

_____________________________________________________________________________



                             Margit Sandemo


                         SAGA O LUDZIACH LODU


                                Tom XI

                                Zemsta

_____________________________________________________________________________



        ROZDZIAŁ I


  Przez pierwsze pół roku po powrocie z Tobronn
Villemo była nieszczęśliwa, i to nieszczęśliwa przez
duże N. Obnosiła skupioną, obojętną na wszystko
twarz, jaką niekiedy widuje się u ludzi, którzy chcieliby
powiedzieć światu: "Patrzcie, jak ja cierpię!"
  Nikt nie cierpiał głębiej i bardziej beznadziejnie niż
ona.
  Ale rację miał chyba jednak Niklas twierdząc, że
wierna miłość do zmarłego Eldara Svanskogen była
zdecydowanie bardziej wynikiem uporu niż potrzeby
serca. Tylko że do tego Villemo nigdy by się nie
przyznała, nawet przed samą sobą. Jakby nosiła naj-
większe w świecie klapki na oczach. A złośliwe plotki,
że Eldar był ojcem kilkorga dzieci w okolicy, a nawet że
z tego powodu zamordował jedną z owych nieszczęs-
nych dziewcząt, nie, któż mógł uwierzyć w coś takiego?
Villemo dokonywała starannego wyboru wspomnień
o swoim ukochanym. Wszystko co nieprzyjemne wy-
rzuciła z pamięci. Zachowała jedynie owe nader rzadkie
przypadki, gdy cokolwiek wskazywało, że także w jego
duszy istnieje łagodność, że w ogóle żywi on jakieś
ludzkie uczucia i jest nadzieja na poprawę. W jej
wspomnieniach Eldar był upadłym aniołem. A piękną
scenę śmierci, gdy wyznał jej długo ukrywaną miłość,
przeżywała wciąż i wciąż od nowa.
  I chociaż nigdy nie wymieniała imienia Eldara - to
był jej święty skarb, należał wyłącznie do niej - Kaleb
i Gabriella z trudem znosili stan jej ducha. Nie chcieli,
by córka traktowała ich z wyrozumiałym, pełnym
wyższości uśmiechem, dając do zrozumienia, że nie są
w stanie zrozumieć, co czuje, ani by trwała pogrążona
w smutnych wspomnieniach, z wyrazem tęsknoty
w oczach, przy lada okazji wypełniających się łzami.
Chcieli odzyskać swoją zdrową, pełną radości życia,
nieco szaloną Villemo, którą tak dobrze znali i tak
bardzo kochali.
  Poza tym jednak była miła i posłuszna jak nigdy
przedtem. A w stosunku do owych nieszczęsnych istot,
które oboje z Eldarem odkryli w piwnicy w Tobronn,
przejawiała niezwykłą wprost łagodność. Wszyscy oni,
cała ósemka upośledzonych, czuli się znakomicie i ze
swej strony pomagali jak umieli w Grastensholm,
Elistrand i w Lipowej Alei. Oczywiście, stwarzali wiele
problemów, szczególnie Mattiasowi, który uważał, że
żadne z nich nie powinno mieć potomstwa, ale jak
można temu zapobiec, nie kontrolując ich prywatnego
życia? Na razie nic alarmującego się nie stało i wszyscy
żyli bezpieczni, chronieni przed światem zewnętrznym,
jego szyderstwami i niechęcią, a nawet nienawiścią.
Przeciętny człowiek tak bowiem został stworzony, że
na to, co odmienne, często reaguje gniewem i nienawiś-
cią. Ponieważ lęka się tego, czego nie rozumie, bywa
agresywny.
  Ośmioro podopiecznych Villemo miało się dobrze,
pozwolono im żyć w spokoju. Z początku co prawda
szeptano w okolicy, że Ludzie Lodu znaleźli sobie tanią
siłę roboczą, ale kiedy ludzie poznali historię tych
biedaków, gadanie ucichło.
  Swoich bolesnych problemów jednak owa ósemka
rozwiązywać nie była w stanie. Gdy zatem któreś z nich
dręczyły złe sny o Tobronn lub nawiedzały wspo-
mnienia ciemnej piwnicy i bicza albo dręczył strach, czy
nie trzeba będzie tam wrócić, posyłano po Villemo.
Spieszyła, pełna zrozumienia, i pocieszała.
  Pod tym względem była nieoceniona, ważniejsza
nawet niż Mattias i Niklas, których wszyscy kochali
i do których przychodzili ze swoimi prawdziwymi bądź
urojonymi cierpieniami. Ale tylko Villemo wiedziała,
ona jedna była świadkiem ich nędzy i upokorzenia
w Tobronn.
  Kaleb martwił się poważnie. Raz po raz ktoś ze
służby przychodził z informacją, że wokół Elistrand
dzieją się jakieś dziwne rzeczy. Wyglądało na to, że
dwór jest obserwowany. Widywano jakieś tajemnicze
postacie, umykające w popłochu, gdy ktoś się zbliżał.
Domownicy byli wypytywani przez nieznajomych
o Villemo: gdzie się znajduje, dlaczego nie wychodzi
z domu i podobne sprawy.
  O Villemo!
  Kaleb pytał córkę, co to może znaczyć, lecz ona
niczego nie pojmowała. Nigdy się bowiem nie dowie-
działa, kim byli owi czterej jeźdźcy, którzy zamor-
dowali Eldara Svartskogen. Przypuszczała, że zginął
w walce jako powstaniec. Nie słyszała przysiąg starego
Wollera, że odnajdzie pannę z Elistrand. Jego syn, jego
jedyny syn Mons został zabity przez Eldara i Villemo.
To mogło zostać pomszczone tylko w jeden sposób.
Eldara dostali... ale ona żyje.
  Nie, Villemo nie domyślała się nawet, dlaczego
Elistrand mogłoby być obserwowane, dlaczego jacyś
ludzie dopytywali się o nią.
  - Cóż ty masz za tajemniczych wielbicicli, Villemo?
- śmiała się Gabriella.
  W takich razach twarz córki znowu przybierała wyraz
przygnębienia i bezgranicznej rozpaczy. Villemo bez
słowa odchodziła do swego pokoju, gdzie na łóżku wciąż
jeszcze nie było żadnej inskrypcji. "Tu sypia najszczęśliw-
szy człowiek na świecie!" Jak mogła być taka głupia, żeby
wymyślić coś podobnego! Nie, propozycja Dominika:
"Miłość ponad wszystko", była zdecydowanie najlepsza.
Nie mogła się jednak zmusić, by kazać to wyryć.
  Kiedy nadeszło lato, Kalebowi było tak serdecznie
przykro z powodu jej nieutulonej, lecz jego zdaniem
trochę dziecinnej udręki, że zmuszał ją, by wychodziła
z domu.
  - Stara matka Sigbritt nie może już opuszczać izby.
Zanosimy jej co parę dni mleko i coś do jedzenia. Czy
mogłabyś się tym zająć, Villemo?
  Córka stłumiła bolesne westchnienie, ale obiecała, że
weźmie na siebie ten obowiązek.
  Bo tak naprawdę, to była ogromna przyjemność
wyjść na dwór, rozkoszować się wspaniałym latem.
Tylko nie chciała się do tego przyznać. Skoro ma
cierpieć, to ma, i już!
  Podczas czwartej wyprawy przytrafiło jej się coś
dziwnego.
  Był gorący dzień w samym środku lata. Villemo,
zamyślona, wracała od starej. Szła wolno przez las,
pusta bańka po mleku obijała się o jej nogi, a wysoka
trawa łaskotała bose stopy. Na skraju ścieżki błękit-
nofioletowe wyki pięły się ku światłu, a dalej, w leśnym
mroku, bladoczerwone dzwonki połyskiwały nieśmia-
ło na tle czarnej ziemi.
  W tym pięknym otoczeniu Villemo czuła się bardziej
samotna niż kiedykolwiek. Ten, z którym pragnęła
dzielić życie i wszelkie radości, odszedł, już go nie
miała. Spoczywał w zimnym grobie na równinie
Romerike, daleko od niej.
  Ścieżka zrobiła się teraz węższa, drzewa rosły gęściej
po obu stronach.
  Nagle przystanęła. Wyraźnie słyszała tętent kopyt.
I zaraz za jej plecami pojawił się w dzikim galopie jakiś
jeździec, cały w czerni, na wielkim, ciężkim koniu,
najwyraźniej nie mając zamiaru zatrzymać się ani
zwolnić.
  Przez okamgnienie Villemo stała jak ogłuszona. Czy
on mnie nie widzi? przeleciało jej przez głowę.
  Ależ tak, widział ją! Twarz miał przesłoniętą gał-
ganem, tylko oczy błyszczały spod kapelusza, i te oczy
patrzyły wprost na nią ze strasznym, najzupełniej
świadomym zamiarem. Gnał wahającego się konia
naprzód, tam gdzie stała...
  Villemo ocknęła się z przerażenia i błyskawicznie
rzuciła się przed siebie. Wiedziała jednak, że ścieżka
nieprędko zrobi się szersza. Wtedy będzie już za późno.
Poczuła na plecach gorąco końskiego oddechu i sko-
czyła w bok, w gęstwinę kolczastych, splątanych gałęzi.
Z zamkniętymi oczyma starała się uciec jak najdalej od
dróżki. Ręce, nogi, nawet uszy podrapane miała do
krwi, ale wkrótce uświadomiła sobie, że koń stanął.
Jeździec zaplątał się we własne sieci - nie mógł
zawrócić na wąskiej ścieżynie ani tym bardziej konno
gonić przez las uciekającej Villemo.
  Ona zresztą była już daleko. Przedzierała się przez
zarośla, łamiąc mniejsze gałązki. Nie wiedziała, dokąd
zmierza, bo nie mogła mieć oczu otwartych dłużej niż
przez kilka sekund. Wciąż się o coś potykała, poranione
stopy spływały krwią, wyglądało jednak na to, że
jeździec dał za wygraną. Sprawiał wrażenie tak rosłego
i barczystego, że nie byłby w stanie przedostać się przez
ten pierwotny gąszcz.
  Ze zmęczenia oddech Villemo zrobił się świszczący.
Pełzała na czworakach pomiędzy wielkimi kamieniami
i przez plątaninę krzewów, a gdy tylko mogła, zrywała
się i biegła jak szalona, potykała się, padała, wstawała
i znowu biegła.
  Nagle pojaśniało. Przed nią, nawet niezbyt daleko,
leżało Grastensholm.
  Zebrała się na odwagę i pospiesznie spojrzała za
siebie, na łąkę, tam gdzie jej prześladowca powinien był
wyjechać z lasu, ale nikogo nie dostrzegła.
  Zmęczona, podrapana i zakrwawiona, z włosami
w nieładzie, pełnymi igliwia i połamanych gałązek,
powlokła się do Grastensholm. Przystanęła w hallu, by
odetchnąć i doprowadzić się jakoś do porządku.
  Nikt, zdaje się, nie widział, jak wchodziła, co mimo
przerażenia sprawiło jej jednak przykrość, bo równie
dramatycznego entree nigdy jeszcze nie miała.
  Wkrótce z dużego salonu doszły ją wzburzone
głosy. Najwyraźniej nikt nie miał czasu dla obcych,
domownicy zajęci byli własnymi zmartwieniami.
  Stała, nie wiedząc, co począć, gdy drzwi otworzyły
się gwałtownie, z salonu wypadła zalana łzami Irmelin
i nie zwracając uwagi na Villemo, wbiegła po schodach
na górę.
  To bardzo niezwykła sytuacja, by w Grastensholm
ktoś mówił podniesionym głosem. Mattias i Hilda byli
bardzo spokojnymi ludźmi. Villemo ostrożnie wsunęła
się do salonu, w którym teraz panowała kompletna
cisza.
  Zobaczyła Niklasa. Twarz mu płonęła, zaciskał
wargi z wyrazem dziwnego uporu.
  Gdy weszła, powitało ją milczenie.
  - Proszę mi wybaczyć, jeśli przychodzę nie w po-
rę...
  W pokoju byli też Mattias i Hilda, oboje próbowali
się opanować.
  - Villemo, kochanie, jak ty wyglądasz? - zawołał
Mattias na jej widok. - Przydarzyło ci się coś złego?
  Villemo uznała, że to nie jest odpowiednia pora na
zajmowanie się sobą. Wyglądało na to, że oni mają
większe problemy.
  - Nie, nic takiego. Po prostu potknęłam się na
zboczu i wpadłam w zarośla. Ale dlaczego wszyscy
jesteście tacy zdenerwowani? Stało się coś?
  Rodzice Irmelin spoglądali po sobie.
  - Równie dobrze możesz dowiedzieć się wszy-
stkiego od razu, w końcu prędzej czy później
i tak to wyjdzie na jaw - powiedział Mattias,
a jego zazwyczaj pełne życzliwości oczy spoglądały
na nią ze smutkiem. - Niklas poprosił właśnie
o rękę Irmelin. A my musieliśmy, niestety, od-
mówić.
  Myśli kłębiły się bezładnie w głowie Villemo.
  - Irmelin i Niklas? Mieli zamiar... się pobrać? Nie
wiedziałam, że oni...
  - Nie - przerwał jej Niklas gniewnie. - Ty z pew-
nością nie zauważyłaś niczego. Oczywiście, że nie!
Zanadto jesteś zajęta własną osobą. Tylko że my od
wielu lat jesteśmy sobie bliscy i o tym powinnaś była
wiedzieć.
  - Ja... ja... - jąkała zawstydzona.
  - Villemo miała własne zmartwienia - powiedziała
Hilda, chcąc załagodzić sytuację.
  - Tak, naturalnie, swoich zmartwień nie ukrywała
przed nikim - syknął Niklas.
  Uznała, że nie powinna się obrażać. Niklas miał
rację.
  - Ale dlaczego rodzice nie pozwalają wam się
pobrać?
  Mattias westchnął.
  - Nie wolno im. Ze względu na złe dziedzictwo. Są
zbyt blisko spokrewnieni.
  - Ja tak nie uważam - powiedziała Villemo.
  - Owszem, to prawda - upierał się Mattias. - Ja
wiem, że kiedyś mój ojciec stał w tym samym miejscu,
co Niklas dzisiaj. Mój ojciec chciał się ożenić z Sunnivą,
córką Sol. Tengel wpadł we wściekłość, tak potem
wszyscy opowiadali. Ale było za późno, oni musieli się
pobrać. Potem Sunniva urodziła dziecko obciążone
złym dziedzictwem, Kolgrima, i sama umarła przy
porodzie.
  - Czy oni nie byli bliżej spokrewnieni niż Irmelin
i Niklas?
  - Tak, o jedno pokolenie. Poza tym Tarald i Sun-
niva byli bardziej obciążeni dziedzictwem. On był
wnukiem Tengela, ona córką Sol. Ale mimo wszystko,
Villemo! Nie powinniśmy się godzić!
  - To bardzo niesprawiedliwe! - zawołała Villemo.
- Oni tak do siebie pasują!
  - Tarald i Sunniva też do siebie pasowali, a skoń-
czyło się tak okropnie. Nie, musimy odmówić, i to
stanowczo, niezależnie od tego, jak bardzo lubimy
Niklasa.
  Jakaż ona była ślepa! Ile rzeczy powinno było
zwrócić jej uwagę! Już wtedy, dawno, dawno temu,
kiedy prosiła Niklasa, by ją pocałował na próbę. Już
wtedy powinna była odgadnąć, do kogo należy jego
serce.
  Zazdrość? Czy odczuwała teraz zazdrość? Nie, nic
a nic. Nigdy nie była zainteresowana Niklasem. Uważa-
ła, że jest to niezwykle przystojny młody człowiek, ale
niech Bóg broni, by żywiła do niego jakieś cieplejsze
uczucia. Był jej kuzynem, bliskim krewnym, był jej
bratem i przyjacielem z dzieciństwa.
  - Jestem pewien, że twoi rodzice będą tego samego
zdania - rzekł Mattias do Niklasa udręczonym głosem.
- Porozmawiamy z nimi i zobaczymy.
  Niklas stał, zgnębiony i zdenerwowany, i wpatrywał
się w podłogę.
  - Czy mogę pójść na górę, do Irmelin?
  Rodzice Irmelin zawahali się.
  - Idź - zgodził się w końcu Mattias. - Myślę, że
możesz iść. - Ale... nie postępuj pochopnie, Niklas!
  Chłopiec skinął głową, zaciskając mocno wargi,
i wyszedł z pokoju.
  Mattias przetarł ręką czoło. I on, i Hilda wyglądali
na bardzo wzburzonych.
  - No, to teraz ty, Villemo - powiedział nieobecny
duchem. - Nie wyglądasz najlepiej. Możemy popatrzeć
na twoje skaleczenia?
  - Nie, nic mi nie będzie - odparła. - Powinnam się
po prostu umyć, ale to mogę zrobić w domu. Gdybym
się jednak mogła trochę ogarnąć, zanim mnie mama
zobaczy...
  - Tak, oczywiście, chodź ze mną - pnwiedziała
Hilda swoim zwykłym, przyjaznym głosem, Iecz także
jej myśli błądziły daleko.

  Ten dzień odmienił Villemo pod wieloma względa-
mi. Stała się zamyślona i przyciszona, wzdrygała się
przestraszona, gdy rodzicom udało się wyrwać ją
z zadumy przy stole czy wieczorem, kicdy wszyscy troje
siedzieli w salonie.
  Villemo weszła w bardzo pożyteczny okres za-
stanawiania się nad sobą. W końcu, po kilku tygo-
dniach, usiadła w swoim pokoju i napisała list. List do
Dominika.


  Drogi kuzynie!
  Będziesz zapewne zdumiony listem ode mnie, nigdy przed-
tem nic takiego się przecież nie zdarzyło.
  Chodzi o to, że czuję się taka zagubiona, a nie mam nikogo,
z kim mogłabym porozmawiać. Tyle się dzieje wokół mnie,
a ja sama doznaję uczucia, jakbym się znalazła w jakiejś
ogromnej pustej przestrzeni, gdzie nic nie jest rzeczywiste.
Poza tym boję się czegoś, czego nie rozumiem, a nie mogę o tym
rozmawiać z rodzicami. Już wystarczająco dużo zmartwień
im przysporzyłam.
  Trzymaliśmy się przecież kiedyś razem, my, równi sobie
wiekiem. A zwłaszcza Ty, ja i Niklas, my o kocich oczach.
Chociaż Ty zawsze drażniłeś się ze mną, czuję się z Wami
najlepij. Teraz wszystko się rozpadło. Irmelin i Niklas chcą
się pobrać, Ich rodzice im nie pozwalają ze względu na złe
dziedzictwo. Oboje są tym zrozpaczeni i dość mają własnych
kłopotów, więc ja znalazłam się na uboczu. Lena także
wybiera się za mąż, jak pewnie wiesz, za Orjana Stege. Ślub
wyznaczony został na koniec lata i wszyscy jesteśmy proszeni
na wesele. Zatem i Lena zajęta jest swoimi sprawami.
A Trirtan, jak mówią, zrobił się ostatnio jakiś dziwny, tak że
i do niego nie mam odwagi napisać. Mam tylko Ciebie,
Dominiku, i proszę Cię, bądź tak dobry i potraktuj mnie
poważnie, nie zniosłabym, gdybyś sobie ze mnie żartował
właśnie teraz.
  Jest tak, jakbym się budziła z długiego snu. Uff, jaka ja
byłam okropna! Użalałam się sama nad sobą, to chyba
najwłaściwsze określenie, a przecież nie miałam ku temu
żadnych powodów. Widzę to dopiero teraz, kiedy zetknęłam
się z czymś zupełnie niezrozumiałym. Dominiku, parę tygodni
term zostałam napadnięta. W lesie, przez jakiegoś jeźdźca
w czerni. Próbował mnie stratować, nie pojmuję dlaczego,
nigdy przedtem go nie widziałam. Tym razem udało mi się
uciec, ale przeraziło mnie to bardzej, niż początkowo
sądziłam. Teraz zupełnie straciłam równowagę duchową.
A już przed tym zdarzeniem nasz dwór był obserwowany
i jacyś ludzie wypytywali naszych służących o mnie! Koniec
końców, boję się własnego cienia i nie mam odwagi wyjść za próg.
Nigdy więcej nie odważę się pójść na skróty drogą przez las!
  A z drugiej strony wydaje mi się to głupie. Czego ja się boję?
Śmierci? Ja, która nie mam już po co żyć i nikomu nie
sprawiam radości.
  Och, Dominiku, tak strasznie ciężko jest być samotnym!
Mam na myśli samotność duszy. Oczywiście, pominnam była
wyjść na spotkanie mojemu losowi tamtym razem, kiedy
spotkałam żądnego krwi jeźdźca. Ale ja nie chcę być
stratowana, to brzmi tak niegodnie, tak nieludzko!
  Samobójstwo uważam jednak za wykluczone. Myślę, że
takim postępkiem przyczynia się swoim bliskim jeszcze więcej
bólu niż jeśli, jak ja, dręczy się ich psychiczną izolajcą.
  Wiesz, tego dnia kiedy E. (Villemo nie mogła się
przemóc, by napisać pełne imię) umarł, wtedy wydarzyło
się coś dziwnego. My troje, Niklas, Ty i ja, zawsze
zastanawialiśmy się, co dla każdego z nas oznaczają te nasze
żółte oczy. I ja, nieszczęsna istota, nigdy nie mogłam doszukać
się pzyczyny, dla której mam takie oczy. Zawsze było
wiadomo, że my dwaj zostaliście obdarzeni rzadkimi zdolnoś-
ciami, ale ja? I wtedy, gdy on był już,konający, błagał mnie
z całej duszy, bym wraz z nim przekroczyła granicę krainy
cieni. Pokusa była niezwykle silna, sądziłam bowiem, że oto
dopala się także i moje życie. Nagle jednak doznałam po raz
pierwszy objawienia, miałam wizję czy jak to nazwać.
Przeżycie było tak silne, że aż trudne do zniesienia. Ogarnęła
mnie jakaś niezłomna pewność, że Ty, ja i Niklas musimy żyć
daej. Że zostaliśmy wybrani do czegoś tak okropnego, że dech
mi zapierało. Co to takiego, nie mogłam pojąć, tyle tylko że
mój przyjaciel E. jest w to w jakiś sposób zamieszany.
  Miałeś kiedyś podobne przeczucie? Ty, który możesz
dostrzec, co naprawdę kryje się w sercach ludzi? Podejrzew?am,
że ja właśnie dlatego tak się Ciebie boję i chyba dlatego
pomiędzy Tobą a mną istnije to napięcie, które znajduje ujście
w drażniących, niemal agresywnych sprzeczkach. Zawsze sobie
wyobrażam, że Ty wiesz o mnie wszystko, czuję się wtedy taka
śmieszna i dziecinna, sama nie wiem jaka.
  Czy naprawdę jestem beznadziejna, Dominiku? Myślę
tylko o sobie, nie zwracam uwagi na innych? Uważam, że
niezupelnie tak jest. Moje serce krwawi z pomodu Irmelin
i Niklasa, którzy nie mogą się połączyć. Cały wczorajszy
wieczór przepłakałam nad ich losem. A ci upośledzeni, którzy
mieszkają u nas? Przecież im współczuję, rozumiem ich dolę.
Mimo wszystko moje życie nie daje mi zadowolenia. Mama
i ojciec są dla mnie tacy dobrzy, mają tyle cierpliwości. Ja sama
nigdy nie miałam cierpliwości. Wciąż pragnęłam przeżywać
coś wielkiego, zawsze patrzyłam w przyszłość. A teraz
wszystko jakby się skończyło. Tyle już przeżyłam, tylko
dlaczego te przeżycia musiały zawsze być złe?
  Och, napisałam okropnie pesymistyczny list, w którym
znowu zajmuję się tylko sobą, ale czegóż innego mogłabym się
spodziewać przy tych zmiennych nastrojach, w jakie wciąż
popadam. Bądź tak dobry, Dominiku, i odpisz mi. Opowiedz
mi o swoim świecie, o swoim życiu, o wszystkich, którzy są Ci
drodzy! Myślę, że to by mi wiele spraw ułatwiło.
  Oddana Ci Villemo


  Przybijając pieczęć pod listem, zawahała się na
moment. Poczuła wielką ochotę, by dodać: "Tylko nie
chcę nic słyszeć o żadnych przyjaciółkach ani ewentual-
nych planach małżeńskich".
  Powstrzymała się jednak. Prywatne życie Dominika
nie powinno jej obchodzić, była już i tak wystarczająco
wielką egoistką, nie mogła na dodatek żądać od innych,
by nie wiązali się z nikim. Pospiesznie zapieczętowała
list i wyprawiła go w drogę, zanim zacznie żałować, że
go napisała.
  W sierpniu Villemo zrobiła nareszcie to, o czym
myślała już od dawna. Poszła do Svartskogen, uważała
bowiem, iż jest jej obowiązkiem opowiedzieć rodzinie
o ostatnich dniach życia Eldara.
  Przestraszyła się widząc, jak niewielu z tej rodziny
zostało. Żyli rodzice Eldara i jego najmłodsze rodzeńst-
wo, ale w ogóle bardzo się w domu przerzedziło. Gdy
zapytała, co się stało. z resztą krewnych, usłyszała
w odpowiedzi, że ulegli nieszczęśliwym wypadkom,
jedno po drugim, gdy byli sami w lesie albo w stołecz-
nym mieście. Villemo miała jednak wrażenie, że starzy
coś przed nią ukrywają.
  Trudno powiedzieć, że spotkała się tu z serdecznym
przyjęciem, ale też niczego takiego nie oczekiwała.
Rodzice Eldara milczeli nachmurzeni, częstowali ją
podpłomykami z kwaśną śmietaną, lecz nie kryli, że
czynią tak wyłącznie z obowiązku.
  Bardziej niż kiedykolwiek niepewnie Villemo wyją-
kała:
  - Chciałam przyjść do was już dawno temu. Żeby
z wami porozmawiać...
  - Nie wiem, czy mamy o czym... - mruknęła
gospodyni.
  - O Eldarze - mówiła dalej Villemo, nie dając się
zbić z tropu. - Ostatnie miesiące spędziliśmy przecież
razem w tym samym dworze.
  Stary tylko sapał bez słowa. Nie mieli pojęcia
o uprzejmości, jaką powinni okazać w tej sytuacji.
  - Eldar był wspaniałym człowiekiem - powiedziała
Villemo ze smutkiem. - Możecie być z niego dumni.
  - No pewnie - rzekła matka cierpko.
  Młodsze dzieci siedziały na ławie pod ścianą i nie
spuszczały z niej oczu. Tamtego chłopca, z którym
rozmawiała w Lipowej Alei, nie było. Zginął w Chris-
tianii, dowiedziała się. Został zadźgany w jakimś
ciasnym zaułku.
  - Eldar był jednym z najbardziej zaufanych ludzi
powstańców - ciągnęła Viltemo niestrudzenie. - I padł
na posterunku. Oddał życie za swój kraj.
  Po krótkiej, niezręcznej pauzie stary rzekł z wolna:
  - Co on tam miał do roboty? Mógł się lepiej zająć
gospodarstwem. Teraz mamy tylko tych małych, któ-
rzy mogą nas zastąpić.
  - Widzę - szepnęła Villemo ze współczuciem.
- A co z Gudrun?
  Zaległa dręcząca cisza. Matka Eldara, która wyra-
biała właśnie ciasto na chleb, cisnęła je teraz na
ławę.
  - Gudrun nie żyje - oświadczyła krótko.
  - Nie, co też mówicie, matko? Jak to się stało?
  Stary zaśmiał się gorzko:
  - Swoją chorobę ona sama na siebie sprowadziła.
  - Takich haniebnych chorób w naszym domu
wspominać się nie godzi - wtrąciła matka ostro.
  Villemo z trudem przełykała jedzenie. Tak bardzo
było jej żal tych ludzi, którzy utracili tylu bliskich.
  - Eldar był wspaniałym człowiekiem - zaczęła
znowu. - Miał w sobie wiele dobrego. Zamierzaliśmy
się pobrać.
  Oboje starzy zastygli w bezruchu. Po chwili matka
ponownie zajęła się ciastem.
  - Proszę nie mówić głupstw, panienko.
  - Naprawdę mieliśmy taki zamiar.
  - Czy on... zbliżył się do pani, panienko Villemo?
  - Eldar? - uśmiechnęła się. - Nie. Zawsze za-
chowywał się wobec mnie z wielkim szacunkiem.
  Tak, tym sposobem udało jej się przedstawić ostat-
nie wydarzenia w różowych kolorach.
  Stary wstał.
  - Nie powinna była panienka ciągnąć go na takie
zatracenie - powiedział głosem drżącym od powstrzy-
mywanego wzburzenia. - Najpierw to powstanie.
A potem tak mu zawrócić w głowie, że zapomniał,
gdzie jest jego miejsce.
  - Ja? - wykrztusiła, ledwo mogąc głos z siebie
wydobyć wobec takiej niesprawiedliwości. - Przecież
ja z powstaniem nie miałam nic wspólnego, był
w sprzysiężeniu na długo przede mną. A to drugie....
Nie, temu nikt nie winien. Kochaliśmy się bardzo.
Dlatego myślę, że teraz należę do Svartskogen. W jakiś
sposób... I gdybym mogła coś dla was zrobić, to proszę
mi powiedzieć.
  - Nie, dziękujemy - powiedział komornik zimno.
- Wystarczy tego, co już zostało zrobione. Ale powin-
naś zapytać gospodarza z Grastensholm, dlaczego nic
nie robi, żeby bronić swoich komomików, kiedy ich
rodziny giną jak muchy.
  - No, nie wiem - bąknęła Villemo zbita z tropu.
- Co można poradzić na nieszczęśliwe wypadki?
Trzeba się mieć na baczności. I być ostrożniejszym.
  - Mieć na baczności! - prychnął stary. - Ty niczego
nie rozumiesz, ani odrobiny! Możesz sobie myśleć, co
chcesz, nic mnie to nie obchodzi.
  Wstał i wyszedł z izby.
  Villemo stwierdziła, że nie mają już dla niej szacun-
ku. Nie potraktowali jej jak synową. Widzą w niej
pannę z dobrego domu, która zadała się z prostym
chłopakiem, a to jest niewybaczalne. Dlatego jest
gorsza od nich, mogą patrzeć na nią z góry.
  Nie pozostawało jej nic innego, jak tylko po-
dziękować i wrócić do siebie z uczuciem, że dzisiaj
wykonała naprawdę ciężką pracę.
  Po drodze do domu dosłownie w ostatniej sekun-
dzie dostrzegła przy leśnej ścieżce na wpół ukryty
sznur. Przywiązany do przygiętego drzewa na zboczu,
tworzył niemal niewidoczne sidła na grubszego zwie-
rza. Villemo rozwiązała supeł. Sznur był tak napięty, że
drzewo wyprostowało się z trzaskiem.
  - O mój Boże - szepnęła do siebie. - Czy teraz
zastawia się już sidła na drogach? Ktoś mógł przecież
w nie wpaść i zrobić sobie krzywdę!
  Że też tego nie zauważyłam idąc do Svartskogen,
myślała. Mogło być ze mną źle!
  Ale dłużej się już nad tym nie zastanawiała i nie
przeczuwając nic złego, ruszyła dalej do domu. Las się
skończył i w dole przed nią widoczna była cała parafia
Grastensholm.
  Villemo doznała uczucia nieskończonej pustki. Co
mi teraz pozostało? myślała. Marzenie o mężczyźnie,
który nigdy do mnie nie nalcżał. Dlaczego tak rozpacz-
liwie staram się zachować wspomnienie o nim?
  Bo nie mam nikogo innego, oto smutna prawda.
A dziewczyna w moim wieku powinna chyba mieć
o kim myśleć.
  Jednak Eldar...? Jego postać rozpływała się i bladła
we wspomnieniach Villemo. A zamiast niego pojawiał
się...
  Nie, cóż za głupstwa!
  Villemo znowu ruszyła przcd siebie. Chciała poroz-
mawiać z Irmelin. Teraz obie miały tyle wspólnego,
a poza tym już dawno nie widziała przyjaciółki.
  Skierowała więc kroki ku staremu, bezpiecznemu,
choć może niezbyt pięknemu domowi w Grastens-
holm.






        RO2DZIAŁ II


  Irmelin przyjęła ją obojętnie, jakby nieobecna du-
chem.
  - Ach, to ty, Villemo? Gdzie się podziewałaś? Nie
widziałam cię w kościele ostatniej niedzieli.
  To prawda, Villemo zawsze znalazła jakąś wymów-
kę, nawet najbardziej nieprawdopodobną, by uniknąć
siedzenia w kościele i ziewania.
  - Chodźmy na górę, do mojego pokoju - mówiła
dalej Irmelin. - Właśnie zaniosłam tam trochę pszen-
nego placka, żeby się pocieszyć w mojej samotności.
  Pokój Irmelin w najmniejszym nawet stopniu nie
przypominał jej własnej izdebki. Był jaśniejszy i jakby
bardziej dziewczęcy. Usiadły obie na parapecie okna.
  - Masz do mnie jakiś interes? - zapytała Irmelin.
  - Nie, chciałam tylko porozmawiać. Obie przeży-
wamy teraz trudne chwile.
  Irmelin westchnęła.
  - Tak. Sądzę, że moje życie jest skończone.
  - Moje także - przytaknęła Villemo.
  Ale czy tak było naprawdę? Czyż nie budziły się
w niej marżenia o przyszłości, chociaż nie chciała
przyjmować tego do wiadomości?
  - W każdym razie jeśli chodzi o miłość - dodała.
  - Tak. Czasami mam ochotę skończyć ze wszyst-
kim.
  - Ależ nie wolno ci tego zrobić! - zawołała Villemo
gorąco. - Ja też tak myślałam, kiedy Eldar umarł, ale
nie możemy naszym rodzicom zadawać takiego bólu.
Oni mają tylko nas.
  - Tak, wiem. I tylko ta myśl mnie powstrzymuje.
  Przez chwilę siedziały w milczeniu. Potem Villemo
powiedziała:
  - Och, Irmelin, jak ja ciebie rozumiem!
  Przyjaciółka zareagowała gwałtownie.
  - Czasami chciałabym, żebyśmy zrobili tak jak
Tarald i Sunniva. Wtedy musieliby się zgodzić na nasze
małżeństwo.
  - Nigdy tego nie zrobiliście? - zapytała Villemo
krojąc sobie jednocześnie spory kawałek pszennego
placka. Temat rozmowy nie był już taki tragiczny,
zaczęły mówić o bardziej podniecających sprawach,
mogła więc pozwolić sobie na swobodniej sze zachowa-
nie.
  - Nie, no co ty, oszalałaś? - zawołała Irmelin, lecz
usta jej zadrżały. - Ale nie raz mało brakowało - dodała
szeptem.
  - Eldar bardzo tego chciał - wyznała Villemo.
- Przez cały czas. Ale ja byłam uparta. Teraz się z tego
cieszę.
  - Czy on cię kiedyś pocałował? - szepnęła Irmelin.
  Ku swemu wielkiemu zaskoczeniu Villemo nie
umiała sobie przypomnieć. O wstydzie, jak można nie
pamiętać czegoś takiego?
  - Oczywiście - odparła z ociąganiem. - Ale powin-
naś była słyszeć, co on mówił tuż przed śmiercią.
Wszystkie te piękne słowa. Och, to było takie cudow-
ne, po prostu boskie!
  Irmelin jednak nie była zainteresowana tak uducho-
wionymi wyznaniami.
  - Odczuwałaś coś szczególnego, kiedy on był przy
tobie?
  - Wtedy, gdy umierał?
  - Nie, nie. Kiedy brał cię w ramiona.
  W pamięci Villemo pojawiła się nagle dobrze znajo-
ma twarz, która nie miała nic wspólnego z tym, o czym
mówiły. Szelmowskie, połyskujące żółtym blaskiem
oczy, czarne rzęsy, czame włosy...
  - Co? Aha, kiedy on...
  Twarz nie znikała i powodowała zamęt w jej
myślach.
  Jak miała pamiętać, co czuła w ramionach Eldara?
To było już tak dawno temu.
  Zgiń, głupia gębo! Chcę myśleć o Eldarze!
  - Nic, nie mogłabym powiedzieć, żeby coś szcze-
gólnego - rzekła z wolna. - Ale wiem, co masz na
myśli. Bo rzeczywiście czułam coś niezwykłego, gdy
raz siedzieliśmy blisko siebie. I...
  - Tak, co chciałaś powiedzieć?
  Nie, nie mogła chyba powiedzieć, że na samą myśl
o pewnym młodzieńcu, któty wcale nie jest Eldarem,
czuje, że drżą jej kolana.
  - Nic. A ty coś czułaś?
  Irmelin spoglądała rozmarzona przed siebie.
  - Kiedy Niklas mnie obejmował. I kiedy przytulał
swój policzek do mojego. I kiedy czułam jego ciało
przy swoim...
  - Tak? - zapytała Villemo, która bardzo chciała się
dowiedzieć, co się wtedy przeżywa.
  - Wtedy wiedziałam, że gdyby on zamierzał po-
sunąć się dalej, to nie miałabym siły go powstrzy-
mać.
  Villemo ogarnęła jakaś dziwna tęsknota. Pragnęła
także przeżywać coś takiego.
  - A więc niekiedy było już blisko?
  - Och, tak. Któregoś dnia było już tak blisko, że...
Nie, nie chcę o tym opowiadać. To są dla mnie święte
wspomnienia.
  - Rozumiem. Nie, tak daleko ja z Eldarem nie
zaszłam. Nie mogłam, wiesz...
  Z twarzy kuzynki wyczytała, że Irmelin nigdy
Eldara nie lubiła. Dziwne, ale nie sprawiało jej to już
przykrości. Dawniej wpadała w złość, gdy tylko ktoś
się na niego skrzywił.
  Czyżby jej miłość zaczynała umierać? Czy aż tak jest
niestała?
  - Napisałam list do Dominika - powiedziała ni
stąd, ni zowąd.
  - O Eldarze? - zapytała przyjaciółka zdumiona.
  - Nie, coś ty!
  - Ale dlaczego, na Boga, pisałaś do niego? Przecież
ciągle się kłócicie.
  Villemo była wdzięczna za ten pretekst, którego
mogła się uchwycić.
  - Tak, no i właśnie dlatego napisałam. Żeby
położyć kres tym wiecznym kłótniom i przekomarza-
niom. Ale on nie odpowiedział - dodała ze smut-
kiem.
  - No pewnie! I nie myślę, że to zrobi. On ma własne
życie. Może nawet już się ożenił, taki przystojny.
  Jakby ktoś wbił sztylet w serce Villemo. Ożenił się?
Dominik? O, dolo nieszczęsna!
  - Pewnie coś byśmy o tym wiedzieli - jęknęła
płaczliwie.
  - To nie takie pewne - ciągnęła bezlitosna Irmelin.
  - Poczta działa okropnie.
  Ta odpowiedź była kolejnym ciosem, ale też i pewną
pociechą. Skoro poczta się opóźnia, mogła jeszcze mieć
nadzieję na odpowiedź Dominika.
  Irmelin mówiła w zamyśleniu:
  - Niklas, Dominik i ty. Ja zawsze byłam poza
waszą trójką. Och, jak ja marzyłam, żeby też
mieć takie żółte oczy! Żeby być jedną z was.
Ale ja zaliczałam się tylko do zwykłych śmier-
telników.
  Villemo nigdy tak na te sprawy nie patrzyła. Gdy
jednak teraz zobaczyła wszystko od strony Irmelin,
poczuła się nieskończenie dumna, że należy do wy-
branych.
  - Zastanawiam się, co to oznacza - mówiła dalej
Irmelin. - Niklas bardzo się tym przejmuje. On
twierdzi, że te wasze oczy mają coś wspólnego z ciążą-
cym na rodzinie przekleństwem.
  - Oczywiście, że ma! - wykrzyknęła Villemo. - Tyl-
ko my nie jesteśmy źli.
  - Wcale tego nie powiedziałam. Niklas twierdzi...
  - Co takiego?
  - Nie wolno mi tego powiedzieć.
  Villemo chwyciła ją za rękę.
  - Ja mam prawo wiedzieć. Dręczy mnie ta sama
niepewność, co jego.
  Irmelin rzuciła tęskne spojrzenie na pustą tacę, gdzie
przedtem leżał pszenny placek. Gość w ferworze
rozmowy zjadł wszystko.
  - Niklas uważa, że Tarjei i Kolgrim wiedzieli coś
ważnego.
  - O nas? Oni przecież umarli na długo przed
naszym urodzeniem.
  - Nie, mam na myśli przekleństwo.
  - No, to oczywiste, że wiedzieli. Wszyscy są prze-
konani, że tamci dwaj natrafli na jakiś ważny ślad.
  - Tak, ale Niklas badał tę sprawę. Uważa, że oni
znaleźli coś na strychu. Tutaj w Grastensholm.
  - O tym także słyszałam.
  - Nikt jednak nie wie, co to było. Zresztą od
tamtego czasu nikt też nie szukał. Chodźmy tam,
Villemo!
  - Na strych?
  - Nie rób takiej miny! Boisz się ciemności?
  Villemo rzeczywiście się bała, ale nigdy w życiu nie
przyznałaby się do tego.
  - Głupstwo! Chodź, pójdziemy!
  Mroczne schody na strych przerażały ją. W dzie-
ciństwie nigdy nie wolno było jej tam wchodzić,
dlatego zawsze bała się tego miejsca. Strych w Grastens-
holm to był mistyczny, okropny świat, gdzie panowały
duchy i wszelkie możliwe trolle.
  Przez cały czas, odkąd zaczęły tę rozmowę o tak
bardzo intymnych sprawach, zastanawiała się, czy
powinna powiedzieć Irmelin o tamtym wieczorze,
kiedy całowała się z Niklasem. Ale to przecież było
tylko na próbę, bez żadnych uczuć. Postanowiła nie
mówić. Irmelin byłoby przykro i w ogóle jaki by to
miało sens?
  Irmelin uchyliła skrzypiące drzwi na strych. Przed
Villemo otwierał się powoli jakiś nieznany świat.
  Kilka małych szczelin w dachu nie dawało wystar-
czająco dużo światła.
  - A niech to - szepnęła. - Kryjówek i kątów
wystarczyłoby tu dla całej drużyny duchów.
  Przyjaciółka była nieco bardziej prozaiczna.
  - W każdym razie kurzu jest tu pod dostatkiem.
  Chodź, poszukajmy!
  Czy na tych krzyżujących się belkach nie siedzą
jakieś zaczarowane koty? A w tamtej starej szafie na
ubranie, pod dłuższą ścianą, czy nie ukrywają się tam
upiorne szkielety? Czy nocami meble nie skradają się
w jakimś tajemniczym rytuale, nie zamieniają się
miejscami, nie ukrywają okropnych straszydeł, które
w dzień pojawiają się na opuszczonych miejscach?
  - Irmelin, myślę, że nie powinnyśmy...
  - No, Villemo, nie sądziłam, że z ciebie taki tchórz!
  To są przecież tylko stare rzeczy rodziny Meidenów,
których używali i które kochali, a część z nich zrobili
własnymi rękami.
  - Dziwnie jakoś o tym mówiszsz. Robili, kochali,
używali, czy tak mogło być? Ale jeśli spojrzeć na
sprawę w ten sposób, wszystko wydaje się mniej
groźne.
  - Prawda? Jak myślisz, od czego zaczniemy poszu-
kiwania? Może każda będzie szukać na swojej połowie?
  Villemo uważała jednak, że to nie jest najlepszy
pomysł. Szukały więc razem.
  - Jakiś stary gorset nie ukrywa pewnie tajemnic
Ludzi Lodu! - zawołała Villemo. - Ani ten garnek,
wypełniony woskiem. A co ty znalazłaś?
  - Starą poduszkę. I jasełkową maskę. Nie, tu nic
chyba nie ma. Chodźmy do drugiego kąta.
  Już tam prawie doszły, gdy Villemo znowu chwyciła
Irmelin za rękę.
  - Wiesz, mam wrażenie, że nie jesteśmy tutaj same.
  - Co za głupstwa! Chodź!
  - Nie, nie możemy iść dalej. To coś, co tu jest,
sprzeciwia się.
  Irmelin patrzyła na nią badawczo. Twarz Villemo
zrobiła się okropnie blada w przytłumionym świetle.
  - Co z tobą, Villemo?
  Ona wciąż trzymała kuzynkę za rękę i ciągnęła ją
ostrożnie w tył, z powrotem na środek strychu.
  - Teraz nic nie ma. Tu możemy poruszać się
swobodnie.
  Spłoszone patrzyły w stronę tamtego kąta. W pół-
mroku dostrzegały stół i duży fotel przykryty jakąś
narzutą.
  - Uff, nie życzę sobie, żeby w Grastensholm stra-
szyło - jęknęła Irmelin. - Co ty tam widziałaś?
  - To nie duchy - rzekła Villemo niepewnie. - To
jakaś siła. Jak wichura, ogień, burza i miłość, sama nie
wiem co. To nie jest zła siła, Irmelin. To tylko
ostrzeżenie.
  Mówiły tetaz szeptem.
  - W takim razie jak Tarjei i Kolgrim mogli się tutaj
swobodnie poruszać? I na dodatek odkryć, co to jcst?
  - Nie wiem. Może siła przygasła i to oni obudzili ją
znowu do życia? Albo może my nie jesteśmy od-
powiednimi osobami.
  - W takim rażie Tarjei i Kolgrim także nie byli,
skoro obaj musieli umrzeć.
  - Może ta siła nie chce, żebyśmy my umarły?
  - Na pewno odnosi się to do ciebie, Villemo. Jesteś
pewna, że to nie jest zła moc?
  Villemo starała się znowu coś odczuć, ale znaj-
dowały się teraz poza zasięgiem odziaływania tej
tajemniczej siły, a nie miała najmniejszej ochoty tam
wracać.
  - Nie wiem. Odniosłam jednak wrażenie... Jestem
tego pewna, że kryje się za tym jakaś osoba.
  - O Boże! Nie myślisz chyba, że...?
  - Nie, to nie był ten, o którym myślisz, ten,
którego imienia nie wolno nam wymawiać. Ale
chodźmy stąd. Zimny dreszcz przebiega mi po
plecach.
  Zeszły na dół. Kiedy zamknęły już za sobą drzwi
i powróciły do świata ludzi, Villemo szepnęła:
  - Nie, istniała w rodzie tylko jedna istota, która
może powracać. To nie było nic złego. To było
stanowcze, ale przyjazne ostrzeżenie.
  - Sol? - zapytała Irmelin cicho, gdy znowu znalazły
się na korytarzu.
  - Tak. A ona, jak wiesz, nigdy się nie ukazuje. Ona
tylko pomaga.
  - Owszem, wiem. Czy sądzisz, że powinnam poroz-
mawiać o tym z mamą i ojcem?
  - Tylko jeśli zajdzie taka potrzeba. Myślę, że można
spokojnie wchodzić na strych i nic się nikomu nie
stanie. My przecież szukałyśmy czegoś specjalnego.
  - Tajemnicy związanej z przekleństwem Ludzi Lo-
du. Nie, jeśli Tarjei i Kolgrim nie mogli tego znaleźć, to
nie znajdziemy i my.
  Irmelin przyglądała się jednak przyjaciółce ukrad-
kiem. Villemo przyniosła zapewne na świat więcej
niezwykłych darów, niż rodzina dotychczas przypusz-
czała. Więcej niż sama się spodziewała.
  Gdy znowu znalazły się w jej pokoju, zapytała:
  - Villemo, czy myślisz, że to by było straszne,
gdyby pozwolić?
  - Co takiego? - zapytała, nie rozumiejąc przez
chwilę, o co chodzi.
  - No, wiesz. To, o czym rozmawiałyśmy przedtem.
O miłości.
  Villemo stwierdziła nagle, że nie ma nic do powie-
dzenia. Nigdy nie doznała tak silnych uczuć jak te,
którymi owładnięci byli Niklas i Irmelin. W każdym
razie jeszcze nie. A ponieważ Eldar umarł, to jest mało
prawdopodobne, że kiedyś staną się one i jej udziałem.
  - Och, Irmelin - powiedziała ze współczuciem.
- Naprawdę nie wiem, co powiedzieć. Wiem tylko, że
całym sercem jestem z wami!
  Maska spokoju spadła z twarzy kuzynki. Irmelin
oparła głowę na ramieniu przyjaciółki i długo, boleśnie
płakała.

  Nadszedł październik. Mijał właśnie rok od tamtej
pory, gdy Villemo spotkała Eldara i zakochała się.
Z niewiarygodnym uporem pielęgnowała pamięć
o nim i była całkowicie przekonana, że będzie pod-
trzymywać płomień tej miłości, nawet jeśli on od czasu
do czasu chwieje się niepewnie i przygasa.
  Od Dominika wciąż nie było odpowiedzi. Czuła się
zdradzona, zapomiana przez świat i żałowała, że wy-
słała ten list.
  Niklas zrobił się szorstki i zamknięty w sobie,
trudno było z nim rozmawiać. Irmelin została na
pewien czas wysłana do Danii, do Gabrielshus. Żeby
oboje z Niklasem mogli zapomnieć lub zacząć myśleć
inaczej.
  Pogrążona w ponurych myślach Villemo wyszła,
żeby się przejść, Tej jesieni początek października
nie był tak piękny jak przed rokiem. Szara mgła
otulała szczyty wzgórz, a pola były rozmiękłe po
deszczu.
  Jak to czyniło wielu innych członków rodu Ludzi
Lodu, kiedy czuli się niepewnie lub przeraźliwie
samotni, Villemo poszła na cmentarz, by z bliskości
swoich przodków zaczerpnąć trochę siły. Była to może
pogańska skłonność, lecz pomagała odzyskać spokój.
Tak uważała nie tylko Villemo, inni w rodzinie też byli
tego pewni.
  Tym razem skierowała się do najstarszego grobu, do
tych, których nigdy nie znała.
  - Tengel Dobry - odczytywała szeptem. - I Silje
Arngrimsdatter...
  Silje. Wszyscy wyrażają się o niej z największym
szacunkiem. Praprababka Villemo. Wprost brak od-
powiednio pięknych słów dla niej i dla Tengela.
  - Jaka szkoda, że was nie znałam - szepnęła.
  Ciekawe, kim będą moi potomkowie? Czy powiedzą:
"Villemo, a kto to taki?" czy może: " Och, ta gęś, która
niczego w życiu nie pottafiła dokonać. Sprowadziła
tylko mnóstwo nieszczęść na innych. Zresztą umarła
jako dziewica, wiedzieliście o tym? Straciła jedynego
mężczyznę, którego kochała. A poza tym w ogóle nie
chciała wychodzić za mąż, żeby nie przekazywać dalej
złego dziedzictwa."
  Znowu była na najlepszej drodze, by zacząć się
użalać nad sobą. Pospiesznie przesunęła wzrok na imię
Sol. Sol Angelica, legendarna czarownica, którą wszys-
cy kochali!
  Nie... nie! Czarownicą tcż nie będę. Nie, absolutnie
nie!
  Przygnębiona, w pełnej niechęci zadumie nad właś-
nym losem opuściła cmentarz. Seans był skończony;
zaczerpnęła tu dość siły, by wlec się dalej przez życie.
  Minęła Grastensholm, przeszła obok Lipowej Alei
i poszła w stronę lasu. Villemo znajdowała się w stanie
psychicznym trudnym do określenia - smutna, nieza-
dowolona z siebie, nie była w stanie jasno myśleć,
przepływała jakoś przez życie, jakby nic ją z otoczeniem
nie łączyło, nawet rozmawiać z nikim nie chciała.
W takim nastroju błądziła po okolicy, aż zatrzymała się
nad rzeką.
  Rzadko tu przychodziła. Rzeka płynęła w głębi lasu,
spory kawałek od wsi.
  Teraz, gdy się nad tym zastanowiła, stwierdziła, że
szum rzeki zagłusza różne dźwięki, które, nie zdając
sobie z tego sprawy, słyszała przez całą drogę. Coś
jakby przytłumione strzały z bicza, szelesty w ociekają-
cych deszczem zaroślach, a poza tym wszystko, co
zazwyczaj słyszy się w lesie, tylko tym razem dużo
bardziej intensywne.
  To deszcz, pomyślała, rzucając za siebie ukradkowe
spojrzenie. Czy raczej deszczówka. Gałęzie sosen są
ciężkie od spływającej wody. Zwierzęta hałasują tu
i tam, naprawiając szkody w swoich kryjówkach,
uschłe gałązki trzaskają pod ciężarem deszczowych
kropel.
  Znowu odwróciła się ku rzece. O Boże, znalazłam
się w pobliżu Głębi Marty, pomyślała. Tak, to dokład-
nie tu.
  Bezwiednie poszła ku brzegowi, jakby powodowa-
na jakimś nakazem, by spojrzeć w dół. Była tu już
kiedyś, wiele lat temu, zanim jeszcze Marta rzuciła się
w rzeczną toń. Potem trochę się bała tego miejsca.
  Nurt wrzynał się głęboko w ląd. Ledwie dostrzegała
to tu, to tam migotliwy połysk wody. Wszystko
przesłaniała wysoka, podmyta skarpa, gęsto porośnięta
drzewami. A do samej krawędzi nie chciała się zbliżać,
mogło być stromo.
  Tam... w spienionej wodzie, dudniącej niczym
w kotle czarownicy... Tam była Głębia Marty. Villemo
stała teraz dokładnie nad nią. Nie dostrzegała wody,
przesłoniętej wysoczyzną podmytego brzegu. Wyraź-
nie widoczna ścieżka wiodła z lasu właśnie do miejsca,
gdzie teraz stała Villcmo. I...
  Skuliła się jak od uderzenia. Nad wodą wzniesiono
niewielki drewniany krzyż, ktoś posadził ptzy nim
kwiatki.
  Villemo poczuła skurcz w gardle. Kto przychodzi tu
z takim oddaniem odwiedzać miejsce śmierci biednej
Marty?
  Ona sama nie pamiętała tej dziewczyny, spokojnej
i nieśmiałej, znacznie starszej od jedenastoletniej wów-
czas Villemo, prawie dorosłej. Przestraszone oczy,
skromne ubranie, zawsze skrępowana. Urodzona ofia-
ra uwodzicielskich sztuczek. Takie właśnie dziewczęta
najczęściej wplątują się w nieszczęścia - spragnione
ludzkiej przyjaźni i miłości. Nie umieją powiedzieć nie.
  Atak spadł na Villemo tak niespodziewanie, że kiedy
poczuła uderzenie w plecy, nie od razu zorientowała
się, co się dzieje. Instynktownie zamachała rękami, lecz
upadkowi zapobiec nie mogła. Usłyszała swój własny,
przeciągły krzyk, czy raczej wycie, i widziała, jak
w wielkim pędzie zbliża się ku niej wzburzona, hucząca
toń.
  Tak jak Marta, przemknęło jej przez głowę. Ona też
musiała tak to odczuwać.
  Otchłań.






        ROZDZIAŁ III


  Od tamtego czasu, kiedy Marta została zepchnięta
z wysokiego brzegu, w zagajniku nad wodą wyrosły
drzewa. Nie było ich wiele, kilka brzóz i sosen,
pochylonych nad urwiskiem, ale Villemo zaczepiła się
o taką właśnie brzózkę nieco poniżej zarośniętego
trawą uskoku. Instynktownie ręce jej chwyciły drzew-
ko i zacisnęły się rozpaczliwie.
  Brzózka wygięła się pod nieoczekiwanym ciężarem,
skrzypnęła przeciągle, lecz się nie złamała. Minęło nie
więcej niż kilka sekund od momentu zadania ciosu,
który zepchnął Villemo w otchłań. Leżała teraz wzdłuż
pnia na brzuchu i usiłowała zachować równowagę, za
jedyną podporę mając brzózkę grubości własnej ręki.
Głęboko, głęboko w dole dostrzegała kipiącą, spienio-
ną niczym w kotle czarownicy wodę.
  Świat przed oczami wirował, ramiona bolały okro-
pnie. Starała się za wszelką ceną utrzymać równowagę.
Była jak sparaliżowana ze strachu. Nogami oplotła
wątły pień, a dużym palcem nogi wyczuwała ziemię,
z której wyrastała brzoza. Odważyła się zerknąć tam
kątem oka. Zobaczyła pionową, wielowarstwową ścia-
nę, lecz także coś więccj - wąską półkę, na której rosła
ta właśnie brzózka, na którą spadła, i jakaś nieduża
sosna.
  Gdyby mogła wolno, wolniutko podpełznąć do tyłu
i w górę...
  Jak, na Boga, miałaby tego dokonać? Już i tak
przecież zsuwa się powoli w dół po pniu brzozy, czy
może raczej w górę, jeśli weźmie się pod uwagę
naturalną pozycję drzewa.
  O, dobry Boże, błagała w duszy. Daj mi siły! Uchroń
mnie przed paniką!
  Najpierw spróbowała zmienić położenie jednej ręki,
uchwycić drzewo bliżej siebie, potem to samo z drugą
ręką, ostrożnie, ostrożnie, tak by całe ciało przesunąć
lekko w tył...
  Brzoza drgnęła, Villemo zakołysała się i znowu
mocno przytrzymała się drzewa rękami i nogami.
Dobrze wiedziała, co jej grozi. Jeżeli straci równo-
wagę, to może nawet nie spadnie od razu w kipiel, ale
zawiśnie na rękach. A wtedy brzoza może się złamać.
Jeśli nie, to jak długo zdoła wytrwać w tej pozycji? I jak
długo to cienkie drzewko wytrzyma?
  Najgorsze jednak było to, że przecież nikomu nie
przyjdzie do głowy, by tu jej szukać. Nikt nie wie
dokąd poszła.
  Nieskończenie wolno, panując nad każdym drgnie-
niem, przesuwała się do tyłu, lekko pod górę, aż
musiała ugiąć kolana. Wtedy jeszcze mocniej zacisnęła
dłonie i zaczęła odsuwać nogi w tył.
  Stopy dotknęły małego występu. Musiała znaleźć
jakieś oparcie...
  Nie, nie było tam niczego, o co mogłaby oprzeć nogi
i tym sposobem dostać się "na ląd". Zauważyła jednak,
że gdy przesuwała się w stronę zbocza, brzózka uniosła
się nieco w górę.
  Jeszcze raz przybliżyła ręce do ciała. Wtedy jednak
drzewo wydało z siebie ostrzegawcze skrzypnięcie
i zakołysało się tak, że Villemo zamarła. Przez całą
wieczność nie miała odwagi się ruszyć. Minuty zdawały
się skapywać niczym gęsty sok, wyplywający ze skale-
czonej brzozy.
  Kipiel huczała w dole, dudnicnie rozsadzało jej uszy,
łomotało w głowie, jakby nigdy nie słyszała nic prócz
tego piekielnego huku. Rozpryskująca się piana prze-
moczyła jej ubranie do suchej nitki. A może to pot? Nie
umiałaby powiedzieć. Wiedziała tylko, że serce wali jej
tak mocno, iż chyba na zawsze pozostaną na nim ślady
tych przeżyć.
  Na zawsze? Naprawdę widziała świat w różowych
barwach! Jak, na Boga, zamierza się stąd wydostać?
Kiedykolwiek? Nawet jeśli wbrew wszystkiemu udało-
by jej się znaleźć na tej wąskiej półce, to jak stamtąd
wyjdzie na górę?
  Nareszcie Villemo zdała sobie sprawę z rozpaczliwej
powagi swego położenia. I wtedy wydała z siebie
rozdzierający krzyk. Krzyczała i krzyczała, wzywała
pomocy, choć wiedziała, że tak daleko od ludzi nikt jej
nie usłyszy.
  Nikt, z wyjątkiem może jednego człowieka. On
jednak nie powinien był niczego słyszeć, bo wtedy
mógł wrócić, by dopełnić swego dzieła. Byłaby to dla
niego, czy dla niej, najprostsza rzecz pod słońcem:
poruszyć brzozę jakimś kijem. Nie trzeba niczego
więcej, by Villemo ostatecznie straciła równowagę.
  Wiedziała o tym, lecz już co najmniej godzinę trwała
tak, uczepiona brzozy. Czas ptzestał ztesztą dla niej
istnieć, mogły to być minuty lub setki lat, nie potrafiła
ocenić.
  Mięśnie bolały potwornie, nie odważyła się jednak
choćby drgnąć. Mimo wszystko miała teraz lepsze
oparcie. Obydwoma dużymi palcami nóg dotykała
stałego gruntu, nie mogła tylko stwierdzić, jak dalece
stałego. Wbijała powoli palce w ziemię i błagała Boga,
by piasek nie zaczął się usuwać.
  Jedynym ratunkiem było wołanie o pomoc, jakkol-
wiek beznadziejne mogło się to wydawać. Sama nic
więcej zrobić nie mogła. Kolejna, bardzo ostrożna
próba przesunięcia się spowodowała nowe ostrzegaw-
cze skrzypnięcie. Lepiej nie przeciążać za bardzo swojej
jedynej podpory.
  W lesie zaczynało zmierzchać, dzień miał się ku
końcowi. Wtedy Villemo uświadomiła sobie, że leży
tak już od wielu godzin. Co będzie, jeśli nie zdoła dłużej
walczyć z sennością?
  Ponownie wydała z siebie przeciągłe, umęczone
wołanie.
  W górze nad jej głową coś zaszeleściło. Widocznie
zdążyła się już na tyle przyzwyczaić do huku rzeki, że
była w stanie rozróżniać także inne dźwięki.
  O Boże, a jeśli to on, czy ona, sprawca jej nieszczęś-
cia? Villemo zamilkła natychmiast.
  Przez chwilę panowała cisza, ale potem dał się
słyszeć głos:
  - Marta?
  Nie mogła rozpoznać głosu poprzez dudnienie
rzeki, lecz ktoś tam na górzc krzyczał głośno i był
bardzo wzburzony.
  - Nie, nie jestem Martą! - krzyknęła rozpaczliwie
w odpowiedzi. - Ja jestem Villemo! Pomóż mi, proszę,
już nie mogę dłużej!
  Znowu krótka chwila ciszy.
  - O, Panie Jezu! Niech panienka wytrzyma jeszcze
trochę! Zaraz sprowadzę pomoc.
  Nie widziała niczego. Niczego, oprócz budzących
grozę skał i zmąconej wody pod sobą. Nie odważyła się
podnieść głowy na tyle, by spojrzeć na stromy brzeg
nad swoją głową. Widziała tylko dolną część urwiska.
A ta nie wyglądała szczególnie zachęcająco.
  Płynęły minuty. Dla Villemo każda z nich była
wiecznością. Mięśnie zaczynały jej drżeć od długo-
trwałego straszliwego wysiłku.
  I nagle, gdy już myślała, że ta blada iskierka nadziei,
jaką żywiła, jest tylko chimerą, wyobrażeniem jej
spragnionego pociechy mózgu, ponownie usłyszała
głosy. Tym razem dwa. Męski i kobiecy.
  - Panno Villemo! Czy panienka nas słyszy?
  - Słyszę - jęknęła.
  - Przynieśliśmy linę! - wołał głos męski. - Przywią-
żę ją do drzewa i zejdę do panienki tam na dół.
  - Tylko ostrożnie - zdołała wykrztusić.
  - Dobrze. Żona będzie pilnować liny na górze.
  To był głos prostego człowieka, lecz Villemo
pokochała go od pierwszej chwili. Nigdy nie słyszała
słodszego brzmienia, milszych słów!
  Czas ciągnął się niczym gęsty klej. Słyszała, jak
ludzie rozmawiają na górze, słyszała, że coś robią.
Ramiona bolały ją tak, jakby je ktoś od wewnątrz
przypalał żywym ogniem. Miała skurcze w nogach,
zresztą już od dawna, dawniej niż była w stanie
pamiętać. Czy naprawdę istniał jeszcze dla niej czas?
Jakieś życie, zanim tu zawisła głową w dół nad tym
wrzącym nurtem w otchłani?
  Pień brzozy i małe gałązki wbijały jej się w skórę,
miała wrażenie, że kaleczą ciało do kości.
  Znad jej głowy zaczynały spadać grudki ziemi.
  Mężczyzna schodził do niej.
  Boże, modliła się Villemo. Uratuj go, nie pozwól mu
spaść, bo to by była moja wina. Tego bym nie zniosła.
Już raz przyczyniłam się do śmierci człowieka i nigdy
tego nie zapomnę. Dobry Boże, wiem, że nie za często
zwracałam się do ciebie, wiem, że to tchórzostwo modlić
się teraz, kiedy nie mogę sama sobie poradzić, ale
przynajmniej tyle mogę zrobić, że przyznaję się do tego.
Bądź tak dobry i policz mi to! Teraz błagam cię, byś
pozwolił temu człowiekowi uratować życie. i, jeśli taka
jest twoja wola, pozwól także mnie zobaczyć jeszcze
ziemię, trawę, las, niebo i mój ukochany dom! Pozwól
mi powiedzieć moim drogim, kochanym rodzicom, jak
bardzo są mi bliscy! Pozwól mi okazać im dobroć, nie
przysporzyć im jeszcze jednego zmartwienia! Pozwól mi
zrobić jeszcze w życiu coś pożytecznego. Niewiele tego
było dotychczas. Niewiele też powiedziałam moim
bliskim dobrych słów. Och, tyle bym im chciała
powiedzieć! Dobry Boże, pomóż mi ze względu na nich!
  Coś przesunęło się w dole przed jej oczyma. Naj-
pierw drgnęła, myśląc, że to wąż, ale potem spostrzegła
koniec liny. Byle jak sklecona lina, z kosmykami
konopi sterczącymi na wszystkie strony, na końcu
owiązana sznurkiem.
  Mój Boże, to ma mnie utrzymać, pomyślała śmiertel-
nie przerażona.
  Zanim zdążyła zapytać, czy ma złapać koniec liny,
mężczyzna zawołał:
  - Nie dotykaj tego! Leż spokojnie!
  Wyczuwała, że udało mu się oprzeć stopę na wąskim
występie. Potem do kobiety na górze krzyknął coś,
czego nie zrozumiała.
  - Bądź ostrożny - upomniała znowu Villemo. - Nie
spadnij! Ja sama ledwo się trzymam, więc...
  - Widzę - odparł drżącym głosem.
  Villemo była pełna podziwu dla jego odwagi.
  - Teraz owiążę panienkę tą liną...
  Jak, na Boga, on zamierza tego dokonać? pomyślała.
Nie dosięgnie tak daleko, a ja w żaden sposób nie mogę
mu pomóc.
  Po kilku chwilach okropnie denerwującej szamota-
niny także on uznał, że to niemożliwe.
  - Owiąż liną moje kostki - powiedziała Villemo.
  Zastanawiał się przez chwilę.
  - I mam podciągnąć panienkę w górę za nogi?
  - To nic nie szkodzi. Wiszę już od tak dawna, że
całkiem zesztywniałam. Jeżeli tyIko lina jest wystar-
czająco mocna. ..
  - Tak, myślę, że powinno się nam udać. Ale jeśli
lina zsunie się mimo wszystko?
  Na myśl o tym ogarnęła ją fala mdłości. Nie wolno
mi zemdleć, myślała zgnębiona.
  - Mogę chyba poruszać stopami. I palcami.
  Zdawało jej się, że mężczyzna roześmiał się. Jakimś
spazmatycznym śmiechem. Wahał się długo.
  - Panienko, myślę, że to jedyna możliwość. Ale czy
mogę coś powiedzieć?
  - Tak?
  - Ta brzoza zniosła już dużo. Jeden mały ruch i...
  - Wiem. Kocham to drzewko.
  - Rozumiem.
  W trakcie tej rozmowy, prowadzonej na tyle głośno,
by przekrzyczeć huk wody, bardzo ostrożnie owinął
sznurem jej kostki, a potem wiązał i wiązał na olbrzymi,
sztywny i niezgrabny supeł.
  - Mamy tylko jedną linę - powiedział.- A ja nie
zdołam się utrzymać na tej półce bez pomocy. Musimy
podciągnąć się w górę jednocześnie.
  Na tej linie?
  - Czy lina wytrzyma?
  - Musimy prosić Boga, panienko - odparł z powa-
  gą.
  - Ale wasza żona... Ona nie ma dość siły, żeby
wyciągnąć nas oboje.
  - Prosiłem, żeby sprowadziła sąsiadów.
  - Więc tam na górze nikogo nie ma?
  - Teraz nie. Musimy zaczekać.
  Villemo jęknęła cicho. Ale sprawy nie wyglądały już
tak ponuro. Została mocno przywiązana do zewnętrz-
nego świata i miała towarzystwo.
  - A jak wy sami się przywiązaliście? - zawołała.
- Nic stąd nie widzę.
  - Umocowałem linę pod pachami, tak że nic mi nie
grozi. Przywiązałem się do drugiego końca, można
powiedzieć, kawałek dalej niż panienka.
  - Dziękuję, że zrobiliście dla mnie to wszystko!
Myślę, że wiecie, ile dla mnie znaczy wasza obec-
ność.
  - Tak, chyba rozumiem - odpowiedział.
Zapadła cisza. Czekali.
  - Czy wy jesteście... ojcem Marty? - krzyknęła po
chwili Villemo w stronę rzecznej głębiny.
  - Tak.
  Nie powiedział nic więcej. Mówić, że mogłaby
znaleźć się na miejscu jego córki, byłoby przesadą.
I zadawaniem niepotrzebnego bólu.
  Mełł długo jakieś słowa, a potem zapytał:
  - Czy panienka... zrobiła to z własnej woli?
  - Niech mnie Bóg broni! Nie!
  - Ach, tak?
  Najwyraźniej czekał na jakieś wyjaśnienie, lecz ona
nie wiedziała, co pawiedzieć. I wtedy usłyszeli głosy.
  - Przyszli - oświadczył komomik z wyraźną ulgą.
  Wiele głosów coś do nich krzyczało. A potem,
dzięki Bogu, zakołysał się nad nimi koniec drugiej liny.
Villenno odetchnęła.
  Teraz jednak dawało o sobie znać długotrwałe
napięcie mięśni i nerwów. Gdy ojciec Marty usiłował
zamocować również tę drugą linę, całe ciało Villemo
drżało z niecierpliwości. Pień i gałęzie brzozy wpijały
się jej w skórę tak boleśnie, że bała się, iż nigdy
w przyszłości nie pozbędzie się odcisków.
  W przyszłości?
  Jeszcze ciągle nie była na górze.
  Znowu otworzyła oczy, Znowu przeniknął ją zimny
dreszcz - od serca po koniuszki palców, od stóp do
głów - na widok tej mamiącej, wciągającej głębi.
  Opanowała gwałtowną chęć, by krzyczeć w panice,
wymiotować, szarpnąć się w próbie ratunku... za-
przcpaścić wszystko. Ponownie zamknęła oczy i to
pomogło.
  Po chwili rozległy się nawoływania i odpowiedzi.
  Wszystko było gatowe, Zaczęło się mozalne wciąga-
nie. W górę, i nieco w dół, i znowu w górę. Villemo
możliwie najdłużej nie chciała puścić brzozy. W końcu
jednak musiała. Wyszeptała podziękowanie i po raz
ostatni objęła mocno cienki pień, podciągnęła trochę za
sobą, tak by mógł się wyprostować. Wisiała już wtedy
wysoko nogami do góry.
  Ojciec Marty trzymał ją mocno w pasie, chcąc
zmniejszyć obciążenie kostek, ale i tak odczuwała
w nich okropny ból. Starała się tak ustawić stopy, żeby
lina się z nich nie zsunęła.
  Oboje obracali się i huśtali, podciągano ich powoli,
zrywami. Uderzali o wystający brzeg i znowu przesu-
wali się wyżej, Villemo zdawała sobie sprawę, że
spódnica nie okrywa jej nóg. Czuła twarz mężczyzny
przy swoich kolanach i widziała jego nogi dyndające na
wysokości swoich oczu.
  Cóż to jednak miało za znaczenie? Najważniejsze, że
była w drodze na górę!
  Jeśli tylko lina wytrzyma!
  Znowu posyłała modły do Boga, w którego wierzyła
najbardziej wtedy, gdy potrzebowała jego pomocy.
  Pragnęła teraz ponad wszystko pawiedzieć swoim
bliskim, ile dla niej znaczą.
  Nie przeżyła jeszcze zbyt wiele, chyba większą część
życia wciąż miała jeszcze przed sobą.
  Liny trzeszczały ostrzegawczo.
  - Teraz ostrożnie! - zawołał ojciec Marty.
  Villemo poczuła jakieś ręce na swoich biednych,
umęczonych kostkach. Inne ręce pochwyciły jej wybaw-
cę.
Zostali przeciągnięci poza krawędź urwiska. Na ten
okropnie stromy brzeg, na którym nikt nie mógł się
utrzymać. Pochylali się nad nim nieznajomi ludzie,
ryzykując życie - z jej powodu.
  Była taka wzruszona. Czuła, że zaraz się rozpłacze,
po prostu z wdzięczności. Powoli, bardza powoli,
zdawało się, że przez całą wiecznaść, ciągnęIi ją po
wydeptanej trawie. I, oczywiście, choć nie wiadamo
dlaczego, musiała leżeć twarzą do ziemi, ale nie była
w stanie unieść głowy.
  I wreszcie poczuła pod sobą płaską ziemię. Opiekuń-
cze kobiece dłonie wygładziły jej ubranie, a potem
ostrożnie odwróciły na plecy.
  Villemo patrzyła na czarne wierzchołki sosen na tle
ciemniejącego nieba. Widziała nad sobą poważne twa-
rze, spoglądające na nią z troską.
  - Dziękuję - szepnęła. - Dziękuję wszystkim,
dziękuję za uratowanie mi życia! Bardzo chcę żyć,
naprawdę.
  - Jak długo panienka tam wisiała? - zapytała matka
Marty, rozcierając jej zdrętwiałe ciało.
  Mężczyźni zdejmowali sznury z tej nóg i dopiero
teraz Villemo poczula, jak bardzo ubranie nasiąknęło
wodą w tym wilgotnym powietrzu nad urwiskiem i jak
bardzo jest zimno. Przedtem w śmiertelnym przeraże-
niu nie odczuwała chłodu.
  - Jak długo? - szepnęła. - Nie wiem. Od południa,
zdaje mi się.
  - Boże, zmiłuj się - rzekł jeden z mężczyzn,
w którym rozpoznała dzierżawcę małego gospodar-
stwa z Grastensholm, sąsiada rodziców Marty. Dwaj
pozostali byli jego synami.
  - Czy panienka może stanąć na nogi?
  - Tak, oczywiście - odparła i podniosła się niezdar-
nie, ale natychmiast kolana ugięły się pod nią. - Nie,
chyba nie mogę - szepnęła zawiedziona.
  - Przyprowadzę konia - oświadczył dzierżawca, po
czym zwrócił się do swoich synów: - A wy biegnijcie
do Elistrand, nie, do Lipowej Alei jest bliżej, i powiedz-
cie, co się stało.
  - Nie trzeba... - próbowała oponować Villemo, ale
chłopcy już zniknęli jej z oczu.
  Znowu zostali tylko rodzice Marty i ona, bezradnie
siedząca w trawie. Była tak okropnie zmęczona; całe
ciało i mózg. Miała wrażenie, że coś się rozrasta w jej
wnętrzu, ale na razie umiała jeszcze nad tym zapano-
wać.
  A u jej stóp leżał nieduży bukiećik jesiennych
kwiatów, przeznaczony dla Marty.
  Matka spojrzała w ślad za jej wzrokiem.
  - Tak, przychodzimy tu parę razy na tydzień, żeby
uczcić pamięć Marty. Ona przecież nie ma grobu.
Samobójczyni, powiedział pastor, i nie zezwolił, by
miała grób na cmentarzu. A zresztą i tak nigdy jej nie
odnaleźliśmy, to myślę, że tu ma swoje miejsce.
  - Nigdy nie odnaleźliście?
  - Nie, rzeka jej nie oddała. A kto by mógł zejść tam,
na dół?
  Marta? Wciąż leży tam, na dnie?
  - To w takim razie skąd wiadomo, że ona...?
  Ojciec dziewczyny westchnął ciężko.
  - Dwóch ludzi łowiło ryby w rzece niedaleko
stąd i widzieli, jak spadała, słyszeli, jak wzywała
ratunku.
  Villemo jęknęła głucho.
  - A jak... to się z panienką stało? - zapytał znowu
ojciec. - Potknęła się panienka i spadła?
  - Nie, nie, ktoś mnie popchnął! - zawołała, nim
zdążyła się zastanowić.
  Tamci spojrzeli po sobie.
  - Jak Martę? - zapytał ojciec z wolna. - Ale jego
przecież już nie ma, nie żyje. Zginął w Romerike, tak
gadają.
  Twarz Villemo spłonęła rumieńcem.
  - Eldar Svartskogen? Nie, on tego nie zrobił! To
nie on popchnął Martę, to tylko złośliwe plotki.
  Rodzice Marty posmutnieli. Ojciec mówił dalej:
  - Ci dwaj rybacy... zresztą oni nie byli z naszej wsi...
Widzieli, jak Marta spada, patrzyli w tę stronę, bo
usłyszeli jej krzyk. I zaraz przybiegli tu co tchu. To oni
widzieli, że jakiś mężczyzna ucieka przez las od strony
wodospadu. Widzieli go tylko pomiędzy drzewami, ale
mówili, że miał takie lśniące włosy i drapieżne niczym
u wilka oczy.
  Eldar. Villemo poczuła, że coś się jej zaciska
w piersi.
  - A ona nosiła jego dziecko - dodała matka. - To
wiemy.
  Villemo oparła głowę o kolana i długo siedziała
z ukrytą twarzą, próbując uporać się jakoś ze swoimi
uczuciami. Jej wybawcy czekali, pogrążeni w zadu-
mie.
  W końcu podniosła się, stanęła chwiejnie na nogach.
Głęboko wciągała powietrze, żeby stłumić mdłości.
Wahała się przez chwilę, a potem poszła niepewnie
w stronę sosen na skraju lasu, gdzie rosła jeszcze kępka
na wpół uschłych jesiennych kwiatów. Villemo zrywała
je powoli i ostrożnie, a potem ułożyła w piękny bukiet
zostawiając jeden duży kwiat.
  Położyła bukiet pod krzyżem upamiętniającym
śmierć Marty, a potem uklękła i przez chwilę trwała
w pełnym szacunku milczeniu. Gdy wśtała, wzięła ten
największy kwiat i rzuciła go przez krawędź urwiska
w otchłań.
  Rodzice dziewczyny milczeli wzruszeni, kiedy do
nich wróciła.
  - To ostatnie... to było... ja pogrzebałam w ten
sposób niepotrzebną miłość. Trwające przez cały rok
niepotrzebne, zaprzepaszczone uczucie.
  - Miłość nigdy nie jest zaprzepaszczanym uczu-
ciem, panno Villemo - powiedziała matka Marty.
- Miłość czyni człowieka silnym i czystym. Nawet jeśli
się kocha niegodziwca. My wiedzieliśrny o słabości
panienki do Eldara Svanskogen i cierpieliśrny bardzo
ze względu na panienkę, bo nasza Marta też żywiła do
niego słabość. Ale nie wypadało nam rozmawiać o tym
z panienką.
  Villemo gwałtownie łapała powietrze, z całych sił
starała się nie rozpłakać.
  - Ale teraz to koniec - powiedziała ze złym trium-
fem. - Teraz to koniec, jestem wolna, moje oczy zostały
otwane i znowu widzę wyraźnie. Ja mu wierzyłam,
ponieważ chciałam mu wierzyć. Z uporem odrzucałam
wszelkie ostrzeżenia i szepty za plecami, jak to nazywa-
łam. O, Boże!
  2akryła twarz dłońmi i padła na kolana przed
krzyżem z uczuciem głębokiego, szczerego zrozumie-
nia dla swojej nieszczęsnej siostry.
  - O, Marto, Marto - szlochała. - Jak mogłyśmy być
takie ślepe? Ja i tak wykręciłam się z tego tanim
kosztem, ale ty... Teraz jego też nie ma. Już żadnej
dziewczynie nie wyrządai krzywdy.
  Płacz ją ogłuszył. Żal z powndu Marty mieszał się
z żalem nad własną zawiedzioną miłością. Razem ze
łzami spływalo z niej to straszliwe napięcie wielu
długich godzin spędzonych nad przepastną głębiną.
  Rodzice Marty byli prostymi ludźmi, lecz rozumieli,
co się teraz dzieje z piękną panienką Villemo. Obej-
mowali ją nieśmiało, by okazać jej współczucie, lecz
pozwalali się wypłakać.
  W końcu opanowała się. Pociągając nosem, otarła
ostatnie łzy, wstała i próbawała się do nich uśmiechnąć.
  Na szczęście pojawił się dzierżawca z zaprzężonym
do wozu koniem.
  Pomogli jej wejść i usadowuć się wygodnie, po czym
ruszyli w przekonaniu, że po drodze spotkają ludzi
z Lipowej Alei.
  Ojciec Marty, który prowadził konia przez las,
powiedział do Villemo:
  - Wie panienka, jakoś mi dzisiaj lżej na duszy.
Nigdy nie zapomnimy, że straciliśmy córkę w tak
okrutny sposób. Ale darem niebios bylo dla nas
uratować życie innej dziewczynie. To po prostu plaster
na nasze rany, jeśli panienka rozumie, co mam na myśli.
  - Oczywiście, że rozumiem - odparła Villemo
ciepło. - Nie mogę tylko pojąć...
  - Czego?
  - Kto mnie popchnął. Ciężko będzie mi żyć z tą
świadomością.
  - I ja się nad tym zastanawiałam - wtcąciła matka
Marty. - Ja nie wierzę w duchy, co to, to nie. Ale ludzie

opowiadają, że po okolicy włóczy się klępa łosia, któr?
atakuje ludzi. Może to ona...
  Villemo odniosła się do tego sceptycznie. Pamiętał?
uderzenie w plecy, a chwilę przedtem słyszała szelcst
w lesie, jakby kroki. Łoś? Chyba nie.
  - Możliwe - odparła zgodnie.
  Niedługa spotkali obu synów dzierżawcy i kilkaro
przestraszonych słuźących z ?ipowej Alei.
  - Nikogo z państwa nie ma w domu - tłumaczył
jeden z chłopców. - Wszyscy pojechali z wizytą do
proboszcza.
  - A rzeczywiście - przypomniała sobre Villemo.
- Ja też miałam tam być, ale całkie?n zapomniałam. To
znaczy, że ani w Gr?stenshalm, ani w Elistrand tcź
nikogo w domu nie ma. Ale gdybyrn tylko mogła
pożyczyć konia, to. . .
  Dzierżawca ofarował się, że ją odwiezie, co przyjęła
z wdzięcznością. Po serdecznym, przejmującym pożeg-
naniu ze swoimi wybawcami ruszyła konno ku do-
mowi.
  Tak naprawdę to wiadomość, że rodzi?ów nie ma
w domu, przyjęła z ulgą. Bo co mialaby im powiedzieć2
Jeszcze nie była w stanie rozmawiać z nimi o tych
nieustających prześladowaniach.
  O śmiertelnie niebezpiecznych prześladowaniach.

  2ła, nagła śmierć grasowała po lasach parafii Gr?s-
tensholm. Za każdym razem, kiedy któryś z mężczyzn
należących do rodziny Svartskogen vrryjeżdżał z domu,
wiedział, że naraża życie. Ludzie z Woller polowali na
nich i tak to trwało już niemal pół wieku.
  A ludzie z Woller? Żaden z nich nie odważyłby się
opowiadają, że po okolicy włóczy się klępa łosia, która
atakuje ludzi. Może to ona...
  Villemo odniosła się do tego sceptycznie. Pamiętała
uderzenie w plecy, a chwilę przedtem słyszała szelest
w lesie, jakby kroki. Łoś? Chyba nie.
  - Możliwe - odparła zgodnie.
  Niedługo spotkali obu synów dzierżawcy i kilkoro
przestraszonych służących z Lipowej Alei.
  - Nikogo z państwa nie ma w domu - tłumaczył
jeden z chłopców. - Wszyscy pojechali z wizytą do
proboszcza.
  - A rzeczywiście - przypomniała sobre Villemo.
- Ja też miałam tam być, ale całkiem zapomniałam. To
znaczy, że ani w Grastenshalm, ani w Elistrand też
nikogo w domu nie ma. Ale gdybym tylko mogła
pożyczyć konia, to...
  Dzierżawca ofiarował się, że ją odwiezie, co przyjęła
z wdzięcznością. Po serdecznym, przejmującym pożeg-
naniu ze swoimi wybawcami ruszyła konno ku do-
mowi.
  Tak naprawdę to wiadomość, że rodziców nie ma
w domu, przyjęła z ulgą. Bo co miałaby im powiedzieć?
Jeszcze nie była w stanie rozmawiać z nimi o tych
nieustających prześladowaniach.
  O śmiertelnie niebezpiecznych prześladowaniach.

  Zła, nagła śmierć grasowała po lasach parafii Gras-
tensholm. Za każdym razem, kiedy któryś z mężczyzn
należących do rodziny Svartskogen wryjeżdżał z domu,
wiedział, że naraża życie. Ludzie z Woller polowali na
nich i tak to trwało już niemal pół wieku.
  A ludzie z Woller? Żaden z nich nie odważyłby się
wyjść sam, a już nigdy bez brani. Oni także byli
przygotowani, że albo zabiją, albo zostaną zabici.
  Jak ten, który samatnie wybrał się do Akershus,
ponieważ za bardzo ufał swoim bystrym oczom i swe-
mu szybkiemu koniowi.
  Koń wrócił do domu sam, z pokrwawionym siod-
łem i w potarganej uprzęży.
  Albo jak ten ze Svartskogen, który samotnie łowił
ryby w leśnym jeziorku. Nie powinien był tego robić.
Jego zwłoki wypłynęły po dziewięciu dniach. Zabito
go ciosem noża w plecy. Nóź wprawdzaie wypadł, lecz
rana była wyraźna.
  I właśnie w tę sieć krwawej zemsty wplątała się
Villemo!
  Z powodu fatalnego, bezsensownego dziewczęcego
zadurzenia.
  A Villemo nigdy nie zatrzymywała się w pół drogi.
Jeśli się zakochiwała, to całą duszą, bez opamiętania.
Nawet gdyby potem miała tego gorzko żałować. Tak
jak teraz. Och, jak żałowała, że zakochała się w Eldarze
Svartskogen! A jeszcze bardziej, że mu to okazywała!
Jak by to było wspaniale pokazać temu uwodzicielowi,
że istnieją kobiety, które potrafią odrzucić jego zaloty.
  Ale nie, ona musiała paść przed nim plackiem!
  O, wstydzie!
  Nie dostał jednak tego, czego się od niej domagał,
i to stanowiło wielką pociechę.
  Nienawidziła ga za to, co zrobił Marcie, a praw-
dopodobnie także wielu innym. Nie zdawała sobie
sprawy, że potrafi nienawidzić tak bardzo. Wciąż
jeszcze z oczu spływały jej łzy z powodu Marty, która
w nim spotkała jedyną miłość swego życia i która mu
uwierzyła. Co czuła w tym ostatnim momcncie tam
nad kipielą?
  Nie, Villemo nie była w stanie o tym myśleć. Sama
też tego doświadcżyła. A przecież to nie ukochany
człowiek zepchnął ją z brzegu.
  Boże, miej w opiece nas, biedne kobiety. Nas, które
zakochujemy się w niewłaściwych mężczyznach i daje-
my im wszystko, co posiadamy. A potem jesteśmy
traktowane jak stare szmaty, niewarte nawet tego, by je
przechować.
  Współczucie dla kobiecego rodu nigdy nie było
najmocniejszą stroną Villemo, ponieważ często zajmowa-
ła myśli innymi, nie tak przyziemnymi sprawami. Dopiero
Kristina, nieszczęsna córka gospodarzy w Tobronn,
otworzyła jej oczy, a już los Marty rozpalił ją do białości.
  Ze złością wytarła z oczu ostatnie łzy i paciągając
nosem wkroczyła na dziedziniec w Elistrand.






        ROZDZIAŁ IV


  Na stole w hallu czekała na nią wiadomość. Mama
Gabriella z irytacją donosiła dużym, zamaszystym
pismem:


  Villemo !
  Co Ty sobie wyobrażasz, znikając na cały dzień? Znowu
musimy szukać jakiejś wymówki za Ciebie, a pastor i tak nam
pewnie nie uwierzy. Kiedy nauczysz się szacunku dla innych?
  Przyszedł list do Ciebie. Leży w Twoim pokoju.
  Mama

  List? Do niej?
  Villemo natychmiast zapomniała o wielkim przeży-
ciu, zapomniała o wyrzutach sumienia wywołanych
zachowaniem wobec matki i urazie z powodu jej
upomnienia. Pędem wbiegła po schodach na górę do
swojego pokoju.
  Od progu zobaczyła zapieczętowany rulonik, wyra-
źnie sfatygowany, bo pewnie długo był w drodze.
System pocztowy funkcjonował dość ułomnie, okresa-
mi wszystko działało jak trzeba, czasami jednak coś się
psuło, wysyłkę organizowano naprędce, gdy nadarzyła
się okazja. Zdarzały się też napady, kiepska pogoda
i Bóg wie co jeszcze.
  Ale oto list, na który czekała od tak dawna,
przyszedł! Zerwała pieczęcie i rozpostarła papier z ta-
kim rozmachem, że natychmiast znowu się zwinął
i musiała zaczynać od nowa. Z uczuciem jakiejś
oszałamiającej radości usiadła na pierwszym lepszym
krześle i zaczęła czytać:

  Najdroższa mała Villemo!
  Gdybyś wiedziała, jak bardzo mnie ucieszył Twój list!
Bardzo, bardzo Ci dziękuję, że zechciałaś zwierzyć mi się tak
szczerze, choć tyle razy zachowywałem się wobec Ciebie
paskudnie. Miałem jednak swoje powody, których Ty nie
możesz rozumieć.
  Villerno, bardzo się przestraszyłem tym, co Cię spotkało.
Że ktoś chciał Cię stratować. Musisz zaraz, natychmiast, nie
zwlekając ani chwili, powiedzieć o tym rodzicom, jeśli jeszcze
tego nie zrobiłaś. Milczenie byłoby szaleństwem, to się przecież
może powtórzyć!
  Nie mogę zaznać spokoju, odkąd otrzymałem wiadomość
od Ciebie. Skoro ktoś nastaje na Twoje życie, nie możesz nadal
mieszkać w domu. Teraz znowu wyjeżdżam ze specjalnym
poleceniem. Jestem, jak przecież wiesz, kuriererm Jego wyso-
kości. Nie było mnie także wtedy, kiedy przyszedł Twój list
i to dlatego musiałaś tak niepotrzebnie długo czekać na
odpowiedź. W grudniu jednak wybieram się znowu do
Akershus, do Gyldenlove. Przyjadę wtedy do Was i zabiorę
Cię ze sobą do Szwcji. Rozmawiałem już z mamą i ojcem,
przyjmą Cię u nas z radoicią i możesz tu zostać, dopóki
niebezpieczeństwo nie minie.
  Ja sam wyjeżdżam bardzo często, więc nie będę Cię dręczył
swojaą obecnością. Proszę Cię jednak: porozmawiaj z wujem
Kalebem i ciocią Gabriellą, czy pozwolą Ci jechać. Jestem
pewien, że się zgodzą, zwłaszcza gdy się dowiedzą, co Ci grozi.
Chciałbym, żebyś tu była, ze względu na Twoje bezpieczeń-
stwo!

  Jechać do Szwecji? Mieszkać u rodziców Dominika?
O, tak! Chciałaby. Bardzo. Teraz wie przynajmniej, co
powinna zrobić. Musi opowiedzieć rodzicom o obu
napadach, nie ma wątpliwości, że to konieczne. Domi-
nik wskazał jej drogę.

  Z przykrością dowiedziałem się o Niklasie i Irmelin, że nie
mogą się pobrać. W pełni podzielam Twoje współczucie z nimi.
Bardziej niż przypuszczasz, Villemo. Zabolała mnie ta
wiadomość mocniej, niż mogę Ci powiedzieć.

  Ach, tak? Zdumiona podniosła głowę i zastanawiała
się, co Dominik ma na myśli, ale nie wszystko
rozumiała.

  Piszesz mi, że miałaś wizję, iż Niklas, Ty i ja zostaliśmy
wybrani do czegoś strasznego. Pytasz, czy ja także miewałem
kiedyś takie przeczucia. Tak, oczywiście, że miałem! Od
dawna to wiem. I Niklas także. Ale nie rozumiemy, o co to
dokładnie chodzi.
  Zastanawiam się jednak, czy stary wuj Brand czegoś nie
wie. Kiedyś, gdy byłem jeszcze dzieckiem, słyszałem, jak
wuj Brand rozmawiał z moim ojcem o Ludziach Lodu.
Powiedział wtedy coś, czego dokładnie nie pamiętam, ale
dotyczyło to Tengela. Nie tamtego Tengela Złego, lecz
naszego praprzodka, Tengela Dobrego. Porozmawiaj o tym
z wujem Brandem, póki nie jest jeszcze za późno! I napisz
mi, co on powiedział!
  Wątpię natomiast, czy, jak twierdzisz, Twój przyjaciel
Eldar ma z tym coś wspólnego. Sądzę, że to dotyczy całkiem
innych spraw.
  Villemo, nie wolno Ci myśleć, że jerteś beznadziejna!
Wiele przeszłaś i straciłaś człowieka, którego kochałaś; ja
wiem, co się wtedy czuje, możesz mi wierzyć!

  Villemo znowu podniosła głowę, marszcząc brwi,
i mocno zagryzła wargę. Dominik? Utracił kogoś
kochanego?
  Ogarnęło ją głębokie przygnębienie, tak głębokie,
że przez chwilę odechciało jej się żyć. Z trudem zmusiła
się, by przeczytać list do końca.

  Wprost przeciwnie, uważam, że jesteś młodą kobietą
o gorącym sercu, poświęcającą wiele uwagi innym. Ja zawsze
bardzo Cię ceniłem, choć nie zawsze chciałem Ci to okazywać,
byś nie zaczęła być zarozumiała.

  Teraz Donvnik był znowu sobą, złośliwy i trochę
szyderczy. Ale tym razem nie brała sobie tego do
serca.

  Prosisz, bym Ci opowiedział o moim życiu. Có!l Mama
i ojciec mają się znakomicie. Ojciec pisze swoją czwartą
książkę i zbiera za wszystkie wiele pochwł. Mama jest kurą
domową, ale bardzo miłą kurą i bardzo ją kocham. Na swój
sposób są oni ze sobą szczęśliwi, choć nie bardzo rozumiem, jak
się to dzieje. Nie bardzo do siebie pasują. Ja natomiast, ku
zmartmieniu mojej mamy, jestem starym kawalerem, a o pra-
cy, którą wykonuję, nie mogę pisać, więc, jak widzisz, nie
bardzo mam Ci o czym opowiadać. Poza tym, że bardzo się
cieszę na tę kolejną wizytę w Grastensholm i na spotkanie
z Wami wszystkimi. Wyjadę nie wcześniej niż w pierwszyrm
tygodniu grudnia, jeśli więc dostaniesz ten mój list, to odpisz
mi! Będę u Was przed Bożym Narodzeniem, przygotuj się
zatem, by pojechać ze mną do Szwecji.
  Twój wierny przjaciel Dominik

  Villemo odłożyła list.
  Trzeba zaraz odpisać. Natychmiast!
  Tym razem wypadło to krótko:

  Drogi Dominiku?
  Dziękuję za list! Tak, z całego serca chciałabym pojecbać
z Tobą do Szwecji i zostać tam przez jakiś czas. Wiesz,
dzisiaj ledwo uszłam z życiem z kolejnego "nieszczęślwego
wypadku", naprawdę śmiertelnie niebezpiecznego. To, że żyję,
jest wyłącznie zasługą dzielnych ludzi. Opowiem Ci o tym, gdy
się zobaczymy, teraz wciąż jeszcze drżę ze strachu. Mamy
i ojca nie ma w domu, ale jak tylko wrócą, opowiem im
o wszystkim i poproszę o pozwolenie na wyjazd. Zgodzą się na
pewno.
  Pójdę też do wuja Branda, jak najszybciej.
  Najważniejsze jednak, co chciałam Ci powiedzieć, to to, że
dzisiaj umarła moja miłość do Eldara. Właściwie była martwa
już od dawna, ale ja starałam się ją podtrzymywać, bo
chciałam wierzyć, że ktoś mnie kochał. Moje uczucie umarło
w dość brutalnych okolicznościach, ale o tym też Ci opowiem,
jak się spotkamy.
  Przyjedź jak najszybciej, najdroższy Dominiku. Tak się
cieszę, że znowu Cię zobaczę!
  Twoja oddana Villemo

  Zapytała służących i dowiedziała się, że pocztylion
przybędzie za kilka dni. Wzięli od niej list, przysięgając
na honor i spokój sumienia, że go wyślą.
  Kaleb i Gabriella dowiedzaeli się strasznym wypad-
ku Villemo, jeszcze zanim wrócili do domu. Sprawa już
się rozniosła po okolicy. Wszelkie słowa wymówki
zostały więc zapomniane, obejmowali córkę 2zobiecy-
wali posłać todzicom Marty i innym, którzy ratowali
ich dziecko, podarunki w podzięce. Wtedy Villemo
opowiedziała o obu strasznych napadach na jej osobę
i o propozycji Dominika.
  Kaleb zastanawial się długo. Gabriella spoglądała na
męża, jemu pozostawiając decyzję.
  - Villemo, naprawdę jesteś tego pewna? Że ktoś
nastawał na twoje życie?
  - Tak, ojcze. Jestem pewna, niestety.
  - Ale jeśli, w tym ostatnim przypadku, była to
złośliwa klępa łosia... I jeśli za pierwszym razem ten
jeździec to był jakiś szaleniec, który stratowałby każ-
dego, kto wszedł mu w drogę, niezależnie od tego, kto
to?
  - To nie był łoś, ojcze. To ludzkie ręce pchnęły
mnie w przepaść. I pamiętaj o tych, którzy. tak
dociekliwe rozpytywali o mnie i dowiadywali się,
dlaczego nigdy nie wychodzę z domu!
  Kaleb oblizał wargi i spojrzał pytająco na żonę.
  - Chciałabyś jechać, Villemo? - spytała Gabriella.
  - Tak, chcę, ja się naprawdę przestraszyłam.
  - Rozumiem. Tak, do Danii teraz nie możemy cię
wysyłać. Na razie jest tam Irmeain, a nie powinniśmy
chyba obciążać mamy opieką nad dwiema chorymi
z miłości pannami.
  - Ja już nie jestem chora z miłości, mamo. Skoń-
czyłam z Eldarem Svanskogen ostatecznie. Definityw-
nie i z uczuciern obrzydzenia, że kiedykolwiek mu
uległam.
  - Uległaś? - wykrztusiła Gabriella z niepokojem
w oczach.
  - Mówiąc w przenośni, wiecie przecież. O niczym
innym z mojej strony nigdy nie było mowy. Lecz matka
Marty się myli - mówiła dalej poważnie. - Ona
twierdzi, że miłość czyni człowieka silnym i czystym
bez względu na to, jaka jest. A to nieprawda. Już w to
nie wierzę.
  - Oczywiście, że nie - zgodził się Kaleb. - Miłość
ma też wiele złych stron. Jak zazdrość, chęć posiadania
drugiego człowieka na własność, brak szacunku...
A czasami miłość jest niebezpiecznie bliska nienawiści.
Może ujawniać wiele brzydkich cech w człowieku,
naprawdę. Ale matka Marty ma też dużo racji. Miłość
może wzbogacać człowieka. Niewiarygadnie! - Na
koniec westchnął: - Bogu niech będą dzięki, że epokę
Eldara mamy za sobą! Trudno wprost wyrazić, jaka to
dla nas ulga! Jak myślisz, Gabriello, czy powinniśmy
ppzwolić, by nasza roztrzepana córka pojechała z Do-
minikiem da Szwecji?
  - Tak, myślę, że tak. To wspaniali ludzie, wszyscy
troje: Mikael, Anette i Dominik. I dobrze jej zrobi, jeśli
przez jakiś czas pobędzie przy szwedzkim dworze.
Może to doda jej trochę ogłady, utemperuje jej charak-
ter.
  MówIła to jednak z uśmiechem.
  Villemo wydała okrzyk radości i rzuciła się rodzi-
com na szyję.
  - Ale nie chciałabym zbyt długo pozostawać poza
domem - dodała zdyszana. - Bo tak strasznie tęskniłam
za wami i za Elistrand, kiedy musiałam się ukrywać
w Tobronn.
  - Wiemy - rzekł Kaleb. - My też będziemy za tobą
tęsknić. A ja w czasie twojej nieobecności spróbuję się
dowiedzieć, kto i dlaczego cię prześladuje. Tak, byś
mogła bezpiecznie wrócić do domu.
  - Ojcze - poprosiła Villemo, która właśnie sobie
coś przypomniała. - Ja sama boję się wychodzić
z domu, ale czy mógłbyś jutro zaprowadzić mnie do
Lipowej Alei? Muszę porozmawiać z wujem Brandem,
to ważna sprawa.
  - Oczywiście, chętnie z tobą pójdę.

  Stary Brand przyglądał się Villemo uważnie. Nigdy
się nie zaliczał do najbardziej błyskotliwych członków
rodziny. Stąpał mocno po ziemi i kierował się zdrowym
rozsądkiem.
  - Poczekaj, niech no się zastanowię - powiedział.
  - Dominik musiał słyszeć, jak mówiłem jego ojcu, że
dziadek Tengel wspomniał kiedyś o czymś... Nie, to
zanadto skomplikowane.
  - Tak, ale zostawmy Mikaela i Dominika, niech wuj
spróbuje sobie przypomnieć, co mówił Tengel!
  Brand skierował rozmarzony wzrok ku sufitowi.
  - Dziadek tyle mówił...
  - Ale Dominik uważa, że to miało jakiś związek
z naszymi żółtymi oczyma.
  - Dziadek Tengel nie mógł nic wdedzieć o twoich
oczach ani o oczach Dominika czy Niklasa. Nawet
o waszych rodzicach nikomu się jeszcze nie śniło, kiedy
on umarł...
  Brand długo milczał. Powoli w jego ciemnych
oczach zapalało się jaśniejsze światełko.
  - Ach, tak - powiedział w końcu.
  Villemo czekała.
  - Przypominam sobie. Tak, teraz wiem.
  Villemo czekała jeszcze przez chwilę.
  - Pozwól mi pomyśleć.
  Pozwoliła.
  - To było pewnego razu... - zaczął Brand niepew-
nie. - Dziadek Tengel rozmawiał z nami. Przede
wszystkim zwracał się, naturalnie, do Tarjeia, bo
Trond i ja byliśmy za mali, czy raczej za dziecinni.
Tarjei był co prawda tylko o rok starszy od Tronda, ale
jeśli chodzi o dojrzałość, to dzieliły nas lata. Dziadek
mówił o dziedzictwie zła. I o przekleństwie Tengela
Złego. Że ma przechodzić z pokolenia na pokolenie.
I wtedy powiedział... O tym właśnie wspomniałem
Mikaelowi i to musiało się tak wryć Dominikowi
W pamięć. "Dzieci, powiedział do nas dziadek. Dzieci,
ja próbowałem! Nie tylko starałem się całym swoim
życiem odwrócić zło i przemienić je w dobro, ale także
chciałem przyszłe pokolenia uchronić od przekleństwa.
Próbowałem czarów. Tak, bo ja znam się na czarach.
I ostatnio zrobiłem to jeszcze raz. Spędziłem w lesie całą
noc. To była, dzieci, moja najcięższa walka. Od-
czuwałem taki potwomy strach, czułem taki gwałtow-
ny opór tej złej siły..."
  Brand przeswał wspomienia.
  - Sama rozumiesz, Villemo, że nie mogę ci po-
wtórzyć słowo w słowo tego, co dziadek powiedział.
Byłem wtedy małym, niezbyt uważnie słuchającym
chłopcem o nie najlepszej pamięci.
  - Rozumiem, oczywiście. Ale Tengel mówił właś-
nie coś takiego?
  - Tak, bez wątpienia.
  - A dalej?
  - Tak, na czym to ja skańczyłem? Aha, opór złej
siły. "Wiem, że nie udało mi się oddalić przekleństwa,
mówił dalej mój dziadek Tengel. Ale zostawiam moim
potomkom pewną ochronę, pomocną siłę. Tak, by
mogli podjąć walkę..."
  - Tego nie rozumiem.
  - Ani ja. I nijak nie mogę sobie przypomnieć reszty.
  - No, ale to i tak dużo - rzekła Villemo poważnie.
- Chciałam wujowi powiedzieć, że my wszyscy, ja
i Niklas, i Dominik, mieliśmy przeczucie, że zostaliśmy
wybrani do czegoś ważnego. Do... tak, właśnie do
walki, trudnej i okrutnej walki.
  Brand przyglądał się jej badawczo.
  - Tak mówisz? No cóż, teraz mogę ci powiedzieć,
że mój ojciec Are i jego siostra Liv nadziwić się nie
mogli tym waszym oczom, kiedy byliście mali. Wiesz,
to było coś całkiem nieoczekiwanego. Bo w waszym
pokoleniu już się urodziło jedno dziecko obciążone
dziedzictwem. A tu nagle jeszcze trójka o kocich
oczach! Mimo to nigdy się tym nie martwiliśmy. Ani
ojciec, ani Liv też się nie martwili. A przecież powinniś-
my. Potem wiedzieliśmy już, co jest z Niklasem
i Dominikiem. Muszę jednak przyznać, że nigdy nie
byliśmy pewni, co będzie z tobą, Villemo. Byłaś taka...
nreutemperowana, taka niezrównoważona.
  Oczy Villemo napełniły się łzami.
  - Mam nadzieję, że nie ma we mnie zła, wuju
Brandzie. Jestem może głupia i roztrzepana, ale chyba
nie zła!
  Uśmiechnął się przyjaźnie i położył jej rękę na
ramieniu.
  - Oczywiście, że nie ma w tobie zła, moje dziecko.
Choć trzeba powiedzieć, że w moim drogirn bracie,
Trondzie, też nie było. Ale dręczyła go ta sama
niecierpliwość, on także nie wiedział, co ze sobą
w życiu ztobić, podobnie jak ty i jak wiedźma Sol. Nie,
później doszliśmy do tego samego wniosku, co wy: że
te wasze oczy mają jakiś związek z zaklęciami Tengela
Dobrego. Że to jest jakaś ochrona! Jakaś broń! Ale po
raz pierwszy słyszę o waszych przeczuciach czy wiz-
jach. Poczekaj no, porozmawiamy z Niklasem!
  Brand przywołał wnuka, który przyszedł do nich
w roboczym ubraniu, posępny i milczący, z pełnym
bólu spojrzeniem. Dziadek wyjaśnił mu pokrótce,
o czym rozmawiali z Villemo.
  Niklas skinął głową.
  - Tak, to prawda. Ja często odczuwam jakiś lęk,
jakby przed zbliżającym się niebezpieczeństwem. I Do-
minik też. Ale nie wiedzialem, Villemo, że ty także.
  - Przytrafiło mi się to tylko raz, ale za to z wielką
silą. To była bardzo wyraźna wizja. Poza tym kilka razy
zostałam w niemal cudowny sposób uratowana od
śmierci, więc zaczynam podejrzewać, że może będę
jeszcze do czegoś potrzebna w przyszłości. Że dlatego
żyję. Gdybym tylko mogła wiedzieć, jakie zadanie mam
do spełnienia! Nic mi nie przychodzi do głowy.
  Niklas, wciąż pogrążony w smutku nad swoim
i Irmelin losem, uśrniechnął się mimo woli.
  - Myślę - powiedział - że może chodzi o to, byś
oślepiła wrogów swoją urodą. Albo żebyś oszołomiła
szalonymi pomysłami.
  - To niezbyt ładnie powiedziane - żachnęła się.
- A poza tym urodą? Ja?
  - Możesz sobie darować takie domaganie się kom-
plementów, bo i tak się nie doczekasz.
  - Wiem, w każdym razie nie od ciebie. Ale teraz
wyjeżdżam, więc będziecie mieli okazję zatęsknić za
mną.
  Zaczęli rozmawiać o jej podróży i Villemo z zado-
woleniem stwierdziła, że naprawdę będą za nią tęsknić.
Z żalem przyjęli wiadomość, że nie będzie jej w domu.
Do tego stopnia, że prawie nabrała ochoty, by zostać...
  Potem przez chwilę rozważali jej nieszczęśliwe
wypadki i nagle Brand powiedział:
  - Poczekajcie, muszę wam pokazać, co znałazłem,
kiedy dziś rano przeglądałem rzeczy mojego ojca! To
dla niego typowe, nigdy nie miał wyczucia, co jest
wartościowe a co nie!
  Brand wyszedł z pokoju, a po chwili wrócił, niosąc
kawałek drewna, jakąś niezbyt grubą deskę.
  - Popatrzcie, to musiała namalować babcia Silje na
kiepskim podkładzie.
  Niklas i Villemo drgnęli na widok tego malowidła.
Przedstawiało ono twarz mężczyzny, tak wyrazistą
i przerażającą, tak groźną, ponurą i tak szatańsko
fascynującą, że cofnęli się z lękiem.
  - Zgadnijcie, kto to? - powiedział Brand drżącym
ze wzruszenia głosem.
  - Nie wiem - rzekł Niklas z wahaniem. - Czyżby to
był wizerunek samego Szatana?
  - Nie - odparł Brand, wyraźnie urażony. - To
portret najwspanialszego człowieka, jakiego kiedykol-
wiek spotkałem. To mój dziadek, Tengel!
  Villemo przesłoniła usta dłonią i stłumiła okrzyk
O Boże! Nie chciała sprawiać wujowi Brandowi przy-
krości.
  Nigdy tak sobie nie wyobrażała Tengela Dobrego.
Wiedziała, że był obciążony dziedzictwem, zresztą ten
portret o tym świadczył! Myślała jednak o nim jako
o wspaniałym, uderzająco pięknym mężczyźnie.
  Najdziwniejsze było jednak to, że im dłużej przygląda-
li się malowidłu, tym twarz praprzodka wydawała im sią
ładniejsza. Gdy po chwili Brand odłożył ponret na bok,
musiała pójść za nim, żeby jeszcze raz popatrzeć. Niklas
zrobił to samo. I właśnie on wyraził to, co oboje czuli:
  - Bardzo bym chciał go znać!

  Gospodarz Woller pienił się z wściekłości. Chodził
tam i z powrotem po izbie. Naradzał się ze swoim
przyjaciclem, wójtem.
  - Ona ma nie tylko kocie oczy, ta smarkata. Jest
w ogóle jak kot, którego trzeba uśmiercać dziewięć
razy. Ale to mi dopiekło! Już się dłużej nie będę z nią
cackał. Chcę, żeby cierpiała. Tak jak ja cierpiałem,
kiedy ona i ten jej podły kochanek zamordowali mego
jedynego syna! Szybka śmierć to dla niej za mało. Ona
powinna cierpieć!
  Wójt przyglądał mu się spod na wpół przymknię-
tych powiek. Na jego wargach igrał pełen oczekiwań
uśmieszek.
  - Mamy najlepszą na świecie "kryjówkę".
  - Kryjówkę? - powtórzył Woller, który go nie
słuchał. Wciąż biegał wzburzony po izbie. - Sam
dosiadłem konia, by ją zmiażdżyć, ale uciekła mi do
lasu. Olav Haraskanke śledził ją parę dni temu i udało
mu się zepchnąć ją z urwiska, gdzie nie ma żadnego
ratunku. Ale i tym razem uszła z życiem. Z czego ona
jest zrobiona?
  Nagle przystanął.
  - Kryjówka, powiadasz? Ale to miejsce jest prze-
cież zajęte.
  - No, jest. Jest, oczywiście.
  - To na nic się nie zda... - Właściciel Woller umilkł,
ale już za chwilę zły uśmiech rozjaśnił mu twarz:
  - A dlaczego nie? Dlaczego nie?
  Szyderczy grymas na twarzy wójta wskazywał, że
podoba mu się ten pomysł.
  Woller mówił dalej:
  - Cały rok bez kobiet... I nagle mieć przy sobie taką
młodą dziewczynę...
  - Młoda panna z bogatego dworu może odtańczyć
wesoły taniec.
  - Tę zabawę chcę zobaczyć - oświadczył Woller
  W tym momencie wbiegł jeden z jego ludzi. Był
zdyszany.
  - No, co się stało?
  Przybyły skłonił się głęboko.
  - Ivar Svartskogen kłusuje tu niedaleko, na skraju
lasu - wychrypiał.
  Gospodarz zerwał się na równe nogi.
  - Naprawdę, znowu? Czy oni się nigdy nie nauczy
do kogo należy tutejsza ziemia?
  - Ivar? - zapytał wójt. - Czy to nie on zabił jednego
z twoich parobków?
  - Tak, to rzeczywiście on. To jeden z tych, wiesz.
Spłodzony w grzechu i ohydzie. Ale teraz pomszczę
tamtego parobka. Stuknęliśmy już dwóch braci Ivara.
Szatański pomiot, wszyscy razem! - zakończył tonem
wielkiego pana i władcy.
  - Czy mamy... wysłać za nim paru ludzi? - zapytał
ostrożnie jego podwładny.
  - Nie, tej kukułce sam ukręcę łebek. Daj mi strzelbę
na łosie, on powinien dostać porządną salwę w zadek!
Idziesz ze mną? - zapytał wójta.
  Tamten oblizywał wargi. Urzędowy człowiek nie
powinien się mieszać w takie przedsięwzięcia.
  - Nnie, muszę jechać do Christianii, za interesem...
Dzisiaj nie mogę...
  - To nic. Zresztą najchętniej pójdę sam. Gdzieście
go widzieli, powiadasz?
  - Koło wielkiego głazu prowadzi w górę ścieżka.
Tamtędy szedł ze strzelbą na ramieniu. Przemykał się
w głąb lasu.
  - Bardzo dobrze. Pójdę tą drogą.

  Stary Woller zaczaił się w lesie i czekał. Zamierzał
dopaść Ivara Svastskogen, kiedy ten będzie wracał do
domu. Będzie musiał iść tędy, to najprostsza droga.
Nagle drgnął. Usłyszał strzał daleko w lesie. W jego
lesie! Kłusownicy! Będą potem twierdzić, że przy-
sługuje im tu stare prawo łowieckie. Mój las, mój dwór,
wszystko tutaj jest moje. Jakim prawem ważą się
wdzierać na mój teren?
  Trwało to długo. Nie ma już pewnie więcej nabo-
jów, ten przekfęty Svartskogen. Żyją w takiej nędzy, że
stać ich tylko na jedną kulę.
  Stary Woller zarechotał ze swojego dowcipu.
  Czuł się senny po obfitym jedzeniu. Wypił też
pewnie jeden czy drugi kufel piwa za dużo. Co chwila
musiał odchodzić na stronę, żeby opróżnić pęcherz.
Wydawało mu się wtedy, że las kołysze się niepokojąco.
Znowu usadowił się na posterunku, skłonił głowę na
piersu. Przyjemmie byłoby teraz się zdrzemnąć. Ale,
oczywiście, tego właśnie robić nie powinien.
  Po piwie człowiek naprawdę staje się senny. Trzeba
było nie pić tyle...
  Wielki chłop siedział pod drzewem, kiwał się, kiwał,
aż zasnął.
  Obudził się nagle, zdrętwiały. Język mu się kleił
i w ogóle czuł się nie najlepiej. Zwłaszcza pod prawym
żebrem coś go bolało. Ćmiący ból, który pojawiał się,
gdy tyfko stary wychylił kufefek. Siedzi tam pewnie
jakiś zły duch, Qrzypuszczał, który się upija. Upił się
i tym razem i chce mu naprawdę dokuczyć. Ale nikt tak
łatwo nie dostanie gospodarza z Woller, o, nie!
  A już w żadnym razie ludzie ze Svartskogen.
  Trudno powiedzieć, co sprawiło, że ten człowiek
stał się taki. Złe dziedzictwo? Wpływ, w czasach
dzieciństwa, bogactwa rodu Wollerów i nędza wszyst-
kich innych? Przekonanie całego rodu, że to Wol-
lerowie zawsze mają rację, a inni nie? Z latami
gospodarz z Woller uczynił z tego naczelną zasadę
odnoszącą się do wszystkich. Ci z Grastensholm nie
mieli racji. Właściciele Elistrand i Lipowej Alei podob-
nie, ba, gdyby nawet namiestnik państwa z Akershus
mu się przeciwstawił, to i ten wielki pan też by racji nie
miał.
  Bo głównym powołaniem Wollera na tym świecie
było dowodzić swojej racji.
  Może właśnie dlatego, że wiedział, iż w posiadanie
majątku Woller jego rodzina weszła podstępem i oszus-
twem.
  A poza tym chciał mieć wszystko. Jego zachłanność
była potworna. Drażniło go strasznie, że Gralstensholm
jest takie duże i bogate, i dobrze utrzymane. Czy jego
majątek nie był równie wielki? No, w każdym razie
prawie, ale powinien być jeszcze większy. Systematycz-
nie pracował nad tym, by podporządkować sobie jak
najwięcej ziemi w parafii Eng. Jeśli tylko usłyszał, że
ktoś będzie musiał się pozbyć swojej zagrody i pól,
natychmiast się tam zjawiał. A ponieważ był najbogat-
szym człowiekiem w okolicy, inni raczej nie mieli szans.
  Jego majątek stale się powiększał, lecz on nie był
zadowolony. Jedną z głównych jego cech stanowiła
mściwość. Nikomu, nikomu nie wolno zwrócić się
przeciwko niemu ani przeciwko jego ludziom! A ci
przebrzydli ze Svanskogen, którzy wciąż nie dawali się
do końca wyplenić, mają czelność chodzić tu i kłuso-
wać w jego lesie!
  Teraz zrozumiał, dlaczego się ocknął. Na ścieżce,
niedaleko od niego, rozlcgły się ciężkie kroki. Jeśli ten
nędzny oszust coś upolował, zapłaci za to życiem. Stary
rozkoszował się tą myślą. Podświadomie pragnął mieć
powód do posłania kłusownikowi kuli.
  Trzymał broń gotową do strzału.
  Tamten był coraz bliżej. Tak, to Ivar Svanskogen,
tę długą lisią gębę rozpoznawał bez trudu!
  - Zatrzymaj się, ty łobuzie! Co robisz w moim lesie?
  Ivar Svartskogen rzucił się w zarośla. Woller słyszał,
jak się szamocze z karabinem, ze swoim żołnierskim
karabinem, którego oczywiście nie wolno było używać
do polowania.
  Żadnej zdobyczy jednak gospodarz Woller nie
widział. A to nieprzyjemność! No, niech tam! I tak ma
wystarczające powody, by strzelać, patrzcie no teraz,
czyż ta kanalia nie ładuje karabinu, by do niego
wypalić? Istnieje przecież coś, co nazywa się obroną
własną. I do niej teraz stary Woller musi się uciekać.
Oczywiście, że musi to zrobić!
  - Jakim prawem polujesz w moim lesie? - wrzesz-
czał, szukając schronienia za dużym głazem.
  - To nie jest twój las, stary diable. To mój las i mam
nadzieję, że spać ci to po nocach nie daje, ty piekielny
oszuście!
  Piękny język, nie ma co, myślał stary Woller, jakby
to miało usprawiedliwić zastrzelenie przeciwnika.
  Obaj wiedzieli, że teraz gra toczy się o życie.
Właściwie Woller się nad tym nie zastanawiał, trwał po
prostu uparcie przy swoim, pewien, że zmiażdży
intruza, jak się rozgniata pchłę. Ale i on bezpieczny nie
był.
  - Ten las nigdy do was nie należał, hołoto jedna!
  - Owszem, i ty wiesz o tym cholemie dobrze.
Będziemy tu polować, ile nam się spodoba, i ty nie
możesz nam przeszkodzić!
  To sprowokowało Wollera.
  - Ja nie mogę? - ryknął i jednocześnie rozległ się
ogłuszający huk.
  Strzał był jednak nie przygotowany, pospieszny
i najwyraźniej nie trafił Ivara, ponieważ ten roześmiał
się ochryple.
  Teraz trzeba było załadować ponownie. Woller
przeklinał własne nieopanowanie. Nagle zapragnął tu
mieć swoich ludzi. To głupie wyprawiać się w pojedyn-
kę przeciwko takiemu szaleńcowi.
  Ładował w największym pośpiechu, ale mimo to
słyszał, że tamten podpełza coraz bliżej. Szybko, bardzo
szybko Ivar przedzierał się przez zarośla między drze-
wami.
  Stary pocił się. No! Nareszcie gotowe. Ułożył się
twarzą w kierunku, z którego dochodziło szuranie.
  - Mam cię na muszce! - zawołał. - Jeszcze krok, i...
  Tuż obok rozległ się strzał i kula świsnąła mu nad
uchem. Obrzydliwie blisko. Niecelnie. Stary oblał się
zimnym potem, tym razem ze strachu o swoje cenne
życie.
  Gdzie się podział tamten? Nagle w lesie zapadła
cisza, niczym nie zakłócona, groźna... Strzelanina
wystraszyła zwierzęta, które uciekły bądź przyczaiły się
pod osłoną drzew.
  Ivar Svartskogen musiał ponownie załadować broń
stary o tym wiedział. To była jego jedyna szansa. Ale
gdzie...? Gdzie się ten nędznik podział?
  Czekał zbyt długo. Ivarowi udało się bezszelestnie
załadować karabin, co w tym pogrążonym w ciszy lesie
było prawdziwym osiągnięciem. Woller odważył się
wyjrzeć zza głazu i wtedy padł strzał. Poczuł rwący ból
w głowie, znad ucha buchnęła krew. Rzucił się na
ziemię z wyciem.
  Ale wkrótce się opanował.
  Powinienem milczeć. Muszę leżeć całkiem nierucho-
mo. On słyszał, że zostałem trafiony. O, niech to diabli,
ale piecze! Chyba nie wytrzymam. Ale gdybym teraz,
po tym jak krzyczałem, leżał jak martwy, to on by
myślał...
  Że jestem martwy.
  Strzelba na łosie... Wycelować znowu. Tak, tak,
dokładnie tak, ostrożnie!
  Mam ją w pozycji gotowej do strzału. Trzeba tylko
czekać.
  Trzeba było czekać długo. Woller zaczynał się
denerwować. Czy kłusownik już sobie poszedł? Nie,
żadnych kroków nie słyszał.
  Minuty wlokły się niemiłosiernie. Leż spokojnie, nie
ruszaj się, leż spokojnie!
  W końcu zaszeleściło coś delikatnie tuż, tuż. Ostroż-
ne kroki skradały się w stronę kamienia. Wytrzymaj,
nie ruszaj się!
  Zza kamienia wolno, bardzo wolno wychyliła się
głowa. Oczy Ivara dostrzegły Wollera. Gdy napotkał
złe spojrzenie przeciwnika, poderwał karabin do góry.
Miał przed sobą człowieka, który dał się opętać żądzy
zemsty i maniackiej chęci posiadania. W tym ułamku
sekundy, w którym spojrzał w oczy Wollera, Ivar
zrozumiał, że leżący za głazem jest szaleńcem. Chorym
z potrzeby udowodnienia, że racja jest po jego stronie
Człowiekiem, który chciał zagarnąć wszystko. Bez
żadnego opamiętania!
  Więcej Ivar Svartskogen pomyśleć nie zdążył. Kula
z wielkiej strzelby na łosie trafiła go prosto między
oczy. Zgasł natychmiast.
  Stary Woller leżał jeszcze przez chwilę, ciężko
dysząc. W końcu wstał z uczuciem triumfu, niepokona-
ny jak zawsze, i kopniakiem odrzucił ciało zabitego na
bok.
  - Jeszcze jeden - mruknął pod nosem.
  Zostawił trupa na ziemi. Jego żołnierski karabin
także. To będzie dowód, że musiał się bronić, gdy
napotkał we własnym lesie niebezpiecznego kłusow-
nika.
  Nie żeby potrzebował jakichś specjalnych dowo-
dów. Wójt i tak jest po jego stronie. Ale asesor
to kłopotliwy pan i zawsze trzyma z tymi nędz-
nikami, Ludźmi Lodu, do których należy Svarts-
kogen.
  Na wspomnienie Ludzi Lodu znowu poczuł ssanie
w żołądku. Zrobił się niemal chory ze złości. Żeby on
ich mógł dostać...! A przede wszystkim Villemo córkę
Kaleba z Elistrand!
  Czuł dotkliwy ból z tyłu, pod żebrami. Powlókł się
do domu, trzymając strzelbę w jednej ręce. Drugą
przyciskał do ciała, chcąc ulżyć sobie w cierpieniu.
W okaleczonej strzałem głowie dudniło, ale gdy bojaź-
liwie i ostrożnie pomacał ranę, uznał, że nie ma się
czego obawiać. Kula drasnęła go tylko, oderwała płat
skóry pod siwą czupryną. To nie szkodzi, że cała ta
strona głowy była krwawiącą raną. Stary Woller miał
dużo krwi, od czasu do czasu musiano mu jej upusz-
czać, żeby mu żył nie rozerwało.
  Przestraszona służba spotkała go w hallu. Minął ich
bez słowa, zawołał tylko do siebie najbliższcgo pomoc-
nika.
  - Koniec z tropieniem Villemo córki Kaleba
- oświadczył krótko. - Wydaj polecenia! Mamy co do
niej inne plany. Dużo lepsze plany...
  Uśmiechał się do siebie z lubością.






        ROZDZIAŁ V


  Nadeszły niezwykle piękne i cieple dni wczesnej
jesieni. Dopóki nie wyszło się na dwór i nie zobaczyło
tych wszystkich wspaniałych jesiennych barw, miało
się wrażenie, iż lato nadal trwa.
  Służba w Elistrand zbierała się wieczorami pod
oknami kuchni na wspólne śpiewanie, żarty i fliny.
  Wieczory były cudownie ciepłe, wprawiały wszyst-
kich w świetny nastrój, zmanwienia gdzieś się ulat-
niały, a życie zdawało się być jedynie przyjemnością.
Śmiech i śpiewy niosły się daleko do późna w noc.
  Kaleb i Gabriella nie mieli nic przeciwko temu.
Dlaczego nie pozwolić ludziom na trochrę radości?
Praca była ich codziennym towarzyszem, więc jeśli
tylko wypełniają swoje obowiązki, to przecież mogą
mieć trochę rozrywki wieczorem.
  Któregoś wieczora Villemo siedziała w swoim
pokoju na piętrze i słuchała, jak śpiewają ludowe pieśni,
bardzo stare, z czasów kiedy jeszcze pastorzy nie
powyrzucali z nich zbyt dosadnych słów. Oficjalnie
śpiewano ładne, ugładzone teksty o pięknych dziewi-
cach i szlachetnych rycerzach i o królu gór, wabiącym
nieszczęsne kobiety do swoich skalnych włości, a po
latach okazywało się, że dziewica jest matką licznej
gromadki dzieci.
  Stare pieśni jednak trwały, przekazywane z ust do
ust w kuchniach i czeladnych izbach w wersji, którą
właśnie strażnicy moralności starali się wymazać z ludz-
kiej pamięci. Ale takie rzeczy unicestwić się nie dają.
Ten i ów stary tekst ginął co prawda gdzieś w zapom-
nieniu, ale na jego miejsce znajdowano inny, zazwyczaj
wcale nie piękniejszy niż dawny.
  Villemo często słyszała pieśń o królu gór, którą
służące śpiewały przy sprzątaniu czy podczas dojenia,
nie bardzo nawet zdając sobie z tego sprawę, po-
grążone we własnych myślach. Uważała, że opowieść
o królu gór brzmi niezmiernie romantycznie, nie
miałaby nic przeciwko spotkaniu z nim. Tego wieczo-
ra, gdy na dziedzińcu pod kuchennym oknem roz-
legała się pieśń, wyobraziła sobie, że go widzi. Był
wysoki i postawny, miał płonące jasne oczy i uśmie-
chał się wesoło. Czarne, miękkie, lekko kręcone włosy
spływały mu na ramiona.
  Och, przecież tak wygląda Dominik!
  Nie było to jednak nieprzyjemne odkrycie, przeciw-
nie - bardzo pociągające. Dominik jako król gór albo
król gór przypominający Dominika...
  Słowa pieśni docierały do niej wyraźne i klarowne;

"Anusia dygnęła przed dostojnym panem
Lindo lindo le
Nie mogę iść z tobą w te dalekie kraje
Wicher wieje, gdy księżyc maleje."

Jakie to piękne, pomyślała Villemo.

"Król gór pokazał jej swoją laseczkę
Lindo lindo le
Podejdź i pogłaszcz tę miękką skóreczkę
Wicher wieje, gdy księżyc maleje."

  Dziewczęta pod oknem chichotały nerwowo.
  Villemo zmarszczyła czoło. Słyszała tę piosenkę już
tyle razy, a one zawsze śmiały się w tym samym miejscu.
  Chłopcy śpiewali dalej:

"Podejdź, Anusiu, podnieś sukieneczkę
Lindo lindo le
Będziesz ze mną w raju za małą chwileczkę
Wicher wieje, gdy księżyc maleje."

  Co to jest? O czym oni śpiewają?
  Powoli sens piosenki zaczął docierać do Villemo.
Poczuła, że się rumieni.
  Czyż sama nie nuciła tych śpiewek, nie zastanawiając
się nad ich znaczeniem? Czyż nie podśpiewywała tak jak
służące, myśląc o czym innym? Gdyby tak ojciec lub
mama słyszeli...
  Następna strofka opowiadała o tym, że Anusia się
wzdraga, choć bez większego przekonania - dodawa-
no.
  Po czym król gór namawiał dalej:

"Anusiu moja, siądź mi na kolanach
Lindo lindo le
Zawierz mej laseczce, nie spadniesz, kochana
Wicher wieje, gdy księżyc maleje."

  Nad tą strofką Villemo nigdy przedtem się nie
zastanawiała, a gdy teraz dotarł do niej ukryty sens,
zakręciło jej się w głowie. Nagle poczuła, że cała krew
spływa w dół brzucha, poczuła wilgoć, zrobiła się
dziwnie ociężała, poruszała się niespokojnie. Przed nią
w mroku jarzyły się żółte oczy Dominika. Wzrok jej
zmętniał, oddech stał się przyspieszony.
  Och, drogi przyjacielu, co to było?
  Zgromadzeni na dziedzińcu chichotali, a dziewczęta
wydawały piskliwe okrzyki, gdy chłopcy zbliżali się
zanadto. Nie wiedzieli, że Villemo siedzi na okiennym
parapecie i wszystko słyszy.
  Dominik... Król gór...
  Villemo, przestraszona reakcją własnego ciała, zacis-
nęła uda, ale to nie pomogło, wręcz przeciwnie.
Zerwała się z miejsca, przeniosła w głąb pokoju, usiadła
na łóżku, jakby chcąc ukryć wstyd, a po chwili ciężko
opadła na posłanie.
  Och, mój drogi, mój drogi, powtarzała w myślach.
Co to było? Nigdy czegoś takiego nie odczuwałam.
Nigdy kiedy byłam z Eldarem, nie ogarnął mnie taki
trawiący wszystko żar. Jedynie delikatny dreszcz, gdy
siedziałam obok niego wtedy, pod ścianą pralni
w Tobronn. I nigdy nic więcej.
  A teraz... Dominik?
  Którego znała od dzieciństwa? Z którym się przeko-
marzała i który złościł ją nie raz do łez! Kiedy go jednak
zobaczyła ostatnio, stwierdziła, że wyrósł na silnego,
niezwykle pociągającego mężczyznę. Z jaką czułością
się do niej odnosił! I jakie miał smutne oczy, kiedy się
żegnali...
  A jego list... trafiał wprost do serca.
  Śpiewy zaczęły się od nowa i Villemo, ociągając się
nieco, podeszła do okna. Policzki ją paliły, nie chciała
słuchać, lecz zarazem niczego w świecie nie pragnęła
bardziej.
  Nie dosłyszała pierwszej części strofki, lecz druga
dotarła już do niej wyraźnie:

"Anusia zdrzemnęła się w jego ramionach
Wicher wieje, gdy księżyc maleje."

  Villemo jęknęła cicho. Z uczuciem bólu oparła
głowę o ramę okienną i, niewidoczna dla śpiewającej
na dole młodzieży, kołysała się powoli. Jej ręce były
świadome, czego pragną, lecz nieśmiałość powstrzy-
mywała. Spocone dłonie przesuwały się po udach,
próbowała skierować je w inną stronę.
  Dominik.
  Wargi stawały się ciężkie. Jakby wypełniała je krew.
Przesunęła po nich językiem, pospiesznie, jak to czyni
wąż.
  Dominik... Gdyby on był królem gór i gdyby
spotkała go w lesie, a on by wzywał? Gdyby po-
prowadził ją za sobą w gęstwinę, gdzie nikt by ich nie
widział... I tam rozpiął płaszcz... zdjął pas...
  Nie zdając sobie z tego sprawy, podnosiła spódnicę,
powoli, powoli. Przestraszona stwierdziła teraz, że
miała ją już powyżej kolan. Z na wpół zdławionym
okrzykiem obciągnęła ubranie, dopadła umywalki i ob-
lała twarz zimną wodą. Stała tak długo, polewając się
wodą, po czym zamknęła okno, żeby już nie słyszeć
śpiewu, który się właśnie zmienił - śpiewano teraz
piosenki parobków - i wyczerpana położyla się na łóżku.
  Ten nocy Villemo miała dręczące sny. Dziwne, lecz
nie były to sny erotyczne, których mogłaby się spodzie-
wać po doznaniach wieczoru.
  Sny były jednak przerażające, straszne. Jakieś ogro-
mne zwierzę o płonących oczach goniło ją po rozległej
równinie, słyszała, jak ziemia za nią dudni, i śmienelnie
przerażona starała się uciec, Iecz nie mogła ruszyć się
z miejsca. Jakoś jednak w końcu dostała się do domu,
lecz gdy już sądziła, że jest bezpieczna w swoim pokoju,
nagle coś oderwało się od ściany. Coś wielkiego
i potwornego - niby człowiek, ale z końską głową,
dyszący, o rozdętych chrapach. Człowiek falował jakby
na wietrze, choć nie było wiatru, a jego oczy pałały
okrucieństwem.
  Villemo krzyknęła głośno i obudziła się.
  Biedna mała Villemo! Jej się zdawało, że to koszmar-
ny sen. A to przecież nieprawda. Goniący koń - naj-
wytazistszy symbol tłumionych emocji seksualnych...
Ach, ach!
  Rankiem była kompletnie wyczerpana. Pragnęła
z kimś porozmawiać. Z kimś takim, jak Dominik...
  Nie, nie Dominik! Nie teraz!


  Przed południem wyszła z domu. Ruszyła w górę,
przez jałowcowe zarośla, i dalej do lasu. Chciała trochę
pobyć sama; nieoczekiwanie życie stało się takie skom-
plikowane.
  Była niespakojna i miejsca sobie znaleźć nic mogła,
niepokój razrastał się w całym ciele. Villemo nie
zdawała sobie sprawy, jak bardzo akurat teraz, w tej
pogoni za czymś, czego istoty nie znała, przypomina
Sol.
  Słońce tego dnia grzało niczym w lecie. Podczas
wspinaczki na wzniesienia panad osadą Villemo zrobi-
ło się gorąco. Padła na ziemię, by odpacząć.
  W ciepłych promieniach słońca zasnęła. Ostatniej
nocy nie zaznała przecież ani długiego, ani spokoj-
nego wypoczynku. Choć nie wiedziała nic o tym, że
stary Woller zakazał ją śledzić, czuła, że może bez-
piecznie wędrować, gdzie się jej podoba. Jeśli jednak
chodzi o ścisłość, to ostatniej doby nie poświęciła
swoim nieznanym prześladowcom ani jednej myśli,
całkowicie pochłonięta nawym wewnętrznym niepo-
kojem.
  Spała długo. Gdy się ocknęła, najpierw nie mogła
pojąć, gdzie jest. Po chwili przypomniała sobie i uniosła
głowę.
  Ogarnęło ją niezwykłe uczucie.
  Słońce stało wprost nad nią i przyglądało się jej
z wysoka. Przesunęło się po niebie, gdy spała, lecz nie
zanadto. Powietrze nad polanką, gdzie znalazła schro-
nienie, była ciężkie i lepkie. Leżała na gęstym, suchym
mchu. Wszystko trwało w jakiejś niemal groźnej ciszy
- żaden ptak nie zaśpiewa, nigdzie nie trzaśnie gałązka.
Polankę otaczały mroezne sosny, przetykane płomien-
nie żółtymi bukietami brzóz. Drzewa rosły gęsto, tak
gęsto, że czuła się jakby w maleńkim domku.
  Villemo jednak doznawała wciąż narastającego wra-
żenia że jest obserwowana przez czyjeś oczy. Groźne,
takie oczy, na widok których wszystkie leśne stworze-
nia milkną ze strachu.
  Mimo to nie bała się.
  Las zdawał się jak zaczarowany. Jakby oczy, które
się jej przyglądają, należały do... króla gór?
  Nie, to okropna myśll W jakiś sposób jednak
podniecająca. W głębi duszy Villemo wiedziała, że to
cicha godzina lasu, gdy wszystko co żyje szuka schro-
nienia przed słońcem, lecz miała ochotę pofantazjować.
Była sama, sama jak we śnie, gdy nie ciąży na człowieku
żadna odpowiedzialność, gdy nie trzeba się zastana-
wiać, co ludzie powiedzą lub pomyślą.
  Oszołomiona podniosła się z wolna. Stanęła pośrod-
ku polanki. Rozbudzona wyobraźnia dawała jej nie-
złomną pewność: król gór stoi w pobliżu i patrzy na
nią.
  To była cudowna zabawa, wymyślony świat stawał
się rzeczywistością. Czuła bicie serca i pulsowanie krwi
na szyi. Dobrze wiedziała, gdzie stoi król - w samym
środku splątanych zarośli. Czyż nie widziała poprzez
gęstwinę błysku jego oczu?
  Wiedziała też dokładnie, jak on wygląda. Jak Domi-
nik. Być może bardziej prymitywny. Wilczooki i niesa-
mowity. Nie tak pięknie zbudowany jak Dominik. Ale
podobny do niego! Taki Dominik, którego dom
znajduje się we wnętrzu góry, którego ukształtowały
dzikie pustkowia, naznaczając swoją grozą.
  Potargany, zarośnięty i, pierwotnie zmysłowy.
  "Anusia dygnęła przed dostojnym panem..."
  Serce Villemo łomotało tak, że o mało nie rozsadziło
piersi.
  On się zbliżał. Wolno wychodził na skraj lasu, lecz
wciąż jeszcze pozostawał w ukryciu. Czuła to, wiedzia-
ła.
  Niespiesznie, z wyraźną przyjemnością, a zarazem
z przerażeniem, robiąc długie pauzy, rozpinała bluzkę.
  Nagle przerwała. Do czego zmierza? Długo stała bez
ruchu.
  Słońce grzało jednak bezlitośnie. Duszny upał w ma-
łym leśnym zakątku oszałamiał.
  "Anusiu moja siądź mi na kolanach..."
  Dominik... Piękne, ciepłe, skore do śmiechu oczy.
Zawsze pełne zrozumienia.
  Bluzka została rozpięta. Zsunęła ją z ramion i opuś-
ciła, ale spódnica wciąż jeszcze była mocno ściągnięta
w pasie.
  Król gór patrzy na mnie.
  Ta myśl wywołała delikatny dreszcz w całym ciele.
  Rozwiązała koszulę pod szyją i zdjęła ją przez głowę.
Teraz od pasa w górę była naga.
  On na mnie patrzy.
  Villemo odchyliła w tył głowę tak, że włosy łas-
kotały ją po plecach, i koniuszkami palców gładziła
szyję.
  Jaka miękka skóra! Jaka ciepła, pulsująca...
  Palce przesuwały się w dół, do piersi, pieściły je
przez chwilę, wyczuwały ich ociężałość i napięcie.
Opuściła ręce.
  Villemo po raz pierwszy odkrywała swoje ciało,
świadomie i z chęcią.
  Może on uzna, że się nadaję? Czy jestem normalnie
zbudowana? Mam kilka znamion na biodrze, dosyć
widocznych. Chyba nic strasznego, ale naprawdę nie
musiało ich tam być.
  Ostrożnie podciągnęła spódnicę tak, że widziała
nogi nieco ponad kostkami. Zrzuciła buty. W ciepłe dni
Villemo starała się unikać zbędnego ubrania. Sukienka
koszula i buty, to wszystko.
  Podnosząc suknię wyżej, aż do kolan, śmiała się
piskliwie, zawstydzona. Nogi miała bardzo ładne, tak
powiedziała Irmelin. Nikt inny ich nie widział, oprócz
ojca i mamy, naturalnie, lecz oni nie mówili nigdy
niczego, co mogłoby czynić ją zarozumiałą.
  Wyżej nie powinna spódnicy podnósić. To się nie
zgadzało z jej poczuciem przyzwoitości. Mimo to
chciała wiedzieć. Jak wygląda? Nigdy przedtem się na
to nie odważyła, bo jednak zawsze kierowała nią pewna
nieśmiałość.
  Skrupuły zaczynały powoli ustępować. Villemo
pamiętała maleńkie źródełko połyskujące niedaleko
stąd, w niewielkim, porosłym mchem zagłębieniu na
skraju lasu. Nie tam, gdzie stał on. Mimo to mógł ją
widzieć.
  Ale to nic.
  Przysunął się teraz jeszcze bliżej. Gdyby odwróciła
głowę, mogłaby go zobaczyć. Lecz nie odwracała. Po
prostu wiedziała...
  Villemo podeszła z wahaniem do wgłębienia, gdzie
migotało źródełko. Może zresztą nie źródełko, może to
tylko deszczowa woda, ale to bez znaczenia.
  Małe, lśniące oko w mchu.
  Pochyliła się nad zwierciadłem. I zobaczyła siebie,
swoją własną twarz, włosy opadające na nagie ramiona.
  Cisza drgała nad lasem.
  Nieskończenie powoli unosiła spódnicę. Aż po
kolana, nie widziała jednak nic poza spódnicą właśnie.
  Dlatego wysunęła jedną nogę naprzód, zatrzymując
się ponad wodą ostrożnie, by nie burzyć powierzchni,
i spojrzała w połyskującą toń.
  O, jakże łomotało jej serce!
  Na razie wszystko kryło się w cieniu spódnic,
gdyby jednak uniosła je jeszcze trochę, zobaczyłaby
więcej. Cień zaledwie, wyraźniejszy zarys na jasnej
skórze.
  Czuła mrowiący dreszcz w całym ciele, rozgrzewają-
cy, palący. Krew pulsowała ciężko i rytmicznie wokół
jednego jedynego miejsca.
  Och, szeptała cicho, wstrząśnięta, lecz mimo to
niezwykle szczęśliwa.
  Ogarnęła ją fala gwałtownego uniesienia, rozlewają-
ca się wokół tego pulsującego punktu. Tylko dlatego,
że on na nią patrzył. Podobała mu się, była tego pewna.
  Powolnym krokiem Villemo wróciła do swojego
miejsca na mchu, gdzie przedtem leżała. Nie miała
odwagi spojrzeć na skraj lasu, nie chciała rozwiać iluzji,
że on tam stoi. Teraz wyszedł już na polankę, czujny
i gotowy niczym dziki samiec...
  Podniecona ułożyła się na miękkim, nagrzanym
mchu. Podścieliła sobie koszulę pod plecy, by leżeć
wygodniej, zamknęła oczy i zwróciła twarz ku piekące-
mu słońcu. On stał całkiem blisko, spoglądał na nią.
Podświadomie poruszyła się. W całym ciele czuła
pulsowanie, piersi się napinały.
  Pełna oczekiwań z drżeniem wciągała powietrze.
Ukląkł przy niej...
  "Król gór pokazał jej swoją laseczkę..."
  Za żadną cenę nie odważyłaby się otworzyć oczu.
Wiedziała jednak, że on jest. Czyż nie wyczuwała jego
ostrego zapachu? Mieszaniny woni mężczyzny i dzikie-
go zwierza? Tak właśnie musi pachnieć król gór.
  Nie miało żadnego znaczenia, że to ostry aromat
mchu zwodził jej zmysły. Villemo pogrążyła się tak
bardzo w świecie fantazji, że nic nie było w stanie jej
stamtąd wyrwać, w każdym razie dopóki las trwał w tej
rozdygotanej ciszy, w tym obezwładniającym, dławią-
cym upale.
  Zdawało się, że cała natura dyszy wraz z nią. Jej
oddech był oddechem króla gór.
  Teraz pochylił się na nią. Dotknął lekko, niczym
tchnienie wiatru, jej piersi. Zareagowały natychmiast
jeszcze większym napięciem.
  Krew Villemo pulsowała coraz szybciej. Ogień
w dole brzucha żarzył się boleśnie.
  Tak bardzo zbliżył do niej swą twarz, że czuła
policzku jego ciepło. Nie miała odwagi się poruszyć,
próbowała wstrzymać oddech, lecz bez skutku. Złożył
na jej czole pocałunek delikatny jak muśnięcie skrzyeł
motyla.
  Tak musiałby ją całować Dominik, gdyby kiedykol-
wiek się na to zdobył. To, co leciutkie, drażniąco
leciutkie, to był Dominik, silne zaś i dzikie, to król gór.
Dwie istoty w jednej osobie.
  Chciał oglądać jej uda. Podnosił spódnicę, wolno,
wyczuwała jednak, że z ciekawością. Znacznie wyżej
niż kiedykolwiek przedtem ona odważyła się to zrobić.
  Położył się u jej boku, czuła jego bliskość. Nie był
ani specjalnie gorący, ani zimny, był jak powietrze.
  Delikatnie pieścił jej piersi, a każdy dotyk odbijał się
dudniącym echem w całym ciele. Całował tę pierś, która
znajdowała się dalej od niego, a potarganymi włosami
łaskotał brzuch. Jakby wietrzyk igrał z niewidocznym
puchem na jej ciele.
  Potem podniósł głowę i przyglądał się jej z zadowo-
lonym, pożądliwym uśmiechem, odsłaniając zęby. Po-
dobało mu się to, co widział.
  Villemo z podniecenia była niczym rozpalony piec.
Jedna jego ręka pieściła wewnętrzną stronę jej uda
- spódnicę podniosła powyżej pasa, leżała więc po
prostu naga - czubki jego palców przesuwały się lekko,
leciutko po udzie, tam gdzie skóra najbardziej wraż-
liwa.
  - Och, nie - wzdychała. - Ach, proszę cię!
  Nieświadomie podciągnęła, a potem rozsunęła kola-
na. Była tak podniecona i zamroczona, że nie zdawała
sobie sprawy z tego, co robi.
  Pojękiwała cicho.
  W końcu położył dłoń na jej łonie, a ona drgnęła
gwałtownie. Wreszcie Villemo musiała przyzwolić na
to, do czego zmierzały jej ręce.
  Syknęła pod jego dotykiem, nie wiedziała, że wy-
imaginowanym. Teraz, teraz do niej przyjdzie...
  Ale nie mogła już na niego czekać. Z krzykiem
odwróciła się na bok, niemal na brzuch, z ręką
pomiędzy zaciśniętymi udami. Całym ciałem wstrzą-
sały spazmy. Najpierw twarz z zamkniętymi oczami
wyrażała ból, potem rysy złagodniały w ekstatycz-
nym uśmiechu, a usta raz po raz powtarzały imię
Dominika... W końcu odetchnęła, głęboko, powoli,
z jękiem.
  Leżała długo, senna i zmęczona. Rozkoszna błogość
ogamęła ciało.
  Gdy otworzyła oczy, nie zobaczyła króla gór. Polan-
ka była pusta. Villemo już go nie potrzebowała.
Podniosła się chwiejnie, stając na drżących nogach.
Zdjęła spódnicę, bo teraz nie bała się już obnażyć
swojego ciała, zanurzyła się w źródełku, a rozkosznie
chłodna woda okryła jej nagość.
  Później, kiedy już się ubierała, myślała ze zdziwie-
niem, że nie odczuwa wstydu. Przeciwnie, czuła ogro-
mną i czystą lekkość, coś w niej zostało wyzwolone,
wybuchnęła głośnym perlistym śmiechem. Wyciągała
ramiona ku niebu i czuła się wolna, wolna!
  Villemo bowiem była taka sama jak Sol. Dobrze
wychowana, ale gdy się poskrobało w zewnętrzną
powłokę, nietrudno było dostrzec cechy Ludzi Lodu,
ową obojętną pogardę dla tego, co wypada, a co, nie,
która dawała im tyle szalonego szczęścia i tyle rozpaczy,
gdy ich samowola starła się z obowiązującymi prawa-
mi.
  Wielokrotnie przeczesywała palcami włosy, by usu-
nąć wszystkie liście i źdźbła mchu. Lekkim krokiem
poszła potem przez las i przez jałowcowe zarośla do
domu, do Elistrand.


  W listopadzie we dworze Elistrand zjawił się wójt.
W jego małych oczkach pojawiały się nie wróżące nic
dobrego błyski.
  Nigdy nie lubili tego wójta, uważali, że jest przekup-
ny, stronniczy i że nie można mieć do niego zaufania.
  Kaleb i Gabriella dość chłodno przyjęli go w hallu.
  - Czy córka państwa jest w domu? - zapytał bez
wstępów.
  - Villemo? Tak, jest w domu - odparła Gabriella.
  - Czy mógłbym z nią porozmawiać?
  - Oczywiście. Villemo! - zawołała.
  Na górze otworzyły się jakieś drzwi, potem za-
mknęły i na schodach stanęła Villemo.
  - Wójt chce z tobą porozmawiać - wyjaśnił Kaleb.
- Czy mamy wyjść?
  - Och, nie. Dlaczego? - zaprostestował przybyły
z nieszczerym uśmieszkiem. - Doszło do mnie, że
panna Villemo ma na ręce pewien znak.
  Rodzice spoglądali na siebie nic nie rozumiejąc.
  - A to co znowu? - spytał Kaleb.
  - Ja wiem, co wójt ma na myśli - rzekła Villemo.
- Owszem, mam taki znak.
  - Czy mogę zobaczyć?
  Posłusznie podwinęła rękaw i pokazała wójtowi
bliznę w kształcie krzyża.
  - Aha! - wykrzyknął triumfująco. - W takim razie
muszę prosić, panno Villemo, by udała się pani ze mną.
  Kaleb zaprostestował gwałtownie.
  - O co tu, na Boga, chodzi?
  Wójt zwrócił się do niego. Teraz mówił ostro:
  - Córka państwa była członkiem powstańczego
sprzysiężenia. Spiskowała przeciwko królowi. A wyda-
no właśnie rozkaz, aby członków sprzysiężenia pojmać
i poddać przesłuchaniom.
  - Ale przecież Villemo nie konspirowała przeciw
Jego Wysokości - zaprotestowała Gabriella. - To
nonsens! Zwykłe młodzieńcze sprawki. Nie możecie jej
za to stawiać przed sądem!
  - To nie ja stawiam przed sądem, wasza wielmoż-
ność. To czyni komisja Jego Majestatu króla Christiana
Piątego. Ja zaś mam rozkaz doprowadzić wszystkich
podejrzanych przed oblicze komisji.
  - Gdzie to jest?
  - Komisja pracuje w parafii Eng.
  Villemo westchnęła głęboko, zrezygnowana.
  - Mamo, ojcze, jestem gotowa tam pojechać.
  - Nie, nic z tego nie rozumiemy! - wykrzyknął
Kaleb. - Jadę z córką.
  Wójt powstrzymał go ruchem ręki.
  - To zabronione. Pańska córka będzie traktowana
z całym szacunkiem, a jeśli jest niewinna, wróci do
państwa jeszcze dziś wieczorem.
  Wbrew gwałtownym protestom rodziców stało się
tak, jak powiedział wójt.
  Villemo wyruszyła z nim do parafii Eng. Ale gdy
tylko jeźdźcy zniknęli za lasem, Kaleb powiedział:
  - Czy mi się zdaje, czy Mattias naptawdę wspomi-
nał, że asesor ma w tych dniach odwiedzić Grastens-
holm?
  - Tak, chyba tak - potwierdziła Gabriella. - Jedź-
my tam natychmiast.
  I rzeczywiście asesor bawił u Mattiasa i Hildy.
Wszyscy troje udali się właśnie na przejażdżkę, gość
zwiedzał posiadłość. Kaleb i Gabriella pojechali więc
dalej i spotkali dostojnego gościa nad rzeką, gdzie wraz
z całym towarzystwem oglądał młyn i tartak.
  Kaleb odwołał wszystkich na stronę, dalej od
wzburzonej rzeki, która tutaj z hukiem spadała z zale-
sionego wzgórza i spływała w dolinę. Pospiesznie
rozgorączkowany wyłożył swoją sprawę.
  Asesor, dość jeszcze młody Duńczyk, zmarszczył
czoło.
  - To prawda, że w tych dniach królewska komisja
przybyła do Eng, lecz ma ona za zadanie wyjaśnić
sprawy podatkowe. Od dawna nie napływają stamtąd
wpłaty. A ów bunt...? Przecież nie miało być żadnych
kar w związku z tym. Nie rozumiem, o co wójtowi
chodziło, on chyba wszystko źle zrozumiał. Jestem
pewien, że córka wróci do domu, jak tylko nieporozu-
mienie się wyjaśni.
  - Czy to prawda, że mogłaby zostać ukarana za ten
śmieszny znak na ramieniu? - zapytała Gabriella.
  - Nie, sam słysżałem, jak Gyldenlove powiedział:
"Puśćcie w niepamięć całe to przeklęte powstanie! Nie
mogę przecież skazywać ludzi, którzy chcieli wynieść
mnie na norweski tron, i nie mogę poinformować
o tym mego brata, króla Christiana. Nie, o tym
wszystkim trzeba zapomnieć. Na zawsze!" Tak mówił.
  - To dlaczego wójt...? Natychmiast jadę za nimi
i przywiozę ją do domu - oświadczył Kaleb.
  - Proszę tak zrobić - poparł go asesor i zawołał
jednego ze swoich ludzi: - Laursen, pojedziesz z pa-
nem. I daj wójtowi reprymendę za to, co zrobił!
  Gabriella upierała się, że też pojedzie. Dogonili
wójta po drugiej stronie wzgórz oddzielających parafie
Eng i Grastensholm. Wraz ze swoim pomocnikiem
o niewiarygodnie długich nogach siedział na skraju
drogi i pił piwo. Villemo nie było.
  - Gdzie jest moja córka? - zawołał Kaleb ze złością;
twarz miał wykrzywioną od hamowanego wzburzenia.
  - Pańska córka? - zdziwił się wójt. - Nie spotkaliś-
cie jej państwo?
  - Nie spotkaliśmy nikogo. Co to wszystko ma
znaczyć?
  Wójt rzucił niespokojne spojrzenie w stronę pomoc-
nika asesora. Nie ulegało wątpliwości, że wie, kto to.
  - Po prostu Olav Haraskanke dogonił mnie po
drodze z wiadomością, że wydano mi omyłkowy
rozkaz. Przesłuchania nie dotyczą powstania, lecz
zaległych podatków. Natychmiast puściłem córkę pań-
stwa wolno, a ponieważ byliśmy na szczycie wzniesie-
nia i mieliśmy przed sobą całą parafię Grastensholm jak
na dłoni, nie widziałem potrzeby towarzyszenia jej do
domu.
  Kaleb nie ustępował.
  - Moja córka jechała konno, musielibyśmy ją spot-
kać.
  - Może wybrała inną drogę? Wygląda na to, że
pańska córka jest trochę... skomplikowana.
  - Skomplikowana? - Twarz Kaleba pociemniała,
a Gabriella aż jęknęła z oburzenia.
  - No, dziecinna... Trochę nieopanowana - starał się
załagodzić wójt.
  Kaleb poczuł skurcz bólu w żołądku. Nie chciał
poważnie potraktować jej wcześniejszych "nieszczęś-
liwych wypadków", uważał, że to pech, który każdego
może spotkać. Jeśli jednak Villemo mówiła prawdę.
Jeśli naprawdę ktoś ją tropił?
  Wtrącił się Laursen, człowiek asesora:
  - Nie pojmuję, jak można było do tego stopnia nie
zrozumieć rozkazu. A poza tym nie odprowadzić
dziewczyny do domu...!
  - Upierała się, że chce jechać sama.
  Tak, to Kaleb i Gabriella byli w stanie zrozumieć.
Villemo zawsze chciała działać na własną rękę.
  Zawrócili konie.
  Bez słowa pożegnania wszyscy troje ruszyli z miejs-
ca.
  Gdy znaleźli się ponownie na szczycie wzniesienia,
z widokiem na całą okolicę, zatrzymali się. Panował
jesienny chłód, powietrze było wilgotne. Zbliżała się
zima.
  - Nie rozumiem, którędy ona mogłaby pojechać
- zastanawiał się Kaleb. - Chyba przez Ias.
  - Są tam chyba jakieś przejezdne ścieżki - poparł go
Laursen.
  - Tak, ale...
  Kaleb pocierał dłonią czoło.
  - Svanskogen? Tam chyba nie pojechała?
  - Nawet o tym nie wspominaj! - żachnęła się
Gabriella. - Ileż to razy powtarzała, że tę sprawę uważa
za zakończoną.
  - Myślę, że ona jest już po prostu w domu - uspoka-
jał Laursen.
  Kaleb rozpogodził się.
  - Tak, to nie jest wykluczone. Mogliśmy się roz-
minąć, kiedy my, Gabriella i ja, rozmawialiśmy z pana-
mi nad rzeką.
  - Bardzo prawdopodobne.
  - Owszem, to rozsądne wytłumaczenie - zgodziła
się Gabriella.
  W dużo lepszych humorach ruszyli ku domowi.
  Villemo jednak tam nie zastali.
  Był natomiast jej koń ze splątaną uprzężą.
  Kaleb wpadł w rozpacz.
  - To prawda, że nasza córka bywa lekkomyślna,
tym razem jednak wyszła z domu nie z własnej woli.
Wójt mi za to zapłaci! To drań! I to niebezpieczeństwo,
które ją prześladowało...
  - Kaleb, musimy ją odnaleźć - szepnęła Gabriella ze
strachem w oczach. - Nawet gdybyśmy mieli przetsząs-
nąć całą Norwegię. Musisz wyruszyć natychmiast i ja
jadę z tobą.
  Domyślił się, że małżonka nie byłaby w stanie czekać
tu z założonymi rękami, skinął więc głową na zgodę.
  Po raz drugi Villemo przepadła bez śladu. Wszyscy
wiedzieli, że tym razem to poważna sprawa.
  Nigdy nie była im droższa niż teraz. Villemo,
ściągająca na nich nieustanne zmartwienia swoimi
lekkomyślnymi, a jakże groźnymi przygodami, znowu
znalazła się w niebezpieczeństwie. Nie wiedzieli tylko,
co się stało.
  To jeszcze bardziej utrudniało poszukiwania.






        ROZDZIAŁ VI


  Wzięli z sobą Mattiasa i Niklasa oraz wielu ludzi
z obu dworów i rozpoczęli przeczesywanie lasu od
domu w stronę wzgórz.
  Kaleb i Gabriella udali się do Svartskogen w towa-
rzystwie Mattiasa, właściciela tych ziem.
  Nie, Villemo tu nie było, tylko raz, dawno temu,
przyszła z nieoczekiwaną wizytą. Przed wieloma tygod-
dniami.
  Stary gospodarz, ojciec Eldara, sprawiał jednak
wrażenie, że coś go gryzie. Siedział zacięty i ponury
i kopał nogę od stołu.
  - Ty coś wiesz? - zapytał Mattias swoim łagodnym
głosem. Powinien mu odpowiedzieć, poza wszystkim
był przecież dla rodziny Svartskogen gospodarzem.
  - Widzi mi się, że nietrudno zrozumieć, dlaczego
wasza córka została napadnięta, panie - burknął stary.
- Spotyka ją ten sam los, co wszystkich naszych
zmarłych ze Svartskogen.
  - Co chcesz przez to powiedzieć? - szepnął Kaleb
pobladłymi wargami.
  - Panna Villemo przypieczętowała swój los tego
dnia, kiedy poszła za Eldarem na Bagna Wisielca. To
łatwo pojąć!
  - Chodzi ci o to, że została wciągnięta do buntow-
niczego sprzysiężenia? Przecież to już dawno prze-
brzmiała sprawa.
  - Nie chodzi o bunt...
  - To o co w takim razie? - zawołała Gabriella
niecierpliwie.
  - Państwo dobrze wiedzą, kto wtedy został zamor-
dowany.
  - Jacyś ludzie z Woller? Ale przecież i Villemo,
i wasz syn zostali oczyszczeni z zarzutów!
  - Nie przez wszystkich.
  - Nie przez... Masz na myśli Wollerów?
  Komornik ze Svartskogen uniósł głowę.
  - Od dawna próbuję to powiedzieć. Czterej ludzie
z Woller wyruszyli do Tobronn równocześnie z po-
wstańcami. Czterema kulami został trafiony mój syn,
Eldar to panna Villemo sama mówiła, no nie?
  - Tak, rzeczywiście, tak mówiła po powrocie do
domu. Lecz Eldar padł w walce przeciwko ludziom
wójta - powiedział Kaleb.
  Stary prychnął.
  - Ach, tak? To dlaczego leżał sam na równinie?
Żadnej bitwy w tamtym miejscu nie było. O, nie,
Woller jest mściwy, mogę państwa zapewnić teraz,
kiedy nareszcie zadaliście sobie tyle trudu, żeby przyjść
i posłuchać, co stary biedak ma do powiedzenia. Tyle
razy próbowałem wyjaśnić, dlaczego nasi ludzie wciąż
giną. Nieszczęśliwe wypadki, mówili państwo. A ja
mówiłem: Woller. Tylko że nikt nie chciał mnie
słuchać.
  - Zaczekaj no - rzekł Mattias, podchodząc bliżej.
- Dlaczego. gospodarz z Woller miałby chcieć was
wymordować? Tak, przyznaję, że w ośtatnim czasie ród
wasz stracił wielu dorosłych mężczyzn, ale...
  Svartskogen popatrzył na niego spod krzaczastych
brwi.
  - To zemsta. Ktwawa zemsta. I bardzo dobrze
wiecie, panie, że to ciągnie się blisko pięćdziesiąt lat.
  - Tak, ale dlaczego? Wołler kupił wasz rodowy
majątek, to wiem, lecz przecieź żaden z was nie mógł go
utrzymać. Był tak zadłużony, że musiał iść pod młotek.
  - On długo na to czekał. Był w zmowie z wójtem.
Moja rodzina zawsze wiedziała, że zdobył nasz majątek
podstępem. Tak, że mamy... - Stary odwrócił się
niechętnie. - No tak, dawaliśmy im niekiedy bobu,
drażniliśmy ich od czasu do czasu nożem. Ale to tylko
obrona, bo oni wciąż deptali nam po piętach. Chcieli
nas stąd całkiem wypędzić. Nie mieli czystych sumień,
co pewnie ich jeszcze bardziej zaślepiało.
  - Tak - zgodził się Mattias. - To prawda. Ale
dlaczego nigdy przedtem o tym nie wspomniałeś?
  - Tysiące razy!
  - Być może mówiłeś coś do sąsiadów i przyjaciół.
Nigdy jednak nie przyszedłeś do Grastensholm i nie
powiedziałeś wprost. Natomiast dokuczaliście nam,
o tym wiesz. Waszc dzieci wyśmiewały się z naszych,
bo, jak mówi Villemo, byliśmy dla was za dobrzy, a wy
nie chcecie przyjmować darowizn z łaski. Ale dość
o tym! Czy możemy nareszcie zawrzeć pokój? I razem
próbować wyjaśnić przyczyny tego zła.
  - To Woller, ja o tym wiem.
  - Pojedziemy tam natychmiast i porozmawiamy
z nim. Czy dasz nam swoje błogosławieństwo?
  Svartskogen wstał z uroczystą miną i wyciągnął
kościstą, spracowaną rękę. Mattias ujął ją i uśmiechnął
się tak, jak tylko on to potrafił. Staremu zaszkliły się
oczy.

  Woller było dużym majątkiem w parafii sąsiadującej
z Grastensholm; w czasach Svartskogenów nie było to
zapewne nic szczególnego, lecz obecny gospadarz
rozbudował Woller, zagarniając kawałek po kawałku
ziemie sąsiadów. Kochany przez ludzi nie był, lecz nikt
nie odważyłby się z nim zadrzeć, należał bowiem do
osobników niebezpiecznych. Bardzo niebezpiecznych.
  Przyjął ich w solidnie, bez gustu urządzonym hallu.
Młodzi, którzy nie znali go wcześniej, cofnęli się na
jego widok. Był to chłop wielki i ciężki, o grubych
rysach i zimnych, bezlitosnych oczach.
  - Córka państwa? Ja miałbym wiedzieć, gdzie się
podziewa państwa córka? Powinni państwo chyba
bardziej ważyć słowa!
  Także i tym razem mieli ze sobą Laursena, pomoc-
nika asesora. Przedstawił się Wollerowi i zażądał, by
mu umożliwiono przeszukanie dworu.
  Oblicze Wollera pociemniało, wyglądał teraz ni-
czym byk gotujący się do ataku.
  - Pożałujecie tego! Ale proszę bardzo, szukajcie
gdzie tylko chcecie. Nic tu nie ma. Jestem już za stary
na uprowadzanie dziewic, moi panowie! A poza tym
nie interesują mnie panny tego rodzaju.
  Gabriella zapamiętała te słowa. Świadczyły bowiem,
że Woller zna Villemo.
  Podczas gdy inni szukali, Mattias odbył z właś-
cicielem dworu poważną rozmowę. Ale to tak jakby
mówić do ściany.
  Ludzie ze Svartskogen? To hołota! Najlepiej byłoby
ich wytępić. Ale on sam nie ma, oczywiście, czasu
zajmować się takim łajnem jak oni. Nie, Woller jest
niewinny jak baranek.
  Mattias rozglądał się po hallu ozdobionym głowami
zwierząt i innymi trofeami myśliwskimi i myślał swoje.
  Spokojnie powiedział:
  - Przyrzekłem mojemu komornikowi ze Svarts-
kogen, że gruntownie zbadam sprawę następnym
razem, gdy kogoś z jego bliskich znowu spotka
nieszczęście. Asesor obiecał nam pomoc.
  Głos Mattiasa brzmiał jak zwykle łagodnie, oczy
wyrażały ubolewanie, lecz groźby kryjącej się w jego
słowach nie można było nie zrozumieć.
  Wielki gospodarz Woller nie powiedział nic więcej.
  Przeszukujący majątek wrócili z niczym, mimo że
zaglądali do wszystkich zabudowań.
  Woller nie ukrywał triumfu. Wszyscy to widzieli,
cóż jednak mogli zrobić?
  W trzy dni później Kaleb i Gabriella musieli uznać
smutny fakt: ich córka, Villemo, po raz drugi zniknęła
bez śladu.

  Z opaską na oczach prowadzono Villemo przez las.
Napadu dokonano nagle. Jeśli to był napad...
  Na wzgórzach spotkali jakiegoś człowieka o tak
długich nogach, że gdy siedział na koniu, stopami
niemal dotykał ziemi. Powiedział on wójtowi głośno
i wyraźnie, że wszystko jest nieporozumieniem i Vil-
lemo powinna zostać zwolniona. Była zdenerwowana
tym, co się stało, powstrzymała się jednak od ostrych
słów. Rozpoczęła przecież, dzięki Bogu, nowe, lepsze
życie.
  Ale nie ujechała zbyt daleko w drodze do domu, gdy
jacyś ludzie w czarnych kapeluszach rzucili się na jej
konia, zatrzymali go, a ją ściągnęli na ziemię. Zawiązali
jej oczy, ręce skrępowali na plecach. Protestowała
gwałtownie, szarpała się i krzyczała, więc wcisnęli jej
do ust jakąś szmatę z szorstkiej wełny, która tak ją
drapała w gardle, że Villemo omal się nie udusiła.
  Jeden z napastników potwornie śmierdział. Wy-
dzielał z siebie odór brudnych ubrań i nie mytego ciała.
Villemo postanowiła zapamiętać ten zapach. Na szczęś-
cie to ten drugi - Bogu niech będą za to dzięki - trzymał
ją przed sobą na koniu, przerzuciwszy niczym zrolowa-
ny dywan przez grzbiet zwierzęcia, a przywiązana była
tak mocno, że nie mogła się ruszyć. Jechali przez gęsty
las, ostre gałęzie drapały ją i kłuły.
  Po jakimś czasie, wciąż zjeżdżając w dół, opuścili
nareszcie ten przeklęty las i wjechali na równinę. Ale
gdzie byli, nie potrafiła odgadnąć. Wkrótce znowu
zaczęli wspinać się pod górę. Długo. I ponownie
równina...
  Konie zatrzymały się. Villemo zdjęto z końskiego
grzbietu i ów cuchnący porywacz przerzucił ją sobie
przez ramię. Gdyby zachowała zdolność mowy, po-
prosiłaby go, żeby się częściej mył.
  Weszli do jakiegoś pomieszczenia, świadczyło o tym
echo kroków i wyraźna zmiana temperatury. Szli przez
długie korytarze lub przestronne pokoje, potem scho-
dami w dół. Otwarto jakieś drzwi...
  Villemo z rozmachem rzucono na ubitą ziemię,
sznury na rękach rozwiązano i zaraz potem drzwi
znowu się zatrzasnęły.
  Poruszała zdrętwiałymi palcami, masowała je deli-
katnie i gdy tylko odzyskała w nich władzę, zerwała
przepaskę z oczu i wyciągnęła knebel z ust. Zanim
rozejrzała się po pomieszczeniu, długo pluła i pars-
kała.
  Wokół panowała ciemność, pod sufitem dostrzegała
jednak otwory, przez które sączyło się światło, kilka
wyrw w ścianie, zaopatrzonych w solidne kraty i coś
w rodzaju okiennic.
  Tylko tyle była w stanie odróżnić.
  Myślała wyłącznie o jednym: znowu ściągnęłam
zmartwienie na rodziców! Choć tym razem to napraw-
dę nie moja wina. Jakaż to jednak nędzna pociecha!
  Czy naprawdę jestem tak zupełnie bez... Cierń
poczucia winy boleśnie ranił jej duszę. Że kiedy
popełniła głupstwo, za które teraz przyjdzie jej za-
płacić. Wszystko, co przeżyła ostatnimi czasy, te
napady i nie wyjaśnione nieszczęśliwe wypadki, czy to
nie miało związku z dawniejszymi sprawami?
  Nagle zamarła.
  Nie była tu sama. Ktoś ciężko oddychał w ciemno-
ściacb, w głębi, pod osłoną ściany.
  Przerażenie ustąpiło miejsca uspokajającej myśli, że
skoro ktoś tu jest, to znaczy, iż nie ona jedna znalazła
się w tym położeniu.
  Potrzebowała trochę czasu, by przyzwyczaić oczy
do mroku.
  - Czy ktoś tu jest? - spytała drżącym głosem.
  - Dobry Boże, kobieta - usłyszała odpowiedź,
a zaraz potem zbliżające się kroki. Biedactwo, co pani
tu robi? - zapytał głos. - I taka młoda! Jeszcze dziecko!
  - Pan mnie widzi? - zapytała zdumiona. Nie bała
się. Był to przyjazny głos kulturatncgo człowieka.
  - Wyraźnie, jak w świetle dnia. Pani też dojdzie do
tego stadium. Jak się pani tu znalazła?
  - Właściwie to nie wiem. Od dawna prześladował
mnie ktoś, kto mi najwyraźniej źle życzy. No i teraz
mnie dostali.
  - Pani ubranie, sposób mówienia, wskazują na
pachodzenie z dobrej rodziny. Ale to mnie nie dziwi.
Skoro mamy takich potężnych przeciwników.
  Villemo wciąż mówiła drżącym, niepewnym gło-
sem:
  - Nie wiem, czy powinniśmy się sobie przedsta-
wić... Sytuacja jest dość niezwykła.
  W jego głosie wyczuła rozbawienie:
  - Ma pani rację, możemy chyba trochę z tym
poczekać.
  - Pan mówi tak cicho i tajemniczo...
  - Tak trzeba. Te ściany mają uszy. A nawet więcej.
  - Tak - Przyznała szeptem. - Zdaje mi się, że jestem
obserwowana.
  - Bo tak jest w istocie. Jesteśmy obserwowani przez
ludzi, którzy chcą się napawać cierpieniem innych.
  - Będę o tym pamiętać.
  Przeniknął ją dreszcz grozy, mimo że starała się
zachować spokój i odwagę. Ten człowiek sprawiał, że
chciała się pokazać z jak najlepszej strony.
  - Czy pan... jest tu od dawna? - zapytała lękając się,
co usłyszy w odpowiedzi.
  - Któż jest w stanie mierzyć czas - odparł z goryczą.
- Ale zauważyłem, że była zima i wiosna... tak, wkrótce
pewnie zacznie się drugi rok.
  - Całkiem sam?
  - Nie, teraz jest nas tutaj troje. Ten trzeci śpi. ?
  Zabrzmiało to tak, jakby dziękował za to losowi.
  - Ktoś z pańskich przyjaciół?
  - To akurat nie. Psychicznie chory, którego ulo-
kowano tutaj, żeby mnie dręczył. Szaleniec z rodzaju
tych, którym nie pozwala się swobodnie chodzić po
świecie.
  - Nie brzmi to zabawnie - wykrztusiła Villemo.
  - Nie. I nie bardzo wiem, jak się teraz sprawy ułożą.
Milczała przez chwilę, przestraszona, głośno przełyka-
jąc ślinę. Próbowała zebrać myśli.
  - Sądząc z pańskiego głosu, jest pan człowiekiem
w średnim wieku.
  Uśmiechnął się.
  - Można tak powiedzieć. Mam czterdzieści dwa
lata, ale nie wiem, jak pani określi mój wiek.
  Villemo roześmiała się skrępowana, ale nie od-
powiedziała wprost.
  - Tak się cieszę, że pan tu jest. Już się tak nie boję.
  - Wygląda pani na osobę, która boi się rzadko.
Proszę mi wybaczyć, ale czy myśmy się już nie
spotkali?
  Ujął ją za brodę i odwrócił twarz ku światłu.
  - No tak, oczywiście, już się poznaliśmy - powie-
dział. - Tylko nie wiem gdzie.
  Villemo próbowała dojrzeć w mroku jego rysy, ale
oczy jeszcze nie przywykły do nowych warunków.
  - Proszę mi powiedzieć, jak się pani nazywa - szep-
nął.
  - Villemo córka Kaleba Elistrand.
  - Znam to nazwisko! A!e w jakich okolicznoś-
ciach...
  - A pańskie nazwisko?
  - Einar Skaktavl.
  - To mi nic nie mówi. W każdym razie nic ponadto,
że to szlacheckie nazwisko. Prawdziwe norweskie
nazwisko szlacheckie. Najprzedniejsze.
  - Teraz bez znaczcnia. Ale mieliśmy czasy świetno-
ści, owszem. - Powtarzał, jakby głośno myśląc: - "Vil-
lemo..." Wtedy stwierdziłem: "Zdawało mi się, że to
męskie imię." Ciemność. Deszcz i śnieg. W takich
okolicznościach panią spotkałem. Villemo? Pani była
chora. I zmęczona. Ale równie pociągająca jak teraz.
Miała pani bra... - Gwałtownie podniósł głowę.
- Oczywiście! Tobronn! Pani była Merete! A ja byłem
ostrzycielem noży.
  Villemo jęknęła:
  - To pan? W takim razie jesteśmy przyjaciółmi!
  - Oczywiście - potwierdził wzruszony. - Najdroż-
sza Merete, albo raczej Villemo, jak dobrze znowu
panią spotkać!
  Villemo miała łzy w oczach. Milczeli, przeżywając
chwilę smutnego szczęścia z powodu tego spotkania.
W końcu ona zapytała:
  - Proszę mi powiedzieć, kim są nasi wrogowie?
  - Ja znam moich. To tutejszy wójt z Eng oraz jego
najbliższy przyjaciel i obrońca. Wspierają się zresztą
nawzajem. Mieszkają w tej samej parafii i widują się
codziennie. Wielu zwolenników zapewne nie mają,
więc też są sobie nawzajem potrzebni.
  Villemo szepnęła:
  - Czy to nie pan był przywódcą powstania?
  - Owszem, to prawda. W każdym razie moi rodacy
wybrali mnie na króla Norwegii, gdyby Gyldenlove
odmówił. Nasz ród ma w sobie krółewską krew,
pochodzimy z dawnej norweskiej dynastii. Po nieuda-
nym powstaniu miałem zamiar uchodzić do Szwecji, ale
oni mnie uprzedzili. Znalazłem się we władzy tych
fanatykow, którzy znajdują przyjemność w dręczeniu
mnie. Ale i to im się pewnie kiedyś sprzykrzy, a wtedy
dni moje będą policzone.
  Villemo współczuła mu głęboko.
  - Bardzo pana dręczą?
  - Zdarza się, owszem. Ale fizyczne cierpienia jakoś
znoszę. Gorsza jest duchowa tonura, jaką jest przeby-
wanie pod jednym dachem z kimś takim, jak ten śpiący
tam w kącie. To szarpie nerwy bardziej, niż ktokolwiek
może przypuszczać.
  - Mogę to zrozumieć.
  Skaktavl obiecał:
  - Zrobię wszystko, by pani uniknęła błiższych
kontaktów z tym gburem. On widzi w ciemnościach
równie dobrze jak ja, więc natychmiast panią zauważy.
Ale spróbujemy trzymać go jak najdalej od siebie.
  Villemo pochyliła głowę.
  - Jak pan myśli, czy oni będą mnie tu długo
trzymać?
  - To załeży od tego, w czym pani im zawiniła.
  - Mam na sumieniu mnóstwo lekkomyślnych
głupstw, ale nie rozumiem, dlaczego wójt nastaje na
moje życie. Domyślam się, że napad na mnie w lesie nie
był przypadkowy. Wójt zostawił mnie przecież samą
w miejscu, do którego właśnie on mnie zwabił.
I pewnie wie, dlaczego tak postąpił.
  - Może zrobiła pani coś, co nie podoba się jego
przyjacielowi?
  - A kim jest ten przyjaciel?
  Skaktavl zwlekał z odpowiedzią. Potem szepnął:
  - Ja sam nigdy go nie widziałem. Tylko słyszałem,
jak wójt mawiał: mój przyjaciel lubi to lub tamto.
Z tego, co wiem, musi to być jakiś ważny gospodarz
w okolicy.
  Rozbiegane myśli Villemo skupiły się teraz wokół
jedynego możliwego wniosku. Zaciśniętą pięścią stu-
kała się raz po raz w czoło.
  - Ja jestem po prostu idiotką! Kompletną idiotką!
Zdarzyło się kiedyś, że zabiłam człowieka, proszę pana.
Nie miałam innego wyjścia, to było w obronie własnej
i dawno temu. Z całych sił starałam się o tym
zapomnieć. Wspomnienie tego czynu sprawiało mi
nieznośny ból, mimo że popełniłam go z konieczności.
Ale ten człowiek, o którym pan mówi, to musi być
gospodarz albo ziemianin, czy jak go tam nazwać,
w każdym razie właścicieł Woller. W parafii Eng. Jest
on znany z tego, że prowadzi krwawą wojnę według
zasady oko za oko z rodziną naszych komorników ze
Svartskogen. Jest to człowiek do szpiku kości przeżar-
ty żądzą zemsty. I właśnie Eldar Svartskogen i ja
zabiliśmy syna tego Vilollera i jednego z jego ludzi. To
było przcszło rok temu. Potem uciekliśmy do
Tobronn, wie pan. Ale zostaliśmy uwolnieni od oskar-
żeń o zabójstwo!
  - Wątpię, by ten człowiek coś sobie z tego robił.
Najwyraźniej należy on do tych, którzy sami wymierza-
ją sprawiedliwość. Tak, to by się zgadzało. Słyszałem
o śmierci Eldara Svanskogen. Nie mogliśmy zro-
zumieć, kto za nią odpowiada. Tak, panno Villemo,
teraz mają także panią.
  Głośno przełykała ślinę. Czy miała podzielić los
Eldara? Na to wyglądało. Podjęto już wiele ataków na
jej życie.
  - Ale co Woller ma do pana? - zapytała nieszczęś-
liwa.
  - Ja jestem więźniem wójta. Oni obaj bardzo
popierają Duńczyków, a ja byłem przywódcą po-
wstania. W najwyższym stopniu oburza ich to, że
Gyldenleve nie chce ścigać powstańców. Wzięli
więc sprawy w swoje ręce. A nikt nie wie, że ja tu
jestem.
  - Co to znaczy, tu? Jesteśmy w Woller?
  - Nie sądzę - odparł Skaktavl wolno. - Mam
wrażenie, że to raczej nie zamieszkane miejsce.
  - Szliśmy przez jakieś duże sale czy korytarze.
  Skaktavl uśmiechnął się:
  - Nie czuła pani zapachu stajni?
  - Zapachu stajni? Jak mogłam coś czuć, skoro niósł
mnie Smród?
  - Aha, to on panią przyniósł? Dobra nazwa, Smród,
od razu się domyśliłem, kogo ma pani na myśli. Nie, to
jest skrzydło opuszczonego dworu. Wygląda na to, że
dość dużego.
  - W takim razie nie możemy być nad stajnią
- zaprotestowała.
  - Toteż nie jesteśmy. Raczej w jakiejś oborze czy
spichlerzu nieco poniżej stajni, przez którą pani prze-
chodziła, lecz w tym samym skrzydle. Wyobrażam
sobie, że dwór należy do pewnego mężczyzny o nie-
prawdopodobnie długich nogach, który się tu od czasu
do czasu pokazuje.
  - Do Olava Haraskanke?
  - Może się i tak nazywać. Nie wiem.
  - A dlaczego trzymają tego trzeciego, pańskiego
współwięźnia?
  - Został skazany na ścięcie, lecz wójt pozwolił mu
zniknąć przed egzekucją, chciał go bowiem wykorzys-
tać. Do dręczenia mnie. Przychodzą tutaj od czasu do
czasu, by się napawać moją męką. Sami niewidoczni,
ale ja wiem, że tam są. Widzę przez szpary przesuwające
się cienie.
  - Przecież w tych ciemnościach niczego zobaczyć
nie można!
  Skaktavl uśmiechnął się smutno.
  - Teraz mamy "nocny nastrój", panno Villemo.
Oni zasłaniają otwory świetlne. Za dnia widać więcej.
  - To znaczy, że teraz jest wieczór?
  - W tym pomieszczeniu wieczór zapada wcześnie.
  Oczy Villemo zaczynały się powoli przyzwyczajać
do mroku. Dostrzegała już wiele szczegółów. Widziała,
że pomieszczenie jest długie, choć niezbyt szerokie.
  - Jak dostarczają jedzenie?
  - Przynoszą raz dziennie. Musi pani zadbać, by
dostać swoją część. Nasz śpiący przyjaciel ma zwyczaj
pochłaniać większość. I proszę uważać na wodę, która
zawszc stoi w beczce. Ktoś nieprzyzwyczajony może
się poważnie rozchorować na żołądek.
  - A... inne życiowe konieczności... Proszę mi wyba-
czyć to pytanie, ale gdzie to się załatwia?
  - W kącie, jak najdalej stąd. Nie jest to specjalnie
zabawne, ale co począć?
  - Rozumiem.
  Stawała się coraz bardziej przygnębiona. Wyraźnie
pojmowała swoją sytuację, ale starała się mimo wszyst-
ko nie tracić odwagi.
  - Rodzina będzie mnie szukać - powiedziała trochę
niepewnie.
  Nie robiła sobie wielkich nadziei. Jakim sposobem
mogliby ją odnaleźć, skoro sama nie miała pojęcia
gdzie się znajduje?
  - Najlepsze, co panienka może zrobić akurat teraz,
to spróbować zasnąć - powiedział Skaktavl przyjaźnie.
- Już i tak jest ciemno, a rano będzie pani potrzebować
sił na spotkanie z naszym współwięźniem. Proszę zająć
moje legowisko, tutaj, a ja zrobię sobie nowe. Bo widzę
lepiej niż pani.
  Nie pomogły jej szeptem wyrażane protesty, musiała
zająć jego posłanie, czyli mocno już ubitą kupkę siana
w kącie. Jak on sam przygotował sobie nowe legowis-
ko, nie miała pojęcia, wiedziała tylko, że ułożył się tak,
by chronić ją przed ewentualnym atakiem tego trzecie-
go.
  Suchymi oczyma wpatrywała się Villemo w szpary
w ścianach i dachu. Zimowe niebo lśniło matową
poświatą, ledwo już dostrzegalną. Nie mogła skupić
myśli, krążyły po głowie niczym zabłąkane ptaki.
W głębi duszy utrwalało się przeświadczenie, że to jej
bezrozumne zadurzenie w Eldarze Svartskogen we-
pchnęło ją w tę sytuację. Oraz ów szalony pomysł, by
iść za nim na Bagna Wisielca.
  Próbowała mimo wszystko w tej beznadziei do-
strzegać jakiś jaśniejszy punkt. Gdyby się tu nie
znalazła, Skaktavl sczezłby w ciemnicy i nikt by się
o tym nigdy nie dowiedział. Teraz szczerze pragnęła
coś dla niego zrobić. W jakiś sposób pomóc mu się stąd
wydostać.
  Ale jak miałoby się to dokonać? Na razie nie widziała
żadnego wyjścia. Nie tylko nie mogła pomóc jemu, lecz
także sama została omotana jakąś paskudną pajęczyną
i mogła tu siedzieć z nim dopóty, dopóki nie zostanie
z nich obojga wyssana ostatnia kropla krwi.
  - Tak się cieszę, że pan ze mną jest - szepnęła. - To
dla mnie nieocenione wsparcie.
  Myślała, że już zasnął i nie słyszy jej słów, tak długo
trwało, nim odpowiedział. W końcu usłyszała szept:
  - Pani także wniosła promień światła do mojego
mroku. Choć serce mi się kraje na myśl, że znalazła się
pani w takich warunkach.

  Obudziło ją przytłumione światło. Promienie po-
rannego słońca sączyły się przez szpary oraz przez kilka
odsłoniętych teraz otworów pod dachem. Znajdowała
się w pomieszczeniu przypominającym oborę, o ścia-
nach podtrzymywanych dużymi belkami. Nic więcej
zobaczyć nie zdążyła, bowiem potężne chrapnięcie
zakończyło sen trzeciego więźnia. Mlaskał i oblizywał
lepkie wargi, charczał, w końcu usiadł na legowisku.
  W oborze zaległa kompletna cisza.
  - Proszę zachować spokój, panno Villemo - szep-
nął Skaktavl. - Zrobię, co w mojej mocy, by panią
ochraniać. Ale teraz będziemy obserwowani z ze-
wnątrz. Na pewno będą chcieli zobaczyć, jak wypadnie
spotkanie pani z tą brutalną świnią.
  Brutalna świnia? Nie zapowiadało to nic dobrego.
  - Co jest, do diabła? - ryknął tamten. - Goście
przyszli?
  Villemo przysunęła się Skaktavla, szukając jego
ręki.
  - To panienka z dworu - rzekł jej opiekun. - Wpad-
ła w łapy naszych przeklętych strażników. Musimy ją
przed nimi bronić.
  Człowiek wstał i podszedł do nich. Było na tyle
widno, że Villemo widziała jego sylwetkę - wielką,
niezdarną, pochyloną do przodu, o ogromnej głowie
i rękach jak gtabie, sięgających aż do kolan.
  Zbliżył się do Villemo, patrząc jej w twarz.
  - O, cholera! Ale laleczka, niech mnie diabli!
A widzisz jej oczy?
  Skazany na ścięcie? Prawdopodobnie morderca.
Cofnęła się instynktownie.
  Tego właśnie nie powinna była robić. Potężna łapa
chwyciła ją za ramię.
  - Za ładna jesteś, co? Zaraz zobaczymy, ty...
  - Zostaw ją - powiedział Skaktavl. - Ona jedzie
na tym samym wozie co my. Musimy trzymać się
razem.
  Olbrzym zamierzył się długą jak u małpy ręką
i z rozmachem zdzielił szlachcica prosto w twarz.
Tamten upadł na plecy ze zdławionym okrzykiem.
  Villemo rzuciła się na pomoc.
  - Nic się panu nie stało?
  - Nic, nic - odparł Skaktavl. - Jestem do tego
przyzwyczajony.
  Przestępcy nie spodobało się, że rozmawiają. Chwy-
cił mocno Villemo i przyciągnął ją do siebie.
  - Pluń na tę pokrakę - syczał. - I na to całe gadanie,
że jedziemy na jednym wozie. Ja nie trzymam z wami.
Dla mnie to wybawienie, na wolności już bym był
martwy. Teraz pójdziesz ze mną, cukiereczku, tam do
mojego kąta.
  Wtedy zza drewnianej ściany doszło do uszu Vil-
lemo sapanie. Tego było jej za wiele.
  Wśród Ludzi Lodu żywe były niezliczone opowieści
o Sol, o tym, co potraflła zrobić w złości. Niektóre
zostały pewnie dla lepszego efektu lekko ubarwione,
wiele też Sol sama zmyśliła, lecz Villemo znała i pamię-
tała wszystko. Także opowiadanie o tym, jak Sol
znalazła w Skanii i uratowała z rąk knechtów małą
Metę. Jak sobie z nimi wówczas poradziła.
  Nieokrzesany osiłek uderzył Skaktavla po raz drugi
i wyciagał łapy po Villemo. Wtedy poczuła, że po-
chodzi z Ludzi Lodu. Zalała ją fala gwałtownej
wściekłości, oczy jej płonęły, gotowa była się zmierzyć
z całym światem.
  - Stój, ty nędzny potworze! - ryknęła podobnie jak
rozwścieczona Sol. - Tylko mnie dotknij tymi swoinu
brudnymi łapami, to cię przemienię w pełzającą ropu-
chę.
  Osiłek zamarł i gapił się na nią przerażony.
  - Nie wiesz, kim jestem? - krzyczała. - Nie widzisz
moich oczu? Ja jestem z Ludzi Lodu, w moich żyłach
płynie krew czarownic i znachorów. Umiem zatrzymać
bicie serca, umiem rzucić na kolana, kogo zechcę,
przemieniam w potwory wszystkich, któtzy mi wcho-
dzą w drogę.
  Niczego takiego nie potrafłaby, oczywiście, zrobić,
ale jakie to miało znaczenie, skoro on wierzył, że
potrafi, jeśli zechce? 2resztą Villemo nie zdawała sobie
sprawy, że jej kocie oczy jarzyły się niesamowitym
żarem, pałały w półmroku dziko. Na ich widok
obłąkaniec z wyciem rzucił się do swego kąta, a Skak-
tavl szeptał pobladły:
  - Dobry Boże, co to znaczy?
  Napięcie opadło. Villemo ogarnęła bolesna świa-
domość, że nie posiada żadnej nadprzyrodzonej mo-
cy.
  Wrażenie było jednak duże.
  Także dla tych, którzy obserwowali zajście przez
szpary między deskami. Odeszli zaraz w milczeniu, nie
wiedząc, co o tym sądzić.
  - Ja bym ją za to powiesił - burknął po chwili wójt
niepewnie.
  - Nie wolno nam się na to ważyć - zawołał
pospiesznie Woller, a jego toporna twarz spływała
zimnym potem. - Ale z tego mordercy pożytku już
mieć nie będziemy.
  - Masz rację. On się już do niej nie zbliży, za silna
jest dla niego. Ale co się tyczy Skaktavla, to swoje
zrobił. Teraz to się już staje nudne, nic nowego nie
wymyśli.
  - Tak. Przyjemniej będzie popatrzeć, jak zbliżają się
do siebie piękna dziewica i pan szlachcic - powiedział
bogacz.
  - Ale on mógłby być jej ojcem. I na razie zachowuje
się jak ojciec.
  - To jeszcze lepiej. Stosunki ojca z córką mogą być
bardzo pikantne, jeżeli trwają dostatecznie długo.
  Wójt uśmiechnął się:
  - Tutaj sprawa długo nie potrwa. On szybko
znajdzie się w jej objęciach. Rok postu to więcej, niż
jakikolwiek mężczyzna może wytrzymać.
  Dosiedli koni i ruszyli do Woller, by pojeść tam
smacznie i popić.

  W oborze panowała cisza. Po pewnym czasie ot-
worzyły się z trzaskiem drzwi i do środka wsunięto
misę z jedzeniem.
  Ale na tym się nie skończyło. Gdy obłąkany rzucił
się na jadło, do pomieszczenia wpadło kilku mężczyzn.
W powietrzu świsnęła siekiera i trafiła go w obuchem
w głowę. Z jękiem zwalił się ciężko na ziemię. Tamci
wywlekli go na zewnątrz i zamknęli drzwi.
  Wszystko odbyło się tak szybko, że Villemo ledwo
pojęła, co się stało. Ze szlochem rzuciła się do Skaktav-
la. Próbował pocieszać ją jak mógł, lecz sam był
wstrząśnięty.
  - On był taki... bezbronny - szlochała Villemo.
- Człowiek, który zamierza jeść, a tu... Oczywiście, był
bestią, ale oni wcale sie są lepsi!
  Skaktavl potrafił jedynie wymamrotać niezrozumia-
le, że myśli podobnie.
  - Diaczego oni to zrobili? Właśnie teraz? Czy chcieli
oszczędzić mi jego zalotów?
  - Nie sądzę - uśmiechnął się smutno. - Nie, po
prostu przestał być im potrzebny. Znalazł się ktoś, kto
go pokonał.
  - Kto?
  - A jak pani myśli? - uśmiechnął się znowu.
  Musiała się długo zastanawiać.
  - Przestraszyłam go? Naprawdę?
  - Nie tylko jego, panno Villemo. Pani oczy lśniły
w mroku. To był... okropny widok.
  Słuchała porażona.
  - To narasta - szepnęła sama do siebie. - Nad-
chodzi.
  - Co takiego?
  - Dar, wiem, że go mam. Zdolności, jakich inni nie
posiadają. Boję się tego, panie Skaktavl.
  - To mnie nie dziwi. Sam też bym się bał. Ale jeśli
chodzi o tamtego, to chyba dla niego lepiej. Oczywiś-
cie, to tragiczne, i boleję nad jego losem, ale dobrze
będzie mieć trochę spokoju.
  Villemo przyjrzała mu się po raz pierwszy tak
uważnie. Z trudem rozpoznawała człowieka, który do
górskiego szałasu w pobliżu Tobrenn przywiózł
dwóch rannych. Był teraz zarośnięty, długie, potargane
włosy opadały na ramiona, a twarz i całe ciało niby
skorupą pokryte było ranami i zakrzepłą krwią.
  - Mówił pan, że on pana dręczył, i to widać
- stwierdziła Villemo z tą typową dla niej powściągliwą
życzliwością. - Czy mogę obejrzeć rany? Może będę
w stanie pomóc.
  Miał co do tego wątpliwości, lecz podszedł do
beczki z wodą i umył się najlepiej jak umiał, bo - jak
sam powiedział - dopiero gdy ona się tu zjawiła,
uświadomił sobie, jak strasznie musi wyglądać. Nabrał
chęci, żeby się trochę ogarnąć.
  Zauważyła, że Skaktavl kuleje i że lewą rekę ma
niewładną w łokciu. A nie były to jedyne obrażenia.
  Delikame, choć też trochę niecierpliwe ręce Villemo
dokonywały cudów. Codziennie opatrywała jego rany,
czyściła ropiejące wrzody i ofiarowała część swoich
ubrań na bandaże. Wspierali się nawzajem jak dwoje
ostatnich przyjaciół na ginącym świecie. Oboje bardzo
delikatni, okazywali sobie jak najwięcej szacunku i bali
się, czasami nawet przesadnie, by nie ranić jedno
drugiego.
  Pozostawiono ich w spokoju. Codziennie dostawali
jedzenie, strażnicy wrzucili też trochę świeżej słomy na
posłania, lecz nikt do nich nie przychodził. Wartow-
nikami byli ci sami ludzie, którzy napadli na Villemo
w lesie, Smród i jego kompan.
  - Co oni zamierzają? - zastanawiała się Villemo.
  - Nie wiem - odpowiadał Skaktavl niezmiennie.
- Nie wiem.
  Czuł się teraz znacznie lepiej, stare rany się goiły i nie
przybywało nowych. Był jednak skrajnie wyczerpany,
być może nigdy nie wróci już do zdrowia po roku
spędzonym w tej oborze w towarzystwie obłąkańca,
który nienawidził całego świata i na nim wyładowywał
swoją złość.
  - Jak pan tu przeżył zimę? Ja już teraz potwornie
marznę - skarżyła się Villemo.
  - Przynosili mi żelazny saganek z żarzącymi się
węglami.
  - To chyba niebezpieczne?
  - Tak, ale zrobili otwór do odprowadzania dymu.
Mimo wszystko zimno tu było nieustannie. Wieje przez
te dziurawe ściany. Nabawiłem się paskudnego reuma-
tyzmu.
  Tak, Villemo bała się, że to prawda. A co będzie z nią?
  Bardzo szybko ona także zaczęła dostrzegać, kiedy
są obserwowani. W zupdnej ciszy nietrudno było
zauważyć, że dwóch mężczyzn przygląda im się przez
otwór w ścianie. Zarysy postaci były wyraźnie widocz-
ne. Villemo proponowała, by zalepić szczeliny ziemią,
lecz Skaktavł odradzał. Lepiej nie drażnić tamtych bez
potrzeby.
  Spokój, ta zupełnie niezrozumiała cisza, trwała przez
tydzień. W końcu Woller stracił cierpliwość.
  - Nic się nie dzieje - narzekał do wójta. - Oni się
zachowują jak na dworskim balu. "Proszę bardzo,
może jeszcze kawałeczek?", "Czy pan siedzi wygod-
nie, wasza wielmożność?" Nie tego się spodziewa-
łem.
  - Może powinniśmy wsadzić ich razem do ciaśniej-
szej klatki?
  Woller skrzywił się.
  - Nie zdaje mi się, żeby to pomogło. Stary musiał
utracić męskie siły. Nie, myślę, że powinienem mocno
uderzyć w dziewczynę. I wiem, co zaboli najbardziej.
  Dwa dni później do więźniów przyszedł Olav
Haraskanke. Stanął w drzwiach.
  - Czy panienka wie, gdzie jest matka?
  Villemo nie odpowiedziała. Przyglądała mu się
z chłodnym spokojem.
  - Nie wie panienka? To ja powiem. Margrabina
wyruszyła na poszukiwanie panienki. I to nie nasza
wina, że koń wpadł we wnyki, które zastawiliśmy na
zające. No i szlachetny karczek został skręcony. Ale nie
był to koński kark.
  Tego dnia Villemo załamała się po raz pierwszy.
Wszelka odwaga, którą miała, cały spokój, opuściły ją
na wieść, że za jej lekkomyślność ukochana matka
zapłacić musiała życiem.
  Tak dotkliwą karę musiała więc ponieść za to, że
ponad rok temu uległa impulsowi i poszła za Eldarem
Svartskogen?
  To było więcej, niż mogła znieść. Nie przynosiły
ulgi ani łzy, ani krzyki rozpaczy.
  Teraz pan na Woller uśmiechał się triumfalnie przy
swojej dziurze w ścianie.





        ROZDZIAŁ VII


  Dominik Lind z Ludzi Lodu pędził co koń wy-
skoczy ku granicom Norwegii. Noc miała się ku
końcowi, za płecami jeźdźca rozjaśniała się coraz
wyraźniej poranna zorza. A on, w rozwianej pelerynie,
gnał niczym wielki czarny cień na zachód. Ręce,
w których trzymał lejce, ochraniały przed wilgotnym
grudniowym chłodem długie rękawice, pod aksamitną
kurtką spoczywał królewski list.
  Nie poświęcał jednak zbyt wiele uwagi swemu
kurierskiemu zadaniu. Natomiast często przesuwał
ręką po kieszeni, gdzie schował inny list: ostatnią
krótką wiadomość od Villemo.
  Czytał go tyle razy, że pamiętał każde słowo.
  Dzisiaj umarła moja miłość do Eldara. Właściwic była
martwa już od dawna, ale ja starałam się ją podtrzymywać, bo
chciałam wierzyć, że ktoś mnie kochał.
  Uwolniła się od myśli o Eldarze Svartskogen.
Nareszcie! Dużo czasu to zabrało.
  Przyjedź jak najszybciej, najdroższy Dominiku. Tak się
cieszę, że znowu Cię zobaczę!
  Zabierze ją do Szwecji. Radowało go to niezmier-
nie, choć list Villemo budził niepokój. Jeszcze jeden
atak na jej życie. Nieudany, także i tym razem, ale
nie można dopuścić, by takie wypadki miały się
powtarzać!
  Niepewność, co się teraz dzieje w Grastensholm,
gnała go naprzód. To było zresztą coś więcej niż
niepewność. Dominika dręczył jakiś trudny do okreś-
lenia wewnętrzny niepokój. Kiedyś już się tak zdarzyło,
że błagał ojca, by jak najprędzej jechać do Lipowej Alei,
doznawał bowiem uczucia, że czas rozpaczliwie nagli.
I wtedy przybyli na miejsce dosłownie w ostatniej
chwili, by stary Are mógł zobaczyć swego zaginionego
wnuka, Mikaela, i jego syna Dominika.
  Tym razem także czas naglił. Nie byłby w stanie
powiedzieć, czy już nie jest za późno.
  Tak się cieszył z listu Villemo! Napisała do niego,
ona, która zawsze krzywiła się i parskała na jego widok,
gdy byli dziećmi. Zarazem jednak istniała między nimi
jakaś niewidzialna więź. Wiedział, że zwróciła się do
niego, bo podświadomie wyczuwała, że za jego złoś-
liwościami kryje się potrzeba opiekowania się nią.
Villemo zawsze potrzebowała jego opieki, szukała
u niego poczucia bezpieczeństwa. Nigdy jednak tej
potrzeby nie ujawniała aż do tej chwili, do tego
pierwszego, długiego listu.
  Ich przyjaźń opierała się jednak nie tylko na tym, że
jedno było opiekuńcze, a drugie bezbronne.
  Dominik uśmiechnął się pod nosem. Villemo bez-
bronna? Owszem, choć ona sama nigdy by się do tego
nie przyznała, było coś niezwykle delikatnego w jej
drobnej postaci.
  A poza tym on i Villemo mieli podobne zaintereso-
wania. Mogli rozmawiać ze sobą godzinami, rozumieli
się znakomicie. Nie pojmował więc, skąd się brały te
jego wieczne złośliwości i jej agresja. No, może swoje
zachowanie jednak rozumiał, ale jej...?
  Nigdy już nie będzie się z nią drażnił. Żeby tylko
udało mu się wyrwać ją z kręgu czającego się za-
grożenia i zawieźć do bezpiecznej Szwecji!
  Dominik zaciskał zęby. Był niezwykle przystojnym
młodzieńcem o czarnych lśniących włosach; nosił
fryzurę pazia. Cerę miał złotobrązową, nos prosty, usta
mocno zarysowane, pociągające, i żółte oczy, jak
u perskiego kota. A ponieważ otaczały je czarne i gęste
rzęsy, efekt był fascynujący.
  Jego matka, Anette, podejmowała desperackie pró-
by ożenienia jedynaka z którąś z dam dworu. Miała co
do niego ogromne ambicje, a młode panny, jedna
znamienitsza od drugiej, też nie miały nic przeciwko
temu. Wprost przeciwnie, i to mimo że Dominik nie
pochodził z prawdziwie szlacheckiego rodu. Wszystkie
wysiłki natrafiały jednak na jego zdecydowane: "Ma-
mo, ja sam powiem, kiedy będę gotów do małżeń-
stwa".
  Matka załamywała ręce, wzdychała i narzekała.
Zmanwiona szukała rady u męża: "A może nasz syn
jest taki jak Alexander Paladin? Może ma... nienatural-
ne skłonności?" Mikael długo nie mógł się oderwać od
powieści, którą właśnie obmyślał, w końcu odpowie-
dział: "Dominik? Nonsens! Chłopak nie ma jeszcze
dwudziestu trzech lat, daj mu czas!"
  Słońce wzeszło. Mozolnie wydostało się ponad
horyzont i na razie na tym poprzestało. Dominik
poczuł, jak bardzo jest zmęczony. Potrzebował od-
poczynku i koń także...
  To ze względu na konia zatrzymał się na parę godzin
w przydrożnej gospodzie.
  Potem znowu popędził przed siebie. Nie miał ani
chwili do stracenia.


  Olav Haraskanke znowu przyszedł do obory.
Villemo nauczyła się nienawidzić tych jego od-
wiedzin.
  Spoglądała na niego żałośnie zapłakanymi oczyma
i mocno trzymała rękę Skaktavla.
  Z czym teraz przychodzi? Kilka dni temu wkradł
do obory z tym swoim triumfującym uśmieszkiem
i oznajmił, że w Elistrand był pożar. "Kilku tych
waszych idiotów spaliło się żywcem w zamkniętym
pomieszczeniu. Ich krzyki niosły się po całej okolicy.
Co za okropne życie!"
  I poprzedniego dnia pojawił się także. Z najwyższą
przyjemnością poinformował: "Stary z Lipowej Alei
się przekręcił. Zjadł zatrute mięso. To przykre, ale
mięso było podarunkiem od nas!"
  Wuj Brand? Ten kochany, życzliwy stary Brand! Jak
oni mogli? Jak mogli? On przecież w niczym nie
zawinił!
  A teraz znowu Haraskanke stał w drzwiach.
  Uśmieszek na jego wargach był szerszy niż za-
zwyczaj.
  - Wydaje mi się, że twój ojciec szukał zbyt upor-
czywie - powiedział, a jego rzadkie zęby błysnęły
w mroku obory. - Szkoda takiego silnego mężczyzny.
W najlepszych latach.
  Olav Haraskanke odwrócił się i wyszedł. Villemo
rzuciła się za nim, waliła pięściami w drzwi, ale
odpowiadało jej tylko echo własnych uderzeń.
  - Coście zrobili z moim ojcem? - wrzeszczała
rozdzierająco. - Co zrobiliście z moim ojcem, potwory?
  Skaktavl próbował ją pocieszać, lecz niewiele mógł
poradzić. W końcu upadła na ziemię i szlochając
rozpaczliwie przywarła do niego, szukając ratunku.
  - Czy nie możemy się stąd wydostać? - łkała. - Czy
nie ma żadnej, ale to żadnej możliwości ucieczki, zanim
oni wszystkich uśmiercą?
  On spoglądał na to biedne, drobne stworzenie
w podartej odzieży. Była przeziębiona, miała katar
i kaszlała.
  - Żadnej. Chyba że przegryziemy te belki. Kopałem
w różnych miejscach, szukając jakiegoś przejścia, ale
wszystko na próżno. Umocnili każdą najmniejszą
szczelinę w ścianach, powbijali pale głęboko w ziemię.
Chyba nie my pierwsi zostaliśmy tu zamknięci.
  Villemo przyciskała dłonie do ust, by powstrzymać
płacz.
  - Moi kochani! Wszyscy, których kocham, umiera-
ją. Z mojej winy. Nie wytrzymam tego!
  Po drugiej stronie ściany właściciel Woller przeży-
wał chwile radości.
  Znalazł odpowiednią metodę na tę upartą dziew-
czynę. Jej załamanie było bliskie. Tuż, tuż...

  Wstawał szary grudniowy dzień. Dominik znaj-
dował się już na terenie parafii Grastensholm. Przyje-
chał dużo wcześniej, niż planował. Tuż przed świętami,
obiecał Villemo. Tymczasem do świąt było jeszcze
daleko.
  Powinienem najpierw pojechać do Lipowej Alei, do
najbliższej rodziny, ale nikt mnie tam jeszcze nie
oczekuje, więc nie wezmą mi chyba za złe, jeśli zacznę
od Elistrand.
  Zeskoczył z konia na dziedzińcu pogrążonym w ci-
szy.
  Dopiero po dłuższej chwili pojawiła się jakaś służą-
ca.
  - Pan Dominik! Och, kochany panie Dominiku,
teraz pan przyjechał?
  - Tak. Państwo w domu?
  Kobieta wybuchnęła płaczem.
  - Ach, panie Dominiku, to takie okropne!
straszne!
  Przerażony złapał ją za ręce.
  - Villemo? Coś się stało pannie Villemo?
  Służąca nie była w stanie mówić od płaczu. Kiwała
tylko głową.
  - Nie żyje? - krzyknął Dominik.
  - Nie wiemy - szlochała. - Zniknęła. A jej wyso-
kość...
  - Ciotka Gabriella? Co się stało?
  - Pani spadła z konia i... I paliło się we dworze.
  - Rzeczywiście, widzę osmalone ściany. A gdzie
wuj Kaleb?
  W tej chwili drzwi domu otworzyły się i wyszedł
Kaleb. Był blady i zmieniony, wyglądał na dwadzieścia
lat więcej niż te pięćdziesiąt sześć, które miał.
  - Dominik, najdroższy przyjaciclu, jak dobrze cię
widzieć! Wpadliśmy w jakiś wir tragicznych wydarzeń,
pojęcia nie mamy, co robić. Wejdź, proszę, do środka,
pospiesz się.
  Dominik podziękował służącej i dwoma susami
pokonał schody.
  - Proszę opowiedzieć - zawołał, nawet się nie
rozbierając. - Słyszę, że Villemo znowu zaginęła. I że
ciocia Gabriella spadła z konia. Jak ona się czuje?
  - Leży na górze. Chodź, pójdziemy do niej, na
pewno chciałaby się z tobą przywitać. Gabriella złamała
obojczyk, ale Niklas złożył kości. Musi teraz tylko
leżeć, dopóki się nie zrosaą.
  - O, Bogu dzięki - szepnął Dominik idąc za wujem
po schodach. Przypomniał sobie, jak szedł tu kiedyś
z Villemo, która chciała mu pokazać swój pokój.
- Słyszałem też o pożarze...
  - No właśnie, nie ma wątpliwości, że ogień pod-
łożył ktoś obcy. Zaczęło się palić w domu, w którym
mieszkają upośledzeni. Udało nam się ugasić w porę.
  - Nikt nie ucierpiał?
  - Na szczęście, nie. To tacy mili, ufni ludzie. Byłaby
straszna tragedia. I dla nich, i dla nas.
  - A wuj sam? Wujowi nic się nie stało?
  - A jakże, mnie też nie ominęło. Poszukiwałem
Villemo w parafii Eng, bo podejrzewamy, że tam
właśnie się znajduje, i ktoś do mnie strzelał, ale nie
trafił. Zdążyłem uciec, gdy ładował broń. Tu w domu
wciąż dzieją się jakieś przerażające rzeczy. Brat twojego
dziadka, wuj Brand, dostał piękny kawał mięsa w pre-
zencie od kogoś nieznajomego. Na szczęście Eli ma
dobry nos. Mięso było zatrute, Dominiku, zatrute!
  Zapukali do pokoju Gabrielli i weszli. Dominik
witał się z matką Villemo, która bardzo mu przypo-
nała jego własną. Ta sama delikatrua uroda, ta sama
ciemna karnacja. Ale rysy twarzy miały, oczywiście
różne. Charaktery także. Gabriella należała do osób
wrażliwych, podatnych na wpływy innyh, któte łatwo
zranić. Anette była neurotyczką, przewrażliwioną,
wciąż pełną lęku, czy zachowuje się tak jak należy.
Anette była męcząca, Gabriella spokojna. A mimo to
Dominik znajdował w nich zdumiewające podobień-
stwo.
  Wyraził ubolewanie z powodu wypadku.
  Gabriella trzymała jego rękę w swoich wąskich
dłoniach i spoglądała na niego ciepło.
  - Och, mną się nie przejmuj. Nic mi nic będzie.
tak się boimy o Villemo. Kiedy poprzedmim razem
zniknęła, przysłała Kalebowi wiadomość, żeby się o nią
nie martwić. Tym razem jednak ani widu, ani słychu...
Tak się boimy, że ona...
  - Villemo żyje - powiedział Dominik spokojnie.
  - Co? - zawołali oboje. - Ty coś wiesz? Masz jakieś
wiadomości?
  - Nie.
  - To ta... zdolność Ludzi Lodu ci podpowiada?
- zgadywał Kaleb niepewnie.
  Dominik uśmiechnął się, lecz natychmiast znowu
spoważniał.
  - W pewnym sensie tak, ponieważ znowu do-
znawałem dziwnego uczucia, że muszę się spieszyć.
Gnałem tu niczym wiatr. Powinienem przyjechać
dopiero za kilka tygodni i Gyldenlove był bardzo
zaskoczony, że tak szybko otrzymał odpawiedź od
Karola XI. Wprost niewybaczalnie szybko wyrwałem
się też z Akershus. Ale głównym powodem, dla
którego myślę, że Villemo żyje, są te nieszczęśliwe
wypadki, które was spotykają. Proszę mi jednak
opowiedzieć o wszystkim po kolei! O wszystkim, także
o tym, co się zdarzyło przed zaginięciem Villemo. Nie
wiem przecież nic ponadto, co sama mi napisała o tych
zamachach na nią.
  - Tak, oczywiście, ale usiądź, kochany Dominiku!
I zdejmij chociaż pelerynę! Kaleb, powiedz, żeby nam
tu podano coś do jedzenia.
  Gdy jedIi, rodzice Villemo opowiedzieli, co im było
wiadomo - od tych pierwszych przepytywań służby,
dlaczego Villemo nie wychodzi z domu, aż do ostatniej
napaści na Kaleba.
  - Czy staraliście się wycisnąć coś z tego wójta?
- pytał Dominik.
  - Oczywiście, nasz przyjaciel asesor przesłuchiwał
go, ale on wciąż powtarza tylko, że uwolnił Vtllemo na
wzgórzach. Sprawdzaliśmy też Woller, ale Villemo tam
chyba nie ma. Przy okazji te poszukiwania przyniosły
coś ważnego. Pogodziliśmy się mianowicie z ludźmi ze
Svartskogen, bardzo nam pomagają. Oni są przekona-
ni, że stoi za tym stary Woller, my zresztą też jesteśmy
tego zdania. Asesor jeździł jeszcze później do Woller,
ale więcej niż my nie wskórał. Tyle tylko żc Svasts-
kogenowie otrzymali prawną ochronę w osobie asesora
i przynajmniej mogą poruszać się bezpiecznie po
okolicy.
  Gabriella zapytała:
  - Dlaczego sądzisz, że te późniejsze nieszczęścia
świadczą, iż Villemo żyje?
  - Ktoś ją więzi i mści się na niej, atakując was, jej
najbliższych. Możecie być pewni, że ona o tym wie.
Zresztą prawdapodobnie opowiadają jej znaczniie wię-
cej, niż w istocie ma miejsce.
  - Ależ to nieludzkie? Dlaczego ktoś miałby się na
niej mścić?
  - To chyba jasne - westchnął Kaleb. - Ponieważ
ona i Eldar Svanskagen zabili Monsa Wollera.
  - Wciąż ten Woller - zasępił się Dominik. - Czy
otrzymam pozwolenie wujostwa, bym pojechał tam jej
szukać?
  Ręka Gabrielli zacisnęła się z lękiem na jego dłni,
a Kaleb wzdychał i długo nic nie mówił.
  - Choć bardzo byśmy chcieli, musimy odmówić
- powiedział w końcu. - Dostępu do dworu Woller
strzegą ukryci strzelcy.
  Dominik uśmiechnął się.
  - Nie zapominajcie, że ja mam zdolność wyczuwa-
nia, co ludzie myślą. Zwłaszcza dobrze wyczuwam
obecność ludzi, którzy mi źle życzą, i umiem się pred
nimi bronić.
  Kaleb i Gabriella spoglądali po sabie. Długo, ze
zwątpieniem, ale i z nadzieją, a także z wyrzutami
sumienia, że odważyli się mieć nadzieję.
  - Nie chcielibyśmy o niczym decydować - rzekł
wreszcie Kaleb. - Dziękujemy ci za dabre chęci, ale
powinniśmy chyba zapytać twoją najbliższą rodzinę
z Lipowej Alei. Niech oni rozstrzygną! Tacy jesteśmy
tchórzliwi, że powierzamy twój los innym.
  - Rozumiem to bardzo dobrze - uśmiechnął się
Dominik. - Ale skoro tak, to powinienem jak najszyb-
ciej pojechać do Lipowej Alei.

  Brand i Andreas wahali się długo, w końcu jednak
wyrazili zgodę. Niklas chciał także jechać, lecz Domi-
nik pragnął być sam. Postanowił wedrzeć się na
terytorium wroga i starał się nie wciągać innych
w niebezpieczeństwo.
  Koń byłby zbyt widoczny, zostawił go więc w Lipo-
wej Alei. I wyruszył nie zwlekając. Wszyscy inni szukali
już Villemo, teraz nadeszła jego kolej.
  Także jego celem była parafia Eng i dwór Woller.
najpierw jednak rozejrzał się dokładnie ze szczytu
wzniesienia.
  Eng było mniejsze niż Grastensholm, ciasno otoczo-
ne porosłymi lasem wzgórzami. A niedaleko stąd leżała
parafia Moberg, to wiedział.
  Dwór Woller widziało się z daleka, był największy
w tej okolicy. Dominik przyjrzał się najbliższym
zabudowaniam, wiedział jednak, że jego rodzina,
Svartskogenowie oraz ludzie asesora przeszukali wszy-
stkie domy w pabliżu Woller, wszystkie zagrody
komornicze należące do dworu.
  Villemo tam nie było.
  Przemykał się po bezdrażach, przepatrywał lasy
i pola, wreszcie dotarł do Woller. Obcy nie miał żadnej
szansy dostać się na dziedziniec, a zwłaszcza szukać tam
czegoś na własną rękę. Nie było też mowy, by
dowiedzieć się czegoś o Villemo od służących. Gos-
podarz bardzo starannie dobierał suroją służbę. Byli to
ludzie tego samego pokroju co on, wszyscy co do
jednego.
  Miało się ku waeczorowi. W ciemnościach Dominik
i tak nic by nie zdziałał, postanowił więc pójść prosto
do jaskini lwa.
  Gospodarz przyjął go osobiście. Dominik Lind
z Ludzi Lodu? Jeszcze jeden z tych pyszałków.
  Na widok gościa cofnął się mimo woli. Żółtooki, ten
także? I co to za oczy! Błyszczały pod czarnymi łukami
brwi niczym wypucowana miedź.
  Należał do znamienitej rodziny, samo ubranie o tym
świadczy. To jeden z Paladinów? Nie, raczej Szwed.
  Młodzieniec przedstawił się jako kurier Jego Wyso-
kości króla Karola.
  I to był ze strony Dominika błąd. Liczył na swego
rodzaju nietykalność, lecz stary Woller za nic miał króla
Szwecji Karola XI. Przeciwnie, zirytowało go to
jeszcze bardziej. Jako zdeklarowany zwolennik Duń-
czyków zawsze żywił do Szwedów nienawiść. Tego
dudka tutaj powinien stuknąć.
  Wszystkie zmysły Dominika, pięć normalnych i je-
den nadzwyczajny, były napięte do granic wytrzymało-
ści. Znakomicie wyczuwał nastrój swego przeciwnika.
  To przestępca, myślał, przyglądając się topornej
twarzy tamtego, jego byczemu karkowi tak potwor-
nemu, że uszy sterczały jakoś dziwnie, fioletowoczer-
wonej barwie szyi, znamionującej choleryczny tem-
perament. To zwaliste, despotyczne indywiduum mia-
ło Villemo w swoich łapach. Na ugodę z nim trudno
liczyć.
  To ptzebiegły typ, świadczą o tym choćby te na
wpół przymknięte oczka. Muszę być ostrożny. Nie
powinienem był tu przychodzić, popełniłem błąd.
  No, ale przyszedłem. Wszyscy, którzy tu byli przede-
mną, grozili, wściekali się, błagali i prosili... Bez
skutku. Więc co ja mam zrobić?
  Plan, z którym szedł, by spokojnie, rzeczowo poro-
zmawiać i może w ten sposób dojść do jakichś
rozstrzygnięć, rozwiał się natychmiast, gdy zobaczył
Wollera. Ten człowiek się nie cofa. On robi, co chce.
  Dominik zaczął wprost:
  - Wiem, że pan przetrzymuje moją kuzynkę, Vil-
lemo córkę Kaleba: Wiem, że znęca się pan nad nią dla
zemsty, bo była przy śmierci pańskiego syna. Ale to nie
ona go zabiła, a poza tym działała w obronie własnej.
To on na nią napadł i pan o tym wie.
  Woller gapił się na swego z otwartą gębą. Ten
młodzik wie trochę za dużo. Historia śmierci Monsa
jest znana, ale skąd wie, że Villemo trzymana jest
w ukryciu i dręczona? To mu się nie podobało.
  - To kłamstwo i pomówienie z jej strony - oświad-
czył krótko. - Mons miał zawsze każdą dziewczynę,
którą zechciał, i nie musiał gwałcić tej miotły!
  Wzrok Dominika pociemniał.
  - Ta, jak pan mówi, miotła, jest mi droższa niż
wszystko na świecie. Pisała do mnie z prośbą o ratunek
w związku z tymi wszystkimi atakami na jej życie.
Przyjechałem natychmiast. Proszę pana... Ona już dość
wycierpiała.
  Oczy Wollera zrobiły się teraz wąskie jak szparki:
  - Jest panu, znaczy się, droga? I pan jej pewno też?
  - Mam taką nadzieję.
  Chłop stał i długo coś rozważał. Dominik wyczuwał
jego nastrój i bardzo mu się to nie podobało.
  - Dobrze! Będzie ją pan mógł zobaczyć.
  Dominik odetchnął. Więc Villemo żyje i być może ją
zobaczy? O, to zbyt piękne, by mogło być prawdziwe.
  I akurat w tym przypadku miał rację. Dominik był
zbyt łatwowierny, by mierzyć się z takim lisem jak
właściciel Woller. Gospodarz zadzwonił i do izby
weszło ttzech mężczyzn: jeden miał nieprawdopodob-
nie długie nogi, drugi niczym szczególnym się nie
odznaczał, ale za to trzeci cuchnął z daleka.
  - Ten młody człowiek chciałby dotrzymać towa-
rzystwa pannie Villemo. Brać go!
  Dominik był silny. Czterem uzbrojonym ludziom
jednak nie mógł dać rady.
  Woller odwiedził swego przyjaciela wójta.
  - Trafił mi się niezły łup - oświadczył. - Zrobimy
teraz zamianę. Skaktavl nie ma już żadnej wartości,
a poza tym ledwie dyszy. Ty się nim zajmij, a my na jego
miejsce poślemy tam tego nowego. Teraz pyskata
panna Villemo nareszcie zobaczy, jak pan na Woller
obchodzi się ze swoimi wrogami!
  Drzwi obory otworzyły się nagle, do środka wpadli
trzej mężczyźni, pochwycili Skaktavla i wywlekli,
zanim więźniowie zdążyli pojąć, co się stało.
  - Nie! - wrzeszczała Villemo. - Nie, nie zabierajcie
go! Nie odbierajcie mi jedynego przyjaciela!
  Tamtych już jednak nie było. Zdążyła mimo wszys-
ko w ich twarzach wyczytać, że Skaktavl wyruszył
w swą ostatnią drogę.
  Upadła na ziemię tuż przy drzwiach.
  - Nie róbcie mu krzywdy - łkała cicho. - To
wspaniały człowiek. I tyle przecierpiał. Nie zostawiaj-
cie mnie tu samej!
  Ale obora była pusta. Wielka, zimna, ciemna i bez-
nadziejnie pusta.
  Wieczorem usłyszała, że ktoś się zbliża.
  Kroki dwóch ludzi.
  Drzwi zostały otwarte.
  W progu stał rosły i zwalisty mężczyzna, dobrze
ubrany. Twarz miał ponurą, niby wyciosaną w kamie-
niu.
  - Villemo córko Kaleba z Elistrand, teraz już wiesz,
jak się człowiek czuje, kiedy traci najbliższych?
  Podświadomie wyprostowała się. Wyglądała żałoś-
nie, z włosami w strąkach i w postrzępionym ubraniu.
Sina z zimna, zakatarzona, zanosząca się kaszlem w tej
przewianej lodowatym wiatrem oborze. Swoją god-
ność mimo to zachowała.
  - Ja nie zabiłam waszego syna. On chciał mnie
zgwałcić i Eldar Svartskogen mnie bronił.
  - Myślisz, że twoja nędzna cnota warta jest więcej
naż życie mojego syna?
  Uznała, że na to odpowiadać nie musi.
  - Kiedy stąd wyjdę?
  - Kiedy wypijesz swój kielich do dna.
  - Już to zrobiłam.
  - O, nie! Dużo jeszcze przejdziesz, zanim przybije-
my wieko twojej trumny.
  Przełknęła ślinę i powiedziała niepokornie:
  - Wszy mnie oblazły w tej waszej brudnej oborze.
  - Niedługo znaidziemy na to radę.
Odwrócił się i zatrzasnął drzwi. Znowu została
sama.
  Tak strasznie tęskniła za Skaktavlem i rozpaczała
nad jego losem. Przeklinała siebie, że nie zdążyła
przeszkodzić oprawcom, gdy go wyciągali. Cóż jednak
mogła była zrobić?
  Po chwili znowu dwaj ludzie weszli do obory,
w rękach idącego przodem zobaczyła ogromne nożyce.
Schwytali Villemo, jeden ją trzymał, a drugi ścinał
włosy niemal przy samej skórze.
  Villemo wrzeszczała dziko i szarpała głową.
  - Chcesz, żebym ci nożyce wbił w skórę?
  - Nie.
  - To siedź spokojnie, przeklęta dziewucho. Czy to
nie ty chciałaś się pozbyć wszy?
  Skończyli i wyszli. Jej piękne złotorude loki walały
się po ziemi.
  Zrozpaczona drżącą ręką dotknęła głowy. Ostroż-
nie, ze strachem, co tam zastanie.
  Nie wszędzie wycięli włosy aż do skóry, miejscami
pozostały dłuższe kosmyki. Mimo wszystko została
ostrzyżona do tego stopnia, że chyba nigdg nie będzie
się mogła pokazać ludziom na oczy.
  Nie było chyba na świecie nikogo bardziej opusz-
czonego niż Villemo tamtego wieczora.

  Następnego ranka obudziła się drżąca na swoim
posłaniu ze słomy. Jej gwałtowny kaszel odbijał się
echem od ścian.
  Znowu pojawili się tamci mężczyźni.
  Już nic więcej, prosiła w duchu. Więcej już nie
zniosę!
  Oni jednak nie zwracali na nią uwagi. Odepchnęli ją
tylko do kąta i zaczęli pracować.
  Wnosili do środka długie, cienkie paliki, dużo, coraz
więcej. Zostały ścięte dopiero co i po oborze rozchodził
się ostry zapach świeżego drewna.
  Ludzi było teraz więcej, nigdy aż tytu tutaj nie
widziała. Naliczyła pięciu; trzech, których zna,
i dwóch nowych, równie niesympatycznych jak tamci.
  Villemo siedziała skulona w kącie i objąwszy ramio-
nami swoje przemarznięte ciało przyglądała się pracują-
cym.
  Wbijali paliki głęboko w ziemię i wkrótce zro-
zumiała, o co chodzi. Obora miała zostać pódzielona na
dwa pomieszczenia. l Wbijali te paliki niezbyt ciasno, tak
że można było przez szpary patrzeć na drugą stronę,
a nawet przecisnąć rękę. Przegroda była jednak po-
dwójna, oba szeregi palików oddzielał szeroki na jakieś
dwa łokcie korytarzyk.
  Przez cały dzień pracowali nad tą dubeltową, na-
jeżoną zaostrzonymi końcami palików ścianą. Villemo
nie odzywała się, oni też jakby jej nie widzieli. Czuła się
porzucona, nieszczęśliwa, przygnębiona. Nie zostało
w niej już nic.
  Robotnicy wyszli, drzwi zostały zamknięte. Główne
drzwi wyjściowe znajdowały się teraz na wprost przejś-
cia pomiędzy dwoma rzędami palików. Z powstałego
w ten sposób korytarza do każdego z pomieszczeń
prowadziły jeszcze jedne, solidne, opatrzone żelaznymi
skoblami drzwi.
  Zapadał zmierzch. Otwory w dachu, które w dzień
zastępowały jej okna, zostały zasłonięte. W oborze było
ciemno, lecz nie na tyle, by nie mogła nawykłymi już do
zmroku oczyrna dostrzegać otoczenia.
  Skuliła się na posłaniu i próbowała zasnąć.
  Nagle drzwi otwarły się z hukiem. Przekleństwa
mieszały się z jękami skatowanego człowieka, słyszała
głośne hałasy z pomieszczenia obok. Usiadła.
  Wtedy rozległ się głos starego Wollera:
  - Masz tu towarzystwo, ty ladacznico! Proszę bar-
dzo!
  I drzwi zatrzasnęły się ponownie.
  Villemo rzuciła się do przegrody. Jej oczy, które
znały każdy zakątek obory, dostrzegały po tamtej
stronie jaśniejszą plamę na tle ciemnej ściany. Ktoś tam
stał, a raczej wisiał za ręce na ścianie. Domyślała się
raczej, niż widziała, że ręce miał skrępowane sznurem.
I że był prawie nagi; zostawiono mu tylko spodnie.
W ciszy słyszała jego pełen udręki oddech.
  - O, Boże, co te potwory zrobiły? - lamentowała.
- Panie Skaktavl, czy to pan?
  Przez chwilę docierał do niej tylko ten świszczący,
chrapliwy oddech. Potem odezwał się zbolały głos:
  - Villemo!
  Stała jak sparaliżowana, wbijając paznokcie w drze-
wo.
  - Kto...?
  - Nie poznajesz mnie, Villemo?
  Szwedzki język!
  Zdołała tylko jęknąć boleśnie w najgłębszej roz-
paczy:
  - Dominik!






        ROZDZIAŁ  VIII


  Skaktavl nie interesował Wollera. Skaktavl był
specjalnym więźniem wójta, toteż właśnie ludzie wójta
wywlekli go z obory, skrępowali mu ręce na plecach
i zakneblowali usta.
  Powstaniec nie miał złudzeń. Nawet nie zawiązali
mu oczu. Domyślał się, że długi czas więzienia dobiegł
końca. Nie był już dłużej potrzebny wójtowi, a to
oznaczało kres wszystkiego.
  W ciągu roku spędzoncgo w zamknięciu doznał tyle
udręki, przeżył tyle strachu, że spełnienia swego losu
oczekiwał z obojętnością. Ale ta panienka...
  Taka ładna, taka dzielna i życzliwa ludziom! Załama-
ła się dopiero na wiadomość, że z jej powodu cierpią
najbliżsi. Skaktavl bardzo dobrze wiedział, jaki los ją
czeka. Długie, długie miesiące udręki, a potem okrutny
koniec!
  To nie może być! Nie ona, nie Villemo, jego mała
przyjaciółka, która dała mu tyle uciechy. Cóż jednak
mógłby zrobić? Nic! Teraz już nic.
  Zdawał sobie sprawę, czemu go wyprowadzili.
Początkowo zupełnie się nie orientował w okolicy, lecz
eskortujący go czterej mężczyźni zmierzali pewnie do
celu i popychali go przed sobą. i Wspięli się na szczyt
wzgórza, a potem w dół, ku wsi. Nie do samych
ludzkich siedzib, nie, ta sprawa musiała się dokonać
w najgłębszej tajemnicy, ale rozpoznawał, gdzie są.
Niedaleko stąd znajduje się posiadłość wójta, lecz po
drodze... Po drodze rośnie wiełki dąb, na którym
niekiedy wieszano przestępców.
  Śmierć przez powieszenie nie była powszechną
metodą kaźni. Najczęściej przestępców ścinano. Wój-
towie jednak oraz inna lokalna zwierzchność chętnie
brała wymierzanie sprawiedliwości w swoje ręce, a wte-
dy dobrze było mteć gdzieś blisko rosły dąb. Stojący na
uboczu.
  Schodzili ze wzgórza po stromym nagim skłonie,
wzdłuż przepastnych nozpadlin i uskoków porosłych
lasem.
  Co mam do stracenia? myślał Skaktavl spoglądając
ukradkiem w przepaść. Droga, którą teraz idę, i tak
wiedzie ku śmierci. Ku śmierci w upokorzeniu i wsty-
dzie, pod ciekawskimi spojrzeniami gawiedzi. Ja ich
znam, są jak sępy gromadzące się wokół wisielca.
Niektórzy po to, by zdobyć jakieś cząstki jego ciała,
palce lub inne członki, zęby lub włosy, do czarowania
albo dla ochrony przed złymi duchami. Inni piją krew
skazańca, choć to częściej zdarza się przy ścięciu.
Jeszcze inni przychodzą spragnieni sensacji, chcą po
prostu widowiska.
  I ja miałbym im tego dostarczyć! W imię czcgo?
  Lepiej skorzystać z tej jedynej szansy, jaką mi los
podsuwa. To także będzie bolesne, lecz wolne od
upokorzeń. I daje mi przynajmniej jakąś, choć niewia-
rygodnie nikłą, szansę na przeżycie.
  Choćby jako inwalida.
  Gdy jednak spojrzał w otchłań, nad którą właśnie
przechodzili, pojął, że nie wyjdzie stamtąd nawet jako
inwalida. Stamtąd nikt nie może wyjść żywy.
  Z drugiej strony do takiej przepaści jego strażnicy na
pewno za nic nie zechcą po niego zejść.
  Ręce związane z tyłu?
  To nie szkodzi. Zimny pot zalewał Skaktavlowi
oczy. Przymknął je na sekundę, a potem wciągnął
powietrze i skoczył. Skulił się instynktownie, słyszał
krzyki strażników na górze i spadał w dół, odbijając się
od skał i koziołkując w powietrzu. Uderzał o twarde
występy; czuł dotkliwy ból w całym ciele. Pociemniało
mu w oczach, świat kręcił się w szalonym wirze, a on
toczył się i zsuwał w dół. Nagle boIeśnie uderzył się
w głowę, przed oczami rozprysły się tysiące iskier, po
czym zapadła ciemność. Nie wiedział już, czy spada, czy
nie, utracił wszelki kontakt ze światem.
  Tamci na górzc spaglądali w dół. Klęli ponuro
i siarczyście, także ze strachu, co wójt na to powie.
W końcu jednak poszIi sobie. Cóż mogli zrobić? Nikt
nie byłby w stanie zejść na dół. Zresztą po co?
  - Niech tam leży, dopóki nie zgnije! - rzekł któryś
i z uczuciem zawodu ruszyIi do domu.

  Villemo do późna w noc stała uczepiona palisady.
  - A więc coś jeszcze zostało na dnie kielicha
- szepnęła w pewnym momencie.
  Dominik nie zrozumiał, co ma na myśli.
  - Wpadłaś w łapy prawdziwych diabłów, VilIemo
- pawiedział.
  - Co oni ci zrobili?
  - Mną się nie przejmuj!
  - Owszem, bardzo się przcjmuję!
  - Oni... mnie bili.
  Villemo zaskomlała jak młody psiak.
  - Och, Dominiku! Ciebie też?
  - Też? Czy oni i ciebie bili, Villemo?
  - Nie, nie. Nie to chciałam powiedzieć, chociaż
i wabec mnie byli bardzo pomysłowi. Nie, myślałam
o wszystkich innych. Dominiku, oni zabili we mnie całą
chęć życia! Pomordowali najdroższych mi Iudzi. Ma-
mę, ojca, starego kochanego wuja Branda i tych
nieszczęśników, którzy znaleźli u nas schronienie.
  Dominik słuchał przerażony. Słyszał zdławiony
szloch, utrudniający jej rnówienie.
  - Villemo, kochanie, nikt nie umarł. To prawda, że
wielu znalazło się w niebezpieczeństwie, ale twoi
prześladowcy nie zadali sobie nawet trudu, by spraw-
dzić, czy ich zamiary się powiodły, czy nie. Bo też i nie
o to im chodziło. Oni chcieli dręczyć ciebie.
  Palce Villemo wczepione w drewniane paliki zbiela-
ły. Szukała w ciemnościach jego spojrzenia, lecz do-
strzegała tylko twarz - jasnoszatą plamę na tle ciemnej
ściany. W końcu dała za wygraną.
  - Czy to prawda? - wyszeptała.
  - Nie byłbym aż taki okrutny, by dawać ci nadzieję,
której nie ma. Jedyną poszkodowaną jest twoja matka,
lecz i ona niezbyt groźnie. Wkrótce wróci do zdrowia.
  Dochodził do niego szept Villemo:
  - Boże, Boże, bądź miłościw! Nie okłamuj mnie!
Dzięki ci, mój Boże, dzięki!
  Dominik nigdy przedtem nie słyszał, by Villemo się
modliła.
  - To prawda, zapewniam cię.
  Villemo osunęła się na kolana, trzymając się wciąż
drewnianej ściany, jakby to mogło łą zbliżyć do
Dominika. Długo klęczała bez ruchu i tylko od czasu
do czasu wstrząsał nią stłumiony szloch.
  W końcu znowu się podniosła.
  - Dominiku, musimy się stąd wydostać. Zanim oni
zrobią coś jeszcze gorszego.
  - Tak - powiedział łagodnie. - Tylko jak?
  - Muszę przejść się do ciebie. Uwolnić cię z wię-
zów. Oni zbudowali twoje więzienie dzisiaj, a może
wczoraj, już sama nie wiem, czy to ranek, czy wieczór.
Zrobili to z myślą o tobie, teraz rozumiem. A zatem nie
zamierzają jeszcze cię zabić.
  - Nie, najpierw wycisną ze mnie ostatnią iskierkę
życia, a ty będziesz na to patrzeć.
  - Nie wolno im, nie wolno, och, nie ciebie, Domini-
ku! Muszę iść tam, być przy tobie...
  Słyszał, że gorączkowo biega wzdłuż palisady, że
szarpie z całych sił, rozdrapuje ziemię rękami, by
wyrwać któryś z kołków. Kaszlała przy tym strasz-
nie.
  W końcu dała za wygraną.
  - Ziemia jest za mocno ubita - skarżyła się. - Twar-
da jak kamień.
  Dominik nie odpowiadał. Znowu przysunęla się
najbliżej jak mogła.
  - Czy coś cię boli, Dominiku?
  - Niezbyt dotkliwie. Do bólu też można się przy-
zwyczaić. Tylko sznur obciera mi nadgarstki, akurat
teraz to jest najbardziej dokucziiwe. Ale nie przejmuj
się mną? Opowiedz mi, co się działo z tobą!
  Opowiedziała mu więc o podstępie, o tym, że wójt
jest we wszystko zamieszany i że Skaktavl stanowił dla
niej wielkie oparcie, więc bardzo cierpiała, gdy go
utraciła. I o samotności. O tamtym współwięźniu,
który się na nią rzucił i który maltretował Skaktavla.
  Podświadomie wyprostowała się z dumą.
  - Dominiku, potrafiłam powstrzymać tę bestię
wyłącznie siłą woli! Dokladnie tak jak Sol. Moja
tajemna zdolność zwiększa się za każdym razem, gdy
znajdę się w trudnej sytuacji.
  Dominik uśmiechnął się:
  - Zawsze wiedziałem, że jest w tobie tajemnicza
siła.
  Potem opowiedział jej o swoim niepokoju, że
przeczuwał, iż ona jest w niebezpieczeństwie. Jaki był
głupi, jadąc do Wollera w nadziei, że można się z nim
układać, Mówił o swoim instynktownym przekonaniu,
że to Woller jest sprawcą zła...
  - Ale to coś więcej. Wiesz przecieź, że ja wiele
potrafię zrozumieć z nastroju człowieka, i mówię ci, on
ma też inne kłopoty. Złość to nie jedyne uczucie, jakie
nim włada.
  Villemo słuchała w milczeniu. A później rzekła
cicho:
  - Rozpacz po śmierci syna?
  - Nie, ta rozpacz już dawno przemieniła się w żądzę
zemsty. Nie, to coś innego. Strach? Coś nie cierpiąego
zwłoki. Coś, z czym nawet jego przebiegłość nie może
sobie poradzić. Nie wiem.
  Dominik mówił z wysiłkiem, jakby ból go dławił.
  - Chciałbyś się przespać? - zapytała Villemo cicho.
  - Przespać? - roześmiał się. - Niedługo pewno
zasnę na stojąco z wyczerpania, ale pozycja, w której się
znajduję, naprawdę nie nastraja do snu. Nie! Chcę
z tobą rozmawiać. W końcu dlatego tu jestem...
  - Taka ci jestem wdzięczna, że możemy rozmawiać.
I bardzo nieszczęśliwa, że sprawy przybrały taki zły
obrót.
  - To moja wina. Ale tobie potrzeba snu.
  - Nie, nie. Nie chcę spać, skoro ty tu jesteś. Och,
Dominiku, w ostatnich dniach wielokrotnie myślałam,
by odebrać sobie życie. Żeby moja rodzina mogła
odzyskać spokój. Ale nie znałazłam tu niczego, czym
mogłabym się posłużyć.
  - Nie wolno ci tak mówić! - zawołał gwałtownie.
- Co by się wtedy stało ze mną?
  - To było przedtem, zanim się dowiedziałam o two-
jej doli.
  Dominik nie odpowiadał, ona także długo milczała.
  - Chyba nasza rodzina cię szuka?
  - Nigdy nas tu nie znajdą.
  - Niestety, a gdzie my właściwie jesteśmy?
  - W każdym razie nie jest to pafia Eng, ale gdzieś
niedaleko od niej. Było ciemno, gdy mnie tu wieźli,
a poza tym bili mnie, tak że traciłem świadomość. Nie
wiem, naprawdę nie wiem, gdzie jesteśmy.
  - I taki los... to wszystko ja ci zgotowałam... tylko
z powodu mojej nieszczęsnej słabości do tego nędznika
- szlochała Villemo.
  Dominik milczał przez chwilę.
  - Wygląda na to, że sprawę z nim masz już za sobą.
  - Tak.
  - Jak do tego doszło?
  Villemo opowiedziała więc o tamtym dniu, gdy
została zepchnięta w otchłań nad Głębią Marty. Wspo-
minała mu o tym już wcześniej, ale teraz mówiła przede
wszystkim o spotkaniu z rodzicami Marty, o krzyżu
upamiętniającym jej śmierć i o pogłoskach, że to Eldar
był przyczyną śmierci łatwowiernej dziewczyny.
  - Robiło mi się niedobrze na wspomnienie, że
byłam w nim tak nierozumnie zakochana. Pragnęłam,
żeby żył i żebym mogła mu powiedzieć parę słów
prawdy. I dać mu odczuć, że znaczy dla mnie mniej
niż... niż krowi ogon!
  Dominik powstrzymał uśmiech.
  - To są mściwe myśli, kochanie. I niezbyt piękne.
Ale brzmią w moich uszach jak muzyka, więc ja też
wcale nie jestem lepszy.
  Villemo słuchała jednym uchem.
  - Myślę, że tak naprawdę, to wyzbyłam się uczuć do
Eldara na długo przed jego śmiercią. Czasami byłam na
niego po prostu wściekła, był taki wulgarny, miał takie
prymitywne poglądy. I wiesz, co myślę? Otóż zdaje mi
się, że tę chorobę, ten katar, wiesz, to ja sama
wywołałam, żeby on mnie wtedy, tam na górze, nie
mógł dotknąć. Rozumiesz, o co mi chodzi?
  - Rozumiem, chociaż nie uważam, że wywołałaś
chorobę. Mogłaś jednak pogorszyć swój stan. Tak
czasami bywa. O, Villemo, nigdy nie zapomnę tej
podróży z Tobronn do domu! Tej długiej podróży
w przejmującym zimnie, kiedy siedziałaś pomiędzy
mną i Niklasem, a twoi podopieczni w tyle wozu.
Kuliłaś się z bólu, byłaś sinoblada na twarzy, ale nie
skarżyłaś się ani słowem. Pozwalałaś, bym cię obej-
mował, ogrzewał i pocieszał. Tyle miałem ci wtedy do
powiedzenia, ale ty byłaś jak nieobecna, pogrążona
w swoim świecie i pewno nie bardzo zdawałaś sobie
sprawę z tego, kim jestem, ani że w ogóle tam jestem.
  Villemo popatrzyła w jego stronę zdumiona, ale nie
mogła dostrzec jego twarzy.
  - Och, moje ręce - jęknął. - Żebym mógł je choć
trochę odciążyć.
  Słyszała, że szuka oparcia dla stóp, że chce stanąć
trochę wyżej. Potem głośno jęknął.
  - Dominik, kochany - westchnęła. - Jak mam się
do ciebie dostać? Jak ci pomóc?
  Dominik nie odpowiadał.
  Zastanawiała się przez chwilę.
  - Co chciałeś mi powiedzieć wtedy, w drodze do
domu?
  W dalszym ciągu nie było odpowiedzi.
  - Dominik?
  W jej głosie drżał lęk.
  Zawołała znowu. I jeszcze raz, i jeszcze. Ale wciąż
odpowiadało jej milczenie.
  - O, Boże, on nie żyje - szepnęła czując, że krew
odpływa jej z twarzy. - Nie! Nie, to niemożliwe! Boże,
czy już nie dość zostałam ukarana? Owszem, byłam
marzycielską, niezrównoważoną dziewczyną, zakocha-
łam się w Eldarze Svartskogen i następstwa tego
okazały się fatalne, ale czy to takie straszne przestępst-
wo, że musisz za nie karać tylu niewinnych ludzi?
  Zamknęła oczy i półgłosem miotała bluźnierstwa:
  - Nie wierzę w ciebie. Nie wierzę, że istniejesz,
skoro pozwalasz na takie rzeczy. Nie mam odwagi
powiedzieć tego głośno, ale tak właśnie czuję.
  Osunęła się na ziemię. Leżała tam długo z rękami
wciśniętymi między kołki, jakby chciała dosięgnąć
Dominika. I w tej pozycji zasnęła, z gardłem ściśniętym
od płaczu i twarzą umazaną łzami; niepocieszona
i udręczona tak, że zdawało się, iż nigdy już się z tego
nie podźwignie.

  Okiennice zza okratowanych okienek pod sufitem
zostały otwarte i do obory sączyło się szare grudniowe
światło.
  Dominik ocknął się, zbolały. Czuł, że ręce ma chyba
powyrywane ze stawów. Na widok Villemo, leżącej
pod palisadą z wyciągniętymi ku niemu rękami, zalała
go fala czułości. Spała teraz, a on z lękiem patrzył, jak
marnie była ubrana przy tym lodowatym zimnie. I ten
kaszel...
  Co się stało z jej włosami? Dominik był wstrząśnięty.
Niewiarygodnie piękne włosy Villemo, które w słońcu
połyskiwały jak miedź i złoro! Nieco dalej, rozrzucone
po brudnej podłodze, walały się w potarganych kłębach
niczym świadkowie krwawej walki na palu bitwy.
  Jak oni traktują ta nieszczęsne dziecko!
  Villemo, słabość jego serca! A on, który wyruszył
na ratunek, wisiał teraz na ścianie zupełnie bezradny
i tak naprawdę to jeszcze powiększył jej udrękę!
  Drzwi otworzyły się i dwaj strażnicy stanęli w
progu. Villemo ocknęła się natychmiast i zerwała na
równe nogi.
  Przybyli weszli do Dorninika.
  W rękach mieli pejcze.
  - Teraz łaskawa panienka zobaczy, jak skręca się jej
kawaler - powiedział jeden, którego znała mało.
Widocznie człowiek wójta.
  Chwiała się na nogach, zaspana i przemarznięta, nie
bardzo ogarniała sytuację. Kawaler? Jej kawaler?
  Dominik! O, Boże, przecież Dominik jest tutaj.
Bezbronny wisi na ścianie.
  Tamten podniósł bicz i smagnął.
  Dominik by! zbyt udręczony, by udawać bohatera.
Krzyczał rozdzierająco.
  Drugi uderzył także.
  Villemo poczuła, że ogarnia ją znowu ten niezwykły,
święty gniew. Doznawała wrażenia, że skupiła się
w niej siła wszystkich dotkniętych dziedzictwem Ludzi
Lodu. Co więcej, zdawało jej się, że jedno z nich jest tu,
w oborze, patrzy skrzącynu się, zielonymi oczyma
i szepcze: "Powiedz to! Powiedz im, już i tak nic
gorszego zrobić ci nie mogą!"
  Nikt tego Villemo nie mówił, lecz ona wiedziała, że
to Sol, legendarna czarownica. Wiedziała, że Sol
w dalszym ciągu od czasu do czasu się pojawia.
Nie ukazuje się, ale pozwala odczuwać swoją obe-
cność.
  To dało Villemo niezmierną siłę.
  - Odetnijcie go - powiedziała na pozór cicho, lecz
natężenie głosu sprawiło, iż słychać ją było w całej
oborze.
  Oprawcy opuścili bicze i odwrócili się do niej. Obaj
mieli dość głupie miny.
  Dominik uniósł obrzmiałe powieki i spojrzał w stro-
nę Villemo. Dla niego, który nie przywykł jeszcze do
nieustannego mroku, w pomieszczeniu nadal było
ciemno, a w tych ciemnościach gorzały dwa żółte
punkty, rozpłomienione gniewem.
  Serce łomotało mu jak oszalałe. To jest właśnie
Villemo, myślał. To musi być Villemo! Dobry Boże, to
przecież szczególny dar Ludzi Lodu w pełnej krasie.
Myślałem, żc to ja jestem kimś wyjątkowym. Niklas
myślał, że on jest kimś wyjątkowym. Ale jesteśmy
niczym! Niczym w porównaniu z Villemo!
  Z całych sił napinał mięśnie w oczekiwaniu razów.
Ale więcej razów nie było. Poczuł natomiast woń ludzi
pocących się ze strachu. Poczuł chłód noża, przecinają-
cego sznur na jcgo rękach, czuł, że oprawca spieszy się,
by zrobić to jak najszybciej.
  I nagle spadł niczym worek, obolały, lecz z uczuciem
ulgi.
  Leżał długo, nie mogąc się poruszyć. Na wpół
przytomny słyszał, że tamci uciekają, jakby im sam
diabeł deptał po piętach.
  W końcu odważył się odwrócić głowę i spojrzeć na
Villemo. Stała bez ruchu przy palisadzie, czekała na
znak życia z jego strony, oczy miała już normalne, pełne
lęku o niego. Żadnych piekielnych błysków.
  - Villemo - szepnął głucho.
  - To była Sol - odparła bezbarwnym głosem. - Ona
tu była... i wszyscy dotknięci z naszego rodu.
  - Nie mogę w to uwierzyć, bo przecież oni byli źli,
prawda?
  - Może. Ale ona była tu na pewno. I Tengel.
I Hanna. I wielu, wielu innych. Zgromadzili się wokół
mnie. Nie wszyscy byli źli, teraz to wiem. W każdym
razie mieli też dobre cechy.
  - Kochana Villemo, oni nie mieli zdolności po-
wracania. To wyjątkowa cecha Sol. Ale może Tengel
mógłby...? Pamiętasz, co wuj Brand mówił o Tengelu?
Co on powiedział kiedyś swoim trzem wnukom?
  - On stosował zaklęcia. Albo czary czy jakąś magię,
nie pamiętam. W każdym razie klątwę Tengela Złego
osłabił, zrobił coś, dzięki czemu jego potomkowie
mogą się bronić przed złem. Czy myślisz, że właśnie
teraz stało się coś takiego?
  Dominik wciąż leżał w tym samym miejscu. Długo
zastanawiał się nad jej słowami.
  - Myślę, że to, co przed chwilą pokazałaś, i to, co
my z Niklasem mamy, to jest właśnie obrona przed
złem. Tak. Lecz nie sądzę, żeby to miało jakieś
znaczenie dla...
  - Dla czego, Dominiku?
  Nie odpowiedział. Znowu pogrążył się w rozmyś-
laniach.
  - Dla czego, Dominiku? Ty coś wiesz?
  - Dla tej próby, na jaką kiedyś zostaniemy wy-
stawieni. To tylko taka przygrywka. Pozwolono ci
użyć twojej siły, żeby mnie uratować. Bo nadejdzie
czas, kiedy będę potrzebny. Tak samo jak ty i Niklas.
  - Ty tak dużo wiesz, Dominiku - powiedziała
z podziwem. - To się zgadza z wizją, którą ja też kiedyś
miałam. Wtedy, gdy chciałam umrzeć wraz z Eldarem.
Ale coś we mnie gwałtownie protestowało. Dzięki ci,
dobry Boże, że zesłałeś na mnie tę wizję? Boże, gdybym
wtedy umarła! Z jego gowodu! Trudno mi znieść tę
myśl, Dominiku!
  - Nie powinnaś o tym myśleć.
  Rzekł to spokojnie, lecz ona słyszała, ile bólu jest
w jego głosie.
  Niepewnie, drżącymi wargami wyszeptała:
  - A zatem uważasz, że skoro zostaliśmy wybrani do
ważnych rzeczy, nie możemy teraz umrzeć?
  - Tak, ale prawdę mówiąc jesteśmy na najlepszej
dradze! Oprawcy będą wściekli za to, co przed chwilą
zrobilaś: Dołożą sił, żeby nam za to odpłacić. Zwłaszcza
tobie, bo ty ich przestraszyłaś. Mnie zresztą też prze-
straszyłaś - dodał cicho.
  - Naprawdę? Skaktavl też tak mówił. Czy nie
mógłbyś podejść bliżej? - poprosiła. - Byłam taka
samotna, kiedy go zabrali. To wspaniały człowiek,
Dominiku. Zabili go! To okrutne i bezsensowne, że
tacy wspaniali ludzie giną, a źli mogą żyć dalej.
  - Często tak bywa, niestety, że wygrywają ludzie
bez skrupułów. Ale chwały im to nie przynosi, zostają
sami ze swoją wątpiiwą wygraną.
  - Masz rację. - Wyciągnęła do niego ręce. - Po-
dejdź do mnie, proszę! Byłam tak bezgranicznie samo-
tna, tak strasznie potrzebuję teraz bliskości człowieka.
  Dominik z wysiłkiem stanął na nogach, musiał się na
chwilę oprzeć o ścianę, a potem ruszył chwiejnym
krokiem ku palisadzie, piękny jak młody bóg, choć
wyczerpany do tego stopnia, że z trudem zachowywał
równowagę.
  Gdy Villemo zobaczyła jego tors, pokryty obrzmia-
łymi, krwawymi pręgami, serce ścisnęło jei się z bólu.
  - Och, Dominiku! Mój kochany, kochany Domini-
ku! - zawodziła.
  Wsunął ręce w szpary pomiędzy palikami i w pół
drogi napotkał jej dłonie.
  Villemo jęknęła:
  - Boże, twoje nadgarstki! Jakie opuchnięte i po-
krwawione! Spróbuję je opatrzyć... Nie, nie mam jak.
Wszelkie nadające się do tego części ubrania zużyłam na
opatrunki dla Skaktavla. Jeśli jeszcze coś z siebie
zdejmę, będę wyglądać nieprzyzwoicie. Ale co tam,
skoro ma ci to pomóc...
  - Nie - przerwał ostro Dominik. - Te draby nie
mogą cię zobaczyć w takim stanie. Moje rany same się
zagoją.
  - To przynajmniej je obmyję... Zresztą nie, nie
mamy wody, ta w beczce jest zbyt brudna.
  - Pijesz ją?
  - Nie. Do jedzenia dają przeważnie zupę. Nie chce
mi się pić.
  Villemo nie chciała puścić jego rąk.
  - Jesteś zmęczony - mówiła. - Powinieneś się
położyć albo przynajmniej usiąść, ale i tak możemy
trzymać się za ręce.
  Dominik położył się na boku tuż przy palisadzie.
Villemo uczyniła podobnie po swojej stronie. Ona
wsunęła lewą rękę w szparę, a on prawą i tak leżeli,
oddzieleni dwoma rzędami palików, a jednak połącze-
ni.
  Villemo westchnęła. Dominik mógłby odnaleźć
odrobinę szczęścia w tym westchnieniu, gdyby chciał.
Albo przynajmniej ulgi, że ktoś nareszcie przy niej jest.
  Nie mówił nic, śmicnelnie przerażony, że Villemo
ma niewiele powodów do radości, że nie czeka jej nic
dobrego.
  Nagle jakby sobie coś przypomniała, potarła dłonią
czoło.
  - Muszę wyglądać okropnie. Obcięli mi włosy.
  - Tak, widziałem. To potwory! Mnie jednak nie
potrzebujesz się wstydzić. Nie wygląda to zresztą tak
źle, jak myślisz. Przypominasz chłopca, którego po-
traktowano nożycami do strzyżenia owiec. Ale ponie-
waż masz kręcone włosy, to nic nie szkodzi.
  - Dziękuję za pocieszenie - rzekła po chwili.
  Spoglądali na belki w suficie. W oborze panował
przejmujący ziąb.
  - Dominiku - zaczęła po chwili Villemo. - Wiele
razy wspominałeś o czymś...
  Odwrócił ku niej głowę.
  - Tak?
  - Nie, nie, nie mogę o tym mówić.
  - Owszem, nawet musisz!
  - Kilkakrotnie miałam wrażenie, że ty... chciałeś mi
powiedzieć... że chociaż zawsze się ze mną drażniłeś, to
jednak trochę ci na mnie zawsze zależało... Czy też
może tylko tak mi się zdaje? Wyobrażam sobie coś,
czego nie ma?
  Dominik znowu z uporem wpatrywał się w sufit.
Zobaczyła, że mięśnie jego twarzy się napinają.
  Długo musiała czekać na odpowiedź.
  W końcu odpowiedź nadeszła, lecz tak cicha, że
ledwie dosłyszalna:
  - Ja ciebie kocham, Villemo.
  Lekko rozluźniła dłoń zaciśniętą na jego ręce.
Dominik śmiertelnie się przeraził, że całkiem ją cofnie.
  Nie zrobiła tego. Oddychała jednak szybko, wzbu-
rzona, nie znajdując słów, które mogłaby mu powie-
dzieć.
  W pomieszczeniu panowało niczym nie zmącone
milczenie. Świat na zewnątrz również pogrążony był
w ciszy, jakby w ogóle nie istniał. Jakby ściany obory
stanowiły ostateczną granicę, a poza nimi nie było nic,
absolutnie nic, pustka.
  Dominik mówił dalej tym samym przyciszonym
głosem:
  - Kocham cię od dawna, od bardzo dawna. Od
czasu kiedy stałem się dojrzałym mężczyzną. A to
nastąpiło stosunkowo wcześnie.
  Villemo szepnęła żałośnie:
  - Jeszcze zanim ja...?
  - Tak, na długo przedtem, nim zadurzyłaś się
w Eldarze.
  Zadrżała.
  - Ale byłeś w stosunku do mnie taki złośliwy,
ironiczny, nawet napastliwy.
  - To tylko samoobrona, nie rozumiesz tego?
  - Ale to mnie zasmucało. I odpłacałam ci tym
samym. Czasami cię nienawidziłam. Może dlatego ja...
  Dominik cierpiał, pokryte ranami ciało pulsowało
bólem, ale za nic nie chciał zakłócić tego nastroju.
  - Mów dalej!
  - Może dlatego tak bardzo pragnęłam twojej przy-
jaźni, jeszcze kiedy byliśmy dziećmi.
  Uścisnął mocniej jej rękę.
  - Naprawdę? Wybacz mi.
  - Już dawno ci wybaczyłam. Wtedy w Romerike
też prosiłeś o wybaczenie, nie pamiętasz?
  - Myślisz, że mógłbym o czymś takim zapomnieć?
  - W gruncie rzeczy zawsze byliśmy sobie bliscy,
Dominiku.
  - Tak.
  - I zawsze byłeś mi potrzebny.
  - A ty mnie. Dlatego ta bezsensowna walka spra-
wiała mi tyle bólu.
  - Myślę, że nie była tak całkiem bezsensowna.
Oboje staliśmy się ludźmi bardziej samodzielnymi.
Żadne z nas nie chce być od nikogo zależne.
  - Chyba masz rację. Ale dlaczego nigdy nic nie
mówiłaś? Gdybyś tylko...
  Z największą ostrożnością ułożył się wygodniej, to
przyniosło ulgę obolałemu ciału, a poza tym znajdował
się teraz jakby bliżej Villemo.
  - Czy moglibyśmy zbudować most ponad tymi
straconymi latami?
  - Myślę, że taki most już istnieje. Ale... - zawahała
się.
  - Chcesz powiedzieć, że ty mnie nie kochasz?
  - Dominiku, składasz mi takie szokujące oświad-
czenie! Że ty, którego podziwiałam, którego starałam
się naśladować i płakałam z rozpaczy, że tak źle mnie
traktujesz... Że ty mogłeś mnie kochać... to mnie tak
wzburzyło... Oszołomiło mnie, wytrącilo z równo-
wagi, po prostu nic nie wiem. Lecz jednego jestem
pewna: to nie było nieprzyjemne zaskoczenie, wprost
przeciwnie! Musisz mi jednak dać więcej czasu! Nie
mogę kochać mężczyzny tylko dlatego, że on mi się
oświadczył. To by było nierozumne.
  - Bywasz czasami niezwykle rozsądna, Villemo.
  - Czasami? Zawsze jestem taka - odparła nieskrom-
nie. - Ale teraz przepełnia mnie uczucie wprost
trudnego do zniesienia szczęścia. Tylko mój rozum,
zmysły, moja świadomość muszą mieć trochę czasu,
żeby się z tym uczuciem oswoić.
  Zamilkła. Wzdychała tylko i uśmiechała się radośnie.
  - A ja żaliłam się, że cały świat mnie opuścił!
- powiedziała w końcu.
  Dominik spoglądał na nią ze smutkiem. Niestety,
będzie musiał zakłócić jej radość. Nie chciał nawet
myśleć, że nie uda im się wyjść cało z optesji, w której
się znaleźli. Opierał swą nadzieję na osobliwym prze-
czuciu, że los chce, by przeżyli. Zaczął jednak mówić
o czym innym, nie mniej ważnym.
  - Villemo... Jest jeszcze jeden powód, dla którego
byłem... taki powściągliwy.
  - Co takiego?
  - Przecież żebym cię nie wiem jak kochał, to i tak
cię nie dostanę.
  - A to dlaczego? - przerwała tonem, który obiecy-
wał więcej niż wszystko, co mu powiedziała o swoich
niejasnych uczuciach.
  - Nigdy nie będziemy mogli się pobrać. Skoro
Niklas i Irmelin nie dostali pozwolenia, to nie do-
staniemy i my.
  Zareagowała tak gwałtownie, że puściła jego dłoń,
uklękła przy palisadzie i uchwyciła się jej obu rękami
  - Istnieje między nami duża różnica - oświadczyła
gorączkowo. - Oni są znacznie bliżej spokrewnieni niż
my.
  - Tak myślisz? Nie to dokładnie ta sama sprawa.
  - Niemożliwe. Twój ojciec tak długo żył zagubio-
ny gdzieś w Niemczech, a teraz mieszkacie w Szwccji
i...
  - To dosyć dziwne argumenty, Villemo. - On także
ukląkł i wyliczał jej na palcach. - Pomyśl dobrze!
Pochodzimy wszyscy od Tengela.
  - I od Silje.
  - Pochodzimy od Tengela, bo on należał do Ludzi
Lodu. Silje nie.
  - Masz rację. Przepraszam!
  - Mówimy tylko o bezpośrednich potomkach Lu-
dzi Lodu. Jeśli chodzi o Niklasa oraz Irmelin, to ich
przodkowie są następujący: Tengel, Are, Brand, And-
reas, Niklas. A w drugiej linii: Tengel, Liv, Tarald,
Mattias, Irmelin.
  - Czyli oni są krewnymi w piątym pokoleniu, praw-
da?
  - Tak.
  - A teraz ty: Tengel, Are, Tarjei, Mikael, Dominik.
I ja: Tengel, Liv, Cecylia, Gabriella, Villemo. - Bezrad-
nie opadła na ziemię. - My też jesteśmy spokrewnieni
w piątym pokoleniu! Dominiku, to straszne!
  - Więc mogłabyś sobie wyobrazić małżeństwo ze
mną? - szepnął.
  W oczach Villemo pojawiły się łzy.
  - Myślę, że niczego na świecie nie pragnę bardziej.
To spadło na mnie tak nagle, chociaż... chociaż nie
myślę, że zbyt nagle.
  - Ja też tak nie myślę. A zatem Eldar Svanskogen...
Był tylko nic nie znaczącym epizodem?
  - Myślę, Dominiku, że wtedy nie byłam jeszcze
dojrzała do tego, by cię kochać. Musiałam przejść przez
to wszystko, by zrozumieć, kim dla mnie jesteś. Cch,
taka byłam dziecinna, kiedy spotkałam Eldara. Myś-
lałam, żeby nigdy nie wychodzić za mąż, nigdy nie mieć
dzieci. Nie mogłam sobie wyobrazić pójścia do łóżka
z Eldarem. Uważałam, że to paskudne i głupie. On sam
jednak wydawał mi się fascynujący, rozumiesz, co mam
na myśli? Chciałam być jego przyjaciółką, ba, jego
niewolnicą, na której mógłby we wszystkim polegać.
Później zrozumiałam, że to, co ja określałam jako
wszystko, było jedynie małą cząstką stosunków pomiędzy
dzy kobietą i mężczyzną. Byłam dzieckiem, Dominiku.
Dzieckiem wielbiącym wspaniały ideał, zdobyczą
z którą on robił, co chciał.
  Dominik przełknął ślinę i uśmiechnął się.
  - Rozumiem. Eldar odpowiadał tamtej Villemo,
którą wtedy byłaś. Ale teraz? Wciąż jeszcze jesteś
dzieckiem, czy już kobietą?
  Spoważniała i długo wpatrywała się w ziemię.
  - Teraz jestem kobietą - odparła cichutko.
  Dominik znowu wyciągnął rękę, którą Villemo
ujęła mocno. Stali tak w milczeniu i patrzyli na siebie
długo i serdecznie, przepojeni głębokim smutkiem.
Villemo myślała, jakby to było znaleźć się w objęciach
Dominika, i nie można powiedzieć, że była to myśl
odpychająca. To, że miała go teraz tak blisko siebie, nie
łagodziło cierpienia. Przeciwnie! Myśl o jego uścisku
boleśnie paliła ciało.
  Dominik dostrzegał zmianę w jej wzroku i w wyra-
zie twarzy. Jego smutek przemieniał się powoli w roz-
pacz.
  Villemo zawstydziła się.
  Czyż nie stoi tu i nie oszukuje go?
  - Dominiku, ja... - zaczęła odważnie, lecz natych-
miast pożałowała.
  - Co chciałaś mi powiedzieć?
  - Nie, nic.
  - Owszem, to ważne!
  - Nie, ja cię przecież tak mało znam!
  Zamilkł na chwilę, a potem powiedział cicho:
  - Teraz mnie ranisz.
  - Trudno. To są sprawy zbyt osobiste.
  Czyż miała mu opowiedzieć o królu gór? O tym, co
tamtego dnia robiła w lesie?
  Przyglądała mu się badawczo. Czy mogła mu się
zwierzyć? Bardzo by chciała, lecz czas chyba jeszcze nie
nadszedł. Nigdy przedtem nie byli ze sobą tak blisko, co
najwyżej dobrze się ze sobą bawili, nie miała odwagi, nie.
  - Villemo...
  Starał się ją przekonać.
  - Nie, to na nic, Dominiku. Kiedy indziej.
  - Kiedy indziej? - wybuchnął. - Villemo, czy ty nie
pojmujesz, że...?
  Wyglądała jak porzucone dziecko.
  - Tak, wiem. Ale przecież moglibyśmy udawać,
prawda? Że istnieje dla nas przyszłość.
  Dominik miał ochotę odgryźć sobie język.
  - Wybacz mi - szepnął. - Wybacz mi, najdroższa!
  Villemo odetchnęła głęboko. Próbowała wyrwać się
z nastroju przygnębienia. Po chwili roześmiała się
nerwowo.
  - Dominiku, taka byłam głupia, kiedy dostałam
twój pierwszy sympatyczny list. Było w nim coś, co
mnie zabolało i sprawiło, że czułam się okropnie.
  Dominik zmarszczył brwi.
  - Co to było? Czy w ogóle w moim liście mogło być
coś takiego?
  - Pisałeś, że wiesz, co to znaczy utracić kochanego
człowieka. I że ty także coś takiego przeżyłeś. Byłam
w jakiś sposób...
  Tym razem Dominik uśmiechnął się szeroko:
  - Zazdrosna?
  - No, coś w tym rodzaju. W każdym razie nie było
to przyjemne.
  - Niemądra Villemo - powiedział czule. - Nie
rozumiesz, co miałem na myśli?
  - Nie.
  - Ja przecież ciebie utraciłem!
  - Mnie? - zdziwiła się.
  - Dla niego, wiesz. Wtedy byłem pewien, że moje
życie się skończyło. Nigdy nie zwracałaś uwagi na moją
obecność. A ja gotów byłem wszystko oddać za ciebie.
Dla mnie ta jesień była czasem goryczy, Villemo.
  - Och, Dominiku - jęknęła. - Gdybyś ty powie-
dział choć słowo, choć jedno słowo!
  - Tobie? Przecież roześmiałabyś mi się w twarz.
  Villemo zastanowiła się.
  - Tak myślisz? Możliwe, nie wiem. Byłam przecież
okropnie zaślepiona w tym brutalu, wyobrażałam
sobie, że muszę sprawić, by jego lepsze ja wzięło górę.
Gdybym jednak wiedziała, że ty... że tobie na mnie
zależy... Wiesz, Dominiku, myślę, że wtedy wszystko
potoczyłoby się inaczej.
  - Nie ma się co teraz nad tym zastanawiać. Można
żałować, ale czy żal odwróci bieg czasu?
  - Masz rację. Powinniśmy raczej myśleć o przyszło-
ści.
  Lecz obecna sytuacja dawała boleśnie o sobie znać.
Tym razem żadne nie dało się skusić na rozmowy
o przyszłości. Villemo bezradnie spuściła głowę.
  Dominik się bał, bał się naprawdę. Na zewnątrz
czaiła się złowroga cisza.
  Co teraz szykują im prześladowcy?






        ROZDZIAŁ IX


  Właściciel Woller ciężkimi krokami przemierzał
pokoje swojego dworu. Szedł wolno jak ktoś, kto
poddany został trudnej próbie i zastanawia się teraz, na
kogo by przerzucić jej skutki.
  Skierował się, jak zawsze w ostatnich czasach, ku
zachodniemu skrzydłu. Mieszkała tam jego córka. Tak,
bo Woller miał też córkę, choć ona w jego życiu liczyła
się mało.
  Zresztą czy mogła się liczyć? Zastraszona, pozba-
wiona energii, bez zdolności i chęci do zajęcia się
gospodarstwem. Mimo wszystko była człowiekiem,
choć stary coraz częściej zdawał się o tym zapominać.
  Wyszła za mąż za syna sąsiadów i po tym, gdy Mons
zginął taką straszną, nagłą śmiercią, oni mieli zostać
dziedzicami majątku. Zięć jednak także zginął, przy-
gnieciony wielkim kamieniem, gdy pracował sam na
oddalonym polu.
  Tyle tylko że zdążył spłodzić następcę. Wkrótce po
jego śmierci córka Wollera urodziła chłopca. I właśnie
to dziecko stało się jedyną pociechą starego. Chłopiec,
teraz już roczny mieszkał w zachodniej części ponure-
go dworu w Woller razem ze swoją wylęknioną matką.
Na nią gospodarz nie zwracał uwagi, wnuk natomiast
był dla niego wszystkim. Nie żeby chciał czy potrafił
zajmować się dzieckiem, lecz widział w malcu dziedzi-
ca.
  I oto ten dziedzic walczył ze śmiercią.
  Nikt nie wiedział, co mu jest. Mały, blady, wynędz-
niały, zwracał wszystko co zjadł i dosłownie gasł
w oczach. Teraz już tylko leżał w pięknym łóżeczku,
wychudła kruszyna o wielkich, przestraszonych
oczach.
  Woller wszedł do pokoju bez pukania. Córka
zerwała się znad robótki, którą była zajęta, ale nawet nie
spojrzał w jej stronę. Podszedł wprost do małego
Erlinga i przyglądał mu się uważnie.
  Usta chłopca wykrzywiły się w podkówkę. Bał się
tego wielkiego człowieka, który nazywał się jego
dziadkiem.
  - Zadbaj, żeby wyzdrowiał - warknął stary do córki
i odwrócił się na pięcie. Zatrzasnął za sobą drzwi.
  Wrócił do dużej izby, usiadł na obitym skórą krześle
i zaczął się zastanawiać. Do posiłku zostało już za mało
czasu, by wziąć się do jakiejś roboty. Pogrążył się
w ponurych rozmyślaniach.
  Po chwili weszło dwóch ludzi, którzy pracowali dla
niego i dla wójta. Zatrzymali się w progu. Ich obecność
przypomniała mu o Villemo, uwięzionej w oborze.
  Ludzie Lodu mają, co tylko chcą, myślał rozdraż-
niony. Mnożą się jak króliki. Ich ród nie wygasa. A ja
tracę wszystko, co posiadam.
  Teraz znowu zeszli się z moimi śmiertelnymi wroga-
mi ze Svartskogen. Ale mnie nie złamią. Bo ja trzymam
mocniej. Mam tę, która zniszczyła moje życie, odebrała
życie mojemu synowi. I mam jeszcze jednego z nich.
Wytępię ich, jedno po drugim...
  Zemsta była teraz jego jedyną pociechą. Nieszczęś-
cia, które na niego spadły, stanowiły jego siłę, były
motywem do niszczenia innych.
  - No? - ryknął do przybyłych. - Dostał tyle, ile był
w stanie znieść? A może trochę więcej?
  Gdy jednak podeszli bliżej, zobaczył w ich oczach
przerażenie.
  - A to co ma znaczyć?
  - Ona zrobiła to znowu - jęknął jeden, ów po-
zbawiony wyrazu człowiek, który zwykle mu towarzy-
szył.
  - Co zrobiła? - zapytał Woller, choć mógł się
domyślać, o czym tamten mówi. Sam kiedyś widział
oczy Villemo przez szparę w ścianie, wtedy gdy
powstrzymała atakującego szaleńca. Nie mógł tego
widoku zapomnieć.
  - Chcieliśmy go wychłostać - powiedział pomoc-
nik. - Ale ledwo zdążyliśmy uderzyć ze dwa razy, ona
dopadła do nas.
  - Co? Chcecie powiedzieć, że przedostała się do
was?
  - Nie, ale te jej oczy, panie - wtrącił drugi. - Kazała
nam go odwiązać, tylko spojrzała na mnie tymi
ślepiami, co paliły się jak... Nie mogłem jej nie słuchać,
  Panie, ona była, jakby wyszła z piekieł, panie.
  - Ludzie Lodu wyszli z piekieł - syknął Woller
i wstał. - Ale teraz zrobię z tym koniec! Będziemy
torturować jego, tak żeby ona widziała. Zawołać
wójta! Ale już!
  Wójt przybył wkrótce.
  - Słyszałem, co się stało - oświadczył. - Czy mam ją
oddać pod sąd? Czy też mamy...
  - Nie będziemy innych do tego mieszać. To pyskata
dziewucha, moglaby opowiedzieć o więzieniu, o Skakta-
vlu i nie wiadomo o czym jeszcze. Poza tym te diabły
mają asesora po swojej stronie, a ten szwedzki piękniś
jest królewskim kurierem. Nie, musimy to załatwić sami.
  Wójt podszedł do niego na palcach i judził szeptem:
  - Co się robi z wiedźmami?
  Woller spojrzał na niego.
  - Z wiedźmami? O, są różne metody. Najczęściej
stosowana jest chyba... - Jego mroczna twarz pojaś-
niała. - Tak, oczywiście! Prawdziwą wiedźmę należy
spalić na stosie!
  - Ale to trzeba zrobić potajemnie. Rozgłosu bym
unikał.
  Paskudny uśmiech pojawił się na twarzy Wollera.
  - To będzie wielki stos...
  - Wspaniały! Tylko ona nie może niczego zawczasu
wiedzieć. Włada taką siłą, że mogłaby nas zaczarować
tymi ślepiami.
  - Właśnie! Ale...
  - Co?
  - Tak się zastanawiam. Ta obora leży w niedobrym
miejscu.
  - Racja - zgodził się wójt. - Cały dwór. I las
w pobliżu.
  - Dwór nieważny, i tak same ruiny. Ale najpierw
trzeba wyciąć drzewa najbliżej zabudowań. Nasi ludzie
zrobią to w ciągu jednego dnia.
  - Dobrze! A co z tym drugim? Z tym "kurierem
Jego Wysokości, króla Karola XI"?
  - On też nie może mieć okazji, żeby świadczyć
przeciw nam.
  Wójt skinął głową.
  - Tak, on wie za dużo. Najlepiej jeśli spłonie na tym
samym pięknym stosie.
  - To będzie wspaniałe przedstawienie, mój dobry
człowieku! Kiedy może się odbyć?
  - Powiedzmy, jutro wieczorem. Wszystko będzie
gotowe.
  - Znakomicie! Przyda się trochę rozrywki w tych
ciężkich chwilach.


  Bóg wie któty już raz Brand podszedł do okna.
Dominik prosił o trzy dni. Minęły dwa, a jego nie
widać.
  Nie powinni byli pozwolić mu na tę wyprawę.
Musieli obiecać, że będą czekać trzy dni, i dopiero
wtedy wyruszą w ślad za nim.
  Ale gdzie go szukać? Najpierw miał się udać do parafii
Eng, ale tam przecież wszyscy już jeździli. Potem chciał
zdać się na los.
  Mieszkańcy wszystkich trzech dworów odchodzili od
zmysłów z niepokoju. Gabriella plakała i oskarżała się, że
to ona wplątała Dominika w nieszczęście, choć przecież
akurat jej winy w tym nie było. Niklas próbował
wymknąć się w tajemnicy i na własną rękę poszukiwać
obojga zaginionych, lecz Andreas zdołał go zatrzymać.
  Niepokój, strach i przerażenie spadło na parafię
Grastensholm. Wszyscy pragnęli powtotu Villemo
podobnie jak kiedyś wspierali rodzinę w poszukiwa-
niach małego Mattiasa.
  Również Lars, syn Jespera i wnuk Klausa, szukał od
początku i wciąż nie dawał za wygraną, choć teraz
przeważnie przetrząsał las bliżej swojego domu.
  Lars zaskoczył wszystkich, gdy się ożenił i został
ojcem małej dziewczynki, czym złamał rodzinną trady-
cję. Dotychczas wszyscy w tej rodzinie byli ociężali
i powolni, ale łagodni niczym jagnięta. Mała Elisa także
miała w sobie wiele życzliwości, w to nikt nie wątpił.
Ale była pośród nich jak wspaniała róża między ostami,
lub jak lilia na nędznym śmietniku.
  Była wdzięczna niczym elf, jasne loki spływały na
kark, błękitne oczy promieniały czystym blaskiem, a
radosne gaworzenie rozlegało się jak dzień długi
w małej chatce komorników. Jesper, który jeszcze żył,
nazywał ją księżniczką i nie mógł jej się napatrzeć. "Jak
ja się nazywam, Eliso?" - pytał. Mała odpowiadała:
"Dada Jappe", a Jesper jaśniał niby słoneczko. "To
dziadkowa wnuczka - wykrzykiwał zachwycony.
- Mądra jak dziadek. Po mnie odziedziczyłaś rozum,
dziecinko!"
  Matka Elisy nie mówiła nic, lecz wymownie zacis-
kała wargi.
  Małej nadano imię po Eli z Lipowej Alei, która
zawsze była dobrym duchem i opiekuńczym aniołem
komorników. Nigdy kiedy znaleźli się w potrzebie, nie
wychodzili od niej z pustymi rękami. Z Grastensholm
wprawdzie też nie, ale gospodarstwo Jespera należało
właśnie do Grastensholm, więc Mattias i Hilda mieli
obowiązek pomagać, od czego zresztą nigdy się nie
uchylali. Stosunek komorników do Eli i innych
mieszkańców Lipowej Alei nacechowany był serdecz-
ną przyjaźnią i zrozumieniem. Zaczęło się to tamtego
dnia, gdy Sol wróciła do domu z ciężko chorym
Klausem.
  Teraz cała rodzina komorników cierpiała z powodu
lekkomyślnej panienki Villemo.
  Pewnego wieczora Lars wyszedł na dwór, by za-
mknąć oborę na noc. Gdy wrócił, stał przez chwilę
pośrodku izby i drapał się w kark.
  - Co ci jest? - zapytała żona, zajęta właśnie roz-
bieraniem małej do snu. Elisa skakała i dokazywała
w łóżku, a zniecierpliwiona matka pokrzykiwała co
chwila: "Stój spokojnie, bo nigdy cię nie rózbiorę!" Jak
miliony matek na świecie.
  - Nie wiem - odparł Lars. - Zdawało mi się, że
słyszałem krzyk żbika gdzieś nad urwiskiem.
  - Co ty mówisz? - przestraszyła się żona. - Czy kot
jest w domu?
  - Jest. Wszystkie zwierzęta są pod kluczem, nic im
nie grozi. Czy żbiki mają teraz młode? To było takie
zawodzenie czy piszczenie, jakby młodego...
  - Nie, żbiki nie mają teraz młodych - odparła
kobieta z przekąsem. - Dziecko, stójże spokojnie!
  Może słyszałeś co innego? Ducha albo co?
  - Nie wiem, co to było. Tato, weźmiemy latarkę
i pójdziemy się rozejrzeć, dobrze?
  Jesper, który nie przepadał za rozmowami o du-
chach odparł że owszem, chętnie by poszedł, ale tak
go coś w nodze łamie...
  - Zawsze ojca łamie, jak się ojciec chce od czegoś
nieprzyjemnego wykręać. Chodźmy, jakieś zwierzę
mogło się w coś zaplątać!
  Sześćdziesięciosiedmioletni Jesper nie miał innego
wyjścia, jak zebrać się na odwagę i zapalić latarkę. Na
wszelki wypadek położył nad drzwiami kawałek żelaza,
do ręki wziął nóż, a nad latarką zrobił znak krzyża.
  Tak zabezpieczeni wyszli.
  Wieczór był cichy, w powietrzu czuło się śnieg, ale
nie o śniegu teraz myśleli. Zbocze nad urwiskiem
czerniało na tle nieba. Świat pogrążony był w ciszy.
Daleko w dole jaśniały żółtym blaskiem światełka
dworu w Grastensholm.
  - Nie, ja nic nie słyszę - oświadczył Jesper głośno,
by odstraszyć ewentualnego ducha.
  - Cu, tato. Nie gadajcie, posłuchajmy!
  Panował chłód. Jesper, który zdążył już zdjąć
z siebie kilka ze swoich ośmiu warstw ubrania, drżał.
Głośnym sapaniem zakłócał ciszę.
  - To móże być... w gęstych zaroślach.
  - Cicho! - powtórzył Lars. - Czy ojciec nie słyszał?
Akurat kiedy ojciec otworzył usta.
  Serce Jespera załomotało. Latarka trzęsła mu się
w ręce.
  Od urwiska dochodził jakiś głos.
  - To nie żaden żbik - szepnął Jesper pobladły na
twarzy.
  Czekali przez chwilę. Lars także najchętniej uciekłby
do domu i zamknął za sobą drzwi na siedem spustów,
ale zebrał całą odwagę i stał w miejscu. Ogromnie mu
zależało, żeby jego żona, którą bardzo kochał, mogła
być z niego dumna.
  Zawołał w stronę urwiska:
  - W imię Jezusa Chrystusa, jeśli życzysz nam źle, to
wróć skąd przyszedłeś!
  - Nieźle powiedziane, Lars - mruknął Jesper.
  - W imię Jezusa, wracaj do piekieł!
  A wtedy od urwiska odpowiedział im ktoś z wielkim
trudem:
  - W imię Jezusa Chrystusa, nie chcę wam zrobić nic
złego. Pomóżcie mi, na Boga!
  Ojciec i syn spojrzeli na siebie w świetle latarki.
  - To przecież człowiek! - wykrzyknął Lars. - Cho-
dźmy, ojcze!
  Wciąż jeszcze spłoszony, lecz chętny do pomocy
Jesper podążył za synem.
  - Poczekaj, chłopcze, nic nie widzę w tych ciemno-
ściach!
  Pochylili się nad krawędzią urwiska.
  - Ho, ho! - krzyknął Lars i czekał.
  - Tutaj - odezwał się głos całkiem blisko nich
w gęstych zaroślach.
  Zbliżali się ostrożnie, wysoko podnosząc latarkę.
  - O Jezu, chłopcze, tu ktoś leży! Chodź no, pod-
niesiemy go!
  - Ostrożnie - jęknął człowiek. - Jestem ciężko
ranny.
  - O, jak on pięknie mówi - rzekł Jesper zdumiony.
  - Gdzie was boli najbardziej, panie?
  - Wszędzie - wyszeptał ranny. - Ale najbardziej
głowa. Chyba mocno ją sobie potłukłem.
  Lars podbiegł parę kroków w stronę domu.
  - Marit! - wołał podniecony. - Marit!
  Drzwi chaty otworzyły się i w strumieniu światła
ukazała się żona.
  - Znaleźliśmy tu jakiegoś człowieka. Chodź nam
pomóc!
  - Jest ranny?
  - To straszne, jak bardzo! Pospiesz się!
  Drzwi zostały zamknięte i po chwili Marit znalazła
się nad urwiskiem.
  - Elisa jeszcze nie śpi, nie mogę tu długo zostać
- powiedziała cicho. - Ale co się stało?
  Gdy tylko zobaczyła rannego, natychmiast przy-
stąpiła do działania. To, z czym niezdarni mężczyźni
długo nie mogli sobie poradzić, ona załatwiła natych-
miast. Kazała Larsowi sprowadzić sanie i wkrótce
ranny znalazł się pod dachem, ostrożnie transpor-
towany wspólnymi siłami przez całą trójkę. Położyli go
w tym łóżku, w którym najpierw Klaus i Rosa
przeżywali swoje radosne chwile, w którym urodził się
Jesper i gdzie wprowadzał swoją narzeczoną w błogo-
sławieństwa i trudy małżeńskiego życia, gdzie Lars się
urodził i brał w posiadanie Marit. I gdzie przed rokiem
przyszła na świat Elisa. Rodzinne dzieje...
  - Co z nim? - dopytywał się Jesper, niewymownie
podniecony tym, co się działo w jego małym domku.
  - Okropnie poturbowany - odparła Marit. - Na
prawdę nie wiem, od czego zacząć.
  - Wygląda przyjemnie - stwierdził Lars, a miał na
myśli to, że chory pochodzi z wyższych warstw. - Choć
taki sponiewierany. Ciekawe, skąd on się wziął?
  Nieznajomy otworzył oczy. Próbował coś powie-
dzieć.
  - Tak? - zapytała Marit, pochylając się nad nim.
  Wargi rannego wyszeptały jakieś słowo.
  - Jeszcze raz - poprosiła.
  Spróbował znowu.
  Marit drgnęła.
  - Panie Jezu, zdaje mi się, że on mówi: Villemo!
  Chory skinął głową.
  - Villemo? Pan wie, gdzie jest panienka Villemo?
  Chory znowu potwierdził i dał znak, że trzeba się
spieszyć.
  Marit ożywiła się.
  - Lars, weź konia i pędź jak najszybciej do Grastens-
holm, przywieź tu pana Mattiasa. Z tymi ranami sami
sobie nie poradzimy. I pana Kaleba. I młodego Niklasa
też, on ma błogosławione dłonie. Spiesz się!
  Lars biegał tam i z powrotem.
  - Od kogo mam zacząć?
  - Od najbliższych. Jedź do wszystkich po kolei!
  - Ale jest tak piekielnie ciemno. Pomyśl, jeżeli
koń...
  - Pomyśl i pomyśl! Ruszaj i nie gadaj głupstw!
  Nikt nie miał czasu dla Elisy, która, uczepiona
oparcia łóżka, wielkimi oczyma wpatrywała się w przy-
bysza ułożonego na posłaniu mamy i ojca.

  Pod osłoną nocy grupa jeźdźców przybyła do małej
zagrody w lesie. Kiedy wszyscy weszli do środka,
w izbie zrobiło się ciasno.
  Zbliżyli się do łóżka. Nieznajomy był przytomny,
Marit dała mu ciepłego picia i parę kęsów jedzenia. Ale
niewiele mógł przełknąć.
  - Ależ... - wykrzyknął Niklas, lecz zakrył usta
dłonią. - Ja go już widziałem!
  - Znasz go? - dopytywał się Mattias.
  - Tak. Ale... Romerike? Gdzie...? Tak, spotkaliśmy
się w górskim szałasie. A najpierw w lesie... On się
nazywa...
  - Nie pamiętasz?
  - On był przywódcą powstania! Szlachcic. Skak-
tavl!
  Niklas pochylił się nad chorym.
  - Pamięta mnie pan?
  Tamten potwierdził skinieniem głowy.
  - Pan ma... cudowne ręce, prawda?
  Potem zamknął oczy i leżał jak nieżywy.
  Wszyscy byli już w łóżkach, kiedy Lars wpadł konno
na dziedziniec Lipowej Alei. Długo dobijał się do
drzwi, lecz gdy tylko usłyszeli, o co chodzi, natych-
miast wszyscy zaczęli wstawać. Niklas popędził do
Grastensholm, a Lars do Elistrand, żeby było szybciej.
Kto żyw ze wszystkich trzech dworów chciał czym
prędzej ruszać do leśnej zagrody, nawet chora Gabriella
i wszyscy protegowani Villemo z Tobronn.
  Mattias jednak protestował. Dom Larsa był niewiel-
ki, musieliby zostać na dworze, a panował nocny chłód.
Pojechali we trzech: ojciec Villemo, Kaleb, doktor
Mattias i Niklas o uzdrawiają rękach. Ostatecznie
zdecydowali się zabrać jeszcze Eli, którą rodzina
komomika tak kochała i która była przecież przybraną
siostrą Villemo, choć nie dorastały razem. Kaleb
i Gabriella wzięli do siebie pozbawioną rodziny Eli
ponieważ sądzili, że własnych dzieci mieć nie będą
i ponieważ szczerze ją kochali. Gdy Eli dorosła i wyszła
za mąż za Andreasa, w odstępie niecałego roku ona
i Gabriella urodziły dzieci - Niklasa i Villemo. Między
przyrodnimi siostrami było osiemnaście lat różnicy.
Villemo jednak od pierwszych lat odczuwała łączącą je
więź i często odwiedzała dorosłą siostrę, by poroz-
mawiać z łagodną, czułą i wrażliwą Eli. Eli przeżyła
ziknięcie Villemo boleśniej niż inni członkowie rodzi-
ny.
  Kaleb natychmiast zwrócił się do chorego w łóżku:
  - Jestem ojcem Villemo. Pan coś wie o jej losie?
  Zarośnięty, wyngdzniały Skaktavl, z poranioną twa-
rzą, mrużąc oczy i kiwając głową, wykrztusił ledwie
dosłyszalnie:
  - Niezwykła dziewczyna, Villemo. Może pan być...
z niej dumny.
  - Żyje?
  - Tak. Ale jest w... wielkim niebezpieczeństwie.
  Dłonie Kaleba zacisnęły się na oparciu łóżka.
  - Gdzie ona jest?
  - Ja... ja nie potrafię... powiedzieć...
  - Kaleb, poczekaj - zaprotestował Mattias. - Zmę-
czysz pana Skaktavla tak, że straci przytomność.
Pozwól, że najpierw my go obejrzymy!
  Oczywiście! Kaleb dobrze to rozumiał.
  - Zajrzyj do garnków, Marit - szepnął Lars do
żony. - Powinniśmy zaprosić państwa na poczęstunek.
  Marit już o tym pomyślała, a gdy z pomocą Eli
podawała na stół, co mieli w domu najlepszego, Mattias
i Niklas zajmowali się Skaktavlem.
  - Jakim, na Boga, sposobem, człowiek tak strasz-
liwie połamany zdołał przeżyć? - zastanawiał się Mat-
tias.
  W ciele Skaktavla naprawdę nie było chyba ani
jednej całej kości. Obaj, Niklas i Mattias, pracowali
szybko i pewnie; Mattias korzystał raczej z wiedzy
lekarskiej, Niklas posługiwał się siłą swoich rąk, które
układał na wszystkich dostępnych miejscach, podej-
rzewali bowiem ciężkie obrażenia wewnętrzne.
  Zabieg wyraźnie służył chorermu, bo wkrótce
zaczął mówić:
  - Gdzie ja jestem?
  Wyjaśnili mu.
  - W parafli Grastensholm? - powtarzał zdumiony.
- Jakim cudem ja się tu znalazłem?
  - Skąd pan przyszedł? - zapytał Mattias.
  Spojrzenie chorego zmatowiało.
  - Oni chcieli mnie powiesić: Po drodze, kiedy mnie
prowadzili, rzuciłem się w przepaść. Nie miałem nic do
stracenia. Pojęcia nie mam, jak długo leżałem w dole, ale
kiedy ocknąłem się z omdlenia, było ciemno. Sznur,
którym związali mi ręce, rozerwał suę podczas upadku, na
szczęście. Zacząłem się czołgać, bo nie mogłem ustać na
własnych nogach. Stwierdziłem, że znajduję się w kamie-
nistej rozpadlinie. Nie wiem ani dokąd się czołgałem, ani
jak długo, raz po raz traciłem przytomność. Czasami
zdawało mi się, że jest dzień, to znowu noc. Osypujące się
kamienie, wąskie szczeliny, las, góry... To zastanawiające,
jaki człowiek jest wytrzymały. A jeszcze bardziej
zastanawiające, jak wyszedłem z tej rozpadliny. Bywało,
że musiałem się czepiać niemal pionowej skały. Pamiętam,
jak przez mgłę potworny lęk, że spadnę z powrotem.
  Długie opowiadanie wyczerpało go. Musiał chwilę
odpocząć, dyszał jak po długim biegu.
  Obecni z trudem powstrzymywali się, by nie zapytać
o Villemo.
  W końcu chory znowu zaczął mówić.
  - Najgorzej jest z głową. Rwie mnie w niej i pali,
jakby mi ktoś szpile wbijał.
  - Wiem - uśmiechnął się łagodnie Mattias. - Dlate-
go będzie pan musiał długo leżeć bez ruchu.
  - Ale gdzie, w którym miejscu rzucił się pan w tę
przepaść? - zapytał Kaleb, który nie mógł już dłużeji
czekać.
  Skaktavl zmarszczył brwi:
  - W dole przed nami widziałem paraflę Eng... Duży
dwór Woller. Dwór wójta... Niedaleko stamtąd, w le-
sie, jest dąb-szubienica. Tam właśnie mnie prowadzili.
Ale szliśmy od... - Zastanawiał się długo. - Villemo i ja
byliśmy uwięzieni w budynku przypominającym obo-
rę. W opuszczonym dworze, gdzie budynki stoją
w szeregu, jeden obok drugiego. Trzeba przejść przez
stajnię, żeby się dostać do obory...
  Znowu się za bardzo zmęczył, musiał chwilę od-
począć.
  Zebrani spoglądali po sobie.
  - Opuszczony dwór? W parafii Eng? Nie ma tam
takiego - powiedział Niklas.
  - Nie, nie - szepnął Skaktavl spierzchniętymi war-
gami. - Nie w parafii Eng, Moja droga na szubienicę
zaczęła się gdzie indziej.
  Wahali się, nie dowierzając.
  - Skąd? - dopytywał sig Kaleb. - Z parafii Grastens-
holm? Trudno mi w to uwierzyć.
  - Nie wiem - odparł Skaktawl. - Tylko musieliśmy
przejść na drugą stronę wzgórz, żeby znaleźć się w Eng.
  - I Villemo nadal jest w tej stajni? - pytał znowu
Kaleb.
  - Była, kiedy mnie stamtąd wyciągnęli.
  Niklas przerwał mu zaniepokojony:
  - A nikogo innego pan tam nie widział? Chodzi mi
o jednego z naszych krewnych, tego młodego Domini-
ka, który był razem ze mną w Romerike. Wyruszył
teraz na poszukiwanie Villemo i także zniknął.
  Skaktavl próbował się uśmiechnąć, lecz uniemoż-
liwiały mu to rany twarzy.
  - Dominik! Ona dużo opowiadała o Dominiku,
myślę, że jest z nim bardzo związana... Jakimś takim
uczuciem miłości, lecz także niechęci. Nie, nikogo nie
widziałem. Ale nie wiem, ile dni już tutaj jestem.
  To musiało się stać, zanim Dominik wyjechał
- powiedział Mattias. - Ale teraz najważniejsze pytanie:
kim są ci, którzy was więzili? Kto was pojmał i dlacze-
go... Dlaczcgo?
  Człowiek w pościeli jęknął z wysiłku i bólu. Od-
powiadał jednak chętnie:
  - Mnie uwięził wójt. Rok temu. Zamknęli mnie
w tej oborze, która wygląda na kryjówkę dla specjal-
nych więźniów. Myślę, że wielu tam już siedziało. Mnie
wzięli dlatego, że przewodziłem powstaniu. Wójt nie
mógł znieść, że chodzę na wolności. Villemo nato-
miast...
  Eli, która widziała, że choremu zasycha w gardle,
podała mu kubek. Pił długo i łapczywie.
  - Później dostanie pan coś mocniejszego - obiecał
Mattias. - Coś, co pobudza krążenie krwi.
  Skaktavl sprawiał wrażenie, jakby mu to przypadło
do gustu. Westchnął z zadowoleniem i mówił dalej:
  - Villemo uwięził Woller. On i wójt współpracują.
  - Tak jak myśleliśmy - mruknął Kaleb.
  - Woller to stara świnia - powiedział Skaktavl
z niesmakiem. - Ma otwór w ścianie, przez który
podgląda swoich więźniów. Myślę, że oni się mnie
pozbyli, bo między mną a Villemo nie zdarzyło się nic,
co by ich podniecało.
  - A to... - zaczął Kalcb wzburzony, lecz opanował
się. - Więc pan myśli, że Dominik także jest teraz w tej
oborze?
  - Nic o tym nie wiem, ale to bardzo możliwe.
Proszę mi powiedzieć, doktorze - zwrócił się do
Mattiasa. - Jaki jest mój stan?
  Niklas przez cały czas trzymał swoje uzdrawiające
ręce na okaleczonych miejscach. Mattias oparł dłoń na
ramieniu swojego kuzyna.
  - Z ludzkiego punktu widzenia powinien pan
umrzeć już w chwili upadku, panie Skaktavl. Wygląda
jednak, że jest pan zrobiony z twardego materiału. I ma
pan szczęście, w nie byle jakie ręce pan trafił. Zajmuje
się panem jeden z uzdrowicieli Ludzi Lodu! Bardzo
niewielu się takich urodziło. Ostatnim był mój pra-
dziad, legendarny Tengel. Niklas jest jego prapra-
wnukiem.
  Skaktavl uśmiechnął się z zażenowaniem:
  - Dumny jestem, że mam ten honor. Ale i pan
także, doktorze Meiden, potrafi co nieco?
  Mattias o ciepłych oczach wyglądał na zaskoczone-
go.
  - Oczywiście odzicdziczyłem różne formułki, takie
tam hokus, pokus, to prawda. Ale ja sam jestem
zwyczajnym śmienelnikiem, bez nadprzyrodzonych
zdolności.
  - O, gorące serce to cecha też nie do pogardzenia.
Dziękuję panu za opiekę. Czuję się teraz naprawdę
dużo lepiej.
  Marit zapraszała nieśmiało:
  - Gdyby państwo byli tak uprzejmi, to chciała-
bym... na małą przekąskę...
  - Ależ to nie... - zaczął Mattias.
  Powstrzymał się jednak. Zobaczył oczy Jespera
jaśniejące z dumy, że może zaprosić państwa z Grastens-
holm na mleko, pszenne suchary i domowej roboty
piwo, zobaczył Larsa usadzającego gości, Marit prze-
straszoną, że mogliby odmówić. I przypomniał sobie
tamten dzień, kiedy po raz pierwszy spotkał sw
ukochaną żonę, Hildę, w domu hycla. To, że częs-
towała go ciastkami, które zostały od Bożego Narodze-
nia, te pięknie zdobione ciastka, i zmienił zamiar.
  - Dziękujemy - powiedział. - Serdecznie dziękuje-
my. Na pewno będzie nam smakować. A potem
przeniesiemy pana Skaktavla do Grastensholm. Tam
dostanie silniejsze lekarstwa i opatrzymy mu jak trzeba
wszystkie rany.
  Usiedli. Lars i Jesper przycupnęli na brzegu łóżka
i patrzyli, czy wszystko jest jak należy. Mała Elisa wciąż
jeszcze dokazywała na swoim posłaniu, w końcu Lars
wziął ją na kolana. Marit posłała mu surowe spojrzenie
lecz milczała.
  To w czasie posiłku Niklas powiedział coś, co miało
doprowadzić ich do rozwiązania zgadki:
  - Rozpadliny... Widok na leżące w dole Eng?
  Wszyscy pogrążyli się w domysłach.
  - Nie ma żadnych jarów ani rozpadlin w tamtej
okolicy - oświadczył Mattias.
  - Powiedzcie mi - ciągnął dalej Niklas. - Wol-
lerowie przecież nie zawsze mieszkali tam gdzie teraz.
Skąd oni pochodzą?
  Do rozmowy wmieszał się Jesper:
  - Skąd się wzięli wtedy, gdy podstępem odebrali
gospodarstwo Svartskogenom? Ja wiem, bo mi jeden
ze Svartskogenów mówił. Oni pochodzą z Moberg.
  Wszyscy zwrócili się ku Jesperowi, który zarumienił
się z przejęcia i zadowolenia, że go słuchają. I że może
się przydać!
  - Moberg? - zastanawiał się Kaleb. - Czy w tamtej
okolicy są rozpadliny?
  Mattias starał się coś sobie przypomnieć.
  - Wzgórza w każdym razie są i wyższe, i bardziej
strome niż u nas.
  - O, tak. Tam są i okropnc urwiska, i rozpadliny
- powiedziała Marit. - Moja ciotka mieszkała w tamtych
stronach i jak byłam mała, to chodziłam tam na jagody.
  - Przecież szukaliśmy w Moberg - wtrącił Mattias.
- I nic nie znaleźliśmy. I żadnych urwisk po drodze
z Eng do Moberg nie ma.
  - Ale góry, dalej na zachód? - podpowiadała Eli.
- Może tam? Tam nie ma żadnych dróg.
  - To właśnie o tej okolicy ja mówię - rzekła Marit
z przejęciem. - Tam dalej to są prawdziwe górskie
ściany. O... Poczekajcie!
  Przyglądali jej się z uwagą.
  - Moja ciotka powiedziała kiedyś... Muszę sobie
przypomnieć. Tak, pokazywała w stronę wzgórz. My
byłyśmy wtedy na szczycie. I powiedziała: "Tam leży
opuszczony dwór. Ale my tam nie pójdziemy. Dookoła
takich opuszczonych dworów zbierają się zawsze nie-
czyste duchy." Tak powiedziała.
  Przez chwilę w izbie panowała cisza.
  - Na wzgórzach? - zapytał Kaleb z niedowierza-
niem.
  - No, nie wiem. Dwór mógł się znajdować na
zboczu albo całkiem nisko, po stronie Moberg. Nie
wiem, bo tam nie byłyśmy.
  - Opuszczony dwór? - powtórzył Mattias. - To nie
musi nic znaczyć.
  - No pewnie, że nie - zgodziła się Marit niepewie.
- Moja ciotka wiedziała, do kogo on należy, ale ja nie
pamiętam. Mówiła też, że oni dorobili się większego
majątku i wyprowadzili się stamtąd, już dawno, do Eng.
  - Dzięki! - zawołał Niklas i zerwał się ze stołka do
dojenia krów, na którym siedział. A ponieważ stołek
miał trzy nogi, to oczywiście przewrócił się z hałasem.
Wszyscy zaczęli wstawać. - Jedziemy tam! Jeszcze tej
nocy!
  - Jedziemy - zgodził się Mattias. - Ale najpierw
musimy pana Skaktavla przewieźć do dworu. I zebrać
więcej ludzi.
  - Ja też pojadę - zgłosił się natychmiast Lars.
  - Dziękujemy, to ładnie z twojej strony. Ale będzie-
my też potrzebować Marit. Tylko że...
  - Ja się zajmę dzieckiem - oświadczyła Eli. - Zabio-
rę ją i Jespera do Lipowej Alei. Tylko Marit zna drogę.
  Jesper nie miał nic przeciwko wizycie w Lipowej
Alei.
  - Pogadam sobie z Brandem, razem wojowaliśmy.
Już się pewnie bardzo postarzał.
  Zebrani próbowali ukryć uśmiechy. Jesper wy-
glądał co najmniej dwadzieścia lat starzej od wciąż
młodzieńczego Branda.
  - Mamy ze sobą do pogadania, Brand i ja. O cza-
sach, kiedy wojowaliśmy dla Christiana Czwartego
w Niemczech...
  Mattias przerwał wspominki starego.
  - Kaleb, jedź przed nami! Zbierz ludzi! Poślij też do
Svartskogen i do Eikeby, to rodzina mojej matki.
  Nie potrzebował prosić dwa razy. Kaleb w biegu
podziękował za poczęstunek i już go nie było.
  Teraz powinni odnaleźć Villemo! To najlepszy ślad,
na jaki natrafili.
  - Tak, tak będzie, powiadam wam - obwieszczał
Jesper głośno. - Jak usłyszałem tego pana na urwisku,
od razu pomyślałem, że wydarzy się coś ważnego.
Dlatego spieszyłem mu na ratunek.
  Lars i Marit wymienili znaczące spojrzenia. Stary
Jesper zawsze, kiedy już było po wszystkim, oświad-
czał, że on od początku wiedział, o co chodzi. Ale co
tam. Lubili staruszka. Bywał męczący, to prawda,
trudno było się jednak na niego złościć.
  Mała Elisa skakała rozbawiona po łóżku.
  W oczach dorosłych pojawiły się promyki nadziei.
  Natrafili na ślad Villemo.






        ROZDZIAŁ X


  Obora tonęła w nocnych ciemnościach.
  Villemo spała, zmęczona i wycieńczona. Dominik
spał także tak blisko niej, jak to było możliwe przy tych
rozdzielających ich przegrodach.
  Ktoś delikatnie gładził Villemo. Jęknęła cicho przez
sen, przytuliła policzek do pieszczącej ją dłoni.
  Dominik, pomyślała.
  Ale to nie był Dominik. Dłoń dotykała ją leciutko,
tak lekko, że Villemo w jakiś sposób uświadamiała
sobie, iż to sen. Był to sen niezwykły, wyrazisty, pełen
życia.
  - Będziemy musieli umrzeć - szepnęła. - Ja nie
chcę, żeby Dominik umarł, on nie może!
  - Cii, cii - szepnął czyjś roześmiany głos. - Nie
umrzesz. Dominik także nie. Musisz walczyć, Villemo!
Nie poddawaj się! Umrzeć w młodym wieku to
najgłupsze, co może być.
  - Skąd o tym wiesz?
  - Bo sama tak postąpiłam.
  - Żałujesz tego?
  - Ja nie miałam innego wyjścia. Ale ty nie możesz
powtórzyć mojego błędu. Musisz żyć, pamiętaj! Bę-
dziesz potrzebna. I Dominik także, dlatego musi
wytrwać. Bądź silna, Villemo!
  Odwróciła głowę, by spojrzeć na mówiącą.
pomieszczenie, w którym się znajdowała, spowijał
mrok i dostrzegała tylko pałające szelmowskie oczy.
  - Co mamy robić?
  - Po prostu wytrwajcie.
  - Wiesz, co się z nami stanie?
  - Przyszłość to nie moja sprawa. Wiem jednak
mnóstwo o tym, co minęło. A teraz wiem nawet więcej
niż dawniej. Chcesz zobaczyć?
  - Chętnie. Jeśli to nie jest straszne.
  - To jest straszne.
  - Trudno. Pokaż mimo wszystko. Czy Dominik też
może zobaczyć?
  - Nie, Dominik śni własny sen.
  Jakie to dziwne! Śniła i mogła o tym rozmawiać!
  Młoda kobieta o pałających oczach zniknęła.
  Villemo znajdowała się w pustym pomieszczeniu,
wypełnionym mgłą. Po chwili mgła nieco zrzedła
i zobaczyła wokół siebie domy. Ale nie takie, do jakich
przywykła. Te przypominały raczej szpiczasto zakoń-
czone jurty. Za nimi rozciągała się bezkresna prze-
strzeń, gdzie wiatr miotał kłębami zmarzniętego śniegu
lub gnał je po ziemi.
  Jakiś człowiek ukazał się w niskich drzwiach. Od
stóp do głów ubrany był we włochate skóry. Z innych
drzwi wyszedł jeszcze jeden. Spoglądali ku południowi
i podnieceni wykrzykiwali coś do siebie w całkowicie
dla niej niezrozumiałym języku. Villemo widziała ich
twarze. To nie byli Norwegowie, o nie. Wystające
kości policzkowe, wąskie, skośne oczy, połyskujące
żółtym blaskiem, szerokie usta i krępe sylwetki.
  Mimo to miała wrażenie, że kogoś jej przypominają.
Mieli coś w twarzach...
  Całkiem niedawno widziała taką twarz. Ale gdzie?
  Wokół niskich domków wznosiły się słupy, na
których zatknięto totemy i symbole. Wierzchołki
słupów połączone były poprzeczkami, z których zwie-
szały się skóry różnej długości i barwy. Gdzieniegdzie
chrzęściły ludzkie czaszki umieszczone na drewnianych
palach. Wisiało tam jeszcze mnóstwo różnych rzeczy,
których nazw ani przeznaczenia nie znała.
  Ze wszystkich jurt, pokrytych, jak się okazało,
zwierzęcymi skórami, zaczęli wychodzić ludzie. Wska-
zywali na południe, krzyczeli coś do siebie, wbiegali do
domów. Zrobiło się powszechne zamieszanie.
  Villemo spojrzała tam, gdzie pokazywali. Zobaczyła
grupę jeźdźców, zbliżających się w takim pędzie, że
wzbijali w niebo kłęby śniegu. W rękach trzymali dzidy
i lance, i wydawali straszne okrzyki bojowe, które
brzmiały jakby "kuli, kuli". Widok napełnił ją przera-
żeniem.
  Jeźdźcy byli jeszcze daleko, lccz Villemo nie o siebie
się bała. Ona znajdowała się poza tym. Niepokoił ją los
mieszkańców małej osady.
  Wyglądało jednak na to, że oni są dobrze przygoto-
wani, zebrali się błyskawicznie, dosiedli małych koni-
ków i z totemami wzniesionymi wysoko w górę ruszyli
galopem na zachód.
  Villemo zrozumiała teraz, że to, co ona widziała,
zdawało się, z bliska - napastników na koniach - oni
dopiero przeczuwali jako bardzo jeszcze dalekie nie-
bezpieczeństwo. W sennym marzeniu mogła pokony-
wać wielkie przestrzenie, widziała wszystko, co się
poruszało na obu krańcach ogromnej równiny. Jej
"przyjaciele" z małej osady mieli w gruncie rzeczy dość
czasu.
  Zobaczyła napastników, gdy dotarli do osady.
Widziała, jak wypędzali bydło, palili domy wściekli, że
mieszkańcy zdążyli je opuścić.
  Obraz zniknął. Na jego miejsce pojawił się nowy.
  Znacznie już mniejsza grupa ludzi brnęła wytrwale
naprzód. Opuścili rozległą tundrę, znajdowali się
w bardziej górzystej okolicy.
  Zobaczyła ich później raz jeszcze. Została już tylko
garstka. Nieśli wciąż swoje totemy, a na plecach
dźwigali jakieś tajemnicze worki. Rozbili obóz, wyjęli
z worków dziwne przedmioty, za pomocą których
mogli zaklinać wiatr i pogodę, przyzywali kogoś,
pewnie swoich przodków...
  Po raz ostatni zobaczyła ich, gdy dotarli do celu. To
musiała być jakaś dolina w norweskich górach, bogata
i żyzna. Tam się osiedlili.
  Villemo poczuła, że nie chce widzieć już nic więcej.
przeczuwała, że teraz nastąpi to straszne. Cokolwiek by
to było, nie chciała widzieć.
  Z całych sił starała się obudzić. Zdawało się to
trudne, ale zawsze jest trudno wyrwać się z męczącego
snu. Jakby miała mocno sklejone oczy. Wszystko
tonęło w tym dziwnym zmierzchu, a senne obrazy
mogły znowu napłynąć, jeśli ona się nie pospieszy.
  W końcu zdołała uchylić powieki.
  Nie bez zaskoczenia stwierdziła, że leży w oborze.
Zdążyła o tym zapomnieć, przynajmniej na chwilę.
  Pozostała na ziemi, oddychała głośno, tyle ją kosztowa-
ła ucieczka od sennej mary. To, co zobaczyła, było
tragiczne. Lecz nie budziło grozy, jak została uprzedzona.
Nad przyszłością w tym śnie zawisł jakiś cień, czaiła się tam
jakaś istota, z którą Villemo nie była w stanie się spotkać.
  Jeden z tych, którzy dotarli do celu, miał pójść
w złym kierunku, rozumiała to, przeczuwała. A może
któryś z ich potomków, to bez znaczenia, bo we śnie
przemieszczała się swobodnie w czasie i przestrzeni.
Wiedziała jednak, że tego człowieka widzieć nie chce.
  Villemo długo leżała wpatrzona w ciemność. Wciąż
jeszcze znajdowała się w nieprzyjemnym uścisku snu.
Dramatyczna ucieczka z rodzinnej osady wywarła na
niej głębokie wrażenie. Była wdzięczna losowi, że nie
Widziała, jak grupa traci swoich członków. Widziała ich
tylko na różnych etapach, dostrzegała, że jest ich coraz
mniej. Co działo się pomiędzy etapami, mogła jedynie
zgadywać. Garstka ludzkich istot wędrująca przez
bezkresną tundrę w mróz, wichury, śnieżyce...
  Teraz przypomniała sobie, gdzie niedawno widziała
tę twarz. Wuj Brand pokazał jej i Niklasowi malowidło
na drewnie.
  Malowidło, od którego oczu nie mogli oderwać.
Portret mężczyzny o niezwykłej osobowości.
  Tengel Dobry.
  I wiedziała też, kim byli ludzie, któtych widziała we
śnie: to jej przodkowie, sprzed wielu wieków, nie
wiadomo jak dawno temu.
  Ludzie Lodu.
  Lud znający sztukę magii, niewielkie plemię z odleg-
łych równin na wschodzie.
  A ten, z którym spotkania tak się bała, to ów
przodek, który wyparł się ludzkiej wspólnoty i za-
przedał własną duszę za marną zapłatę. Mało tego,
zaprzedał spokój duszy swoich potomków na długie,
długie wieki. Tengel Zły, ten diabeł w ludzkim ciele,
o którym wszyscy myśleli jedynie z gorzką niechęcią. W
tym momencie, leżąc w oborze, wyczerpana, przemarz-
nięta, z ostrzyżonymi włosami, skazana na śmierć,
Villemo podjęła decyzję, że będzie walczyć. O życie
swoje i Dominika, a także z przekleństwem, które
rzucił na nich Tengel Zły.
  Nie miała wątpliwości, że w tej walce potrzebować
będzie pomocy i wsparcia.
  Wcale nie była pewna, czy to tylko sen, czy też wciąż
ktoś jest z nimi w oborze! Ona, ta piękna młoda
kobieta, która nigdy nie opuszcza swoich bliskich
w potrzebie. Choć zmarła co najmniej pięćdziesiąt lat
przed urodzeniem Villemo, ona znała jej imię, wiedzia-
ła, kim jest.
  Sol zapowiedziała, że będzie wracać. Po to, by
pomagać, lecz także odradzać się w innych osobach.
Tak, i wszyscy mówili, że babcia Cecylia ma w sobie
bardzo wiele z Sol. A czy i Villemo nie miała?
  Pewna nie była, lecz z całego serca pragnęła w to
wierzyć.
  Dominik poruszył się, jęknął przez sen i przewrócił
na drugi bok. Nie chciała go budzić, powinien spać ile
może, lecz jego ból odczuwała jak własny.
  Dominiku, najdroższy, myślała. To moja wina, że
się tu znalazłeś. Ale mimo wszystko jestem wdzięczna
losowi, że możemy być razem.
  Ogamęła ją fala czułości i smutku. Świadmość, że
pociągnęła go za sobą w to swoje nieudane życie,
sprawiała jej dojmujący, niemal fizyczny ból.
  Skuliła się na twardym klepisku i próbowała jeszcze
zasnąć. W oborze panowało przejmujące zimno, a nie
mieli nic, żeby się przed nim ochronić. Minęła co
najmniej godzina, nim jej ciało zapadło w drzemkę,
a ona pogrążyła się w nowych marzeniach sennych.
  Dziwne, lecz natychmiast znowu pojawiły się tamte
roziskrzone, świecące, przyjazne oczy. Tym razem
jednak był to zupełnie inny sen.
  Biegła pomiędzy niskimi zabudowaniami w jakimś
dworze przypominającym Tobronn, ale to nie było
tam. Próbowała ukryć się przed kimś, kto ją gonił.
  I znowu usłyszała wołanie. To był głos młodej
kobiety.
  - Dlaczego uciekasz, Villemo? Pozwól mu się
złapać. Nic ci nie zrobi!
  Villemo zauważyła, że mocno trzyma rękami spódnicę.
  - Nie - mówiła, potrząsając głową. - Tego mu nie
wolno. Jesteśmy za blisko spokrewnieni.
  - Ech, jakie to ma znaczenie? Czy zawsze musimy
trzymać się konwenansów? Trzeba brać z życia jak
najwięcej, dopóki się żyje. Wskakuj z nim do łóżka jak
najszybciej, on tego pragnie i ty także.
  - Tak, ale to niebezpieczne!
  - Nie, skądże! To cudowne, wspaniałe! Dużo bar-
dziej rozkoszne niż spotkanie z królem gór i
wszystko.
  Villemo wytrzeszczała oczy na swą rozmówczynię.
  - Ale ja słyszałam inną historię. O Sol, która nie
znajdowała szczęścia w ramionach ziemskiego męż-
czyzny.
  Piękna zjawa odwróciła się.
  - Ty nie jesteś mną. Jesteś jedną z tych, które
potrafią kochać zwykłego mężczyznę, ty nie potrzebu-
jesz szukać króla gór ani innych książąt.
  W jej głosie brzmiał smutek. Choć Villemo wiedzia-
ła, że to tylko sen i że wszystko pochodzi z jej własnej
fantazji, niedola Sol przejmowała ją tak głęboko, że
zaczęła płakać. I zaraz się obudziła, z twarzą zalaną
łzami i gardłem ściśniętym od płaczu.
  Co było snem, co fantazją? Obrazy z życia Ludzi
Lodu? Skąd się brały? Czy powstawały tylko w jej
mózgu? Nie miała pojęcia, czy Ludzie Lodu naprawdę
przybyli ze wschodu. A Sol? Nie mogła chyba mówić
do niej tak otwarcie, to niewątpliwie fantazja Villemo
wywołała ów obraz.
  Wśród tych gorączkowych wizji najłatwiej było
wyjaśnić sen, w którym Dominik goni ją, bo chce ją
uwieść. To ona sama pragnęła go zdobyć, choć zarazem
lękała się fizycznego zbliżenia z nim. Lecz to skutek
niezliczonych napomnień ze strony matki i ojca. I że
akurat Sol namawia ją do zerwania więzów, też
wydawało się logiczne. Sol nigdy nie ulegała kon-
wenansom.
  Z drugiej strony jednak te sny dawały jej siłę,
odwagę i ufność. Usiadła, oparłszy się plecami o prze-
grodę, gotowa wyjść na spotkanie nowego dnia.


  Stary Jesper rozglądał się uszczęśliwiony po kuchni
w Lipowej Alei. Jak dawno był tu po raz ostatni!
Ponieważ jego mózg nie był w stanie zajmować się
więcej niż jedną sprawą naraz, na chwilę całkiem
zapomniał o Villemo i jej problemach.
  Jakie mieli w tej kuchni śliczne pulchne kobietki!
Jesper gapił się na nie zachwyconymi, świecącymi
oczyma. One jednak biegały wszystkie jak szalone. Co je
tak nagliło, że nie miały czasu porozmawiać z najlepszym
wojakiem Christiana Czwartego? Wciąż jeszcze zachował
tyle krzepy w palcach, by stwierdzić, czy mają dość jędrne
zadki, wciąż gotów był obłapiać wszystkie ich krągłości...
  - Hej, panienko, chodź tu do mnie i przysiądź na
chwilę...
  - Akurat teraz nie mam czasu, wszyscy się szykują
na poszukiwanie panienki Villemo i pana Dominika.
  - Co? Kogo? Ano tak oni... Tak, co to się porobiło!
Ale to my go znaleźliśmy, tego oberwańca, pod
urwiskiem. U mnie, tam w lesie. W moim majątku,
może panienka wie.
  Nie, burknęła dziewczyna, nigdy tam nie była i może
dziadek by się usunął na bok i nie stał tak na środku, bo
człowiek przejść nie może. Nie, au, niech dziadek nie
szczypie, że też staremu takie głupstwa w głowie, nie
ma się czym zająć?
  Jesper wyszczerzył w uśmiechu oba swoje zęby.
  - Tak, tak, mogłoby smakować, żeby tak troszecz-
kę, co? O, ja byłem niezły tancerz w swoim czasie, może
mi panienka wierzyć. Panny padały na mój widok jak
muchy i pokazywały wszystko, co miały najpiękniej-
szego. Tak, tak, to były czasy! Teraz dziewczyny już
takie nie są, zmarniały jakoś, do niczego się nie nadają.
Biedaczki, niczego nie umieją. Ale ja bym panience
powiedział...
  - Niech mi dziadek nie stoi na drodze, powiedzia-
łam! Ludzie muszą dostać jedzenie na drogę, bo nie
wiadomo, kiedy wrócą. I ręce przy sobie. Co taki dziad
może dać kobiecie w kwiecie wieku!
  - Co? Chciałaby panienka zobaczyć?
  - O, nie! Tysięczne dzięki! Co ty tam możesz mieć,
dziadku? Najwyżej jakiś zwisający sznurek.
  - Sznurek? Tak? Powiem pannie, że znamienit-
szego wyposażenia nie miał nikt w całym wojsku Jego
Wysokości Christiana Czwartego. Mierzyliśmy! I ja
wygrałem, o dwa palce. To wcale nieźle, możesz mi
wierzyć!
  - To było kiedyś! Od tamtej pory wszystko już na
pewno zdążyło skurczyć.
  - O, nie! Jakbym stuknął o stół, to ściany zadrżą
i talerze na półce zadzwonią.
  - No, dosyć już tych przcchwałek, dziadku - po-
wiedziała służąca dobrotliwie i poklepała Jespera po
plecach. - Jeżeli będziesz teraz grzeczny i usiądziesz
gdzieś w kącie, to ci dam kieliszeczek czegoś krzep-
kiego. Co ty na to?
  Bezzębne niemal usta rozszerzyły się w uśmiechu od
ucha do ucha.
  - O, tak, to by mogło smakować! Bo musi panienka
wiedzieć, że miałem ciężką noc. Nie każdy umie zająć
się szlachcicem, który popadł w tarapaty, ani ugościć
całego rodu Ludzi Lodu w swoim domu. Panienka
powinna kiedyś przyjść i obejrzeć moją posiadłość, to
też panienkę poczęstuję tym i owym...
  Dziewczyna nalała Jesperowi kieliszek wódki i mo-
gła w końcu wrócić do swoich zajgć.
  Gorączkowy pośpiech panował w całym domu
i w obu sąsiednich dworach, a po godzinie niepokój
ogarnął całą parafię Grastensholm.






        ROZDZIAŁ XI


  - Ktoś ścina drzewa na dworze - powiedziała
Villemo, spoglądając z niedowierzaniem na Dominika.
  - Tak, robią to od rana.
  - Mają zamiar wznieść tu jeszcze więcej przegród?
Dla kolejnych więźniów?
  - Nie wiem.
  Stała oparta o palisadę, tak strasznie chciała być przy
nim.
  - Jestem głodna, Dominiku.
  - Ja także, ale nie mamy nic do jedzenia.
  - Nie. Czy myślisz, że o to im właśnie chodzi? Że
chcą nas zagłodzić na śmierć?
  - To po co ścinaliby drzewa?
  - W jakimś innym, sobie tylko znanym celu - za-
stanawiała się Villemo bezradnie. - Jak się teraz
czujesz?
  - Nieźle. Trochę się tylko boję o jeden nadgarstek.
Rana opuchła i zaczerwieniła się.
  - Och, niedobrze! A ja nie mogę przyjść do ciebie!
  - Co byś zrobiła, gdybyś mogła być bliżej?
  - Nie wiem. Może wylizałabym ranę, tak jak to
czynią psy. Dla ciebie mogłabym zrobić wszystko!
  - Najdroższa, kochana Villemo - szepnął czule
i wyciągnął do niej rękę. Nie chciał przyznać, iż
podziela jej niepokój, że mianowicie oprawcy zamie-
rzają ich zagłodzić. Strażnicy przelękli się jej ukrytej
siły i nie odważą się przyjść do obory z jedzeniem.
  Ujęła jego rękę poprzez zagrodę.
  - To wielka pociecha, że przynajmniej możemy się
nawzajem dotykać. Oprawcy widocznie o tym nie
pomyśleli. To w tej ręce masz zapalenie?
  - Nie, w tej drugiej.
  - Mogę zobaczyć?
  - Nie, nie przejmuj się tym. I tak nic nie możesz
zrobić.
  - Ach, żeby tu był wuj Mattias albo Nśklas - wes-
tchnęła. - Marzniesz?
  - Trochę niekompletnie jestem ubrany - uśmiech-
nął się Dominik, wskazując na swój nagi tors. - Ale ty
też nie masz nic ciepłego. Tak mnie martwi twój
okropny kaszel.
  - Przeszkadza ci w nocy?
  - Nie mów głupstw! Po prostu boję się poważnej
choroby.
  Uścisnęła jego dłoń.
  - Gdybyś wiedział, Dominiku, jak rozkosznie jest
mieć świadomość, że się lękasz o mnie! Jeśli nie
pozwolą nam się pobrać... To czy mimo wszystko nie
możemy żyć razem? Tak bardzo chciałabym być przy
tobie.
  Dominik potarł dłonią czoło.
  - Więc jednak uważasz, że nie dostaniemy po-
zwolenia na ślub?
  - Nie, bo moglibyśmy mieć dzieci obciążone dzie-
dzictwem zła.
  - Masz rację - przyznał.
  Zalała ją fala gorąca.
  - Głupia jestem, oczywiście - powiedziała. - Jakie
znaczenie mają slowa pastora?
  - Villemo - rzekł cicho Dominik. - Jeśli tak się
zdarzy, że przeżyjemy i wrócimy do domu... Czy
zgadzisz się, bym poprosił rodziców o twoją rękę?
  Gorączkowo uścisnęła jego dłoń.
  - Och, tak, zrób to, zrób, mój kochany, miły! Może
się zgodzą.
  - Nie ma wielkiej nadziei, ale mimo wszystko chcę
spróbować. Villemo, gdybyś mogła być moją... Od tak
dawna o tym marzyłem. Żebyś zawsze była ze mną,
żebym mógł być dla ciebie dobry, kochać cię...
  Musiał się roześmiać, trochę nerwowo, lecz radoś-
nie.
  - Jeszcze nie do końca uwierzyłam, że tobie na mnie
zależy. Że mnie chcesz. Kiedy myślę, co mogłoby się
między nami wydarzyć, doznaję zawrotu głowy.
  Domimik uśmiechnął się.
  - Jesteś bardzo szczera.
  Spoważniała.
  - Zapominasz, żc groziło mi coś tak mało przyjem-
nego, delikatnie mówiąc, jak gwałt. I że pracowałam
z Eldarem Svartskogen, a on nie zawsze liczył się ze
słowami. - W oczach Villemo pojawił się błysk. -
I jedno powinieneś wiedzieć: nie jestem nieśmiałą
gąską.
  Dominik znowu się uśmiechnął:
  - Nie, zresztą wcale się tego nie spodziewałem.
Ale, Villemo... My nigdy nie będziemy do siebie
należeć.
  - Pewnie nie, ale przynajmniej możemy sobie wy-
obrażać, że tak jest - powiedziała, próbując żartować,
ale śmiech uwiązł jej w gardle. - Chcę marzyć,
Dominiku. Marzyć, że wyjdziemy stąd żywi, że będzie-
my mogli być razem jako mąż i żona, że będziesz mnie
brał w ramiona.
  Dominik jęknął.
  - Proszę cię, nie...
  - Ale nie jestem lilią, nie. A poza tym mam kilka
paskudnych znamion. Popatrz!
  Bez ceregieli podniosła spódnicę i odwróciła się tak,
że nagie udo zajaśniało w mroku obory.
  - O Boże, Villemo! Nie wódź mnie na pokuszenie!
  Spojrzała na niego stropiona.
  - Ja tylko nie chciałam, żebyś kupował kota w wor-
ku.
  Zdumiony jej szczerością próbował znaleźć jakieś
rozsądne słowo.
  - To musi być znamię czarownicy. Villemo, jak my
stąd wyjdziemy?
  Ona go już nie słuchała.
  - Dominiku, twój tors... Jesteś mocno owłosiony,
wiesz.
  Fascynacja, z jaką wypowiadała te słowa, nie uszła
jego uwagi.
  - Wszyscy mężczyźni z rodu Ludzi Lodu są tacy.
A fakt, że mam w sobie także krew południowofran-
cuską, wcale sprawy nie poprawia. Nie lubisz tego?
  Oszołomiona wzroku nie mogła od niego oderwać.
Oglądała go w tym stanie od wielu godzin, ale
najwyraźniej kierowała myśli ku innym sprawom.
  W ogóle Dominik wyglądał jak młody bóg. Nie
tylko jego urzekająca twarz i niezwykłe oczy. Był
młodzieńcem świetnie wyćwiczonym, w jego ciele nie
było nic zbędnego, brzuch miał płaski, wspaniale
umięśniony.
  - Nie lubię? - powtórzyła bezwiednie. - Nie, tylko
czuję się jakoś dziwnie.
  Roześmiał się wesoło:
  - Z pewnością tak samo jak ja, kiedy ty podniosłaś
spódnicę.
  Villemo zawstydziła się, nie miała odwagi na niego
patrzeć. Wszystko nabrało nowej tonacji, nowego
blasku, nowego nastroju i znaczenia.
  - Villemo - powiedział cicho po długiej chwili
milczenia. - Co takiego chciałaś mi niedawno opowie-
dzieć?
  - O królu gór? - wyrwało jej się, zanim zdążyła
pomyśleć.
  - O królu gór? - spytał rozbawiony. - Co, na
Boga...?
  Villemo zakryła twarz rękami.
  - Nie, och, Dominiku, nie wolno ci się wyśmiewać,
nie teraz!
  - Ależ wcale tego nie robię! - zawołał. - Tylko że to
Spadło na mnie tak niespodziewanie.
  - Teraz już w żadnym razie nie mogę tego opowie-
dzieć. To bardzo delikatna sprawa, bardzo krucha,
wiesz. Przed chwilą taka byłam rozpalona twoją blisko-
ścią i tym, o czym rozmawialiśmy, że byłabym w stanie
ci o tym opowiedzieć. Może. Lecz twój śmiech wszyst-
ko zniszczył.
  - Villemo, proszę cię!
  Opuściła ręce.
  - Nie, zapomnijmy o wszystkim! Nie chcę o tym
mówić.
  - Ale przecież ja cię kocham!
  - Naprawdę? Więc to, że obcięli mi włosy, nie ma
znaczenia? - zapytała, onieśmielona tak, jak bywała
w dzieciństwie, kiedy prezentowano ją obcym.
  - Zupełnie nie. Z tymi krótkimi lokami bardzo ci
do twarzy.
  - Dziwnie to brzmi. Nigdy przedtem nie widziałam
kobiety z krótkimi włosami. Oprócz jednej złodziejki,
którą ostrzyżono za karę. Ale ona była stara. To
straszny wstyd, Dominiku. Nikt obcy nie może tego
widzieć.
  Toteż nikt nie widzi, pomyślał ze ściśniętym sercem.
Ona mówi, jakby istniała jeszcze dla nas jakaś przy-
szłość. Czy naprawdę nie rozumie?
  Owszem, rozumie bardzo dobrze, przed chwilą
przecież sama mówiła. Ale w taki właśnie sposób stara
się bronić przed zwątpieniem. I ja powinienem jej
w tym pomóc.
  - Villemo... Powiedz mi, gdzie chciałabyś miesz-
kać? W Norwegii czy w Szwecji?
  - Tam, gdzie będziesz ty - odparła bez namysłu.
  Uśmiechnął się.
  - Ja bym bardzo chciał mieszkać w Norwegii. Ale
jestem związany ze Szwecją, z rodziną Oxenstiernów,
silnymi, choć niewidzialnymi więzami. Oni mnie nie
puszczą. Jako kurier królewski też powinienem zawsze
być do dyspozycji. A poza tym z czego bym żył
w Norwegii?
  - Przecież wiesz, że dostałbyś ałe Elistrand jako
mój posag. Warto ponieść tę ofiarę i ożenić się ze mną.
  - Głuptasie - śmiał się. - Handlujesz swoim posa-
giem? Ale ja nie jestem chłopem, moja kochana. Mówi
się, że Gabriel Oxenstierna zaproponował Jego Wyso-
kości, by nadał tytuły szlacheckie mojemu ojcu i mnie
za nasze zasługi dla królestwa szwedzkiego. Nie dlate-
go, iżby to były bardzo znaczne zasługi, ale przynaj-
mniej były zabawne!
  - Nadać a tytuł szlachecki? - Villemo bardzo to
zaimponowało. - Szlachecki ród Lindów z Ludzi
Lodu? O, tak, brzmi to nieźle!
  - Dotyczyłoby to jednak tylko szwedzkiej linii.
  - Rozumiem. Wiesz co? - zapytała udając wyniosłą.
- Myślę, że chyba mogłabym przyjąć twoje konkury.
  - O ile wiem, jeszcze nie podjąłem żadnych kon-
kurów.
  - Jak to nie? Przecież pytałeś, czy się zgodzę, byś
poprasił rodziców o moją rękę. - Nagle spoważniała.
- Ech, Dominiku, wygadujemy te wszystkie głupstwa,
by zapomnieć, gdzie jesteśmy.
  - Nic nam nie grozi, dopóki stoimy każde po swojej
stranie trudnej do pokonania przegrody. Gorzej było-
by, gdybyśmy mogli się dosięgnąć.
  - Tak? Gdybyśmy mogli się dosięgnąć?
  Dominik wbił sobie do głowy, że musi wydobyć
z niej tę tajemnicę, związaną z królem gór. Dlatego nie
wahał się wzmagać napięcia. Był pewien, że w każdej
sytuacji zachowa się wobec niej z szacunkiem.
  Oczy przybrały wyraz powagi i pociemniały.
  - Wtedy wziąłbym cię w ramiona i zapomniał
o całym dziedzictwie Ludzi Lodu.
  - Naprawdę tak byś zrobił? - szepnęła przestraszona,
prawie bez tchu. - Nie powinniśmy tak się zachowywać,
bo przez cały czas ktoś nas podgląda przez ścianę. Alo ;
nigdy się stąd nie wydostaniemy i nie będziemy mogli się
pobrać, tak że nigdy nie weźmiesz mnie w ramiona.
Mimo to opowiadaj, Dominiku, opowiadaj!
  Słyszał żałosną skargę w jej głosie.
  - Dobrze - zgodził się. - Chciałbym jednak, żebyś
wiedziała, że nigdy przedtem nie miałem kobiety. Nie
mam doświadczenia, więc niewiele będę mógł ci
opowiedzieć.
  - Ty nigdy nie...? - Trudno było niewłaściwie
zrozumieć radosny ton tego okrzyku.
  - Miałem niemało okazji, ale ja mogłem myśleć
tylko o tobie. Z żalem w sercu, bo nic nie wskazyało
na to, że kiedykolwiek zapomnisz tego, no wiesz.
  - Kogo? - zapytała szczerze, nic nie rozumiejąc.
  - Jego, nawet imienia nie chcę wymawiać.
  - A, Eldara Svartskogen? Wiesz, o nim już napraw-
dę zapomniałam. Całkowicie! Bez reszty!
  - Bogu dzięki!
  - Dominiku, ja także jestem czysta, nietknięta. To
znaczy...
  - Nie chcesz chyba powiedzieć, że on...?
  - Nie, nie on.
  - A kto? - niemal krzyknął. - Masz na myśli
tamtego gwałciciela?
  - Nie, on niczego nie osiągnął. Nie, to ma związek
z królem gór.
  Dominik zdrętwiał. Znowu ta historia. Ale...
  - Villemo - rzekł niebezpiecznie cicho. - Chcesz
powiedzieć, że ktoś cię uwiódł? Twierdził, że jest
królem gór, i wykorzystał twoją bujną fantazję?
  - Nie, nie, jestem nietknięta, przecież mówię! To ja
sama, Dominiku, wpadłam na okropnie głupi pomysł!
  Dominik nie wiedział, co o tym myśleć. Z wysiłkiem
zapytał:
  - Jaki pomysł? Mnie możesz powiedzieć wszystko,
wiesz przecież.
  - Nie, wcale nie wiem.
  - Kochanie, my chyba stąd nie wyjdziemy. Uczyń
mi więc tę radość i okaż mi zaufanie.
  Stała w milczeniu, tocząc ze sobą walkę.
  - Villemo - szepnął Dominik. - Pragnę cię.
  To pomogło. Uniosła głowę i patrzyła na niego
promiennym wzrokiem, choć jeszcze z wahaniem,
jakby nie miała odwagi mu zaufać.
  - Jak to było z królem gór? Co takiego wymyśliłaś?
  - To nie ja wymyśliłam - powiedziała pospiesznie.
- To nie ja. To służący.
  - Musisz mi wytłumaczyć jaśniej.
  - Oni śpiewali.
  - O królu gór?
  - Tak. I nagle zobaczyłam, jak on wygląda. Był
podobny do ciebie. Szczerze mówiąc, ty i on byliście
jedną osobą.
  Dominik czekał. Ale pospieszne wyjaśnienia Vil-
lemo urwały się.
  - Czy to takie trudne?
  - Tak, bo... - nie mogła się zdecydować. - Bo
piosenka nie była zbyt piękna.
  - Nie? - Dominik starał się zachować powagę.
  - Prawdę mówiąc, to była po prostu obrzydliwa.
  Czekał chwilę.
  - Zaśpiewaj ją, Villemo!
  - Nnie - szepnęła spłoszona. - Nigdy w życiu.
  - I to wszystko, co cię tak gnębi?
  Villemo nie odpowiadała.
  - A więc jest coś jeszcze? - Jego głos brzmiał ciepło
i łagodnie. Zbliżył się na ile mógł do przegrody
i wyciągnął do niej ręce. Nie zastanawiając się dłużej,
Villemo uścisnęła je.
  Pieścił jej dłonie powoli i rytmicznie.
  - Czy nie rozumiesz, że chciałbym wiedzieć? Te-
raz, kiedy jesteśmy zupełnie sami. Pozwól mi ma-
rzyć!
  Oparła czoło o przegrodę i przymknęła oczy.
  - Kiedy oni śpiewali, ja myślałam o tobie. A wtedy
z moim ciałem działo się coś dziwnego.
  - Jak to odczuwałaś, opowiedz.
  - Nie, wtedy udało mi się to stłumić...
  - Zdławić ogień?
  - Właśnie. Ale skąd wiesz...?
  - Mnie także nawiedzały marzenia i fantazje
- uśmiechnął się z czułością. - Na twój temat. Choć nie
uciekałem się do czarów. Ale powiedziałaś "wtedy".
Czy to znaczy, że innym razem było podobnie?
  - Och, tak! - zawołała szczerze, gotowa opowie-
dzieć wszystko, skoro on wyznał, że doznawał podob-
nych przeżyć. - To był dopiero początek. Następnego
dnia poszłam do lasu. Było tak cudownie ciepło.
  - Tak, pamiętam. W Szwecji też mieliśmy bardzo
ciepłą jesień. Mów dalej!
  Koniuszkami palców gładził jej dłonie, lekko, leciu-
teńko, ledwie dotykał skóry. Podniecało ją to bardzo,
sprzyjało wyznaniom.
  Przełknęła ślinę.
  - Tam w lesie... znalazłam małą polankę. I wtedy...
Nie!
  - Tak, Villemo, tak!
  Nie krył niecierpliwości. Ona wciąż patrzyła w zie-
mię, w końcu powiedziała:
  - Wyobrażałam sobie, że król gór, to znaczy ty,
stoisz w zaroślach i... patrzysz na mnie.
  - Że cię pożądam? - zapytał cicho.
  - Coś w tym rodzaju, tak. Po raz pierwszy w życiu
rozebrałam się i studiowałam swoje ciało.
  W oborze zapadła obezwładniająca cisza. Villemo
słyszała tylko pospieszny, urywany oddech Dominika.
  - Ja... leżałam na mchu. Było gorąco. Nie od-
ważyłam się spojrzeć w stronę zarośli, ale wiedziałam,
że podchodzisz coraz bliżej. Że stoisz nade mną.
  - Czy położyłem się przy tobie?
  - Tak. Dotykałeś mnie. I ja... Nie, tego nie mogę
powiedzieć!
  - Twoje ciało było rozpalone, czy tak?
  - Właśnie.
  - Tak, że nie mogłaś dłużej się opierać...
  Wstyd po prostu przygniatał ją do ziemi.
  - Tak - szepnęła. - Nie mogłam się oprzeć.
  Dłonie Dominika drżały. Dlugo stał w milczeniu,
nie mogąc znaleźć słów.
- Nie musisz się wstydzić, Villemo. Ja też przeży-
wałem coś podobnego. Wielokrotnie. Gdy człowiek
jest samotny, to normalne.
  - Ty także miałeś podobne marzenia? - bąknęła.
- Takie fantazje?
  - Tak. I zawsze marzyłem o tobie. - Uśmiechnął się
z zawstydzeniem. - Villemo, doprowadzasz mnie do
ostateczności!
  - Jak to ? Co masz na myśli?
  - Pragnę cię, rozumiesz. Właśnie teraz.
  Villemo na moment zamarła, a po chwili roz-
promieniła się, jakby słońce rozjaśniło jej twarz.
  - Dominiku! - szeptała przejęta. - Ach, najdroższy,
najdroższy Dominiku, sprawiasz mi tyle tadości! Myś-
lałam, że zachowałam się głupio, wyznając ci wszystko.
  Spoglądał na nią łagodnym, dobrym wzrokiem.
  - Kochana moja! Przecież należymy do siebie, czyż
nie?
  - Tak, należymy. Ale ty mówiłeś, że nie masz mi
o czym opówiadać, bo brak ci doświadczenia. Mimo
wszystko chcę, żebyś opowiedział. O tym, jak marzyłeś
o mnie. Taka jestem zarozumiała, że chcę słuchać
o sobie. O twoich uczuciach do mnie. Bo ja już za dużo
mówiłam o swoich.
  - Jeśli o mnie chodzi, to nigdy nie mam dość
twoich opowiadań. Ale, owszem, powiem ci.
  Milczał przez chwilę. Chciał, by ta atmosfera gwał-
townej tęsknoty pochłonęła ich całkowicie. Na dworze
przestali już piłować drzewa, dzień chylił się ku
wieczorowi, lecz dwoje młodych więźniów zdawało się
nie zwracać na to uwagi. Widzieli tylko siebie, znaleźli
się w świecie marzeń, w świecie, którego tak naprawdę
nie było i nigdy nie miało być.
  Dominik mówił teraz ledwo dosłyszalnie.
  - Gdybym mógł cię dosięgnąć... to najpicrw ujął-
bym w dłonie twoją twarz. Wpatrywałbym się w ciebie
długo, bardzo długo, by na zawsze zapamiętać twoje
rysy. Potem dotykałbym wargami twojej delikatnej
skóry. Jak w magicznym rytuale całowałbym czoło,
powieki, policzki... a w końcu usta.
  Villemo westchnęła głośno.
  - Taaak - szepnęła.
  Pomyślała o swoich okropnie ostrzyżonych włosach,
o sinej z zimna twarzy i katarze. Akurat teraz pragnęła
być czysta i bardzo ładna. Wiedziała jednak, że nie jest.
  Wciąż jeszcze nie dotarło do niej w pełni to
niewiarygodne, że oto Dominik stoi tu przed nią
i wyznaje jej miłość! Była to myśl tak wspaniała, że nie
miała odwagi w nią uwierzyć.
  - Mów dalej - prosiła drżąc.
  - Potem moje dłonie odkrywałyby ciebie. Wolno,
wolniuteńko, i ostrożnie, by cię nie spłoszyć.
  Roześmiała się niepewnie.
  - Spłoszyć, to nie jest właściwe słowo, Dominiku.
Mów dalej!
  Przelotny uśmiech rozjaśnił jego twarz.
  - Tak wiele pragnąłbym w tobie odkryć. Często
ogarniała mnie dojmująca tęsknota, by cię objąć wpół.
Niekiedy byłem szalony z pożądania... Chciałcm mieć
cię naprawdę, mieć... nie, uff, takich rzeczy nie mówi
się głośno. Powinienem pozostawić coś także twojej
wyobraźni.
  - Mojej wyobraźni nie trzeba już pobudzać - jęknę-
ła Villemo. - Dominiku, ja już chyba więcej nie zniosę!
  - Ani ja - szepnął.
  - Mimo to chcę, żebyś mówił dalej.
  - Później moje ręce zsuną się na twoje piersi tuż przy
szyi. Od dawna pragnęły tam być. To miejsce pociąga
mnie najbardziej. Obejmę twoją szyję... i kark...
  Nie miał pojęcia, na ile śmiałe słowa Villemo jest
w stanie znieść.
  - Wiem - powiedziała szybko. Czuła dreszcz i mro-
wienie w całym ciele. - Dominiku, sprawiasz, że jest
mi... gorąco. Jakby tu ktoś rozpalił ognisko.
  - Nie tylko ty to czujesz - bąknął. - Czy mam przestać?
  - Nie, nie! Tymczasem ja zarzuciłam ci ręce na
szyję. Przytulam się do twojej piersi, nie widzę cię, ale
chcę, żebyś znał moje... pragnienia.
  Zdesperowani ściskali swoje dłonie.
  - Tak - szeptał. - Tak, a gdy ty chowasz twarz na
mojej piersi, ja przytulam cię do siebie, podnoszę twoją
sukienkę.
  - A pod spodem nie mam nic.
  - Villenio, posunęliśmy się już tak daleko, że nie
sądzę, bym jeszcze był w stanie utrzymać się na nogach.
Powinniśmy... Musimy się położyć, nie sądzisz?
  Odpowiedziała z westchnicniem:
  - Owszem. - A potem szybko dodała przestraszo-
na: - Uważam, że powinniśmy z tym skończyć. To nie
do wytrzymania.
  - Ja chcę do ciebie.
  - Tak, chodź, szybko!
  - Przecież już próbowaliśmy. To niemożliwe. Gdy-
bym miał swą zwykłą siłę, na pewno bym wyrwał
któryś kołek, chociaż są tak mocno powbijane. Ale
teraz ręce mam słabe. Nie dam rady, gdy całe ciało
w ranach. Villemo, co robić?
  Głos jego zabrzmiał bezradnie, jakoś głucho,
i w tym momencie marzenie się rozwiało. Ponura
rzeczywistość ukazała im się z całą porażającą ostrością.
  Villemo ukryła twarz w dłoniach i osunęła się na
ziemię z rozpaczliwym szlochem.
  Dominik nie znalazł żadnych słów pociechy.
  Nad oborą zapadł zmierzch. Robiło się coraz
zimniej. Wszystkie kontury rozmazywały się w mglis-
toszarym mroku, beznadziejnym jak uczucia obojga
więźniów. Usta Dominika wykrzywiły się z goryczą.
Nie potrafi pomóc swojej ukochanej... Miał jedynie
nadzieję, że przez noc odzyska siły na tyle, by rankiem
podjąć próbę wyłamania przegrody lub ściany. Wtedy
mogliby wydostać się z obory. Skąd jednak miałyby mu
się brać siły, skoro nic nic jadł? Głód skręcał mu
wnętrzności, podobnie musiało być z Villemo.
  A poza tym nie wiedział jeszcze, że dla nich żaden
ranek nie miał zaświtać...
  Stary Woller i jego przyjaciel wójt zbliżali się konno
do opuszczonego dworu. Zwołali wszystkich swoich
ludzi, by każdy mógł zobaczyć wspaniałe widowisko,
gdy zabudowania wraz z oborą pogrążą się w morzu
płomieni.
  Stos godny wiedźmy z rodu Ludzi Lodu!






        ROZDZIAŁ XII


  W Grastensholm panowała zgoda co do tego, że
powinni zabrać ze sobą asesora. Mieli mieć do czynienia
z wójtem, daleko więc nie zajdą sami jako zwykli
obywatele. Zatem o świcie Andreas pojechal po urzęd-
nika, a tymczascm Mattias, wspomagany pnez Niklasa,
zajmował się Skaktavlem.
  Niklas, który chrzest bojowy jako uzdrowiciel
przeszedł w wieku lat pięciu, kiedy to uratował życie
Mikaelowi, nieczęsto czynił użytek ze swojej niezwyk-
łej siły. Sam chyba trochę się jej lękał, a poza tym
doznawał dziwnego uczucia, że powinien ją oszczędzać
- dla zadania, które czekało go w przyszłości. W dodat-
ku po tym, jak musiał rozstać się z Irmelin, zobojętniał
na wszystko i wszystkich. Dla Skaktavla żywił jednak
jakieś nieokreślone uczuue. Może lojalność...
  Nie mieli wielkiej nadziei, że szlachcic przeżyje; na
to rany były zbyt poważne. Lecz mimo to jeszcze się
w nim tliło życie i chcieli zrobić wszystko, co w ich
mocy. Mattias wydobył nawet stary skarb Ludzi Lodu,
co czynił nader rzadko. Przeglądał teraz starannie
posortowane czarodziejskie pigułki w poszukiwaniu
czegoś, co dałoby udręczonemu ciału nową siłę do
obrony przed uściskiem śmierci.
  Niklas należał do tych, którzy szczególnie dotkliwie
przeżyli zniknięcie Villemo. Nie mógł sobie wybaczyć,
że przez ostatni rok odnosił się do niej tak niechętnie.
  To prawda, że nie znosił Eldara Svanskogen i uwa-
żał, że Villemo zachowuje się jak głupia gęś. Irytowało
go jej zapatrzenie w siebie, cała ta żałoba i tęsknota za
zmarłym. Ale czyż mimo wszystko miał prawo spog-
lądać na nią z góry? Czy sam nie miał okazji stwierdzić,
jak gruntownie miłość człowieka odmienia? Czy on
sam nie zachowywał się bcznadziejnie, kiedy starał się
zdobyć przychylność Irmelin? I w czym mu zachowa-
nie Villemo przeszkadzało?
  Niklas wstydził się i żałował swego zachowania.
A świadomość, że moźe już nigdy nie będzie miał okazji
poprosić jej o wybaczenie, nie dawała mu spokoju ani
w dzień, ani w nocy i gnała do nieustannych po-
szukiwań. Nikt nie szukał tak niestrudzenie w lasach
patafii Grastensholm i Eng, nikt tak szczerze nie błagał
Boga jak Niklas.
  Niklas bowiem, podobnie jak Dominik, należał do
tych członków rodu, którzy głęboko i szczerze wierzyli
w Boga. Obaj znali niechęć Villemo od odwiedzania
kościoła i wiedzieli, że ma to coś wspólnego z dziedzict-
wem, którym została dotknięta. I dlatego też przypusz-
czali, że z nich trojga, obdarzonych kocimi oczami,
Villemo obciążona jest najbardziej. Niklas jednak
nigdy nie stwierdził, na czym polegają jej nadzwyczajne
zdolności, wciąż nie wiedział, do czego została stwo-
rzona, na dobre czy na złe dostała te kocie oczy.
  Biedny Niklas, nie było mu łatwo, gdy tak siedział
z rękami na klatce piersiowej Skaktavla. Nie bardzo
mógł się skoncentrować na rannym. Mimo wszystko
śtwierdził poprawę pracy serca, zatem pozytywne
dziatanie jego rąk nie ustawało, nawet jeśli myślał
o czym innym.
  Przez cały czas Mattias mu towarzyszył. Dobry, miły
Mattias, który z całych sił starał się pomóc choremu.
  Między innymi dlatego wyruszyli dopiero, gdy dzień
był już pełny, a wtedy zjawił się też asesor ze swoimi
ludźmi i posiłkami z Akershus.
  Marit z małej komorniczej zagrody poczuła, że
kolana jej się uginają na widok tak dostojnych osób.
Nie pamiętała zbyt wiele z tamtych okolic za zachod-
nimi wgórzami pomiędzy Eng i Moberg. Co będzie,
jeśli wyprowadzi całą liczną i szacowną gromadę na
manowce?
  Nareszcie orszak wyruszył. Marit siedziała przed
Larsem na ich starej chabecie, mieli jechać na początku,
pośród dostojnych panów. Zebrał się cały ród Ludzi
Lodu, nawet Gabriella, choć Kaleb protestował ener-
gicznie. W domu została tylko Eli, by zająć się Elisą
i Jesperem, oraz Hilda, która opiekowała się Skaktav-
lem. Ten ostatni zdążył odbyć krótką rozmowę z aseso-
rem.
  Przyszli wszyscy mężczyźni ze Svartskogen. Nie
zostało ich już wielu, lecz ci, którym udało się uniknąć
śmierci, owładnięci byli wolą walki. Nareszcie stary
Woller dostanie to, na co od dawna zasługuje!
  Zjawili się też inni komornicy z należących do
Grastensholm gospodarstw, aż się roiło od mieszkań-
ców Eikeby, a także ludzi, którzy z tą sprawą w żaden
sposób związani nie byli. Ale trochę odmiany od
szarości powszedniego dnia zawsze się przyda, a pa-
nienkę Villemo, szczerą i niezależną, lubiła cała okolica.
Dominika znali mniej, mieszkał przecież w Szwccji.
  Minęło już ponad trzy dni, odkąd wyruszył na
poszukiwanie Villemo, było oczywiste, że coś mu się
przytrafiło.
  Nie wszyscy mieli konie, ten i ów musiał szukać dla
siebie miejsca na zadzie wierzchowca jakiegoś znajom-
ka czy kompana. Jechać powinien każdy, kto może!
Odprawiono tylko chłopców dziesięcio-, dwunastolet-
nich, poza tym z wdzięcznością przyjmowano każdą
pomoc.
  Uformował się spory oddział i leśnymi dróżkami
ciągnął w górę, ku Moberg.
  Zdecydowano wyruszyć wprost na poszukiwanie
miejsca, gdzie przetrzymywana była Villemo, nie zaha-
czając ani o Woller, ani o siedzibę wójta. Nie należało
ich ostrzegać przed czasem, by nie wyrządzili Villemo
krzywdy.
  Ludzie Lodu nie mieli teraz nikogo, kogo by można
nazwać głową rodu. Obawiązki z tym związane dzielili
pomiędzy siebie Kaleb, Brand, Andreas i Niklas.
Mattias nigdy nie był typem przywódcy. Był dobry,
miły, kochany przez wszystkich. Hilda, jego żona,
miała jednak dużo bardziej zdecydowany charakter i to
ona zarządzała majątkiem. W tę padróż jednak nie
wyruszyła, wojenna wyprawa to nie jej świat.
  Stary Brand natomiast jechał i nikt przeciwko temu
nie protestował. Gdy Jesper zobaczył swego przyjacie-
la z młodzieńczych lat szykującego się na wyprawę,
także zapragnął wziąć w niej udział. Wszyscy jednak
grzecznie, lecz stanowczo mu ta wyperswadowali.
Nikt nie chciał wlec za sobą kuśtykającego gaduły.
Zmarkotniały patrzył w ślad za odjeżdżającymi, dopóki
całkiem nie zniknęli za dalekimi drzewami. Wtedy
westchnął ciężko i poszedł do kuchni, by przy obficie
zastawionym stole zjeść po trudach nocy śniadanie.

  W oborze panowała cisza. Nad opuszczonym dwo-
rem kładły się coraz gęstsze ciemności. Oczy Villemo
przyzwyczaiły się już do mroku, tak że dostrzegała
jeszcze Dominika skulonego przy zagrodzie. Podkur-
czył nogi i siedział, opierając głowę na kolanach.
  Villemo zanosiła się suchym, gwałtownym kaszlem,
który przejmował Dominika lękiem.
  Nagle podniósł głowę.
  - Ciii!
  Na sianie w kącie coś zaszeleściło.
  - To tylko jeż - szepnęła. - Przychodzi tu od czasu
do czasu szukać jedzenia.
  - Jaka szkoda, że nic dla niego nie mamy!
  - Lubisz zwierzęta?
  - Bardzo. Ojciec mnie tego nauczył, ale ja sądzę, że
z tym człowiek się rodzi. W dzieciństwie miałem psa.
  - Trolla. Pamiętam. Był bardzo stary, prawda?
  - Tak, a kiedy w końcu musiał odejść do swoich
przodków, ja przez tydzień nie mogłem się ludziom
pokazać na oczy, tak bardzo po nim rozpaczałem.
Zresztą rodzice także.
  - Twój ojciec przywiózł go z Inflant, jeśli dobrze
pamiętam.
  - Tak, to prawda. - Dominik uśmiechnął
z czułością. - Mój ojciec to wspaniały człowiek. Trochę
nieobecny, jakby go otoczenie zupełnie nie interesowało,
żyje bardziej w świecie swoich książek niż w świecie
realnym. W praktycznych sprawach mama nie może
liczyć na jego pomoc, ale nie protestuje, zwłaszcza że ojcu
tak jest dobrze. Dzięki ojcu mama bardzo się zmieniła. Na
lepsze. Przedtem była niesłychanie wymagająca i nudna,
sam to pamiętam z wczesnego dzieciństwa, zanim ojciec
wrócił do domu. Uważała, że śmiech jest grzechem, że
okazywanie uczuć jest grzechem. Przysięgałem sobie, że ja
nigdy taki nie będę. Dlatego byłem taki szczery wobec
ciebie, Villemo. Chciałem, żebyś wiedziała, jak bardzo cię
kocham, jak cię pragnę. Twoje ciało zostało stworzone
dla mojego, twoja dusza i moja to dwie połówki, które
zostały rozdzielone na długo przedtem, zanim my
pojawiliśmy się na ziemi, a które teraz się odnalazły.
  Słuchała poruszona, później uklękła, trzymając się
mocno przegrody.
  - Ja myślę podobnie. Dominiku, zaczynam wie-
rzyć, że...
  - Tak, co chciałaś powiedzieć?
  - Nie, na to jeszcze za wcześnie.
  - Dziecino, zaraz może się okazać, że jest za późno!
  - Wiem. No dobrze! Zaczynam wierzyć, że cię
kocham, Dominiku. Ale to inna miłość niż do... No
wiesz. Wtedy to było dziecinne, pełne egzaltacji zadu-
rzenie. Teraz moje uczucie jest nieporównanie głębsze.
To coś, co kształtuje się powoli, co wypływa z samego
jądra mojej istoty.
  Dominik westchnął głęboko, potem także uklęknął
i poprosił:
  - Mów dalej !
  - Powiedziałam przedtem, że boję się, bym nie
wzięła za miłość dumy wypływającej z tego, że mnie
kochasz. Wiesz przecież, że zawsze czułam się z tobą
związana, że cię potrzebowałam. Chciałam u ciebie
szukać pociechy i opieki, ale oboje czyniliśmy to
niemożliwym. Dziś nauczyłeś mnie wiele. Pokazałeś
mi, że moje ciało tęskni za tobą, że pragnę, byś mnie
obejmował, całował... Mogę to bez obawy wyznać
teraz, na progu unicestwienia i gdy dzieli nas solidna
przegroda. Gdy cierpisz, cierpię wraz z tobą. Chociaż
to wszystko nie musi oznaczać miłości.
  - To prawda - zgodził się Dominik.
  - Miłość to coś bardzo trudnego do określenia. Ale
właśnie zaczynam odczuwać, że ten tajemmny dar
został mi dany. To ogromne szczęście, które sprawia,
że doznaję zawrotu głowy, gdy na ciebie patrzę. Które
pozwala mi zapomnieć o domu, o mamie i ojcu,
o grożącym nam niebezpieczeństwie, o głodzie, choro-
bie i zimnie. To jest miłość, prawda?
  - Masz rację, żc uczucie miłości trudne jest do
określenia. Jeśli jednak czujesz do mnie wszystko to,
o czym mówisz, to jesteś na dobrej drodze. Byłbym
wdzięczny nawet za połowę. Villemo, czynisz mnie
takim szczęśliwym, że chyba zaraz się rozpłaczę!
  Jeż skończył poszukiwania; usłyszeli, że przeciska
się pomiędzy dwoma palikami i rozczarowany wraca
do lasu.
  Villemo znowu zaczęła roztrząsać ich zmartwienia.
  - Gdybyśmy tak mogli stać się małymi zwierząt-
kami i uciec stąd, tak jak ten jeż. Och, Dominiku, co
myśmy uczynili Panu Bogu, że tak surowo nas karze?
  Dominik uśmiechnął się leciutko.
  - Jak słyszę, nadal mnsz problemy ze swoim stosun-
kiem do Boga? Zawsze je miałaś, jesteś do szpiku kości
przeniknięta wolą walki.
  - Niestety, trudno mi wierzyć w jakąś siłę wyższą.
Zwłaszcza teraz! Ty, jak wiem, jesteś człowiekiem
religijnym. Nie zasłużyłeś na to, by na uebie spadły
moje kłopoty. Ja nie mogę wierzyć w Boga, który
pozwolił, by jego jedynego syna przybito gwoździami
do krzyża. A potem już nikt nie słyszał jego głosu, choć
ludzie Kościoła mówili i mówili, że musimy czuwać, bo
przybycie Pana się zbliża. Oni mówią to po to, by
narzucić ludziom swoją władzę.
  - No, no - Dominik starał się ją uspokoić.
  - Oczywiście, jest wiele słuszności w dziesięciorgu
przykazań, lecz chrześcijaństwo nie ma wyłączności na
prawdę. Przecież takie zasady, jak "Nie czyń drugiemu,
co tobie niemiło", można w różnych formach spotkać
także poza chrześcijaństwem. Znam wspaniałych, prze-
nikniętych chęcią czynicnia dobra ludzi wśród tak
zwanych pogan czy sekciarzy, lecz należy ich karać,
ponieważ nie wierzą w Boga. Co takiego nadzwyczaj-
nego jest w tym, że się wierzy? A jeśli komuś umrze
ktoś z bliskich, to dla pociechy mówi mu się, że
powinien to potraktować jako próbę albo że Bóg wie,
co robi. Ja uwnżam, że to bluźnierstwo. Coś takiego
mogłoby się odnosić do jakiegoś żądnego przyjemno-
ści, nielitościwego i próżnego boga, który tylko chce
sprawdzić, jak bardzo go kochamy!
  Villemo mówiła teraz z wielkim podnieceniem.
  - Wielu ludziom wiara jest potrzebna dla stłumienia
lęku przed śmiercią. Jesteś miły dla nieznośnego
młodszego brata, nic dręczysz kota i wierzysz, to
pójdziesz do nieba. A nie, to niech cig diabeł porwie.
  Po chwili jednak głos jej przycichł, a wzrok złagod-
niał.
  - A mimo to potrzebujemy czegoś, w co byśmy
wierzyli. My, biedne ziemskie istoty, potrzebujemy
czegoś czy kogoś silniejszego od nas, do kogo można
się zwrócić, gdy wszystko inne zawodzi. Siły natury są
zbyt potężne dla małego człowieka. Wynajdujemy
sobie siłę, która by nas chroniła. Jedni wierzą w byka,
inni w trolle i jakieś ponadnaturalne istoty. Nie
uważam, że istnieje wielka różnica między wiarą
a wierzeniami, to jest dokładnie ta sama sprawa. Ale
wiara jest dozwolona, a za wierzenia i przesądy można
pójść na stos. Chętnie przyznaję, że kiedy popadnę
w prawdziwe tarapaty, modlę się do Boga. Jestem jak
wielu zatwardziałych grzeszników na łożu śmierci,
którzy nagle stają się bardzo religijni, bo w przeciwnym
razie widzieliby przed sobą jedynie pustkę i nicość. Ale
to krótkotrwała religijność. Gdy tylko niebezpieczeń-
stwo mija, znowu zaczynam bluźnić jak teraz. Dlatego
taka jestem chwiejna w moim stosunku do Boga.
  Dominik rzekł łagodnie:
  - O, nie! Kiedy popadasz w tarapaty, sięgasz do
źródeł siły Ludzi Lodu.
  - Ale to tylko teraz, w ostatnich czasach - rzuciła
pospiesznie. - Zdarzyło mi się to trzykrotnie. Pierwszy
raz w Romerike, kiedy miałam tę wizję o przyszłości,
drugi raz już tutaj, kiedy rzucił się na mnie szaleniec,
i trzeci raz, kiedy cię bili. A, i jeszcze przedtem coś
czułam na strychu w Grastensholm. To znaczy cztery
razy.
  - Czy nie możesz... skorzystać z tej siły, żeby nas
stąd uwolnić? - zapytał cicho.
  - Ja nad nią nie panuję. Nie mogę jej wywołać na
żądanie. Ona się we mnie pojawia sama, narasta jak
gwałtowny gniew lub jak przerażająco jasna świado-
mość. Nic nie mogę zrobić, to powstaje we mnie sama
z siebie. Ale ty? Co z tobą, przecież potrafisz czytać
w ludzkich myślach. Nie możesz nam pomóc?
  - Villemo, powiadam ci po raz już nie wiem który,
że ja nie umiem czytać w ludzkich myślach. Odbieram
jedynie jakby następstwa ich myśli, ogólny nastrój,
atmosferę.
  - Owszem, potrafisz odczytywać myśli. Zrobiłeś to
kiedyś, gdy byliśmy jeszcze mali. Ja schowałam ciastko,
a ty odgadłeś gdzie, pamiętasz?
  - Tak, ale wiedziałem, czego szukam, a poza tym ty
także pochodzisz z Ludzi Lodu i jesteśmy sobie bliscy.
  - Czy nic mógłbyś się jednak skupić? Nad tym, co te
bestie zamierzają z nami zrobić? Czy może chcą nas
zagłodzić?
  - Są zbyt dalcko ode mnie.
  - Nonsens! W Szwecji wyczuwałeś, że Are czeka na
twojego ojca i że czas nagli. I teraz też wyczuwałeś, że ja
ciebie potrzebuję.
  - Masz rację. Wobec tego mogę spróbować, cho-
ciaż taki jestem zmęczony i głodny. Mózg mam
zupełnie pusty. Spróbuj mi pomóc, jeśli możesz!
  Dominik znowu usiadł skulony. Villemo trwała
w śmienelnym milczeniu, nie miała odwagi nawet
drgnąć, koncentrowała się, by wspierać jego myśli.
Drapało ją w gardle, z nosa kapało, ale teraz najlżejszy
nawet dźwięk mógł wszystko zniszczyć. Niech więc
kapie!
  Dominik nie potrzebował wiele czasu.
  - Nie! - krzyknął nagle.
  Villemo wytarła nos brzegiem spódnicy i zapytała:
  - Widzisz coś?
  Dominik zerwał się na równe nogi.
  - Oni są blisko! Dlatego tak prędko wyczułem, co
się dzieje. Widzę płomienie. Czuję gorąco i zapach
dymu...
  Villemo zdawało się, że powoli kona ze strachu.
Zdążyła wykrztusić jedno tylko słowo:
  - Nie!
  - Zaraz tu będą.
  - Dominiku! O Boże, ta przegroda! Chcę być przy
tobie!
  Dominik rzucił się do drzwi, zaczął nimi szarpać, ale
czynił to już wielokrotnie - bez rezultatu. Drzwi były
solidne, a zamek umieszczony tak wysoko, że nie mógł
go dosięgnąć. Szarpał za kołki w przegrodzie, biegał
wzdłuż ścian, szukając jakiejś szczeliny... Nic nie
znalazł.
  Wrócił do Villemo i wziął ją za ręce.
  - Villemo, kocham cię - próbował ją uspokajać.
  - I ja ciebie. Teraz jestem tego pewna i to jest dobra
pewność, daje mi poczucie bezpieczeństwa.
  - Dziękuję ci, że mi o tym mówisz. To dlatego
ścinali drzewa. Żeby się las nie zapalił.
  Podskoczyli oboje, bo drzwi zewnętrzne otworzyły
się z hałasem.
  Było zupełnie ciemno, ale na zewnątrz, w oddali
płonęły pochodnie i w ich blasku zobaczyli na progu
zwalistą sylwetkę starego Wollera.
  - Villemo córko Kaleba!
  Widzieli, że odwraca twarz, jakby spoglądał za
siebie. Początkowo nie rozumieli dlaczego, potem
uświadomili sobie, że on się boi oczu Villemo. Nie
wiedział, że nie ma w nich teraz żadnej siły. Był tylko
bezgraniczny smutek wywołany myślą o tym, że
Dominik będzie musiał umrzeć. Villemo bała się, bała
się śmierci, choć starała się tego nie okazywać.
  - A, więc to tak? Postanowiliście nas tu spalić
żywcem?
  Stary drgnął.
  - Skąd, u diabła, o tym wiesz?
  - Nie zapominaj, że pochodzimy z Ludzi Lodu.
  Przez moment zdawało się, że Woller zatrzaśnie
drzwi i ucieknie, gdzie go oczy poniosą, lecz opanował
się.
  - Villemo córko Kaleba - powtórzył. - Zostałaś
skazana za czary. Sama jesteś sobie winna. Pójdziesz na
stos.
  Ze wszystkich sił starała się, by jej głos zabrzmiał
pewnie.
  - Oskarżyliście mnie o śmierć waszego syna i trud-
no, przyjmę ten niesprawiedliwy los, ale proszę was...
Dominik nic wam nie zrobił. Puście go wolno!
  Zwalisty chłop pomyślał przez chwilę.
  - Masz rację, jeżeli chodzi o ciebie, to musi być oko
za oko. Postanowiłem to już w chwili, kiedy przynie-
siono mi wiadomość o śmierci syna. Teraz nadszedł
czas spełnienia. Oddasz życie za życie mojego syna.
A ten tam, twój szwedzki zalotnik, on umrze za mojego
umierającego wnuka.
  - Nie wiedziałam, że macie wnuka.
  - Już niedługo nie będę miał.
  - A co mu jest?
  - Nic ci do tego.
  - Ale przecież Dominik nie jest winien choroby
waszego wnuka.
  - Oko za oko, ząb za ząb.
  Podeszła bliżej, a stary odskoczył z lękiem, choć
przecież Villemo nie mogła wyjść z zamknięcia.
  - Skoro dziecko jest chore, to dlacze o nie
prosicie o pomoc mojego wuja, Mattiasa Meidena?
Albo Niklasa? On ma uzdrawiające dłonie.
  - Ludzi Lodu? - Właściciel Woller splunął z naj-
większym obrzydzenicm. - Mam prosić o pomoc
diabelskiego pachołka?
  - Mattias Meiden co niedziela bywa w kościele.
A nie robiłby tego, gdyby służył diabłu.
  Dostała gęsiej skórki wymawiając te słowa. Wielu
było wśród Ludzi Lodu takich, którzy z trudem
przekraczali kościelne progi. Hanna i Grimar. Tengel.
Sol. Kolgrim... Wszyscy obciążeni.
  A ona sama? Czy też coś jej nie odpychało? Czy
to nic dlatego nie umiała się uładzić ze swoim
Bogiem?
  Stary Woller powicdział brutalnie:
  - Dosyć tego gadania! Teraz zrobię z wami koniec.
  I poszedł sobie. Tam gdzie stał wójt i jego ludzie.
  - Podpalimy dom najpierw od tamtej strony, to
widowisko będzie dłuższe, a oni będą mieli więcej
czasu, żeby się bać. Chcę słyszeć krzyki, błaganie
o litość. Ale litości się nie doczekają.





        ROZDZIAŁ XIII


  Marit rozpaczliwie rozglądała się w zapadającym
zmierzchu. Była bardzo zdenerwowana tym, że niczego
nie pamięta.
  - Wydaje mi się, że to w tamtą stronę - powiedziała
niepewnie.
  Oczy jeźdźców powoli przyzwyczajały się do zmro-
ku, bez trudu rozróżniali drzewa i krzewy. Ale to co
innego niż z głębi lasu na wzgórzach określić, gdzie leżą
poszczególne doliny.
  - Widzisz, tam niebo jest jaśniejsze - powiedział
asesor. - A ponieważ mamy grudzień, musi to być
południowy zachód. W zimie droga słońca jest krótka.
Czy przypominasz sobie, gdzie mógłby się znajdować
dwór?
  Zdawało jej się, że umrze ze wstydu, ale nie była
w stanie udzielić lepszej odpowiedzi:
  - Dużo zależy od tego, gdzie teraz stoimy, ale
myślę, że to tam... - jąkała nieśmiało.
  - Tak, chyba masz rację - powiedział pan przyjaź-
nie. - Pojedziemy tam, gdzie pokazujesz, bo wydaje się
to rozsądne.
  Droga na wzgórza pomiędzy Eng i Moberg zabrała
im dużo czasu. Do Zachodnich Wzgórz było dalej, niż
sądzili.
  Do asesora podjechał jeden z komorników.
  - Chciałhym coś powiedzieć, jeśli wasza wysokość
pozwoli.
  - Bardzo proszę - usmiechnął się asesor, rozbawio-
ny tym królewskim tytułem.
  Był to człowiek, który dużo przebywał na świeżym
powietrzu, polował i łowił ryby, a od wielu lat
przyjaźnił się z rodziną Meidenów z Grastensholm
i dlatego przyjechał natychmiast, gdy tylko po niego
posłano. Ów wójt, któremu teraz mieli się bliżej
przyjrzeć, od dawna zwracał na siebie uwagę asesora,
bo wciąż ktoś się skarżył na jego korupcję i nadużywa-
nie władzy. Dotychczas jednak wójt zawsze jakoś umiał
się wykręcić. Teraz nadarzała się okazja, by nareszcie
zrobić z nim porządek.
  - Tak, o co chodzi? - zapytał ascsor komornika, bo
ten jakby języka w gębie zapomniał, stanąwszy twarzą
w twarz z władzą.
  - No tak, bo jeżeli Marit Larsowa dobrze pokazuje,
to by się zgadzało. Bo po tej stronie wzgórz idzie prosta
droga do dworu Woller. Ale to taka stara leśna droga
i pewnie wszyscy o niej zapomnieli.
  - Że też nikt z nas nic odkrył tego dworu - za-
stanawiał się Kaleb. - Przeeież szukaliśmy wszędzie.
  - Na tym wzgórzu to nie za bardzo - powiedział
Niklas. - To zbyt daleko.
  - Nie jest tu specjalnie miło - wrtrąciła Marit.
- Bagna i...
  - Ach, tak, to ta okolica! - przypomniał sobie
Kaleb. - Byliśmy tu, Gabrietla i ja, ale zawróciliśmy na
skraju bagien, myśleliśmy, że tam się nie da przejchać.
Tak, chyba jesteśmy na właściwej drodze.
  We wszystkich wstąpił nowy zapał.
  Nie ujechali jednak daleko, gdy ludzie zaczęli wołać:
  - Patrzcie! Pali się!
  Żółte i czerwone płomienie strzelały w niebo,
zasnuwając je gęstym dymem i krwistą poświatą.
  - Jezus, Maria - szeptali ludzie i poganiali konie jak
się tylko dało w tej spowitej mrokiem nieznanej
okolicy.
  - Patrzcie pod nogi! - wołał Kaleb. - Zaczyna się
bagno. Alc musi prowadzić jakaś droga do dworu.
Musimy ją odnaleźć.

  Dziedziniec dworu zamknięty był z jednej strony
kamiennym budynkiem o drewnianym dachu, który
już dawno się zawalił. O tym Woller nie pomyślał
i nagle pożar wygasł. To znaczy paliła się, ale tylko
w tej części, gdzie kiedyś był dom mieszkalny. Wiatr
wiał jednak w niewłaściwym kierunku, iskry nie padały
na oborę.
  - Musimy podpalić jeszcze raz - wołał stary, prze-
krzykując syk ognia. - Tym razem od ściany stajni.
  Wraz z kilkoma ludźmi okrążył budynek, by dostać
się do drzwi stajni. Wójt i jego żołdacy stali kawałek
dalej, za zabudowaniami, by mieć lepszy widok. Z obo-
ry nie dachodził żaden dźwięk. Villemo i Dominik
uważali, że nie wolno im krzyczcć - tak długo, jak
długo zdołają wytrzymać. Klęczcli oboje bez ruchu,
trzymając się za ręce. Dominik szeptał słowa miłości
płaczącej cichutko Villemo, ona odpowiadała mu także
wyznaniami. Jeszcze nie ulegali panice, jeszcze nie czuli
ani dymu, ani ognia.
  - W takich chwilach człowiek zaczyna wzywać
Boga - powiedziała Villemo, próbując się uśmiechać
poprzez szloch.
  - Ja wzywarn Go od dawna - rzekł Dominik
z powagą.
  - Ale przynajmniej jesteśmy razem - westchnęła
Villemo.
  - Tak. A skoro i tak nie moglibyśmy żyć ze sobą...
  - To lepiej, że tak się stało? Może powiemy o tym
Wollerowi?
  - On nie ma pojęcia, czym jest miłość na śmierć
i życie.
  W tej samej chwili wójt i jego ludzie zastygli
przerażeni. Ze skraju lasu dobiegł ich gromki głos.
  - W imię Jego Wysokaści Króla Christiana Piąte-
go, ugaście ten morderczy pożar!
  - A co to za dowcipniś nadużywa królewskiego
imienia? - odkrzyknął wójt. - Ja jestem wójtem Jego
Wysokości i ja tu rozkazuję.
  W blasku promieni ukazał się liczny orszak konnych,
mężczyzn i kobiet. Widok najbliższych sprawił, że wójt
zadrżał i poczuł, jak krew odpływa mu z twarzy.
  Asesor powiedział władczo:
  - Madsie Asmundsson, jesteś pozbawiony godnoś-
ści wójta. A za śmierć tej młodej dziewczyny ty też
odpowiesz śmiercią.
  Stary Woller usłyszał, o czym mowa, i nie za-
stanawiając się długo krzyknął do swoich:
  - Teraz lepiej mieć ich żywych niż umarłych.
Wyprowadzić ich, szybko! I pędźcie z nimi do Woller,
jakby diabeł deptał wam po piętach!
  Sam dosiadł konia i ruszył jako pierwszy.
  Wójt prędko otrząsnął się z szoku. Miał szczerą
nadzieję, że Woller słyszał jego rozmowę z asecsorem
i zniknął z obojgiem więźniów. Oddalający się stukot
końskich kopyt utwierdził go w tym przekonaniu.
  - Jaka dziewczyna? - zapytał, udając zdziwienie.
- Palimy stare zabudowania, żeby przygotować ziemię
pod uprawę.
  - I potrzebujesz do pomocy aż tylu dragonów?
  - Mój panie, obrażacie mnie! Skoro sądzicie, że
trzymamy tu więźniów, to najlepiej sprawdzić!
  W spalonej części dworu nie było już nic do roboty.
Kaleb i Gabriella na czele reszty orszaku okrążali
zabudowania, żeby dostać się do stajni.
  Asesor przywołał ludzi z Akershus:
  - Pilnujcie dragonów, żeby żaden nie uciekł! Naj-
pierw zobaczymy, czy Mads Asmundsson jest tak
niewinny, jak mówi. Chodź, Mads! Sam!
  Nie przypadło to wójtowi do smaku. Najlepiej czuł
się w gronie swoich lub starego Wollera pomocników,
ale cóż, intruzów było zbyt wielu. Nie pozostawało mu
nic innego, jak słuchać.
  - Doprawdy nie rozumiem, o co jestem oskarżony,
panie asesorze. Miałbym tu więzić jakąś kobietę?
- pytał z obrażoną miną. - Uważam, że to niesłychane
pomówienie. Nie godzi się tak oskarżać najwiemiej-
szego sługi Jcgo Wysokości...
  - Ach, tak? Skaktavl jest innego zdania.
  - Ska...?
  Wójt był tak wstrząśnięty, że odebrało mu mowę.
Przeklinał w myśli swoich ludzi, którzy nie sprawdzili,
czy Skaktavl naprawdę zginął.
  Nikt jednak nie zwracał na to uwagi, wszyscy
pobiegli ku drzwiom do stajni.
  - Skaktavl mówił, że tu jest wejście - powiedział
Kaleb, którego nerwy napięte były do ostateczności.
- Wygląda na to, że obora jeszcze się nie zapaliła.
Prośmy Boga, żeby nie było za późno.
  - Tam nic nie ma - krzyczał wójt, którego prowa-
dzili ze sobą. Pochodnie oświetliły otwarte drzwi
obory. - Jak wszyscy widzą, pomieszczenie jest puste.
  Stanęli w przejściu.
  - Na Boga, co znaczą te przegrody? - zastanawiał
się Andreas.
  - Trzymali tu owce - pospieszył wójt z wyjaś-
nieniami.
  Kaleb obejrzał paliki i stwierdził, że drewno jest
zupełnie świeże.
  - Całkiem niedawno je tu wbili. Do kogo należy ten
dwór?
  - Teraz do nikogo. Jak widać, wszędzie pustki.
  Gabriella weszła do jednego z pomieszczeń i po-
chodnią oświetlała klepisko. Nagle podniosła coś
z ziemi, po czym wróciła do męża z wykrzywioną
bólem, śmicrtelnie pobladłą twarzą.
  Kaleb jęknął:
  - Włosy Villemo! Włosy Villemo!
  Chwycił wójta za gardło i potrząsał nim, nie będąc
w stanie wykrztusić ani słowa więcej. Trzeba go było
oderwać siłą, bo byłby zabił niegodziwca.
  Nadzieja opuściła szukających, ogarnęła ich roz-
pacz. Niklas wpadł do drugiego pomieszczenia, skąd
wołał:
  - Ktoś tu wisiał na ścianie!
  - Nie! - Krzyknął rozdzierająco Brand. - Zamor-
dowaliście syna Mikaela...
  Wszyscy wiedzieli, jak trudno jest ugasić gniew Branda,
gdy już się rozpali. Wójt, który czuł się osaczony wśród
tłumu wrogów, wrzasnął:
  - To nie j,a nie ja, to nie moi więźniowie, przysię-
gam!
  - Być może - odparł Andreas chłodno. - Ale
Skaktavl był twoim więźniem. Trzymałeś go tu przez
cały rok, ty nędzna kreaturo, tylko dlatego, że twoim
zdaniem zbyt łatwo uniknął kary za powstanie.
  Jeden z mieszkańców Svartskogen od dawna próbo-
wał coś powiedzieć.
  - Panie asesorze zdaje mi się że słyszalem tętent
końskich kopyt, oddalający się stąd zaraz po naszym
przybyciu.
  - Ja też słyszałem - poparł go inny.
  - Tutaj jest droga w dół! - zawałał ktoś trzeci.
  - Dokąd prowadzi ta droga? - zapytał asesor wójta.
  - Ja... nie wiem.
  - Nie udawaj głupiego, bo to się źle dla ciebie
skończy!
  - Ja... ja myślę, że ona prowadzi do Woller.
  - Dziękuję, to właśnie chcieliśmy wiedzieć. Mat-
tias, ja muszę tutaj zostać. Odpowicdzialność za wójta
i dragonów spoczywa na mnie i moich ludziach. Ale wy
weźcie kilku draganów z Akershus, zresztą was samych
by wystarczyło. Pędźcie co sił do Woller. Przyjadę za
wami, jak tylko unieszkodliwimy tych tutaj.
  Nie musiał dwa razy powtarzać. Większość obec-
nych natychmiast dosiadła koni i pognała drogą przez
las prosto do Woller.
  Okazało się to bliżej, niż sądzili. Opuszczony dwór
dlatego tak trudno było znaleźć, że z jednej strony od
suchego lądu oddzielały go bagna, a poza tym leżał
w głębokiej kotlinie, co prawda w obrębie parafii
Moberg, ale bliżej Eng.
  Majątek Woller pogrążony był w mroku i ciszy.
Budynki ustawione w czworobok ściśle otaczały roz-
legły dziedziniec. Ku wielkiemu zdziwieniu przybyłych
brama stała otworcm, więc nie zastanawiając się roz-
juszeni wpadli na podwórze.
  Komornicy na swoich powolnych szkapach nie
nadążali za innymi, część została w tyle. Nieoczekiwa-
nie za pierwszą, stosunkowo nieliczna grupą, brama się
zatrzasnęła...
  Na dziedzińcu zapłonęły pochodnie. W ich blasku
Ludzie Lodu i mieszkańcy Svartskogen, jedyni, którzy
zdążyli przekroczyć bramę, zobaczyli, że, zewsząd
mierzą w nich dzidy i widły do siana, które trzymają
zdecydowani na wszystko ludzie Wollera.
  Brand nie zwracał na to uwagi. Kipiąc gniewem
rzucił się do drzwi i zaczął walić w nie z całej siły.
  - Wychodź, Woller! Wytłumacz się! Jeżeli zamor-
dowałeś nasze dzieci, to cię osobiście zaprowadzę na
szubienicę!
  Czekali przez chwilę. Na dziedzińcu atmosfera była
napięta do ostateczności, ludzie Wollera przestępowali
nerwowo z nogi na nogę, przybysze trwali w bezruchu.
Kaleb zabronił im atakować.
  W końcu drzwi otwarły się z trzaskiem.
  - Kto tu zakłóca nocny spokój uczciwym ludziom?
- ryknął stary Woller.
  - Nie udawaj głupiego! - krzyczał Brand. - Przecież
trzymujesz tu Villemo i Dominika. Żądamy, byś ich
wydał! Żywych! Wiesz, że zaraz tu będzie asesor
z dragonami z Akershus, więc jeśli chodzi o ciebie, to
gra jest skończona.
  - Nie licz na to. Oni mają dość roboty z pil-
nowaniem ludzi wójta.
  - Zachowuj się rozsądnie. Możemy to załatwić
spokojnie, bez rozlewu krwi! My nie chcemy walki.
  Właściciel Woller rozejrzał się po podwórzu, oświe-
tlonym chybotliwym światłem pochodni. Szybko oce-
nił siły i stwierdził, że szanse są wyrównane; po obu
stronach było mniej więcej tylu samo chętnych do
walki. Jeśli pozwoli na starcie, dojdzie do krwawej
łaźni, której rezultat jest niepewny. Jego ludzie wpuś-
cili zbyt wielu gości.
  - No to załatwiajmy spokojnie - oświadczył krót-
ko. - Dostaniecie ich, jeżeli podpiszecie dokumenty,
które właśnie przygotowuję.
  - Co w nich jest?
  - Że w zamian za to dostanę Grastensholm, Lipową
Aleję i Elistrand.
  Przybysze jęknęli. Nad dziedzińcem zaległa cisza.
  Po chwili rozległ się ponury głos komornika ze
Svanskogen.
  - Taką samą lisią przebiegłością twój ojciec wydarł
mojemu ojcu Woller.
  Gospodarz nie uznał za stosowne mu odpowiedzieć.
  Gabriella, blada jak chusta, co sprawił ból ramienia
i lęk o córkę, nie wytrzymała dłużej.
  - Najpierw chcemy zobaczyć nasze dzieci! Przeko-
nać się, czy żyją!
  - Po co wam oni? Dziewczyna to czarownica.
Prędzej czy później skończy na stosie. Chcieliśmy tylko
skrócić jej cierpienia.
  - Villemo nie jest czarownicą.
  - Nie? To zapytaj, kogo chcesz tutaj. Zapytaj...
  - Ja chcę ją zobaczyć! - krzyknęła Gabriella, tłu-
miąc wściekłość i strach. - Coście z nią zrobili?
  Woller dał znak komuś stojącemu za nią i na
oświetlone schody została wyprowadzona Villemo.
Ręce miała związane z tyłu. Bez przerwy pociągała
zakatarzonym nosem. Wydawała się taka drobniutka
i bezradna. Była ostrzyżona niemiłosietnie krótko
i przemarznięta.
  - Niech ktoś zrobi choćby jeden krok, a ona padnie
martwa - warknął Woller.
  - Villemo!
  Krzyk Gabrielli zabrzmiał jak stłumiony szloch.
  - Mamo, najdroższa mamo i ojcze - łkała Villemo
i w tym łkaniu zawierały się wszystkie cierpienia, przez
jakie przeszła.
  - A Dominik? - zapytał Brand. - Gdzie jest wnuk
mojego brata?
  - Ten młody człowiek sprawiał kłopoty, kiedy
przewoziliśmy dziewczynę tutaj. Byliśmy zmuszeni
potraktować go dosyć szorstko, ale sam temu jest
winien. Nic takiego mu się nie stało. Z moim synem,
Monsem, obeszliście się gorzej.
  Kaleb zapytał ostro:
  - Po co wam tyle majątków, skoro nie macie
dziedzica?
  To było brutalne, Kaleb zdawał sobic z tego sprawę,
ale widok tak okropnie potraktowanej córki sprawiał,
że tracił panowanie.
  - On ma dziedzica - powiedziała Villemo i teraz
wszyscy usłyszeli, jak bardzo jest przeziębiona. - On
ma córkę i wnuczka, który teraz jest śmiertelnie chory.
Wuju Mattiasie, może wuj by spróbował go uratować?
Wuj i Niklas?
  - Trzymaj gębę, dziewczyno! - uciął Woller.
  - Owszem, chętnie spróbuję - oświadczył Mattias.
- Zabrałem ze sobą duży zapas środków leczniczych na
wypadek, gdyby młodzi potrzebowali pomocy.
  - Nie potrzebuję niczego od czeladników diabla.
  - Mattias jest całkiem normalnym doktorem - po-
wiedział Brand. - A Niklas ma uzdrawiające dłonie. On
może...
  - Nigdy w życiu! - warknął Woller. - Do tego
domu żaden z Ludzi Lodu nie wejdzie! Bo Ludzie Lodu
to szatański pomiot! Sam będę leczył mojego wnuka.
  W zachodnim skrzydle domu, na górze, otworzyło
się jakieś okno.
  - Ojcze! Proszę cię!
  Wszyscy spojrzeli w tamtą stronę. Stała tam młoda
blada kobieta, dygocząca ze strachu, bo odważyła się
przeciwstawić ojcu.
  On, czerwony na twarzy ze złości, wycelował w nią
wskazujący palec.
  - Trzymaj się z daleka od tego! I zamknij okno!
Natychmiast!
  Twarz dziewczyny skrzywiła się w grymasie nie-
zdecydowania, już chciała się cofnąć, lecz powstrzymał
ją głos Andreasa:
  - To jej dziecko. Ona ma prawo decydować. Jeśli
ona chce, żeby Mattias obejrzał dziecko, to trzeba jej
usłuchać!
  - Usłuchać? Baby?
  Brand pochylił głowę i groźnie popatrzył na Wol-
lera.
  - Ty nie Szatana się boisz, bo od dawna jesteś
w jego mocy, ty, który sam od Złego pochodzisz.
Chodzi o to, że nienawidzisz Ludzi Lodu, i jest sprawą
twojej ambicji, by nas pokonać. Dla tej właśnie chorej
ambicji chcesz poświęcić życie dziecka i spokój matki.
Twój wnuk ma szansę ratunku, a ty nie chcesz jej
przyjąć! To jakim ty właściwie jesteś ojcem i dziad-
kiem?
  - I tak nie potraficie uratować dziecka, więc po co
to całe gadanie? - syknął Woller z nienawiścią.
  - Tego nie możesz wiedzieć. Jeżeli boisz się ponad-
ludzkich zdolności Niklasa, to przynajmniej zgódź się
na pomoc Mattiasa! On jest najzupełniej normalny.
  - Niczego się nie boję...
  Stary zorientował się, że zaczyna przeczyć sam sobie,
więc odwrócił się zirytowany.
  - Dobrze, chodźcie! Wy dwaj, doktor i magik. Daję
wam godzinę. Nie uzdrowicie chłopca w tym czasie, to
majątki są moje. A jak je dostanę, to możecie sobie
zabrać i czarownicę, i jej rycerza.
  Nikt nic na to nie odpowiedział. Villemo wprowa-
dzono znowu do domu, Dominika w ogóle nie
zobaczyli. Mattias i Niklas poszli do chorego dziecka,
reszta czekała dziedzińcu. Usiedli na schodach i gdzie
kto mógł.
  Noc była pogodna, ale nie zwracali na to uwagi. Lęk
ściskający ich serca stawał się coraz trudniejszy do
zniesienia.
  - Godzinę? - szeptała Gabriella do Kaleba. - Co oni
mogą zrobić przez godzinę? On celowo stawia takie
warunki.
  - No właśnie. Ale ja go nie rozumiem. Asesor ze
swoim orszakiem nadjedzie lada moment, a wtedy co
on będzie miał na swoją obronę? Prawdopodobnie liczy
na to, że wymusi podpisanie dakumentu, zanim asesor
przybędzie z odsieczą.
  - Słyszałeś, co on powiedział do Mattiasa, zanim
zamknęli drzwi?
  - Nie.
  - Że w dokumentach napisał, iż majątki zostają
sprzedane za dwie cielęce skóry. "I zgadnij, czyje skóry
mam na myśli", syknął. Co to za okropny człowiek!
  Kaleb pobladł jeszcze bardziej.
  - Ale ona żyje - dodała Gabriella. - A to najważ-
niejsze.
  - Tak. Dzięki ci, Boże! Wierzę, że zdołamy ją stąd
wydostać.
  - Oczywiście! Ale nie mów tego głaśno, żeby
Woller nie usłyszał!
  Mattias z Niklasem weszli do izby, gdzie czekała już
córka Wollera z dzieckiem. Z bliska wydawała się
jeszcze bardziej bezbarwna, lecz jej miłości do synka nie
można było nie dostrzegać. Splatała nerwowo dłonie
i wpattywała się w przybyłych wielkimi, pełnymi
nadziei oczyma.
  - Odsuń się, dziewczyno - rozkazał jej ojciec.
  - Teraz zobaczymy, do czego się nadaje wasza sztuka!
  Mattias przyniósł ze sobą skrzyneczkę z lekami,
postawił ją teraz na stole i pochylił się nad dzieckiem.
  Malec spał, a może był nieprzytomny, trudno
określić. Oddychał szybko, lecz cichutko niczym pisklę.
  - Od dawna jest taki? - zapytał Mattias.
  - Od zawsze - rzucił stary cierpko. - Zawsze to
było chuchro, ale od kiedy ci ze Svartskogen zabili mu
ojca, w nim cała moja przyszłość.
  - A córka nic nie znaczy? - zdziwił się Mattias.
  Stary tylko prychnął.
  - A poza tym skąd wiecie, że to ludzie ze Svarts-
kogen zabili waszego zięcia?
  - Skąd wiem? To przecież jasne! Mój zięć był sam,
kiedy to się stało. Oni tylko na takie okazje czyhają!
  - Każdy sądzi według siebie - powiedział Mattias.
  - Czy mogę rozebrać dziecko? - zwrócił się do matki.
  Ta rzuciła się do łóżka i drżącymi rękami zaczęła
zdejmować z małego ubranie. Dziecko obudziło się
i popiskiwało słabiutkim, pełnym udręki głosikiem.
  Mattias westchnął.
  - Godzina to naprawdę bardzo mało. W najlepszym
razie zdążymy tylko postawić diagnozę. Może będzie-
my mogli powiedzieć, jak należy z nim postępować.
Ale uzdrowić go przez ten czas...
  - Taki jest warunek.
  - W takim razie myślę, że tylko Niklas mógłby
tchnąć w niego życie.
  - Żadnych nieczystych sztuczek!
  Zobaczyli drobne, wynędzniałe dziecięce ciałko.
Mattias położył chłopca na okrytym kołderką stole.
Ostukiwał malca dokładnie, systematycznie. Od czasu
do czasu z małej buzi wydobywał się słaby pisk.
Dziecko wyglądało na nie więcej niż pół roku.
  - Co on dostaje do jedzenia?
  - Najlepsze, co mamy - warknął dziadek. - My tu
nie skąpimy na jedzeniu.
  Mattias spojrzał pytająco na matkę.
  - Dostaje mleko... i chleb, i wszystko, co my
jadamy. Ale on wszystko zwraca. Przeważnie, oczywiś-
cie, zupę mleczną.
  - I zawsze tak było?
  - Nie. Z początku szło nawet dobrze. Ale teraz jest
tylko gorzej i gorzej. - Młoda kobieta zaczęła płakać,
a ojciec pokrzykiwał na nią, żeby przestała.
  - A krew się pokazuje?
  - W pieluchach? Tak.
  Mattias zmartwił się. Niełatwo postawić tu diagnozę.
  - Powiedz mi, jest może jedzenie, coś, co szczegól-
nie źle znosi?
  - Nie. Ze wszystkim tak samo.
  - A krowie mleko? Wiele dzieci źle znosi mleko od
krowy.
  Zastanawiała się przez chwilę spłoszona, wzrok
miała rozbiegany.
  - Nie, zawsze tak samo, cokolwiek zje.
  - A śluz w pieluchach bywa?
  - O, tak!
  - To by się zgadzało! Wygląda to na katar kiszek,
który trudno leczyć.
  - Patrzcie, patrzcie! Tyle to ja sam bym powiedział!
- szydził stary.
  - To trzcba było powiedzieć! - odciął się Niklas,
który do tej pory stał w milczeniu pod ścianą. - Nie
musielibyśmy niepotrzebnie tracić czasu.
  - Milcz, bezwstydny szczeniaku!
  Było oczywiste, że Wollerowi żaden katar nigdy
nawet przez myśl nie przeszedł.
  Mattias starał się ich uspokoić.
  - Teraz przepiszę dietę, tylko to należy mu dawać
do jedzenia i zioła do picia.
  - Co? Jakicś znachorskie sposoby? - skrzywił się
stary.
  - Nic podobnego! Ale to - tu wyjął ze skrzynki
jakieś pudełeczko - to jest proszek, który odziedziczyli-
śmy po naszych znających się na magii przodkach.
Zostawiam to waszej córce, bo ona najlepiej potrafi
ocenić stan dziecka. Mały powinien dostawać co rano
szczyptę tego proszku.
  - Wyrzuć to! - zawołał Woller, wyciągając rękę do
córki.
  Zdążyła jednak odskoczyć i mocno zacisnęła dłoń na
drogocennym skarbie.
  - Nie robiłbym tego na waszym miejscu - powie-
dział Mattias do Wollera niezwykle łagodnie. - Duński
król Christian Czwarty bardzo chciał zdobyć przepis na
ten proszek po tym, jak mój kuzyn, Tarjei Lind z Ludzi
Lodu, wyleczył jego brzuszne dolegliwości. Ale go nie
dostał. Mój pradziadek Tengel leczył pewnego pastora
tym właśnie proszkiem i duchowny nie protestował,
chociaż wiedział, że to czary.
  Stary mruknął coś pod nosem, ale dał za wygraną.
  - Teraz przygotuję wywar, który dziecko powinno
natychmiast wypić. Używam do tego wyłącznie uzna-
nych ziół, tak że nie musicie się niczego obawiać. Mogę
dostać gorącej wody?
  Córka Wollera podeszła do drzwi, żeby wydać
polecenia, i natychmiast wróciła do synka.
  - Przez jakiś czas nie należy mu dawać krowiego
mleka - powiedział Mattias. - Zupę dla niego proszę
gotować tylko na czystej wodzie, tak jak napisałem
w recepcie. Ale, mój dobry Woller - zwrócił się do
starego - jak wy sobie wyobrażacie wyleczenie takiego
kataru w ciągu jednej godziny? Zresztą już wiele z niej
nie zostało.
  - Taka jest moja wola.
  Mattias westchnął. Poszukał w skrzynce lekarstwa
przeciw gorączce i mieszał je w miseczce:
  - W takim razie nie widzę innej rady, jak poprosić
Niklasa o pomoc - powiedział.
  - Szarlataneria - mruknął właściciel majątku. - Ale
proszę bardzo! Chcecie wezwać diabła do łóżka dziec-
ka, to niech będzie!
  - Sztuka uzdrawiania to dar, mój panie - powie-
dział Mattias łagodnie. - I nie naszą rzeczą jest
rozstrzygać, czy pochodzi on z nieba, czy skądinąd. Ja
wiem jedynie, że mój pradziad Tengel przyczynił
ludziom wiele szczęścia i pociechy swoimi rękami,
a Niklas dotychczas nie chciał, żeby ktokolwiek wie-
dział, co potrafi. Mógłby być bogaczem, bóstwem, do
którego ludzie pielgrzymują, ale on nie chce. Jest
bardzo skromnym młodym człowiekiem, który nie
rozgłasza, że sam Pan w niebiosach wybrał go, by mu
służył. Ani że wybrał go książę ciemności.
  - Ale teraz to robisz - syknął Wolłer, patrząc ze
złością na Niklasa. - Dlaczego?
  - Bo chcę uratować moich krewnych. Zawsze
byliśmy sobie bliscy, my troje, i wszyscy przynieśliśmy
na świat szczegóane zdolności.
  - O, dziękuję, widziałem, jakie zdolności ma Vil-
lemo. I nie chcę mieć z niczym takim do czynienia. Aha,
to ten drugi też nie jest normalny? A co on umie?
  - Czytać w waszych myślach - oświadczył Niklas
nie bez triumfu w głosie.
  Stary spojrzał na niego przestraszony.
  - Ach, to był on...
  - Co on?
  Woller gadał teraz sam do siebie.
  - To on wiedział, że mamy podpalić.
  - Tak, Dominik mógł coś takiego wiedzieć.
  Starego przeniknął dreszcz.
  Niklas mówił dalej już nieco łagodniejszym tonem:
  - A ja zrobię, co będę mógł, ponieważ to małe
dziecko zasługuje na ratunek. I ze względu na jego
matkę, która w tym domu nie zaznała chyba wiele
radości.
  W oczach Wollera pojawiło się zdziwienie, jakby
chciał zapytać: "a nie ze względu na mnie?" Wkrótce
jednak twarz jego przybrała znowu swój normalny
wyraz.
  - To bierz się do roboty, zamiast stać tu i wygłaszać
kazania!
  Niklas popatrzył na swoje ręce i uważnie obser-
wowany przez matkę dziecka, która nie mogła opano-
wać drżenia, położył je na chudziutkim ciałku. Przesu-
wał dłonie po sinobladej skórze malca, gładził przez
chwilę jego zapadłe policzki i z uśmiechem spoglądał
w przestraszone oczy. Nawet stary Wołler musiał
przyznać, że nie było w tym nic, co by ptzywodziło na
myśl wiedżmy i demony.
  W pokoju panowała cisza. Gospodarz także siedział
bez ruchu. Jedyne, co zakłócało spokój, to chrobot
łyżki w naczyniu, w którym Mattias mieszał swoją
miksturę, i kroki dziewczyny, która przyniosła gorącą
wodę.
  Wkrótce lekarstwo było gotowe.
  - Najlepiej, żebyś dała to dziecku sama - zwrócił się
Mattias do matki.
  Usłuchała natychmiast. Mały połykał obojętnie,
ledwie otwierając drobne usta. Niklas przez cały czas
nie odrywał od niego rąk.
  Gdy chłopiec zjadł wszystko, matka wyprostowała
się i powiedziała:
  - Zaraz pewnie wszystko zwróci, trzeba tylko
poczekać.
  - Długo to zwykle trwa? - spytał Mattias.
  - Nie, już powinno się zaczynać.
  Czekali, ale nic się nie stało.
  - A reszta, to trochę, co zostaje, przelatuje przez
niego w pieluchy - dodała matka z westchnieniem.
  Znowu chwilę czekali.
  - Czy on siada?
  - Tak, ale trzeba go podpierać. Jest za słaby.
  - To podnieś go! Tak będzie mu lepiej po jedzeniu.
  - Ale on zaraz wszystko zwymiotułe.
  - Musimy spróbować.
  Matka ujęła maleńką istotkę pod paszki. Odnosiła
się do synka z największą czułością i miłością.
  Chłopcżykowi odbiło się lekko.
  - No tak... - przesttaszyła się matka. - Tak się
zawsze...
  - Może lepiej, żebym ja się znowu nim zajął
- powiedział Niklas i wziął chłopca w ramiona.
- Jeszcze nie skończylem. Jak mu na imię?
  - Erling - szepnęła matka nieśmiało.
  - Cześć, Erling - Niklas uśmiechał się czule do
malca. Trzymał go mocno pod pachy, bo plecki
dziecko miało wiotkie. Matka pojaśniała ze szczęścia
i dumy, że ktoś tak się żajmuje jej dzieckiem.
  Ręce Niklasa były ciepłe i delikatne, mocno trzymały
małe ciałko. I nagle, kiwając niepewnie główką, mały
spojrzał w stronę matki. Dostrzegł znajomą twarz
pośrod tylu obcych i uśmiechnął się słabiutko, jakby
brakowało mu wprawy.
  - On się śmieje! - zawołała matka. - Erling się
śmieje, ojcze! Nie robił tego od nie wiem jak dawna.
  - Po prostu nic go już nie boli - rzekł Mattias
spokojnie. - Lekarstwo i ręce Niklasa zrobiły swoje.
  Woller wstał.
  - Możecie sobie zabrać waszych krewnych - powie-
dział sucho i wyszedł z izby.
  Niklas oddał dziecko matce i także ruszył ku
wyjściu, Mattias zaś pouczał ją jeszcze, jak ma po-
stępować z chłopcem. W sieni na dole stary Woller
z rozmachem otwotzył drzwi wejściowe i wrzasnął do
Branda:
  - Możecie iść! Nie będziemy więcej walczyć.
  Sam wrócił do swoich pokoi. Nie wiadomo, co miał
zamiar robić.
  Na dziedzińcu zapanował chaos. Przybył asesor ze
swymi ludźmi. Strażnicy Wollera, którzy nie bardzo
wiedzieli, jak się zachować, wpuścili ich za bramę,
Niklas wyjaśnił, co się stało, i na wieść o tym Ludzie
Lodu rzucili się uwolnić obo?e więźniów. Asesor
oświadczył, że tak łatwo Woller nie uniknie odpowie-
dzialności za wszystkie swoje sprawki, i wszedł do
domu, a Gabriella głośno wzywała Villemo, która
w końcu wyszła z jakiejś izby, wciąż z rękami skrępo-
wanymi na plecach, prowadzona przez dwóch straż-
ników.
  - Gdzie jest Dominik? - dopytywała się żałośnie.
  - Tu - odparł jeden z nadzorców i otworzył jakieś
drzwi.
  Dominik siedział skulony pod ścianą, związany,
z pokrwawioną twarzą.
  Villemo padła przy nim na kolana i szeptała:
  - Och, Dominiku!
  Nic jednak nie mogła zrobić, mając sama spętane
ręce.
  Dominik spojrzał na nią i, choć cierpiał, twarz mu
pojaśniała.
  - Villemo! - szepnął pełnym miłości głosem.
  Kaleb i Gabriella, Brand i Niklas i wszyscy, którzy
przyszli, by ich uwolnić, zdrętwieli na dźwięk tych słów
i spoglądali po sobie bezradnie. Na twarzach wszyst-
kich malowało się przerażenie.
  Po chwili Gabriella pochyliła się z rozpaczą nad
Villemo. Zaczęła rozwiązywać sznur na rękach córki
i podniosła ją, zanim ta zdążyła zbliżyć się do Dominika.
  - Chodź, Villemo - szeptała.
  Inni zajęli się tymczasem Dominikiem, uwolnili go
z więzów i pomagali mu wstać.
  - Mamo, wytrzyj mi nos - szepnęła Villemo. - Nie
mogę ruszyć rękami.
  Wtedy Gabriella wybuchnęła płaczem:
  - Ach, dziecko, dziecko najdroższe!
  - Taka jestem głodna, mamo - skarżyła się Villemo.
- I taka brudna. I przemarznięta. I zaziębiona. Chcę do
domu!





        ROZDZIAŁ XIV


  Tak zimno w tej oborze. Marznę okropnie.
  Wiatr wieje mi w twarz. Czy już nie jestem w obo-
rze?
  Siedzę na koniu! Ktoś trzyma mnie mocno. Domi-
nik. Czuję się bezpieczna. Ktoś mnie otulił peleryną.
Zdaje mi się, że to samodział, ale nie jestem pewna.
Końskie kroki... Słyszę wiele końskich kroków. Za
nami. Ścigają nas, Dominiku. Musimy się spieszyć.
Jedź szybciej!
  Strach, wciąż strach. Czy moje życie było kiedyś
wolne od strachu?
  Tak trudno oddychać. Ciężko. Coś rozrywa mi
piersi. Czuję ból w boku. Jakieś kłucie.
  - Ten kaszel mi sie nie podoba, Villemo.
  Głos ojca. To ojciec trzyma mnie tak mocno.
  - Dominiku?
  - Dominik jest z nami. On i Niklas jadą na jednym
koniu.
  - Jest tak zimno, a on jest prawie nagi i okaleczony.
  - Daliśmy mu pelerynę.
  Gdybym mogła odwrócić trochę głowę... Tak, jadą
za nami. Wielu, wielu jeźdźców. Cały orszak podąża za
nami w tym zimnym, mglistym rozświcie, wszyscy
milczący, poważni.
  Teraz sobie przypominam, chociaż słabo, ale sobie
przypominam. Zostaliśmy podpaleni w oborze. Pamię-
tam, jaki to był szok dla moich przeziębionych płuc,
kiedy wyprowadzono mnie z obory na dwór, na
mroźne nocne powietrze...
  Zdaje mi się, że tego nie zniosłam.
  - Robisz się coraz cięższa w moich ramionach,
Villemo. Czy ty nie zasypiasz?
  - Nie, tato. Tylko czuję taki ból w piersiach.
  Gniew w oczach ogromnego mężczyzny.
  - Oni bili Dominika, ojcze.
  - Teraz czuje się już lepiej. Ale Mattias mówi, że
dostał zakażenia krwi w tych ranach na rękach. Musimy
się bardzo spieszyć do domu.
  - Ja jestem jak ptak, który sprowadza nieszczęście.
Tyle cierpień z mojego powodu.
  - Jesteś wspaniałą małą dziewczynką, Villemo.
Skaktavl też to mówi.
  - Skaktavl?
  - Ciężko ranny leży w Grastensholm. To on opo-
wiedział nam o was.
  - Skaktavl uratowany? Bogu niech będą dzięki!
  Taka jestem słaba. Wszystko wiruje wokół mnie.
Nie mam siły rozmawiać. Ojciec obejmuje mnie moc-
no. Jedzie szybciej.
  - Orszak robi się coraz mniejszy?
  - Ludzie wracają do swoich domów, odłączają się
jeden po drugim, na każdym rozstaju ktoś ubywa.
Teraz możemy im tylko dziękować, ale później od-
płacimy im za tę pomoc jak należy.
  - Tak. To już jesteśmy w naszej parafii?
  - Już.
  - Jak dobrze wrócić do domu!
  Ojciec nic na to nie mówi. Wygląda na prze-
straszonego.
  Boże, jaka jestem zmęczona!
  - Marzyłam o kąpieli. W ciepłej, rozkosznej wo-
dzie. Ale teraz nie wiem, czy dam radę.
  - Zobaczymy w domu.
  Jakaś aleja. Wszyscy się zatrzymali.
  Głos Dominika:
  - Zobaczymy się jutro, Villemo.
  Ja go nie widzę. Jest tak ciemno. Niebo szarzeje nad
horyzontem, lecz poza tym ciemno.
  - Tak. Dziękuję ci za wszystko, Dominiku!
  - I ja ci dziekuję!
  Wuj Mattias:
  - Kalebie, najpierw opatrzę Dominika, a zaraz
potem prżyjadę do Elistrand.
  - Dobrze.
  Odjechali lipową aleją. Drzewa są teraz nagie,
ale ja uważam, że jest tu pięknie, nawet kiedy
nie ma liści. Gałęzie jak czame ręce wyciągają
się ku niebu.
  Teraz zostało nas już tylko kilkoro. To mama, na
swoim koniu.
  - Hej, mamo!
  - Hej, kochanie! Zaraz dostaniesz jeść, ogrzejesz się
porządnie i odpoczniesz.
  - Czy łóżko jest czyste? Z białą pościelą?
  W niebie nie może być lepiej niż w takim marzeniu
o świeżej pościeli.
  - Villemo, Villemo, czy ty zasypiasz?
  Ojciec pyta, ale ja nie mogę mówić.
  - Musimy się spieszyć, Gabriello.
  Lęk w głosie ojca. Nie jestem w stanie odpowie-
dzieć.


  Jak ja się tu znalazłam?
  To kuchnia w Elistrand. Ciepło, ogień trzaska
w piecu. Jestem opatulona w ciepłe skóry.
  - Powinnam się chyba najpierw wykąpać...
  - Już się kąpałaś, nie pamiętasz?
  To mama mówi. Ma takie błyszczące oczy.
  - Tak, mam mokre włosy.
  - Umyliśmy je. Dokładnie.
  - Mamo, bądź tak dobra i obetnij mi równo te
postrzępione kosmyki. Najlepiej jak potrafisz.
  - No wiesz co? Masz siłę myśleć o urodzie o szóstej
rano po takiej nocy?
  - Ale Dominik dzisiaj przyjdzie.
  - Nie przyjdzie. Mattias kazał mu leżeć w łóżku,
a Niklas pilnuje, żeby się nie ruszał. U ciebie też Mattias
był i cię badał. Masz zapalenie płuc, Mattias nie mógł
zrozumieć, jakim sposobem trzymałaś się na nogach,
bo musisz być chora już od dawna. On uważa, że masz
niezwykle silną wolę.
  O, jak wszystko wiruje! Ja... nie widzę dobrze...
  - Kaleb! Zdaje mi się, że ona znowu mdleje!
Musimy ją położyć do łóżka.
  - Tak, myślę, że zjadła już wystarczająco dużo tej
zupy mlecznej, prawda?
  - Udało mi się wlać w nią kilka łyżek. Choć myślę,
że tego nie zauważyła.
  Ktoś mnie niesie. Wszystko mi się zamazuje. Domi-
niku, dlaczego cię tu nie ma? Chcę być z tobą.
  Twarze.
  Ludzie, którzy wchodzą i wychodzą. Zawsze ktoś
siedzi przy moim łóżku. Zmieniają się, ale zawsze ktoś
jest.
  Przelęknione, piękne oczy mamy. Nie bój się,
mamo. Jest mi dobrze, chociaż nie mogę mówić.
  Bezpieczna dłoń ojca.
  Wuj Mattias od czasu do czasu. Niklas o ciepłych
rękach.
  Jakie one ciepłe. Nigdy przedtem ich nie dotykałam.
Promieniuje z nich siła.
  Raz zdawało mi się, że to Dominik, ale nie jestem
pewna, to mógł być sen. Widziałam go jednak. Stał bez
ruchu i patrzył na mnie, i tyle miał smutku w oczach.
Chciałam go dotknąć, ale nie mogłam.
  Zmieniają mi pościel. Często. Służące są dla mnie
takie miłe. Wszyscy są mili. Jak ja im to powiem?
  Czy to nie pastor przychodził tu do mnie? Czytał coś
i czytał.
  Światło. Radość. Dobre jedzenie. Wszyscy do mnie
przychodzą. W pokoju jest pięknie. Ładne kilimy na
ścianach.
  To znowu zwyczajny pokój.
  Twarze pojawiają się i znikają. Kiedyś widziałam je
tu wszystkie razem. Cała rodzina przyszła. Głaskali
mnie po policzkach.
  A potem poszli sobie. Ale nigdy nie jestem sama.
  Strach. O, pomóżcie mi!
  - Villemo, Villemo, spokojnie, to tylko zły sen.
  Walka, żeby wrócić do rzeczywistości.
  - Och, ojcze, zdawało mi się, że jestem w oborze.
To było takie upokarzające! Takie upokarzające, ojcze,
nigdy wam nie opowiadałam, przez co musiałam
przejść. A oni jeszcze uwięzili Dominika. I Skaktavla.
Paliło się, ojcze, ogień huczał, a ja krzyczałam...
  - Słyszeliśmy to. Ale mimo tych koszmarów czu-
jesz się teraz lepiej, prawda?
  I znowu strach. Zapomnij o tym, zapomnij o tym!
  - O, tak. Oddycham dużo lżej. I nie boli mnie
w boku. Ale jestem bardzo zmęczona.
  - To zrozumiałe. Mattias jednak mówi, że zdrowie-
jesz. Dominik też już wstał, a i Skaktavl się chyba
wygrzebie.
  - Czy będę mogła ich odwiedzić?
  - Skaktavla nie. Leży jeszcze w łóżku.
  - A Dominika?
  - On już tu był wiele razy. Dziś pewnie też
przyjdzie.
  Jak rozkosznie to słyszeć. Czuję, że uśmiecham się
całą twarzą.
  Mroczne myśli przepływają przez moją głowę.
  - A stary Woller? A wójt?
  - Wójt został uwięziony, osądzony i stracony.
  Przenika mnie dreszcz, głęboki, mocny.
  - Czy muszę zawsze zostawiać za sobą śmierć?
  - Przecież to nie twoja wina! Został tak surowo
ukarany przede wszystkim za traktowanie Skaktavla.
I za mnóstwo innych przestępstw. Mamy już nowego
wójta, rzeczowego i sprawiedliwego, na pewno go
polubisz. Co do Wollera, to są argumenty za i przeciw.
Chodzi o krwawą zemstę między rodzinami z Woller
i ze Svanskogen, a po części także pomiędzy ludźmi ze
Svartskogen i nami oraz Wollerami i nami.
  - Nigdy nie było krwawej zemsty między nami
i Svartskogenami!
  - Nie, ale wiesz przecież, jak oni nas nienawidzili.
Teraz to już chyba minęło. Okazało się zresztą, że
krwawa zemsta pomiędzy rodami z Woller i ze Svarts-
kogen zebrała bardziej krwawe żniwo, niż ktokolwiek
przypuszczał. Przez te lata Svartskogenowie zabili
ośmiu ludzi z Woller, Wollerowie zaś dziesięciu ze
Svartskogen. Stało się to co prawda w ciągu blisko
pięćdziesięciu lat, ale mimo wszystko!
  - Boże kochany, przecież to szaleństwo!
  - Oczywiście. A ukoronowaniem wszystkiego była
śmierć Monsa Wollera z rąk Eldara Svanskogen
i twoich. To był jedyny syn starego. Tym samym
krwawa zemsta objęła i nas.
  Wstyd. Ręce na twarzy.
  - Tak mi przykro z tego powodu, ojcze. Tak
strasznie mi przykro.
  - Zrobiłaś to, co musiałaś. Nikt cię nie oskarża. Nie
powinnaś się tym obciążać! Teraz odpoczywaj, przyjdę
później.
  - Ojcze, czy wszyscy z Woller i ze Svartskogen
zostaną teraz osądzeni? Za swoje przestępstwa?
  - Właśnie to asesor stara się rozstrzygnąć. On
uważa, że wszystko jest bardzo skomplikowane. Stary
Woller to potwór, ale nie można oskarżać tylko jego.
A znowu ludzie ze Svanskogen tyle wycierpieli...
  - Rozumiem.
  - Ale teraz musisz spać. Potrzebujesz bardzo dużo
snu, żeby nabrać sił.
  - Dobrze. Tato, poproś mamę, żeby przyszła do
mnie z lusterkiem! I z grzebieniem.
  - Oho! Teraz wierzę, że naprawdę zaczynasz wra-
cać do zdrowia!

  Pewnego dnia przyszedł Niklas. Przyjaciel z dzieciń-
stwa, który odwrócił się od niej w złości i roz-
goryczeniu. To on powiedział, że Villemo jest samolu-
bna i że przesadza.
  Bardzo ją to wtedy zabolało. Od tamtej pory nie
mogła mu patrzeć w oczy. A potem w ogóle przestał
zwracać uwagę na otaczający go świat.
  Usiadł na brzegu łóżka i ujął jej rękę. Uśmiechał się
jakby zawstydzony, z poczuciem winy.
  - Wybacz mi, Villemo. W ostatnich czasach nie
byłem sobą.
  - Chyba nie ma co wybaczać - bąkała skrępowana.
  - Owszem, jest. Po twoich oczach widziałem, jak
bardzo cię wtedy uraziłem. Twoja twarz zawsze była
jak otwarta księga. Villemo, bardzo cierpiałem z tego
powodu, że cisnąłem ci kiedyś w twarz takie słowa.
Byłem zły, że tak się obnosisz z tą swoją nieszczęśliwą
miłością, a nie zwracasz uwagi na uczucia innych. Ale
przecież ja od dłuższego czasu robiłem to samo.
Człowiek zamyka się w sobie, staje się nieczuły.
  - O,tak! - zawołała Villemo z przekonaniem. Ona
umiała wybaczać i teraz jej twarz jaśniała szczęściem.
  - Ale powiem ci, że wtedy ja byłam po prostu głupia.
Jak mogłam tyle czasu chodzić w żałobie po takim...
  Zdecydowała się nie kończyć zdania. Słowo, które
miała na końcu języka, nie wydawało jej się odpowied-
nie. Niklas należał do najbardziej wrażliwych członków
rodziny, jeśli chodzi o zachowanie i język. Ona sama
potrafiła rzucić w gniewie mocniejszym słowem, ale
doskonale zdawała sobie sprawę z tego, co wypada, a co
nie.
  Niklas uśmiechnął się smutno.
  - A teraz jest Dominik?
  - Na nic się chyba zda zaprzeczać - westchnęła.
  - A zatem jedziemy na tym samym wozie, i ty, i ja.
  - Niestety, my wszyscy. Irmelin i Dominik także.
  - Wiesz, ostatnio dużo się zastanawiałem nad tą
starą legendą.
  - Tak?
  - O kociołku.
  - Który trzeba wykopać? Żeby przekleństwo stra-
ciło moc?
  - Właśnie.
  - Bardzo by nam to było potrzebne - zgodziła się
zadumana. - Ale przecież my nic nie wiemy. Zupełnie
nic!
  - Powiadają, że Kolgrim wiedział. I Tarjei, dziadek
Dominika. Aie obaj nie żyją.
  Villemo pomyślała o dziwnym przeżyciu, jakie
miały z Irmelin na strychu. Kiedyś mu o tym opowie,
ale jeszcze nie teraz.
  - Uważam, że to okropne.
  - Tak, ale co oni mogli wiedzieć? Ta myśl nie daje
mi spokoju.
  - Niklas - rzekła VilIemo półgłosem. - Może
właśnie do tego zostaliśmy przeznaczeni ty i ja, i Domi-
nik? Żeby odnaleźć kociołek?
  Patrzył chwilę przed siebie rozmarzonym wzro-
kiem.
  - Dominik mówi, że nie. Zastanawialiśmy się
już nad tym. Wiesz, on pneczuwa więcej niż my.
Ja potrafię tylko uzdrawiać ludzi. W tobie jest
jakaś wielka siła, która jeszcze nie ujawniła się
w pełni, ale Dominik powiada, że jest straszna.
Widział kiedyś jej zapowiedź. Dominik natomiast
jest jasnowidzem, może widzieć poprzez mury. Także
poprzez mur przyszłości. On mówi, że kociołek
nie ma z tym nic wspólnego. Natomiast przekleństwo
Ludzi Lodu tak. On przeczuwa, że jesteśmy z nim
związani.
  - Ale co się konkretnie ma stać, tego nie wie?
  - Nie, wie tylko, że się boi.
  - Ja także.
  - I ja. Naprawdę przepełnia mnie strach.
  Chwyciła go za rękę.
  - Wiesz, na co liczę i czego pragnę najbardziej?
  - Nie.
  - Żebyśmy mogli być razem. Wszyscy troje.
  - Mam nadzieję, że tak będzie. Wybaczyłaś mi?
  - Jakbym mogła ci nie wybaczyć? Zwłaszcza że
wszyscy jesteśmy dotknięci tym samym cierpieniem.
Dziękuję ci, że przyszedłeś.
  Wstał, gotów do wyjścia, a ona patrzyła na jego
postawną sylwetkę, blond włosy, lekko skośne oczy
i wystające kości policzkowe.
  - Jesteś wspaniały, Niklasie - powiedziała. - W ni-
czym nie przypominasz tych solidnych, przyciężkich,
trochę ponurych mężczyzn z twojej rodziny. Jak wuj
Brand czy twój ojciec Andreas albo stary Are.
  - Mówią, że Tarjei był taki jak ja - uśmiechnął się.
  - Bóg sprawił, że mam także jego duchową siłę.
  - Ale on umarł. Nie potrafił przeciwstawić się
przekleństwu.
  - Tak, on umarł - potwierdził Niklas z powagą.
  Znowu spadł na nich ten okropny strach. Villemo
odszukała jego dłoń, on uścisnął ją mocno i trwali tak
przez chwilę. Czuli się tak rozpaczliwie mali wobec
tego czegoś niepojętego, nieznanego, co kiedyś miało
ich spotkać.
  Ale kiedy? I w jakiej postaci?

  Następnego dnia Villemo mogła już siedzieć. I wte-
dy przyszedł Dominik. Nie pozwolono im jednak
zostać samym. Ojciec i matka byli z nimi jako stróże
moralności. Może zresztą nie moralności. Niepokoiło
ich raczej, jak potoczy się rozmowa pomiędzy oboj-
giem młodych.
  Dominik usiadł na brzegu łóżka i ujął niepraw-
dopodobnie teraz chude dłonie dziewczyny. Ona przy-
glądała mu się w milczeniu, wzruszona.
  - Villemo, ja...
  Był tak przejęty, że wciąż musiał przełykać ślinę.
  - Jakiś ty piękny - szepnęła. - Jesteś taki przystoj-
ny, że aż mi dech zapiera. I jakie śliczne ubranie!
  - Ubrałem się ładnie ze specjalnego powodu.
  Choć domyślała się, dlaczego, musiała zapytać.
  - Naprawdę?
  - Tak. Ale najpierw muszę ci powiedzieć, że jutro
wyjeżdżam. Wracam do Szwecji.
  Dzień zgasł dla Villemo.
  - Nie możesz tego zrobić!
  - Chodzi raczej o to, że nie mogę tu dłużej pozostać.
Już i tak trwało to zbyt długo. Chciałem tylko przed
wyjazdem porozmawiać z tobą.
  Rozpaczliwie próbowali odnaleźć ten nastrój, który
wytworzył się w więzieniu, a teraz zniknął albo się
gdzieś ukrył. Tam, twarzą w twarz ze śmiercią, byli
wobec siebie tacy szczerzy. Zwierzyli sobie tyle sek-
retów!
  Teraz było inaczej. Wiedzieli, że nadal łączy ich
serdeczna, głęboka więź, ale zewnętrzne okoliczności
nie pozwalały jej się ujawnić. Nie byli w pokoju sami.
Tyle tu światła, nic z atmosfery marzeń. Villemo była
strasznie wynędzniała, a Dominik zdawał się obcy
w swoim eleganckim ubraniu kurierskim.
  - Nie mógłbyś zostać przynajmniej do Bożego
Narodzenia? - szepnęła w desperackiej próbie za-
trzymania go.
  Patrzył na nią zakłopotany.
  - Droga, kochana Villemo - odezwała się Gabriella
z głębi pokoju. - Czy naprawdę nie zauważyłaś, że
obchodziliśmy Boże Narodzenie już dawno temu? Ze
względu na ciebie odbyło się to nawet w tym pokoju.
Mamy już rok tysiąc sześćset siedemdziesiąty piąty.
  Villemo spoglądała na wszystkich po kolei, prze-
straszona, niczego nie rozumiejąca.
  - Czy byłam aż taka... chora?
  Kaleb poważnie skinął głową.
  - Znajdowałaś się na progu śmierci, Villemo. Ura-
towali cię Mattias i Niklas. I nasze modlitwy.
  - Przychodził tu pastor, pamiętam...
  - Zabieram ze sobą do Szwecji Skaktavla - powie-
dział Dominik. - Po próbie powstania nie ma dla niego
miejsca w Norwegii. Jest już na tyle silny, by siedzieć
w powozie, może mi zatem towarzyszyć.
  Villemo starała się jakoś uporać z tymi wiadomoś-
ciami. Nie było to łatwe. W końcu jednak opanowała
się.
  - Mówiłeś, że ubrałeś się elegancko ze specjalnego
powodu?
  Dominik wstał.
  - Tak, Villemo. Przybywam do Elistrand, by prosić
o twoją rękę. Pamiętasz, że pytałem, czy będzie mi
wolno.
  Zwrócił się do rodziców Villemo.
  - Ciociu Gabriello i wuju Kalebie... Mam zaszczyt
prosić o rękę waszej córki.
  Z piersi Gabrielli wyrwał się jęk, a Kaleb zamknął
oczy.
  - Miałem nadzieję, że tego nie zrobisz - rzekł
głucho. - Bo to dla nas okropny ból, że musimy
powiedzieć ci: nie.
  Dominik tylko zacisnął zęby. Spodziewał się
przecież takiej odpowiedzi, lecz mimo wszystko
zapiekło.
  Villemo nie chciała przyjąć żadnych argumnetów.
  - Ja nie rozumiem, co...
  - Najdroższa Villemo - wcstchnęła Gabriella. - Czy
ty zawsze musisz wybierać nieodpowiedniego męż-
czyznę?
  - Nie widzę, żeby Dominikowi czegoś brakowało.
  - Nie. I nikogo bardziej nie pragnęlibyśmy mieć za
zięcia, wiesz o tym, Dominiku - tłumaczył Kaleb
zbolałym głosem. - Ale pochodzicie z rodu Ludzi
Lodu, oboje, i ściągnęlibyście na siebie nieszczęście.
Nie chcemy ryzykować jeszcze jednego dziecka ob-
ciążonego dziedzictwem zła ani nie możemy ryzyko-
wać, że ty stracisz życie, Villemo. Za bardzo cię
wszyscy kochamy.
  - A moje szczęście?
  - Musimy wybierać, choć to trudny wybór.
  Gabriella usiadła obok córki.
  - Ja urodziłam obciążone dziecko, twoją siostrę,
wiesz o tym. Na szczęście mała zmarła. Lecz rozpaczy,
jaką przeżyłam, chciałabym ci oszczędzić.
  - A ja widziałem Kolgrima, gdy zawładnęło nim zło
- rzekł Kaleb. - Przemienił się w monstrum, w piekiel-
nego potwora! Był owocem związku dwojga potom-
ków Ludzi Lodu.
  - Ale ja nie potrafię żyć bez Dorninika!
  On próbował okazać więcej rozsądku, choć także
czuł się śmiertelnie zraniony.
  - Pozwólmy się sprawom toczyć, Villemo. Spot-
kamy się na ślubie Leny, a do tego czasu zdążymy się
przekonać, czy możemy żyć z dala od siebie.
  Villemo wybuchnęła szlochem, lecz już po chwili
próbowała się opanować.
  - Tak, masz rację. Poczekajmy do lata.
  - Nie - rzekła Gabriella z żalem. - Dostałam list
od mojej matki, Cecylii. Ślub został odłożony do
przyszłego roku. W Danii panuje dżuma, a mama
wciąż czuje się źle po ciężkiej chorobie płuc, którą
przeszła w ubiegłym roku. Najpierw musi wydob-
rzeć. Poza tym Orjan Stege, przyszły mąż Leny, ma
jeszcze jakieś plany w związku ze swoją karierą,
zanim założy gniazdo.
  - Założy gniazdo! - prychnęła Villemo. - To brzmi,
jakby chodziło o parę wróbli! Ale to gniazdo to zamek
w Skanii, prawda?
  - No, niemal. Eleonora Sofia, córka Leonory Chri-
stiny, okazała się bardzo hojna. Tylko dlatego, że
matka Leny, Jessica, była kiedyś jej opiekunką. Do tej
pory są przyjaciółkami.
  - Co się stało z Leonorą Christiną? - zapytał Kaleb.
- Czy wciąż jeszcze siedzi w Błękitnej Wieży?
  - Oczywiście! I wszyscy ją szanują. Jest to ciągle
jeszcze dama pełna temperamentu.
  - Och, nie zmieniajcie tematu! - zawołała Villemo
porywczo. - Czy to nie ja miałam pojechać z Domini-
kiem do Szwecji? I mieszkać przez jakiś czas u ciotki
Anette i wuja Mikaela?
  Kaleb odparł spokojnie:
  - Owszem, ale to było, zanim się okazało, co was
łączy. W tej sytuacji wyjazd jest wykluczony.
  Villemo sprawiała wrażenie, że za chwilę wybuch-
nie, lecz opadła z powrotem na poduszki. Mówiła
głosem pełnym gorzkiej rezygnacji:
  - Wiem, że macie rację. Że nie chcecie być dla mnie
okrutni i że lubicie Dominika.
  - Serca nam się krają - powiedziała Gahriella cicho.
- Wiemy, że z Dominikiem byłabyś bezpieczna. Byliby-
śmy pewni, że jest ci z nim dobrze. Ale cóż! Zostaliśmy
skazani na cierpienie przez naszego przodka z trzynas-
tego wieku. Musimy płacić za jego żądzę władzy.
  - Tak - zgodziła się Villemo. - Gdyby to było parę
tygodni temu, walczyłabym o Dominika zębami i pazu-
rami. Ale już przyczyniłam wam wszystkim tyle bólu
swoją lekkomyślnością, że ustępuję. Dobrowolnie?
Nie. Nie zniosę jednak, byście jeszcze raz przeze mnie
cierpieli. Rozumiem i uznaję to, co w waszym lęku
podbudowane jest rzeczywistością. A teraz proszę,
żebyście sobie poszli, zanim zacznę płakać. Ty także,
Dominiku. Oboje pragniemy spędzić sam na sam kilka
minut, nim odjedziesz, ale...
  - Właśnie o to chciałem prosić - powiedział zgnę-
biony. - Proszę zrozumieć, ciociu i wuju, że nigdy nie
mieliśmy możliwości być blisko siebie. Wyznawaliśmy
sobie miłość poprzez podwójną zagrodę. Nigdy nie
trzymałem Villemo w ramionach, nigdy jej nie pocało-
wałem. Ale ona ma rację. Gdybym teraz mógł to
uczynić, nigdy bym już jej nie oddał.
  - Ani ja ciebie - szepnęła Villemo. - Dlatego proszę
cię, idź, nie podchodź do mnie. A czy wolno nam
będzie pisać do siebie?
  Gabriella skinęła głową. Podobnie jak córka miała
łzy w oczach. Wszystkim udzielił się nastrój tej smutnej
chwili.
  - Nie możemy wam tego zabronić. Irmelin i Niklas
pisują do siebie, a ich cierpień możemy się jedynie
domyślać. Że też taki los stał się udziałem naszych
dzieci, dla których pragnęliśmy jedynie dobra!
  - Tylko dzieci z duńskiej linii uniknęły nieszczęścia
- westchnął Kaleb. - Lena sprawia wrażenie, że
znalazła mężczyznę swego życia, a Tristan jest jeszcze
taki młody...
  Gabriella wyglądała na zakłopotaną.
  - Tristan nie jest szczęśliwy, wcale nie! Jessica
i Tancred bardzo się o niego martwią. Stał się samo-
tnikiem!
  - Biedny Tristan, taki był miły i nieśmiały - powie-
działa VilIemo, po czym odwróciła się do Dominika,
który stał przy łóżku, wysoki i przystojny, w swoim
najpiękniejszym stroju. Wszelka radość w jego oczach
jednak zgasła. Ale na ślubie Leny się spotkamy?
  - Oczywiście.
  - Jak to jeszcze daleko - westchnęła.
  - Spóbujemy ci w tym czasie znaleźć dobrego męża,
Villemo. Kogoś, kogo będziesz mogła kochać i szano-
wać prawie tak samo jak Dominika. I wiem, że Anette
i Mikael znajdą dobrą żonę dla ciebie, mój chłopcze
- powiedział Kaleb.
  - Proszę cię, ojcze... - jęknęła Villemo.
  Dominik także poczuł się dotknięty.
  - Och, to głupio z mojej strony mówić teraz takie
rzeczy - przyznał Kaleb. - O przyszłości porozmawia-
my późnlej, kiedy smutek minie.
  Zebrali się do wyjścia. W drzwiach Dominik od-
wrócił się i spojrzał na Villemo. W jego oczach skupiła
się cała miłość do niej i cała rozpacz.
  Villemo czuła, że płacz ją dławi.
  - To takie niesprawiedliwe! Takie niesprawiedliwe?
  - Tak - przyznał spokojnie.
  - Przeklęty Tengel Zły! - wykrztusiła. - Przeklęty
za to, co nam zrobił!
  - Masz rację - zgodził się Kaleb, który także
zatrzymał się w drzwiach. - Gdybym tylko mógł wam
pomóc! Wam, a także Niklasowi i Irmelin! Cała rodzina
cierpi razem z wami.
  - Ale, ojcze - zaprotestowała znowu Villemo - czy
to nie jest tak, że mimo wszystko w każdym pokoleniu
rodzi się tylko jedno obciążone dziecko?
  - Tak, lecz nie wolno wam kusić losu. Bowiem
Kolgrim, który urodził się z dwojga zbyt blisko
spokrewnionych, zabił przy urodzcniu swoją matkę.
Nie chcemy, by coś podobnego stało się z Irmelin lub
z tobą. Niklas i Dominik też by tego nie chcieli.
  - Nie, nie chcemy - wtrącił pospiesznie Dominik.
- Żegnaj, Villemo! Żegnaj, ty małe, uparte, nieszczęsne
pisklę! Chciałbym dać ci szczęście, ale...
  Nie był w stanie dokończyć zdania.
  Wyszedł, a ona rzuciła się na poduszki i szlochała
tak, że serce o mało jej nie pękło.

  Sąd nad Wollerami i Svartskogenami zakończył się
kompromisem. Ponieważ winni byli wszyscy dorośli
mężczyźni z obu rodów, a sąd nie chciał dopuścić do
wyginięcia obu rodzin, wobec tego zdecydował się
skazać ich na więzienie, choć długość kary wyznaczono
różną.
  Stary Woller załamał się. Takiego upoknrzenia jak
więzienie nie był w stanie znieść. Jego córka, która
została teraz we dworze z wracającym do zdrowia
synkiem, przyjęła to zapewne z westchnieniem ulgi.
Nie umiała co prawda kierować majątkiem, lecz znale-
ziono jej dobrego zarządcę. (Z czasem wyszła za niego
za mąż i, choć był niższego stanu, żyła z nim szczęś-
liwie, ale ta historia nie ma nic wspólnego z Ludźmi
Lodu.)
  Svartskogenowie próbowali odzyskać majątek, sko-
ro przodek Wollerów zdobył go podstępem. Asesor
zbadał sprawę gruntownie i odkrył, że co prawda
rzeczywiście sposób, w jaki Wollerowie nabyli mają-
tek, trudno nazwać uczciwym, ale doszło do tego już po
licytacji, na której Svanskogenowie dwór i tak stracili.
Ci zaś, którzy naprawdę ucierpieli w wyniku intryg
Wollerów, dawno pomarli. Tak więc nieszczęsna córka
Wollera i jej słabowity synek zachowali dwór. Svarts-
kogen zresztą też nie należało do najgorszych, więc
właściwie nikt nie miał powodu do narzekania.
  Tego dnia, gdy właściciel WolIer usłyszał zatrzas-
kującą się za nim bramę więzienia, poprzysiągł sobie, że
wyjdzie stąd wkrótce, a wtedy zemści się krwawo na
wszystkich. Ale czy to sprawił jego choleryczny chara-
kter, czy też zanadto już nadwerężył swoje zdrowie,
trudno powiedzieć... dość że wolnego świata nigdy już
nie zobaczył. Wkrótce potem z więzienia wyniesiono
ciężką trumnę i bez rozgłosu złożono w ziemi.

  Daleko od miejsca tych wgdarzeń Szatan zostawiał
już na ziemi śiady swoich stóp. Nikt ich jeszcze nie
widział i nieprędko ktoś je dojrzy. Dużo wody upłynie,
zanim Niklas, Dominik i Villemo staną twarzą w twarz
z budzącym grozę przeeiwnikiem, by stoczyć walkę, do
której zostali wybrani...