecinny
pokój. Wiedziała, gdzie się znajduje, więc skierowała się
prosto tam.
  Na schodach położono niedawno gruby dywan, który
tłumił kroki. Nikt nie mógł słyszeć, kiedy wchodziła na górę.
  Otworzyła drzwi do dziecinnego pokoju i zatrzymała
się zdumiona, niczego nie rozumiejąc.
  Pośrodku stał Ulvar. Był odwrócony tyłem, więc nie
widział, że weszła.
  W centrum pokoju znajdowało się paradnie przy-
strojone dziecinne łóżeczko. Cały pokój tonął w istnej
orgii słodkich kolorów, kokardek, koronek i tiulu. Taka
słodycz, że mogło zemdlić. I w tym wszystkim za-
chowanie Ulvara, w którym naprawdę nie było słodyczy.
Trzymał w ręku dużą igłę do cerowania i jak wściekły
nakłuwał łóżeczko. Z jakąś trudną do pojęcia nienawiścią,
jak mały diabeł. Wbijał i wbijał igłę w wyimaginowane
niemowlę...
  Malin musiała na moment zamknąć oczy, żeby się
opanować. Z obrzydzenia i przerażenia żołądek pod-
chodził jej do gardła, czuła, że za chwilę zwymiotuje.
  - Ulvar - powiedziała bezbarwnym głosem.
  Podskoczył jak oparzony i wlepił w nią oczy.
Przez moment wydawało jej się, że położył uszy
po sobie, choć przecież nie widziała uszu pod tymi
jego potarganymi, sterczącymi na wszystkie strony
włosami.
  - Dlaczego, do cholery, mnie straszysz? - syknął.
- Zwariowałaś, czy co?
  - Nie, to nie ja zwariowałam - odparła spokojnie.
- Ale nadszedł właśnie czas, byś przeprowadził się do nas,
do Pera i do mnie. Natychmiast!
  - Marco też!
  - Oczywiście, Marco też.
  Za nic na świecie nie odważyłaby się wziąć samego
Ulvara do swojego domu bez łagodzącego jego wybryki
brata. Dzięki ci, Boże, za Marca!
  Choć może w tym przypadku nie akurat Bogu należała
się wdzięczność?
  Odnalazła Belindę w kuchni i, z trudem zachowując
spokój, poinformowała ją, że zabiera chłopców. Nie
mogła nie zauważyć ulgi w zmęczonym wzroku przyja-
ciółki.
  - Jest tak, jak mówię, Belindo - rzekła łagodnie.
- Kiedy już Anneli urodzi dziecko, wszystko będzie
prostsze. Później będziecie mogli nareszcie mieć trochę
spakoju, wszyscy w Lipowej Alei, i Bóg świadkiem, że się
wam to należy!

  Ale nie było żadnego później, w każdym razie dla
Anneli.
  Anneii bowiem wydała na świat obciążoną dziewczyn-
kę i zmarła zaledwie kilka minut później.
  I znowu Henning musiał przeżyć tragedię. Jedenaście
lat po śmierci Sagi Anneli, jego żona, oddała ducha
w ramionach męża; obie zmarły w następstwie przekleń-
stwa ciążącego na Ludziach Lodu.
  Viljar i Belinda nie znajdowali słów pociechy, byli tak
samo sparaliżowani szokiem, tak samo oniemiali jak on.
Jak długo czarne chmury wisieć będą nad Ludźmi Lodu?
Viljar był jednym z tych, którym dane były zaledwie
krótkie momenty szczęścia. Raz po raz los uderzał
boleśnie w niego i jego bliskich. Jakiż to ból patrzeć na
ukochanego syna, wdowca w tak młodym wieku, z tym
kanciastym niemowlęciem w ramionach! Ból większy niż
człowiek jest w stanie znieść.
  Malin i Per także byli porażeni kolejną tragedią. Czy
nie wystarczy, że muszą się zmagać z Ulvarem? Muszą
mieć jeszcze jedną istotę tego samego rodzaju?
  Wyglądało jednak na to, że maleństwo jest inne. Kiedy
dokładnie się przyjrzeli córeczce Henninga, której dano
na imię Benedikte, uznali, że, Bogu dzięki, ma ona
niewiele wspólnego z Ulvarem!
  Miała żółte oczy, wystające kości policzkowe i ster-
czące włosy, czarne jak noc. Kanciaste, niezdarne kształty
również. Na tym jednak kończyły się podobieństwa.
Benedikte była dziewczynką niezwykle mocnej budowy.
W jej dziecięcej buzi wyczytać można było ogromną siłę
i wielki spokój. Ładna nigdy chyba nie będzie, lecz nie
było niczego złego w jej oczach, takich typowych dla
Ludzi Lodu, które już po kilku miesiącach patrzyły
spokojnie i stanowczo na świat.
  Dodatkowym obciążeniem dla Henninga było to, że
rodzice Anneli nie chcieli uznać Benedikte jako wnu-
czki. Widzieli dziewczynkę tylko raz i odwrócili się od
niej z niesmakiem. Przyczyną ich powściągliwości był
też w znacznej mierze fakt, że Anneli umarła przy
porodzie. Rodzina z Lipowej Alei usłyszała bez żadnych
ogródek, do jakich to satanistycznych kręgów należy.
Jakby Ludzie Lodu byli kiedykolwiek satanistami! Ni-
gdy, z wyjątkiem może niektórych obciążonych dziedzi-
ctwem, nikt z nich nie służył Złemu, w każdym razie
nie w taki sposób, w jaki czynią to sataniści. Może Sol
była temu najbliższa, lecz przecież i ona spotykała swe-
go Księcia Ciemności jedynie w stanie narkotycznego
odurzenia. Jej kochanek nigdy nie był rzeczywistą is-
totą. Dla Ludzi Lodu bowiem istniała tylko jedna zła
siła. A był nią Tengel Zły. I był on dla nich dużo
gorszy i dużo bardziej rzeczywisty niż jakikolwiek wy-
myślony władca piekieł.
  W Lipowej Alei maleńka istotka otrzymywała tyle
miłości, ile dziecko potrzebuje. Wszyscy tak delikatnie
pielęgnowali jej zniekształcone ciałko, przemawiali tak
łagodnie. Belinda kochała ją czule i dbała o nią z jastrzębią
wprost czujnością. A miłość będzie Benedikte w życiu
potrzebna, to rozumieli wszyscy. Bo wiele wskazywało na
to, że nie będzie jej lekko, nie trzeba było żadnej magicznej
wiedzy, żeby sobie to uświadomić.
  Henning mógł godzinami stać z córeczką w ramionach
i kołysać ją z policzkiem przytulonym do dziecięcej buzi;
odczuwał wtedy niewiarygodne oddanie, a także doj-
mujący smutek. Kochał Anneli do ostatniej chwili jej życia
mimo okropnych humorów żony i coraz większej do
niego niechęci. Teraz zdecydowany był zrobić wszystko,
co tylko możliwe, by jego i Anneli córka mogła jak
najgodniej przejść przez życie.
  Ale odczuwał lęk. W skrytości ducha śmiertelnie się
bał. Benedikte teraz zdawała się nikomu nie zagrażać,
w żaden sposób nie była niebezpieczna. Ale to przecież
jeszcze niemowlę. Nie wiadomo było, w jakim kierun-
ku pójdzie jej rozwój, mogła w duszy nosić więcej zła
niż Ulvar lub na przykład Solve, który przecież z po-
czątku był dzieckiem tak obiecującym, a dopiero po-
tem ujawnił się w nim charakter potwora. Henning
modlił się żariiwie, by jego córka uniknęła podobnego
losu.
  Na szczęście rodzina Anneli przeprowadziła się na
powrót do Christianii. Wielką ulgą był fakt, że nie
rozsiewali już po parafii głupich plotek o rodzinie
z Lipowej Alei i o diabelskich sztuczkach, jakimi się
rzekomo Ludzie Lodu zajmują.
  W pewnym sensie Viljar i jego rodzina żyli nareszcie
w spokoju. Nieposłuszny Ulvar już z nimi nie mieszkał,
choć zaglądał do Lipowej Alei w każdej wolnej chwili.
Wtedy wszyscy bardzo uważali, by ani na moment nie
został sam z Benedikte. Nic też nie wskazywało, by on się
w ogóle dzieckiem interesował. Coś innego zajmowało
teraz jego wyobraźnię, to było widoczne, lecz nikt nie
domyślał się nawet, co to takiego.
  Marco także tu zaglądał po szkole prawie każdego
dnia. Bo on i Henning byli najlepszymi przyjaciółmi na
świecie, poza tym Marco chętnie odwiedzał malutką. I ona
była do niego przywiązana, rozpromieniała się i śmiała
bezzębną buzią, gdy tylko wchodził.
  Gospodarstwo także rozwijało się nieźle i właściwie
wszystko by było dobrze, gdyby tylko Henning nie był
taki przygnębiony, jakby stale nieobecny, taki samotny.
Jakby coś w nim zgasło, a stało się to jeszcze za życia
Anneli. Viljar i Belinda zdawali sobie sprawę z tego, że
ciągłe narzekania i kłótnie młodej żony bardziej szarpie
mu nerwy, niż chciałby pokazać. Anneli go nie akcep-
towała i to był zbyt bolesny cios. Chyba nie ma na tym
świecie dobra, życzliwości i przyjaźni, myślał przygnębio-
ny. Ale gdzie popełnił błąd?
  Dramat polegał na tym, że akurat on żadnego błędu nie
popełnił. Zakochał się po prostu w niewłaściwej kobiecie.
Bo prawdą jest, że ładna twarz to nie wszystko. I to Anneli
nie dorosła do swojej roli, lecz Henning całą winę brał na
siebie.
  W roku 1874 urodził się syn Malin i Pera, Christoffer
Volden z Ludzi Lodu. Bo w Norwegii rodzina nadal
mogła używać nazwiska Ludzie Lodu. Imię malec otrzy-
mał po dziadku Christerze i wszyscy byli z niego niezmier-
nie dumni.
  Dwa ostatnie lata, kiedy Malin i Per mieli u siebie
Marca i Ulvara, upłynęły nadspodziewanie spokojnie.
Rodzina mieszkała w swojej małej willi i pod względem
ekonomicznym także powodziło im się nieźle. Per miał
solidną posadę w gminie, Malin także nie była bez
własnych środków. Rzadko zdarzał się dzień, by ktoś
z rodziny nie odwiedzał Lipowej Alei. Przyjaźnili się ze
sobą serdecznie, Marco był świetnym uczniem w szkole,
a Ulvar...
  No właśnie, Ulvar! Malin nie bardzo rozumiała tego
chłopca. Nadal był złośliwy i dokuczliwy, wybuchał tym
swoim potwornym śmiechem, kiedy mógł komuś zrobić
na złość, ale mimo to był dużo bardziej powściągliwy
w swoim nowym domu. Przeważnie jego wybryki koń-
czgły się na pogróżkach, których od dawna już nikt się nie
bał.
  Początkowo Malin myślała, że to Marco trzyma brata
w cuglach. Wkrótce jednak zaczęła się domyślać, że to coś
innego, coś, co tkwi w nim samym, w jego duszy.
  On coś knuje. Ma jakieś tajemnice.
  I dlatego dom i rodzina przestały mieć dla niego
znaczenie. Wszyscy oni są mu obojętni, więc pozwala im
żyć w spokoju.
  Kiedy urodził się mały Christoffer, Malin zaczęła się
śmiertelnie bać. Per także, wiedziała o tym. Gdy miała po
raz pierwszy pokazać Ulvarowi dziecko, ręce trzęsły jej się
tak, że musiała oddać synka Perowi.
  Ulvar popatrzył na noworodka bez zainteresowania.
  - Paskudztwo - powiedział tylko. - Zwyczajne gów-
no, nie ma się nad czym roztkliwiać!
  I poszedł sobie.
  Bardzo dużo przebywał poza domem. Często chodził
do Lipowej Alei, gdzie Henning natychmiast zaganiał go
do jakiejś pracy. Ulvar stroił grymasy, pyskował, ale
słuchał. Robił, co do niego należało, i natychmiast potem
szedł swoją drogą, w górę do lasu. I tam spędzał niemal
całe dnle.
  Ostatnio jednak zdumiewająco dużo czasu spędzał
w Lipowej Alei. Znikał gdzieś po zajęciach w gospodarst-
wie i nikt nie wiedział, co rabi. Bo da lasu przestał
chodzić. Po południu skądś się znowu wyłaniał, jakby tu
był przez cały czas, i wlókł się do domu. Miał wtedy na
ogół ohydny uśmiech na wargach.
  Malin przez pierwsze miesiące po urodzeniu synka nie
odważyła się ani na chwilę spuścić z niego oka. Zarówno
wtedy, gdy Ulvar był w domu, jak i wtedy, gdy znikał,
nieustannie pilnowała maleństwa, bo nie dowierzała
swemu wychowankowi.
  Aż do dnia, kiedy musiała pobiec do sklepu, a Christof-
fer akurat zasnął. Nie chciała go budzuć, przecież za
chwileczkę wróci.
  Per był w gminie, Marco w szkole, a Ulvara nigdzie nie
widziała od kilku godzin.
  Malin pobiegła, choć serce podchodziło jej do gardła.
Nie pokonała jeszcze nawet poławy drogi, gdy strach
okazał się silniejszy i zawróciła. Trudno, to nie upiecze
chleba, niech tam, ale nie będzie narażać życia dziecka.
  Chłopczyk miał wtedy jakieś pół roku i nigdy do tej
pory Malin nie zostawiła go samego ani na moment.
I teraz także nie powinna była tego robić.
  Dom pogrążony był w ciszy, gdy wróciła. Na palcach
poszła do sypialni. Przy drzwiach usłyszała jakieś ciche
warczenie. Serce zatrzepotało jej w piersiach. O mój Boże,
myślała, o mój Boże, co ja zrobiłam?
  Nie miała odwagi zajrzeć do środka, musiała sobie to
nakazać całą siłą woli. Czuła w piersi nieznośny ból.
  Uchyliła drzwi. Warczenie przybrało na sile.
  Malin czuła, że zaraz zemdleje.
  W pokoju znajdował się szary wilk. Ale siedział przy
dziecinnym łóżeczku, a warczał w stronę drzwi i skradają-
cej się Malin.
  Kiedy zobaczył, że to ona wróciła, cofnął się w stronę
otwartego okna i wyskoczył na dwór.
  Malin na uginających się nogach podeszła do łóżeczka
i ostrożnie pochyliła się nad posłaniem. Christoffer spał
spokojnie, oddychał równo, nie zauważył niczego.
  Długo stała przy nim zatopiona w myślach, a kiedy
ciało odzyskało już spokój, podeszła do okna i szepnęła:
  - Wróć! Ja teraz wyjdę. Czy mógłbyś popilnować
mojego najdroższego skarbu?
  Wyszła z pokoju i przez dłuższy czas czekała w kuchni.
Zanim wyruszyła do sklepu, zajrzała jeszcze przez szparę
w drzwiach.
  Potężna bestia była na miejscu.
  Tego popałudnia upiekła wielki placek dla męża
i chłopców. A kiedy Ulvar wcócił do domu, uściskała go
serdecznie.
  - Dziękuję - szepnęła. - Dziękuję ci, kochany.
  Szarpnął się i zaczął wykrzykiwać jakieś obraźliwe
słowa, coś w rodzaju: "Odczep się ode mnie, babo! Co,
taka jesteś spragnioraa chłopa, że na mnie się rzucasz?" Ale
placka zjadł prawie połowę.
  Malin uważała, że zasłużył na to.

  Mały Christoffer rozwijał się bardzo dobrze i wkrótce
zaczął chodzić. Dla Malin była to znaczna ulga, bo mogła
go mieć przez cały czas przy sobie, choć, rzecz jasna,
opiekowanie się takim żywym dzieckiem wymagało stałej
uwagi.
  Pewnego popołudnia przerwała na chwilę domową
pracę i zaczęła nasłuchiwać. Wprost nie mogła uwierzyć
własnym uszom. Ale to była prawda. Szemrzące cicho
głosy z pokoju chłopców mogły oznaczać tylko jedno:
Marco uczył Ulvara czytać!
  Ulvara, który konsekwentnie odmawiał uczenia się
czegoś tak niemęskiego! Teraz siedział skupiony i wchła-
niał przekazywaną mu przez Marca wiedzę.
  Od tej pory lekcje trwały regularnie. Każdego wieczo-
ra siedzieli w swoim pokoju i pracowali. Marco z anielską
cierpliwością, Ulvar w diabelskim napięciu.
  Na Boga, co to może znaczyć? Czy ten dzikus po-
stanowił się ucywilizować?
  Nie, tak dobrze nie było. Ulvar co innego miał na
myśli, kiedy tak się trudził nad książkami, niż to, żeby
stać się człowiekiem cywilizowanym. Ulvar dokonał
mianowicie pewnego odkrycia. Uświadomił sobie, że
był potwornie głupi, kiedy nie chciał chodzić do szko-
ły. Z tego powodu przez wiele lat nie dostrzegał cze-
goś całkiem oczywistego i tracił fantastyczną okazję.
Panie Boże, jakim on był idiotą! Nie znajdował dość
ostrych słów dla określenia własnej głupoty. Bowiem
on, który przez cały czas wiedział, że istnieje jakiś
skarb Ludzi Lodu, on, który słyszał, jak Malin opowia-
dała tyle wspaniałych rzeczy o przodkach rodu wtedy
na cmentarzu, on nigdy nie wpadł na oczywisty prze-
cież pomysł, że historia Ludzi Lodu musiała zostać
spisana! Że spisywano ją, by następne pokolenia mogły
poznać dzieje przodków.
  A taka właśnie historia była, znajdowała się przez cały
czas w zasięgu ręki.
  No, może to akurat przesada, nie tak znowu łatwo było
ją po prostu wziąć. Ale on przekopał przecież dom
w Lipowej Alei od fundamentów po dach i wielokrotnie
widywał grube księgi pełne bezsensownych, jego zda-
niem, znaków, zamknięte na klucz w sypialni Viljara
i Belindy. Zamknięcie na klucz nie stanowiło dla Ulvara
przeszkody. Pojąć po prostu nie mógł, dlaczego zamyka
się w szafie te szpargały, w których zbiera się tyle
kurzu.
  Dopiero stosunkowo niedawno przyszło mu do gło-
wy, co to może być. Wtedy wyniósł po kryjomu jedno
opasłe tomisko i ukrył się z nim w piwnicy, przy
okienku, przez które wpadało światło, i próbował coś
z tego zrozumieć. Jakkolwiek jednak natężał umysł,
niczego, oczywiście, nie pojmował. Próbował się domy-
ślać, co poszczególne litery oznaczają, porównywał je ze
sobą, ale jedyną literą, jakiej się kiedykolwiek nauczył,
było "U", pierwsza litera imienia Ulvar. Zresztą też nie
doszedł do tego z własnej inicjatywy, po prostu Marco
mu pokazał.
  Długo się z tym wszystkim szamotał. To właśnie w tym
czasie tyle przesiadywał w Lipowej Alei. W końcu jednak
dał za wygraną. Uznał, że musi szukać pomocy.
  No i, oczywiście, Marco pomógł mu bardzo chętnie,
uradowany, że brat wykazuje zainteresowanie dla szkolnej
pracy. Dziwiło go tylko, że Ulvar bardziej interesuje się
pismem ręcznym niż drukiem, ale w końcu co to ma za
znaczenie, a przy okazji nauczy się też pisać, więc
właściwie będzie dodatkowa korzyść.
  Ulvar starał się bardzo. Mozolnie wypisywał literkę po
literce, kurczowo trzymał pióro w niezdarnych palcach
i robił mnóstwo kleksów. Przeklinał i wymyślał, co chwila
tracił cierpliwość i rzucał wszystko w kąt, ale wracał
następnego dnia, zdecydowany zaczynać od początku.
  W jakiś czas potem znowu zdumiał Marca. Bo te litery,
których się nauczył, nie wystarczały mu. To znaczy,
oczywiście, uważał je za potrzebne, ale było mu tego za
mało. Dlaczego? zastanawiał się Marco.
  Ulvar nie zamierzał powiedzieć otwarcie, o co mu
chodzi, ale po długich i denerwujących dyskusjach Marco
domyślił się nareszcie, czego bratu potrzeba. Oprócz
nowoczesnego alfabetu istniało przecież stare pismo
gotyckie.
  Wtedy Marco powinien był zrozumieć, do czego to
wszystko zmierza. Ale Marco był chłopcem zbyt prosto-
linijnym i ufnym. On się po prostu tylko cieszył, że brat
wykazuje takie intelektualne zainteresowania. Jeśli o to
chodzi, nigdy specjalnie swoich bliskich nie rozpieszczał.
Zatem Marco uczył, a Ulvar pobierał nauki. Powoli
i mozolnie. Zabrało to dużo czasu, ale czytać się nauczył.
Zawsze trudniej jest nadrabiać zaległości komuś, kto
wyrósł już z wieku szkolnego.

  Ulvar był zadowolony. Teraz jest gotów! Nauczył się
czytać i zdobędzie potrzebną mu wiedzę. Czas nadszedł.
  Wymknął się z domu wczesnym rankiem, kiedy wszys-
cy jeszcze spali. Co prawda z sypialni Malin dochodziło
gaworzenie jej synka, ale dziecko miało zaledwie rok
i było całkowicie nieszkodliwe. Ulvar szedł zdecydowa-
nym krokiem dalej, do Lipowej Alei.
  Również tam panował spokój. Nawet trzyletnia córe-
czka Henninga jeszcze się nie obudziła. Ulvar nie inte-
resował się takimi smarkaczami, nigdy się do nich nie
odzywał, udawał, że ich w ogóle nie dostrzega. Nie,
czekają na niego ważniejsze sprawy.
  Znał dom w Lipowej Alei jak własną kieszeń, bez
kłopotów więc otworzył drzwi do piwnicy. Ukrył się
w swoim tajemniczym kącie przy okienku i wyjął ukrytą
tam wcześniej najstarszą księgę. Nie odważył się przynieść
ich tu więcej niż jedną. W końcu nie wiadomo, czy
Viljarowi albo Belindzie nie przyjdzie do głowy zajrzeć do
zamykanej na klucz szafy.
  Otworzył księgę. Napisał ją Mikael Lind z Ludzi Lodu,
ale o tym Ulvar nie wiedział. Pismo było stare i teraz
bardzo już niewyraźne, zaczęto przecież te księgi spisywać
w siedemnastym wieku. Ulvar nie miał, rzecz jasna,
pojęcia o najstarszej ze wszystkich, o dzienniku Silje. Był
to tak drogocenny zabytek, że przechowywano go razem
ze skarbem.
  Niczym najczystszy ton płynący ze strun harfy dotarła do
moich uszu opowieść o Ludziach Lodu - czytał Ulvar.
  Potem uniósł głowę.
  - Ja umiem! - szepnął triumfalnie. - Potrafię czytać!
Teraz dowiem się wszystkiego!
  Nie szło to, niestety, tak szybko. A cierpliwość nigdy
nie była cnotą Ulvara. Teraz jednak przechodził samego
siebie, nie odkładał księgi, dopóki nie wyjaśnił sobie
znaczenia każdego słowa, każdej literki. Pierwszego dnia
zdołał odczytać zaledwie kilka stron. Mimo to nie zamie-
rzał dać za wygraną, mowy nie było, żeby zrezygnować!
  Nigdy w życiu! Odmówili mu prawa do poznania
historii Ludzi Lodu, bali się, by nie wiedział za dużo. Ale
Ulvar zawsze wygrywa, myślał sam o sobie. Teraz dostaną
za swoje!

  Wiele, wiele miesięcy później Malin siedziała przy stole
w swojej jadalni i nalewała niedzielną zupę domownikom.
Coś ją wyraźnie trapiło.
  - Czym on się zajmuje, Per? Doszło już do tego, że
nawet w niedzielę znika z domu. Tak dłużej nie można.
Przez większość dni w tygodniu wychodzi wcześnie rano
i wraca dopiero na obiad. Co on robi?
  - Na razie nikt nam nie donosi, że dzieje się coś złego
- odpowiedział jej mąż, pomagając pokroić mięso swemu
czteroletniemu synkowi. - Myślę, że dopóki tak jest,
możemy go zostawić w spokoju.
  Malin nie była zadowolona.
  - W te dni, kiedy Henning nie ma dla niego żadnego
zajęcia, znika i nie pokazuje się całymi godzinami. I nikt
go nie widzi. A jak go czasem ktoś z Lipowej Alei
zobaczy, to na ogół wtedy, kiedy wraca do domu.
  - Może jak dawniej chodzi do lasu? A o ile wiemy,
zwierzętom krzywdy nie robi, więc nie przejmuj się nim,
Malin. Dla ciebie to w końcu lepiej, kiedy go nie ma
w domu.
  - Tak, tak, pewnie masz rację... Śledzić go nie można.
Ja kiedyś próbowałam, ale wściekał się okropnie, gdy
mnie odkrył. Poważnie się wtedy wystraszyłam. Wiesz, ja
myślę, że powinniśmy pojechać z wizytą do Szwecji. Moi
rodzice zaczynają się już starzeć, a dla Ulvara byłoby
dobrze, gdyby na jakiś czas stąd wyjechał.
  - Dobrze, pojedziemy na wiosnę - obiecal Per. - Ale
nie mogę twierdzić, że cieszy mnie perspektywa podróży
z Ulvarem. To będzie chyba bardzo męcząca wyprawa.
  Umilkli, bo wszedł Marco. Kiedy ten chłopiec się
pojawiał, pokój jakby napełniał się blaskiem. Był teraz
w wieku przejściowym od dziecka do młodzieńca i Malin
uświadomiła sobie nagle, że bardzo się cieszy, iż jest
szczęśliwą małżonką i należy do innego pokolenia niż
Marco. Być teraz młodą dziewczyną w jego wieku to
chyba beznadziejna sprawa. Było w nim coś tak promien-
nego i pociągającego, że dziewczęta chciały pewnie żyć
tylko po to, by go jeszcze raz zobaczyć. A coś takiego
bardzo działa na nerwy i okropnie męczy.
  Nie zapytała Marca o Ulvara. Wiedziała, że to bez sensu.
Odpowiedź zawsze byla taka sama, uprzejmie wymijająca:
"Nie wiem. Czyż jestem stróżem brata mego?"
  Nie rozumiała tego. Pod wieloma względami bracia
byli sobie tak bliscy, że wiedzieli wszystko o sobie.
Niedawno jednak Marco powiedział coś, co mogło
stanowić wyjaśnienie tej sprawy. "On spuścił zasłonę"
- powiedział tylko. Nic więcej. Malin pojmowała to w ten
sposób, że chłopców dzieli teraz jakaś przepaść i że obaj
starają się wykorzystać możliwość uwolnienia się od siebie
nawzajem. Zasunęli zasłony, tak by ten drugi nie mógł
wszystkiego wiedzieć. Być może to było głupie tłumacze-
nie, ale nie umiała wymyślić nic innego.

  Podróż do Szwecji rzeczywiście była męcząca. Ulvar
od początku był wściekły, że musi jechać, i wyszukiwał
tysiące powodów, by zostać w domu. Ale właśnie ten
upór przekonywał ich, że powinni go stąd zabrać przynaj-
mniej na jakiś czas.
  To Marco trzymał go w ryzach podczas całego pobytu
w Szwecji. Gdyby nie on, cała ta wizyta stałaby się
prawdziwą katastrofą, bo Ulvar był nieustannie w szatań-
skim humorze i robił wszystko, by zepsuć nastrój.
Dopiero poważna rozmowa z bratem sprawiła, że Ulvar
zaczął odrobinę powściągać swoje pomysły i druga część
wizyty przebiegała już spokojniej.
  Christer i Magdalena uwielbiali swojego wnuka Chris-
toffera, a na odjezdnym obaj bliźniacy dostali po sporej
sumie pieniędzy. Ulvar bardzo się z tego ucieszył.
  W drodze powrotnej niecierpliwił się tak bardzo, że
stał się prawdziwą udręką. Nie wiedzieli, że dotarł
w swojej lekturze do bardzo podniecających wydarzeń
z historii Ludzi Lodu i że przerwał mu to właśnie wyjazd
do Szwecji. Aż płonął z niecierpliwości, żeby się dowie-
dzieć, co było dalej.
  Kiedy Malin powiedziała, że zostaną jeszcze na kilka
dni w Christianii, żeby odwiedzić znajomych, oświadczył,
że wraca sam do domu. Cel był już tak blisko, nie chciał
czekać ani chwili dłużej.
  - Wy możecie sobie zostać - powiedział cierpko.
- Mnie ci ludzie nic a nic nie obchodzą, ja chcę wracać do
domu!
  Nawet Marco nie potrafił go zatrzymać.
  - Rób, co chcesz - westchnęła w końcu Malin.
- Wiesz, gdzie są klucze. I... Dziękuję ci za to, że byłeś taki
sympatyczny po drodze!
  Sympatyczny? Co za idiotyczne określenie! Tfu! Rzy-
gać się chce! Ulvar wykrzywił się okropnie, ale nie miał dla
nich już więcej czasu.
  Chciał pojechać do domu pociągiem. Nowa linia
łącząca Christianię i Drammen bardzo pociągała takich
chłopców jak on przede wszystkim szybkością jazdy.
Naturalnie rodzinie o niczym takim nie powiedział, bo by
mu nie pozwolili. Rodzina podróżowała powozem i Ulvar
był, praktycznie biorąc, niewidoczny dla innych ludzi.
Teraz miał podróżować na własną rękę i korzystać
z publicznych środków lokomocji.
  Nie przejmował się w najmniejszym stopniu przerażo-
nymi spojrzeniami ani zainteresowaniem, jakie wzbudzał
na stacji i w pociągu. Wprost przeciwnie, cieszyło go, gdy
widział dzieci i dorosłych, uskakujących na jego widok.
Czuł się dumny i ważny. W całej Skandynawii nie było
drugiego takiego jak on, tego był pewien.
  Jazda koleją bardzo mu się spodobała. Stał na plat-
formie, na samym końcu pociągu, i patrzył na umykają-
ce szyny. Dawało mu to jakieś oszałamiające uczucie,
jakby władał całym światem. Śmiał się głośno, a wiatr
rozwiewał mu włosy na wszystkie strony. Nie przej-
mował się tym, że twarz miał groteskowo czarną od
węglowego pyłu. Niedługo skończy osiemnaście lat
i jest oto w drodze do domu, by zgłębić do końca
tajemnice Ludzi Lodu. To była dla niego sprawa naj-
ważniejsza.
  Przyszedł konduktor, żeby przeciąć jego bilet. Ulvar
nie kupił żadnego biletu i teraz także nie zamierzał tego
zrobić. Pchnął więc konduktora z całej siły, tak że ten
wyleciał poza barierkę, a sam poszedł na drugi koniec
pociągu, gdzie też była platforma. Wyglądał makabrycz-
nie, mały i pokraczny, umazany na czarno, z potarganymi
włosami wokół twarzy jak nie z tego świata. Podróżni
w lęku kulili się na ławkach.
  Był teraz niedaleko od domu. Kiedy więc na jakimś
zakręcie pociąg zwolnił biegu, Ulvar wyskoczył. Sturlał
się z torowiska i przez las udał się do Lipowej Alei.
  Konduktor przeżył upadek, lecz umiał opowiedzieć
jedynie, że ten, który go wypchnął, był diabtem. Tak się
przeraził, kiedy zobaczył tę istotę na platformie, że ledwo
się odważył poprosić o bilet. W żadnym razie nie
powinien był tego zrobić, mówił teraz, patrząc na swoje
poturbowane ciało, powiązane bandażami, złożone na
szpitalnym łóżku.
  Ponieważ nikt z pasażerów Ulvara nie znał i ponieważ
on po wyrzuceniu konduktora zniknął bez śladu, musieli
przyznać konduktorowi rację: Owa straszna zjawa w po-
ciągu chyba nie była z tego świata. Sprawę dyskretnie
odłożono do archiwów.

  Ulvar siedział w piwnicy w Lipowej Alei z jedną z ksiąg
na kolanach. Wciąż jeszcze nie doszedł do końca historii
Ludzi Lodu, ale był właśnie w bardzo ważnym punkcie.
  Aha, myślał. Aha, aha, to oni się tego bali! To tego ja,
ja, Ulvar silny i nieustraszony, miałem się nigdy nie
dowiedzieć!
  Czytał te księgi przez długie miesiące, które już teraz
zaczynały się układać w lata, gniew szarpał nim w dni,
kiedy nie mógł czytać, nie mógł się dostać do piwnicy, bo
nie zawsze ta część domu wolna była od ludzkich
spojrzeń. Wcale też niełatwą sprawą była wymiana ksią-
żek, odłożenie do szafy przeczytanego tomu i wykradze-
nie kolejnego. Wymagało to czasu i cierpliwości. Całe
morze czasu! Wiele razy podczas lektury zaciskał zęby ze
złości, co oni przed nim ukrywali. Z wytrzeszczonymi
oczyma czytał o Tengelu Złym i o skarbie, który nadal był
dla niego niedostępny, i o śmiesznych próbach tych
obciążonych, którzy podejmowali walkę ze złym przod-
kiem. Jak oni mogli?
  Ale to ostatnie, to, co znalazł teraz, to przekracza
wszystko!
  Żaden dotknięty z Ludzi Lodu nie powinien nigdy brać do ręki
fletu. Nikt z Ludzi Lodu nie powinien tego robić, ale przede
wszystkim dotknięci. Bo pewna melodia zaczarowanego fletu jest
tym dźwiękiem, który może wywołać Tengela Złego, wyrwać go
z letargu i sprawić, że przejmie władzę nad światem. A wtedy
biada światu!
  Księga opadła na kolana, lecz Ulvar tego nie zauważył.
  - No, to nareszcie wiemy! - szepnął z goryczą.
- Tengelu Zły! Znalazłeś swojego człowieka!
  Wtem drgnął. Cóż to za dźwięk? A może to tylko
wyobrażenie? Coś w nim szumiało i zgrzytało. Coś pod
nim drżało złowieszczo, jakby stłumione trzęsienie ziemi.
A gdzieś w głębi głowy, albo może na zewnątrz, nie byłby
w stanie powiedzieć, rozrastał się coraz trudniejszy do
zniesienia zawodzący ton, jak echo wycia wichru.
  Ulvar siedział bez ruchu z policzkami płonącymi ze
strachu.
  Powoli jednak zaczynała go przepełniać szalona duma.
On, on został wybrany przez ich wielkiego przodka, by
dokonać wielkiego czynu. Wyzwolić Tengela Złego!
  Zerwał się na równe nogi, o mało nie zapomniał
odłożyć księgi na miejsce, ale opanował się i udało mu się
wślizgnąć po kryjomu do sypialni tak, żeby go nikt nie
zauważył. Zostały do końca jeszcze trzy tomy, ale niech
sobie stoją, mogą poczekać. Teraz Ulvar wiedział, co
robić, poznał zadanie, jakie ma do spełnienia.
  Biegł do domu, a jednocześnie nie opuszczały go
wątptiwości:
  Flet, zaczarowany flet. Skąd wziąć coś takiego? A poza
tym zaczarowany? Co to znaczy? Istniało pewnie wiele
sposobów zaklinania fletów?
  W ogóle nie bardzo wiedział, jak flet wygląda. Teraz
zrozumiał, że wszyscy w rodzinie milczeli na temat tego
instrumentu właśnie ze wzgiędu na niego.
  Ci cholerni idioci! Próbowali go oszukać! Ale pożałują
tego!
  Bo teraz jesteśmy silni, Tengel Zły i ja, jego najlepszy
wasal!






        ROZDZIAŁ XI


  O, tak, Tengel Zły znalazł odpowiednie dla siebie
narzędzie!
  Tej nocy Ulvar miał okropny sen. Siedział w jakimś
bagnie czy też w kloace pełnej najobrzydliwszych eks-
krementów. Maź oblepiała jego ciało, chciał wyciągnąć
w górę ręce, ale z palców spływały gęste strugi cieczy,
które jakby wiązały go z tym gnojem.
  Krzyczał głucho z przerażenia, bo za nim posuwała się
jakaś wyjątkowo paskudna istota. Bez trudu poruszała się
w gnoju i zdecydowanie zbliżała się od tyłu do Ulvara.
  A on walczył, żeby uciec, poruszał z trudem omdlewa-
jącymi rękami, serce tłukło, jakby chciało się wyrwać
z piersi i...
  - Ulvar! Ulvar!
  Ktoś szarpał go za ramię, chcąc go obudzić.
  Otworzył oczy i spojrzał w zmartwioną twarz brata.
  - Ulvar, dlaczego krzyczysz tak strasznie?
  Ulvar wpadł w złość.
  - Nie mieszaj się w nie swoje sprawy - syknął, ale czuł,
że jego ciało spływa potem, a pościel jest cała mokra.
  - Chciałem cię tylko wyrwać z koszmaru.
  Ulvar wstał, żeby zmienić bieliznę. Odwrócił się do
Marca plecami, nie chciał z nim rozmawiać.
  Bo teraz domyślał się, kim był ten, który płynął za nim.
To musiał być Tengel Zły! Może chciał powiedzieć
Ulvarowi coś ważnego? I wtedy ten głupi, ten święto-
szek...
  Stał z prześcieradłem w ręce.
  Zatem musiało chyba być tak, że on, Ulvar, spodobał
się Tengelowi Złemu. Mogło być tak, że on sam został
wybrany przez złego przodka i ma wypełnić dla niego
wielkie zadanie. Jedno jest pewne: Tengel Zły jest
straszliwytn sojusznikiem. Potwór, którego słowo ludz-
kie opisać nie zdoła.
  Ulvar poczuł, że zimny pot spływa mu strumieniem
wzdłuż kręgosłupa i mimo woli gwałtownie zadrżał, nie
był w stanie tego opanować.

  Od tego dnia Ulvar był jak odmieniony.
  Oczywiście przedtem był też niebywale kłopotliwy,
a nawet w różnych sytuacjach niebezpieczny. Ale przewa-
żnie było to gadanie, puste pogróżki. Teraz jednak stał się
nieobliczalny. Dały o sobie znać wszystkie najgorsze
cechy dotkniętego, którymi był obciążony.
  Dostatecznie dużo już naczytał się o historii Ludzi
Lodu, nie chciał tracić na to więcej czasu. To, że nie
przeczytał rozdziału o szarym ludku, nie miało znaczenia,
bo Heike i Vinga nie opisali rytuału wywoływania
duchów ani nie zapisali odpowiednich formułek, więc
i tak niczego by się nie nauczył. Nie mógł też dostać się do
skarbu, bo go nie było w Lipowej Alei ani w pobliżu.
Usłyszał kiedyś przypadkiem, że skarb przechowywany
jest w mieście, w specjalnej skrytce w banku. Słowa te nie
były, oczywiście, przeznaczone dla Ulvara, ale on już od
dawna nieustannie nastawiał uszu, gdy tylko mógł coś
podsłuchać. Wtedy zresztą dowiedział się też, że dostęp do
skarbu może mieć tylko człowiek znający hasło. Tak więc
dla niego sprawa była zamknięta.
  Specjalnością Ulvara stało się podsłuchiwanie pod
drzwiami. Tylu tajemniczych rzeczy można się było
dowiedzieć w ten sposób.
  Ale co tam, to wszystko drobiazgi nie mające znacze-
nia. Teraz Ulvar miał tylko jeden jedyny cel: służyć swemu
budzącemu grozę władcy. A to mógł prawdopodobnie
najlepiej spełnić za pomocą fletu.
  Do wszystkich diabłów! To nie będzie łatwe!
  Ulvar nie przestawał rozmyślać, jak się do tego zabrać.
Bezradnie przyglądał się gałązkom wierzbiny nad rzeką,
ale zbliżało się Boże Narodzenie i nie ma mowy, żeby o tej
porze ktoś potrafił zrobić piszczałkę. Kora po prostu nie
zejdzie z gałązki, popęka na kawałki. A zresztą on sam
nigdy nie zdołał wydobyć więcej niż dwa żałosne dźwięki
z takiej piszczałki. Jeden, kiedy zatykał palcem otwór
i drugi, gdy go nie zatykał.
  Prawdę mówiąc, co to za dźwięki? Jakieś syczące
popiskiwania.
  Viljar z Lipowej Alei przyszedł któregoś ranka i zapy-
tał, czy Ulvar by nie zebrał sieci z jeziora. Z dawnych
czasów mieli prawo połowu na jeziorze, bo przecież
kiedyś należało ono do Elistrand. Ulvar pogrążony
w swoich rozmyślaniach miał największą ochotę odesłać
Viljara do diabła, ale w końcu uznał, że skoro i tak nie ma
nic innego do roboty, to dlaczego by nie? Na jeziorze
przynajmniej nikt mu nie będzie przeszkadzał głupimi
pytaniami.
  Spadł właśnie pierwszy śnieg; pokrywał brudnoszarą
mazistą powłoką ziemię i wyglądało na to, że lada moment
stopnieje.
  Ulvar ruszył w drogę po rozmokłej brei, zostawiając za
sobą głębokie ślady. Umiał zebrać sieci sam, robił to już
wielokrotnie. Zawsze wtedy dzielili się połowem. Część
zostawała w Lipowej Alei, a część dostawała Malin. Marca
nie było w domu. Chodził teraz do wyższych klas i musiał
wstawać wcześnie rano.
  Jezioro było spokojne, sprawiało wrażenie opusz-
czonego. Inne łodzie rybackie albo były tu już wcześniej,
albo też pojawią się koło południa. Zepchnął łódź po
ośnieżonym brzegu i łekko zsunął ją na wodę.
  Kiedy Ulvar wyciągał ostatnią sieć, zaczęło się dziać
coś dziwnego.
  Dzień od rana bgł szary i chmury wisiały nisko nad
ziemią niczym gęsta mgła, lecz to nie wyjaśniało zdarzeń.
  Ulvar rozejrzał się nerwowo, szybko wyciągnął sieć
i usiadł na ławeczce przy wiosłach.
  Skąd się bierze ta ciemna mgła? Czy to chmury?
A może obłok pary unoszącej się z wody?
  Nagle znałazł się w samym centrum tego obłoku,
całkowicie nim otulony, nie widział prawie nic. A dopiero
co dostrzegał przecież brzeg. Mgła najwyraźniej wydoby-
wała się z wody i unosiła w górę, ale też jakby zalewała go
od góry, od strony chmur, i otaczała ze wszystkich stron.
  Chwycił za wiosła, lecz uczynił to tak gwałtownie, że
jedno wyskoczyło z dulki i uderzyło o burtę łodzi.
Pospiesznie ułokował wiosło na miejscu i potem siedział
bez ruchu z rękami na kolanach.
  Uświadomił sobie, że ma w łodzi pasażera, mgła jednak
była tak gęsta, że wszystko tonęło w ciemności. Rozpo-
znawał jedynie kontury postaci usadowionej na przedniej
ławeczce.
  Jakaś trudna do nazwania groza napełniła jego duszę.
Domyślał się, kto tam siedzi. I zdawał sobie sprawę, że to,
co tam jest, to jedynie siła myśli! Skąd bowiem mógłby się
tu wziąć rzeczywisty Tengel Zły?
  Ulvar starał się opanować panikę, trzymał się mocno
bun łodzi, tłumił jak mógł pragnienie, by wyskoczyć do
wody i na łeb, na szyję uciekać jak najdalej. Dygotał,
mdłości dławiły go w gardle i czuł, że mokry, ciepły
strumień moczu spływa mu po udach. Kręciło mu się
w głowie, miał wrażenie, że zemdleje. Niekontrolowane
jęki wydobywały się nieustannie z jego ust i nie był
w stanie tego powstrzymać.
  Od istoty na dziobie łodzi cuchnęło potwornie. Mimo
gęstej mgły mógł widzieć obłok śmierdzącego pyłu, który
otaczał jego nieproszonego pasażera.
  Po chwili w mózgu Ulvara zaczęły się pojawiać myśli
kogoś innego i wola kogoś innego. Nie padło ani jedno
słowo, nie rozległ się ani jeden dźwięk z wyjątkiem jęków
przerażonego chłopca, mimo to otrzymał on polecenia
równie wyraźne, jakby każde słowo zostało wyryte w jego
głowie. Tylko że nie było żadnych słów, jedynie myśli.
  "Ty, mój wasalu, uczniu i niewolniku! Masz słuchać
moich poleceń i wypełniać je dokładnie."
  - T...t...tak - wyjąkał Ulvar, bliski utraty przytomno-
ści ze strachu.
  W jego głowie pojawiła się kolejna informacja: "Mój
własny flet został zniszczony. Podobnie jak inny flet,
który zdobyła jedna z moich służebnic. Oba zostały
unieszkodliwione przez mego podłego wroga."
  Przez Shirę, pomyślał Ulvar i w tym momencie coś
groźnie trzasnęło w jego głowie. Powinien bardziej
uważać na swoje myśli. Nie pozwolił więc już sobie na
konkluzję, że służebnicą, o której budząca trwogę zjawa
mówi, była Tula. Tula jednak odwróciła się od swego
złego przodka...
  Ulvar tego nie uczyni. Nigdy by się nie odważył.
  Uczucie zadowolenia płynące od zjawy uświadomiło
Ulvarowi, że obcy rejestruje każdą najdrobniejszą jego
myśl.
  Ów dziwny wewnętrzny głos mówił dalej: "Ty masz
pewną możliwość, choć musisz wiedzieć, że jest ona
niewielka. Biada ci, jeśli ją zaprzepaścisz! W mieście jest
pewna kobieta, która ma stary flet. Ona sama nawet o tym
nie wie, ałe ty pójdziesz tam i zdobędziesz ten flet. On nie
jest najlepszy dla naszego celu, ale możesz zdobyć tylko
ten, innego nie ma. Dostaniesz ode mnie instrukcje. Flet
da się naprawić.
  Ulvar pomyślał: Ale jak odnajdę tę kobietę?
  "Pokażę ci drogę" - przemknęło mu przez głowę
i zaraz mgła zaczęła rzednąć. Ukazało się znowu czyste
jezioro. Ławeczka na dziobie łodzi była pusta.
  Ulvar czuł, że świadomość go opuszcza, i pospiesznie
położył się na dnie łodzi, by nie wypaść do wody.
  Ja nie chcę mieć z tym nic wspólnego, myślał, ale mrok
spłynął na niego i stłumił wszelkie uczucia. Nie chcę, nie
mogę, on był taki ohydny!
  Ale w żadnym razie nie odważę się też powiedzieć: nie.

  Kiedy wspomnienie wydarzeń zbladło, Ulvar śmiał się
ze swojego przerażenia. Oczywiście, że chce pomagać
Tengelowi Złemu! Tengel jest przecież jego mistrzem,
jego gwiazdą przewodnią!
  Jakiż to honor! Jaka cześć zostać wybranym, nikt
przedtem tego zaszczytu nie dostąpił. Owszem, Tula, lecz
ona zdradziła swego wielkiego przodka.
  Zły Tengel przekona się, że można polegać na Złym
Ulvarze!
  Bardzo szybko otrzymał instrukcje. W obrzydliwym,
dławiącym marzeniu sennym dostał polecenie, że ma udać
się do miasta, do Christianii. Kroki jego zostaną skierowa-
ne we właściwą stronę, nie należy się niczym martwić.
  Zadanie polegało na tym, że powinien nawiązać
rozmowę z pewną kobietą, którą spotka, i musi towarzy-
szyć jej do domu.
  Szansa nadarzyła się bardzo szybko. Mógł, nie zwraca-
jąc niczyjej uwagi, pojechać do Christianii i przenocować
w mieście, gdyby zaszła potrzeba. Wszyscy domownicy
wybrali się do znajomych z wizytą i mieli tam zostać przez
sobotę i niedzielę. Bez przekonania prosili go, by im
towarzyszył, ale on wymówił się chorobą. Coś z gardłem...
  Przyjęli tłumaczenie z wyraźną ulgą.
  Tylko Marco posłał mu wymowne spojrzenie. Prze-
klęty Marco, czasami to bardzo męczące mieć brata
bliźniaka, przed którym tak niewiełe można ukryć.
  Zimowy zmierzch zapadał wcześnie. Ulvar błądził po
głównych ulicach Christianii i czuł się cudownie wolny.
Mrok osłaniał go przed ciekawskimi spojrzeniami prze-
chodniów, kołnierz baraniego kożuszka miał wysoko
postawiony i naprawdę nie zwracał niczyjej uwagi. Był
niski, to prawda, i miał krzywe nogi jak po angielskiej
chorobie, ale przecież w dzieciństwie nie dostał ani kropli
matczynego mleka, poza tym jednak nie wyróżniał się
specjalnie. A zresztą nigdy nie przejmował się tym, co
ludzie o nim myślą.
  Zabrał na drogę odpowiednią sumę pieniędzy, bo coś
mu mówiło, że mogą się przydać. Nie wszystkie należały
do niego, ale skąpiec Per może w końcu zafundować to
i owo swojemu biednemu przybranemu synowi. W każ-
dym razie Ulvar tak uważał.
  Wsłuchiwał się w wewnętrzne impulsy, a te kierowały
go w stronę jakiegoś rynku. Ulvar nie znał nazw ulic
Christianii. Nie mógł jednak nie zauważyć, że zagłębia się
w nędzną dzielnicę. Domy były nieduże i zniszczone,
a ludzie, którzy chodzili po ulicach, w żadnym razie nie
należeli do arystokracji. Bez przerwy potykał się o pija-
ków, którzy zasnęli na trotuarze. Raz po raz kopał
któregoś z obrzydzeniem. Zamarzną tu w nocy na śmierć,
myślał, ale nie ubolewał nad tym. Mają to, na co zasłużyli.
Nigdy nie żywił żadnych szlachetniejszych uczuć dla
bliźnich.
  Teraz wiedział, że jest blisko celu. W całym ciele
wibrowała niecierpliwość Tengela Złego. Ulvar rozglądał
się. Choć wieczór był zimny, na ulicach znajdowało się
zdumiewająco dużo ludzi. Handel na rynku już się
zakończył, mimo to wielu kupców stało przy swoich
straganach, mają tu chyba zamiar nocować, by nie zbierać
towarów i nie rozkładać ich znowu rano.
  Czy to ta kobieta, do której z woli Tengela Złego ma
się zbliżyć? Tamta na chodniku? Ale, rany boskie, to
przecież jest...
  Tak, to ta, to ona, czuł to wyraźnie. Denerwująca
niecierpliwość mieszała się z uczuciem zadowolenia;
pulsowało mu w skroniach, w mózgu myśli Tengela...
  Prostytutka? Miał rozmawiać z ulicznicą i prosić, by
pozwoliła mu iść ze sohą do domu? Czuł, że twarz mu
płonie. Ukradkiem obserwował kobietę.
  Młoda nie była, jej najlepsze lata minęły już dość
dawno temu, ale zachowała coś w rodzaju elegancji.
Dojrzała kobieta w kapeluszu ozdobionym wysokimi
piórami i mnóstwem wstążek, o sporym brzuchu ściś-
niętym mocno gorsetem.
  Mimo wszystko nie wyglądała najgorzej. Włosy, które
opadały kędzierzawą chmurą na twarz, były kasztanowo-
rude, Ulvar widział to wyraźnie, bo kobieta stała w kręgu
światła latarni. I chociaż była zbyt jaskrawo umalowana,
to miała w sobie jakiś styl, niebrzydkie rysy i blask
w oczach.
  Przyszła mu do głowy podniecająca myśl. Dlaczegóż
by nie?
  W ciągu ostatnich miesięcy był tak załęty księgami
Ludzi Lodu, że nawet nie zauważył, iż on sam przemienił
się z chłopca w młodego mężczyznę. Od czasu do czasu
pospiesznie sam się zaspokajał i to rozwiązywało jego
problemy w tej dziedzinie.
  Ale z prawdziwą kobietą?
  Dla Ulvara nie miało znaczenia, że to kobieta tego
rodzaju. Była wystarczająco zmysłowa, by pobudzić jego
fantazję. A pieniędzy miał dość.
  Poza tym jego pan i władca sobie tego życzył.
  Podszedł więc bliżej i mruknął: "Dobry wieczór".
  Odwróciła się zaskoczona. Być może jego ostry głos
trochę ją przestraszył? Ulvar stał w cieniu, więc widział
tylko, że to mężczyzna w ładnym kożuszku, sięgający
jej do ramion. Ubrany był dobrze i pobrzękiwał trzy-
manymi w kieszeni monetami, ale czy trochę nie za
młody?
  - Co to za dzidziuś? - powiedziała udając rozbawioną.
- Mleko pod nosem już ci wyschło?
  - Mam dwadzieścia lat - skłamał Ulvar. Naprawdę
miał teraz siedemnaście i pół. - I pomyśłałem sobie, że
zaproponuję pięknej pani, iż odprowadzę ją do domu.
Nigdy nie wiadomo, jaki nędznik może stanąć na drodze
urodziwej kobiety.
  Było tak, jakby ktoś inny przemawiał przez niego, bo
on sam nigdy specjalnie słów nie dobierał. A takt
i elegancja także nie należały do jego cnót.
  Kobieta zaśmiała się ochryple.
  - Naprawdę umiesz się wyrażać, mój chłopcze! Ale to
by cię kosztowało jakiś banknocik.
  - Ile? - zapytał rzeczowo.
  Wymieniła jakąś śmieszną sumę. Widocznie zapo-
trzebowanie na jej usługi w ostatnich latach spadło.
  - Zapłacę dwa razy tyłe, jeśli pozwoli mi pani od-
prowadzić się aż do mieszkania - oświadczył Ulvar
z elegancją.
  - jezu, a co to za facet mi się trafił, co chce płacić
więcej, niż mówię!
  Ulvar nieostrożnie postąpił parę kroków naprzód
i kobieta krzyknęła, przestraszona.
  - Nie, fuj, a cóż to za maszkara! Ciebie nie chcę tknąć
nawet pogrzebaczem!
  - Nawet gdybyś wiedziała, co mam do zaoferowania?
  Roześmiała się nerwowo i cofnęła o krok.
  - Do zaoferowania? Co masz na myśli? Co ty możesz
mieć do pokazania? Cały jesteś taki malutki?
  Ulvar przewidział to pytanie i był przygotowany.
Pospiesznie rozchylił poły kożucha i pozwolił jej spojrzeć.
  - Boże, zmiłuj się, ale cudo! - krzyknęła tym swoim
wulgarnym głosem. Ale wyraźnie jej zaimponował. - I już
w pełnej gotowości, no, no! Chodź! Na co jeszcze
czekamy?
  Ujęła go pod rękę i poprowadziła w dół ulicy.
  - Jak to się stało, chłopcze, że masz taki straszny
wygląd? - zapytała ochryple, a rękę wsunęła mu pod
kożuch, jakby chciała się przekonać, że to, co przed chwilą
widziała, jest jednak rzeczywiste.
  - E tam - odparł Ulvar obojętnie. - Nie wiem. Już się
zresztą przyzwyczaiłem do swojej gęby i uważam, że jest
bardzo przydatna.
  Kobieta zadrżała, ale roześmiała się tylko. Nigdy
w swoim grzesznym życiu nie spotkała mężczyzny tak
obdarowanego jak ten młodzieniec. W ogóle ostatnimi
laty nie mogła już znaleźć mężczyzny, który byłby w stanie
zaspokoić jej potrzeby. No, ale teraz! Żeby on tylko nie
był taki paskudny!
  I ta stara, zniszczona kobieta poczuła znowu od dawna
nieznany dreszcz oczekiwania. Nie pamiętała już, od kiedy
spełnia swoje obowiązki, sama nie doznając niczego.
  Doszli do domu w mocno podejrzanej okolicy. Kobie-
ta otworzyła bramę i wpuściła go na wąskie schody. Na
klatce pachniało kapuśniakiem, a w pokoju tanimi per-
fumami.
  Zapaliła naftową lampę i Ulvar zobaczył pokój ozdo-
biony pluszowymi narzutami i orientałnymi tapetami.
Łóżko, które służyło także jako kanapa, pokryte było
tanią tkaniną w krzykliwy wzór.
  - Miło tu, no nie? - zapytała kokieteryjnie prze-
krzywiając głowę. Wyjęła szpilki, zdjęja kapelusz i umieś-
ciła go na wieszaku.
  Ulvar zdjął kożuch. Kobieta rozbierała się nie tracąc
czasu. Zrzucała jedną sztukę ubrania po drugiej, potem
odwróciła się do niego, by rozpiął jej gorset.
  Do diabła, myślał Ulvar. Do diabła! Teraz poznasz
prawdziwego mężczyznę, ty stara... Teraz Ulvar z Ludzi
Lodu będzie miał pierwszą kobietę w życiu, i to nie są
przelewki, możesz być pewna! Ty cholerna, stara zdziro,
teraz będziesz miała mężczyznę swojego życia!
  Przykręciła lampę do minimum i odwróciła się do
niego. Zaczęła go rozbierać powolnymi, pieszczotliwymi
ruchami. Ulvar pojęcia nie miał, że to z jej strony po
prostu rutyna, był podniecony do granic wytrzymałości.
W końcu ona położyła się na nędznym łóżku. Jej skóra
bielała w mroku. Kobieta była wielka jak maciora w Lipo-
wej Aiei.
  Ulvar wziął ją z gwałtownością, która sprawiła, że
ulicznica jęknęła, ale było oczywiste, że nie sprawia jej to
przykrości. Ulvar zagłębiał się w niej, poznawał to
niezwykłe uczucie oszołomienia, bezgranicznego pogrą-
żenia się we wzburzonej fali, która go porwała, zmyła
wszelką brzydotę, pospolitość i obojętność. Kobieta
krzyczała z rozkoszy, gdy osiągnęła spełnienie, coś, co nie
zdarzyło jej się w objęciach mężczyzny od wielu lat. Bo ten
podobny do diabła młodzieniec dawał jej rozkosz pomie-
szaną z przerażeniem, podniecające uczucie nieznanej
dotychczas perwersji. Było to jednak niezbędne, by
rozpalić tę zoboiętniałą już na tak wiele, podstarzałą
rozdawczynię rozkoszy.
  Po wszystkim udusił ją jej własnym aksamitnym
paskiem.
  I zaczął przetrząsać pokój w poszukiwaniu fletu.
  Duch Tengela Złego opuścił go teraz. Poznawał to po
niezwykłej swobodzie uczuć. W rzeczywistości siła woli
potężnego przodka opuściła go w momencie, kiedy
znalazł się w tym pokoju. Był we właściwym miejscu
i wiedział, co ma zrobić. Dalsze kierowanie jego po-
stępowaniem było zbędne.
  Nie przejmując się nagością martwej kobiety o wy-
trzeszczonych oczach i obrzmiałym języku wyciągniętym
na brodę, Ulvar metodycznie przeszukiwał mieszkanie.
Gospodyni nie należała do najporządniejszych; pod barw-
ną dekoracją kryła się po kątach brudna bielizna, jakieś
stare gazety i dosłownie zwały kurzu. Gdyby w pokoju
było więcej światła, Ulvar musiałby się z pewnością
zastanowić nad obrzydliwyma ranami na jej ciełe. Ale nie
miał już dla niej czasu.
  Stał w jednym kącie pokoju i przyglądał się szafie na
ubrania w drugim kącie. Oczywiście, już dokładnie
przeszukał wnętrze szafy, ale teraz wzrok jego padł na
górę mebla i zobaczył, że leży tam jakiś instrument
smyczkowy, skrzypce czy altówka, a także harmonia.
Z miejsca, w którym stał, nic więcej nie widział, ale
mógłby się założyć o własną duszę, że znajduje się tam
również flet. Było to zresztą ostatnie możliwe miejsce
w tak starannie przeszukanym pomieszczeniu.
  Instrumenty kobieta musiała najwyraźniej po kimś
odziedziczyć. Tak można było wnioskować po grubej
warstwie kurzu, jaka je okrywała.
  I oto dokładnie w tym momencie triumfu, w tej chwili,
gdy zamierzał zrobić tych kilka ostatnich kroków i zo-
baczyć, co leży na szafie, drzwi otworzyły się i do pokoju
wszedł jakiś człowiek. Rosły mężczyzna, który swoją
postacią wypełnił całe drzwi.
  Przez sekundę Ulvar stał jak sparaliżowany. Męż-
czyzna spoglądał to na niego, to na leżącą na łóżku
kobietę.
  - Agda? - powiedział ochryple. - Agda...
  Potem zwrócił się do Ulvara.
  - Co, do cholery, tutaj...
  Ulvar nie słuchał dalej. Miał w głowie tylko jedną myśl:
flet. Ucieczka bez fletu nie wchodziła w rachubę. Rzucił
się naprzód. Przewrócił stół i jakieś krzesło, dopadł do
szafy i uchwycił się jej górnej krawędzi. Poczuł ręką jakiś
podłużny kształt... coś obłego z drewna, macał, żeby to
dostać...
  Obcy mężczyzna także ocknął się do życia. Z rykiem
rzucił się do wiszącego na szafie Ulvara, szarpnął nim
i ściągnął na ziemię.
  - Ty przeklęty morderco! - wrzeszczał.
  Ulvar zawył z rozczarowania, gdy poczuł, że flet
wymknął mu się z ręki, potoczył się i spadł na podłogę za
szafą. Mężczyzna nie puszczał Ulvara i wciąż wzywał
pomocy.
  Jacyś ludzie zaczęli wbiegać do pokoju, dom okazał się
nagle pełen żywych istot. Ulvar wyrywał się, gryzł i drapał
tego, który go trzymał, żółte oczy miotały skry, a gdy
przeciwnik ujrzał na moment jego twarz, doznał szoku.
Korzystając z tego Ulvar wyciągnął nóż. Machał nim na
oślep, ale nie trafiał, a wkrótce został pojmany.
  - O rany, a co to za czort? - zapytał ktoś. - Skąd on się
tu wziął?
  Ulvar wrzeszczał:
  - Nakazuję, niech was wszystkich piekło pochłonie,
nakazuję!
  Bo czytał przecież o Ulvhedinie i zaklęciach. Jego
słowa nie miały jednak żadnej mocy. W sromocie i poniże-
niu, bez fletu, wyjący niczym demon wichru, został Ulvar
wyniesiony na ulicę.
  Dlaczego, dlaczego nie nauczyłem się niczego o cza-
rach? myślał w rozpaczy. Skarb Ludzi Lodu. Powinienem
mieć skarb Ludzi Lodu, wtedy mógłbym ich wszystkich
przemienić w proch. Tula umiała to robić. Zrobiła to
przecież kiedyś z jedną wstrętną babą.
  Ale zamienić nikogo w pył nie umiał ani on, ani Tula,
ani w ogóle nikt z Ludzi Lodu. Tuli pomogły cztery
demony, co po przeczytaniu ksiąg Ludzi Lodu powinien
był rozumieć.
  Ulvar widywał różne istoty na cmentarzu. Wiedział,
jakie cechy obciążonych ma on sam. Ale żadna, żadna
z nich nie mogła mu pomóc teraz, może zresztą głównie
dlatego, że ogarnięty paniką nie wiedział, co robi.
  Dla kogoś tak spragnionego przewagi nad ludźmi jak
Ulvar była to straszliwa udręka.
  Jedyne, co był w stanie robić, to bronić się najzupełniej
instynktownie. Ciął więc nożem na prawo i na lewo,
dopóki ktoś nie wykręcił mu trzymającej broń ręki i nie
odebrał noża; potem już tylko pluł, parskał i miotał
najokropniejsze przekleństwa. Jego ostre zęby co chwila
wbijały się w czyjąś rękę, ramię, ucho. Kopał i tłukł
pięściami mężczyzn, kobietom wyrywał wielkie pęki
włosów.
  - Zatłuc go! - krzyczał jeden z ludzi, a drugi wymie-
rzył Ulvarowi potężny cios w twarz. Ile już takich ciosów
dostał, nie byłby w stanie powiedzieć. Czuł się jak bity
kotlet.
  - To nie człowiek, to przecież diabeł, chyba widzicie!
- wrzeszczała jedna z kobiet. - Zróbcie z nim koniec!
  Pojawiło się kilku zwabionych hałasami policjantów
i to go uratowało.
  - Stać! Co się tutaj dzieje?
  Tłum wrzeszczał, ludzie wykrzykiwali coś jeden przez
drugiego, a policjanci próbowali ich uspokoić.
  - No, no, nie będzie tutaj żadnych samosądów. Tym
gagatkiem my się zajmiemy!
  Ktoś krzyczał coś o gilotynie. Brzmiało to okropnie,
Ulvar próbował się wyrwać, ale zbyt wiele rąk go
trzymało.
  - Nic, nie, nie będzie żadnych pokazowych egzekucji!
- wołał jeden z policjantów. - Ale dożywotnie zamknięcie
w domu wariatów też nie jest niczym wesołym.
  Ulvar we wściekłym proteście wygiął się jak łuk. Ale
żądni zemsty ludzie trzymali go mocno. Tengelu Zły,
przybądź i pomóż mi, myślał przerażony, bliski szaleń-
stwa.
  Ale przodek milczał. Ulvar kopnął potężnie jednego
z policjantów, który podszedł zbyt blisko, co miało taki
skutek, że drugi podniósł pałkę i wymierzył pojmanemu
ogłuszający cios.
  Dokładnie w chwili, gdy Ulvar tracił świadomość,
poczuł nagle potworne gorąco, jakby ogarnął go ogień.
było to uczucie tak intensywne, że wprost nieznośne.
Słyszał nad sobą krzyk:
  - O Boże! Dom Agdy się pali! Pewnie w zamieszaniu
ktoś przewrócił lampę.
  Flet, zajęczało coś w głowie Ulvara, a potem po-
chłonęła go ciemność.
  Nic dziwnego, że Tengel Zły milczał. Drogocenny flet
przepadł. Tengel Zły nie potrzebował już Ulvara.





        ROZDZIAŁ XII


  Henning siedział na skraju drogi tuż przy moście
i przyglądał się swojej córce. Razem z synem Malin,
Christofferem, rzucali z mostu patyki do wody. Rzucali
z jednej strony, a potem bardzo szybko biegli na drugi
kraniec mostu, żeby zobaczyć, czy wypłyną. Tysiące dzie-
ci tak się bawiło przez tysiące lat dziejów świata.
  Przyglądał się córce z przepojoną smutkiem czułością.
Benedikte miała teraz jedenaście lat i nikt oprócz krew-
nych nie powiedziałby o niej, że jest ładna. Wyrośnięta
prawie jak czternastolatka, sprawiała wrażenie szerokiej
i kanciastej, mówiła niskim, dudniącym głosem. Włosy
miała czarne o nieładnym odcieniu, stopy i dłonie wielkie
jak łopaty. Twarz nosiła cechy obciążonych Ludzi Lodu
- wystające kości policzkowe, żółte skośne oczy, nos
spłaszczony, usta szerokie.
  Czy to jednak dzięki wychowaniu, czy też dzięki
dziedzictwu po dobrodusznym Henningu uśmiech miała
ciepły i sympatyczny. Jej niezdarne ruchy przypominały
podskoki małego psa i choć czasami była uparta i trudno
było z nią wytrzymać, zdawało się, że ona sama najbardziej
cierpi z powodu swego wyglądu.
  Dzieci pobiegły drogą, próbowały złapać kilka tań-
czących motyli. Henning nie przeszkadzał im. Wrócą
wkrótce same. To już dawne czasy, kiedy musieli się
obawiać wilków w tutejszej parafii. Zniknęły wraz z Ulva-
rem.
  Pięć lat już mijało od chwili dramatycznego aresz-
towania Ulvara w Christianii za zabójstwo kobiety.
Naturalnie podejmowali wszelkie próby wydostania go na
wolność, ale bardzo szybko okazało się to niemożliwe.
Popełnił straszne przestępstwo i musiał ponieść karę.
Z tego, co sąd i w ogóle wszyscy wiedzieli, wynikało, że
nie istniały żadne okoliczności łagodzące.
  Szybko też wszyscy musieli uznać, że więzienie nie jest
odpowiednim dla niego miejscem, i został przeniesiony do
zakładu, w którym umieszczano niebezpiecznych dla
otoczenia chorych psychicznie. I tam do tej pory przeby-
wał.
  Krewni odwiedzali go, ale dla niego te wizyty nie miały
żadnego znaczenia. Szarpał tylko kraty i miotał przekleń-
stwa, które ich przerażały, straszył, co im zrobi, jeśli go
stąd natychmiast nie wydostaną. Ale cóż mogli poradzić?
Henning wiedział, że los brata bardzo dręczy Marca. Ów
fantastyczny młody człowiek stał się zamknięty w sobie,
chodził zamyślony i wciąż prosił Viljara i Henninga,
a także Malin i Pera, by pornogli jakoś Ulvarowi.
Próbowali wszystkiego po wielekroć, zwracali się nawet
do króla z prośbą o łaskę, ale wszystko na próżno.
  Zresztą jeśli Henning miałby być szczery, to i on czuł
się znacznie bardziej bezpieczny wiedząc, że Ulvar jest
zamknięty, choć współczuł biednemu kuzynowi. Wiedział
przecież, że jest on ofiarą przekleństwa. Wiedział, że Ulvar
z tym przyszedł na świat.
  I to wcale sprawy nie ułatwiało.
  Dzieci wróciły w towarzystwie młodej kobiety. Hen-
ning na jej widok poczuł radość i zrobiło mu się Iżej na
duszy.
  Była to Agneta, córka nowego pastora. Łagodna
i życzliwa ludziom osoba, dokładne przeciwieństwo
Anneli. Henning od dawna pragnął poprosić ją o rękę,
lecz dotychczas nie zdobył się na odwagę. Miał prze-
cież córkę obciążoną dziedzictwem i niewiele kobiet
podjęłoby się obowiązku wychowywania takiego dziec-
ka.
  Agneta jednak najwyraźniej żywiła dla małej głębokie
przywiązanie. Taka była wobec niej miła i pełna wyrozu-
miałości, że Henning rzuł ciepło w sercu, kiedy na nie
patrzył. I wszystko wskazywało na to, że jej uczucia są
odwzajemniane. Benedikte rozpromieniała się na jej wi-
dok, mogły obie siedzieć godzinami, szeptać coś i chicho-
tać. Agneta często odwiedzała swoją małą przyjaciółkę,
poza tym kilka razy w tygodniu udzielała obojgu dzieciom
lekcji.
  Henning nie od razu zauważył, że on także interesuje
Agnetę. Ale teraz już wiedział, że obchodzą ją oboje,
i ojciec, i córka. Sam jednak nigdy nie okazywał uczuć
jakie do niej żywi.
  Takie postępowanie odbiera kobiecie nadzieję.
I w wielu przypadkach może się okazać nader ryzykowne.
W przypadku Agnety było katastrofalne.
  Henning wstał i przywitał się z tym swoim ciepłym
uśmiechem, który jej trafiał wprost do serca.
  - Jesteś zbyt dobra dla tych dzieciaków - powie-
dział skrępowany, bo nigdy nie nauczył się rozmawiać
z kobietami. Anneli, jego żona, nie stanowiła pod tym
względem wielkiej pomocy, bo przedrzeźniała wszyst-
ko, co powiedział, nieustannie wyśmiewała jego chłops-
kie maniery.
  - Ja nie jestem dobra - odparła. - Mnie samej to
sprawia przyjemność.
  Uśmiechnęła się niepewnie, bo niełatwo jest darzyć
uczuciem mężczyznę nie wiedząc, co on sam o tym myśli.
  Była niedziela, nabożeństwo w kościele właśnie się
skończyło i ludzie wracali do domu. Henning został
z dziećmi, bo Benedikte miała pewne problemy z chodze-
niem do kościoła. Natomiast mały Christoffer był nie-
grzeczny rano i za karę nie pozwolono mu pójść na
nabożeństwo. Christoffer natychmiast postanowił, że
teraz będzie niegrzeczny w każdą niedzielę.
  Henning przyglądał się spod oka rozmawiającej z dzie-
ćmi Agnecie. Była ona na swój sposób bardzo pociągającą
kobietą. Te szczere oczy i ten łagodny, śliczny uśmiech.
Pszenicznoblond włosy i trochę zbyt skromny sposób
ubierania się; była przecież córką pastora. A jakie miała
ładne, jak wymownie gestykulujące ręce, gładziła nimi tak
delikatnie i z taką czułością niesforne włosy Benedikte.
Twarz zniała szczupłą o regularnych rysach, w ogóle
Agneta była szczupła, prawie chuda, ale taką miała budo-
wę. Zgrabna i drobna, budziła w Henningu uczucia
opiekuńcze. Wkrótce nadeszła Malin z Perem, a zaraz za
nimi Viljar i Belinda. Wszyscy zatrzymali się przy moście
w ten ciepły, słoneczny dzień lata, by chwilę poroz-
mawiać. Malin zaprosiła Agnetę do domu na niedzielną
kawę, a dziewczyna rzuciła pytające spojrzenie Hennin-
gowi, które Malin oczywiście natychmiast zarejestrowała.
  - No i wszyscy z Lipowej Alei też są proszeni, rzecz
jasna - dodała pospiesznie. - W tym tygodniu nasza kolej
na kawę po nabożeństwie.
  Zanim ruszyli dalej, nadbiegł Marco. Już z daleka
dostrzegli w jego oczach lęk.
  Jak zawsze na widok Marca Agneta doznała dziwnego
uczucia. Marco był takim młodym człowiekiem, z którym
bardzo chętnie by się zaprzyjaźniła. Mogłaby być jego
bardzo dobrą, oddaną przyjaciółką. Nigdy jednak nie
odważyłaby się w nim zakochać, to byłoby zbyt trudne do
zniesienia. Walczyłaby z takim uczuciem desperacko.
Niezwykła twarz Marca przyciągała spojrzenia wszyst-
kich, można było rozkoszować się jego widokiem aż do
bólu. Doznawało się wtedy skurczu serca, bo było w jego
twarzy coś nieziemskiego, coś takiego, czego normalny
człowiek nie mógł znieść.
  Pospiesznie spojrzała znowu na Henninga i stwier-
dziła, że istotnie, widok Marca tak ją oślepił, iż z trudem
rozpoznawała rysy tamtego.
  Marco był zdenerwowany.
  - Ulvar wyszedł na wolność - wykrztusił z trudem.
  - Co? - krzyknęła Malin. - Uciekł?
  - Nie. Wypuścili go.
  - Wypuścili go? - zdumiał się Viljar. - Nie mogli
przecież tak po prostu go wypuścić!
  Marco patrzył w ziemię.
  - On jest podobno chory. Nie... Nie chcieli go tam już
dłużej trzymać.
  - Nie chcieli trzymać chorego człowieka w szpitalu?
- zapytała Malin. - To gdzie w takim razie ma się podziać
chory?
  - Nie wiem - odparł Marco zmęczonym głosem. - Ale
musimy liczyć się z tym, że pojawi się tutaj.
  - Tak, to oczywiste - rzekł Henning. - I przyjmiemy
go serdecznie.
  Malin zamyśliła się.
  - Czy rozeszły się jakieś plotki, że on tu zmierza?
  - Najwyraźniej.
  - W takim razie musimy go ukryć. Ludzie w parafii
nigdy się nie pogodzą z myślą, że on tu mieszka.
  - Dlaczego nie? - zapytała Agneta. - Czy on nie ma
prawa do życia? Ma, tak samo jak inni. Nie jest przecież
wyrzutkiem.
  - No, tak można by powiedzieć - rzekł Henning.
  Wszystko się w Agnecie burzyło.
  - Co w takim razie z miłością bliźniego? Tak przecież
nie można!
  Belinda zastanawiała się.
  - Będą go na pewno szukać, zarówno u ciebie, Malin,
jak i w Lipowej Alei. Więc u nas nie może się zatrzymać.
Musimy znaleźć jakąś kryjówkę, gdzie mógłby mieszkać
w spokoju. Trzeba pamiętać, że wszyscy się go śmiertelnie
boją.
  Marco był przybity. Pocieszali go jak mogli, zapewnia-
jąc, że nie pozwolą nikomu dręczyć jego bliźniaczego brata.
  Potem wszyscy razem poszli do domu Malin i Pera.
Nieświadomie Henning tak jakoś wszystko urządził, żeby iść
obok Agnety. Bardzo to lubił. Lubił mieć ją przy sobie,
napełniało go to uczuciem spokoju. Miał teraz trzydzieści
trzy lata i wiedział, że Agneta ma mniej więcej tyle samo.
Może nawet jest od niego kilka lat starsza. Surowość
panująca w rodzinie sprawiła, że nie wyszła za mąż. Była
najmłodszym dzieckiem swoich rodziców i oni hamowali
najmniejszą nawet próbę nawiązania przez nią jakiegoś
romansu "Ty nie możesz wyjść za mąż", mawiali. "Co by się
z nami stało, gdybyś nas opuściła? Nie wolno ci tego zrobić!"
  Henning uważał, że to potwornie egoistyczne po-
stępowanie. Czy oni nigdy nie pomyśleli, że w ten sposób
przekreślają życie ludzkie? Jedyne życie Agnety. Przecież
nie będzie miała więcej.
  Gdyby go tytko chciała, to już on zadba, żeby
wyciągnąć ją z tego domu. Nie ustąpi. Dotychczas jednak
nie zdołał zebrać się na odwagę, by ją zapytać. Tyle
pewności siebie nie miał. To Anneli, jego pierwsza żona,
sprawiła, że czuł się całkowicie pozbawiony wartości jako
człowiek i jako znawca kobiet.

  Wieczorem tego dnia mała Benedikte przyszła do
swojego ojca w Lipowej Alei. Była wyraźnie spłoszona
i trzymała w ręce bukiet na wpół zwiędłych polnych
kwiatów.
  - No, co tam u ciebie? - zapytał Henning przyjaźnie.
  Swoim nieładnym, ostrym głosem dziewczynka po-
wiedziała:
  - Chciałam nazbierać kwiatków dla babci na łące pod
lasem. Ale nagle zza drzew wyszedł strasznie wielki pies,
szczerzył kły i warczał na mnie.
  Henning poczuł, że kręgosłup prostuje mu się instynk-
townie, a ręce zaciskają kurczowo.
  - Wielki pies? Podobny do wilka?
  - Jak w bajce o Czerwonym Kapturku? Tak, chyba
był podobny do takiego wilka, bo ja zaraz pomyślałam
o tej bajce. Ale był strasznie wielki.
  Henning przełknął ślinę.
  - Bardzo dobrze, że przybiegłaś do domu - powie-
dział tak spokojnie jak tylko mógł. - A teraz usiądź przy
stole. Zjemy kolację.
  To znaczy, że Ulvar jest w pobliżu, myślał. Muszę
uprzedzić resztę rodziny.

  Ulvar kierował się prosto na cmentarz. Twarz miał
wykrzywioną, zdecydowaną, malował się na niej gniew.
Pięć lat! Pięć lat upokorzeń pośród tych zwierząt w ludz-
kiej skórze, które miały prawo znęcać się nad nim,
trzymać go w zamknięciu, szydzić z niego, poniżać go!
  Zwierzęta w ludzkiej skórze! Zawsze te nędzne kreatu-
ry stawiają mu opór!
  Przeszkodzili mu w zdobyciu fletu wtedy, przed
pięcioma laty, dlatego Tengel Zły się od niego odwrócił.
  To bolało go najbardziej. Pamięć o tym, myśl o tym
była jak toczący go robak, nigdy nie pogodził się z tym, co
się stało.
  - Ale jeszcze zobaczysz, Tengelu - szeptał przez zęby.
- Ja jeszcze nie powiedziałem ostatniego słowa. Zoba-
czysz, że można na mnie polegać. Pójdę do moich
przodków. Tam musi być ktoś, kto mi pomoże...
  Był już od kilku dni na wolności. Systematycznie
zmierzał do realizacji tego planu zemsty, który sobie
obmyślił w zamknięciu.
  Pierwsze kroki skierował do tej dzielnicy w Christianii,
gdzie mieszkała ulicznica Agda. Wypalona ruina wciąż
jeszcze stała i przypominała mu o potwornej stracie. Flet!
Z niezmierną cierpliwością czekał w ukryciu, aż zobaczył
człowieka, który wtedy wszedł do mieszkania Agdy.
  Utopił go w rzece Aker. Trzymał głowę pod wodą tak
długo, aż ciało tamtego zwiotczało. Potem znalazł kilku
z tych, którzy go wtedy wlekli po ulicy. Każdy z nich
dostał pchnięcie nożem w plecy. Jeden z policjantów
także. Drugiego nie odnalazł i już nie miał czasu dalej
szukać. Zwłoki zabitych ukrył w stosach śmieci.
  Potem wyruszył w drogę do rodzinnej parafii.
  Pragnienie zemsty przenikało go do tego stopnia, że
nawet nie odczuwał głodu. Ani zmęczenia, nic, szedł jakby
pchany jakąś potworną siłą woli.
  Cmentarz...
  Tam chciał dojść przede wszystkim.
  Starał się przypomnieć sobie jak najwięcej z tego, co
Malin opowiadała Perowi tego dnia, kiedy ich szpiegował.
O przeklętych potomkach Ludzi Lodu i w których
grobach oni spoczywają. Ale teraz umiał przecież czytać.
Nie musiał polegać na samej pamięci.
  Zmierzch już zapadł, tylko na zachodzie niebo było
jeszcze złote. Nagrobki rzucały długie, delikatne cienie na
ziemię cmentarza. Kwiaty w wazonach zaczynały tracić
swoją naturalną barwę, one też stawały się szare.
  Ale Ulvar nie widział żadnych kwiatów. Nigdy go nic
takiego nie interesowało.
  Ukucnął w cieniu cmentarnego muru ze wzrokiem
skierowanym na rodzirme groby.
  - Wy wszyscy, obciążeni dziedzictwem Ludzi Lodu
- szeptał cicho. - Przybądźcie i pomóżcie jednemu
podobnemu do was, to wspólnie obudzimy naszego
wielkiego pradziada! Ja zostałem do tego wybrany, wiecie
przecież o tym. Tylko głupota zwyczajnych śmiertel-
ników sprawiła, że pierwsza próba mi się nie powiodła.
Więc pospieszcie się teraz i przybywajcie, kiedy Ulvar,
największy z was, wzywa!
  Ulvar zapomniał jednak, że ci naprawdę źli nie spoczy-
wają na cmentarzu. Żadne z obciążonych, którzy żyli
w czasach Tengela Dobrego, ani Kolgrim, ani Solve,
nawet Sol tu nie ma, ani Tronda, Tuli ani Mara, a zresztą
oni nigdy by nie przybyli, żeby pomagać jemu, bo przecież
teraz, po śmierci, należeli do grona pomocników w dob-
rym.
  Mimo to cmentarz nabrał życia, Ulvar bowiem był
w stanie widzieć wiele z tego, co przed śmiertelnikami jest
ukryte, a ci, których wzywał, mieli mu mimo wszystko
parę słów do powiedzenia. Z wielkim podnieceniem
stwierdził, że cienie na cmentarzu rosną, przybierają
ludzkie kształty i zbliżają się do niego.
  Zjawiło się ich wielu! Ale nie wyglądali na specjalnie
chętnych do współpracy z nim.
  Cofnął się o kilka cali bliżej muru. Potem wstał, żeby
nie patrzyli na niego z góry.
  Na przedzie grupy szedł mężczyzna o wyglądzie
przywódcy i chociaż Ulvar go nie znał, domyślił się
natychmiast, że to Tengel Dobry. Dlatego cofnął się
jeszcze bardziej, instynktownie nie lubił tego najwięk-
szego pośród walczących ze złem.
  Tuż obok Tengela znajdował się ktoś jeszcze i był tak
do niego podobny, że nietrudno byłoby się pomylić.
Tylko że ten drugi sprawiał wrażenie jakby młodszego,
nie był taki potężny, nie miał takiego autorytetu, był jakby
bardzrej wrażliwy, łagodniejszy, lecz on także odznaczał
się bardzo silną osobowością, to Ulvar wyczuwał. I w głę-
bi duszy domyślał się, że ten drugi to Heike z Ludzi Lodu.
  Nieco za nimi szedł jeszcze jeden. Olbrzym o mongol-
skich rysach, człowiek o dość szczególnym poczuciu
humoru, z którym jednak w żadnym razie nie należało
żartować. To Ulvhedin, panzyślał Ulvar, choć sam nie
wiedział, skąd mu się bierze to przekonanie. Może oni
sami wysyłali do niego jakieś impulsy?
  Dalej szła kobieta. Niezwykle piękna i pociągająca,
o płomiennie rudych włosach i intensywnie zielonożół-
tych oczach. Ingrid, wiedźma z Grastensholm. A za nią
jakiś młodszy mężczyzna, urodziwy, o prostej sylwetce,
pewien siebie. Ulvar nie mógł wiedzieć, że to Niklas,
a mimo to w jakiś sposób wiedział. Intuicja? Być może.
  Za nimi stała liczna gromada duchów, lecz one teraz
były bez znaczenia. Ponieważ Ulvar miał zdolność widze-
nia zmarłych, domyślał się, że to pozostali członkowie
rodu, którzy spoczywają na tutejszym cmentarzu, ci
zwyczajni, nie obiążeni. Tacy jak Silje - widział ją zresztą
i od razu się domyślił, że ta łagodna, o silnej woli kobieta
to musń być Silje. Dalej stali Vinga i Kaleb, i Gabriella,
i Tristan Paladin, i...
  Skąd on to wszystko wiedział? Skąd czerpał tę wiedzę
i nie pomylił się ani razu?
  Nie zostawili mu czasu na zastanawianie się.
  - Ulvarze z Ludzi Lodu - rzekł Tengel Dobry
suchym, surowym głosem, który brzmiał jakoś głucho, ale
wywoływał silne echo. - Zawróć, póki jeszcze czas.
Odwróć się od Tengela Złego, przyłącz się do nas i zacznij
z nim walczyć!
  Ulvar niemal podskoczył z oburzenia.
  - Walczyć z nim? Z moim panem i mistrzem? Nigdy
w życiu! I miałbym się przyłączyć do waszej gromady
nędznych zdrajców? Wszyscy przecież mieliście szansę
stać się sługami i naśladowcami naszego pana! I odrzuciliś-
cie to, co wam dano!
  - Zastanów się, Ulvarze! Jesteś na złej drodze i wiesz
o tym. Musisz otrzymać pomoc w twojej chorobie.
Uwierz mi, Tengel Zły ci nie pomoże!
  - Wcale nie jestem chory! - warknął Ulvar i podciąg-
nął mocniej kurtkę na piersi, by ukryć paskudne rany.
Wiedział, że twarz jego też już się mocno zmieniła, nos był
do połowy przeżarty przez potworną chorobę, której
nabawił się od tej ladacznicy z Christianii. To właśnie te
oznaki choroby sprawiły, że wyrzucono go ze szpitala,
z czego akurat się cieszył.
  - Jesteś chory.
  - To nie jest śmiertelne.
  - Może nie od razu, ale nie ma nadziei, że wy-
zdrowiejesz. W domu, w Lipowej Alei, mógłbyś otrzymać
pomoc. Zarówno Henning, jak i jego córka noszą w sobie
uzdrowicielskie siły, choć sami o tym nie wiedzą. Zwróć
się do nich. Czy ty nie rozumiesz, że zarażasz innych?
  - To akurat bardzo mnie raduje - zachichotał Ulvar,
choć w jego głosie wyczuwało się wahanie. Te upiory, jak
je w duszy nazywał, sprawiały wrażenie bardzo pewnych
siebie, takich silnych i takich surowych. - Nie spocznę,
dopóki nie zarażę całego kraju.
  - Licz się ze słowami, Ulvarze! Wiesz, że jest tu z nami
Ulvhedin. A on posiada moc sprowadzenia cię pod ziemię.
Bądź więc rozsądny, przyłącz się do nas i pomagaj nam
w walce z naszym złym przodkiem!
  Ulvar zaczął miotać przekleństwa: "Wy tchórzliwe
kreatury, wy wstrętni...", ale spojrzał na Ulvhedina
i zamilkł. Nie chciał być wciągnięty w głąb ziemi tak jak
Ludzie z Bagnisk!
  Ulvhedin miał taką moc tylko nad upiorami, ale Ulvar
o tym nie wiedział. Chcieli go po prostu trochę prze-
straszyć.
  Blady sierp księżyca wypłynął na niebo i oświetlał
nagrobki. Otoczony był delikatną mgiełką. W jego blasku
stojące przed Ulvarem sylwetki wyglądały jeszcze bardziej
niesamowicie. Budziły w nim lęk, choć się przed tym
bronił. Czuł nerwowe dreszcze wzdłuż kręgosłupa.
  - W porządku, poddaję się - rzekł krótko.
  Tengel Dobry uśmiechnął się powściągliwie.
  - Coś szybko składasz obietnice. Za szybko jak na mój
gust.
  Ulvar wybuchnął:
  - Czego wy, do cholery, chcecie? Mówię, że się
poddaję! Co mam jeszcze powiedzieć?
  - Dużo - odparł Tengel cierpko. - Ale najpierw idź
i poproś Henninga o pomoc. Powiedz mu, że jego córka
ma uzdrowicielskie zdolności!
  - Phi! Ja pójdę do Marca, on zawsze mi pomaga.
  - Nie chodź z czymś takim do brata! Jego nie wolno ci
wykorzystywać!
  - Co ty powiesz? - Ulvar wykrzywił twarz w paskud-
nym grymasie. - Zrobię, co będę chciał.
  - Ulvhedin! - zawołał Tengel.
  Olbrzym wyszedł naprzód.
  - Nie, nie! - Ulvar zasłaniał się rękami. - Już dobrze,
zrobię, zrobię!
  - Co zrobisz?
  - To, co chcecie!
  - Dziękuję, ale pozwalam sobie wątpić. No, dobrze,
Ulvar, ty urodzony w nieszczęściu, mogę ci pomóc
w jednej prostej sprawie. Nie chcę się mieszać w leczenie
twojej choroby, ale mogę sprawić, że nie będzie ona
zakaźna. Tak, żebyś nie wyrządzał innym krzywdy. A jeśli
chodzi o ciebie, to sam zdecydujesz, jak postąpić. Sam
wybierzesz, po której stronie chcesz się opowiedzieć, ale
gruntownie się zastanów! Nic dobrego nie przyjdzie do
ciebie od Tengela Złego. Żaden sługa nie miał jeszcze
pożytku ze znajomości z nim.
  - Co wy możecie o tym wiedzieć?
  - Ty uparty głupcze! - wtrącił się Niklas, zmęczony
już tymi utarczkami. - Niestety, masz jeszcze do speł-
nienia zadanie, gdyby nie to, unicestwilibyśmy cię i uwol-
nili ludzkość od ciebie. Ale zakaźna siła twojej choroby
musi być zlikwidowana, przynajmniej tyle możemy dla
ludzi zrobić.
  - Zadanie? Ja? Jakie zadanie? Ja wiem tylko o je-
dnym, to znaczy że mam być posłuszny mojemu panu
i mistrzowi. Możecie tu sobie stać i straszyć mnie,
ile się wam podoba, na mnie to nie robi żadnego
wrażenia, bo wy wszyscy jesteście martwi, martwi,
a ja żyję! Ja jestem niepokonany, zapamiętajcie to so-
bie!
  Tengel zrobił jeszcze jeden krok do przodu z tym
skutkiem, że Ulvar cofnął się jeszcze bliżej muru, a zrobił
to tak gwałtownie, że mało nie upadł. W najbardziej
upokarzający sposób machał rękami, żeby nie stracić
równowagi.
  Kilkoma władczymi ruchami rąk i kilkoma cicho
wymamrotanymi zaklęciami Tengel Dobry pozbawił jego
chorobę zakaźnej mocy. Ulvar tego, rzecz jasna, nie
poczuł, ale przecież wiedział, co się dzieje. Mimo woli
dotknął swojej twarzy, lecz nic się w niej nie zmieniło.
  - Mógłbyś przynajmniej zaleczyć najgorsze z moich
ran swoją rtęciową maścią! - zawył.
  Heike po raz pierwszy wyszedł naprzód i powiedział:
  - Ulvarze z Ludzi Lodu! Już dostatecznie długo
wystawiasz naszą cierpliwość na próbę. Na pamięć twojej
matki prosimy cię, byś opowiedział się po właściwej
stronie. Jeśli tak uczynisz, twoje rany natychmiast się
zabliźnią. Idź teraz i nie zadawaj więcej bólu twoim
bliskim. Innym ludziom także nie.
  Tyle rzeczy Ulvar chciałby jeszcze powiedzieć i zrobić.
Chciał ich przeklinać, Iżyć, szydzić z nich, obrażać, ale ku
swemu zdziwieniu usunął się pokornie pod mur, a potem
poszedł ścieżką wiodącą na zewnątrz, poza cmentarz.
Zdążył jeszcze zobaczyć, jak postaci jego zmarłych przod-
ków rozpływają się w nocnym powietrzu i jak księżyc
zaciąga samotną straż nad cmentarzem w Grastensholm.
  Przytłaczało go uczucie wielkiego upokorzenia.
  A pragnienie siania zła, smutku i śmierci wokół siebie
było w nim większe niż kiedykolwiek przedtem.






        ROZDZIAŁ XIII


  Agneta była bardzo wzburzona, kiedy tego wieczora
opuszczała dziedziniec Lipowej Alei. Nie chciała, żeby
Henning odprowadzał ją do domu, choć sam to za-
proponował. Wyszła więc niezauważenie, kiedy wszyscy
zajęci byli wieczornym obrządkiem.
  Jako córka pastora zareagowała gwałtownie na po-
stawę rodziny wobec tego nieszczęsnego Ulvara. Nie
spodziewała się po nich takiego zachowania. Zawsze
sprawiali wrażenie niezwykle wyrozumiałych. Właśnie
taki biedak, który pobłądził, jakim niewątpliwie był
Ulvar, powinien móc liczyć na wsparcie z ich strony. Nie
żeby go ukrywać. W ten sposób tyłko nieuczciwi ludzie
rozwiązują niewygodne dla siebie problemy!
  No, może nie wszystko w ich postawie było takie
negatywne, mówili przecież, że pragną jedynie jego
dobra. Że ludzie będą go prześladować, gdyby zamieszkał
w domu. Ale mimo wszystko! Nie, tak nie można!
Człowiek ma obowiązek stać przy swoich bliskich i wspie-
rać ich niezależnie od tego, ile problemów nam sprawiają.
  Nagle drgnęła i krzyknęła przestraszona. Za jednym
z drzew w Lipowej Alei ukryła się właśnie jakaś pokraczna
figura, tak potworna w księżycowym świetle, iż Agneta
zlękła się, że traci rozum. Skąd się ten diabeł tu wziął...?
  Więcej nie zdążyła pomyśleć, bo ta wstrętna istota
złapała ją za ręce i mocno trzymała. Nieznajoma twarz
przysunęła się do niej. W mroku wieczoru wyglądało to
tak, jakby piekielne siły objęły panowanie nad światem.
  - Kim, do diabła, jesteś i co tu robisz? - wysyczała
potworna istota do Agnety.
  - Jestem Agneta, córka proboszcza, i byłam z wizytą
u Henninga Linda z Ludzi Lodu - wyrecytowała jednym
tchem.
  Uścisk jego rąk zelżał.
  - Aha, u Henninga? - syknął z obrzydliwym chicho-
tem. - No i jak się powodzi mojemu przybranemu ojcu?
  Agneta jęknęła.
  - Ulvar? Czy pan jest Ulvarem z Ludzi Lodu?
  Niepojęte, że to monstrum mogło być bliźniaczym
bratem fantastycznego Marca!
  - Pan... naprawdę jest Ulvarem? - wyjąkała.
  On wybuchnął śmiechem, który naprawdę nie brzmiał
przyjemnie.
  - Może i jestem. Czy Marco jest tutaj?
  - Marco mieszka u Malin i Pera Voldenów - od-
powiedziała Agneta, bez powodzenia próbując odzyskać
kontrolę nad sobą. Starała się nie patrzeć na niego,
wydawało jej się, że tego nie zniesie. Co się stało z jego
nosem? Przegniły do połowy w twarzy już i tak do tego
stopnia brzydkiej?
  Ogarnęło ją głębokie współczucie. Jakże on musiał
cierpieć! A ona stoi tu i odnosi się do niego dokładnie tak
jak inni. Stara się nie zbliżyć do tego nieszczęśliwego
młodego człowieka. Wyprostowała się i spojrzała mu
odważnie w twarz, choć mdłości podchodziły jej falami do
gardła.
  - Aha, Marco mieszka u Malin i Pera, to jasne
- powiedział obcy swoim ostrym głosem. - Ale on jest
teraz w domu? Nie w żadnej cholernej szkole?
  Te nieustanne przekleństwa sprawiały jej wielką przy-
krość. Trzeba będzie czasu, zanim przyzwyczai się do jego
sposobu bycia.
  - Nie, Marco jest już wykształcony. Właśnie zdał
ostatni egzamin i jest w domu.
  - Zdał go, oczywiście, dobrze - wykrzywił się do niej
w diabelskim grymasie.
  - Bardzo dobrze - odparła drżącym głosem. - Kogo
by pan chciał... najpierw odwiedzić? Marca czy Henninga?
  - Odwiedzić? - syknął. - Ja chcę tutaj mieszkać. Tam
gdzie mieszka Marco. Ale najpierw chciałbym trochę
przestraszyć rodzinkę w Lipowej Alei. Tak żeby narobili
w majtki.
  Mimo woli Agneta zrobiła krok w tył z obrzydzeniem.
W uszach dzwonił jej ohydny śmiech.
  - Oni wiedzą, że pan się zjawi. Czy mogłabym mówić
do pana ty? Jestem zaprzyjaźniona z rodziną.
  - Z Henningiem, co? - zachichotał. - Możesz zresztą
mówić jak chcesz, mnie to nie obchodzi. Aha, więc oni
wiedzą, że przyjdę? To szkoda.
  Agneta ożywiła się. Pojawiła się oto możliwość speł-
nienia miłosiernego uczynku, więc zapomniała o swoich
zastrzeżeniach i teraz akceptowała sposób myślenia Ludzi
Lodu:
  - Oni się o ciebie martwią. Boją się, że będziesz
prześladowany przez sąsiadów. Myślą, że powinno ci się
znaleźć jakieś ukryte miejsce, gdzie mógłbyś mieszkać
w spokoju. Gdzieś niedaleko. I właśnie ja mam jedno takie
miejsce.
  Żółte oczy zrobiły się wąskie jak szparki.
  - W ten sposób chcą się mnie pozbyć, co?
  - Nie, nie, wprost przeciwnie! - próbowała go przeko-
nać, ale brzmiało to jakoś blado, bo przecież przed chwilą
sama tak właśnie myślała. Właśnie dlatego, że rodzina
odnosiła się do niego z rezerwą, chciała mu pomóc.
  Przyznać jednak musiała, że jest to istota odrażająca!
  Nie, nie wolno myśleć tak nie po chrześcijańsku! Tu
oto znajdowała swoje powołanie, swoją misję!
  W oczach Ulvara pojawił się jakiś inny błysk, lecz
Agneta zbyt była niedoświadczona i obdarzona zbyt
czystym sercem, by pojąć, co to znaczy. Podczas gdy ona
zastanawiała się, jak najlepiej wszystko urządzić, jego
wzrok błądził niczym macki meduzy po jej ciele.
  To, zdaje się, ukochana Henninga? Na to wygląda. To
by dopiero była zabawa! Świętoszkowaty Henning...
  - Powiedziałaś, że znasz jedno takie miejsce?
  Agneta ocknęła się. Uff, nigdy chyba nie przyzwyczai
się do tego gulgoczącego głosu. Ale musi. Jest przecież
chrześcijanką.
  - Tak, właśnie. To stara zagroda komornicza należąca
do probostwa. Dom jeszcze stoi. Ma być rozebrany na
wiosnę, miejsce potrzebne jest pod nowe wille, ale na razie
nikt tam nie chodzi. Mógłbyś mieszkać w tej chacie, nikt
by cię nie nękał.
  Ulvar zastanawiał się.
  Agneta przyglądała mu się po kryjomu. Muszę mu
okazjrwać wyrozumiałość, myślała. O, tak, moje serce
przepełnia współczucie dla tej nieszczęsnej istoty. Prze-
cież on nie prosił o to, by tak wyglądać, ani o swoje
odpychające zachowanie. To musi być straszne, jak
on spogląda w lustro? Musi się czuć upokorzony, nic
niewart, gorszy od innych ludzi. W gruncie rzeczy
to z pewnością dobry człowiek, wszyscy ludzie rodzą
się przecież dobrzy, czyści na duszy i w sercu, to
nie jego wina, że stał się taki. Muszę wydobyć na
światło dzienne to, co w nim najlepsze, to ziarno do-
bra, które ukrywa pod tą straszliwą skorupą, jaką po-
kazuje światu. Biedny chłopiec! Chociaż wszyscy go
unikają, przekona się, że ma przynajmniej jednego
przyjaciela!
  Chcę się całkowicie poświęcić zbawieniu tego człowie-
ka. To będzie czyn na chwałę Pana. A poza tym on jest
krewnym Henninga. I bratem Marca, a także kuzynem
Malin. Jest bliskim tych wszystkich wspaniałych ludzi!
Chętnie zrobię to także dla nich. No i dla tego tak strasznie
pokrzywdzonego młodzieńca, oczywiście!
  Ulvar zastanawiał się, jak postąpić. Powinien swoje
karty rozegrać jak najlepiej. Chciał spotkać Marca, to było
dla niego ważne. Pozostałą rodzinę miał w nosie.
  Co tam, Marca spotka prędzej czy później!
  Zrobił skruszoną minę.
  - Chyba masz rację, panienko o dobrym sercu. Nie
powinienem narażać na nieprzyjemności moich krew-
nych. Nie powinienem się tu pokazywać. Moje nazwisko
i opinia budzą grozę. Powiedz mi zatem, gdzie mógłbym
znaleźć dom, a wszystko powinno się ułożyć! Daj mi tylko
klucze do chaty zagrodnika, a dla nikogo nie będę
kłopotliwym obciążeniem.
  - Musisz też dostać żywność. Chyba nie jadłeś od
dawna? Przyniosę ci wieczorem co trzeba.
  To właśnie wiedział. Był przekonany, że ona tak
postąpi. Stłumił uśmiech zadowolenia.
  - Nie odmówię odrobiny jedzenia, ale myślę, że jesteś
dla mnie za dobra!
  - Och, to drobiazg. Ale ty na pewno nie chcesz
odwiedzić najpierw swojej rodziny?
  - Jeszcze nie teraz. Najpierw muszę się pozbierać,
wtedy będę mógł ich spotkać z czystym sercem.
  Mój Boże, jakim to się stał pokornym świętoszkiem!
Czy ona naprawdę wierzy w tę komedię? Wszystko
wskazuje na to, że tak. Jakie głupie mogą być kobiety!
  - Zaraz ci przyniosę klucze - powiedziała pospiesznie
z oczyma rozjaśnionymi na myśl o tym, że nareszcie może
nieść pomoc, służyć komuś.
  Tiu, tiu, tiu, ty słodka idiotko, pomyślał Ulvar i wy-
krzywił się za jej plecami.

  Agneta otrzymała bardzo surowe wychowanie. Ślepe
posłuszeństwo wobec dorosłych, w obecności mężczyzny
wzrok powinien być zawsze spuszczony, nie odzywać się
nigdy, kiedy cię nie pytają, czytanie Biblii rano i wieczo-
rem, nieustanne dopytywania się i przesłuchania, a gdzie,
a co, a z kim...
  Jedynie w domu Ludzi Lodu czuła się swobodnie.
Poznała ich poprzez dzieci, Benedikte i Christoffera.
Ponieważ dziewczynka była bardzo jak na swój wiek
wyrośnięta, a nie była też, niestety, ładna, miała w szkole
tyle kłopotów, że Henning postanowił zabrać ją stamtąd
i zorganizować naukę w domu. Szukali guwernantki
i zgłosiła się właśnie Agneta. Okazała się taką zdolną
nauczycielką, że Malin zabrała też Christoffera ze szkoły,
któremu wiodło się tam nie najlepiej - "żeby Benedikte
miała towarzystwo".
  Wszystko funkcjonowało bardzo dobrze, Agneta
przychodziła kilka razy w tygodniu do Lipowej Alei
i czuła się tam znakomicie. Powoli wyzbywała się lęku
przed życiem, jakim obciążyło ją wychowanie, poznała
Henninga i polubiła go w zupełnie wyjątkowy sposób.
Była od niego trochę starsza, a on nie sprawiał wraże-
nia, że widzi w niej coś więcej niż tylko guwernantkę.
Poza tym byli przecież rodzice, ojciec i matka, którzy...
Musiała im przeaeż obiecać, że nie wyjdzie za mąż,
dopóki oni żyją.
  A teraz wzięła na siebie odpowiedzialność za biednego,
odrzuconego przez wszystkich kuzyna Henninga. Och,
zrobi wszystko dla tego chłopca! Henning będzie na
pewno z niej zadowolony.
  Chociaż musiała przyznać, że wszystko się w niej
wzdraga przed kontaktem z tym człowiekiem. I wciąż
musiała powtarzać sobie, że przecież on sam, nieszczęś-
liwy człowiek, nlczemu nie jest winien! Agneta musi być
cierpliwa i bardzo zręczna. To wielki dobry uczynek jej
życia!

  Henning przyglądał się Agnecie, gdy wchodziła do
pokoju, w którym urządzono klasę szkolną. Taka była
rozgorączkowana ostatnimi czasy. Już prawie od tygo-
dnia była taka. I... tajemnicza, z jakimś błysbiem egzaltacji
w oczach. Co się z nią dzieje?
  I tak spieszno było jej do domu po zakończeniu lekcji!
Ona, która zawsze zostawała z dziećmi jeszcze jakiś czas
ku jego wielkiej radości, teraz prawie nie miała czasu
powiedzieć "do widzenia".
  Przyglądał się szydełkowej torbie, którą zawsze nosiła
na ramieniu. Ostatnio ta torba była dziwnie ciężka,
Agneta aż się pod nią uginała. Benedikte swoim zwycza-
jem trzymała nauczycielkę za rękę i Henning ze smutkiem
stwierdził, że jedenastoletnia dziewczynka jest prawie tak
wysoka jak Agneta. Los tego nieszczęśliwego dziecka
sprawiał mu tyle bólu.
  Henning toczył wewnętrzną walkę. Raz w życiu
sparzył się boleśnie z powodu kobiety. Pierarsza żona
odebrała mu prawie całą pewność siebie. Tak się starał, by
robić wszystko, jak sobie życzyła, był miły i dobry, jak
tylko umiał, a umiał pod tym względem bardzo dużo, lecz
w zamian otrzymywał wyłącznie szyderstwa. Że jest
niezdarny, nudny i podobne obraźliwe słowa, lecące na
jego głowę niczym grad.
  Wszystko to powstrzymywało go od wszelkich dzia-
łań, jeśli chodzi o Agnetę.
  Ale teraz odczuwał niepokój. Była jakaś taka rozświet-
lona, jak bywają zwykle zakochane kobiety, albo jak ktoś,
kto zmierza do bardzo szlachetnego celu.
  Henning miał wrażenie, że Agneta wymyka mu się
z rąk. To nie może się stać! Nagle uświadomił sobie, że
życie bez Agnety będzie nieznośne.
  Padczas lekcji chodził po hallu, tam i z powrotem, tam
i z powrotem. W końcu dzieci wyszły, a on, jąkając się,
poprosił Agnetę, by została jeszcze chwilę. Jest coś,
o czym chciałby z nią porozmawiać.
  Była wyraźnie zdenerwowana. Spoglądała na duży
zegar w hallu, wiszący pomiędzy prastarymi portretami
dzieci Silje.
  - Ja.... Ja nie wiem, prawdę mówiąc... to bardzo się
spleszę - powiedziała i jakby mimo woli dotknęła swojej
dużej torby.
  Henning raz jeszcze zastanowił się nad jej zawartością.
Szkolne podręezniki nie mogły zajmować aż tyle miejsca,
tego był pewien.
  - Ale ja cię proszę - nalegał. - To dla mnie bardzo
ważne.
  Starał się działać jak najszybciej, dopóki odwaga go nie
opuści.
  Skinęła głową i dzieci wyszły. Henning poprosił, by
wrócili do szkolnego pokoju, tam będą mniej skrępowani.
  Fakt, że ona się tak jawnie spieszy, czynił go jeszcze
mniej pewnym, a jego słowa brzmiały nie tak, jakby sobie
życzył. Mimo wszystko jednak zdolał wydusić z siebie, że
jego córka potrzebuje matki, a on sam pragnąłby mieć
żonę. Może nie najlepiej dobrane zdania jak na oświad-
czyny, brzmiało to raczej tak, jakby szukał darmowej
gospodyni, która poprowadzi mu dom.
  Agneta spuściła wzrok. Na jej policzkach pojawily się
wyraźne rumieńce, które z wolna spływały w dół, na szyję.
Minęła dobra chwila, zanim odpowiedziała.
  - Dziękuję ci, Henningu, ale ja mam pewien obowią-
zek...
  Dobry Boże, a cóż to za odpowiedź! Henning widział,
że ona sama jest zdenerwowana tym, co powiedziała.
  - To znaczy, ja chciałam powiedzieć, że... Akurat teraz
nie bardzo mogę ci odpowiedzieć - jąkała się, a słowa
płynęły nieskładnie. - Ja...
  Głos uwiązł jej w gardle.
  Henning pojmował, że jeśli teraz wszystkiego nie
wyjaśni do końca, może ją utracić. Niepewnie wyciągnął
rękę i ujął jej dłoń.
  - Agneto, powiedziałem nie to, co chciałem. Ja...
Mam dla ciebie wiele czułości. Pragnę, byś została moją
żoną, bo nie wyobrażam sobie życia bez ciebie.
  Widział, że Agneta z trudem łapie oddech. Bardzo
starannie dobierała teraz słowa.
  - Ja z radością przyjęłam twoje oświadczyny - powie-
działa uroczyście. - I gdybyś mi tylko dał trochę czasu,
żebym mogła przedstawić sprawę rodzicom, to ja... Ale...
  - Ja, naturalnie, sam do nich pójdę - wtrącił pospiesz-
nie. - Muszę tylko najpierw wiedzieć, czy tobie samej ta
myśl nie sprawia przykrości.
  O mój Boże, myślał z rozpaczą. Czy człowiek może być
bardziej drętwy? Ale czasy wtedy były takie. Takie surowe
poglądy na życie przychodziły z Anglii, gdzie panowała
królowa Wiktoria, rok był 1883, i w większości krajów
Europy, w tym także w Norwegii, obowiązywały zasady
mieszczańskiej, fałszywej moralności.
  Agneta wciąż stała ze wzrokiem wbitym w podłogę.
  - Mnie... Mnie ta myśl sprawia wyłącznie radość
- wyszeptała. - Gdybyś jednak zechciał okazać trochę
cierpliwości i jeszcze trochę zaczekał, to dowiesz się...
wielu rzeczy. A wtedy zastanowimy się, czy powinieneś
pójść do moich rodziców.
  W końcu spojrzała mu prosto w oczy, a on w jej
wzroku dojrzał ból.
  - Myślę jednak, że to beznadziejne. Oni się nie zgodzą
- szepnęła i wybiegła z domu.
  Henning zaciskał zęby. Wszystko poszło, można po-
wiedzieć, średnio. I jakie to tajemnice ona ukrywa?

  Ulvarowi powodziło się znakomicie. Tak znakomicie,
że zastanawiał się, czy nie zostać na dłużej w chacie
komornika. Nie, oczywiście, że nie. Miał przecież cel,
który pragnął osiągnąć. Musi pomóc Tengelowi Złemu.
A ponieważ nie udało mu się zdobyć fletu, trzeba
próbować innych metod. Miał gotowy plan. Zgodnie
z tym, co wyczytał w księgach Ludzi Lodu, kontakt
z przodkiem najłatwiej było nawiązać w Dolinie Ludzi
Lodu. A zatem powinien się tam udać. Musi jednak być
dobrze przygotowany, żeby nie potrzebował zawracać,
jak Ulvhedin czy Ingrid albo Heike i Tula.
  W takim razie musi zdobyć skarb. Za wszelką cenę;
jeśli będzie trzeba, to gwałtem, po trupach, to zresztą nie
stanowi dla Ulvara żadnej przeszkody. Wiedział, że musi
to zrobić, nie wiedział tylko jeszcze jak. Ta część planu nie
była gotowa. Nie może pójść do Doliny bez skarbu, to
pewne.
  Tymczasem rozkoszował się uczynnością Agnety.
Przychodziła do niego codziennie z jedzeniem i różnymi
smakołykami. Zrobiła mu bardzo wygodne posłanie,
sprzątała i ozdabiała chatę, dbała, by mu niczego nie
brakowało.
  Po latach spędzonych w strasznych warunkach zakładu
dla psychicznie chorych to wszystko było niczym rozkosz-
ny sen.
  Dlatego też kiedy do niego przychodziła, stawał się
słodki jak miód. Była bardzo spłoszona i wyraźnie się go
bała, ale on przemawiał najłagodniejszym tonem i naj-
delikatniejszym głosem, przypominał sobie dawno zapo-
mniane dobre maniery, których uczyli go Henning
i Malin, i często skarżył się na bóle, to tu, to tam. Chętnie
leżał w łóżku, kiedy przychodziła, i miał "gorączkę".
Wtedy gładziła go delikatnie po czole i przygotowywała
mu coś gorącego do picia. Udawało mu się też nakłonić ją
czasami, by przyniosła coś mocniejszego z plebanii.
Dolewała mu parę kropli do rozgrzewającego napoju,
a była tak głupia, że potem zostawiała całą butelkę. Te
cholerne baby są naprawdę głupie!
  Ale przyjemnie było na nią popatrzeć. Ulvar leżał,
układał swoje tajemne plany i rozkoszował się jej wido-
kiem, jak biega po izbie, sprząta i szykuje jedzenie.
  "W domu mówię, że zabawię dłużej w Lipowej Alei"
- zwierzyła mu się kiedyś.
  Ale tego dnia była jakaś odmieniona. Widział, że ręce
Agnety drżą, kiedy podawała mu kubek. Na policzkach
płonęły jej rumieńce.
  - Czy coś się stało? - zapytał swoim najsłodszym
głosem.
  Agneta drgnęła i popatrzyła na niego. Wciąż jeszcze nie
przywykła do jego okropnego wyglądu, jeszcze przej-
mował ją dreszcz, kiedy się do niej odzywał, a minę miała
taką, jakby zjadła coś niestrawnego. Ale była dzielna, nie
skarżyła się nigdy.
  - Czy się stało? - zapytała spłoszona. - Nie, a co
miałoby się stać?
  - Ja nie wiem. Czy nikt się o mnie nie pytał?
- zastanawiał się Ulvar.
  - W Lipowej Alei? Nie. Dlaczego oni mieliby mnie
pytać o ciebie? Ale Henning wspomina cię od czasu do
czasu. Zastanawia się, co się z tobą stało. Bo przecież
wiedział, że Wilk wrócił.
  - Naprawdę tak powiedział?
  - A czy on nie nazywa ciebie Wilkiem? Ja tak to
zrozumiałam. To znaczy ja wiem, że masz na imię Ulvar,
ale to przecież naturalne, żeby na kogoś o tym imieniu
mówić na przykład "Wilczek"...
  - Dobrze, dobrze, skończmy z tym - przerwał jej
niecierpliwie. - Ale dlaczego tak chętnie rozmawiasz
o Henningu?
  Miał wrażenie, że Agneta straciła na chwilę oddech.
Potem głęboko wciągnęła powietrze, długo je wypusz-
czała z powrotem i nareszcie musIała powiedzieć to,
o czym starała się przez cały dzień milczeć.
  - Henning zapytał, czy wyszłabym za niego. Myślę, że
mogę ci o tym powiedzieć. Jesteś praecież jego bliskim
krewnym.
  Ulvar usiadł na posłaniu. Patrzył na nią szeroko
otwanymi oczyma, w których pojawiał się i znikał żółty
błysk.
  - Co? - ryknął szyderczym śmiechem. - Henning się
o ciebie oświadczył? Dzisiaj? I co mu odpowiedziałaś?
  Agneta poczuła się dotknięta jego tonem. Nie podoba-
ło jej się też, że Ulvar wstaje z łóżka. A poza tym wcale nie
wyglądał na chorego.
  Urażona powiedziała:
  - Podziękowałam mu za zainteresowanie, ale poprosi-
łam, żeby na odpowiedź poczekał, dopóki nie wypełnię
swojego zobowiązania. Zresztą musimy porozmawiać
z moimi rodzicami, a to wcale nie będzie łatwe.
  Wyskoczył z łóżka i biegał po izbie w skarpetkach,
przypominał dzikie zwierzę tropiące ofiarę. Od tego
leżenia w pościeli w ubraniu cuchnęło od niego niewiet-
rzoną odzieżą. Agneta odnosiła wrażenie, że jest obrzyd-
liwie natarczywy.
  - No i co odpowiesz Henningowi? - syczał, parskając
śliną. - Chciałabyś takiego ślamazarnego, starego dziada?
  - Tak, chciałabym - odparła ostrzej, niż zamierzała,
uważała bowiem, że Henning zasłużył sobie na obronę
z jej strony. - On wcale nie jest ślamazarny, jest troskliwy
i dobry. To wspaniały mężczyzna.
  Jej upór drażnił Ulvara. Stał się nieostrożny. Porzucił
udawaną łagodność i z ponurą miną zbliżał się do niej.
Ona uskoczyła w bok.
  - Henning - syczał przez zaciśnięte zęby. - Henning
jest diabłem. Nie wiedziałaś o tym?
  - Wcale nie jest, to nieprawda!
  Ulvar widział, że jego bliskość przepełnia ją obrzydze-
niem, podszedł więc jeszcze bliżej.
  - Henning mnie okłamywał. Przez całe życie mnie
okłamywał! Skarb Ludzi Lodu należy do dotkniętych,
a nikt, nikt w tym przeklętym domu nie powiedział mi, że
ten skarb w ogóle istnieje. Ukryli go przede mną, ukradli
to, co należy do mnie! Ale teraz koniec z tym! Teraz ja im
oddam. A Henning... Henning dostanie pierwszy!
  - Nie! - wykrztusiła. - Nie masz prawa robić mu nic
złego, on się tobą zajmował od chwili, gdy się urodziłeś,
on nawet pomógł ci przyjść na świat!
  - On ukradł mój skarb! - ryknął Ulvar. - A teraz ja
ukradnę jego skarb!
  - Jego skarb? Co chcesz przez to powiedzieć? - szep-
nęła Agneta drżącym głosem, spoglądając ku drzwiom.
Ale on zastąpił jej drogę.
  Ulvar zrobił krok w jej stronę, a potem jednym
gwałtownym szarpnięciem rozerwał na niej suknię. Krzy-
knęła rozpaczliwie i starała się jakoś zasłonić piersi. Ulvar
uderzył ją po rękach i ściągnął suknię z ramion.
  - Nie! - krzyczała Agneta. - Nie, nie, co ty robisz?
Oszalałeś?
  - Stul pysk, ty cholerna świętoszko, ty głupia babo!
- syczał przez zęby. - Teraz posmakujesz czegoś, o czym
marzyłaś przez całe swoje życie, stara panno! Chciałaś
mnie nawracać? Siedzieć tu i czytać mi psalmy, co? Nie
przyszło ci do tego głupiego łba, że mi to kością w gardle
staje? Wyobrażałaś sobie, że mnie zawrócisz z drogi, że
zrobisz ze mnie pokornego baranka? A teraz widzisz, że to
wszystko gówno! Nic więcej, tylko gówno! Mój władca
jest tak silny, że on...
  Słowa i wyobraźnia go zawiodły, więc wynagrodził to
sobie ściskając mocno szyję Agnety.
  - A gdybym tak teraz przekręcił tę kurzą szyjkę, to co
byś powiedziała?
  Nic, jak sądzę, przemknęło Agnecie przez myśl,
sytuacja jednak była za poważna na żarty. Musiała
przyznać, że jeśli chodzi o Ulvara, pomyliła się komplet-
nie. Teraz ujawniał się w całej okazałości jego prawdziwy
przerażający charakter. Był śmiertelnie niebezpieczny!
  - Proszę cię, oszczędź moje życie - wykrztusiła, bo
trzymał ją tak mocno za gardło, że ledwo mogła mówić.
  Wtedy puścił z ostrym, szyderczym śmiechem. Tym
znanym śmiechem Ulvara, którego ona jeszeze nigdy nie
słyszała.
  - Twoje życie? Nie, nie zamierzam pozbawiać cię
życia! To by była zbyt prosta zemsta na Henningu. Nie, on
może sobie ciebie wziąć, ale uszkodzoną! Wtedy zoba-
czymy, czy będzie cię w ogóle chciał.
  - Nie! - wrzeszczała Agneta. Ale została wepchnięta
do kąta, z którego w żaden sposób nie mogła uciec, nie
miała też możliwości obrony. Ulvar zaczął odpinać pasek.
  Agneta wpadła w histerię.
  - Nie wolno ci mnie tknąć! - krzyczała, zasłaniając
twarz rękami. - Nie dotykaj mnie, ty...
  - No, no, co chciałaś powiedzieć? - skrzywił się
z paskudnym grymasem. - Kim ja jestem?
  - Potwór! Bestia!
  Zrozpaczona, próbowała mu się wymknąć, tłukła
zaciśniętymi pięściami, ale trafiała tylko w jego ramię.
Widziała, że Ulvar od pasa w dół jest nagi, i wrzeszczała
jak opętana.
  Przez dłuższy czas wszystko było jedynie chaosem, ona
walczyła jak wściekła, żeby mu się wyrwać, a on chwytał ją
natychmiast z powrotem, gdy tylko choć na chwilę błysnęła
jej nadzieja, że może uda jej się oswobodzić, i przez cały czas
zdzierał z niej ubranie, sztukę po sztuce. W końcu już nie
miała ani jednej szmatki, którą mogłaby się okryć. Padła na
kolana z rękami skrzyżowanymi na piersiach.
  Ulvar chwycił ją za włosy i brutalnie podniósł z klę-
czek. Nie chciała patrzeć na jego nagie, obrzydliwe ciało,
pełne potwornych ran i blizn, zupełnie zwierzęce, a teraz
gotowe, żeby...
  - Obiecuję ci, że porozmawiam z Henningiem o skarbie
- płakała głośno. - Będę go prosić, błagać, by ci go oddał.
  Przez kilka sekund pełnych nadziei spostrzegła, że on
stoi bez ruchu, jakby zastanawiał się nad taką możliwością.
  - Obiecuję ci - szlochała. - Nie ustąpię, dopóki nie
dostaniesz skarbu.
  Bo Agneta nie miała pojęcia, czym ten skarb jest, myślała,
że chodzi tu o jakieś z materialnego punktu widzenia
wartościowe przedmioty. Nie wiedziała nic o tym, jak
niebezpieczny może być skarb, gdyby wpadł w ręce jednego
z dotkniętych, owładniętych wolą czynienia zła. A jeśli o to
chodzi, Ulvar należał w pewnością do najgorszych.
  Silnym ciosem powalił ją znowu na ziemię.
  - Ech, i co, myślisz, że by ci dał? Żebyś mi przyniosła?
Masz naprawdę wysokie wyobrażenie o sobie, ty cholerna
dziwko!
  Próbowała się czołgać, ale on złapał ją wpół i rzucił na
posłanie. Agneta znowu zaczęła krzyczeć, ze strachu
i z bezgranicznego obrzydzenia.
  Ulvar był coraz bardziej rozwścieczony, w końcu
wpakował jej w usta jakąś brudną szmatę.
  - Nareszcie zamkniesz pysk, ty przeklęta idiotko!
I koniec już z tym wygłupianiem się.
  Wszystko stało się śmiertelnie groźne, Agneta nie
widziała możliwości ratunku. Biła i drapała, darła paznok-
ciami jego skórę i kopała, ale co mogła osiągnąć? Ulvar
miał przewagę pod każdym względem, a teraz trzymał
szamoczącą się kobietę pod sobą.
  Z obrzydzeniem, rozpaczą i przerażeniem poczuła, że
bierze ją w posiadanie. Nie miało znaczenia, że sprawiło jej
to potworny ból. Znacznie gorszy był wstręt, kiedy czuła,
jak się w niej porusza. Cały akt był tak poniżający i tak
upokarzający, że Agneta nie mogła pojąć, dlaczego jeszcze
nie umarła.
  Trzeba jednak przyznać, że nie zrezygnowała do
końca. Broniła się przez cały czas. Nie była dla Ulvara
łatwą zdobyczą. Długo musiał walczyć, zanim w końcu
osiągnął zadowolenie.
  Kiedy nareszcie skończył, był taki zmęczony, że po
prostu opadł na posłanie. Agneta miała jeszcze tyle siły, że
brutalnie zepchnęła go na podłogę i wylała mu na głowę
zawartość jego własnego nocnika.
  Potem złapała swoje ubranie i uciekła. Próbował ją
złapać, ryczał wściekle, ale nie mógł się pozbierać na
zalanej i śliskiej podłodze.





         ROZDZIAŁ XIV


  - Tato - pytała Benedikte swoim świszczącym gło-
sem. - Dlaczego Agneta do nas nie przychodzi?
  - Nie wiem, moje dziecko - odparł Henning zmęczo-
ny. - Naprawdę nie wiem.
  Ale wiedział, dlaczego. To była jego wina. Nie powi-
nien był nigdy nawet wspominać jej o swoich uczuciach.
Trzy tygodnie temu Henning dostał list. Pełen wzburze-
nia list od Agnety. Czytał go tyle razy, że teraz była to już
postrzępiona kartka.
  Drogi Henningu, nie powinieneś myśleć, że chciałabym okazać
Ci niewdzięczność za to, że poprosiłeś mnie o rękę. To naprawdę
wielka życzliwość z Twojej strony. Ale musimy po prostu
zapomnieć o tamtej rozmowie, Henningu. Ja nie jestem Ciebie
warta i nigdy, nigdy nie wyjdę za Ciebie. Za nikogo innego także nie.
  To dla mnie prawdziwy ból, że muszę Cię zranić, ale nie mogę
postąpić inaczej, jak tylko napisać ten list. Moje lekcje z dziećmi
też muszą się skończyć, bo ja już więcej do Lipowej Alei nie
przyjdę. Pozdrów ode mnie kochane dzieci.
  Twoja oddana na zawsze
                                          Agneta

  Nie rozumiał tego. Chciał nawet pójść na probostwo
i zapytać ją, co to znaczy, ale kiedy przed kościołem
spotkał pastorową, ta powiedziała mu, że Agneta jest
chora, leży w łóżku i nie może przyjmować żadnych wizyt.
Nie, Henning nie powinien przychodzić, to nie wypada,
by mężczyzna odwiedzał kobietę leżącą w łóżku. Co jej
dolega? To nerwowa sprawa, mruknęła pastorowa i po-
szła sobie. Wyglądało na to, że wie równie mało jak on, na
czym polega choroba Agnety.
  Henning zamierzał napisać list. Zupełnie neutralny list
z pytaniem o zdrowie, ale nie potrafił sformułować go tak,
jak by chciał. Bo cokolwiek napisał, to wynikało z tego jasno,
że niczego nie rozumie i jest zraniony jej nagłym zerwaniem.
  "Oddana", napisała Agneta, a nie tylko "serdeczne
pozdrowienia". Oddanie oznacza dużo więcej.
  Nie, nie wolno pozwalać sobie na żadne marzenia!
  Ale zapomnieć o niej nie mógł.
  W kilka dni po tym, jak Benedikte zapytała o Agnetę,
do Henninga zaczęły docierać alarmujące raporty. Były to
wiadomości wchodzące do domu kuchennymi drzwiami,
powtarzane przez służbę w różnych domach. Docierały
też, oczywiście, do Lipowej Alei.
  Nie wszystko było tak jak trzeba z panienką na
probostwie. Szeptano mianowicie, że niestety, moja pani,
nie dbała o siebie za dobrze, a w końcu jej ktoś zajrzał pod
spódnice, tak, tak, moja pani, jakiś kawaler...
  To niemożiiwe, myślał Henning, całkowicie tym ogłu-
szony. Nie Agneta! To nie może być prawda! Nie ona!
Prosił służące, żeby nie rozsiewały takich plotek. Napraw-
dę mogłyby uwierzyt w coś takiego?
  Ależ to prawda, sama pomocnica kucharki z plebanii to
mówiła. A niech no tylko pastor i pastorowa się dowiedzą,
to noga panienki na probostwie nie postoi!
  Henning zły był sam na siebie za pytanie, które
wyrwało mu się mimo woli:
  - Skąd pomocnica kucharki może wiedzieć takie rzeczy?
  - O, widziała z pewnością ubranie panienki - wyjaś-
niła służąca.
  Agneta... chora? Za tym musi się kryć coś innego.
Henning nie zamierzał wierzyć plotkom, był lojalny wobec
Agnety. Myślał o tym, co napisała w liście do niego: Nie
jestem Ciebie warta. Ważył i roztrząsał wszystkie informacje.
Najpierw powinien jednak pójść do Agnety. List mógłby
zostać przejęty przez jej rodziców, więc nie odważył się pisać.
  Nie zdążył jednak wybrać się na probostwo, ponieważ
zaszły nowe wydarzenia.

  Ulvar miał tyle rozsądku, żeby wiedzieć, iż jego napad
na córkę pastora może wywołać mnóstwo zamieszania
i nie wiadomo, jak się to dla niego skończy. Zabrał więc
wszystko, co mogło mu być potrzebne, i ukrył się w lesie.
Niedaleko chaty komorniczej. Nie chciał stąd odchodzić,
bo przecież musi zdobyć skarb, niezależnie od tego, ile by
to miało kosztować.
  Minęło jednak pięć dni, a nic się nie działo. Wobec tego
wrócił do chałupy, bo tam miał jeszcze zapasy jedzenia.
Agneta zaopatrzyła go dobrze w przysmaki ze spiżarni na
plebanii.
  Dni płynęły, jedzenie zaczynało się kończyć. Przeklęta
dziwka, czy ona nigdy nie przyjdzie? Pozwoli mi tu leżeć
i zdychać z głodu?
  Jakaś ponura myśl kołatała w jego zepsutej duszy
i mówiła mu, że Agneta rzeczywiście już nie przyjdzie.
  Wspomnienie było dla niego mało przyjemne. Miło
było zemścić się w ten sposób na Henningu, bo ten
nędznik nie będzie już chyba teraz chciał mieć do czynienia
z przechodzoną panienką! Ale ona sama upokorzyła
Ulvara okropnie. Cholerna dziwka! Jeszcze za to dostanie!
  A zresztą, chichotał pod nosem. Już i tak została ukarana.
  Nie, nie może tak leżeć w tej chałupie i czekać nie
wiadomo na co o głodzie! A poza tym musi zdobyć skarb!
  Ostatecznie to głód zmusił Ulvara do opuszczenia
kryjówki. Nie miał jeszcze żadnego konkretnego planu,
ale nie wątpił, że wpadnie na jakiś pomysł. Marco mógłby
mu pomóc. Marco bywał od czasu do czasu niepraw-
dopodobnie głupi, miewał jakieś szlachetne ideały, ale do
brata zawsze odnosił się dobrze. Był Ulvarowi wierny.
Tak, należy wykorzystać Marca.
  Tengel Zły musiał długo czekać. Ale czas się zbliża!
  Przeszedł przez zagajnik i skierował się wprost do
Lipowej Alei. Była niedzieła, a Ulvar wiedział, że w nie-
dzielę wszyscy się tam zbierają. I głupia Malin, i ten jej
jeszcze głupszy Per, i ich smarkacz, no i Marco.
  - Teraz! Teraz dranie zobaczą! - powiedział Ulvar
i poprawił pasek od spodni.

  Henning gotów był właśnie iść na prabostwo, kiedy
przyszła Malin z rodziną. Malin była zmieniona na twarzy
z przerażenia.
  - Co się stało? - zapytał Henning na jej widok.
  - Henning, tak mi przykro. Ale właśnie dowiedziałam
się, że Agneta została wypędzona z domu.
  - Co? Gdzie ona jest?
  - Nie wiem. To się podobno stało dzisiaj rano.
I proboszcza nie było w kościele, tylko wikary. Wszyscy
wiedzą o awanturze.
  - O mój Boże, kochana mała Agneta, co z nią będzie?
Muszę ją odnaleźć. Ona mnie potrzebuje!
  Malin położyła mu rękę na ramieniu.
  - Tak, pawinieneś ją odszukać. Bo teraz Agneta
opowiedziała, co się stało. Ona została zgwałcona, ale
w domu jej nie uwierzyli.
  Henning zbladł.
  - Zgwałcona? Przez kogo?
  - Myślisz to samo co ja? Otóż ona wyznała rodzicom,
a służąca podsłuchała, że zaopiekowała się człowiekiem
odepchniętym przez wszystkich. Chciała zrobić dobry
uczynek i chciała, żeby jej bliski przyjaciel, Henning Lind
z Ludzi Lodu, mógł być z niej dumny. No i ten mężczyzna
ją zgwałcił.
  - O mój Boże - wyszeptał Henning.
  - Tak, ale to nie wszystko. Bo gwałt będzie zdaje się
miał następstwa.
  - Jakiego rodzaju następstwa? - spytał Henning.
Wargi odmawiały mu posłuszeństwa, więc słowa za-
brzmiały bardzo niewyraźnie.
  Malin westchnęła.
  - Ja się boję, Henning. Boję się bardziej, niż jestem
w stanie to wyrazić. Kiedy mówię o następstwach, to mam
na myśli, oczywiście, te najbardziej naturalne w takich
wypadkach. A on przecież jest chory! Czy nie pamiętasz,
co ludzie gadali?
  Żadne z nich nie wymówiło jeszcze ani razu imienia
Ulvara. Ale oboje dobrze wiedzieli, kto zgwałcił Agnetę.
  - Tak, pamiętam - odparł Henning, któremu się po
prostu zbierało na płacz. - Nie chcieli go trzymać
w szpitalu ze względu na niebezpieczeństwo zarażenia
innych chorych. Och, biedna Agneto, co ja mógłbym dla
ciebie zrobić? Muszę cię odszukać...
  W drzwiach stanął Viljar.
  - Ulvar jest na dziedzińcu - powiedział bezbarwnym
głosem. - I wziął Benedikte jako zakładnika.
  Świat zawalił się Henningowi na głowę.
  - Benedikte? - zapytał spokojnie, lecz brzmiało to jak
krzyk.
  - Tak. I grozi, że poderżnie jej gardło, jeśli nie
dostanie skarbu Ludzi Lodu.

  Wszyscy zebrali się na dziedzińcu. Otaczali kręgiem
Ulvara, który stał za niczego nie rozumiejącą Benedikte.
Jak na ironię, dziewczynka była znacznie wyższa niż jej
porywacz. A on nie przestawał miotać na wszystkich
przekleństw, nienawistnych słów i okropnych pogróżek.
  Naprzeciwko niego stał Viljar z Belindą. I Henning,
i Marco, i mały Christoffer. A także Malin i Per.
  I nikt nie mógł nic zrobić. Nikt nie był w stanie pomóc
Benedikte.
  Dzień był wietrzny, lecz mimo to ciepły. Szeleściły
liście lip w alei i trawy w ogrodzie. Po dziedzińcu tańczyły
małe gałązki niesione wiatrem. Po tym starym podwórzu,
po którym chodził Tengel Dobry z uczuciem szczęśeia, że
los dał mu to wszystko. Budynki zmieniły się od tamtej
pory, lecz ziemia była ta sama. Z jak zawsze wydeptaną
trawą tam, gdzie ludzie chodzili na skróty, i ze starymi
żwirowanymi alejkami, z zapachem stajni i obory i z jas-
kółkami śmigającymi w powietrzu.
  A teraz zapanowało tu zło. Przekleństwo Ludzi Lodu
znowu dało o sobie znać.
  Henning był bliski utraty zmysłów z rozpaczy.
  - Zabrałeś mi wszystko, co miałem drogiego, Ulvarze.
Zawiodłeś moje zaufanie. Przez całe życie odpłacałeś mi złem
za dobro. Zabrałeś mi przyszłą żonę i zniszezyłeś jej życie.
A teraz chcesz zabrać mi to, co mam na ziemi najdroższego!
  - Tę tutaj? - zapytał Ulvar z szyderczym chichotem.
- Też jest o co podnosić krzyk. Paskudniejszego dzieciaka
nigdy nie widziałem! Ale ty lepszego nie mogłeś zrobić, ty
ślamazarny koźle!
  Benedikte... Mała, niezdarna, nieszczęśliwa Benedikte
w swojej pięknej niedzielnej sukience w małe czerwone
serduszka. Tak strasznie kochała tę sukienkę! Wkrótce
z niej wyrośnie. Jeśli nie... Może nie będzie miała okazji
już z niczego wyrosnąć.
  Nie! Od takich myśli można oszaleć!
  Per powiedział ostro:
  - Puść dziecko, Ulvarze, bo jak nie, to wezwiemy policję!
  - Dla niej już i tak będzie za późno. Viljar, ty stary,
okaleczony słabeuszu, przynieś mi natychmiast skarb! Nie
dostaniecie dziewczyny z powrotem, dopóki nie dacie mi
skarbu.
  Wiatr bawił się szpakowatymi włosami Viljara.
  - Nie możesz dostać skarbu - powiedział starając się,
by brzmiało to spokojnie, choć był tak zdenerwowany, że
dygotał jak w febrze. - Przyrzekłem to Heikemu na
statku, którym wracaliśmy z Danii. Dobrze wiesz, że
użyłbyś go w niecnych celach.
  - Tak, właśnie tak zrobię. I muszę go mieć!
  - Gdzie zamierzasz z nim pójść? - zapytała Malin.
  - Nic cię to nie obchodzi, ty stara zdziro! Ale mogę ci
powiedzieć. Zamierzam pójść do Doliny Ludzi Lodu. Bo
Tengel Zły mnie wybrał, żebym go uwolnił.
  - Głupie gadanie!
  - Myślicie, że go nie widziałem, co? I mało brakowało,
a już byłbym go uwolnił. Już prawie miałem w ręku flet...
  - O mój Boże - szepnął Viljar.
  Powietrze przeszył ohydny śmiech.
  - Tak, tak, oszukałem was wszystkich! Nie wiedzieliś-
cie o tym, co? Że przeczytałem wszystkie te przeklęte
księgi o Ludziach Lodu. Tuż pod waszymi nosami!
  Wszyscy wstrzymali dech. Jego trzymająca nóż ręka
groźnie zbliżała się do gardła Benedikte.
  - Ale podstępni ludzie spalili flet. Wobec tego muszę
mieć skarb, i to szybko. Nie mam już czasu, żeby czekać.
  - Skarbu tutaj nie ma - powiedział Henning.
  - Wiem o tym, stary baranie! Ty, Viljar, ze mną
i z dzieciakiem pojedziesz po skarb. I będziesz robił, co
mówię, bo jak nie, to...
  Wykonał nieznaczny ruch nożem, a Benedikte krzyk-
nęła głośno. Po szyi dziewczynki spływała strużka krwi.
  - Ulvar - poprosił Marco. - Puść Benedikte!
  Ulvar odwrócił się do niego natychmiast.
  - A ty trzymaj pysk! Palcem w bucie nie ruszyłeś, żeby
mi pomóc, a taki niby jesteś miłosiemy! Ty także
pojedziesz z nami. Na wypadek, gdyby coś poszło nie tak
i musiałbym ciachnąć.
  Zrobił dla demonstracji groźny gest.
  Dziewięcioletni Christoffer zobaczył, że jego najlepsza
przyjaciółka płacze. Widział krew na jej szyi i zanim
ktokolwiek zdążył go powstrzymać, dopadł do niej.
  - Nie wolno ci kaleczyć Benedikte! - zawołał i zaczął
szarpać Ulvara za rękę.
  Malin krzyknęła i zrobiła krok naprzód. Wszyscy
widzieli, że dłoń Ulvara zaciska się na nożu. Wtedy rozległ
się strzał, a jego echo długo jeszcze odbijało się od
zabudowań.
  Ulvar wytrzeszczył oczy i patrzył, niczego nie rozumie-
jąc, na swego brata. Potem osunął się na ziemię, a nóż
wypadł mu z ręki.
  Marco stał z dymiącym pistoletem w dłoni.
  Skąd on wziął tę broń? pomyślał Henning, bo jego
umysł nie był jeszcze w stanie przyjąć innych wrażeń.
  Benedikte rzuciła się z płaczem w ramiona ojca, a on
przyciskał ją do siebie z desperacją.
  - Tato - szlochała żałośnie. - Czy ja jestem brzydka?
  - Nie - odpowiedział, a płacz dławił go w gardle.
- Nie, Benedikte. Nie, dla mnie jesteś najpiękniejszą
dziewczynką na świecie.
  - I dla nas także - powiedziała Malin, kucając obok
małej. - Dla nas wszystkich jesteś ładna.
  Pośrodku podwórza klęczał Marco i płakał. Nigdy
przedtem nie widzieli go w takim stanie. Ten niezwykle
urodziwy młodzieniec trzymał w objęciach ciało brata
i plakał gorzkimi łzami.
  - To było konieczne, Marco - powiedziała Belinda
łagodnie.
  - Wiem, ale on był moim bratem. Zawsze mnie
podziwiał, a ja musiałem to zrobić. Ja go kochałem,
Belindo. W jakiś dziwny sposób kochałem go.
  - Wiemy o tym, Marco. My też go kochaliśmy.
  - Czy myślicie, że on zdążył się zorientować, kto go...?
  - Nie, Marco - odparł Viljar. - To była momentalna
śmierć.
  - Dziękuję - szepnął Marco i pochylił głowę nad
swoim bliźniaczym bratem. Gładził delikatnie jego nie-
sforne włosy.
  - Ale jak udało ci się to zrobić? - zapytał Viljar
zdumiony. - Ten pistolet był przecież zamknięty.
  Marco potrząsnął głową.
  - Nie pytaj o to - powiedział zdławionym głosem.
- To nie ma znaczenia. A zresztą, skoro chcesz...
Widziałem przez okno, że Ulvar trzyma Benedikte,
i wziąłem pistolet, bo bardzo mnie to zmartwiło. Nie
chciałem, żeby... Ulvar...
  Viljar skinął głową. Wszyscy jednak widzieli, że
wyjaśnienie go nie zadowala. Tego pistoletu nikt prócz
niego nie mógł wyjąć. Tylko on miał klucz.
  Solve też to potrafił, pomyślał Henning. Solve potrafił
wezwać, jeśli tak można powiedzieć, rzecz albo człowieka,
którego akurat potrzebował, po prostu siłą myśli.
  Patrzyli na niezwykłego Marca, którego właściwie
wcale nie znali; zawsze był taki powściągliwy i zamknięty
w sobie. Pokazywał tylko piękną i łagodną fasadę, a im to
wystarczało.
  Marco wstał. Pomogli mu ułożyć zwłoki brata na
ławie, uporządkować jego ubranie. Viljar okrył zmarłego
swoją kurtką. Bo jeszcze wiele spraw pozostało do
wyjaśnienia...
  - Marco - powiedziała Malin. - Myślę, że masz nam co
nieco do powiedzenia.
  Odeszli kawałek od ułożonych na ławie okrytych
zwłok. Marco otarł łzy i spojrzał na nią pytająco. Reszta
otoczyła ich i czekała.
  - Zawsze byłam taka wdzięczna Ulvarowi - powie-
działa Malin. - Bo chociaż odnosił się do nas złośliwie, to
zawsze nas ochraniał przy pomocy wilków. Chociaż nigdy
nie chciał się do tego przyznać. Ale ja wierzyłam.
  Marco uśmiechnął się ze smutkiem.
  - Uważałem, że tak będzie najlepiej. Że będziecie
o nim myśleć dobrze.
  - A więc właściwie to ty...?
  Nagle uświadomili sobie, jaka cisza zaległa nad Lipową
Aleją. Wiatr ustał, tylko z bardzo daleka dochodził gwizd
pociągu, smutny i przeciągły. Ale zewnętrzny świat
przestał ich teraz obchodzić. Była to chwila obrachunków
Ludzi Lodu, więc i czas przestał mieć znaczenie. Mogli się
znaleźć w dowolnym stuleciu, tak w każdym razie czuli.
  Marco stał naprzeciw nich w pewnym oddaleniu.
Wykonał ledwo dostrzegalny ruch ręką i nagle spoza
budynków wybiegły dwa ogromne wilki i stanęły po obu
jego stronach.
  Zebrani jęknęli.
  - Ale od czasu do czasu bywały trzy - powiedział Per.
  - Gdybyście tylko chcieli spojrzeć za siebie...
  Odwrócili się natychmiast, lecz niczego nie dostrzegli.
A kiedy powrócili do dawnej pozycji, Marca także nie
było. Na jego miejscu stały trzy wilki.
  Po chwili zjawił się znowu Marco, a dwa wilki zniknęły.
  - Więc to byłeś ty? - szepnęła Malin. - Ty sam? To ty
uratowałeś Pera i mnie przed spaleniem w willi Johnsena?
  - Tak. Nie udało mi się powstrzymać Ulvara, by jej nie
podpalał. Ja nie miałem nad nim pełni władzy.
  - I ty pilnowałeś Christoffera, kiedy był malutki?
  - Nie, to jeden z moich... pomocników. Ja musiałem
chodzić do szkoły.
  Pojmowali instynktownie, że o pomocników nie po-
winni pytać.
  - To ty uratowałeś Viljara, kiedy topił się w rzece
- powiedziała znowu Malin. - Ale dlaczego zatrzymałeś
mnie, kiedy biegłam za Ulvarem do lasu?
  - Bo tam robił najmniej szkód. Było mi tylko przykro
z powodu tego człowieka, który uciekając z Lipowej Alei
musiał umrzeć. Tego, co dostał ataku na schodach
własnego domu. Nie wiedziałem, że ma słabe serce, byłem
za mały, żeby rozumieć takie sprawy.
  Belinda przyglądała mu się zamyślona.
  - Marco... A tego dnia, kiedy my z Viljarem wróci-
liśmy do domu, całkowicie wyniszczeni i fizycznie,
i psychicznie, jedno umierające, drugie bez zmysłów...
Pamiętasz, że ktoś wtedy przychodził do nas nocą?
Nie, chyba nie możesz pamiętać, byłeś za mały. Ale
ten, kto do nas przychodził, sprawił, że wyzdrowieliś-
my.
  Uśmiechnął się tym swoim oślepiającym uśmiechem.
  - To byłem ja. Pamiętam to bardzo dobrze. Wybaczcie
mi, że odzywałem się do was wtedy tak niegrzecznie! Ale
chodziło o to, żeby spowodować reakcję, zmusić was do
działania.
  - A te błyski i grzmoty, które tak bardzo impono-
wały mnie i Henningowi, a o których myśleliśmy, że
zawdzięczamy je Ulvarowi, to także ty? - zapytała
Malin.
  - Chcecie zobaczyć małą demonstrację? - uśmiechnął
się. - Nie, to niepotrzebne, ale to byłem ja. Ulvar
uwielbiał, kiedy ja, jak to określał, czarowałem. Zawsze
śmiał się z tego serdecznie.
  No, serdecznie to może akurat nie najlepsze określenie
dla grzmiącego śmiechu Ulvara, ale wszystk układało się
teraz w bardzo logiczną całość.
  Dzieci patrzyły na Marca wytrzeszczonymi oczyma.
Zdaje się niewiele pojmowały z tego, co się stało, na
wszelki wypadek mocno ściskały ręce swoich ojców. By
nikt im nie odebrał Henninga albo Pera.
  Henning zmarszczył brwi.
  - A mimo wszystko pozwalałeś Ulvarowi na te wy-
bryki? On robił mnóstwo naprawdę okropnych rzeczy,
z których nie znamy na pewno nawet połowy.
  - Tak jak powiedziałem, nie miałem nad nim ani
pełnej kontroli, ani władzy. A poza tym musiałem czekać.
On miał przecież zadanie do spełnienia.
  - No tak, miał zadanie. A teraz jest za późno.
  - Nie, wcale nie. On wykonał swoje zadanie.
  Henning zamarł. Wszyscy patrzyli na niego, a on
myślał o czymś intensywnie.
  - Agneta - szepnął w końcu. - A więc to prawda! Ale
że ona mogła być ofiarą... Chociaż to oczywiście wyrok
losu. Zawczasu postanowione. A zatem ona znalazła się
pod opieką Ludzi Lodu.
  Malin próbowała śledzić tok jego myśli, ale nie bardzo
jej się to udawało.
  Henning podniósł wzrok na korony lip w alei. Wiatr
znowu poruszał gałązkami, a liście mieniły się różnymi
odcieniami zieleni i żółci. Przypominał sobie tę noc, kiedy
Saga umierała, pozostawiając dwóch nowo narodzonych
synków: "Od jednego z nich pochodził będzie najpotęż-
niejszy z Ludzi Lodu. Ten drugi ma... inne zadanie do
spełnienia".
  Henning napotkał wzrok Marca. Ile właściwie wiedział
ten dwudziestodwuletni młodzieniec?
  - A więc to Ulvar jest tym, który miał się przyczynić
do rozwoju rodu! Od niego ma pochodzić zbawca. A ty,
Marco? Co z tobą?
  Niebezpiecznie urodziwy młodzieniec uśmiechnął się
smutno.
  - Dla mnie wybiła właśnie godzina i będę musiał was
opuścić...
  - Opuścić nas? - wołali jedno przez drugie.
  - Tak.
  - Czy to było twoje zadanie? - zawołał Henning. - Zabić
brata, kiedy wykona to, do czego został przeznaczony?
  - Nie, nie. Ale, Henning, jeśli chcesz znaleźć Agnetę, to
powinieneś się spieszyć. Bo ona jest właśnie w drodze, żeby
opuścić parafię. Idzie głównym traktem w stronę Christianii.
  - Muszę ją natychmiast tutaj przyprowadzić!
  - Tak! I nie bój się. Ani ona, ani dziecko nie zostały
zarażone straszną chorobą Ulvara.
  - Prędzej czy później ta choroba i tak by mu zabrała życie
- powiedziała Malin, która przecież była z wykształcenia
pielęgniarką i od razu stwierdziła u Ulvara oznaki syfilisu.
  - Bez wątpienia - potwierdził Marco. - Ale najpierw
doprowadziłaby go do utraty zmysłów. A już i tak był
wystarczająco niebezpieczny.
  Marco podszedł do Henninga i uściskał go serdecznie.
  - Dziękuję ci! Byłeś najlepszym przybranym ojcem,
jakiego mogło miee dwóch osieroconych chłopców.
Dzięki tobie przeżyliśmy trudne narodziny, a potem
mieliśmy spokojne i bezpieczne dzieciństwo. Dziękuję ci
także w imieniu Ulvara. Był w tym domu taki szczęśliwy,
jak tylko ktoś do niego podobny mógł być.
  - Ale ty nie możesz nas opuścić, Marco.
  - Muszę. Właśnie teraz, w tym roku, muszę was
opuścić. A ty spiesz się, dogoń Agnetę, żeby nie odeszła za
daleko.
  Henning uścisnął go po raz ostatni, otarł po kryjo-
mu oczy, zostawił Benedikte pod opieką Malin i po-
biegł starą lipową aleją, która zachowała swój charakter
i swoją urodę mimo wszelkich przemian, jakie się w pa-
rafii wciąż dokonywały.
  Marco zwrócił się do Malin.
  - Takie same podziękowania należą się tobie, Malin.
Byłaś wspaniałą przybraną matką dla nas obu. I wybacz
mojemu bratu wszystek ból, jaki ci zadał.
  Malin nie była w stanie odpowiedzieć, coś dławiło ją
boleśnie w gardle. Przypomniała sobie Marca, kiedy był
maleńki... Jak jego skóra połyskiwała czasami złotem
w blasku ognia na kominku. Ten połysk teraz zniknął, ale
jeszcze parę lat temu widziała go, pamięta, w blasku ognia
w noc świętojańską.
  Malin zawsze zastanawiała się nad tym chłopcem i jego
pochodzeniem.
  - I ty, Per - rzekł Marco wzruszony. To była dla
niego bardzo trudna chwila. - Ty zająłeś się nami,
choć sam nie masz w sobie ani kropli krwi Ludzi
Lodu. Z bardzo ciężkim sercem opuszczam was wszys-
tkich.
  - No, a twoje wykształcenie, mój chłopcze? Czy
chcesz to wszystko zmarnować?
  - Nie, wprost przeciwnie, to było absolutnie niezbęd-
ne. To ważny etap na mojej drodze.
  Na jakiej drodze? zastanawiali się wszyscy. Ale coś
powstrzymywało ich od zadawania pytań.
  Marco podszedł do sześćdziesięciotrzyletniego teraz
Viljara.
  - Teraz, najdroższy przyjacielu, długi czas cierpień
dobiegł końca. Wycierpiałeś dużo. Ciosów spadło na
ciebie wiele i były bardzo bolesne, to tobie pisane było
przeżyć najcięższe czasy Ludzi Lodu. Ale teraz mrok się
rozprasza i nadchodzi brzask. Ulvar był ostatnim krzy-
żem, który musiałeś dźwigać; od tej poryr nic bolesnego
nie dotknie już ciebie ani twojej Belindy.
  Marco położył dłoń na głowie Beneditcte.
  - Ta mała dziewczynka da sobie w życiu znakomicie
radę. Jest silniejsza, niż możemy się domyślać. Pamiętajcie
o tym, Viljarze i Belindo! I powiedzcie Henningowi. On
musi o tym wiedzieć, bo zupełnie niepotrzebnie zamart-
wia się przyszłością córki.
  - Jak dobrze to słyszeć - szepnęła Belinda.
  Marco objął ją i mocno do siebie przytulił. Nazwał ją
wierną dziewczyną, która przez małżeństwo weszła do
Ludzi Lodu w najbardziej tragicznym dla rodu okresie
i nigdy, nawet na moment ich nie zawiodła.
  Jego słowa uszczęśliwiły Belindę.
  Teraz Marco uściskał Benedikte, a potem wziął na ręce
Christoffera.
  - A ty, mały urwisie, jesteś niemal tak szalony jak twój
dziadek Christer był w młodości. Chociaż nie, sporo ci
jednak brakuje. Dbaj jak najlepiej o swoje kuzynki. Bądź
opiekunem i rycerzem dla nich obu, dla Benedikte i dla
małej córeczki Ulvara. To moja bratanica, pamiętaj!
  Zebrani drgnęli. Skąd on może wiedzieć, czy to będzie
chłopiec, czy dziewczynka?
  Marco pożegnał się już ze wszystkimi. Stanął jeszcze na
moment przy zwłokach brata.
  - Zajmiemy się nim - powiedział Viljar. - Będzie miał
godny pogrzeb. I spocznie wśród swoich przodków.
  - Dziękuję - odparł Marco i ruszył w stronę lasu.
  - A nie zabierzesz swoich rzeczy? - zawołała za nim
Malin, pociągając nosem.
  Odwrócił się i potrząsnął głową, a jego czarne loki
tańczyły wokół twarzy. Nigdy nie widzieli nic równie
pięknego jak ten uśmiech, który posłał żm na pożegnanie.
  Wkrótce zniknął za zabudowaniami.
  W lesie na wzgórzach czekały na niego dwa czarne anioły.
  - Bądź pozdrowiony, Marco - powiedziały. - Twoi
rodzice są bardzo z ciebie zadowoleni.
  - Ale musiałem zabić własnego btata - rzekł z rozpaczą.
  - To było nieuniknione. Ulvar miał w swoich żyłach
zbyt dużo krwi Tengela Złego. Nie mogliśmy go poko-
nać, bo był wybrańcem złych mocy. A Tengel jest silny,
wiesz o tym. Silniejszy niż większość mocy na tym świecie
i poza nim.
  - Mimo to moje serce jest ciężkie.
  - Wiemy o tym. Twoi rodzice również są w żałobie.
  - Dlaczego pozwoliliście mu działać tak długo?
  W ciemnych oczach jednego z czarnych aniołów pojawił
się wyraz zamyślenia, jakby spoglądał w przyszłość.
  - To dziecko, które dziewczyna nosi, będzie miało
wnuka...
  - Ach, tak - rzekł Marco po krótkiej pauzie. - A wte-
dy godzina wybije?
  - Wtedy Ludzie Lodu uzbroją się do walki z Ten-
gelem Złym. Jak więc widzisz, czas się zbliża.
  - Ale Ludzie Lodu nie będą musieli walczyć sami?
  Czarny anioł uśmiechnął się tajemniczo.
  - Nie. Nie będą musieli walczyć sami. Ale też pomoc
będzie niezbędna. Nigdy ten świat nie widział równie
potężnej i strasznej siły jak Tengel Zły, ten, który był dość
odważny i wytrwały, by dotrzeć do Zródeł Życia i napił
się tam wody zła.
  Milczeli przez chwilę. Tu w górze las szumiał ponuro.
  Marco westchnął.
  - A ja? Co ja mam teraz robić?
  - Teraz zaczyna się twój czas nauki, Marco.
  Młody człowiek wyprostował się.
  - Jestem gotów. Prowadźcie mnie tam, gdzie macie
życzenie!

  A na dole w Lipowej Alei Henning otwierał drzwi
przed zdruzgotaną Agnetą.
  Przeżyli długie i bardzo trudne chwile na drodze do
Christianii. Przesiedzieli ponad godzinę nad rowem,
przekonując się nawzajem, obwiniając siebie samych o to,
co zrobili lub czego nie zrobili, tłumacząc szeptem trudne
sprawy. Wiele łez zostało wylanych w ciągu tej godziny.
Okazano wiele wyrozumiałości i ciepła. Rumieńce wstydu
wypływały na policzki Agnety i znikały, samotność
i rozpacz pojawiały się na przemian z zakazaną, ale coraz
silniejszą nadzieją.
  Teraz Henning zapraszał ją serdecznym gestem, by
weszła do domu w Lipowej Alei.
  Agneta pochyliła głowę i starała się odwzajemnić jego
uśmiech. Czuła dla niego bezgraniczną wdzięczność, lecz
akurat w tej chwili nie była w stanie okazać innych uczuć
oprócz rozpaczy.
  Razem z Agnetą ten próg przekraczała wnuczka Sagi.
To był jej dom, Lipowa Aleja, stara siedziba rodu.