

_____________________________________________________________________________



                             Margit Sandemo


                         SAGA O LUDZIACH LODU


                                Tom XVI

                            Kwiat wisielców

_____________________________________________________________________________



        ROZDZIAŁ I


  Młoda dziewczyna stała wysoko w czworokątnej wie-
życzce na dachu domu w Grastensholm. Rozjarzonym
wzrokiem wpatrywała się w burzowe chmury. Za każdym
razem, gdy płomień błyskawicy przecinał niebo, twarz
dziewczyny rozjaśniała się w zachwycie bliskim ekstazy,
a w rozpalonych, żółtych niczym siarka oczach pojawiał
się ogień.
  Słyszała dochodzące z dołu wołania rodziców:
  - Ingrid, Ingrid, gdzie jesteś?
  Nie zadawała sobie trudu, by odpowiadać.
  Oni się teraz nie liczyli. To była jej godzina, jej świat.
  Obudziły się w niej uśpione moce. Jestem jedną
z "nich", myślała z dumą, bo obciążonych dziedzictwem
potomków Ludzi Lodu przeważnie cechowało wielkie
zarozumialstwo. Zawsze o tym wiedziałam, tylko przed-
tem nie miało to dla mnie większego znaczenia. Byłam
zajęta tyloma innymi sprawami.
  Alv Lind z Ludzi Lodu, syn Niklasa i Irmelin, ożenił się
z dziewczyną ze wsi. Miała na imię Berit i jak większość
chłopskich córek była pracowita i krzepka, romantycznie
usposobiona i niesłychanie dumna, że dziedzic majątków
w Grastensholm i Lipowej Alei wybrał właśnie ją.
Właściwie powinien był dziedziczyć także Elistrand, lecz tu
nieoczekiwanie pojawił się inny spadkobierca, Ulvhedin,
i osiedlił się w starym domu Villemo. Alv przyjął to z ulgą.
Niełatwo byłoby w pojedynkę zarządzać trzema dworami.
  Zanim jednak wziął ślub z Berit, odbył z nią bardzo
poważną rozmowę. Wszyscy w okolicy zdawali sobie,
naturalnie, sprawę z tego, jakie przekleństwo ciąży nad
Ludźmi Lodu, wiedzieli, że w każdej generacji rodzi się
przynajmniej jedno dziecko obciążone i że jego narodziny
matka może przypłacić życiem. W przypadku Alva
sprawy miały się szczególnie źle. W swoim pokoleniu on
zawierał małżeństwo jako ostatni. Christiana miała już
syna Vendela, najzupełniej normalnego. Ulvhedinowi
i Elisie urodził się Jon, wspaniały chłopaczek. Ze Szwecji
nadchodziły wiadomości, że Tengel Młodszy także został
ojcem bardzo udanego syna, którego ochrzczono imie-
niem Dan. Więcej dzieci ta trójka raczej się nie spo-
dziewała.
  Pozostawało zatem potomstwo Alva...
  Czy Berit się odważy? Istniało ogromne ryzyko, że
urodzi dziecko obciążone i że ona sama może przy tym
stracić życie.
  Berit jednak kochała młodego, jasnowłosego, urodzi-
wego niczym faun Alva. Nie bacząc na nic podjęła ryzyko.
  Wszystko poszło jak należy. Berit urodziła córeczkę
o płomiennych miedzianych włosach, gorejących żółtych
oczach i wspaniałej twarzyczce. Nawet śladu tych kalekich
ramion, które mogły odebrać życie matce. Mała Ingrid
była nadzwyczaj udanym dzieckiem, ale to jednak na nią
spadło dziedzictwo. Na zewnątrz świadczył o tym tylko
kolor oczu; były to najbardziej żółte oczy, jakie kiedykol-
wiek widziano. Jeśli natomiast chodzi o usposobienie...
Och, doprawdy... Ingrid była niczym mały troll, dzikus,
którego po prostu nie dało się wychować. Tengel i Silje
mieli kłopoty z Sol, ale były one niczym w porównaniu
z tym, co rodzice Ingrid przeżywali ze swoją córką.
  A na dodatek została obdarzona taką inteligencją, że
nawet najbardziej uczeni mężowie uważali, by nie wdawać
się w dyskusje z tym nad wiek rozwiniętym dzieckiem.
Dla nikogo nie miała szacunku, nawet dla księdza. Może
nawet dla niego najmniej. Ingrid wystrzegała się kościoła
jak ognia, co bardzo zasmucało Alva i Berit. Wiedzieli
przecież, że najciężej dotknięci potomkowie Ludzi Lodu
z wielkim trudem przekraczają progi świątyni.
  Okazało się, że jej daleki kuzyn, Jon Paladin z Eli-
strand, także ma bardzo otwarty umysł i że będzie chodził
na nauki do proboszcza. Ingrid znacznie przewyższała
inteligencją Jona, wobec czego Alv poprosił pastora, by
i ona mogła się uczyć razem z kuzynem.
  Ale nie! Zarówno Ingrid, jak i ksiądz stanęli dęba.
Ksiądz nie mógł pogodzić się z myślą, że miałby uczyć
dziewczynę - słyszane to rzeczy? A pewnie wiedział już to
i owo o jej bystrym umyśle i nie chciał narażać na szwank
swojego prestiżu w kontaktach z tą impertynencką
smarkulą. Poza tym z trudem przyjmował do wiadomości
jej niechęć do kościoła. Wielokrotnie myślał o tym, żeby ją
ukarać, może postawić pod pręgierzem? Powstrzymywało
go tylko to, że pochodziła z tak znakomitego rodu. Nie
należy zaczepiać Ludzi Lodu, tego zdążył się już nauczyć!
  Ingrid protestowała przeciwko podjęciu nauki u pro-
boszcza, ponieważ nie chciała mieć z nim do czynienia
i nawet w dziesięć koni nikt by jej na plebanię nie
zaciągnął. Postanowiono więc, że Jon zaraz po lekcjach
będzie przychodził do Grastensholm i przekazywał Ingrid
wszystko, czego się właśnie nauczył. Takie rozwiązanie
zadowoliło zainteresowanych - na kilka lat. W końcu
jednak pastor nie miał już czego uczyć Ingrid. Doszło do
tego, że najpierw ponuro i ze złością wpatrywała się
w książki, a któregoś dnia jednym ruchem ręki strąciła je
na podłogę.
  - Co za paskudztwo! - wysyczała przez zęby. - Pastor
może je sobie wziąć, będzie miał czym się podcierać!
  - Ingrid! - zawołał Alv ostro, lecz ukarać jej nie mógł.
  Nie wolno było podnieść ręki na Ingrid, podobnie jak
kiedyś na Sol. Jeśli ktoś się na to ważył, odpłacała mu
strasznie, i to wtedy, kiedy najmniej się tego spodziewał.
Gdy kiedyś Berit dała jej klapsa, następnego dnia znalazła
swoje piękne kilimy, które sama utkała, pocięte na
strzępy. Berit ponownie wymierzyła karę, a w odpowiedzi
na to Ingrid stała przez cały wieczór w kącie, bez jedzenia,
i mamrotała jakieś niezrozumiałe słowa, a Berit się
zdawało, że kasza, którą jadła na kolację, roi się od
robaków. Przerażona nigdy więcej nie tknęła dziecka.
  Alv wzdychał ciężko.
  - Daliśmy jej takie pospolite norweskie imię jak to
tylko możliwe w nadziei, że to może wywrze jakiś wpływ
na jej charakter. Ale nic z tego!
  Czasami przychodziły listy ze Szwecji. Krewni pisali,
że młody Dan Lind z Ludzi Lodu jest młodzieńcem tak
inteligentnym, iż uzyskał pozwolenie na naukę u szwedz-
kiego profesora Olofa Rudbecka juniora, językoznawcy
i botanika, i że nawiązał tam kontakty z innymi wielkimi
szwedzkimi profesorami, jak Urban Hjame i Emanuel
Swedenborg.
  Całe dzieciństwo Ingrid było dla jej rodziców czasem
zmartwień i rozczarowań. Może najbatdziej dlatego, że
kochali ją bezgranicznie i pragnęli dla niej wyłącznie
dobra. Ona, oczywiście, także odpowiadała uczuciem na
ich miłość. Wyrażały to jej nieoczekiwane a gwałtowne
uściski. Zdarzało się też, że w środku nocy wślizgiwała się
do ich łóżka, szukając schronienia przed tymi wszystkimi
paskudnymi istotami, które czają się w jej pokoju. Nie
chodzi o to, że się ich boi, mówiła Alvovi i Berit, ale one są
takie męczące, okropnie hałasują i nie dają spać. A w łóżku
rodziców jest tak spokojnie i rozkosznie.
  Alv wielokrotnie chodził z nią do dziecinnego pokoju,
żeby przegonić strachy. Ale, rzecz jasna, niczego tam nie
znajdowali. Tylko księżyc rzucał na podłogę btękitno-
srebrzystą poświatę.
  Wielką pociechą w tych latach był dla nich Ulvhedin.
On wiedział, jak to jest, kiedy się dorasta nosząc diabła
w duszy, chciał wspierać małą kuzynkę i wskazywać jej
drogę. Bardzo się oboje ze sobą zaprzyjaźnili i wielokrot-
nie Ingrid, gdy miała zmartwienia, szła do Elistrand, by
prosić o radę starszego od niej o dwadzieścia cztery lata
olbrzyma. Tłumaczyła mu, że nie chce być niemiła
i złośliwa, ale niekiedy czuje w sobie straszną złość.
I wtedy bardzo jej pomagały zapewnienia Ulvhedina, że
z czasem można złe siły pokonać i zdławić.
  Wielu ze starszego pokolenia, patrząc na Ingrid,
wspominało o Sol i Alv musiał chodzić do Lipowej Alei,
żeby przyjrzeć się portretowi tamtej. Twarz Ingrid nie
była podobna do małej, kształtem przypominającej serce
i w jakiś sposób kociej twarzyczki Sol. Ingrid miała
ogromne, bursztynowe oczy w ciemnobrązowej oprawie,
mały nosek, duże, jakby wciąż głodne usta i niezwykle
piękne zęby. Delikatne, upodabniające ją do młodego
fauna dołeczki na policzkach odziedziczyła po ojcu.
W dzikich oczach i w wyrazie lekko wydętych warg
rysowała się jakby pogarda czy szyderstwo, ale w ogóle
rysy twarzy miała bardziej klasyczne niż Sol. Były jednak
niebezpiecznie urodziwe, obydwie.
  Alv najbardziej obawiał się wewnętrznego podobień-
stwa. A było ono przerażająco wielkie.
  Sol pod maską wesołego szaleństwa była osobą głębo-
ko nieszczęśliwą. Och, Alv pragnął tak bardzo, całym
sercem, by jego jedyne dziecko mogło uniknąć gorzkiego
losu tamtej.
  Nie należało lekceważyć niebezpieczeństwa.
  Najbardziej przerażały ich opowieści o tym, jak Sol
potrafiła bez skrupułów odebrać życie każdemu, kto
stawał na drodze Ludzi Lodu. Alv i Berit wkładali całą
duszę w wychowanie swojej małej dziewczynki. Próbo-
wali uczyć ją rozróżniania między dobrem a złem, między
tyrm, co należy do niej, a co trzeba oddać innym,
próbowali jej wytłumaczyć, że inni ludzie są tacy sami jak
ona. Jeśli postąpi wobec nich niesprawiedliwie lub sprawi
im ból, odczują to równie boleńnie, jak ona by odczuwała.
Powoływali się na słowa Biblii: postępujcie wobec innych
tak, jakbyście chcieli, żeby i oni postępowali wobec was.
Wciąż mieli nadzieję, że córka potrafi okazywać współ-
czucie.
  Trudno powiedzieć, jak dalece te ich starania się
powiodły. Ingrid była zdolna do najbardziej szalonych
wybryków. Takich jak na przykład wypuszczenie wszyst-
kich koni na pole owsa, żeby się raz dobrze najadły, albo
poinformowanie najbardziej szacownej gospodyni w oko-
licy, że mamy nie ma w domu, ponieważ wiedziała, że
Berit za tą panią nie przepada. To, że Berit nieoczekiwanie
zjawiła się w hallu i kłamstwo się wydało, nie miało dla
niej specjalnego znaczenia.
  Z czasem jednak rodzice zrozumieli, że wszystkie te
szaleństwa, które Ingrid popełniała, wynikały z miłości.
Po prostu płonęła miłością do wszystkich bliskich sobie
ludzi i zwierząt. To, co nazywali złośliwością, było
wyrazem żalu i rozczarowania, swego rodzaju obroną.
Mściła się, jeśli za coś została skarcona. Nie mogła
zrozumieć, że ci, których kocha tak bardzo, mogą ją
uderzyć czy w inny sposób ukarać.
  Nie umiała odpowiedzieć, dlaczego sprawiła, że w je-
dzeniu matki pojawiły się paskudztwa. Może po prostu
odpłacała pięknym za nadobne? Może czuła się zbyt
głęboko zraniona lub chciała zwrócić uwagę na swoją
krzywdę w dokładnie odwrotny sposób niż oczekiwano?
Na przykład to, że pocięła kilimy, było wyrazem dziecin-
nego niezrozumienia i głębokiej zazdrości wobec tkaniny,
która pochłaniała tyle czasu i uwagi jej matki. Ten i inne
przypadki dowodziły, że nie rozumiała prawdy zawartej
w słowach rodziców, iż za większością materialnych
rzeczy kryją się ludzkie uczucia. Po prostu wobec rywali
ogarniała ją dzika pasja niszczenia. Konsekwencji tego
czynu, żalu i rozgoryczenia matki, że z taką starannością
wykonana praca została zniszczona, w ogóle nie brała
w rachubę.
  Kiedy taki niszczycielski nastrój stawał się nie do
zniesienia, wyprowadzała ze stajni konia i jak wicher
jeździła po polach. "Oho, złe znowu wodzi młodą pannę
z Grastensholm" - powiadali wtedy ludzie.
  Przeważnie jednak Ingrid była miła, kochająca i słodka,
a rodziców rozsadzała duma ze wspaniałej córki, więc bez
wahania wybaczali jej wszystkie szaleństwa.
  Aż do następnego razu.
  Była jakby odrodzoną Sol, ale oni o tym nie wiedzieli,
bo przecież tamtej nie znali.
  Villemo, podobna do nich obu, i do Sol, i do Ingrid,
nigdy nie była aż taka zła, Villemo bowiem nie należała do
obciążonych, ona należała do wybranych. Villemo miała
zdolność logicznego myślenia, Sol i Ingrid myślały
irracjonalnie, kierowały się emocjami.
  Służba w Grastensholm także nauczyła się szybko
postępowania z Ingrid, a ona odpłacała im ich życzliwość
czułym przywiązaniem, tak że, mimo wszystko, dorastała
w przyjaznej i pełnej harmonii atmosferze.
  ( Nie będziemy na tyle małostkowi, by opowiadać tutaj
o tym, jak pewnego razu nowy chłopiec stajenny pozwolił
sobie klepnąć w pośladek tę poćiągającą panienkę. W na-
stępnym momencie znalazł się pośrodku gnojowiska za
chlewem. Nigdy nie zrozumiał, jakim sposobem tam
trafił, choć zastanawiał się nad tym do końca życia.
Zresztą po dwóch dniach został odprawiony z Grastens-
holm.)
  Ale najbardziej groźne mogły się okazać niezwykłe
uzdolnienia Ingrid. Jon z Elistrand uczył się razem z nią,
lecz nie był w stanie dotrzymać jej kroku.
  Wszystkic książki i atlasy w Grastensholm zostały
sczytane od deski do deski. W Elistrand także. Jedyny
wykształcony człowiek w okolicy, pastor, omijał ją
szerokim łukiem, ponieważ uważał, że zadaje mnóstwo
niezrozumiałych i głupich pytań. To znaczy on nie umiał
na nie odpowiadać, a właśnie do tego za nic by się nie
przyznał!
  Kiedy Ingrid skończyła siedemnaście lat, niezadowole-
nie z wykształcenia, jakie zdobyła, przeradzało się coraz
częściej w irytację. Czy wszyscy ludzie są tacy głupi? Czy
naprawdę nie ma nikogo, kto by potrafił odpowiedzieć na
wszystkie niepokojące ją pytania?
  Odbierało to chęci do pracy i charakter Ingrid znowu
się pogorszył. By dać upust niezwykłej energii, zaczęła na
własną rękę eksperymentować trochę z czarami.
  Wtedy właśnie Alv zdecydował się na drastyczny krok
i powiedział jej o istnieniu czarodziejskiego skarbu Ludzi
Lodu. Czynił to z niespokojnym sercem, wiedział bo-
wiem, jaki ogień rozpala się w umysłach dotkniętch
dziedzictwem na wiadomość o skarbie.
  - Odkąd mój ojciec, Niklas, umarł, skarb spoczywa
w ukryciu - poinformował Ingrid z powagą. - Właściwie
to Ulvhedin powinien go odziedziczyć po Niklasie, lecz
on był dostatecznie silny, by powiedzieć: nie. On wie, jak
trudną do odparcia pokusą dla obciążonych dziedzictwem
mogą się okazać te czarodziejskie zbiory, a chciałby nadal
żyć jak człowiek, w spokoju, z Elisą i rodziną.
  Alv stwierdził z przerażeniem, że w oczach jego córki
zaczynają tańczyć iskierki - z podniecenia i pragnienia
posiadania.
  - Gdzie teraz jest ten skarb?
  - Tego nie mogę ci jeszcze powiedzieć. Zgodnie
z prawami rodu ty jesteś następną dziedziczką. Zostało
jednak postanowione, że jeżeli obciążony dziedzictwem
członek rodziny nie jest godzien posiadać skarbu, to może
zostać pozbawiony tego prawa. Jest naszą rzeczą, doros-
łych, rozstrzygnąć, jak będzie w twoim przypadku.
  - Ale ja chcę, ja chcę! - zawołała Ingrid przestraszona.
- Obiecuję, że będę godna skarbu, zobaczycie, że mnie na
to stać!
  I tak rzeczywiście było. Przez cały długi rok Ingrid
zachowywała się niczym mały aniołek, którego wszyscy
szczerze kochali. Nigdy nie wspomniała ani słowem
o tym, jak bardzo by chciała dalej się uczyć, pod każdym
względem zachowywała się przykładnie.


  W tym czasie Dan Lind z Ludzi Lodu wiódł bardzo
szczęśliwe życie w Szwecji. On także był niezwykle
uzdolniony, młody geniusz, można powiedzieć, lecz on
mógł swoje zdolności rozwijać. Skończył właśnie osiemna-
ście lat i spotykał się z największymi uczonymi Szwecji.
Obdarzony trzeźwym, logicznym umysłem, myślał jasno,
nie ulegał uczuciom. Rodzice rozglądali się za odpowiednią
dla niego panną, a on się na to godził bez szemrania. Żeby
tylko była miła i porządna, żeby lubiła dom i nie zanudzała
go gadaniem, to gotów był zaakceptować każdą.
  I oto zdarzyło się, że Ofol Rudbeck junior poprosił
Dana, by zajął się badaniami górskiej flory, sam uczony
bowiem pracował nad innymi sprawami i nie miał na to
czasu.
  Dan przyjął propozgcję, z tym jednak zastrzcżeniem, że
wolałby przeprowadzać badania w górach norweskich.
Jego ród pochodzi właśnie stamtąd, wyjaśnił mistrzowi,
więc przy okazji Dan chciałby odwiedzić mieszkających
w Norwegii krewnych.
  Olof Rudbeck zgodził się i młody badacz został
wyposaźony w imponującą listę roślin, które powinien
zebrać. A byłoby dobrze, gdyby znalazł jeszcze nowe,
nieznane.
  Plany małżeńskie odłożono na później. Dan pożegnał
się z rodzicami, Tengelem Młodszym i Sigrid, a także
z dziadkami, Villemo i Dominikiem, po czym wyruszył
w drogę.
  Był rok 1715 i nikt nie znał jeszcze losów Vendela
Gripa. Wiele lat temu przepadł on gdzieś w Rosji. Nikt już
się nie spodziewał, że go jeszcze zobaczą. On tymczasem
znajdował się w kraju Samojedów w najzimniejszej części
Syberii, gdzie daremnie starał się przeciwstawić obdarzo-
nej ogromną siłą woli szamance Tun-sij.
  Dan Lind z Ludzi Lodu nie spieszył się w drodze do
Norwegii. Korzystał z okazji, by odwiedzać innych
badaczy, minęło więc sporo czasu, zanim dotarł do
Grastensholm. Myślał często z uśmiechem o pożegnaniu
ze swoją dzielną babką Villemo. Nie była już przecież
młoda i Dan poprosił ją żartem, by zaczekała na jego
powrót z tej wyprawy. Villemo odparła z uśmiechem, że
ona i Dominik zamierzają dożyć wspólnie bardzo późnej
starości. A kiedy uznają, że wszystkiego już w życiu
dokonali, umrą razem. Tak postanowili. Bo które z nich
chciałoby nadal żyć, kiedy zabraknie drugiego?
  Dan chciałby mieć takie wspaniałe małżeństwo jak
dziadkowie, często o tym myślał. Tymczasem jednak jego
uwagę pochłaniały badania.
  Podróż przez Szwecję zajęła mu całą zimę. Tak
wielu ludzi chciało z nim rozmawiać i on sam chciał
rozmawiać z tyloma wielkimi uczonymi, których od-
wiedzał. Nadłożył drogi do miejscowości Skara, by
spotkać swego przyjaciela Emanuela Swedenborga, czy
raczej Svedberga, jak się teraz nazywał. Ojcem Emanu-
ela był Jesper Svedberg, biskup w Skara, człowiek
wielce uczony i surowych obyczajów. Emanuel miał
nieco bardziej liberalne poglądy na życie i głosił idee,
które interesowały Dana, a dotyczyły świata duchowe-
go. Twierdził on mianowicie, że potrafi prowadzić
długie rozmowy z duchami i aniołami, a Biblię pojmo-
wał w sposób, który nie wszyscy pochwalali. Studio-
wał matematykę, astronomię i medycynę, był człowie-
kiem niezwykle uzdolnionym, lecz miał wlelu zawist-
nych kolegów, którzy go oczerniali i intrygowali prze-
ciwko niemu.
  Popatrzył z goryczą na młodego Dana i powiedział:
  - Właśnie piszę list do jednego z moich najlepszych
przyjaciół. Czy mogę ci przeczytać, co napisałem?
  - Chętnie posłucham - odparł Dan.
  I Emanuel przeczytał: Musi być uważany za szaleńca
człowiek, który jest wolny i niezależny oraz ma nazwisko znane
nawet w obcych krajach, ale którego przez to nie otaczają wcale
mniejsze ciemności, a który mimo to marznie tutaj, gdzie furie,
zazdrośnicy i Pluto czuwają nad rozdziałem wszelkich nagród.
  Dan zgadzał się z nim, że to niesprawiedliwy los.
Owszem, Emanuel zyskał uznanie po latach, ale musiał na
nie długo czekać.
  Ekspedycja Dana w norweskie góry bardzo Ema-
nuela interesowała, rozmawiali o niej wiele, obaj prze-
cież poświęcili się badaniu natury. Gdy zatem Dan
dotarł do Grastenshalm, zdążył już skończyć dzie-
więtnasty rok życia, a na świecie zaczęło się kolejne
lato.


  Było to właśnie tego dnia, kiedy Ingrid stała na wieży
i rozkoszowała się burzą.
  Miała teraz osiemnaście lat i przychodzili już do niej
pierwsi zalotnicy. Specjalnie jej to nie bawiło, ale była im
wdzięczna, że zwrócili na nią uwagę, więc ich także
obejmowała swoją miłością. Nie do tego stopnia jednak,
że chciałaby wyjść za mąż.
  No, może z wyjątkiem jednego. Był to najmłodszy syn
właściciela sporego gospodarstwa na południowych krań-
cach parafii Grastensholm. Ingrid nie udzieliła ostatecznej
odpowiedzi, musi się zastanowić, powiedziała, co w jej
rodzicach wzbudziło nadzieję. Starający się był dobrym
chłopcem, a oni chcieli dla swojej córki jak najlepiej,
ponieważ zaś tak długo trzymała w ryzach swój tem-
perament, myśleli, że mogą ją spokojnie oddać mężowi.
  I wtedy pojawił się Dan...
  Wjechał na dziedziniec w Grastensholm galopem
w obawie przed burzą i zbliżającą się ulewą.
  Nagle wysoko na wieży dostrzegł dziwną postać. Stała
w białym ubraniu na tle antracytowogranatowych chmur
i wyciągała ramiona ku niebu.
  Ona jest szalona, pomyślał. Kompletnie zwariowała!
Żeby stać na dachu w taki czas!
  Nie mógł się jednak wyzbyć pomieszanego ze strachem
podziwu dla jej niesłychanej odwagi. Pospiesznie oddał
konia służącemu, który wybiegł mu na spotkanie, pozbierał
liczne torby podróżne i czym prędzej schronił się w domu.
Alv i Berit powitali go serdecznie.
  - Jak dobrze widzieć cię znowu, Dan! Twój ojciec,
Tengel, pisał, że jedziesz do nas, ale szczerze mówiąc ten
list dostaliśmy już bardzo dawno temu.
  - Tak, nie spieszyłem się.
  - Jaki ty już jesteś dorosły! Byłeś małym chłopcem,
kiedyśmy się widzieli po raz ostatni. Ale poznaliśmy cię
natychmiast. Wiesz, że jesteś bardzo podobny do swego
dziadka Dominika?
  Mówili nie to, co myśleli: że mianowicie Dan stał się
niezwykle przystojnym młodym człowiekiem, wysokim
i dobrze zbudowanym. Jego twarz miała może trochę zbyt
nieregularne rysy, żeby ją nazwać piękną, była jednak
bardzo męska z tą ciemną karnacją i wyrazem powagi.
  Berit pospieszyła z wyjaśnieniami:
  - Ingrid powinna tutaj być i przywitać się z tobą!
Jesteśmy bardzo niespokojni, bo wiesz, Ingrid zniknęła.
Przypuszczamy, że boi się burzy i znalazła sobie jakąś
kryjówkę.
  Dan oświadczył krótko:
  - Wasza córka stoi wysoko na wieży i przyzywa
burzowe chmury. Najwyraźniej bardzo to lubi.
  - No tak, można się było tego spodziewać - mruknął
Alv i wbiegł po schodach na strych.
  Wkrótce wrócił, mocno trzymając dziewczynę w oj-
cowskich objęciach. Oczy Ingrid płonęły z podniecenia
i szczęścia.
  Dobry Boże, pomyślał Dan, ona wygląda fantastycz-
nie! Jest po prostu fascynująca!
  - Hej, Dan! - przywitała go Ingrid z zaczepnym
uśmieszkiem. - Ojciec mi powiedział, że przyjechałeś.
Ściągnąłeś ze sobą burzę, jak widzę.
  - O, nie taka to znowu straszna burza. Przynajmniej
w tej chwili. Taka sobie ulewa - odpowiedział jej także
z uśmiechem. - Nie jesteś strachliwa, skoro możesz stać na
wieży w taką pogodę.
  Potężny grzmot wstrząsnął domem.
  - Ja próbowałam tylko zrozumieć, czym jest burza
- wyjaśniła, kiedy grzmot ucichł. - Nie wierzę w to
gadanie o karze, którą Bóg zsyła na jakiegoś biedaka tu,
w naszej parafii.
  Dan ożywił się.
  - Uczyłem się tego i owego o istocie burzy...
  - Naprawdę? No i co?
  Weszli do salonu rozmawiając z przejęciem. Wyjaśnie-
nia Dana nie były z naukowego punktu widzenia zbyt
poprawne, ludzkość jeszcze wtedy nie rozwiązała zagadki
napięcia elektrycznego, były jednak znacznie bardziej
logiczne niż związane z burzą przesądy, powszcchnie
wówczas panujące. Ingrid, oczarowana jego słowami, bez
trudu pojmowała objaśnienia. Miała łzy w oczach ze
szczęścia, że może poruszać takie tematy. Alv i Berit
przysłuchiwali im się w milczeniu, spoglądając po sobie.
Nareszcie Ingrid spotkała bratnią duszę.
  - Jaka szkoda, że mieszkają tak daleko od siebie
  - westchnął w końcu Alv.
  - Tak. Naprawdę szkoda, że...
  Berit umilkła, ale dokończył jej mąż:
  - Że oboje pochodzą z Ludzi Lodu? I że dziadkowie
obojga ze strony ojców pochodzą z Ludzi Lodu? Wszyscy
czworo? Ta sama krew. Niebezpiecznie dużo tej samej
krwi!
  - Tak, a poza tym, szczerze mówiąc, Ingrid jest już
zaręczona.
  - Dan także, jak słyszałem. Ma się żenić, jak tylko wróci
do domu. Nie, oni nie są dla siebie, w żadnym razie.
A jednak pomyśl, jakie by oni mogli mieć dzieci! To znaczy,
gdyby wszystko było normalnie, chciałem powiedzieć.
W każdym razie to dobrze, że Ingrid ma z kim porozma-
wiać. My wszyscy tak strasznie do niej nie dorastamy.
  Dwoje geniuszy Ludzi Lodu nie słyszało tej rozmowy.
Byli zajęci swoimi sprawami. Dan nadziwić się nie mógł,
jak wielką inteligencją odznacza się śliczna Ingrid.
  A ona? Ona jaśniała niczym słońce!

  Wieczorem cała rodzina wraz gościem udała się do
Elistrand.
  Po wyczarowanej niemal natychmiast kolacji wszyscy
siedli przed kominkiem i zaczęły się rozmowy. Na dworze
wciąż padało, w domu było tak zimno, że mimo lata trzeba
było rozpalić ogień.
  - Och, ojcze, czy ja bym nie mogła pojechać z Danem na
jego wyprawę? - zapytała w pewnym momencie Ingrid.
  - Czy ty oszalałaś, dziewczyno? - wykrzyknęła Berit.
- No, piękny pomysł, nie ma co! A co by powiedział
przyszły mąż o pannie, która włóczy się po lasach
i przygląda roślinom?
  Dan pochylił się i spoglądał w oczy kuzynki, w których
odbijały się żółte blyski ognia.
  - Muszę ci powiedzieć, Ingrid, że mam także inny plan;
dlatego właśnie chciałem jechać w norweskie góry. To
bardzo niebezpieczny plan...
  - Opowiedz nam o nim - poprosił Tristan, siedzący
obok znacznie od siebie młodszej żony Mariny. Byli tacy
różni, ale wyglądali na szczęśliwych.
  Dan ożywił się. Chociaż nie widział tych ludzi od czasu,
kiedy był dzieckiem, czuł, że jest jednym z nich. W ich
żyłach płynęła ta sama krew.
  - No więc, studiowałem książki mojego pradziadka
Mikaela o Ludziach Lodu. I jest coś, co mnie w nich
uderzyło...
  To zaciekawiło wszystkich. Tristan, najstarszy w tym
gronie, powiedział:
  - Musisz jednak pamiętać, że to bardzo niepełne
opowieści. Właściwie mało co wiadomo o początkach
życia rodu w Lodowej Dolinie.
  - Tak, wiem - zgodził się Dan. - Zastanawiam się
jednak, czy nie mógłbym odnaleźć wątku, o którym nikt
dotychczas nie myślał.
  - Jakiego? - zapytał Jon, syn Ulvhedina i Elisy. On
i Branja wyglądali na nierozłącznych. Siedzieli tak blisko
siebie, że nawet ostrze noża by się między nimi nie zmieściło.
  - Czy któreś z was zastanawiało się kiedy nad tym, co
stało się później? Mam na myśli Tengela Złego.
  Oczy Ulvhedina rozbłysły w półmroku. W blasku
  ognia jego straszna twarz zdawała się jeszcze bardziej
groteskowa, a broda, którą teraz nosił, dodawała mu
demonicznego wyrazu. Zwrócił się do Dana, wolno
wymawiając słowa:
  - To znaczy po tym, kiedy Tengel Zły już wywołał
Księcia Ciemności?
  - No, o tym wiemy chyba dość dużo. O jego
diabelskim postępowaniu i tak dalej. Nigdzie jednak nie
wspomina się nic o jego śmierci. Gdzie jest jego grób?
  Zaległa cisza.
  - Cóż - zaczął po chwili Jon - grób znajduje się chyba
na cmentarzu w Lodowej Dolinie, czyż nie?
  - Na cmentarzu? - prychnął Tristan. - Tengel Zły? To
niemożliwe! Już raczej tam, gdzie zakopał kociołek!
  - To też nie jest możliwe - powiedziała Ingrid
z nieubłaganą logiką. - Bo to miejsce także było cał-
kowicie nieznane.
  - Słusznie - przytaknął Dan. - Aż do czasów Kol-
grima. Przed nim prawdopodobnie odnalazła je Sol. Ale
wierzcie mi, w czasach Tengela Złego nikt tego miejsca
nie znał. Wobec tego gdzie on został pochowany?
  - Może sam udał się na wybrane miejsce, kiedy czuł, że
śmierć się zbliża - zastanawiał się Ulvhedin.
  Dan przyznał mu rację.
  - Ja także nad tym myślałem. I właśnie teraz zamierzam
to miejsce odnaleźć, żeby sprawdzić, czy moje rozumowa-
nie jest słuszne.
  - Oszalałeś? - zawołał Alv. - Nie wolno ci tego robić!
Zwłaszcza tobie, który nie jesteś obciążony dziedzictwem!
  - A ja myślę, że wprost przeciwnie, daje mi to pewną
ochronę. Tylko dotknięci mogą zobaczyć Tengela Złego.
Zresztą mógłbym zabrać ze sobą Ingrid i Ulvhedina.
  - Och, tak! - wrzasnęła Ingrid.
  - Mowy nie ma! - uciął Alv.
  Tristan poruszył się niespokojnie:
  - Dlaczego chcesz odnaleźć jego grób, Dan?
  Młody uczony spoważniał.
  - Ponieważ bardzo bym chciał wiedzieć, że on ma
własny grób.
  Elisa jęknęła:
  - Jesteś okropny!
  Spojrzał w jej stronę. Wielkie, blękitne oczy. Elisy ze
strachu aż pociemniały.
  - Ja wierzę, że on ma grób, Eliso. Ale chcę się upewnić.
I pomodlić się nad nim.
  Wszyscy zebrani na moment zamilkli. Dan podjął teraz
temat, którego zawsze unikali. Wiedzieli, że przynajmniej
dwoje spośród nich nie uznaje kościoła.
  - Nie przypuszczałam, Dan, że jesteś taki religijny
- rzekła Ingrid krótko z odcieniem rozczarowania w głosie.
  Przelotny uśmiech pojawił się na twarzy Dana.
  - Muszę przyznać, że jako badacz natury od czasu do
czasu stawiam sobie bluźniercze pytania. A babcia Vil-
lemo nie była najwłaściwszą wychowawczynią, jeśli o to
chodzi. Ale moja matka, Sigrid, żywi głęboką i gorącą
wiarę, to ona miała na mnie największy wpływ. Powiedz-
my zatem, że jestem agnostykiem, to znaczy ani nie
wierzę, ani nie zaprzeczam istnieniu Boga. Problem ten
pozostaje dla mnie otwarty. Dopóki sprawa nie zostanie
udowodniona ponad wszelką wątpliwość, nie mogę
twierdzić, że jest tak czy inaczej.
  Ingrid, która uwielbiała dyskutować, pochyliła się do
przodu i rzekła z ożywieniem:
  - Zamierzasz zatem przynajmniej spróbować wy-
powiedzieć słowa modlitwy nad grobem Tengela Złe-
go?
  - To w każdym razie zaszkodzić nie może.
  - Nie bądź taki pewien - powiedział Tristan sceptycz-
nie. - Nie zapominaj, że zwracasz się do mocy nie z tego
świata. Tengel Zły ma za sobą potężną siłę, jeśli, oczywiś-
cie, to prawda, że zawarł pakt z diabłem.
  - Uff, nie! - jęknęła Berit. - Siedzicie tu i dyskutujecie
o jakichś fantazjach, tak jak by to była najprawdziwsza
rzeczywistość!
  Tristan spojrzał na nią poważnie.
  - To jest rzeczywistość, Berit! Ja widziałem, jak postaci
ze świata baśni były przywoływane do życia. Ulvhedin
o tym wie. To on sam musiał wpychać Ludzi z Bagnisk
pod duńską ziemię. Po tym przeżyciu wierzę bez za-
strzeżeń we wszystkie podania o Tengelu Złym.
  Ingrid podskoczyła na ławie.
  - Już wiem! Weźmiemy ze sobą czarodziejski skarb
Ludzi Lodu. Dan, Ulvhedin i ja, i w ten sposób uwolnimy
raz na zawsze ród od przekleństwa!
  Wzburzone okrzyki: "Nie! Nie!" posypały się na jej
głowę jak grad. Propozycja Ingrid została zagłuszona,
a ona sama jak niepyszna usiadła na ławie.
  Tylko z jednej strony napotkała coś, co można by
nazwać zainteresowaniem. Oczy Ulvhedina Iśniły ciepłym
blaskiem, a na jego wargach igrał uśmieszek, na widok
którego zadrżała.
  - Dość już o tym - uciął Alv. - Wszyscy chcielibyśmy
się uwolnić od ciążącego na rodzie przekleństwa, ale nigdy
w życiu nie zgodzę się, żeby to moja jedyna córka miała
wykopać kociołek! Rodzina straciła już zbyt wielu mło-
dych ludzi.
  Reszta zebranych milczała. Ich myśli kierowały się ku
temu, który zaginął gdzieś na bezkresnych przestrzeniach
Rosji - wspominali Vendela Gripa. Nie mieli pojęcia, że
akurat w tej chwili znajduje się on w Archangielsku i że
cierpi tam w niewoli. O jego przeżyciach jednak już
opowiadaliśmy, a miało minąć jeszcze kilka lat, zanim
rodzina będzie mogła je poznać.
  Tymczasem wiedzieli jedynie, że matka Vendela, Chri-
stiana, mieszka samotnie w Skanii, rozpaczając nad
nieznanym losem jedynaka. Babcia Lena dzieliła jej żałobę.
  Wśród zebranych w Elistrand zniknięcie Vendela
najboleśniej przeżył Tristan. Christiana była jego siost-
rzenicą, a Lena siostrą.
  Rozmowa skupiała się teraz na codziennych sprawach,
lecz dwoje z obecnych nie brało w niej udziału. Zaczęli już
snuć plany...





        ROZDZIAŁ II


  Ku wielkiej radości Ingrid młody Dan spędził w Gras-
tensholm kilka dni. Przez cały czas dotrzymywała mu
towarzystwa, chłonęła jego wiedzę i umiejętności jak
wyschnięta roślina wodę. Nikt by nie zliczył, ile sazy
prosiła ojca o pozwolenie uczestniczenia w górskiej
wyprawie Dana, za każdym razem jednak słyszała zdecy-
dowane "nie".
  Ostatniego wieczora siedziała milcząca. Otoczenie
przyjmowało to jako swego rodzaju demonstrację cier-
pienia biednej duszy, która w ten sposób apelowała do ich
sumień.
  Rodzice pozostali nieubłagani. Podróż Dana była
zbyt niebezpieczna, by mogła mu towarzyszyć młoda
dziewczyna, na dodatek osoba tak nieopanowana i lek-
komyślna jak ona. On sam obiecał, oczywiście, że nie
będzie podejmował prób odszukania grobu Tengela
Złego, lecz całkiem nie zrezygnował z podróży w tam-
tą stronę - jeśli znajdzie dostatecznie interesujące
rośliny, usprawiedliwiał się sam przed sobą, to czemu
nie?
  Ingrid nie mogła zasnąć tego wieczora.
  Przez cały rok prowadziła życie statecznej panienki,
ponieważ ojciec powiedział jej, że musi stać się godna
posiadania skarbu. Był to długi i trudny rok. Nie woino jej
było życzyć nagłej choroby wstrętnej babie z sąsiedntej
wsi, nie wolno drażnić chłopców stajennych, którzy na jej
widok aż się ślinili z podniecenia, nie mogła wyczarować
dobrych żniw dla Grastensholm ani więcej zdrowia i siły
dla sympatycznej Branji z Elistrand. W ogóle nie mogła
ćwiczyć i doskonalić swoich magicznych zdolności!
  Skarb Ludzi Lodu...
  Słyszała historię Kolgrima, który za pomocą czarów
odnalazł skarb ukryty pod portretem Sol. To oczywiste,
że ojciec nie umieścił na powrót właśnie tam czarodziej-
skich przyborów i środków leczniczych, mówiono jed-
nak, że Kolgrirnowi pomogła je znaleźć jego dawno
zmarła babka, właśnie Sol.
  Ingrid była z nią spokrewniona tak daleko, że napraw-
dę nie mogła na nic takiego liczyć. Szeptano jednak, że Sol
w dalszym ciągu gotowa jest przyłożyć ręki do różnych
spraw, kiedy jest potrzebna. A Ingrid miała być jakoby
bardzo do tamtej podobna. Czy nie można założyć, że Sol
i tym razem by pomogła?
  Ingrid wstała z łóżka i podeszła do okna. Przesłonięty
mgłą sierp księżyca co prawda nie rozpraszał mroku, lecz
teraz, latem, noce nie były zbyt ciemne i mimo wszystko
widać było uśpioną osadę. To znaczy całej wsi nie
widziała, dostrzegała za to wyraźnie sąsiedztwo dworu
w Grastensholm: las, łąki, pola na tle wzgórz.
  Czyż nie mówiono, że Sol wiele czasu spędzała w tam-
tym lesie? Że miała w nim swoje tajemne kryjówki? Ktoś
kiedyś wyczuwał tam jej obecność... Cecylia, zdaje się.
  Ingrid wiedziała, że Sol nadal jest obecna wśród
Ludzi Lodu. Villemo, babka Dana, odczuwała wyraźnie
jej bliskość, a nawet ją widziała. Wiele razy.
  - Sol - wyszeptała Ingrid w kierunku lasu. - Sol, moja
dusza jest taka jak twoja. Rozedrgana, niespokojna.
Pałająca wieczną tęsknotą za wiedzą o tym, co ukryte
przed ludzkim wzrokiem. Chcę nauczyć się więcej, Sol,
chcę wiedzieć!
  Las stał ciemny i milczący. Migotliwe, błękitne światło
otulało ziemię, żyzne pola i pokryte nocną rosą łąki. Wąski
sierp księżyca obwiedziony był ogromnym, jaśniejącym
kręgiem. To zapowiadało zmianę pogody, lecz Ingrid
zapomniała jaką. Pogorszenie chyba...
  - Sol - powtarzała wciąż szeptem. - Dan zamierzał
pojechać do Lodowej Doliny, lecz nie dostał pozwolenia.
Oni są tacy głupi, wszyscy, nie rozumieją nic a nic! Jest coś
w tej dolinie, co mami i przyzywa, ale co to jest, Sol? Czy
ty to wiesz? Ja nie wierzę, że to kociołek Tengela Złego.
Czy my tak naprawdę chcemy go odnaleźć? Ty i ja,
i wszyscy do nas podobni?
  Świat jakby wstrzymał oddech w tę cichą letnią noc.
  - To oczywiste, że powinni nam pozwolić pojechać do
Lodowej Doliny teraz, kiedy Dan i tak wybiera się na
północ! Gdybym tylko mogła mu towarzyszyć! I zabrać
tam ze sobą czarodziejski skarb!
  Sierp księżyca stał się prawie niewidoczny, przesłoniła
go gęsta chmura.
  - Noszę w sobie tyle uczuć, Sol, które nie mają prawa
wydostać się na zewnątrz. Ja wiem o tym, umiem przecież
trochę czarować, w drobnych sprawach. Tak jak wtedy,
kiedy miałam układać siano nad stajnią, a tak okropnie mi
się nie chciało. Nikt nie widział, co wtedy robiłam. A ty
widziałaś? Poruszałam tylko ramionami i wymawiałam
słowa, które nie wiem skąd mi się brały, a całe siano, jakby
unoszone wichrem, wpływało na strych. To było rozkosz-
ne uczucie, Sol! Byłam taka przejęta przez cały dzień, że
nie mogłam usiedzieć na miejscu.
  Ingrid stała i z rozmarzeniem wpatrywała się w noc.
Wspomnienia pojawiały się i znikały.
  Nagle drgnęła. Porusza się tam jakiś cień, czy jej się
tylko zdawało?
  Daleko, na skraju lasu... Z lasu przez łąki zbliżało się
coś albo ktoś...
  Jakieś duże zwierzę?
  Za duże jak na łosia, nie, to nie jest zwierzę. Bardzo
przypomina ludzką postać to coś rozpływającego się, co
tak szybko sunie po mokrej od rosy trawie. Zbliża się,
idzie prosto do dworu w Grastensholm.

  W innym pokoju we dworze Dan Lind z Ludzi Lodu
szykował się do podróży.
  Sprawdził swoje wyposażenie, przejrzał, czy wszystko
jest na miejscu, i jeszcze raz przeczytał długą listę zadań,
jakie miał wykonać.
  Dan, jedyny wnuk Villemo i Dominika, był człowie-
kiem systematycznym, czego nauczył się u Olofa Rudbec-
ka młodszego. Jako dziecko Dan, ku zgryzocie swoich
rodziców, Tengela Młodszego i Sigrid, był rozpieszczany
przez dziadków. Villemo traciła wszelki rozsądek, gdy
chodziło o jej ukochanego wnuczka. "Chodź do mnie,
Dan - mawiała - bo twoi rodzice są głupi. Zaraz wszystko
urządzimy jak trzeba, ty i ja".
  Z czasem Dan się od tego uwolnił. Doszła do głosu
jego właściwa, cechująca się powagą i poczuciem obowią-
zku osobowość. Stało się to widoczne, zwłaszcza kiedy
podjął studia. Wtedy zaczęło się nowe życie, jak sam
mówił.
  Teraz w tym starym domu w Grastensholm podszedł
do lustra. Mieszkał w pokoju Liv, ale nie zdawał sobie
z tego sprawy, Liv bowiem zmarła pięćdziesiąt lat temu.
W pokoju panował półmrok, a lustro było zamglone
i zmatowiałe ze starości, ale przy odrobinie wysiłku mógł
rozróżnić swoje rysy,
  Dostrzegał, oczywiście, ciemne barwy, Zdecydowaną
linię brwi, które odziedziczył po dziadku Domżniku.
W tym mroku nie można było natomiast dostrzec blizny
w kąciku ust, która nadawała jego twatzy ironiczny
wyraz. Wiedział, że ten wyraz drażni wielu ludzi, którzy
nazywają go arogantem, ponieważ nie wiedzą, skąd się to
bierze.
  A to nieprawda. Arogantem nie był w żadnym razie.
Czyż nie widzieli niepewności w jego wzroku? Potrzeby
życzliwości ze strony innych ludzi? Dan miał wielu
przyjaciół, należał jednak do tych utopistów, którzy
pragną przyjaznych związków z każdą żywą duszą na
ziemi. Każdy niechętny gest czynił go nieszczęśliwym na
wiele dni.
  Właściwie wyglądam nieźle, stwierdził uśmiechając się
do siebie w bladym świetle brzasku, które wygładzało
wszelkie kanty. Jestem też miły i łagodny, no, może nie
zawsze - to musiał przyznać. Ingrid na przykład była
w stanie wprawić go w okropną irytację swoimi irrac-
jonalnymi pomysłami. Zdumiewające, że mając tyle rozu-
mu, można się tak wygłupiać, jak ona to często robi,
drażnić go a to jakimś przesyłanym w powietrzu pocałun-
kiem, a to uwodzicielskim spojrzeniem. Co to za za-
chowanie? Jeśli się rozmawia o sprawach naukowych, to
się rozmawia, a nie zajmuje głupstwami. Nie chciał nawet
słyszeć o żadnych afektach!
  O Boże, chyba nie zaczyna być marudny? Nie, tylko po
prostu nie chce się zbytnio spoufalać z Ingrid. Nie z nią!
Słabe poczucie winy wobec narzeczonej w Szwecji skła-
niało go do niereagawania na kokieterię Ingrid.
  Ta blizna, tak... Skaleczył się właściwie w sytuacji
wstydliwej, ale i tak wszystkiemu była winna habcia Villemo.
Chwaliła się ona kiedyś swoimi wyczynami jako jedna
z wybtanych wśród Ludzi Lodu. Powiedziała przy tym, że
wszyscy w tym todzie mają jakieś ponadnaturalne talenty.
  Dan także?
  Dan także, to oczywiste! Trzeba tytko dowiedzieć się,
jaki.
  Chłopiec dał się na to nabrać. Dopiero znacznie później
usłyszał od dziadka Dominika, że to nieprawda, czego
najlepszym przykładem jest Tengel, ojciec Dana, żeby nie
szukać daleko. Czy jest ktoś równie pospolity i stąpający
pa ziemi jak on?
  Wtedy jednak było już za późno. Wcześniej bowiem
Dan wbił sobie do głowy, że potrafi stawać się niewidocz-
nym. Postanowił nieoczekiwanie zniknąć z oczu jednej
z dziewcząt służących. Kiedy prosiła, żeby młody panicz
nie plątał się pod nogami, oświadczył, że potrafi przejść
przez zamknięte drzwi.
  Zrobić tego, oczywiście, nie mógł; w dodatku zaczepił
o żelazną klamkę i rozerwał sobie kącik ust, po czym
została mu blizna na całe życie.
  Nie, jego ojciec Tengel nie miał żadnych tego rodzaju
talentów, i Dan także nie, przynajmniej tyle zostało
wyjaśnione. Dan jednak był niezwykle uzdolniony w sen-
sie intelektualnym, powiadano nawet, że jest geniuszem.
Tengel Młodszy natomiast nie wyróżniał się niczym. Był
dobrym mężem i ojcem, dobrym gospodarzem, w sadze
o Ludziach Lodu miał jednak pozostać jedyniie zwyczaj
nym ogniwem, łącznikiem pomiędzy swoimi rodzicami
i następną generacją. To zresztą dziwne, skoro miał tak
niezwykłych todziców jak Villemo i Dominik. Może on
jednak był swego rodzaju reakcją natury? Rodzice zostali
obdarzeni tak wspaniale, więc może ród Ludzi Lodu
musiał trochę odetchnąć?
  Rodziło się teraz tylko pytanie, czy Dan zdoła dokonać
czegoś wielkiego. Natura wyposażyła go we wspaniały
umysł. Powinien więc zadbać, by zrobić z niego jak
najlepszy użytek, dostarczyć powodów do dumy rodzi-
com i dziadkom.
  Gdzieś w głębi domu cicho skrzypnęły drzwi. Ktoś
skradał się po korytarzach.
  Dan wyjrzał przez okno, ale zobaczył tylko uśpioną wieś
i wysoką wieżę kościoła w Grastensholm, otuloną delikatną
letnią mgłą. Okna tego pokoju nie wychodziły na las. Nie
zdołał więc zobaczyć, kto w nocnej ciszy wymknął się
z domu.


  Następnego dnia, kiedy Dan już wyjechał, Alva od-
wiedził Ulvhedin.
  Ów olbrzym o groźnym wyrazie twarzy sprawiał
dziwne wrażenie. Oczy płonęły mu tajemniczym blas-
kiem. Alv na jego widok poczuł się niepewnie.
  - Nie podoba mi się, żeby młody chłopak podróżował
sam - Ulvhedin bez wstępów przystąpił do rzeczy.
- Zamierzam pojechać za nim.
  - Naprawdę? - Alv uśmiechnął się. - Elisa cię puści?
  - Elisa mi pozwoliła, ale...
  Alv czekał. Rozmawiali na podwórzu, wszędzie kręciła
się służba, wielkie pranie, rozwieszone na sznurach,
łopotało na wietrze.
  Ulvhedin zwlekał chwilę, po czym powiedział jakby
nigdy nic:
  - Co twoja córka na to, że Dan pojechał?
  - Ingrid? Jeszcze się dzisiaj nie pokazała. Przeżywa to,
oczywiście, bardzo. Tak, naprawdę szkoda, że Ingrid nie
może rozwijać swojej inteligencji.
  - To prawda, człowiek czuje się prostaczkiem, kiedy
ona i Dan zaczynają dyskutować.
  - Właśnie.
  W końcu Ulvhedin zdecydował się na najważniejsze:
  - Posłuchaj, Alv, pomyśłałem sobie, że cię zapytam...
Wiesz, ja nigdy nie domagałem się tych uzdrawiających
środków, chociaż były moje. Ale teraz zastanawiam się,
czy byś nie mógł...
  - Chciałbyś je zabrać ze sobą, jadąc za Danem na
północ? Czy to nie jest trochę ryzykowne?
  Ulvhedin przyglądał mu się czujnie.
  - Nie zapominaj, że kiedyś, w młodości, byłem w drodze
do Lodowej Doliny. Z czarodziejskimi środkami. I już
wtedy miałem dość siły, by zawróać. Miałem dość siły, by się
ich wyrzec na wiele lat. Czy myślisz, że bym nie potrafił...?
  - Masz rację - przerwał Alv, któremu nie podobały się
błyski w oczach Ulvhedina. - Jest tak, jak mówisz, te
środki są twoje, a ja nie mam prawa cię powstrzymywać.
Chodź ze mną do Lipowej Alei...
  - Ach, to tam je trzymasz - uśmiechnął się Ulvhedin
krzywo.
  - Tam jest ich miejsce. W domu Tengela Dobrego, pod
opieką jego ducha. Ale jeśli pozwolisz, to do kryjówki
  wejdę sam. Może się jeszcze kiedyś przydać.
  - Naturalnie.
  Nie rozmawiali już ze sobą po drodze do Lipowej Alei.
Ulvhedin był jakoś dziwnie napięty, unosiło się to nad nim
jak aura.
  To się dobrze nie skończy, myślał Alv, popełniam
straszne szaleństwo, dając mu skarb. Ale co mam zrobić?
Skarb należy do niego, a przy tym ten jego nastrój, trudno
się z nim porozumieć. Tylko Elisa magłaby sobie z nim
poradzić, ale jej tu nie ma.
  W gruncie rzeczy Ulvhedin był tylko trzy lata starszy
od Alva, ale pod względem psychicznym dzieliła ich
przynajmniej pokolenie. Ulvhedinem kierowały siły, któ-
rych istoty nikt się nawet nie domyślał. Przez wiele lat
prowadził życie godne człowieka, głównie dzięki Elisie
a także dzięki Villemo, przede wszystkim jednak dzięki
własnej sile woli. Chciał stać się nowym Tengelem
Dobrym i w pewnym sensie mu się to udawało. Teraz
jednak, w tym momencie, Alv przypomniał sobie doj-
rzewanie Ulvhedina. Czas, kiedy mordował i niszczył, nie
dbając o to, ile rozpaczy i bólu zostawia za sobą,
  Alv za żadne skarby teraz by nie zaprotestował, nie
teraz, kiedy Ulvhedin wygląda tak jak wygląda. Z wyra-
zem niezłomnego zdecydowania w jarzących się żółtych
oczach.
  - Wejdę do środka - mruknął.
  Olbrzym wyraził zgodę skinieniem głowy.
  Czekał, rozglądając się po wymarłym dziedzińcu Lipo-
wej Alei. Wszystko było dobrze utrzymane; w każdej
chwili mógł się tu wprowadzić nowy gospodarz. Lipowe
drzeara w alei porosły wysokie, wiele musiało już pewnie
paść i zastąpiono je nowymi, inne miały grubą, jakby
słoniowatą korę i ogromne konary, lecz liści niewiele.
Sama aleja jednak, po stu pięćdziesięciu latach, wciąż była
imponująca.
  Ulvhedin nie widział, co się wokół niego dzieje. Gładził
ręką drewno w ścianie domu i miał wrażenie, jakby Tengel
Dobry tutaj był, dawny gospodarz tego dworu, jakby
chodził po obejściu tak jak w pierwszy wieczór, który
spędził w Lipowej Alei, dotykał wszystkiego w swojej
nowej posiadłości i czuł, że należy to do niego.
  Ulvhedin widział postaci z minionego czasu. Silje, jak
radosna i szczęśliwa kręci się pomiędzy zabudowaniami,
Sol, wymykającą się potajemnie do lasu ze swoimi
magicznymi instrumentami. Parobka Klausa, który wystra-
szył Metę, tak że chctała uciekać, Arego, który pognał za nią
na koniu i przywiózł do domu jako swoją narzeczoną.
  Widział ruch i krzątaninę w Lipowej Alei, ale ponad
dachami domów dtgał jakiś nieczysty, rozbity ton. Ton
smutku.
  Trzej mali chłopcy: Tarjei, Trond i Brand, bawiący się
na wielkim kamieniu. Radosne wieści i smutne wieści,
przestraszeni jeźdźcy wpadający na dziedziniec, skrzypie-
nie lip w alei. Nowe żony wprowadzane do dworu.
Trumny wynoszone na cmentarz. Szczęście przeplatające
się z tragedią.
  Stainia, w której Villemo chctała zwrócić na siebie
uwagę Eldara Svartskogen...
  A teraz - tylko cisza.
  Szkoda, pomyślał Ulvhedin. Powinno być więcej
dzieci w rodzie Ludzi Lodu, tak żeby miał kto dziedziczyć.
  Ale było inaczej.
  Jego syn Jon ożeni się z Branją, co do tego nie ma
wątpliwości. Trudno jednak przypuszczać, że tych dwoje
wypełni dom dziećmi!
  Odwrócił głowę, bo Alv wybiegł na dziedziniec.
  - Ulvhedinie! Skarb zniknął!
  Olbrzymem owładnęły rozczarowarue i gniew.
  - To nie może być prawda!
  - Wygląda, że stało się to całkiem niedawno, byłem tu
przedwczoraj po maść dla konia, i...
  Twarz Alva zrobiła się biała.
  - Boże! Dobry Boże!
  Ulvhedin domyślił się, o co chodzi: Ingrid. Czy ona
naprawdę jeszcze śpi?
  Chyba nigdy przedtem dwóch mężczyzn nie pokonało
tak szybko drogi z Lipowej Alei do Grastenshotm.
  Ich obawy się potwierdziły: łóżko było puste. Zniknęły
różne podręczne przybory Ingrid, a także ciepłe rzeczy
podróżne i buty. Dziewczęta w kuchni skarżyły się, że
w nocy ktoś ukradł sporo jedzenia. Brakowało też jednego
konia.
  Ulvhedin, Alv i Berit stali przez chwilę zbici z tropu,
nie wiedząc, co począć.
  - Natychmiast ruszam za nią - powiedział w końcu
Ulvhedin z twarzą tak ściągniętą, że pojawiły się na niej
białe plamy.
  - Nie! - krzyknął Alv. - Ja sam pojadę.
  - Ty nie możesz jechać - wtrąciła się Berit. - Przecież
wiesz, że dzisiaj przyjedzie asesor, żeby ci pomóc z tymi
papierami. Nie możesz go obrażać.
  - Ale Ulvhedin nie może jechać za Ingrid, to chyba
rozumiesz?
  - O co ty mnie podejrzewasz? - spytał Ulvhedin
dziwnie urywając słowa. - Gwarantuję moim życiem, że
Ingrid wróci do domu, nie martw się o nią!
  Alv patrzył na niego i przypomniał sobie ten moment
na dziedzińcu w Lipowej Alei, gdy twarz Ulvhedina się
wykrzywiła, a on ze strasznym grymasem wysyczał coś, co
Alv zrozumiał jako: "on jest mój!" Nie, nie o Ingrid się
martwił. Ale jeśli dwie silne wole toczą walkę o tę samą
rzecz, to nikt nie wie, co się może stać. Obciążeni
dziedzictwem potomkowie Ludzi Lodu nie panowali nad
sobą, kiedy znaleźli się w pobliżu skarbu.
  - Pozwól Ulvhedinowi jechać - powiedziała Berit,
która nie do końca rozumiała sytuację. - Ona wyruszyła za
Danem, prawda?
  - Ukryła się gdzieś po drodze i czeka na niego - rzekł
Alv. - Wiedziała przecież, którędy pojedzie. Och, że też
ten Dan wspomniał o Dolinie Ludzi Lodu!
  Ulvhedin nie odpowiedział.
  W końcu Alv głęboko odetchnął i rzekł:
  - Dobrze, jedź za nimi, skoro tak. Jedź w imię Boże!
I natychmiast wracaj z dziewczyną do domu.
  Olbrzym milczał. Alv zrozumiał, o co chodzi.
  - Chciałeś wyruszyć na północ wraz z Danem, wiem, że
myślałeś o tym. Ale Ingrid nie wolno, pod żadnym
pozorem, wziąć udziału w tej wyprawie.
  - Spróbuję ją przekonać, żeby wróciła do domu. Ale
nie sądzę, bym tego dokonał nie zadając jej bólu. Wiesz,
ona ma teraz skarb, a jest tak samo obciąźona jak ja.
Chciałbym ją zmusić do powrotu, ale w tej sytuacji będzie
to bardzo trudne. Wiem o tym z własnego doświadczenia.
  Alv jęknął, niezdecydowany.
  - Żebym chociaż wiedział, jakim sposobem dostała się do
skarbu! To niepojęte, bo nawet gdybym wszystktm ludziom
we dworze polecił go szukać, to nikt by go nie znalazł.
  Nawet gdyby przechodzili koło niego dziesiątki razy!
  Słowa Ulvhedina płynęły wolno, jakby wbrew jego
woli, bo przecież słuchała Berit, matka Ingrid.
  - Zapominasz, że już kiedyś ktoś inny znalazł skarb,
choć był on równie dobrze ukryty jak teraz. A Kolgrim
otrzymał pomoc.
  - Czy Sol miałaby...?
  - Jeśli się czegoś naprawdę pragnie, to się otrzyma
pomoc, możesz być pewien.
  Berit chwyciła męża za rękę. Zawsze, w każdej sprawie,
stała nieugięcie po stronie swojej małej rodziny. W oczach
miała łzy. Ta prosta chłopska córka tragedię z Ingrid
odbierała na swój własny sposób. Należało jej jednak
wybaczyć, bo nie miała podstaw, tak jak obaj mężczyźni,
domyślać się udziału Sol w ostatnich wydarzeniach albo
rozumieć, jaką przyciągającą moc ma skarb wobec do-
tkniętych dziedzictwem.
  - Jedź, Ulvhedinie - powiedziała, ocierając łzy. - Jedź
i odszukaj naszą małą dziewczynkę! Zrób, co będziesz
musiał, i poświęć na to tyle czasu, ile będzie trzeba, ale
przywieź ją zdrową do domu!
  - Obiecuję ci to - oświadczył Ulvhedin z głęboką powagą
w głosie. - Żeby nie wiem co się stało, żebyśmy szli nie wiem
dokąd, zawsze moją pierwszą i ostatntą myślą będzie jej
bezpieczeństwo. Ani jeden włos nie może spaść jej z głowy.
  Alv zapytał zgnębiony:
  - Czy musicie jechać na północ?
  - Ja, oczywiście, zrobię co będę mógł, żeby odesłać
Ingrid do domu. Wątpię jednak, czy rozmowa z nią będzie
teraz możliwa.
  - Może Jon mógłby z tobą pojechać i potem wróciić
z Ingrid do domu, a ty pojechałbyś dalej sam?
  - Mój syn? - krzyknął Ulvhedin gwałtownie. - Za-
braniam ci mieszać go do tego!
  - Ingrid jest moją córką - rzekł Alv cicho.
  - Wiem - powiedział Ulvhedin pojednawczo i położył
mu na ramionach ciężkie niczym kilofy ręce. - Zaufajcie
mi. Oboje. Dan wzniecił niebezpieczny płomień w moich
zmysłach. Dla mnie teraz istnieje tylko jedna droga,
a Ingrid żywi prawdopodobnie takie samo pragnienie jak
ja: zobaczyć Dolinę Ludzi Lodu! Nic więcej, tylko
zobaczyć. I jeśli odczuwa ona tę samą palącą tęsknotę, to
nic nie zdoła zawrócić jej z drogi.
  Alv i Berit podejrzewali w głębi duszy, że nie chodzi tylko
o to, by zobaczyć dolinę. Jedyne, co teraz mogli zrobić, to
zaufać Ulvhedinowi, tę prawdę czytali w twarzy olbrzyma.
  Była to zresztą dla rodziców Ingrid wielka pociecha.
  Długo patrzyli w ślad za Ulvhedinem, gdy oddalał się
od nich szybkim, zdecydowanym krokiem.
  - Pojadę za nim - oświadczył Alv zgnębiony. - Asesor
może sobie mówić, co chce.
  - Och, Alv, wiesz dobrze, że tu chodzi o coś znzcznie
ważniejszego niż tylko obraza wysoko postawionego
pana. Tak się przecież staramy, żeby dystrykt ani korona
nie przejęły Grastensholm. Bo jeśli Grastensholm wy-
mknie się nam z rąk, to Lipowa Aleja i Elistrand pójdą za
nim. Nic mamy już żadnego Alexandra Paladina, który
mieszka w Danii i rozwiązuje wszystkte nasze finansowe
kłopoty.
  - Nie możemy oddać Elistrand - mruknął Alv.
  - Grastensholm jest nasze i jeżeli je stracimy, to Ludzie
Lodu stracą część duszy rodu. W Elistrand mieszka
Ulvhedin ze swoją rodziną i Tristan ze swoją. Nie
możemy pozwolić, by i oni zostali bez dachu nad głową.
  - A gdybyśmy napisali do Villemo i Dominika
i poprosili ich o pomoc?
   Im także jest trudno w tych ciężkich czasach. Ich syn,
Tengel, pracuje jak wół, żeby utrzymać dom. Zaczęli już
nawet wyprzedawać kosztowności, Dan mi o tym opo-
wiadał. Nie, masz rację, nie mogę po prostu pojechać
i zlekceważyć asesora, żanim nie będę pewien, że zdołamy
utrzymać Grastensholm. Teraz tylko jego pomoc może
nas uratować. - Alv przetarł oczy i westchnął zrezyg-
nowany. - Poczekam więc, aż przyjedzie, co mi pewnie
zajmie kilka dni. Potem jednak ruszę za nimi. Wiem
przecież, dokąd zmierzają.
  - Tak - potwierdziła Berit. - Wtedy pojedziesz, Alv.
  - Wiem, że Dan przepisał sobie z książki Mikaela
opowiadanie Kaleba o drodze do Doliny Ludzi Lodu.
Kaleb tam kiedyś był, wiesz o tym.
  - Tak. Posłuchaj, czarny dzięcioł krzyczy, wróży deszcz.
  Przysłuchiwali się głośnym, żałosnym nawoływaniom.
  - Albo nieszczęście - mruknął Alv.
  - Deszcz! - ucięła Betit zdecydowanie.
  Ulvhedin odnalazł swego konia i jak wicher pomknął
do Elistrand. Kopyta dudniły o ziemię.
  - Boże, pomóż naszej małej dziewczynce - szepnął Alv.
- Boże, pomóż im wszystkim trojgu! Ulvhedinowi także!
  - Zwłaszcza jemu - rzekła Berit cicho.





        ROZDZIAŁ III


  Dan zabrał ze sobą jucznego konia, co okazało się
niezbędne, wyposażenie naukowe bowiem miał bogate
i nieporęczne w transporcie.
  Zamierzał jechać na Dovre. Tam powinien napotkać
bogatą, a nie zbadaną jeszcze florę. A potem zobaczy, czy
i kiedy wyruszy na północ.
  Gdyby tak mieć jakieś towarzystwo!
  Ale mężczyźni z Ludzi Lodu często bywali samot-
nikami. W pojedynkę pokonywali konno olbrzymie
przestrzerue.
  Ach, żeby tak Ingrid mogła z nim jechać! Jak przyjem-
nie było z nią rozmawiać! Ta dziewczyna myśli jak
mężczyzna.
  Chyba dobrze się stało, że Ingrid nie poznała tej
ostatniej myśli! Kobiety z Ludzi Lodu, jeśli można sobie
pozwolić na uogólnienie, zawsze miały głęboką świado-
nuość swojej kobiecej wartości. Wysołco ją sobie ceniły
i stawały dęba niczym uparte konie, kiedy ktoś to
lekceważył.
  Dan jednak nie zastanawiał się specjainie nad swoimi
myślami, po prostu taki stereotypowy pogląd, nic wię-
cej.
  Bo naprawdę żywił największy szacunek dla intelek-
tualnych możliwości ślicznej i trochę nieokiełznanej In-
grid.
  Juczny koń wlókł się melancholijnie za wierzchowcem
Dana. Deszcz wisiał w powietrzu.
  Dan odjechał już spory kawałek od Grastensholm
i znalazł się na głównej drodze wiodącej na północ.
Ponieważ podróżował sam, z wielkim bagażem, stanowił
ogromną pokusę dla rozbójników i wszelakiego rodzaju
włóczęgów, toteż był dobrze uzbrojony, z dużym pis-
toletem pod ręką, zawsze naładowanym, gotowym do
użycia.
  Kiedy na tle zachmurzonego nieba po drugiej stronie
doliny zobaczył sylwetkę jakiegoś jeźdźca, mimo woli
powściągnął konie, by zwolniły kroku. W postaci tamtego
czaiła się jakaś groźba, być może dlatego, że ustawił
swojego wierzchowca w poprzek drogi, jakby czekając na
Dana.
  A może co innego przepełniało Dana lękiem?
  Tylko co by to mogło być? Dan nie należał do tych
Ludzi Lodu, którzy posiadali zdolność jasnowidzenia.
Mimo to serce zaczęło mu tak mocno bić w przeczuciu
nieszczęścia czy innych gwałtownych przeżyć, że o mało
go nie zadławiło.
  Nawet nie zauważył, że ręka sama sięgnęła po pistolet.
  Potem zdecydowanie ruszył naprzód. Nie było innej
drogi, obcy jeździec wybrał dobry punkt.
  Ale dlaczego stał tak, wyraźnie widoczny ze wszystkich
stron? Czy nie lepiej było czekać w ukryciu?
  Był najwyraźniej niewielkiego wzrostu, ten rozbójnik
czy kto tam. Z drobnej jego postaci jednak emanawały
upór i zdecydowanie.
  Widok właściwie straszny nie był, mimo to niepokoił
Dana w najwyższyrn stopniu.
  Kiedy dotarł do dna doliny, dokonał zdumiewającego
odkrycia. Jeźdźcem była kobieta.
  Kobieta, która czuła się samotna i przestraszona
i chciała mieć towarzystwa w drodze przez las?
  Dan znowu powściągnął konie; doznał niemal szoku.
  Na zboczu wzgóna stała Ingrid!
  Wbił ostrogi w koński hrzuch, by opanować gniew.
  Naprawdę? Gniew? W głębi duszy nie mógł zaprze-
czyć, że jest także zadawolony. Zadowolony i przejęty,
lecz zarazem zmartwiony. Co powinien teraz uczynić?
  Pierwsze słowa pojawiły się same.
  - Na Boga, co ty tu robisz? Czyś ty rozum postradała?
  Ingrid jaśniała niczym słońce. Bez cienia wyrzutów
sumienia oświadczyła bezczelnie:
  - Zamierzam jechać z tobą i pomagać przy zbieraniu
tych twoich kwiatów i liści.
  - Nie wolno ci tego robić! Co by powiedzieli twoi
rodzice? Natychmiast wracaj do domu!
  - Za daleko - westchnęła z udanym żalem. - Nie zdążę
do domu przed nocą.
  Miała rację. Dan patnył na nią zbity z tropu, nie
wiedząc co począć, zafascynowany wspaniałą barwą jej
bezwstydnych oczu. Musiała z niej być niepospolita
uwodzicielka, zwłaszcza wobec kogoś, kto się nią inte-
resował, a nie był jej krewnym.
  - Wobec tego odprowadzę cię do domu - syknął.
  - Spróbuj mnie do tego zmusić, jeżeli potrafisz!
  Wbiła pięty w końskie boki i jak wicher ruszyła
przed siebie, na północ. Dan nie mógł zrobić nic
innego, jak próbować ją dogonić, ale czyż mógł tego
dokonać, prowadząc za sobą ciężko objuczonego ko-
nia?
  - Stój! Wygrałaś! - zawołał w końcu, gdy stwierdził, że
w ten sposób nigdy się do niej nie zbliży.
  Łagodna i przymilna siedziała na grzbiecie swojego
wierzchowca i czekała na kuzyna. Jej rude włosy lśniły
w przedwieczomym słońcu, a żółte oczy pzypominały
wypolerowaną miedź, usta miała wilgotne, czerwone
w lekkim uśmiechu pokazywała pyszne białe zęby.
  Ładniejszym już chyba nie można być, pomyślał Dan.
  Tego dnia co innego jednak zwracało uwagę w za-
chowaniu Ingrid. Bezgraniczna, dumna pewność siebie.
Nie mógł się opędzić od myśli, że tak tnusi wyglądać
kobieta, która właśnie zdobyła ukochanego mężczyznę.
  Tylko że takie przypuszczenie nie bardzo pasowało
do Ingrid. Ona chyba nie musiała walczyć o mężczyzn.
Wystarczy, że na nich spojrzy, a padają jnk muchy,
myślał.
  - Wyglądasz na bardzo z siebie zadowoloną - mruknął
ponuro.
  - Bo jestem zadowolona - odparła z bezwstydnym
uśmiechem. - Teraz jestem silna. Niepokonana! Nie-
śmiertelna!
  Zaraz jednak triumf zgasł na jej twarzy, ustępując
miejsca bezradności.
  - Prawie - dodała cicho.
  - A czego ci brakuje? - zapytał z ledwo wyczuwalną
ironią.
  Jasny blask w oczach Ingrid zgasł.
  - Nie wiem - odparła, ale myślami była jakby gdzie
indziej. Zaraz jednak otrząsnęła się: - Jadę z tobą.
  - Nie wolno ci!
  - Jestem ci potrzebna. Jedźmy, szkoda czasu!
  Dan ze swoimi końmi zastawił jej drogę.
  - Co ty tam schowałaś w sakwie przy siodle? Gładzisz
to bez przerwy, jakbyś tam miała jakiś skarb.
  - Bo to jest skarb!
  - To znaczy co?
  - Ciebie to nie dotyczy. Zejdź mi z drogi, bo jak nie, to
cię przemienię w chorego z miłości samca ropuchy, który
zakochał się w krowie, ale do niej nie dorasta.
  Z trudem powstrzymał uśmiech.
  - Nie potrafisz tego zrobić.
  Ingrid zmrużyła oczy:
  - A chcesz zobaczyć?
  - Nie wygłupiaj się, moja mała. Marsz do domu, do
mamy!
  Dyskusja trwała jeszcze przez chwilę, coraz ostrzejsza
i coraz bardziej zajadła.
  Wreszcie uznali, że trzeba jechać.
  Na północ...
  - Zamierzasz się ożenić, jak słyszałam? - zapytała po
pewnym czasie Ingrid słodkim głosikiem, jakim zazwy-
czaj mówi kobieta, która dopiero co odniosła zwycięstwo.
  Głos Dana brzmiał bardziej ponuro.
  - Tak. Po powrocie z wyprawy.
  - Czy twoja narzeczona jest ładna?
  - Nie wiem - odparł Dan i pomyślał o Madeleine jak
o anemicznym chudzielcu. A przecież dawniej uważał, że
jest i ładna, i wartościowa. - Owszem, wystarczająco.
  - Ale zakochany nie jesteś?
  - Nie, zakochany... - wykrzywił usta. - A co to
takiego? Zabawa dla młodych chłopców, którzy chcą się
ośmieszyć.
  Ingrid chichotała zadowolona.
  - Ja też tak myślę. Boże, jacy wy jesteście śmieszni, kiedy
obskakujecie jakąś pannę i stroszycie pióra niczym pawie.
  - O, ty znasz chyba wielu, którzy stroszą przed tobą
pióra.
  - Trochę znam.
  - Ty też masz wychodzić za mąż, słyszałem.
  Wzruszyła ramionami.
  - Wyjdę, kiedy sama zechcę.
  - Naprawdę? A jak on się nazywa?
  - Thor Egil Fredcrik Seved Francke.
  - Rany boskie! A kto to taki? Gospodarz?
  - Nie. Oficer i młodszy brat właściciela ziemskiego,
więc chce mnie poślubić ze względu na Grastensholm.
  ażdym e tylko
  - Nie sądzę. Ważdym razie nie tylko dlatego.
  - No, tym razem byłeś miły! - powiedziała Ingrid,
pochylając się kokieteryjnie.
  - Nie przesadzaj! - prychnął Dan.
  Ingrid chichotała.
  Rozłożyli się na noc w sosnowym zagajniku, ale do
późna siedzieli na swoich derkach i Dan, jak zwykle,
"wykładał" Ingrid różne naukowe zawiłości. Bardziej
oddanej słuchaczki nigdy nie będę miał, myślał. Naprawdę
bawiło go to, że może ją uczyć wszystkiego, czym sam się
interesuje, czuł się dumny, że słucha go z taką uwagą.
  Letnia noc była ciepła i jasna, sosny otaczały ich
wieńcem jak melancholijne, milczące postacie, ciepły,
mocny zapach lasu mieszał się z cierpką wonią wilgotnej
ziemi.
  - Wiesz, Ingrid, pomysł stworzenia zbioru górskich
roślin podsunął mojemu mistrzowi, Olofowi Rudbec-
kowi młodszemu, pewien mały chłopiec...
  - Co ty mówisz?
  - Tak, jest w jego otoczeniu malec, ośmio- czy
dziesięcioletni. Całe życie tego chłopca związane jest
z roślinami i zwierzętami. Nazywa się Carl Linneusz
i ma tak rozsądnych rodziców, że nauczyli go wszyst-
kiego, co wiedzą o kwiatach. W Smalandii, gdzie
mieszkają, mają wspaniały ogród, jak mówi Olof
Rudbeck, i mały Carl ma tam swoje grządki. Teraz
jednak został biedaczysko oddany do szkoły w Vaxjo,
gdzie strasznie cierpi pod władzą profesorów, którzy
wbijają chłopcom do głowy niepotrzebne łacińskie
formułki i każdej soboty spuszczają im lanie za grzechy
całego tygodnia. Niezależnie od tego, czy jakieś popeł-
nili, czy nie.
  - Wstrętni dorośli idioci - wymamrotała Ingrid i po-
myślała o proboszczu z Grastensholm, który nie miał już
czego jej uczyć. - Ale jakim sposobem poddał on pomysł
Rudbeckowi?
  Dan nie dał po sobie poznać, że doznał wstrząsu.
Nazywać jego idola, czcigodnego profesora i wielkiego
uczonego, po prostu Rudbeck?
  - Ojciec chłopca napisał list do mojego mistrza
i przedstawił zainteresowania syna. Młody Carl zamierzał
mianowicie spisać wszystkie rośliny w jednej książce,
uzupełnić to rysunkami i nadać im nazwy. Beznadziejna
praca, to oczywiste. Ale idea jest bardzo dobra, powiedział
do mnie mistrz Olof. Nie chciał w żadnym razie ukraść jej
chłopcu, chętnie jednak wykonałby pewne prace przygo-
towacze. Jest on mianowicie pewien, że Carl Linneusz
kiedy dorośnie, zostanie wybitnym botanikiem. Dlatego
właśnie otrzymałem zadanie sporządzenia zbioru roślin
górskich. Żeby chłopiec mógł je potem badać.
  - Świetnie - powiedziała Ingrid uroczyście. - Pomogę
ci zbierać rzadkie egzemplarze.
  - Bardzo dziękuję, ale ja nie postępuję tak, jak
większość początkujących zbieraczy. Amatorzy wybierają
zazwyczaj rzadkie egzemplarze, a machają ręką na wszyst-
ko co pospolite. Czy zdajesz sobie sprawę z tego, że na
przykład jeżeli chodzi o ptaki, to więcej wiadomo o rzad-
kim krogulcu i błotniaku niż o zwyczajnej sroce?
  Ingrid uśmiechnęła się pokonana. Bo to prawda, że nie
zamierzała zbierać mleczów ani ostów, o nie!
  Na chwilę zaległa cisza.
  Potem Dan powiedział wolno:
  - Czy ty... lubisz tego tam, z jego wszystkimi imionami?
  Ingrid skrzywiła się i bez najmniejszego szacunku
zawołała:
  - Eee, tam!
  - Dlaczego w takim razie chcesz za niego wyjść?
  Wzruszyła ramionami.
  - Co tam... Za kogoś muszę w końcu wyjść. Ze
względu na mamę i ojca. A poza tym jestem przecież
dziedziczką majątku. Jedynaczką i spadkobierczynią Gra-
stensholm i Lipowej Alei. W gruncie rzeczy mam więc
obowiązek wyjść za mąż.
  - Myślałem, że się za bardzo nie przejmujesz obowiąz-
kami.
  - Właściwie nie - odrzekła Ingrid niespodziewanie
poważnie. - Ale dla rodziców zrobiłabym wszystko.
  We wzroku Dana pojawiły się ciepłe błyski.
  - Jak ładnie to powicdziałaś!
  - Gadanie! - prychnęła Ingrid, nieprzygotowana na
pochwały. - Czy mogę być równie miła i uszczypliwa
wobec ciebie, jak ty dopiero co byłeś dla mnie? Bo
widzisz, ja uważam, że jesteś niezwykły, zaszedłeś w życiu
tak daleko! I sam mistrz Olof powierzył ci takie od-
powiedzialne zadanie!
  Dan uśmiechrzął się.
  - Przyznaję, że brzmi to złośliwie. Zwłaszcza że to nie
do końca prawda.
  - Co nie jest do końca prawdą?
  - Bo to ja naprzykrzałem się, żeby jechać. On uważał,
że jestem za młody.
  - Nie narażałeś się na utratę jego przyjaźni?
  - Owszem, ale wielki wpływ wywarły na mnie opowia-
dania babci Villemo o książkach pradziadka Mikaela. Tak
strasznie chciałem pojechać do Doliny Ludzi Lodu.
  - Ha! - wykrzyknęła Ingrid triumfalnie. - Ty także!
Nie jesteś ani odrobinę lepszy od nas!
  Dan odpowiedział spokojnie:
  - Jak wiesz, mam swoją teorię na temat grobu.
Chcę wiedzieć, czy istnieje i gdzie się znajduje. Choć
zbieranie roślin pociąga mnie, oczywiście, najbardziej.
Upierałem się jedynie przy tym, żeby je zbierać w Nor-
wegii.
  Ingrid zamarła.
  - Ciii! Słyszałeś?
  - Nie, a co?
  - Nie wiem, bądź cicho!
  Wytężał słuch aż do bólu. I nagle usłyszał: zbliżający się
stukot końskich kopyt.
  Siedzieli jak posągi. Bez ruchu. Wyczekująco.
  Po chwili na drodze poniżej ukazał się jeździec.
Olbrzymi, gnał przed siebie niczym demon.
  Ingrid odruchowo chwyciła juki, o które przez cały
czas się opierała, i skuliła się pod sosną.
  - Mnie tu nie ma - syknęła do Dana.
  Dan nie miał czasu zastanawiać się nad jej zachowa-
niem, całą uwagę skupiał na jeźdźcu. On także nie miał
wątpliwości, kto to. Istniał tylko jeden człowiek tej
postury, sprawiający takie okropne wrażenie.
  Ulvhedin właśnie ich mijał, Dan miał już zawołać na
Ingrid, by wyszła z kryjówki, lecz zmienił zdanie.
  Demoniczny jeździec na drodze zatrzymał konia. Dan
widział go zdumiewająco wyraźnie w mroku nocy.
Ponury cień, który czeka. Spokojnie, bez ruchu, jakby
czatował na zdobycz.
  Po chwili Ulvhedin zawrócił konia i jak otoczona
poświatą mara ruszył do miejsca, w którym siedział
skulony Dan.
  Ach, tak! Teraz zrozumiał, dlaczego widzi Ulvhedina
tak wyraźnie. Sylwetkę tamtego otaczała ledwie widoczna
niebieskawa aura. Aura gniewu? A może zdecydowania?
Nie umiał określić.
  Ulvhedin nie mógł widzieć ich kryjówki! Konie
schowali za drzewami, Dan siedział wśród sosen, przez
których gęste, poruszające się gałązki trudno by go było
dostrzec.
  Ulvhedin musiał wyczuwać swoją zdobycz! Jak dzikie
zwierzę!
  W domu, w parafii Grastensholm, Dan nie bał się
kuzyna mimo jego przerażającej powierzchowności. Te-
raz był sztywny ze strachu.
  Na wszelki wypadek wstał.
  - Czy to ty, Ulvhedin? Przestraszyłeś mnie.
  - Gdzie Ingrid?
  Słowa były ostre, świszczące, niecierpliwe.
  - Ingrid?
  - Nie udawaj, to na nic.
  Olbrzym zeskoczył z konia i podszedł do Dana, który
starał się zachować odwagę, choć nie było to łatwe. Nigdy
nie widział Ulvhedina w takim stanie. Z żółtych oczu
zostały jedynie szparki, lecz mimo to płonął w nich żar,
a zęby połyskiwały w mroku jak u żbika.
  - Czego chcesz od Ingrid?
  - Ona ma coś, co należy do mnie.
  Sakwa! Tak pieszczotliwie gładziła ją przez całą drogę.
  - Ingrid coś ukradła? Ale...
  Dan mógł był powiedzieć, że on przecież nie ma
obowiązku jej pilnować, ale nie musiał tego zrobić.
  Zresztą nie zdążył.
  Z kryjówki Ingrid nie doszedł najlżejszy nawet dźwięk,
mimo to Ulvhedin w tamtą właśnie stronę kierował całą
swoją uwagę, a w następnej sekundzie rzucił się pomiędzy
drzewa.
  Ingrid wydała z siebie ostry krzyk i zerwała się na
równe nogi. Jak strzała wypadła z ukrycia i rzuciła się
do ucieczki, a Ulvhedin dosłownie deptał jej po pię-
tach.
  - Stójcie! Stójcie! - wrzeszczał Dan, ale nikt go
nie słuchał. Przerażony gwałtownością tamtych, biegł
za nimi. Mimo wszystko w obojgu płynęła ta sama
krew. Potomkowie Ludzi Lodu nie powinni walczyć
ze sobą!
  Ulvhedin dogonił Ingrid na rozległej łące. Odwróciła
się wtedy i zaczęła go okładać sakwą.
  - To jest moje, dobrze o tym wiesz - wysyczał niczym
wąż, chwytając ją za rękę.
  - Ale to ja znalazłam skarb! - krzyczała Ingrid. - Sol mi
go dała.
  Sol? Dan był wstrząśnięty. Czy ta dziewczyna napraw-
dę postradała rozum?
  Ulvhedin stanął jak wryty, ale żelaznego uchwytu nie
rozluźnił.
  - Sol? To kłamstwo!
  - Nie, to prawda! Prosiłam ją o pomoc i ona wskazała
mi drogę.
  - Jak to? W jaki sposób?
  - Przyszła do mnie. I zaprowadziła mnie do Lipowej
Alei.
  - Widziałaś ją?
  - Z bliska nie. Ona jakby płynęła przede mną. Potem
pokazała mi kryjówkę i zniknęła.
  Ingrid mówiła ciężko dysząc, podniecona walką.
  - Kłamiesz - rzekł Ulvhedin groźnie. - Dom w Lipo-
wej Alei zawsze jest zamknięty.
  - Ale ja dobrze wiem, gdzie wisi klucz.
  W Ulvhedina znowu wstąpiło życie.
  - Tak czy inaczej skarb jest mój. Nie miałaś prawa...
  - Puść mnie! Ja go potrzebuję.
  Skarbu? Dana przeniknął zimny dreszcz.
  - Natychmiast przestańcie! - wrzasnął.
  Oboje odwrócili się do niego.
  - Nie mieszaj się! - warknął Ulvhedin. - Ty sam
poruszyłeś to paskudztwo, więc trzymaj się teraz z dale-
ka.
  - Ja? - spytał Dan ze złością, ale nikt go już nie słuchał,
bo Ulvhedin znowu zaczął się szamotać z Ingrid, próbując
jej wyrwać sakwę. Ona walczyła jak dziki kot, biła,
drapała i gryzła. Upadli na ziemię, potoczyli się po zboczu,
oboje tak samo rozwścieczeni.
  W końcu oczywiście Ulvhedin uzyskał przewagę.
Nagle jednak Ingrid przycichła na chwilę i tylko mam-
rotała coś pod nosem.
  Ulvhedin krzyknął, zwinął się z bólu i puścił ją.
  Momentalnie zerwała się na tówne nogi i rzuciła się do
ucieczki.
  - Posługujesz się czarami, ty wiedźmo! - zawył
Ulvhedin. - Poczekaj, dostaniesz za swoje!
  Podniósł się i przez chwilę stał bez ruchu. Zaraz potem
Dan miał okazję się przekonać, jakim doświadczonym
czarownikiem jest Ulvhedin. Na jego oczach przemienił
się w ogromny lodowaty posąg, otoczony przemarzniętą
mgłą. Pochylił głowę i mruczał coś niezrozumiale.
  Ingrid przystanęła. Odwróciła się i jak zahipnotyzowa-
na przyglądała się Ulvhedinowi. Dan miał wrażenie, że
skamieniała - bezradna, oszalała ze strachu.
  Trwało to chwilę, po czym Ulvhedin powrócił do
normalnej postaci. Zbliżał się do Ingrid, żeby zabrać
sakwę, która upadła na ziemię, gdy Dan zawołał:
  - Dość tego! Zachowujcie się jak ludzie! To jest moja
ekspedycja, moja wyprawa, a wy przyczepiliście się tylko
dlatego, że trawi was pragnienie, żeby dostać się do
Doliny Ludzi Lodu! Czego tam szukacie? Żadne z was
nawet tego nie wie!
  Ulvhedin wydął górną wargę i wydał krótkie warknięcie.
  - Ja wiem! Ale Ingrid nie ma pojęcia, co chciałaby tam
znaleźć. Ty, Dan, masz szaloną ideę, żeby odszukać grób
Tengela Złego. Jak tego dokonasz? Bez nas? Ty, zwyczaj-
ny śmiertelnik!
  - No, no - odparł Dan - nie będziemy się tu teraz
ogłaszać nieśmiertelnymi, nikt w to nie wierzy.
  Ulvhedin podszedł bliżej.
  - Jesteś niegłupi chłopak - powiedział. - Podziwiam
cię za to. Masz rację, my oboje wkręciliśmy się do twojej
wyprawy. Ale zawrzyjmy teraz pokój, wszyscy troje,
i pomagajmy sobie w przyszłości.
  - Mówisz tak, jakbyś to ty miał skarb - syknęła Ingrid
ze złością. - Ale to ja miałam go pierwsza.
  - Posłuchaj no, ty mała wiedźmo - rzekł Ulvhedin
łagodnie. - Gdybyś mnie nie uprzedziła, miałbym go teraz
ja. Alv, twój ojciec, chciał mi go dać. Dziś rano byliśmy
w Lipowej Alei. Miałem go tam dostać, bo on jest mój,
dobrze o tym wiesz.
  - Och - szepnęła Ingrid z poczuciem winy. - Czy ojciec
wie, że zabrałam skarb?
  - No pewnie, a co myślałaś? Czy ty wiesz, jakie
zmartwienie na nich ściągnęłaś? Mam polecenie sprowa-
dzić cię z powrotem. Natychmiast!
  - Nie! - jęknęła Ingrid. - Będę przecież pomagać
Danowi w zbieraniu roślin.
  Ulvhedin uśmiechnął się sceptycznie.
  Ingrid powróciła odwaga.
  - Posłuchaj mnie, ty bestio. Jedziemy na tym samym
wózku, i ty, i ja. Przyrzekam nie naruszać reguł, jeśli ty
przyrzekniesz to samo. Tylko mnie ze sobą zabierzcie!
Jeśli nie... Och, zlitujcie się nade mną!
  Co ich tak wabi i przyciąga z taką palącą siłą,
że odmienili się do tego stopnia? myślał Dan, prze-
rażony.
  - Chyba nie chcę was ze sobą zabrać - powiedział.
  Odwrócili się gwałtownie.
  - Musisz! - zawołali jednocześnie.
  - Naprawdę możemy sobie nawzajem pomagać - prze-
konywał Ulvhedin. - Z czasów, gdy samotnie ukrywałem
się w górach, wiem, gdzie jakie rośliny rosną. Ingrid jest
zręczna i pojętna. A ty...? Jeżeli naprawdę masz zamiar
dotrzeć do Lodowej Doliny, musisz zabrać nas ze sobą.
  W przeciwnym razie możesz po prostu zabłądzić.
  - A wy nie możecie?
  - Owszem, ale my wyczuwamy niebezpieczeństwo na
odległość, a ty tego nie potrafisz.
  Dan wahał się.
  - Być może masz rację. Ale rodzice Ingrid? I Elisa?
Nikt nie powinien cierpieć z powodu naszych szaleństw.
  - Elisa mi ufa. A Alvowi i Berit obiecałern, że
przyprowadzę Ingrid całą i zdrową do domu. Oni,
podobnie jak ja, wiedzą, że być może nie stanie się to
natychmiast.
  Jak on się pięknie wyraża, pomyślał Dan, z trudem
powstrzymując uśmiech. Ani słowa o tym, które z nich
będzie trochę dłużej poza domem.
  - W porządku, chyba możemy się zdecydować...
- powiedział, a w westchnieniach tamtych dwojga nie-
trudno było zauważyć ulgę. - Przy jednym będę się jednak
upierał.
  - Co takiego?
  - Że to ja będę się opiekował tą sakwą.
  Oboje otworzyli usta, żeby zaprotestować, po czym
popatrzyli na siebie i wybuchnęli śmiechem. Dan także się
uśmiechał.
  - Postanowione! - oświadczył Ulvhedin, a Ingrid
przytaknęła. - Ale czy ty powinieneś, Dan?
  Spojnał na nich poważnie.
  - Ja wiem, że ten skarb może kogoś dotkniętego
dziedzictwem przemienić w dzikie zwierzę. Wiem jednak
także, że członkowie naszego rodu są ludźmi bardzo
honorowymi. Załóżmy więc, że ja będę się opiekował
skarbem, dopóki będziemy zbierać rośliny, dobrze? Kiedy
już dojdziemy do Lodowej Doliny, nie miałbym odwagi
mieć go przy sobie, choćby z obawy o własne życie.
  - Niegłupio - zgodził się Ulvhedin. - Do tej pory coś
na pewno wymyślimy.
  Ingrid spoglądała tęsknie na sakwę.
  - Chcecie powiedzieć, że po drodze nie będziemy
mogli ani trochę poeksperymentować? Teraz, kiedy wszy-
stko mamy do dyspozycji?
  - Nie mamy - mruknął Ulvhedin tak cicho, że nikt go
nie usłyszał.
  - Eksperymentować będziemy później - oświadczył
Dan pojednawczo. - Jeśli nasza współpraca będzie się
układać dobrze, nie będę miał nic przeciwko temu,
żebyście przyjrzeli się nieco lepiej tym kosztownościom.
  Oboje sprawiali wrażenie zadowolonych z tej od-
powiedzi.
  Ponieważ wszyscy troje byli teraz rozbudzeni, po-
stanowili jechać jeszcze kawałek, zanim ostatecznie znajdą
miejsce na odpoczynek. W najciemniejszej porze nocy
jechali w milczeniu na północ jak trzy cienie w za-
czarowanym krajobrazie.
  Nikt nie wie, jak wielki strach przepełniał serce Dana
tamtej nocy, gdy jechał pomiędzy tymi dwoma niezwyk-
łymi kociookimi istotami, pochodzącymi ze świata znaj-
dującego się gdzieś pomiędzy rzeczywistością a krainą
magii.






        ROZDZIAŁ IV


  Trudno byłoby powiedzieć, że młodzi wędrowcy
odnosili się do siebie jak gołąbki!
  Ingtid i Ulvhedin przez cały czas usiłowali namówić
Dana, by zaczekał ze zbieraniem roślin, dopóki nie znajdą
się w Dolinie Ludzi Lodu. W końcu stali się nieznośni.
"Musisz zrozumieć, Dan, marudzili, że twoje zbiory mogą
ulec zniszczeniu w ciągu długiej podróży na północ!
Najmądrzej będzie zebrać je w drodze powrotnej!"
  Zgniewali go nareszcie tak, że rąbnął pięścią w stół,
a ściślej biorąc - w siodło.
  - Rośliny się nie zniszczą! Mam pierwszorzędne
zielniki, a także rozmaite preparaty do przechowywania
świeżych roślin. A poza tym one kwitną właśnie teraz,
w środku lata. Kto wie, kiedy znowu będziemy prze-
chodzić przez Dovre? Jeśli w ogóle tu wrócimy!
  Milczeli, zaciskając wargi.
  - Jeżeli nie macie dość cierpliwości, by zbierać rośliny,
to możecie wynosić się do diabła! Czy może raczej do
Doliny Ludzi Lodu, chociaż to na jedno wychodzi.
  - Ale my tak byśmy już chcieli zacząć - prosiła Ingrid.
  - Co zacząć?
  - Przeprowadzać eksperymenty.
  - I po to musicie iść do doliny?
  - Niekoniecznie - odparła Ingrid ze złym grymasem.
  Dan zastanowił się.
  - W porządku. Jutro dotrzemy do Dovre. Jeśli
będziecie mi pomagać przez cały dzień, to obiecuję, że
wieczorem pozwolę wam obejrzeć skarb. Zgoda?
  Ingrid rozpromieniła się, a Ulvhedin, który bez trudu
mógł już dawno odebrać Danowi czarodziejskie środki,
skinął głową.
  - No to dobrze - powiedział Dan. - Zgadzam się, że to
ja zaszczepiłem wam ten głupi pomysł z wyprawą do
Doliny Ludzi Lodu, więc rzeczywiście jestem winien.
Tobie, Ulvhedinie, jestem wdzięczny, że dotrzymałeś
słowa i po prostu nie wyrwałeś mi sakwy.
  Ulvhedin popatrzył na niego spod oka.
  - Umiem zachować się z szacunkiem wobec honoro-
wego człowieka i wobec bystrego umysłu. Poza tym mam
wieczny dług wdzięczności w stosunku do twoich dziad-
ków, Villemo i Dominika. Powiedzmy, że okazanie
szacunku ich wnukowi oraz troskę, by cały i zdrowy
podróżował po Norwegii, traktuję jako częściową spłatę
tego długu.
  - Dzięki - skinął głową Dan. - Tobie, Ingrid, też
należą się podziękowania, bo trzymasz się przez cały czas
w ryzach i nie próbujesz ponownie wykraść skarbu.
  - Zdrowy rozsądek, nic więcej - odparła swobodnie.
- Zostałam zmuszona do tego, by ponownie ostudzić
swoje uczucia. To było naprawdę mocne przeżycie.
  Wtedy Ulvhedin uśmiechnął się cierpko.
  Ale przeżywali też wspólnie radosne chwile! Ulvhedin
lubił przysłuchiwać się rozmowom dwojga młodych, za
którymi jego umysł nie nadążał, zresztą nawet tego nie
próbował. Chciał zachować swój prestiż, a ludzie już
dawno odkryli, że w takich razach najlepiej jest słuchać
w milczeniu. Robi się wówczas dużo bardziej inteligentne
wrażenie na mówiących, niż kiedy otwiera się usta
wyłącznie po to, by ujawnić swoją ignorancję. Wszyscy
ludzie kochają dobrych słuchaczy, lecz potrzeba wiele
samodyscypliny, by tę sztukę opanować. Ulvhedin był na
tyle mądry, żeby wiedzieć, jakie stąd płyną pożytki.
  Dwoje młodych uczestników wyprawy natomiast tru-
dno byłoby uznać za dobrych słuchaczy. Kłócili się
o każdy drobiazg, przerywali sobie, mówili jednocześnie
i nieustannie starali się dowieść, kto kogo przewyższa po
względem inteligencji. Ingrid nie chciała uznać swoich
niedostatków, wynikających z braku solidnego wykształ-
cenia. Dlatego była niepotrzebnie uparta, co irytowało
Dana do szaleństwa. Ulvhedin często musiał tłumić
uśmiech. Najgorzej było, kiedy zaczynała rozwijać swoje
bezsensowne teorie, przedstawiając je niezwykle drobiaz-
gowo, z pozorną logiką. W takich razach Dan po-
trzebował mnóstwa czasu, żeby jej wykazać luki w rozu-
mowaniu.
  Niekiedy sytuacja stawała się dramatyczna. Tak jak
wówczas gdy nocowali w jakiejś gospodzie w Gudbrands-
dalen i pewien pijany chłop uderzał w koperczaki do
ślicznej Ingrid. Ona sama przyjmowała to z rozbawie-
niem, Iecz Dana sprawa niepokoiła i chciał się wtrącić.
Ulvhedin nigdy z nimi po gospodach nie nocował, gdyż
budził zbyt duże poruszenie wśród ludzi.
  Ingrid tymczasem odesłała na chwilę Dana, a sama
w kilku słowach rozprawiła się z natarczywym chłopem.
Patrzył na nią z otwartymi ustami i pospiesznie się wyniósł.
  - Coś ty mu, na Boga, powiedziała? - pytali ją później
kuzyni.
  Beztrosko wzruszyła ramionami.
  - Powiedziałam mu tylko, że z tą paskudną chorobą,
którą stara się ukryć, nie powinien się zalecać do młodych
dziewcząt.
  - Ależ, Ingrid, skąd mogłaś wiedzieć o jego chorobie?
- Dan był wstrząśnięty.
  - On o tym rozmyślał - odparła wesoło. - Zastanawiał
się, czy niczego nie zauważę. Ale nie martwcie się, jestem
przyzwyczajona do natrętnych mężczyzn. Rozprawiam się
z nimi krótko.
  - W jaki sposób, jeśli wolno zapytać? - spytał Dan
ostro.
  Uważał, że roztrząsają kłopotliwy temat.
  - Och, to nie takie trudne - szczebiotała Ingrid.
- Mówię im po prostu, że nie są w stanie kochać, i od razu
robią się sflaczali niczym skórka od kiełbasy!
  Dan, czerwony na twarzy, gwałtownie łapał powietrze.
Ulvhedin też wyglądał dość zabawnie.
  - Gdzieś ty się nauczyła takich rzeczy o mężczyznach,
dziewczyno? - zapytał cierpko.
  Ingrid roześmiała się do niego promiennie.
  - Od twojego syna Jona, oczywiście.
  - Co?! - ryknął Ulvhedin.
  - Phi! A co w tym nadzwyczajnego? Wy sobie myślicie,
że dzieci to o czym rozmawiają? To chyba naturalne,
trochę ciekawości w tych sprawach!
  Dan powiedział przyciszonym głosem:
  - Domyślam się, że także nauczyłaś Jona tego i owego,
prawda?
  - Oczywiście, ale to było dawno temu. Potem podroś-
liśmy i staliśmy się wobec siebie wstydliwi. Na jakiś czas.
  - No, a później? - zapytał Ulvhedin sucho.
  - Później mieliśmy inne zainteresowania. Ja oglądałam
się za żołnierzami, mieszkającymi w parafii Grastensholm,
a Jon za służącymi... Nie, tego nie powinnam była mówić,
bo przecież Branja nie może się o tym dowiedzieć.
  - Powiedz mi - rzekł Ulvhedin z podejrzanym spoko-
jem - czy mój syn miał jakieś historie ze służącymi?
  - Nie, oszalałeś? Dla niego istnieje tylko Branja. Ale
powiedział, że kiedy podgląda najbardziej pulchne dziew-
czyny, którym przy chodzeniu kołyszą się piersi, to ma
wtedy najwspanialszy...
  - Dość! Wystarczy! - uciął Dan. - Nie musisz być
wulgarna.
  - Przecież to wy mnie pytaliście. A Ulvhedin ciągle
uważa Jona za wzór cnotliwości, z którym ja, nędzna
grzesznica, nie mogę się nawet równać. To boli, Ulvhe-
din!
  Tamten spuścił głowę.
  - Ingrid, kochanie, nie zastanawiałem się nad tym, być
może zachowywałem się niesprawiedliwie i stronniczo.
Ale zrozum, ty zawsze miałaś takie ponadnaturalne
zdolności, a Jon jest po prostu zwykłym, inteligentnym
chłopcem. Uważałem, że muszę go chronić.
  Ingrid spojrzała na niego w najbardziej uwodzicielski
sposób.
  - Jon jest nie tylko normalnie uzdolniony, wiesz o tym
dobrze. Rozumem przewyższa wszystkich innych. Ale nic
nie może poradzić na to, że ja jestem genialna...
  Dan wydał z siebie wojowniczy okrzyk i obaj mężczy-
źni rzucili się w pogoń za uciekającą i zaśmiewającą się
Ingrid. Dogonili ją i z udaną surowością odprowadzili
z powrotem do gospody.
  Danowi jednak to wszystko dało do myślenia.
Zmartwiło go, że mała Ingrid tyle wie o intymnych
problemach miłości. Nie było też szczególnie zabawne
wiedzieć, że właściwie ona wcale nie potrzebuje jego
obrony przed męskimi bestiami, lecz znakomicie radzi
sobie sama. Trochę to raniło jego dumę i nagle
zapragnął, by Ingrid była małą, bezradną kobietką,
szukającą u niego oparcia.
  Co to jednak za głupie myśli! Związany jest obietnicą
małżeństwa w Szwecji, a uważa się przecież za człowieka
honoru. Poza tym Ingrid w ogóle nie była w jego typie.
Nie miał ochoty rywalizować z kobietą we wszystkim, by
okazać jej swoją przewagę.
  Poczciwy Dan Lind z Ludzi Lodu był młodzieńcem
niezwykle zdolnym, to prawda, ale horyzontów zbyt
szerokich nie miał, niestety. Był ofiarą powszechnego
przekonania, że kobieta nie powinna mieć za wiele
w głowie. W każdym razie nie powinna pokazywać, że
cokolwiek ma.
  Ale, oczywiście, ciekawie jest mieć z kim podys-
kutować! Często, bardzo często zapominał, że Ingrid jest
dziewczyną.
  Wystarczyło jednak, że na nią spojrzał, a natychmiast
wracała mu pamięć...
  Dan wiedział bardzo dobrze, że Ingrid i Ulvhedin
pilnują się nawzajem, by rywal nie czmychnął z sakwą.
Szczerze mówiąc przerażało go to. O Ulvhedina był raczej
spokojny, ten człowiek umiał nad sobą panować, choć
jego żółte kocie oczy często spoczywały na znajdującym
się pod opieką Dana skarbie. Ale Ingrid...?
  Ingrid jest młoda, nieodpowiedzialna i z całego serca
pragnie posiadać ów cenny zbiór. Dan musiał czuć
bardzo pewny siebie, kiedy im obiecywał, że będą mogli
obejrzeć skarb pierwszego wieczoru w górach.
  Dzień toczył się spokojnie, bez zadrażnień. Wszyscy
z ochotą zbierali rośliny. Nawet im do głowy nie
przychodziło, by je jakoś podzielić na grupy, zbierali po
prostu na łapu-capu, bez zastanowienia i bez najmniej-
szych wątpliwości, bez korzeni, często i bez liści. W parę
dziesięcioleci później młody Carl Linneusz miał znacznie
gruntowniej podejść do rzeczy, podzielić wszystkie roś-
liny Skandynawii na rodziny i gatunki, a także nadać im
łacińskie nazwy. Za te dokonania miał otrzymać szlachec-
two, nazywać się odtąd Carl von Linne i zdobyć między-
narodową sławę. Łacińskie miana, które ponadawał roś-
linom, dotychczas obowiązują na całym świecie, a pewien
nieduży kwiatek, którego skromna uroda tak bardzo
wzruszała uczonego, otrzymał nazwę właśnie od jego
nazwiska: Linnea borealis, blade leśne dzwoneczki na
długich, płożących łodygach, które w potocznym języku
noszą nazwę zimoziół północny.
  Starania Olofa Rudbecka, by pomóc młodemu botani-
kowi, płynęły z dobrych chęci, lecz korzyści wielkich nie
przyniosły. Dan i jego przyjaciele nie zastanawiali się nad
tym, gdy tak błądzili po Fokstumyra ze wzrokiem
utkwionym w ziemię. Pragnęli być pożyteczni, a już to
samo jest wielką wartością.
  Dan zebrał wszystko, co znaleźli, podziękował im,
poukładał kwiaty w ogromnym, okropnie nieporęcznym
zielniku i tak oto dzień pracy dobiegł końca.
  Rozbili obóz na skraju mokradeł, na pokrytym suchą
trawą stoku. Żadne nie powiedziało ani słowa, dopóki nie
zjedli prostej kolacji i nie napili się wody z górskiego
potoku, w której wyczuwało się silny smak żelaza.
  Nie odzywali się także później, dopóki wszystko nie
zostało uprzątnięte, a oni nie rozsiedli się wokół ogniska.
Wtedy Ulvhedin i Ingrid zaczęli spoglądać po sobie,
a napięcie stało się tak silne, że nawet Dan mu ulegał.
  Wstał zatem spokojnie i poszedł po sakwę. Była wielka
i tak szczelnie wypakowana, że w środku nic nawet nie
drgnęło.
  Ledwo zdążył postawić ją na ziemi, gdy tamtych dwoje
rzuciło się na skarb.
  - No, no - powstrzymywał ich. - Spróbujcie za-
chowywać się jak ludzie!
  - Teraz nie jesteśmy już ludźmi - oświadczyła Ingrid,
a oczy rozbłysły jej dziko. Dana przeniknął zimny dreszcz.
  Tak, Ingrid miała rację. Czy te dwie istoty pożądliwie
przetrząsające zawartość sakwy to naprawdę ludzie? Ich
wygięte plecy przypominają raczej grzbiety ogromnych
kotów, a ręce podobne są do szponów. Nie rozmawiają,
lecz rzucają sobie od czasu do czasu jakieś zdławione
okrzyki.
  Dan poczuł się okropnie i odszedł do koni.
  Kiedy wrócił, zawartość sakwy leżała rozsypana na
trawie. Było jeszcze stosunkowo wcześnie, słońce wciąż
stało na niebie. W jego blasku Dan dostrzegał mnóstwo
jakichś dziwnych przedmiotów, które, jak sądził, nie były
przeznaczone dla jego oczu. Ingrid i Ulvhedin nie zdawali
sobie jednak sprawy z jego obecności. Omawiali każdy
drobiazg z takim przejęciem, że najczęściej mówili oboje
jednocześnie.
  Kto ich tego wszystkiego nauczył, zastanawiał się Dan.
Skąd oni to wiedzą?
  To, że Tengel Dobry i Sol znali wszystkie tajemnice
skarbu, było rzeczą oczywistą. Ale po nich kto?
  Owszem, Tarjei korzystał ze środków leczniczych, a po
nim także Mattias, nawet chyba w jeszcze większej mierze.
To Mattias uporządkował zbiór, skatalogował go, od-
dzielił środki lecznicze od tych wszystkich znachorskich
dziwactw. Potem skarb odziedziczył Niklas, ale on też
interesował się tylko jego leczniczą zawartością. To chyba
on nauczył Ulvhedina, zresztą Ingrid może też? To oni
przecież mieli, jedno po drugim, przejąć skarb, choć
Ulvhedin, wiedziony rozsądkiem, odmówił.
  Teraz jednak nie zostało w nim śladu rozsądku, dał się
ponieść pokusie, jaką zawsze skarb Ludzi Lodu stanowi
dla obciążonych dziedzictwem. Ingrid nie była ani odrobi-
nę lepsza, a może nawet gorsza od niego.
  - Och, z tym będę mogła dokonać rzeczy wielkich!
- zawyła nagle, wyciągając w górę jakiś magiczny przed-
miot.
  - Wyłącznie w służbie zła! - ostrzegł ją Dan. - Zajmij
się lepiej tym, co pomaga w leczeniu!
  - Phi! - prychnęła. - To tutaj jest dużo bardziej
podniecające!
  Ulvhedin odchylił się do tyłu i siedział, zamyślony,
z rękami wspanymi o ziemię.
  - Co ci jest? - zapytali Ingrid i Dan równocześnie.
  - Czy nie czytałaś przepisów? - spytał Ulvhedin.
- Przepisów, które Mattias sporządził z taką starannością,
w jak najbardziej zrozumiałym języku i czytelnym pis-
mem?
  Ingrid wzięła od niego kartki i zaczęła czytać.
  - Tak, rozumiem, o co ci chodzi. Niektóre wywary
będziemy mogli chyba przygotować, chociaż tego najważ-
niejszego to jednak nie.
  Ulvhedin przytaknął.
  - No właśnie! Brak tu czegoś bardzo istotnego.
  Spoglądał na mokradła skąpane w promieniach wie-
czornego słońca. Wzrok miał rozmarzony, nieobecny.
  - Kiedyś, w latach młodości, byłem tutaj w Dovre.
Podczas zimowej zawieruchy. Tutaj musiałem zawrócić.
Wtedy także miałem ze sobą tajemniczy skarb Ludzi
Lodu, ukradłem go...
  Głośno przełknął ślinę. Z przerażeniem stwierdzili, że
w jego oczach ukazały się łzy, nigdy by nie przypuszczali,
że Ulvhedin potrafi płakać.
  - Ukradłem go Mattiasowi - wykrztusił z trudem.
- Byłem do tego stopnia oszalały z żądzy posiadania
skarbu, że zamordowałem go. Nie miałem takiego zamia-
ru, ale w tamtym czasie byłem bardziej zwierzęciem niż
człowiekiem, a skarb czynił mnie podwójnie szalonym.
Tego nigdy nie przestałem żałować, tego, że wtedy
zamordowałem Mattiasa i Kaleba. To nigdy nie będzie mi
przebaczone. Ale wszyscy inni...
  Zamilkł i wciąż wpatrywał się w ziemię.
  - Nic nie mogłeś na to poradzić - starała się go
pocieszyć Ingrid. - Nikt cię nie nauczył miłości bliż-
niego, a sam byłeś przecież ofiarą przekleństwra Ludzi
Lodu.
  Uścisnął z wdzięcznością jej rękę, a potem znowu
podjął przerwany wątek:
  - Wtedy instynkt pchał mnie na północ, do Doliny
Ludzi Lodu. Nie miałem pojęcia, czego tam szukam,
podobnie jak nie wiedziałem, dlaczego ukradłem skarb
z Grastensholm. Tym razem jednak rozumiem więcej...
  - Ja także - szepnęła Ingrid.
  Tymczasem Dan przeczytał przepisy i spoglądał z lę-
kiem na ohydne przedmioty rozłożone na trawie, wszyst-
kie tak starannie opisane przez Mattiasa. Tak, czegoś
brakuje, to prawda!
  - Ale czy to nie zniknęło razem z Kolgrimem? - rzekł
niepewnie.
  - Oczywiście, masz rację - zgodził się Ulvhedin.
- A gdzie Kolgrim jest pochowany?
  - W Dolinie Ludzi Lodu - wyjaśniła Ingrid.
  Dan odnosił się do tego sceptycznie.
  - Kolgrim zmarł blisko sto lat temu. Korzeń nie może
przetrwać w ziemi tyle czasu.
  - Nie, chyba nie - zmartwił się Ulvhedin. - Ale może
chociaż zostały jakieś resztki?
  Dan dostrzegał w oczach obojga desperacką nadzieję.
Nie pojmował ich. Czy korzeń mandragory naprawdę
znaczy aż tak wiele dla dotkniętych dziedzictwem i ich
magicznej sztuki?
  - Zawracamy? - zapytał porywczo.
  Ręka Ulvhedina zacisnęła się na jego nadgarstku jak
imadło. Ingrid sprawiała wrażenie, jakby chciała rzucić się
na Dana i rozerwać go na kawałlki.
  - Nie, nie! - zawołał pospiesznie. - Po prostu
przestraszylem się tej waszej strasznej tęsknoty za doli-
ną.
  - W pełni kontrolujemy swoje zachowanie - rzekł
krótko Ulvhedin. - Prawda, Ingrid?
  - Oczywiście!
  Oni obiecaliby wszystko, pomyślał Dan zgnębiony.
Nic jednak nie powiedział, skinął tylko głową.
  - No to pakujemy nasze klejnoty - rzekł niemal
rozkazująco.
  Ingrid próbowała odwieść go od tego postanowienia.
  - Tylko jeden maleńki eksperyment - prosiła.
  - Mowy nie ma! - przerwał Dan. - Może istotnie na
razie macie wszystko pod kontrolą, chciałbym więc, żeby
tak zostało. A jeśli zaczniecie się bawić tymi śmieciami, to
za chwilę mogę was nie poznać.
  Ulvhedin wstał, przyglądając mu się z uwagą.
  - Moglibyśmy cię poprosić, żebyś wrócił do domu,
a sami jechać dalej - rzekł wolno. - To by nam wiele
uprościło. Ale nie chcę tak postąpić. Z trzech powodów.
Po pierwsze, ty sam masz interes w Dolinie Ludzi Lodu,
chcesz odszukać grób Tengela Złego. Jest to tak pod-
niecające przedsięwzigcie, że w pełni je popieram. Po
drugie, obiecałem, że odprowadzę cię, całego i zdrowego,
do domu. A po trzecie... No tak, po trzecie to myślę, że cię
potrzebujemy, Dan. Jesteś niezwykle trzeźwo myślącym
i rozsądnym mlodzieńcem. Nie pozwolisz, by magiczny
skarb wodził nas po pustkowiach. Ale bądź tak dobry
- dodał z krzywym uśmieszkiem - i nie nazywaj tych
wspaniałości śmieciami!
  Wszyscy troje wybuchnęli śmiechem i napięcie ustąpi-
ło. Dwoje obciążonych zgodziło się zapakować rozłożone
rzeczy. To znaczy Dan musiał ukradkiem odebrać jakieś
małe paskudztwo, które Ingrid próbowała ukryć w kie-
szeni, ale później panował już wyłącznie spokój i wzajem-
na tolerancja.
  - Chętnie pomogę ci w poszukiwaniach grobu Tengela
Złego - oświadczył Ulvhedin, przygłądając się w zadumie
wzgórzom skąpanym w ostatnich promieniach zachodzą-
cego słońca.
  - Dziękuję. Tę pomoc przyjmuję z ulgą - odparł Dan.
- Tyłko czy dla ciebie nie będzie to niebezpieczne?
  Ulvhedin uśmiechnął się smutno.
  - Nikt z obciążonych dziedzictwem Ludzi Lodu, o kim
słyszeliśmy, nie umarł śmiercią naturalną, z tego zarówno
Ingrid, jak i ja zdajemy sobie sprawę. Wszystkich spotkała
zła, nagła śmierć. A zatem ryzyko istnieje. Ale jest wiele
powodów, dła których warto żyć. Obiecałem ponadto dbać
o was, dwoje młodych, a w domu czeka na mnie wspaniała
żona i syn, który niebawem ma się żenić i, mam nadzieję,
sprawi, że zostanę dziadkiem. Mam dopiero czterdzieści dwa
łata i dużo do zrobienia. Zamierzam jeszcze trochę pożyć.
  - Ingrid i mnie daje to poczucie bezpiezeństwa.
  - Ja potrafię mieć się na baczności - mówił dalej
Ulvhedin. - Ale Ingrid także jest obciążona i jeszcze dość
nieostrożna. Musimy naprawdę dobrze jej pilnować. Ja
nie wiem, Ingrid, czy ty powinnaś iść z nami, kiedy
będziemy szukać grobu Tengela Złego.
  - A co macie zamiar ze mną zrobić na ten czas? - spytała
kąśliwie. - Chcecie mnie zostawić gdzieś w dolinie, gdzie
ten starzec może się na mnie zaczaić, kiedy was nie będzie?
  - Ingrid, na Boga! - krzyknął Dan wstrząśnięty. - Czy
musisz wygadywać takie makabryczne rzeczy?
  - Nie, chodzi tylko o to, że ja też bardzo chcę wrócić do
domu. Mam rodziców, których kocham ponad wszystko
na świecie, choć oni uważają pewnie, że od czasu do czasu
daję im dość dziwne dowody miłości. Kocham wszystkich
z Elistrand i jest też Thor Egil Frederik Seved Francke,
który był tak miły, by starać się o rękę kogoś równie
nieznośnego jak ja. Przyjęłam go za to do kręgu ludzi,
których otaczam miłością. Ja kocham wszystko na ziemi,
Dan! Kocham samo życie. Dlatego nie mam ochoty zostać
sama, porzucona w dolinie, kiedy wy pójdziecie na takie
podniecające poszukiwania.
  - Porozmawiamy o tym później - mruknął Dan
pojednawczo. - Tymczasem nie wiemy nawet, czy w ogó-
le dojdziemy do doliny.
  Dan, ty głuptasie, minęło sto pięćdziesiąt lat, od kiedy
Ludzie Lodu ją opuścili. Na Boga, od tego czasu ktoś musiał
tam bywać! Chyba wystarczy zapytać w najbliższej wsi!
  Tego powinniśmy się wystrzegać rzekł Ulvhedin.
  Nikt nie powinien wiedzieć, że tam idziemy. Trudno by
było wytłumaczyć zwyczajnym śmiertelnikom, po co tak
naprawdę wybieramy się do doliny. Posłuchaj sama, jak to
brzmi: "No więc idziemy tam, żeby wykopać zwłoki
pewnego młodego chłopca i odszukać korzeń alrauny,
który miał na szyi. Tak, a przy okazji chcielibyśmy
stwierdzić, czy jeden demon w ludzkiej skórze rzeczywi-
ście został pochowany i ma swój grób, czy też może jest
nieśmiertelny". No, jak ci się to podoba?
  Nikt nie odpowiedział. Słońce zaszło i niskie wzgórza
wokół mokradeł rzucały na ziemię wydłużone cienie.
Robiło się zimno.
  Ingrid otuliła się szczelnie swoją derką. Dan wygasił
ogień, by włóczący się po drogach rozbójnicy nie natrafili
na ich obozowisko, po czym wszyscy troje udali się na
spoczynek.
  Wokół nich, na mokradłach Fokstumyra, układały się
do snu w dobrze ukrytych gniazdach liczne ptaki. Raz po
raz któryś wydawał przenikliwy, dźwięczny krzyk. Poza
tym tylko górski wiatr szeleścił w trawach i jałowcach
i delikatnie pieścił rude loki Ingrid wystające spod okrycia.
  Ulvhedin nie spał. Jego oczy jarzyły się w mroku,
wpatrzone w nocne niebo, w głowie kłębiły się myśli.
  Znajdowali się niedaleko miejsca, w którym ukrywał
się przez wiele dni w czasach, kiedy znany był jedynie jako
Potwór, a jego ślady nazywano śladami Szatana.
  Jak to dawno temu! Ile pięknych rzeczy dane mu było
przeżyć od tamtych dni! No tak, o spotkaniu z Ludźmi
z Bagnisk nachętniej by zapomniał. Ale życie w Elistrand
z Elisą i Jonem, z ojcem Tristanem i z żoną ojca Mariną!
To moja macocha, pomyślał Ulvhedin. Ale młodsza ode
mnie! I jej córka Branja, która niedługo zostanie żoną
mojego syna. Skomplikowane stosunki rodzinne, ale
więzi pokrewieństwa w nich nie ma. Tylko pomiędzy
ojcem, mną i moim synem.
  Taki się czuł szczęśliwy, kiedy o nich myślał!
  A mimo to doznawał wrażenia, jakby ponura prze-
szłość znowu się do niego przybliżyła, jakby wrócił czas,
gdy Ulvhedin był Potworem, wyrzuconym poza nawias
ludzkiego świata. I gdy mordował w zaślepieniu, ponie-
waż w każdej ludzkiej istocie widział wroga.
  Oczywiście bardzo nie chciał cofać się do tego stadium,
a jednak ów przymitywny element, który istniał w du-
szach wszystkich obciążonych złym dziedzictwem, mógł
w każdej chwili wziąć nad nim górę, gdyby nie miał się na
baczności. W Dolinie Ludzi Lodu znajdowało się samo
jądro, sama istota przekleństwa. Ulvhedin podziwiał
Tengela Dobrego za to, że potrafił tam żyć i nie poddać się
ciśnieniu zła, które przyniósł ze sobą na świat.
  Ulvhedin poszedł za jego przykładem. Bliscy uważali,
że stał się podobny do Tengela Dobrego. Nikt jednak nie
wiedział, co działo się w jego duszy, nikt nie miał pojęcia
o tym, co pchało do złego. Czy Tengel Dobry tak samo się
zmagał?
  Zapewne tak.
  - W porządku, mógł on, to i ja dam radę - szeptał
Ulvhedin sam do siebie.
  Ale żądza posiadania władzy nad innymi ludźmi darła
jego duszę na strzępy. Nigdy przedtem tego nie odczuwał.
Może tylko wtedy, kiedy poprzednim razem był w tej
okolicy, kiedy znalazł kryjówkę dla siebie i dla konia.
Zdawał sobie wtedy sprawę, że jest na drodze do Lodowej
Doliny. A skarb Ludzi Lodu znajdował się w jego
posiadaniu. Wtedy uratowała go mała dziewczynka. Elisa
o oczach jak gwiazdy. Wyrządził jej krzywdę, ale zapom-
nieć nie mógł. I tamtych troje, Villemo, Dominik i Niklas,
ale przede wszystkim Villemo. To ona próbowała uczynić
z niego człowieka. O Boże, jak on jej nienawidził! A teraz?
Czy istnieją ludzie, którzy rozumieliby się nawzajem lepiej
niż on i Villemo? Jakże często pragnął jej towarzystwa,
tego przekomarzania się, które miało ukryć ich serdeczną
przyjaźń!
  Obiecał coś rodzinie, która została w domu, w parafii
Grastensholm, i wszyscy troje muszą tego dotrzymać. Nie
wolno im mianowicie szukać kociołka. To śmiettelnie
niebezpieczne przedsięwzięcie, a każde z nich zostawiło
w domu zbyt wielu bliskich, czekających, kochających.
Nie wiedział, kto to chciał kiedyś znaleźć kociołek, jeśli
w ogóle ktoś chciał. Czuł jednak, że on nie jest właściwym
człowiekiem. On już wypełnił swoje zadanie: unieszkod-
liwił Ludzi z Bagnisk. Ingrid i Dan przynieśli na świat
wspaniałe uzdolnienia. Nie wolno narażać ich na szwank
w Dolinie Ludzi Lodu. Do innych celów zostali prze-
znaczeni, przeczuwał to. Do działania w bardziej racjonal-
nym, ludzkim wymiarze. Do badań naukowych czy
innych spraw, które wykraczały daleko poza zaintereso-
wania Ulvhedina.
  Ponad jego głową powoli zapalały się gwiazdy. Miał
nadzieję, że pogoda się utrzyma. Jazda w deszczu nie
należy do największych przyjemności. Człowiek czuje się
wtedy taki bezradny.
  Znowu ogarnęło go podniecenie. Są oto w drodze do
tej doliny, która w marzeniach wszystkich jawiła się jako
miejsce mistyczne, nieskończenie piękne i bardzo smutne.
  Dolina, o której Tengel i Silje, Liv, Dag i Sol tyle
opowiadali, a podania przekazywane były z pokolenia na
pokolenie. Choć oni wszyscy, cała piątka, która była
w dolinie, a także Kaleb, na dźwięk jej nazwy wzdrygali
się, przejęci dreszczem, to przyczynili się do powstania
jakiegoś delikatnego, dźwięcznego tonu tęsknoty za
doliną u swoich potomków.
  Ulvhedin słyszał teraz ten zew. Silniej niż kiedykol-
wiek.
  - Nie mam Boga, którego mógłbym prosić o pomoc
- szeptał zwracając się ku rozgwieżdżonym teraz prze-
stworzom. - Lecz tak wielu obciążonych dziedzictwem
potomków Ludzi Lodu doznało pomocy od zmarłych
krewnych. Tengelu Dobry... Ty, który jesteś moją gwiaz-
dą przewodnią, od chwili gdy stałem się godny miana
istoty ludzkiej... Nie opuszczaj mnie w tej drodze! Nie
opuszczaj żadnego z nas trojga! Boję się, że twoja pomoc
będzie nam bardzo potrzebna.
  Niebo milczało, lecz Ulvhedin zasnął ze spokojem
w duszy.
  Jeśli nawet drobny deszczyk skropił tej nocy Foks-
tumyra, to i tak żadne z nich tego nie zauważyło. Bo
jasne słońce poranka usunęło wszelkie ślady niepogo-
dy.





        ROZDZIAŁ V


  Pragnienie Ulvhedina, by uniknąć deszczu, nie spełniło
się. Przez pierwsze dni wszystko szło dobrze, ale potem...
  O dalszej podróży przez górzyste okolice Dovre nie
bardzo jest co opowiadać. Zbieranie roślin pochłaniało
sporo czasu, ale posuwali się wciąż dalej i dalej na północ.
Dopóki szli przez góry, pogoda utrzymywała się ładna.
  Uporawszy się z botanicznymi zbiorami, żadne nawet
nie wspomniało, że należy wracać do domu, Ingrid
i Ulvhedin natomiast byli jakby nieobecni duchem.
Myślami błądzili daleko, przekonani, że ich obowiązkowa
praca dla Dana jest zakończona.
  Ostatecznie Dan oświadczył, że zebrał wszystko, co
zamierzał. Nie napotykali więcej nowych gatunków,
zresztą znajdowali się już w dolinach Trondelagu, a ponie-
waż przedmiotem badań miała być roślinność górska,
mogli tę pracę uznać za wykonaną.
  I wtedy się rozpadało.
  Beznadziejny, nieprzerwany deszcz siąpił całymi dnia-
mi i moczył wszystko do suchej nitki.
  Przygnębiająca sytuacja...
  Cóż jednak mieli począć? Co można poradzić na deszcz?
  Nie mieli też czasu, żeby się gdzieś schronić i prze-
czekać. Tak przynajmniej sądzili. Jakaś nieokreślona
tęsknota pchała ich do Lodowej Doliny, tym bardziej
dojmująca, im bliżej się znajdowali.
  Pozostawało więc tylko mieć nadzieję, że uda im się
uniknąć ciężkiego przeziębienia i jechać dalej. Katar czy
lekki kaszel mogli znieść, jednak naprawdę bali się suchot.
Od dłuższego czasu dziesiątkowały one ludność Norwegii
i w domu Ingrid z rosnącym lękiem wsłuchiwała się
wieczorami w coraz bardziej dokuczliwy kaszel, męczący
rodziców. Trwało to już zbyt długo, teraz pocieszała się
jedynie myślą, że po powrocie znajdzie ich w lepszym
stanie. W parafii Grastensholm wielu zostało dotkniętych
tą tak zwaną świńską zarazą; wysysała ludzi powoli,
dopóki nie została tylko skóra i kości, a dzwon na
kościelnej wieży raz po raz obwieszczał żałobę...
  Trójka wędrowców, dygocząc z zimna, podróżowała
po południowym Trondelag.
  Często studiowali opis drogi, sporządzony przez Kale-
ba. Aż któregoś dnia stanęli w dolinie, skąd widać było
tamte góry, które kiedyś tak przerażały młodą Silje. Jak to
ona je nazywała? Siedziba Złych Mocy?
  Deszcz na trochę ustał. Pojaśniało na tyle, że mogli
wyraźnie widzieć góry. Tylko szczyty ginęły w gnanych
wiatrem deszczowych chmurach.
  - Silje wiedziała, o czym mówi - mruknęła Ingrid. - Na
kimś, kto widzi je pierwszy raz, robią przerażające
wrażenie.
  - Masz rację - zgodził się Dan. - Ale zsiniałaś z zimna,
musimy przed nocą znaleźć jakieś schronienie, żeby się
ogrzać i wysuszyć ubrania. Koniom też potrzebny jest
dach nad głową.
  - Wszyscy byli tego samego zdania.
  W obszernym obejściu, które w razie potrzeby pełniło
też rolę gospody, odbywało się wesele. Duże wesele, to
było widać z daleka. Dan oświadczył, że nie chcą
przeszkadzać, lecz gospodarz zapewniał, że zawsze znaj-
dzie się izdebka dla takich młodych państwa.
  Ingrid i Dan, którzy w czasie tej podróży często dzielili
pokój, a przecież nic nagannego się nie stało, przyjęli
gościnę. Ulvhedin od razu urządził się w stojącej na
uboczu szopie. Nie miało sensu, żeby pokazywał się
ludziom. W Grastensholm wszyscy go znali i szanowa-
li, ale tu jego demoniczny wygląd mógł śmiertelnie
wystraszyć jakąś płochliwą istotę. Nie chcieli ryzyko-
wać.
  Kiedy już zjedli kolację i zdążyli się trochę wysuszyć,
gospodarze przyszli spytać, czy nie zechcieliby wziąć
udziału w weselnych uroczystościach, trwających drugą
dobę i nie całkiem bezgłośnych, trzeba przyznać.
  Ingrid i Dan popatrzyli na siebie, podziękowali uprzej-
mie i uznali, że owszem, czemu nie. Ingrid oczy rozbłysły
na myśl, że będzie się mogła trochę rozerwać po wszyst-
kich trudach podróży w niepogodę.
  W bagażach, dobrze zabezpieczonych przed deszczem
i dźwiganych przez jucznego konia, Ingrid miała sukienkę.
na zmianę, w którą mogła się teraz ubrać. Nic nadzwyczaj-
nego, ale znacznie przewyższała elegancją ładne, lecz
prościutkie wyjściowe stroje, które mieli na sobie i męż-
czyźni, i kobiety. Rzecz jasna Ingrid i Dan wyróżniali się
w tym gronie ubraniem, szytym wedle współczesnej
miejskiej mody, ale byli weseli, przyjaźnie usposobieni,
zostali więc natychmiast zaakceptowani.
  Początkowo gnębiło ich poczucie winy z powodu
Ulvhedina, który zatrzymał się w nieprzytulnej szopie,
pocieszali się jedynie, że on już smacznie śpi.
  Ekscytująca uroda Ingrid robiła ogromne wrażenie na
mężczyznach, ale to nie było niczym niezwykłym. Od-
parowywała zręcznie umizgi podpitych weselników i Dan
widział, że bawi się znakomicie.
  Wkrótce jednak stało się coś, co zdarza się często, kiedy
ludzie wkładają na siebie swoje najkosztowniejsze ozdoby
- pomiędzy ożywionych biesiadników wdarła się banda
zbójców z ciężkimi pistoletami i maskami na twarzach.
  Dan rozglądał się za Ingrid, ale ona była w drugiej izbie,
z innymi kobietami. Obok niego zaś szeptano, że to okryta
złą sławą banda z Trondheim. Gości paraliżował strach.
Znajdował się wśród nich sam posterunkowy, lecz nic nie
mógł zrobić, złodzieje pilnowali przede wszystkim jego.
  Dan dałby wiele za to, by móc być przy Ingrid, obronić
ją w razie potrzeby.
  Napastnicy dokonywali prawdziwego rozboju. Męż-
czyźni musieli wytrząsać zawartość sakiewek, oddawać
kamizelki ze srebrnymi guzikami, srebrne sprzączki od
butów i szpilki od krawatów. Stroje kobiet były wprost
pokryte srebrem - srebrne guzy na paskach, srebrne
broszki pod szyją, zapinki przy mankietach, wszędzie!
Nędznicy zabrali nawet wspaniały diadem panny młodej
ozdobiony srebrnymi wisiorkami w kształcie kropel, co
widząc obecny przy tym ksiądz aż jęknął z rozpaczy.
  W końcu podeszli do Ingrid.
  - Hej, chłopaki, popatrzcie no, co za mała czarodziejka!
- zawołał któryś. - Nie ma co prawda srebra ani
klejnotów, ale może nas nieźle rozweselić. Brać ją!
  Ingrid stała przez chwilę niepewnie. Zdawała sobie
sprawę, czym jej grozi oskarżenie o czary. Ale tej napaści
nie mogła tolerować!
  Co robić?
  Umiałaby uratować wszystkich, ale w obecności księ-
dza i posterunkowego? To mogłoby ją kosztować życie!
  Dwaj zamaskowani chwycili ja za ręce. To wystar-
czyło, by Ingrid zareagowała całą mocą.
  - Au! - zawyli obaj, uskakując. Poparzyli sobie ręce,
jakby dotknęli ognia.
  I właśnie obecność księdza podsunęła jej pomysł. Bez
cienia skrupułów postanowiła wykorzystać imię Pańskie.
  - Proszę spojrzeć, pastorze, tam! - zawołała. - Widzi
pastor? Jest z nami Anioł Stróż!
  - Gdzie? Jak? - dopytywał się z drugiej izby oszoło-
miony proboszcz.
  Ingrid wiedziała, że będzie jej trudno. Żeby tak Ulvhedin
tutaj był! Musiała jednak sama podjąć próbę podporządko-
wania sobie tej gromady ludzi, i to w dwóch izbach naraz, bo
w dtugim pomieszczeniu znajdowało się tyle samo rozbójni-
ków. Posiadała wielką siłę sugestii, tyle że rzadko ją ćwiczyła.
Nigdy nie korzystała z magicznych środków Ludzi Lodu
i dotychczas tylko wtedy potrafiła sprawić, by jej ofiary miały
widzenia, gdy patrzyła im w oczy.
  Sol, myślała rozpaczliwie. Sol, pomóż mi!
  Usilnie starała się skoncentrować, straciła na to nie
więcej niż kilka minut. Zgromadzeni chyba w ogóle nie
zdążyli zauważyć, że się waha, a już stwierdzili, że ręce
napastników, trzymające pistolety, opadają. Najpierw
w pokoju, gdzie zgromadziły się kobiety. Jęk zdumienia
dał się słyszeć także w sąsiedniej izbie; i tam zaczęła działać
hipnoza. Napastnicy byli ostatnimi, którzy spostrzegli, że
dzieje się coś dziwnego, stali z opuszczoną bronią i z prze-
rażeniem patrzyli na oniemiałe zgromadzenie.
  Dobry Boże, pomyślał Dan, z najwyższym trudem
zachowując powagę. Zwiotczali niczym skórki od kieł-
basy! Ona tutaj stosuje te same metody!
  Ksiądz widział, co się stało. I wiejski posterunkowy
widział. W końcu sami rozbójnicy uświadomili sobie,
w jakiej znaleźli się sytuacji.
  - To cud boski! - szeptał ksiądz.
  Chyba nie bardzo boski, pomyślała Ingrid. Spieszcie się
teraz, łachudry, już dłużej nie zdołam utrzymać napięcia.
  Czuła, że pot spływa jej po całym ciele.
  W końcu posterunkowy się ocknął. Goście weselni
rzucili się na ogłupiałych bandytów i rozbroili ich. Teraz,
zdumieni, trzymali w dłoniach naładowane pistolety.
  - Jak to się stało? - zapytał któryś, gdy wiązali
napastników, by ich później odstawić do aresztu. Polowa-
no na tę bandę od dawna i sędziowie nie będą pewnie
łagodni. Ktoś zaczął oddawać właścicielom zagrabione
kosztowności.
  - Mnie o to nie pytajcie - odparł posterunkowy cierpko.
  - Słyszeliście przecież, że to był anioł - bełkotał
uszczęśliwiony kapłan. - Kobiety go widziały!
  Po kilku pytaniach wyjaśniło się, że anioła widziała
tylko jedna kobieta: ta śliczna panienka o rudych włosach.
  Posterunkowy przygladał jej się podejrzliwie. Ksiądz
jednak był jak w ekstazie. Ingrid spuściła oczy.
  - Zdarza się, że miewam objawienia, panie - dygnęła.
  Objawienia, och, ty! Dan o mało nie zaehichotał. Ale
wszyscy teraz zwrócili się do niego, nie miał więc innego
wyjścia, jak tylko potwierdzić.
  - Ona to ma od czasu, gdy w dzieciństwie uderzyła się
w głowę - oświadczył spokojnie. - Wiecie przecież, że
idioci doznają często łaski.
  Ingrid ukradkiem wyszczerzyła do niego zęby.
  Posterunkowy myślał, zdaje się, swoje. Ale że mało
brakowało, a byłby stracił swój srebrny zegarek oraz
dobrze wypchaną sakiewkę, robił więc teraz dobrą minę
do złej gry.
  Goście weselni dziękowali Ingrid i nagrodzili ją
pieniędzmi. Dan myślał cierpko, że przypomina to datki
wotywne dla świętych.
  Żebyż oni wiedzieli, jak to było naprawdę!
  Zabawa trwała dalej. Ingrid najchętniej pozwoliłaby
się wielbić i wychwalać do wschodu słońca, gdyby nie
wtrącił się Dan. Uznał, że pora spać. Następnego dnia
czekała ich trudna droga.
  Kiedy już byli w łóżkach, Ingrid długo nie mogła
zasnąć i opowiadała podniecona. Dan zbywał ją półsłów-
kami. Wydarzenia wieczoru wstrząsnęły nim do głębi.
  Lęk o Ingrid. Gwałtowne pragnienie, by się nią
opiekować. I... kiedy stwierdził, że Ingrid świetnie radzi
sobie sama, ogamęło go przecież rozczarowanie. Poczuł się
wtedy pospolity i nieważny. Jakby to ona jego uratowała.
  Ze złością odwrócił się do ściany.
  - Tak, tak, byłaś bohaterką, i byłaś wspaniała, ale teraz
ja chcę spać!
  Od strony łóżka Ingrid dobiegło westchnienie. Z pew-
nością wyrażało zadowolenie, bo głupia nigdy nie była...

  Jucznego konia i całe wyposażenie naukowe Dan
zostawił u gospodarza, u którego nocowali. Człowiek
sprawiał wrażenie godnego zaufania, a poza tym dostał
pewną sumkę za opiekę nad koniem.
  Poinformowali go, że zamierzają iść w góry, do
Siedziby Złych Mocy, by tam szukać górskich roślin.
  - Do Siedziby Złych Mocy? Ależ to straszne pust-
kowie, nic tam nie ma, zapewniam was!
  - To nie szkodzi. My szukamy kwiatów, a nie ludzi.
  Chłop nic na to nie odrzekł. Spojrzał tylko na nich,
jakby zamierzał coś powiedzieć, ale uznał, że najlepiej
o niczym nie wspominać.
  Ujechali oboje spory kawałek, gdy dołączył do nich
Ulvhedin.
  Wkrótce zaczęła się wspinaczka.
  Zgodnie z tym, co Kaleb opowiedział spisującemu
historię Ludzi Lodu Mikaelowi, musieli jechać dość
długo. Posuwali się tą samą krętą drogą, którą kiedyś
Tengel wiózł Silje i dzieci, by ukryć je bezpiecznie
w Dolinie Ludzi Lodu. Wtedy leżał tutaj śnieg. Teraz było
lato i podróżowało się bez kłopotów.
  Dan jechał na końcu. Myśli jego krążyły wokół
alrauny.
  Jako naukowiec i botanik wiedział o tej roślinie więcej
niż inni. Alrauna, czyli ziele mandragory, które, jak
powiadają, rośnie na ziemi pod szubienicą i które krzyczy,
kiedy się je wyrywa. Krzyczy z bólu, mówią ludzie, bo to
żyjąca roślina. Pokrzyk, tak też bywa nazywana; ludzie
łączą ją w wierzeniach z pokrzykiem wilczą jagodą.
  Kwiat wisielców. Wisielec...
  Wierzenia związane z tą dziwną rośliną nie mają
ludowego rodowodu. Należą do magii i wywodzą się
z tradycji orientalnej, od antyku poczynając. Ściślej biorąc
wiara w magiczne właściwości alrauny ukształtowała się
w krajach śródziemnomorskich, lecz sława jej przypomi-
nającego ludzką postać korzenia rozprzestrzeniła się na
całym świecie, dotarła też do Skandynawii, gdzie kulturaa
rozwija się wolniej niż w krajach Europy Południowej.
  Pozostanie zagadką, w jaki sposób Ludzie Lodu weszli
w posiadanie korzenia alrauny, powiada się jednak, że
w swoim czasie należał on do Tengela Złego.
  Dyskutowali o alraunie. Podkreślali zwłaszcza to, że
"kwiat wisielców" nie przynosił szczęścia tym z Ludzi
Lodu, którzy go posiadali. Ale ich to nie przerażało, ani
Ulvhedina, ani Ingrid. Siła i urok alrauny były tak wielka,
że zapominali o wszelkim niebezpieczeństwie. Jedyne,
o czym myśleli, to żeby ją zdobyć.
  Dan nie miał odwagi wybiegać myślami zbyt daleko
w przyszłość, zastanawiać się, co nastąpi, kiedy już ją będą
mieli. Dwoje potomków Ludzi Lodu, dotkniętych dzie-
dzictwem. Oboje tak samo opętani żądzą posiadania
cudownego korzenia...
  Zresztą niebezpieczeństwo chyba nie istnieje. Alrauna
musiała tymczasem doszczętnie zmurszeć. Jeżeli w ogóle
odnajdą grób Kolgrima.
  Z całego serca pragnął, żeby go nie odnaleźli.
  Miejsce ostatniego spoczynku Tengela Złego to cał-
kiem inna sprawa. O ile Dan odczuwał głęboki smutek
z powodu okrutnego losu młodego Kolgrima, o tyle
w stosunku do na wskroś złego Tengela nie żywił
najmniejszych skrupułów. To on przecież sprowadził na
cały ród Ludzi Lodu tyle nieszczęść i rozpaczy. Dan
szczerze pragnął odnaleźć grób tego nędznika i sprawić,
by już na zawsze przestał bye źródłem zła.
  Żywił naiwną wiarę, że jeśli uda mu się tego dokonać,
przekleństwo straci moc.
  Nie wiedział jeszcze nic o odwiedzinach Vendela
Gripa w Taran-gai ani o tym, czego kuzyn tam do-
świadczył.
  Ale oto znaleźli się już wysoko w górach i posuwali się
ściśle według wskazówek Kaleba. Błądzili, oczywiście, nie
raz, przecież wszyscy, którzy kiedykolwiek chodzili po
górach, wiedzą, że jedno wzniesienie podobne jest do
drugiego, że wszędzie szumią i pienią się potoki i człowiek
jest pewien, że znalazł właściwy, dopóki nie dojdzie do
drugiego i zatrzyma się, nie wiedząc co począć.
  W końcu jednak udało im się odnaleźć jeden punkt,
o którym wspominał Kaleb: wysokie zbocze, pokryte
martwymi krzewami jałowca o białych gałązkach, przypo-
minających rozpaczliwie wyciągnięte ręce.
  - To tam! - zawołała Ingrid. - Teraz trzeba iść
w prawo od tego wzniesienia, a potem w dół, po stąd
niewidocznym stoku...
  Pospiesznie skierowali konie w tamtą stronę.
  Tam było zejście w dolinę! Jechali w strachu, że może
znowu błądzą, ale chyba nie. Przed nimi wznosiła się
wysoka góra, na której szczycie piętrzył się lodowiec.
Z rozległej szczeliny w górskiej ścianie, pokrytej masywną
warstwą lodu, wypływał szeroki niczym rzeka potok.
  Jeidźcy zmusili konie, by przeszły pośród zwałowisk
wielkich bloków skalnych, i oto znaleźli się u wejścia do
Doliny Ludzi Lodu.
  Pokrywa lodowa prawie zupełnie zamykała szczelinę,
z której wypływała woda.
  - Będziemy musieli zostawić konie na zewnątrz - mru-
knął Dan.
  - Przecież od początku o tym wiedzieliśmy - rzekła
Ingrid.
  - Nie, nie wiedzieliśmy. We wszystkich opowieściach
o dawnym osadnictwie w dolinie mówi się, że można było
swobodnie przeprowadzać tędy konie i wszelki inwen-
tarz. A nawet wozy. Kolgrim jednak nie zdołał przecisnąć
się wraz z koniem, więc już wtedy strop szczeliny musiał
być znacznie niższy. No a teraz...
  - Teraz musimy się czołgać - mruknął Ulvhedin.
- Jeżeli w ogóle uda nam się przedostać na drugą stronę.
  - Nie wygląda to wesoło - przyznała Ingrid. - Czy
spróbujemy już dzisiaj wieczorem?
  - Nie, przenocujemy tutaj, w tej osłoniętej kotlinie. Nic
dziwnego, że ludzie mieli trudności, żeby się tu dostać.
Wątpię, czy ktoś postronny w ogóle się tu pokazał od czasu
gdy domy w Dolinie Ludzi Lodu zostały spalone. Z wyjąt-
kiem Kolgrima, Kaleba, Tarjeja i ich ludzi, rzecz jasna.
  Milczeli. Wszyscy myśleli o tym, że kiedy po raz ostatni
ludzie próbowali poznać tajemnice doliny, dwóch z nich
przypłaciło to życiem. Kolgrim pozostał w dolinie,
a Tarjei, ów ukochany przez całą codzinę Tarjei, został
tam śmiertelnie ranny.
  Tarjei był genialnym badaczem. Teraz ku dolinie
zmierzało dwoje mu podobnych. Czy to tylko przypadek,
że wszyscy troje mieli właśnie takie uzdolnienia?
  Ulvhedin spoglądał na dwie młode głowy i czuł, jak
wielka spoczywa na nim odpowiedzialność.
  - Dan, czy nie lepiej byłoby, gdybyś został?
  - Nie wygłupiaj się - odparł Dan krótko.
  - Ty możesz się jeszcze na świecie przydać.
  - Wszyscy możemy się przydać. A poza tym wciąż
zapominasz o jednej rzeczy: że to moja wyprawa, mój
pomysł. Wy jesteście uczestnikami towarzyszącymi, oso-
bami drugiej kategorii.
  - No, wiesz co, Dan... - Ingrid i Ulvhedin poczuli się
głęboko urażeni. Dotknięci dziedzietwem członkowie
tego rodu nigdy nie czuli się ludźmi drugiej kategorii.
  Dan o tym wiedział. Chciał się tylko z nimi trochę
podrażnić.
  Wszyscy troje wybuchnęli śmiechem. Dało się w nim
jednak słyszeć nutkę przygnębienia i niepokoju. Zdawali
sobie sprawę, że porwali się na coś, nad czym może nie
będą w stanie zapanować.
  Kiedy już ułożyli się do snu, czując na twarzach chłód
płynący od lodowca niczym oddech Królowej Zimy,
Ingrid powiedziała do Dana:
  - Skąd pochodzi nazwa alrauna? Czy nazwa też jest
orientalna? Czy powstała nad Morzem Śródziemnym?
  - Nie, skąd. To nazwa starogermańska. I może mieć
wiele tłumaczeń. Na początku słowa do niej podobne były
używane przez czarownice i wróżki u pradawnych ludów
germańskieh. Słowo "rune", na przykład, oznaczało
tajemnicę lub tajemny szept. Alraun to nazwa staroniemie-
cka. Na Islandii zaś mieli coś, co nazywano Olrun, była to
pół łabędzica, pół panna, a nazwa miała także znaczenie
kultowe. Później nazwy "alrune" cz "alraune" istniały
już tylko jako określenia dla korzenia mandragory.
  - A na co on może pomagać?
  - Och, mandragora ma właściwości narkotyczne. Korzeń
był rzeźbiony w postaci kukiełki i można było go używać do
wróżenia albo jako amuletu, który swemu właścicielowi
przysparzał bogactwa. Tyle że noszenie takiego amuletu
oznaczało także zaprzedanie duszy złym demonom. Korzeń
był też podobno niezwykle skuteczny jako ziele wzbudzające
miłość, mógł sprawić, że pożądana osoba zakochiwała się
w jego właścicielu, działał jak czapka niewidka, wskazywał
ukryte skarby i tak dalej, w nieskończoność. Uważano, że
jest to żywa istota, spłodzona z soków nasiennych wisielców,
które wytryskują z jego członka w chwili śmierci.
  - Rozumiem.
  - Jak widzę, myślami jesteś wciąż przy mandragorze.
  - Odczep się! - warknęła Ingrid.
  Dan drgnął.
  - Jak na wytworną damę, zbyt często zapominasz
o dobrych manierach.
  Ingrid uniosła głowę znad derki.
  - Wiesz bardzo dobrze, że wszyscy dotknięci w naszym
rodzie potrafią być wulgarni. Prawda, Ulvhedinie?
  Ale Ulvhedin spał. Wobec tego Ingrid i Dan poszli za
jego przykładem; Dan wciąż wstrząśnięty odkryciem, że
od jakiegoś czasu jego myśli nieustannie krążą wokół
słodkiej Ingrid.
  I to ja, człowiek honoru, myślał. Ale co tam, z takim
prymitywnym pragnieniem poradzę sobie z łatwością.
  Sprawa była jednak diabelnie dokuczliwa i czuł, że
porządnie zalezie mu za skórę!


  Czołgali się w lodowym tunelu.
  Przemoczeni do suchej nitki, nie wiedząc, czy zdołają
posunąć się jeszcze choć kawałek, brnęli niestrudzenie do
przodu. Z ponurą świadomością, jakie ogromne masy
lodu mają nad sobą, desperacko walcząc z klaustrofobią
i strachem, czy nie uwięzną w tunelu na zawsze, ze
zsiniałymi twarzami, dygocząc z zimna, niemal ślepi
w tym zielonkawym mroku, czołgali się nieskończenie
wolno, lecz mimo wszystko naprzód.
  Od czasu do czasu mogli nawet wstać i przejść
kawałek; wtedy łatwiej im było pojąć, że w minionych
stuleciach Ludzie Lodu mimo wszystko tędy przechodzili.
  Po chwili jednak tunel znowu stawał się ciasny, lód
wszystko pokrywał i musieli przedzierać się po omacku
w przenikliwie zimnej wodzie potoku.
  - Tu na pewno nikt nie przychodził od czasu, gdy
Ludzie Lodu opuścili dolinę - zawołał Dan, a jego głos
odbił się echem od lodowych ścian i powrócił potem jakby
z jakiejś bezdennej, nieznanej głębi. - Tunel z roku na rok
zamarza coraz bardziej.
  Ingrid nie odważyła się wypowiedzieć ani słowa.
Czołgała się jako druga, za Ulvhedinem, i miała wrażenie,
jakby wchodzili w głąb jakiejś strasznej góry, z której już
nigdy się nie wydostaną. Opuścili oto świat ludzi, nikt na
całej ziemi nie może być równie samotny jak oni,
zakleszczeni, bez możliwości powrotu, zamknięci na
wieczny czas...
  Zabrakło jej w płucach powietrza i uczyniła to, czego
w tych ciemnościach nie powinna była w żadnym razie
robić - dała się ponieść panicznemu przerażeniu i zaczęła
krzyczeć zdławionym głosem, rozpaczliwie. Rzuciła się
jakby w próbie ucieczki, nie mogła oddychać, była wprost
ślepa ze strachu i pragnienia wyjścia na zewnątrz.
  Jej krzyk przypominał wołania tonącego - zdyszany,
gardłowy, świszczący. Ktoś usiłował przytrzymać ją
mocno, ale ona miotała się jeszcze bardziej gwałtownie,
histerycznie, w panice...
  Jakiś męski głos ryknął jej nad uchem, prosił, by się
opanowała, głos, który wydał jej się znajomy. Głos
Dana... Czy zna kogoś, kto ma na imię Dan? Ten głos
mówił coś, co brzmiało jak "lęk przed zamknięciem, to nie
może się teraz stać, co robić?"
  Kolejny, gwałtowny krzyk rozdarł jej płuca... I oto...
Znowu głos, spokojny, jakby usypiający, władczy i roz-
kazujący, a mimo to tak łagodny, że spływał niczym
jedwab na jej zranione zmysły. Ingrid westchnęła, rozej-
rzała się wokół i poddała się temu głosowi. Powolutku
ogarniał ją spokój. Strach mijał, odczuwała przemożną
senność, wszystko stawało się znowu normalne i bezpiecz-
ne.
  - Dziękuję ci, Ulvhedinie - powiedział pierwszy głos
i teraz Ingrid wiedziała już, że zna kogoś, kto ma na imię
Dan. Tyle że na chwilę o tym zapomniała.
  Pozwolili jej trochę odpocząć, odzyskać równowagę.
  - Tak mi wstyd - żaliła się. - Że też mogłam...
  - Nie ma się czego wstydzić - odparł Dan krótko.
- Więksi mężczyźni załamywali się w dużo łatwiejszych
warunkach. Wszyscy musieliśmy walczyć, żeby nie ulec
panice.
  - Dziękuję - uśmiechnęła się, już spokojna. - Ale bądź
tak miły i nie nazywaj mnie mężczyzną, dobrze? Nie
jestem mężczyzną, mogę cię o tym przekonać!
  Nie musiała tego robić. Dan miał pełną świadomość
kobiecości. Wciąż był pod wrażeniem jej ciała, szar-
piącego się w jego ramionach, piersi wznoszących się
i opadających gwałtownie, gibkich bioder wymykających
się z jego objęć...
  - Możemy ruszać dalej? - zapytał Ulvhedin ostro.
  Ostrożnie zaczęli się znowu przemykać korytem szu-
miącej rzeki.
  I nagle:
  - Ingrid! Dan! Tam coś widać!
  - Światło - wyszeptała bez tchu. - Jesteśmy!
  - W Dolinie Ludzi Lodu - dokończył Dan.






        ROZD2lAŁ VI


  Kiedy na koniec mogli stanąć wyprostowani i ode-
tchnąć świeżym powietrzem, dość mdłe światło słońca
wydało im się oślepiająco jaskrawe.
  - Jak to jednak dobrze, że dzisiaj nie pada - wymam-
rotał Dan, przecierając oczy.
  - Masz rację - zgodził się Ulvhedin. - Byłoby z nami
krucho.
  - Najgorsze jest to, że będziemy musieli wracać tą samą
drogą - westchnęła Ingrid.
  - Zawsze potrafisz dodać człowiekowi otuchy.
  - Kochany Danie, mógłbyś mnie przecież pocieszyć,
że to być może nie będzie konieczne. Bo może w ogóle
nie będziemy musieli wracać - odcięła się Ingrid zaczep-
nie.
  - Przestańcie! - krzyknął Ulvhedin. - Najważniejsze
to spróbować rozpalić ogień, wysuszyć ubrania i zjeść coś
ciepłego.
  Ingrid miała niewiarygodnie sine wargi.
  - Tak - szepnęła. - A przede wszystkim skarb! Jak nasz
mały skarb zniósł przeprawę, Dan?
  Dan zapakował ich ukochany skarb do wiklinowego
kosza, który niósł na plecach. Był to specjalny kosz
podróżny, zrobiony tak, by chronić zawartość przed
deszczem, ale można też było przenosić w nim płyny
- upleciony był z witek, przetykanych skórą, i dodatkowo
impregnowany woskiem.
  - Przypuszczam, że wasze magiczne wyposażenie
zniosło podróż dużo lepiej niż my sami - odparł z przeką-
sem; on nie podzielał ich bezgranicznego zachwytu dla
"tych śmieci", jak nazywał czarodziejski zbiór.
  - Sama muszę się przekonać - rzekła Ingrid podej-
rzliwie. Pospiesznie potrząsnęła koszem, by sprawdzić,
czy skarb tam jest.
  - Zimno mi! Chodźmy!
  - Czy żaden z was nie zauważył, jak tu pięknie?
- zapytała Ingrid.
  Teraz dopiero rozejrzeli się po małej, opuszczonej
i zapomnianej dolinie.
  - Powinno tu być mnóstwo malin - stwierdził Dan
rzeczowo.
  - Och, ty materialisto! - prychnęła Ingrid.
  Wszyscy troje należeli do tak odległych generacji
potomków Ludzi Lodu, że patrząc na dolinę nie od-
czuwali żalu. Tylko lekki, nieokreślony smutek. Widzieli
góry dokoła, żleb, którędy Tengel i Silje ją opuścili,
widzieli dwa orły krążące nad połyskliwą wodą jeziorka
i brzozowe zagajniki, które pokryły zbocza, skoro nie
było już owiec, zjadających małe drzewka. Kiedy szli
wolno drogą, wciąż jeszcze widoczną, wzrokiem szukali
ruin dawnej osady swoich przodków. Trzeba było jednak
czasu, zanim cokolwiek dostrzegli, brzozowe zagajniki
wyrosły bowiem wysoko i przesłoniły wszystko. Zresztą
nie można nawet mówić o ruinach, co najwyżej o ledwo
widocznych śladach domostw. Mogli się jedynie domyś-
lać zarysu murów pod wysoką trawą.
  Ingrid głośno przełykała ślinę. W miarę jak posuwali
się w głąb doliny, doznawała coraz większego wzruszenia
na widok wszystkiego, co napotykali; przemawiało do
niej każde najmniejsze wzniesienie, każdy szumiący liść.
  Ulvhedin przystanął.
  - Tu, na tym zboczu, osłoniętym od wiatru, rozbijemy
obóz.
  Minęło trochę czasu, nim zdołali podpalić huby i patyki,
bo w górach także ostatnio padało i wszystko było wilgotne.
Zjedli przyniesiony z dołu prowiant i postanowili, że to
osłonięte z trzech stron wzniesienie będzie ich miejscem
postoju i punktem wypadowym. Z miejsca, w którym
siedzieli, rozciągał się widok na jezioro w dole, słońce grzało
coraz mocniej, robiąc konkurencję ciepłu ogniska.
  - Może zaczniemy od zbadania samej doliny? - za-
proponował Dan.
  Ulvhedin skinął głową.
  - To rozsądne! Spróbujemy ustalić, gdzie znajdował
się cmentarz.
  - Tak niewiele wiemy o starej osadzie... Mam na myśli,
jak ludzie tu dawniej mieszkali i jak żyli. Liv nie mogła
przecież opowiedzieć Mikaelowi zbyt wiele, była bardzo
mała, kiedy opuściła dolinę. Gdzie był kościół, na przykład?
  - Oni mieli jakiś kościół? - zastanawiała się Ingrid,
wygrzewając się w cieple i słońca, i ognia.
  - Tego nie wiemy. Ale zmarłych musieli przecież
gdzieś chować!
  - Jeśli ich nie palili.
  - Mało prawdopodobne. Palenie zwłok w tym czasie
nie było w Norwegii częste. Nawet w okresach zarazy.
  - To znaczy ty nadal masz zamiar szukać śladów grobu
Tengela Złego? - zapytała Ingrid półgłosem, jakby bała
się wymieniać tutaj to imię.
  - Po to tu przyszedłem. No dobrze, wiem też, po co wy
przyszliście, ale wszystko w swoim czasie, po kolei.
  Ulvhedin wstał energicznie, aż mu w stawach chrup-
nęło.
  - Ruszajmy! Nie mam ochoty pozostawać w tej dolinie
dłużej niż to niezbędne.
  Ingrid i Dan spojrzeli na niego pytająco.
  - Wyczuwasz coś? - głos Dana zabrzmiał chrypliwie.
- Wiem, że potrafisz przeczuwać niezwykłe i groźne
zjawiska. Co to jest tym razem?
  Ulvhedin stał i wietrzył niczym ogromne zwierzę.
Minęło sporo czasu, zanim odpowiedział:
  - Coś, co nie jest zachwycone naszą obecnością.
  W kilka godzin później mieli już gotowy prowizorycz-
ny szałas, bo przecież musieli gdzieś przenocować, i wy-
brali się na pierwszy rekonesans po osadzie, która dawno
temu została przemieniona w popiół, a potem stopniowo
wsiąkała w ziemię.
  Podziwiali widoki z zagrody Tengela i Silje, nie
wiedząc, że znajdowała się właśnie tam. Drzewo, które
kiedyś rosło pośrodku podwórza, stało tam nadal, został
z niego jednak tylko ciemnoszary pień i obłamany
wierzchołek. Oglądali resztki imponującej ojcowizny
Heminga Zabójcy Wójta, widzieli, jak Ulvhedin skulił się
w lękliwym podziwie na podwórzu siedziby Hanny
i Grimara, wciąż nie zdając sobie sprawy z tego, kto tu
przedtem mieszkał.
  Nareszcie stanęli w miejscu, gdzie musiał znajdować się
cmentarz. Nieduży teren, otoczny resztkami kamiennych
murów, a w ich obrębie to tu, to tam niskie wzgórki, które
mogły być grobami. Ingrid niecierpliwie przestępowała
z nogi na nogę. Czas mijał, a oni nawet nie zaczęli tego, co
dla niej było najistotniejsze. Grób Tengela Złego... Co ją
to obchodzi? Teoria Dana, że muszą odnaleźć grób, by
stwierdzić, co się stało z tym okropnym człowiekiem, była
z pewnością bardzo rozsądna. Ale akurat teraz rozsądek
specjalnie do Ingrid nie przemawiał. Płonęło w niej
pragnienie, gorzała tęsknota. Istnieje coś, co ona musi
zdobyć. Musi, musi, by stać się w pełni sobą.
  Sobą? To znaczy kim?
  Wiedziała bardzo dobrze, lecz staranne wychowanie
nie pozwalało jej dopuszczać do siebie takich myśli. Teraz
była daleko od cierpliwych napomnień rodziców, znaj-
dowała się w samym sercu Ludzi Lodu, tu panował...
  Szukała odpowiedniego słowa.
  Tu panował duch Ludzi Lodu! Tutaj mogła pozwolić
swobodnie płynąć wszystkim dotychczas zakazanym myś-
lom. I mogła się przyznać sama przed sobą, że jest
prawdziwą, najprawdziwszą wiedźmą! Brakowało jej jesz-
cze tylko jednej rzeczy, ale teraz mogła już spróbować ją
zdobyć.
  Mężczyźni rozmawiali.
  - Czy to jest cmentarz, Ulvhedinie?
  - Tak - potwierdził olbrzym niewyraźnie. - Ale grobu,
którego szukamy, tutaj nie ma. Na tym cmentarzu nie
spoczywa nikt z dotkniętych.
  - To zrozumiałe. Miejsce zostało pewnie poświęcone.
  - Owszem, jest poświęcone - przytaknął Ulvhedin,
cofając się o krok.
  Ingrid rozumiała go bardzo dobrze.
  - Więc myślisz, że...?
  Twarz Ulvhedina wykrzywił grymas.
  - Myślę, że oni ich zniszczyli. Częściowo. Nie wszyst-
kich.
  - To bardzo zagadkowa uwaga. Kto kogo zniszczył?
Gdzie są ci pozostali? I dlaczego zostali zniszczeni?
  Ulvhedin spojrzał spode łba.
  - Co ty sobie wyobrażasz, Dan? Myślisz, że jestem
wszystkowiedzący? Mogę ci tylko opowiedzieć, co czuję.
Nie nie wiem, po prostu zgaduję.
  - Och, nie - mruknął Dan. - To z pewnością coś więcej
niż zgadywanie.
  Ulvhedin był już jednak myślami gdzie indziej.
  - Pamiętasz, mijaliśmy na brzegu takie miejsce... Tam
gdzie znalazłem zwęglony kawałek drewna?
  - Naturalnie! I ty myślisz, że oni ich palili?
  - Nie wiem - odparł Ulvhedin wolno. - Może. A może
topili ich w jeziorze? Ale kilku jeszcze zostało... W tej
zagrodzie...
  - Wiem - rzekł Dan pospiesznie. - Zareagowałeś
bardzo gwałtownie przy ruinach małego domu niedaleko
od wejścia w dolinę.
  Ulvhedin potakiwał. Wyglądał na udręczonego, jakby
coś przeczuwał, ale było to zbyt słabe, by mógł zrozumieć.
Odbierali obecność Hanny i Grimara, tylko że żadne
z nich o tym nie wiedziało.
  - Ale tego, którego szukamy - rzekł Dan krótko - jego
tutaj nie ma.
  Sposób, w jaki Ulvhedin z wolna podniósł głowę
i zmrużonymi wilczymi oczyma przepatrywał wzgórza
wokół doliny, przeraził dwoje pozostałych do tego
stopnia, że poczuli zimny dreszcz na plecacch.
  - Nie - powiedział z wahaniem. - Jego tutaj nie ma,
choć mimo wszystko... w jakiś sposób jest obecny. Jakieś
wibrowanie... On wyczuwa naszą obecność. - Potem
dodał powoli: - Nie podoba mi się to!
  Po długiej, dręczącej pauzie Ingrid powiedziała ziryto-
wana:
  - W ten sposób daleko nie zajdziemy. Czy nie
należałoby...?
  Ulvhedin ocknął się.
  - Tak, to prawda, alrauna!
  - Nareszcie, Bogu dzięki - westchnęła Ingrid z ulgą.
  - Tylko nie myślcie, że ja z tego zrezygnuję - powie-
dział Dan stanowczo. - Jeśli grób Tengela Złego znajduje
się w dolinie, to ja go znajdę! Ulvhedinie, czy nie myślisz,
że wyczuwasz bliskość kociołka? Czy też wydaje ci się, że
to może być grób Tengela Złego? Jego ziemskie szczątki?
  - Nie, Dan, to coś innego.
  Mieniącymi się złociście oczyma znowu przyglądał się
wzgórzom.
  - Według opowiadania Kaleba Kolgrim rzucił się
z jakiejś skały czy szczytu. A oni pochowali go tam, gdzie
upadł, u stóp góry.
  - Razem z alrauną - dodała Ingrid pospiesznie.
  - Oni tak myśleli - odparł Ulvhedin, patrząc jej uparcie
w oczy. - Uwierzyli w to, skoro nie znaleźli korzenia
w zbiorze. W każdym razie Kolgrim, wrzeszcząc ze
strachu, pędził w dół ku dolinie po stoku z prawej strony...
  - No tak - wtrącił Dan. - Ale to zależy od tego, gdzie
oni stali, kiedy go zobaczyli. Nie wiemy, co mieli na myśli,
mówiąc o prawej stronie.
  - Masz rację. Ale musimy chyba przyjąć, że Kolgrim
widział Tengela Złego?
  - Kaleb słyszał, że tak właśnie mówił do Tarjeja.
  Spojrzeli w górę na zbocza.
  - O Boże! - westchnęła Ingrid. - Taka skała mogłaby
być wszędzie.
  - Mimo wszystko jest jeden punkt odniesienia - po-
wiedział Dan. - Tarjei i Kaleb ze swoimi ludiźmi weszli do
Doliny Ludzi Lodu przez to przejście między łańcuchami
szczytów, które tam widzicie.
  Skinęli głowami.
  - To trochę ogranicza teren - przyznała Ingrid.
- Wejdziemy tam?
  Zjedli najpierw skromny posiłek, a potem rozpoczęli
wspinaczkę. Wszyscy byli sprawni fizycznie, a mimo to
stanęli u celu zdyszani.
  - Czy to stąd Kolgrim rozpoczął swoją tragiczną,
zakończoną śmiercią ucieczkę? - zastanawiał się Dan.
  Ingrid z niedowierzaniem spoglądała w dół. Serce
waliło jej jak młotem, nie tyle jednak ze zmęczenIa, co
z podniecenia, że znalazła się tak blisko celu.
  - Wątpię - powiedziała. - Tu na górze nie ma wcale
większej płaszczyzny, a poza tym ta skała nie ma żadnych
"stóp". Schodzi dość stromo w dół, a tam nie ma już nic.
  Rozejrzeli się uważnie po zboczu, na którym stali.
  - Trudność pałega na tym, że wszystko jest kompletnie
zarośnięte - powiedział Dan. - Ale jeszcze dwie skały
można brać pad uwagę. Zobaczymy, jak to tam wygląda?
  Wspinaczka po stromym stoku zabrała sporo czasu.
Kiedy w końcu zdawała im się, że znaleźli się na górze,
dzień miał się już ku końcowi.
  Spoglądali w głęboką otchłań.
  - To musi być tutaj - oświadczył Dan. - Jest tu i spora
płaszczyzna, i teren równy. A tam w dole, na kamiennym
osypisku...
  - Widzę tam skrawek wolnej od kamieni ziemi
- stwierdził Dan. - A jeśli się nie mylę, to leży tam także
przewrócony krzyż.
  - Nie mylisz się, to jest krzyż! - potwierdziła Ingrid.
- Idziemy tam!
  Schodzili głęboką, lecz bardzo wąską ścieżyną wydep-
taną chyba przez kozice. Ingrid była zdenerwowana, ręce
jej drżały i miała trudności z opanowaniem głosu. Jeśli
tam nie ma alrauny, to nie wiem, co zrobię! Była to może
jedyna alrauna w całej Skandynawii, należała do naszego
rodu, to ja miałam ją odziedziczyć. Miałaby zginąć razem
z jakimś nieodpowiedzialnym smarkaczem! Może już nie
ma po niej śladu, może kompletnie zmurszała, przepadła
na zawsze? W końcu przecież leży w ziemi blisko sto lat.
Och, nie wytrzymam!
  Próbowała wyminąć Dana, gdy poczuła, że przy-
trzymują ją żelaznym uściskiem ręce Ulvhedina. Od-
wróciła się i spojrzała w jego wykrzywioną w jakimś
diabelskim grymasie twarz.
  - Spokojnie - powiedział przesadnie słodkim głosem,
od którego przeniknął ją dreszcz grozy. - Pamiętaj, że to ja
pierwszy dziedziczę mandragorę!
  - Ale tobie jest niepotrzebna! - syknęła wściekle. - Ty
jesteś teraz grzecznym chłopcem!
  - A ty nie obiecałaś być grzeczna?
  Ingrid przypomniała sobie twarze rodziców i złagod-
niała.
  - Najpierw musimy korzeń znaleźć - powiedziała.
  Dan odwrócił się na pochyłym zboczu.
  - Nie życzę tu sobie żadnych awantur między wami
- powiedział ostro. - Jeśli ta przeklęta mandragora ma nas
poróżnić, to lepiej, żeby jej w ogóle nie było.
  - Zamknij się! - krzyknęła Ingrid głosem, który sama
z trudem rozpoznawała, tak był gwałtowny. Przeraziło ją
to tak, że zamknęła oczy i głęboko odetchnęła. - Prze-
praszam! Już jestem spokojna.
  - Mam nadzieję - rzekł Dan. - Cała ta sprawa budzi we
mnie wstręt.
  Byli już na dole. Teraz stwierdzili, że ten skrawek ziemi
obok usypiska kamieni wcale nie jest taki płaski, lecz
opada łagodnie w dół, w stronę kamieni i zarośli.
  - Tu jest grób, czuję to - powiedział Ulvhedin pełnym
napięcia głosem. - To dziwne, że grób pozostał nie
zarośnięty.
  - Tam, gdzie spoczywa ulubieniec piekieł, trawa nie
rośnie - skwitowała Ingrid cierpko jego słowa.
  - Czy naprawdę powinniśmy...? - zaczął Dan z nie-
chęcią. - Czy to konieczne, byśmy naruszali spokój
grobu? Może raczej należałoby się pomodlić za nieszczęs-
nego nieboszczyka i odejść?
  Spojrzenia, jakie posłali mu towarzysze, sprawiły, że
zamilkł.
  Stali przez chwilę nie bardzo wiedząc, co robić, jakby
nie mieli ochoty zaczynać. Zwrócili uwagę na ślady
wiodące od grobu w dół ku zaroślom. Nieregularne ślady
jakiegoś małego zwierzątka o ostrych, kłujących pazur-
kach. Żadne z trojga nie umiało określić, jakie to mogłoby
być zwierzę.
  Dan wyprostował się.
  - Nie chcę mieć z tym nic wspólnego.
  - Głupiec - mruknęła Ingrid.
  Była poruszona i niezdecydowana. Wiele by dała za to,
żeby rozkopać ziemię, ale powstrzymywał ją wrodzony
szacunek dla zmarłych. Błagalnie patrzyła na Ulvhedina.
  On zaś westchnął i uklęknął na jedno kolano. Ostroż-
nie zaczął nakłuwać ziemię nożem.
  Gdy już zaczął, Ingrid uklękła także. Dan odwrócił się
od nich.
  Ingrid i Ulvhedin pracowali w milczeniu. Dan z uczu-
ciem obrzydzenia dla tego wszystkiego i z uciskiem
w gardle odszedł na bok.
  Słyszał, jak tamci szepczą do siebie.
  - No i co? - zapytał, nie odwracając się.
  - Znaleźliśmy szczątki Kolgrima - odparł Ulvhedin
niewyraźnie.
  - Panie, zmiłuj się nad nim! - powiedział Dan. - Boże,
wybacz nam to, ześlij spokój jego duszy!
  Ingrid podniosła się i czyściła ręce, a Ulvhedin przesu-
wał ziemię, próbując ponownie uformować grób.
  - Ale on nie miał nic na szyi - powiedziała Ingrid
bezbarwnym głosem.
  - Może trzymał korzeń w ręce - zastanawiał się Dan
i odważył się nareszcie podejść do nich. - Albo w jakimś
innym miejscu, sam nie wiem.
  - Zdaje mi się, że alrauna jest dosyć duża - wtrącił
Ulvhedin.
  - Owszem, masz rację. Ale można ja nosić na szyi jako
amulet. Mógłby ją też trzymać w ręce. Nie wiem, jak
inaczej mógłby ją ukryć. Gdyby jednak trzymał mand-
ragorę w ręce, to Kaleb i jego ludzie by zauważyli. Tak
inaczej musiała już zgnić.
  - Rzemień także? - spytała Ingrid sceptycznie.
  - Nie wiemy, na czym amulet był zawieszony, może
to być łańcuszek, rzemyk czy sznurek, który po prostu
zbutwiał.
  Westchnęła, głęboko rozczarowana.
  - A niech to diabli!
  - Nie przeklinaj tu! - upomniał ją Dan ostro.
  Ulvhedin siedział w kucki i przyglądał się śladom
dziwnych pazurków.
  - Zastanawiam się, co to może być za zwierzątko.
  - Wszystko jedno jakie, zwłok w każdym razie nie
naruszyło - rzekła Ingrid obojętnie. - Wracamy? Cała
ta historia z korzeniem mandragory w naszej rodzinie
może być jednym wielkim wymysłem. Co my o tym
wiemy?
  - Co ty, Ingrid! Takiej zrezygnowanej jeszcze cię nie
widziałem. Tylko się nie rozpłacz!
  - Ja? Co ty sobie wyobrażasz?
  Spojrzeli na Ulvhedina, który długimi krokami szedł
wzdłuż śladów pozostawionych przez nieznane zwierząt-
ko w dół, ku zaroślom. Bez słowa ruszyli za nim.
  Ślady wyglądały tak, jakby zostawiła je bardzo zmęczo-
na, idąca z wysiłkiem istota. Niewyraźne w pobliżu grobu,
jakby pozostawione już dawno temu, wyraźniejsze w mia-
rę oddalania się...
  Wszyscy troje byli coraz bardziej zdumieni; nie wie-
dzieli, co o tym sądzić.
  Dan zaczął z niedowierzaniem:
  - Istnieje ogromna przestrzeń czasu pomiędzy śladami
w pobliżu grobu a tymi w dole przy zaroślach.
  - Może to żółw? - Ingrid próbowała żartować. Ale
głos jej drżał, sama to słyszała.
  Słońce, któte dotychczas umacniało w nich poczucie
rzeczywistości, zniżyło się teraz do szczytów i na dolinę
spływały ogromne, niebieskie cienie. Nagle wszystko
stało się niesamowite i straszne.
  - Jak ciemno! - Ingrid drżała.
  Trop ginął w zaroślach. Wydawało się, że nie można
będzie śledzić go dalej, Ulvhedin jednak nie zastanawia-
jąc się rozsunął ręką krzewy.
  Ingrid wstrzymała dech.
  Stworzenie, które zostawiło ślady, doszło tylko do
tego miejsca. Leżało skulone pod krzakami jałowca,
zwrócone ku górze, z ostrymi pazurami wbitymi w zie-
mię.
  Ulvhedin natychmiast znowu zasunął gałęzie.
  - Nie! - jęknął i chyba jeszcze nigdy jego twarz nie była
taka blada.
  Jeszcze boleśniej zareagował Dan. Poczuł, że ziemia
usuwa mu się spod nóg, a jego trzeźwy umysł badacza
protestuje jak szalony. Po głowie tłukła mu się jedna
jedyna myśl: to niemożliwe, niemożliwe! Zupełnie stracił
równowagę ducha. W oszołomieniu słyszał krzyk Ingrid
która uciekała stąd w przerażeniu.
  Co prawda nie tak, jak chciała, ale odnalazła swoją
mandragorę.


  To Ulvhedin przywołał go z powrotem do przytomno-
ści.
  - Dan! Dan! Ocknij się!
  Mrużąc oczy spojrzał w górę. Przypomniał sobie
nieubłaganą prawdę i czuł bolesny skurcz w żołądku.
Mdliło go, z całych sił musiał powstrzymywać wymioty.
  - Miałem czas, żeby się zastanowić - powiedział
Ulvhedin niewyraźnie. - Jakieś zwierzę musiało to wycią-
gnąć albo też Kolgrim zgubił korzeń przy upadku.
  Dan odzyskał zdolność rozumienia. Bogu dzięki za to!
  - Tak, oczywiście - powiedział i usiadł. - To zdumie-
wające, łaki wpływ mogą na człowieka mieć przesądy.
  Ingrid zdążyła już wrócić i uśmiechała się do niego
niepewnie. Wargi miała sine.
  - To przez to twoje głupie gadanie, że mandragora jest
żyjącą istotą! Na chwiię wszyscy daliśmy się oszukać.
  Spoglądali na siebie nawzajem długo i z uwagą. Dan
wiedział, że w duszach obojga jego towarzyszy walczą
teraz ze sobą dwie sprzeczne siły: pragnienie, by posiadać
alraunę, i wywołujący lęk szacunek wobec tego, co
zabaczyli przed kilkoma minutami.
  Dan podniósł się z niepewnym wyrazem twarzy.
  - Nie możemy być śmieszni! Chcielibyście to ze sobą
wziąć, prawda?
  Skinęli głowami, wzruszeni i przerażeni zarazem.
  - Wobec tego zabieramy! - oświadczył Dan stanowczo
i ruszył w stronę zarośli. Ingrid i Ulvhedin z wahaniem
poszli za nim.
  Całą siłą woli zmusił się, by ponownie rozchylić krzaki
i jeszcze raz spojrzeć na leżący tam ptzedmiot. Był duży,
większy niż dłoń Dana i leżał "pochylony do przodu", ku
ziemi, która pod krzakami była ciemna i przegniła. Ząb
czasu nie naruszył korzenia, miał ciemnobrązową, soczyś-
tą barwę, sprawiał niesamowite wrażenie żyjącej istoty.
Dan niechętnie wyciągnął rękę, by go podnieść, przerażo-
ny, że paskudztwo się poruszy - myśl może śmieszna
- gdy dwoje rąk wysunęło się błyskawicznie i Ulvhedin
oraz Ingrid chwycili korzeń jednocześnie...
  - Stójcie! - rozkazał Dan bardziej władczo niż sądził, że
patrafi. - Nie jesteście jeszcze przygotowani, żeby to
dostać. I nie życzę sobie kłótni między wami. Jeśli któreś
z was w ogóle dostanie korzeń, będzie to przede wszyst-
kim Ulvhedin. Musisz uzbroić się w cierpliwość, Ingrid.
A teraz owinę to w swój sweter i zaniosę do obozowiska.
Później zobaczymy.
  Ostrożnie, z niechęcią, ujął przedmiot w dwa palce,
ułożył go na rozpostartym swetrze, a potem starannie
owinął, przekonany, że nigdy więcej tego swetra na siebie
nie włoży.
  - Tylko go nie zgub! - ostrzegła Ingrid.
  Dobrze wiedział, że nie o sweter jej chodzi.
  - Nie zgubię - obiecał.
  Postawili krzyż na grobie Kolgrima, a letni wieczór robił
się coraz ciemniejszy. Zastanawiali się, czy nie zabrać z sobą
doczesnych szczątków Kolgrima, ale wiedzieli przecież, że
on nigdy by nie chciał leżeć na żadnym cmentarzu. Wystarczy
więc, że naprawili krzyż. Dan odmówił krótką modlitwę,
bardzo krótką, bowiem dwoje pozostałych sprawiało
wrażenie niezadowolonych. Po tym wszystkim zbiegli w dół
po stromym zboczu w takim tempie, że aż odczuwali ból
w kolanach, ale żadne nie zwracało na to uwagi.
  Dan musiał iść pierwszy. Ingrid i Ulvhedin woleli
podążać za nim i pilnować, żeby nie zgubił mangdragory.
  Nikt nic nie mówił, lecz wszyscy myśleli to samo:
alrauna była zawieszona na łańcuszku z poczerniałego
srebra, zbyt krótkim, by mógł zsunąć się z szyi przy
upadku. W jaki sposób zwierzę, cokolwiek to było,
potrafiło przeciągnąć taki łańcuszek przez głowę umar-
łego, zwłaszcza że nic nie wskazywało, by w ogóle
jakiekołwiek zwierzę naruszyło grób.
  A ślady? Te ślady, których nie mogło zostawić żadne
znane im zwierzę? Te rozwichrzone, jakby powstały przez
nakłucie ślady, pasowały znakomicie właśnie do gałąz-
kowatych "rąk" i "nóg" alrauny.
  Ślady uciekały - od krzyża, który musiał okropnie
ciążyć temu pogańskiemu symbolowi? Albo prowadziły
do ludzi, którym mandragora miała służyć?
  Do przeklętych z Ludzi Lodu?
  Te myśli kłębiły się w głowach wszystkich trojga.
Żadne jednak nie odważyło się powiedzieć tego głośno.
Przeciwnie - próbowali ukryć nawet przed samymi sobą,
nad czym się zastanawiają.
  Myśli te jednak były niczym lodowato zimne, bolesne
promienie, docierające do nich ze świata ukrytego przed
ludzkim umysłem, ze świata, o którym człowiek nie
powinien wiedzieć.





        ROZDZIAŁ VII


  Krótka wędrówka z góry do obozowiska była najgor-
szą drogą, jaką Dan kiedykolwiek przeżył.
  Słońce oświetlało już teraz tylko szczyty po przeciwnej
stronie, barwiło je na złocistopomarańczowy kolor, poza
tym dolina tonęła w cieniu.
  Dan miał wrażenie, że coś pełza i wierci się w tobołku,
który zrobił ze swetra, starał się więc trzymać go jak
najdalej od siebie. A za nim szło dwoje obciążonych
dziedzictwem potomków Ludzi Lodu. W milczeniu,
śledząc każdy jego krok, pilnowali się nawzajem i z uwagą
wpatrywali się w niesiony przez niego węzełek.
  Nic dziwnego, że Dan odczuwał mdłości. Ulvhedina
znał i szanował przez całe swoje życie. Teraz jednak ledwie
poznawał milczącego kuzyna. A Ingrid, z którą dys-
kutował na tyle tematów! Teraz przemieniła się w jakieś
monstrum o żółtych oczach, w czarownicę, która skradała
się za nim, gotowa w każdej chwili się na niego rzucić. By
zabić?
  Tego właśnie Dan się bał. Tych dwoje z tyłu za nim nie
będzie przebierać w środkach, jeśli pragnienie posiadania
alrauny stanie się zbyt palące.
  Dlatego teraz odwrócił się do nich gwałtownie. Błysk,
jaki dostrzegł w ich oczach, przeraził go śmiertelnie.
  - Macie zatem już to, czego brakowało w skarbie Ludzi
Lodu. Jeśli pozwolę wam dziś wieczór poeksperymen-
tować trochę, to nie rozerwiecie mnie na kawałki?
  Sprawiali wrażenie zaskoczonych.
  - Dan, ty nam nie ufasz? - zapytał Ulvhedin.
  - Nie wam osobiście. Tylko temu przekleństwu, które
obciąża wasze nieszczęśliwe zmysły.
  Ingrid roześmiała się gardłowo.
  - Możesz mi wierzyć, Dan. Nieszczęśliwi to my nie
jesteśmy!
  Od tego jej śmiechu ciarki przeszły mu po plecach.
  Doszli do obozowiska. W tym samym momencie
ostatnie promienie słońca zniknęły za łańcuchem wzgórz.
Zapadł szary, pozbawiony cieni zmrok.
  Żadne miejsce na ziemi nie może być bardziej opusz-
czone niż ta dolina z tyloma zmarłymi spoczywającymi
pod wysoką trawą, myślał Dan. Woda odbijająca barwę
nieba. To tu, to tam kontury górskiej brzozy kołyszącej
się w podmuchach wiatru. Trawa szepcząca o życiu
i sprawach z dawnyeh czasów.
  Tak strasznie daieko od jasnego Grastensholm. I jesz-
cze dalej od ukochanego domu w Szwecji.
  Dolina śmierci. Dolina rozpaczy, samotnej, bezgrani-
cznej rozpaczy.
  Ulvhedin zapalił długie gałęzie i wbił je w ziemię jak
pochodnie. Ku pomarańczowożółtej zachodniej stronie
nieba leciały cicho czarne nocne ptaki, zdziwione blaskiem
ognia w tej dolinie, w której nigdy za ich pamięci nie było
żadnej ludzkiej istoty. Na ziemię poza obrębem ognia
spływał chłód z pokrytych wiecznym śniegiem gór.
  Ingrid i Ulvhedin wprost połknęli kolację, po czym
zaczęli się wpatrywać w Dana, jakby przypominali mu
jego obietnicę.
  Gdybym im nie pozwolił na te eksperymenty, myślał,
zrobili by to i tak. Dłatego musiałem wyjść im naprzeciw.
  Ułożył sakwę i węzełek na ziemi poza kręgiem rzucane-
go przez pochodnie światła, pa czym odwrócił się na pięcie
i wszedł do szałasu, który był w gruncie rzeczy jedynie
osłoną od wiatru, gdyż miał tyłko trzy ściany i dach.
  - Róbcie co chcecie z tym paskudztwem - powiedział.
- Tylko nie zaczynajcie się bić! Wtedy będę musiał was
unieszkodliwić.
  Machali rękami, żeby sobie poszedł, całkowicie po-
chłonięci rozpakowywaniem skarbów.
  Dan leżał z rękami pod głową i przysłuchiwał się
podnieconym głosom na zewnątrz.
  Trwało to długo. Pełen napięcia śmiech Ingrid przery-
wały ciche mamrotania Ulvhedina. Dan domyślał się, że
gotowali nad ogniskiem jakiś wywar.
  Właściwie wydawało mu się to zabawne i śmieszne.
Czego tu się bać?
  Z miejsca, w którym leżał, widział rząd szczytów
- ostre kontury na tle nieba z rzadko rozrzuconymi to tu,
to tam brzózkami. Dalej wznosiły się jakieś skały o grotes-
kowych kształtach.
  Noc trwała. Zaczynał już zasypiać, gdy nagle obudził
go głos Ingrid. Pochylona zbliżała się do niego z czer-
pakiem w dłoni.
  - Dan! Dan! - wołała przejęta, a język jej się trochę
plątał. - Masz! Musisz spróbować! Ugotowaliśmy napój,
który da ci siłę i przewagę nad wszystkimi żywymi
istotami.
  - Ja mam przewagę nad wszystkimi żywymi istotami
- uśmiechnął się zaspany. - Ale jak chcesz! To mi nie może
zaszkodzić.
  - Ja już się tego napiłam! Czuję się niepokonana! Ale
Ulvhedin zrobił sobie inny napój. Czytaliśmy stare przepi-
sy, wiesz.
  Dan przyłożył czerpak do ust.
  - Chyba nie dałaś mi jakiejś żabiej żółci albo kociej krwi,
czy czegoś takiego?
  - Nie, nie. To tylko zioła. Wzmacniające!
  Dan wypił słodko-gorzką maź i wzdrygnął się z obrzy-
dzeniem.
  - Z kawałeczkiem alrauny - dodała Ingrid pod nosem,
spoglądając na niego lekko mętnym wzrokiem.
  - Co?
  - Tylko troszeczkę. Tyle co paznokieć u małego palca.
Nie odważyłam się wziąć więcej.
  Zanim Dan zdążył zaprotestować, przy wejściu ukazała
się ogromna postać Ulvhedina. Oczy błyszczały mu
nienaturalrue.
  - Dałaś Danowi?
  - Tylko kropelkę - odparła ingrid pospiesznie.
  Kropelkę? pomyślał Dan. Ale język mi skołowaciał.
  - Ty nie masz dobrze w głowie, dziewczyno - syknął
Ulvhedin i wbił jej palce w ramię, aż krzyknęła z bólu.
- Potrzebny jest nam ktoś, kto zachowa zdrowy rozsądek
i równowagę. Jeżeli chcesz się opijać wywarem z tych
podniecających erotycznych alg, to twoja sprawa, ale
Dana zostaw w spokoju!
  Erotyczne algi? Dan próbował zebrać myśli, ale kręciło
mu się w głowie, tak rozkosznie się kręciło.
  - A ty to co? - warknęła Ingrid do Ulvhedina. - Co ty
właściwie wypiłeś?
  - To cię nic nie obchodzi. To w każdym razie z erotyką
nie ma nic wspólnego - oświadczył Ulvhedin i wyszedł
z szałasu.
  - A tam, ja tylko chciałam sprawdzić, jak to
działa - powiedziała Ingrid. - Ale niczego nie za-
uważyłam. W ogóIe nic. Poza tym, że kręci mi
się w głowie.
  - To kładźcie się spać, dzieci. Każde w swoim kącie
- powiedział Ulvhedin. - Ja idę się przejść.
  - Po ciemku?
  - Lada moment się rozwidni. Nie widzisz?
  - Ja nic nie widzę - ziewała Ingrid. - O Boże, ale jestem
pijana!
  Kroki Ulvhedina ucichły. Ingrid rzuciła się na swoje
posłanie.
  Dan odwrócił się do niej plecami; jeszcze nigdy nie był
taki senny. Już na wpół śpiąc słyszał mamrotanie Ingrid.
  - Zmieszałam wszystkie afrodyzjaki, jakie znalazłam
w zbiorach. Tylko po to, żeby zobaczyć, czy mogłabym...
- umilkła, a po chwili dało się słyszeć jeszcze kilka słów:
- E tam, to nie działa.
  Afrodyzjaki? Dan próbował myśleć. Środki stymulujące
ce aktywność seksualną? Zwiększające popęd? Nie był
w stanie pojąć sensu słów, w jego zamroczonym umyśle
były to tylko puste dźwięki.
  W końcu on także zasnął.
  Ulvhedin stawiając długie kroki podążał tą samą drogą,
którą niedawno zeszli w dół. Jego umysł był niemal
boleśnie trzeźwy.
  - Dan nie powinien się narażać na takie niebezpieczeń-
stwo - szeptał do siebie. - Dan jest tylko zwyczajnym
człowiekiem. Lepiej, żebym poszedł ja. Ja zwyciężyłem
przecież Ludzi z Bagnisk, to i z tym powinienem sobie
poradzić.
  Patrzył w górę na zbocza.
  To z tamtej skały Kolgrim rzucił się w dół. W takim
razie musiał biec skądś z góry... Biegł i krzyczał, bo
zobaczył potwora. Ale ja jestem przygotowany. Napój dał
mi moc, mogę spotkać wszystko, cokolwiek by to było.
Dzisiejszej nocy wszystkie moje ponadnaturalne siły lśnią,
co tam lśnią, płoną z wielką siłą!
  Przystanął i niepewnie spoglądał w górę.
  - A może Kolgrim przyszedł z tamtej strony?
  Ulvhedin znowu zacisnął powieki, przeniknął go
dojmujący ból.
  - Dlaczego, och, dlaczego ja wtedy zamordowałem
Kaleba? On by mi wszystko powiedział.
  Podjął na nowo wspinaczkę, przekonany, że nigdy nie
przestanie odczuwać wyrzutów sumienia z powodu tam-
tego zabójstwa.
  Ale ani Ulvhedin, ani nikt inny nie wiedział, gdzie
Kolgrim spotkał Tengela Złego. Nie wiedzieli nic o szka-
tułce znalezionej na strychu w Grastensholm, w której
znajdował się dziennik Silje z czasu, który spędziła
w Dolinie Ludzi Lodu. Ten dziennik, który Kolgrim
i Tarjei gruntownie przestudiowali i wiele się z niego
nauczyli.
  Teraz nikt już o dzienniku nawet nie słyszał.

  Ingrid otworzyła oczy. Szałas tonął w nocnym mroku,
zapowiadającym rychły brzask.
  Co ją obudziło?
  Jakie dziwne uczucie przenikało jej ciało! To z tego
powodu się ocknęła. Czuła rozkoszne, trudne do zniesie-
nia mrowienie w dole brzucha.
  Wciąż była jak pijana, wzrok jej się mącił; oszołomie-
nie, cudowne oszołomienie.
  W oddali dostrzegła grzbiety wzniesień. I skały. Co się
tam dzieje na szczytach? Wieczorem widziała tam brzozy.
  Ale teraz nie było żadnych drzew!
  Poruszyła się ostrożnie i stwierdziła, że jej uda są
mokre i lepkie. W brzuchu narastało rozkoszne napięcie.
A zatem udało jej się, mimo wszystko, doznawała tego,
o czym tyle słyszała i czego tak pragnęła! To, o czym
służące chichotały potajemnie. Więc to tak się odczuwa?
Niemal jak ból, ale to rozkoszne, och, jakie rozkoszne!
  I straszne pragnienie spełnienia!
  Przecierała oczy, by lepiej widzieć. Z poszarpanych
skał wyłaniały się potworne twarze. Paskudne gęby,
wykrzywione pożądaniem, śliniły się, patrząc na nią. A to,
co rysuje się na tle nieba? Jak ona mogła myśleć, że to
brzozy? To przecież żywe istoty, demony o wąskich, lisich
twarzach i pożądłiwym wzroku. Postacie miały szczupłe,
sprężyste ciała, siedziały w kucki, szeroko rozstawiając
kolana i kołysały się lekko; widziała ich ogromne, zwisają-
ce męskie organy, a gdy ich oczy na nią spoglądały, organy
zaczynały się podnosić i stawały się wtedy jeszcze bardziej
imponujące.
  Ingrid zachichotała i ułożyła się tak, żeby demony
mogły ją lepiej widzieć. Zdecydowanym ruchem podnios-
ła ubranie i rozchyliła kolana. Tamci zagryzali wargi
w straszliwym pożądaniu, w mroku błyskały ich ostre
zęby. Ale nie zeszli na dół.
  Ingrid pojmowała. Oni nie mogli ruszyć się z miejsca.
Rozpalona pożądaniem próbowała wabić ich ku sobie,
lecz bezskutecznie.
  Jak zdoła ugasić trawiący ją ogień? Jęczała, kręciła się
na posłaniu, gładziła rękami swoje uda...
  Dan? Gdzie on się podziewa?
  Odwtóciła głowę i zobaczyła, że Dan także nie śpi.
  Obudził się, czując, że płonie w nim piekło pożądania.
Jęknął, gdy uświadomił sobie, co się z nim dzieje. Co teraz
robić? Co począć?
  I wtedy poczuł, że jakaś wiotka istota wpełza na
jego posłanie, pożądliwie obejmuje jego ciało, wije się
niczym wąż, czyjeś usta całują go zmysłowo. Chciał
objąć jej gibkie ciało i natrafił na odsłonięte piersi.
Ingrid, pomyślał w błogim zamroczeniu. Och, to było
cudowne, wspaniałe! Szukała po omacku jego pasa.
Dan uniósł się na posłaniu, powoli odwrócił ją i ułożył
na plecach, a krew pulsowała w całym ciele gwałtow-
nie. Uświadomił sobie, że ona jest gotowa, że ma na
sobie tylko spódnicę, a pod nią już nic. Gorączkowo,
jak w transie, rozpiął pas i zerwał z siebie ubranie, ona
jęczała głośno leżąc pod nim, nie była w stanie dłużej
czekać, pomagała mu odnaleźć drogę do siebie. Dana
przeniknął głęboki dreszcz, oddychał gwałtownie jak
w gorączce, czuł, że jej ciało napina się niczym łuk,
kiedy on się do niej zbliża, po czym stracił wszelką
kontrolę i opanowanie, stał się ofiarą własnych zmys-
łów oszalałych z powodu jej podniecającej bliskości.
  Ingrid przyjęła go jęcząc, gwałtownie, bliska szaleńst-
wa. Ptzywarła do niego całym ciałem i poddała się
rozkoszy, zapominając o całym świecie, o wszystkim,
czego doznała w ciągu osiemnastu lat swego życia. Była
teraz samym pożądaniem, ogarnięta jednym jedynym
instynktem, podstawowym instynktem ludzi i zwierząt od
zarania dziejów: pragnieniem zachowania gatunku.
  Dzień był już pełny i słońce stało wysoko na niebie, gdy
ich oddechy powoli stały się znowu normalne. Wtedy też
Dana ogarnęły niespokojne myśli.
  - Ingrid, tak mi przykro z powodu tego, co...
  - Och, cicho bądź - przerwała mu. - Stało się
i powinniśmy o tym zapomnieć. Jakby tego nigdy nie
było. Chyba się ze mną zgadzasz?
  - Ale ty jesteś kobietą. To zostawia przecież ślad.
  - Uważasz, że nie potrafię przekonać Thora Egila
Frederika Seveda o moim dziewictwie? Byłabym w takim
razie kiepską czarownicą!
  - Ale ja jestem człowiekiem odpowiedzialnym. Jeśli
będą następstwa?
  - Nie będzie żadnych następstw.
  - Skąd wiesz?
  Westchnęła głęboko i niecierpliwie nad tą męską
gapowatością.
  - Doskonale wiem, jakie środki zawiera skarb
na tego rodzaju kłopot! Poczekaj tu, to sam zo-
baczysz!
  Zaczęła szukać wśród medykamentów.
  - O, zobacz, popatrz tu. Co to jest, jak nie znakomity
środek na przeciwdziałanie niepożądanym następstwom?
  Dan obejrzał szkatułkę. Ważył ją w dłoni, otworzył
i wąchał pokruszone liście.
  - Tylko że to jest okropnie stare. Mogło już stracić
moc.
  - Cóż za głupstwa! Zaraz zażyję porządną porcję
i popiję wodą.
  Zrobiła, jak powiedziała.
  - No, a teraz zapomnimy o wszystkim, dobrze?
Przeżyliśmy miłe chwile, nie możesz zaprzeczyć. Ale ty i ja
nie możemy połączyć się na zawsze. Jesteśmy zbyt blisko
spokrewnieni. Uważam, że jesteś bardzo miły i pod-
niecający, Dan, ale nie zamierzam się w tobie zakochać.
To by nie było rozsądne, nie uważasz?
  Demonstracyjnie odeszła od niego i Dan nigdy
nie miał okazji powiedzieć jej tych wszystkich pięk-
nych słów o tym, że, oczywiście, gotów jest ponieść
odpowiedzialność i jako człowiek honoru ożenić się
z nią.
  - Najlepiej będzie, jeśli się ubierzemy - zaproponował
zamiast tego. - Ulvhedin może nadejść.
  Ingrid wróciła.
  - No właśnie, gdzie on się właściwie podziewa? On też
pił wywar, tylko z czego? Co to on mówił? Czuję zupełną
pustkę w głowie, jakbym zamiast mózgu miała wełnę.
Wspominał coś o wizjonerskiej sile...
  - Ale takie umiejętności miał zawsze!
  Ingrid chwyciła go za rękę.
  - Dan! O Boże! Ale ze mnie kapuściana głowa! Gdzie ja
mam rozum?
  - Ja wiem gdzie - mruknął Dan.
  - Przestań! Bądź teraz poważny! Myślę, że... O, mój
Boże, ja myślę, że on poszedł szukać grobu Tengela
Złego!
  - Co? I dopiero teraz mi o tym mówisz? Przecież to ja
pierwszy...
  - On nie chciał narażać cię na to. Dan, co teraz robić?
  W gorączkowym pośpiechu narzucili na siebie ubrania,
jeszcze nie całkiem przytomni po narkotyeznym odurze-
niu, wciąż jeszcze zbyt oszołomieni, żeby do końca
pojmować, co zrobili.
  Ale demony na szczytach wzgórz znowu były zwyczaj-
nymi brzozami.


  Ulvhedin stał na skraju skalnego występu, a nocny
wiatr rozwiewał mu włosy. Były jeszcze gęste i czarne, jak
w latach młodości, bowiem obciążeni dziedzictwem Lu-
dzie Lodu starzeli się bardzo powoli.
  Posługiwał się niezwykłą zdolnością odtwarzania so-
bie biegu wydarzeń. Z której strony pojawił się Kolg-
rim?
  Wąskie przejście w łańcuchu wzgórz znajdowało się
tam... A zatem stamtąd musieli przyjśe Kaleb i Tarjei.
Kolgrim zaś pojawił się "z prawej strony, naprzeciwko
nich".
  Tak więc zostało rozstrzygnięte. Tu nie była potrzebna
zdolność jasnowidzenia.
  Ulvhedin zaczął wchodzić pod górę, kierując się
w prawo, ostrożnie, jakby próbując, czy można. Był
pewien, że wielu z tych, którzy mieszkali w dolinie, nie
zauważało tu nic szczególnego, bo nie należało do
obciążonych dziedzictwem, ale Kolgrim...
  I Sol? O pobycie Sol w dolinie wiedział niewiele,
słyszał tylko jakieś niepewne pogłoski.
  Gdyby Ulvhedin był w pełni zmysłów, nigdy by nie
przyszedł tu na górę. Bo miał rację tamtego dnia, kiedy
pomyślał, że swoje już zrobił, a mianowicie poskromił
Ludzi z Bagnisk.
  I gdyby teraz myślał przytomnie, w żadnym wypadku
nie zostawiłby tych dwojga młodych samych po wypiciu
napoju miłosnego. Ale tam, w obozowisku, w ogóle nie
był w stanie myśieć, jedyne, co miał w głowie, to odnaleźć
grób Tengela Złego przed Danem.
  Wyobrażał sobie, że spełnia dobry uczynek. Czuł się
szlachetny i opiekuńczy wobec młodego geniusza. Chciał
się poświęcić...
  Szedł powoli na skos przez rozległe, otwane zbocze,
przez które musiał przebiec Kolgrim. Ponad sobą widział
górskie szczyty, porośnięte kępami brzóz. Kolgrim mógł
przyjść z każdego z nich.
  Będzie musiał przeszukać niemały teren.
  Im wyżej wchodził, tym wolniejsze stawały się jego
kroki. Stłumiony lęk rozrastał się w jego sercu, coraz
wyraźniejsze stawało się przeczucie zagrożenia.
  Zawróć, Ulvhedinie! Zawróć!
  Głupstwo! Czyż Ludzie z Bagnisk nie zostali przez
niego starci z powierzchni ziemi? Czy ma się teraz obawiać
takiej obszarpanej mary jak Tengel Zły?
  Ulvhedin znowu przystanął i spojrzał w górę.
  I znowu ogarnęło go to uczucie, że jakaś straszna siła
z coraz większym niezadowoleniem znosi to, że wdarli się
do jej doliny. Nie byłoby w tym nic dziwnego. Dwoje
z nich należy przecież do obciążonych, posiada specjalne
zdolności. Ingrid akurat teraz nie jest chyba niebezpiecz-
na, ale on sam? Ulvhedin? Czy nie jest dostatecznie
potężny, by budzić niepokój drzemiącego w dolinie zła?
  W tym stanie, pod wpływem napoju, Ulvhedin był zbyt
pewien siebie, zbyt nieodpowiedzialny.
  Zawróć, Ulvhedinie! Zawróć!
  Nagle pojął, że słowa te nie pochodzą od niego. To
jakiś obcy głos ulokowany w nim samym przemawiał do
niego. Otrzymał zatem pomoc i wsparcie, o które prosił.
Teraz jednak był zbyt oszołomiony, by słuchać przestrogi.
  Znajdował się w górze, ponad doliną, i przedzierał się
pomiędzy skałami i kępami brzóz. Powietrze było jak
naładowane ostrzeżenianu, nie ze strony tych, którzy chcieli
mu pomagać, lecz ze strony siły, która czegoś tu strzegła.
  Kociołka? Grobu? A może i tego, i tego.
  Ulvhedin nigdy się nie dowiedział, co to było napraw-
dę, bo nagle zaparło mu dech. Szok, jakiego doznał, kiedy
okrążał wystającą skałę, sprawił, że krew odpłynęła mu
z serca i o mało nie stracił przytomności.
  Stała przed nim jakaś postać. Najbardziej obrzydliwa,
jakie można sobie wyobrazić, szczątki czegoś, co musiało
kiedyś było człowiekiem. Nie, to niedobre określenie.
Czegoś takiego nikt by sobie wyobrazić nie mógł.
  Na moment przypomniał sobie słowa Kolgrima, przeka-
zane przez Kaleba: "nieduża szara postać o wytrzeszczonych
oczach i nosie jak dziób drapieżnego ptaka." Podobny opis
przekazała Sol Tengelowi. Płaska głowa, palce jak szpony...
  Nic jednak nie było w stanie oddać rzeczywistości.
Żadne słowa nie opiszą budzącego grozę zła, unoszącego
się niczym obłok wokół całej postaci.
  Ulvhedin natychmiast zrozumiał, że nijakie zaklęcia nic
tu nie pomogą. Tu nie mógł nikogo przyzywać na ziemię,
ani szukać ewntualnego grobu. Zresztą żadnego grobu
tutaj nie było, tyle wyczuwał dzięki swojej niebywałej
okultystycznej sile.
  Tutaj można było zrobić tylko jedno.
  Ulvhedin zawrócił i rzucił się do ucieczki tak szybko,
jak nigdy przedtem. I teraz otrzymał pomoc. Gałęzie
i zacośla usuwały się sprzcd jego stóp, pędził w dół po
zboczu jak wicher, jakby unoszony przez pomocne dłonie
kogoś, kto dobrze wie, że potwór zbiera siły, szykuje się, by
ruszyć w pogoń. Ulvhedin wyczuwał jego obecność, nie
bezpośrednio tuż za plecami, ale czuł jego siłę, koncentrują-
cą się teraz w górze. To nie siła żyjącej istoty, to siła myśli!
  Rozumiał bowiem i to, że istota, która kiedyś była
Tengelem Złym, lęka się także Ulvhedina i prawdopodob-
nie nie bez podstaw.
  Co myśmy w swojej głupocie uczynili? myślał nie
zwalniając tempa. Jak mogliśmy być tacy bezrozumni? Sol
była małą, zaledwie kilkuletnią dziewczynką. Kolgrim
miał lat czternaście i chyba także nie był groźny. Ale ja?
I Ingrid? Czy on wie o Ingrid? Na pewno. Zauważył naszą
obecność w dolinie i nie spodobało mu się to.
  Znajdował się już prawie na samym dole, gdy wyczuł,
że istota w górze zaczyna się poruszać. Powoli schodzi za
nim. To jakby dodało Ulvhedinowi skrzydeł.
  Co sprawiło, że ta istota stała się taka? myślał. Za-
przedała duszę diabłu? Zastanawiam się... zastanawiam
się, czy za tym nie kryje się coś więcej.
  Ale co? Wydaje mi się, że on musiał naruszyć coś
fundamentalnego, co dotyczy samego życia. Coś, czego
my, ludzie, nie znamy.
  Tyle bowiem Ulvhedin zdołał na górze zrozumieć:
upiór nie strzeże żadnego grobu. Już raczej kociołka, ale
to także nie jest pewne.
  Grobu w każdym razie nie. Impulsy, jakie odbierał od
upiora przez tę krótką chwilę, gdy stali twarzą w twarz,
świadczyły dobitnie i wyraźnie:
  Nie ma żadnego grobu. Ani tu, ani nigdzie.
  Gdy już zbliżał się do obozowiska, spotkał oboje
swoich młodych towarzyszy, którzy wyruszali mu na
spotkanie.
  - Widzieliśmy cię - zaczął Dan. - Co...?
  - Wracajcie! - wrzasnął Ulvhedin. - Musimy stąd
uciekać! Jak najszybciej!
  - Teraz? Jeszcze się nawet na dobre nie rozwidniło!
  Ulvhedin niemal pchał ich przed sobą.
  - Szybko! Nie mamy ani chwili do stracenia. Tengel
Zły nas goni. A jeśli nas dopadnie, nie będziemy warci
więcej niż dwa zgniłe śledzie. I to nie jest on sam,
w ludzkiej postaci, ale koncentracja wszystkich myśli
o dolinie, jakie w sobie łączy.
  Zawrócili i wszyscy troje pobiegli do obozu. Pakując
rzeczy w gorączkowym pośpiechu Dan powiedział:
  - Ci, którzy tu dotarli, Sol, Kolgrim, Tarjei, nie żyli
potem długo. Nie możemy cię utracić, Ulvhedinie. Ucie-
kajmy jak najszybciej!
  - Tak. Myślę, że jego siła nie może działać poza doliną.
Jeśli więc uda nam się uciec, będziemy uratowani.
  - Mam nadzieję - mruknęła Ingrid w biegu. Wszyscy
troje pędzili co sił ku wyjściu z doliny.
  Kiedy byli już blisko, również Ingrid zaczęła odczuwać
niebezpieczeństwo. Śmiertelnie przerażona, krzyczała
rozpaczliwie.
  Wskoczyli do wzburzonej rzeki, nie próbując nawet
przedostać się na wąski skrawek ziemi na jej brzegu
i przejść lub przeczołgać się tamtędy; na początku nurt był
silny i dali mu się ponieść. Obaj mężczyźni bacznie
obserwowali Ingrid, ona jednak nieźle dawała sobie radę,
poczuła się bezpieczniejsza, kiedy już nie mogli być
widziani z doliny.
  Później rzeka stała się węższa i nie mogli już sunąć
z prądem. Mieiscami czołgali się po brzegu. Tym razem
odbywało się to znacznie szybciej, wiedzieli bowiem, że
przedostaną się tunelem na drugą stronę, poza tym
popędzał ich strach.
  Na jakimś spokojniejszym odcinku Dan wydyszał:
  - Więc on sam ci się ukazał? Żywy?
  - Zaczekaj - jęknął Ulvhedin, zmęczony najbardziej, bo
przecież zbiegł aż ze szczytu. - Nie jestem w stanie... mówić.
  Ingrid krzyknęła:
  - Już go nie czuję za naszymi plecami!
  - Ja też nie - zgodził się Ulvhedin. - Zdolność
koncentracji nie sięga tak daleko.
  - Całe szczęście - szepnęła.
  Żadne jednak nie zwolniło tempa. Pędzili przez łodo-
wy tunel, jakby ich goniła sfora piekielnych psów.
  Wciąż jeszcze droga wydawała im się nieskończenie
długa. Ciasne przejścia, przez które musieli się przeciskać,
napełniały ich lękiem przed utonięciem, obijali się o ka-
mienie i bryły lodu, zachłystywali się wodą, przemoczeni
od stóp do głów dygotali z zimna. Jedyne, co było jeszcze
suche, to kobiałka, w której nieśli czarodziejski skarb
i w której została złożona także mandragora. Kobiałka
była sucha przynajmniej wewnątrz. Na razie. Ale i to nie
mogło trwać wiecznie.
  - Zbliżamy się do wyjścia! - krzyknął Dan, gdy
w mroku zamajaczyło słabe, niebieskozielone światło.
  W chwilę później wytoczyli się na zewnątrz, wszyscy
z mocnym postanowieniem, że już nigdy ich noga nie
postanie w Dolinie Ludzi Lodu.
  Nie dali sobie jednak czasu, by wypocząć. Pchani
nieznanym lękiem, gorączkowo szukali koni. Na szczęście
koń Dana był świetnie wytresowany i bardzo przywiązany
do swego pana po długich wyprawach, jakie razem odbyli,
toteż wystarczyło, że Dan włożył dwa palce do ust
i gwizdnął, a on natychmiast przybiegł. Dwa pozostałe
razem z nim.
  Ociekając wodą wskoczyli na siodła i popędzili, gnając
konie jak nigdy przedtem.
  Dopiero gdy minęli rozległe hale, znaleźli się na drodze
w dół i mogli znowu jako tako normalnie oddychać, Dan
powtótzył pytanie o Tengela Złego. Jechali teraz w szere-
gu, jedno obok drugiego.
  - Nie - powiedział Ulvhedin w zadumie. - Przeżyłem
wiele tam w górze, dotarło do mnie wiele impulsów
i uczuć, czego pewnie Tengel Zły sobie nie życzył. Ale
wiecie, wypiłem silny środek.
  - No właśnie, co to właściwie było? - zapytała Ingrid
niecierpliwie.
  - Nie powinno cię to obchodzić. Chciałabyś może
przeżyć to samo?
  - Nie, dziękuję!
  Potem Ulvhedin opowiedział im o spotkaniu z upiorną
istotą, a im ciarki przechodziły po plecach. Teraz rozumie-
li Kolgrima, który w panice pędził stamtąd na dół.
  - Ale wytłumacz nam - nie ustępował Dan. - To, co
widziałeś, to nie był on?
  - Nie, ja widziałem tylko jego obraz, wywołany
niesamowitą koncentracją jego myśli. Postać, którą ja, i inni
także, widziałem, niczego nie pilnuje. Nie pilnuje grobu, bo
on żadnego grobu nie ma. A wcale też nie jestem pewien,
czy istnieje jakiś kociołek. W każdym razie nigdy bym nie
posłał nikogo na górę, żeby go tam szukał, nawet jeśli
założymy, że kociołek istnieje. Nie, to jest coś innego...
  - Przestań się zastanawiać nad tym, czego on pilnuje
- powiedział Dan niecierpliwie. - Nie odpowiedziałeś
jeszcze na moje pytanie:
  Ulvhedin skrzgwił się i spojrzał za siebie. Sprawiał
jednak wrażenie spokojniejszego, jakby już nic ich nie
goniło.
  - Być może to brzmi niezrozumiale, cała ta sprawa
z odbitym obrazem i brakiem grobu. Ja jestem przekona-
ny, że Tengel Zły żyje. Żyje w jakimś miejscu na świecie,
ale tutaj nie.
  - Chcesz przez to powiedzieć, że on sobie spokojnie
chodzi pomiędzy nami? - zapytała Ingrid drżącym głosem.
  - Nie, wcale tak nie myślę. On sam nie może nas
dosięgnąć. Nie do końca to rozumiem. Także tam na
górze zamykał swoje myśli przede mną, nie mogłem się
więc dobrze zorientować, o co to chodzi. Wiem jedno:
gdzieś, w jakimś miejscu na świecie, on istnieje, żywy albo
umarły, albo w jakimś stanie pośrednim, i stamtąd kieruje
swoimi myślami. Ale tylko na ograniczonym, zamknię-
tym terenie.
  - W Dolinie Ludzi Lodu? A ten nieznany skarb,
którego strzeże?
  - Między innymi tam. Czy sięga innych miejsc, tego nie
mogę powiedzieć. Ale czy pamiętacie, co opowiadano
o Sol? Że spotkała go kiedyś w jednej ze swoich wizji?
A ona wtedy znajdowała się w Skanii.
  - Zatem obciążonym dziedzictwem, którzy mają zdol-
ność jasnowidzenia, on może pokazywać się także w in-
nych miejscach - rzekł Dan. - Ale tylko gdy są w transie?
  - Tak mniej więcej myślę.
  - Dziękuję ci - powiedziała Ingrid. - Teraz będę
uważać na to, co zażywam.
  - Masz na myśli te śmieci? - zapytał Dan wskazując na
kobiałkę.
  - Nie nazywaj tego śmieciami! - krzyknęła ostro. - Ale
je właśnie miałam na myśli. Dan, zapomniałeś o swetrze!
Widziałam go na ziemi koło szałasu, a teraz go nie masz!
  - Nie zapomniałem - wycedził Dan przez zęby. - Ale
nigdy bym go już na siebie nie włożył.
  - Rozumiem - rzekła Ingrid. - Wiesz co, Ulvhedinie,
zdaje mi się, że tymczasem zrezygnuję z tajemniczego
skarbu Ludzi Lodu, tych wszystkich wspaniałości z kobia-
łki. Na razie dostałam nauczkę.
  Ulvhedin skinął głową. On też nie wyglądał na
specjalnie zainteresowanego.
  W końcu Ingrid i Dan odważyli się przyznać pri
sobą do tego, co zrobili. Popatrzyli na siebie, a potem
oboje spuścili wzrok.
  Wywar przestał działać. Pozostały tylko ciężkie niczym
ołów wyrzuty sumienia.
  Ulvhedin także doznawał uczucia grozy na myśl, do
czego mógł był doprowadzić.
  U gospodarza, gdzie zostawili bagaże i jucznego konia,
zjedli porządny posiłek, który smakował im nadzwyczaj-
nie. Zanocowali tu jeszcze raz, ponieważ znowu musieli
suszyć ubrania. Tym razem zabrali z sobą Ulvhedina, choć
bardzo protestował. On też musiał się ogrzać, nie mogli
dopuścić, by się rozchorował po kąpieli w lodowym
tunelu. Wytłumaczyli gospodarzowi i domownikom, że
Ulvhedin jest, mimo swojego wyglądu, bardzo dobrym
człowiekiem. Przyjęli go - najpierw z wahaniem, ale
później życzliwość Ulvhedina rozbroiła ich na dobre.
  Następnego dnia przed odjazdem odbyli długą roz-
mowę z gospodarzem. Opowiadali mu o Ludziach Lodu,
a on przytakiwał.
  - Od początku podejrzewaliśmy, że wybieracie się
właśnie tam, do otoczonej legendami Doliny Ludzi Lodu.
  Dan zapytał więc, czy wiele legend opowiada się
jeszcze w okolicy o ludziach z doliny.
  Chłop wspominał najbardziej popularne, które słyszeli
już dawniej. O wiedźmach i czarownikach, o strasznym
pożarze całej osady.
  - A o Tengelu Złym? - pytał Dan, choe teraz
najwyraźniej z trudem wymawiał to imię, jakby już samo
wspomnienie mogło wywołać potwora. - On chyba był
znany dawniej? Co o nim mówiono w tutejszych stronach?
  Wasza rodzina należy przecież do najbliższych sąsiadów
Doliny Ludzi Lodu?
  - Tak, to prawda. No, ludzie gadali dużo, ale myślę, że
o niego to najlepiej zapytać moją matkę.
  Po chwili sprowadził małą, zgarbioną staruszkę, która
słabo słyszała. Kiedy jednak dowiedziała się, że ma
opowiedzieć o Tengełu Złym, oczy jej rozbłysły.
  O tak, w czasach jej dzieciństwa opowiadano o nim
niezliczone historie, ale teraz, odkąd nie ma już Ludzi Lodu,
większość poszła w zapomnienie. Zniżyła głos i zdyszanym
szeptem donosiła, że podobno on ma zjawiać się wciąż
i wciąż na świecie, po wieczne czasy, że jest nieśmiertelny!
  Dan uchwycił się tego.
  - Mówicie, babciu, "nieśmiertelny" i "pojawia się wciąż",
a to ostatnie znaczyłoby, że umarł, by potem powstać!
  Wtedy jeszcze bardziej zniżyła głos.
  - Nie, bo ja słyszałam o nim jedną historię, kiedy byłam
mała. Nie wolno było tego powtarzać.
  - A teraz może nam babcia opowiedzieć? To dla nas
bardzo ważne, bo my właśnie badamy takie stare legendy.
Możliwie jak najstarsze.
  - Tak, ta jest bardzo stara. Aż z jego czasów!
  Wszyscy troje nastawili uszu. Dotychczas nie wiedzieli
zbyt wiele o czasach, gdy żył Tengel Zły.
  - Powiadano... - szept był teraz ledwo słyszalny,
musieli pochylić się ku staruszce. - Powiadano, że on nie
został pochowany tam, w dolinie!
  Właśnie to chcieli wiedzieć!
  - Niech babcia mówi dalej, prosimy! To niezmiernie
ciekawe.
  - Ludzie mówili, że widziano, jak opuszczał dolinę po
bardzo długim życiu. Zwyczajni ludzie nigdy tak długo nie
żyją. Jego ślady widywano w całej Norwegii. I jeszcze dalej!
  - Dalej? Co babcia ma na myśli?
  - Byli tacy, co widzieli go w mieście Hameln! W drodze
na południe! Jego łatwo było poznać, bo takiej strasznej
twarzy nie widziano ani przedtem, ani potem.
  Rzuciła ukradisowe spojnenie w stronę Ulvhedina. On
jednak najzupełniej się z nią zgadzał: takiej twarzy, jaką
miał Tengel Zły, nie można zapomnieć. Pozostanie ona na
wieki, wtopiona w źrenice.
  Przed południern opuścili zagrodę. Dan siedział wy-
prostowany w siodle, gdy nlszali w stronę Dovre.
  - No, więc teraz wiem! Hameln... Nazwa z krainy
baśni, i to baśni o nie najsympatyczniejszej treści. Tam
zamierzam wyruszyć.
  Ingrid i Ulvhedin nie odpowiedzieli. Zdążyli poznać
Dana. Jeśli sohie coś wbije do głowy, to na pewno to
osiągnie.





        ROZDZIAŁ VIII


  Grastensholm...
  Nie tracili czasu w drodze do domu i oto któregoś dnia
w blasku popołudniowego słońca zobaczyli przed sobą
dwór.
  - O Boże, jak ja kocham te stare kąty - powiedziała
Ingrid. - Po tych wszystkich wspaniałych dworach, które
widzieliśmy w drodze, nasz wygląda na cokolwiek pod-
upadły, jakby nadgryziony przez mole, ale czy jest na
ziemi piękniejsze miejsce?
  Obaj towarzysze przytakiwali z umiarkowanym entuz-
jazmem, bo myśleli o własnych domach, które wydawały
lm się szczytem wszystkiego, ale świetnie rozumieli
lngrid!
  To prawda, że Grastensholm pamiętało lepsze czasy.
Dwór nie był już młody, od dziesiątków lat górował nad
okolicą i bez wątpienia potrzebne były remonty i naprawy,
by przywrócić mu świetność. Najlepiej byłoby dom
rozebrać i wybudować od nowa. Ale kogo stać na coś
takiego w dzisiejszych czasach, gdy podatki dla korony
stały się wprost nieludzkim ciężarem? Alv i Berit starali się
jak mogli łatać największe dziury.
  Stosunki między Ingrid i Danem stały się znowu
całkiem normalne, choć Dana nie opuszczało poczucie
winy, teraz także dlatego, że być może zabili dziecko.
  Tylko jeden jedyny raz spróbował rozmawiać na temat
tej nocy po wypiciu czarodziejskiego napoju. Mówił, że
może właśnie wtedy poczęło się dziecko jego i Ingrid?
Jakie urodziwe musiałoby być!
  Ingrid jednak nawet słuchać nie chciała.
  - Czyś ty rozum postradał? Ja nie chcę jeszcze ściągać
sobie dzieciaka na kark! Chcę najpierw trochę pożyć.
Kiedy wyjdę za mąż za mojego narzeczonego o wielu
imionach, to spłodzimy pewnie jakieś dzieci, ale wierz mi,
ja nie będę tego przyspieszać! Nigdy nie będę dobrą
matką.
  Dan patrzył na nią i milczał. Odczuwał smutek z tego
powodu, ale przynajmniej szczerze powiedziała, co myśli.
  Ingrid okazała się zaskakująco uległa i pozwoliła, by
Ulvhedin zaopiekował się magicznym skarbem. Co praw-
da niezupełnie uległa... Postawiła absolutny warunek, że
odda wszystko, o ile pozwolą jej zatrzymać alraunę.
  Kłócili się o to przez cały dzień, jadąc wzdłuż jeziora
Mjesa. W końcu Ulvhedin ustąpił. Liczył, że tym sposo-
bem zapewni sobie spokój w domu. Ingrid z zadowole-
niem przyjęła takie rozwiązanie.
  Natychmiast zawiesiła mandragorę na szyi i schowała
ją pod bluzką. Dan nie mógł tego pojąć. "Dla mnie
wygląda to jak żywy, paskudny robal" - powiedział
z niesmakiem. "Głupstwa - odcięła się Ingrid. - I nie
obrażaj jej!" A to świadczyło, że i ona traktuje alraunę jak
osobę, a w każdym razie pak żywą istotę.
  Dan nie zwlekając opuścił Grastensholm i wyjechał do
Szwecji, by przekazać botaniczny zbiór Olofowi Rudbec-
kowi młodszemu i ożenić się z miłą, pogodną, pełną życia
Madeleine. Zaraz potem zamierzał bowiem wyruszyć do
Hameln. Nie wiedział, że Olof Rudbeck utracił właśnie
swego syna, młodego kapitana Olofa, i że całą nadzieją
rodziny był teraz wnuk, dziesięcioletni Ture. Wszyscy byli
pogrążeni w żałobie, rośliny Dana odłożono na bok,
a z czasem całkiem o nich zapomniano.
  Alv nie mógł poiechać na północ, by, jak zamierzał,
towaczyszyć trojgu młodym w wyprawie. Berit zaczęła
kaszleć krwią i nie chciał zostawić jej samej. Kiedy Ingrid
wróciła do domu, nic jej o tym nie powiedzieli; nie chcieli
martwić córki niepotczebnie. Alv prosił yą tylko, by więcej
pomagała w domu i starała się trochę odciążyć matkę, ale
nie wdawał się w szczegóły. Ingrid robiła, o co prosił,
choć bez szczególnej ochoty, bo prace domowe nie
należały, jej zdaniem, do najciekawszych zajęć. To była
jakaś wspólna cecha kobiet z Ludzi Lodu, ta niechęć do
codziennej domowej krzątaniny. Były one bez wyjątku
kobietami twórczymi, a to na ogół oznacza, że tworzy się
z zapałem jedną rzecz, a potem z dumą przygląda
własnemu dziełu. Prace domowe zaś to, jak wiadomo,
z małymi wyjątkami czynności wciąż ponawiane, a robie-
nie od nowa tego samego, co robiło się wczoraj, zawsze
męczyło te kobiety niezmiernie. Wszystkie - od Silje,
poprzez Sol, Cecylię, Villemo, do Ingrid. Miały one te
same poglądy. Ingrid jednak bardzo cierpiała z powodu
choroby matki, więc z samego zmartwienia pracowała
w domu z poświęceniem.
  W czasie jej nieobecności przyszedł list. Od Thora
Egila Frederika i tak dalej. Formalnie prosił o jej rękę
i pisał, że przenoszą go teraz do Christiansand, zostanie
awansowany do stopnia lejtnanta i chciałby mieć przy
sobie żonę. Pytał zatem, czy Ingrid mogłaby przyjechać do
Christianii 4 sierpnia, ponieważ on tam właśnie wtedy
będzie. Nie dostał zezwolenia na opuszczenie stolicy, ale
gdyby Ingrid zgodziła się na cichy ślub w domu kuzyna
jego ojca, to mogliby zaraz potem wyjechać wspólnie do
Christiansand.
  - To okropne, jak mu się spieszy! - mruknęła Ingrid.
  - Ale brzmi to rozsądnie - powiedział Alv. - Poza tym
on zamierza dosłużyć się tylko stopnia kapitana, a potem
chce się osiedlić w Grastensholm i przejąć zarządzanie
obydwoma dworami. Jeśli mam być szczety, to czekam
tego z utęsknieniem.
  - Skoro tak, to ja zaczekam, aż on zostanie kapitanem
- oświadczyła Ingrid pospiesznie. - Nie chcę wyjeżdać
teraz, kiedy mama czuje się tak źle.
  Alv nie zdołał jej przekonać, by nie zwlekała. I on,
i Berit wiedzieli, jak bardzo jest do nich przywiązana.
Wzruszało ich to, ale akurat teraz chcieliby, żeby wyszła za
mąż. Oboje przeczuwali, że ich dni są policzone, i chcieli
mieć pewność, że zostawią jedyną córkę pod dobrą opieką.
  Tymczasem Ingrid już w kilka dni po powrocie do
domu stwierdziła, że tamtej nocy w dolinie zażyła
jednak przeterminowany środek. Miała powody przypu-
szczać, że to, co się stało po wypiciu miłosnego napoju,
będzue miało następstwa. Usiadła na łóżku i zaczęła się
zastanawiać.
  - Do diabła! - szeptała, - Do diabła! Do diabła!
  Czy powinna jechać za Danem?
  Nie, on na pewno był już w domu, gdzie trwały
przygotowania do ślubu z Madeleine, ponieważ chciał jak
najszybciej wyruszyć do Hameln.
  Co robić?
  Siedziała jak sparaliżowana co najmniej pół godziny,
ale później twarz jej się rozpogodziła. Policzyła, ile to już
dni minęło od chwili, gdy w najwyższym pośpiechu
opuścili Dolinę Ludzi Lodu.
  Jechali do domu bardzo szybko...
  To mogłoby się udać. To powinno się udać! Kobiety
w jej sytuacji zwykle mówią, że dziecko urodziło się
przedwcześnie...
  Uspokojona wstała i poszła do ojca.
  - Zmieniłam zdanie - oświadczyła. - Przygotujcie
mają ślubną suknię. Jadę do Christianii i wezmę ślub
z Thorem Egilem Frederikiem Sevedem Francke.
  Alv uśmiechnął się blado.
  - Czy za każdym razem musisz wymieniać wszystkie
jego imiona? Ale oczywiście, jestem zadowolony i wdzię-
czny. To dobry człowiek. I zdolny zająć się Grastensholm.
  - Problem polega raczej na tym, czy jest dostatecznie
zdolny, by zająć się mną.
  - Tak, masz rację. Ale i ty z latami stajesz się
spokojniejsża.
  Naprawdę? zastanawiała się Ingrid w duchu. Może
w domu, bo po prostu was kocham, moi drodzy.
  Tak więc starający się o jej rękę otrzymał odpowiedź
twierdzącą i przystąpiono do przygotowań, by Ingrid
mogła opuścić dom jako dobrze wyposażona panna młoda.
  Czy miała wyrzuty sumienia?
  Najmniejszych! Da wspaniałego syna, lub córkę, Tho-
rowi Egilowi i tak dalej. Dziecko dwojga geniuszy! I na
dodatek takich urodziwych, roześmiała się pakując swoją
posagową skrzynię przed wyjazdem do Christianii.

  Jaka ja jestem piękna, myślała panna Eufrozyna Adel-
blom bez cienia tej autoironii, która cechowała Ingrid.
Jaka jestem bosko piękna! Eufrozyna pomyślała to po raz
chyba stutysięczny i z rozmarzonym uśmiechem podeszła
do lustra, by sycić się własnym widokiem. Wyglądam
nienagannie, po prostu nadzwyczajnie, uśmiechnęła się
i po raz nie wiadomo już który uznała, jaka to straszna
tragedia, że nie cały świat może ją oglądać. Wszyscy
mężczyźni świata powinni tu teraz przyjść, by rzucić się jej
do stóp. A nie tylko gromadka mieszczan z Christianii
Powinna zostać wprowadzona do wielu europejskich
domów królewskich! Czyż sam namiestnik państwa nie
padł przed nią na kolana w ubiegłym roku? Ale ona nie
uwodziła go bardziej, niż wypada. Eufrozyna jest porząd-
ną panną, wszyscy powinni o tym wiedzieć.
  Panna Eufrozyna stosowała wobec mężezyzn niezbyt
szlachetną taktykę - doprowadzała ich kokieterią niemal
do granic wytrzymałości, a potem wybuchała perlistym
śmuechem i udając cnotłiwą, odchodziła drobnym krocz-
kiem. Suka, mówią o takich kobietach prości ludzie.
Opanowała tę sztukę do perfekcji. Rozkoszowała się
wzbudzaniem pożądania w mężczyznach, bowiem panna
Eufrozyna kochała tylko jedną jedyną istotę na ziemi
i chyba nie ma potrzeby dodawać, kogo. Od wczesnego
dzieciństwa niemądre ciotki i dumni rodzice zapewniali ją
nieustannie, że jest najbardziey niezwykłym dzieckiem na
świecie. Już wówczas obracała się kokieteryjnie przed
lustrem i uczyła się podziwiać swoją urodę jako coś
bezcennego. Gdy dorosła, nie miała najmniejszych wątp-
liwości, że jest najpiękniejszą kobietą, nigdy zresztą żaden
mężczyzna nie przeszedł obok niej obojętnie. To ona
miała przywilej wybierania lub odrzucania ludzi i korzys-
tała z niego bez umiaru. Nie wiedziała, co za jej plecami
mówi służba, a gdyby się dowiedziała, niezadowoleni
zostaliby natychmiast wyrzuceni. Nie tolerowała bowiem
w domu nikogo, kto nie doceniał jej urody!
  Eufrozyna zmarszczgła swoje piękne brwi. Czyżby na
brodzie zamierzał jej wyskoczyć jakiś podstępny pryszcz?
To niemożliwe! Tylko nie teraz, kiedy w domu rodziców
zjawił się kuzyn Thor Egil Francke. Był to niezwykle
przystojny młody człowiek, lejtnant i w ogóle. Eufrozyna
szykowała się, rzecz jasna, do nowego podboju. Kuzyn
ma za kilka dni brać ślub i to właśnie bardzo radowało
Eufrozynę. Nic nie cieszyło jej bardziej niż możliwość
dokuczenia innej kobiecie.
  Nie żeby chciała sama wyjść za swego kuzyna, skądże!
W ogóle jeszcze za wcześnie na małżeństwo, zamierzała
dokonać wielu podbojów, zanim do tego dojdzie. Ale
doprowadzić go do tego, by zapomniał o narzeczonej,
upokorzyć tamtą, to dopiero był cel wart zachodu! Ona
sama będzie oczywiście stać z boku, udając, że nawet się
nie domyśla, jak fatalnie jej uroda i osobowość wpływają
na narzeczonego. Ta mała gąska przekona się, że nikt nie
może stawać na drodze Eufrozyny Adelblom!
  Ale ten pryszcz, paskudny czyrak!
  - Matko, gdzie jest kamfora? - zawołała w panice.
  - Idę, już idę! Czy moje kochanie ma pryszcze? Zaraz
się za nie weźmiemy. To niedopuszczalne, żeby mój skarb
miał jakąś skazę na urodzie, i to w czasie wesela! Och,
Eufrozyno, będziesz bajecznie wyglądać w tym stroju
druhny! Wszyscy będą patrzeć na ciebie, a nie na pannę
młodą!
  - Wiem o tym, matko - odparła Eufrozyna z absolutną
pewnością siebie. - Sama matka widziała, jak Thor Egil na
mnie spoglądał wczoraj po przyjeździe.
  - Oczywiście, moje dziecko - zachłystywała się matka.
- Narzeczona spuści nos na kwintę! I on także, kiedy was
obie porówna!
  - A kim właściwie jest ta narzeczona? Jakaś wieśniaczka?
  - Nie wiem. Nazywa się Ingrid Lind z Ludzi Lodu. Ma
przyjechać sama, bo jej rodzice są chorzy. Pomyśl, panna
jedzie tak daleko sama! Dama tak nie postępuje! Nawet
jeśli lejtnant ma naprawdę mało czasu.
  - Na pewno będzie żałował - prychnęła Eufrozyna
złośliwie. - Kiedy porówna.
  - To nieuniknione. Ale nie musisz być dla niej zbyt
okrutna, Eufrozyno. Sama twoja obecność wystarczy.
  - Ja nigdy nie jestem okrutna wobec kobiet, matko. Nie
muszę. Przy mnie one po prostu nie mają żadnych szans.
  - Ach, jak znakomicie ta błękitna suknia pasuje do
twoich oczu! Czy nie powinnaś na wesele także włożyć
niebieskiej sukienki?
  - Nie. Postanowiłyśmy przecież, że ma to być złota
lama. Zresztą mama wie, że ja dodaję urody każdej barwie!
  Matka znowu zapiała z zachwytu.
  - Lind z Ludzi Lodu - powiedziała Eufrozyna szyder-
czo. - Co to za nazwisko? Brzmi, jakby pochodziła
z jakiegoś miejsca daleko poza cywilizacją!
  Zastukano do drzwi i do pokoju wszedł Thor Egil,
przystojny młody mężczyzna. Dziś był jednak trochę
zdenerwowany.
  - Czy ciocia mogłaby mi pomóc? Krawatka nie układa
się jak należy, a Ingrid może się zjawić lada chwila.
  - Pozwól mnie - rzekła Eufrozyna, podchodząc do
niego.
  Spojrzał na nią z uznaniem, gdy drobnymi dłońmi
zawiązała krawatkę. Skończywszy posłała mu ukrad-
kowy, jakby spłoszony uśmiech, tyłeż obiecujący, co po
panieńsku nieśmiały. Thor Egil spojrzał na nią raz jeszcze.
  - Ty naprawdę masz niebiańsko błękitne oczy, Eufro-
zyno! Ingrid ma oczy zupełnie innego koloru.
  - Mam nadzieję, że spotkałeś już kiedyś swoją narze-
czoną - wtrąciła matka dziewczyny popiesznie.
  - Jeden raz. Lecz ona nie należy do osób, które się
zapomina.
  - Widać, że to prowincjuszka, prawda?
  - Prowincjuszka? - powtórzył Thor Egil przeciągle.
- No nie, akurat tak bym jej nie określił. Nie jest z niej,
Boże broń, żadna miejska dama, co to to nie! Można by
powiedzieć nieokiełznana, może nawet trochę prymityw-
na...
  Uśmiech zadowolenia pojawił się na twarzy Eufrozy-
ny. Prymitywna? To ułatwia sprawę!
  Thor Egil podziękował za pomoc i poszedł do siebie.
  - Jest twój - oświadczyła matka.
  Eufrozyna pogardliwie wydęła wargi.
  - Jest mój od chwili, gdy tylko przekroczył próg
naszego domu.
  Mimo to zabawnie będzie dokuczyć tej prymitywnej
biedaczce, której się zdaje, że narzeczony jest jej cał-
kowicie oddany, pomyślała.
  - Dzień dobry! - zawołał ktoś na dole w hallu.
  - Oj, czy to już ona? - zaniepokoiła się matka. - Muszę
iść ją przyjąć. Thor Egil też zapewne zaraz zejdzie się z nią
przywitać, a potem ty będziesz mogła zrobić swoje entree.
Eufrozyno, zejdź wolno po schodach, zejdź tak, jak tylko
ty to potrafisz! A kiedy on porówna...
  Eufrozyna uśmiechnęła się sama do siebie. Chociaż
wszystko wydało się teraz nudne, po prostu zbyt łatwe!
  Poczekała, dopóki na dole nie rozległy się głosy tamtych
trojga. Głos matki brzmiał jakoś dziwnie, nie wiadomo
dlaczego. Zdławiony, jakby słowa więzły jej w gardle.
  Eufrozyna zaczęła schodzić w dół. Lekko wspierając
się jedną ręką o szeroką poręcz, drugą unosząc suknię tak,
by delikatne stopy i uwodzicielskie kostki były widoczne,
ze skromnie spuszczonym wzrokiem dosłownie spływała
po schodach. Teraz Thor Egil mi się przygląda, myślała.
Teraz widzi różnicę. Wieczorem przyjdzie, żeby ze mną
porozmawiać. Wszyscy tak się zachowują.
  Udając nieśmiałość uniosła oczy.
  Ale Thor Egil wcale na nią nie patrzył! Owszem, rzucił
krótkie spojrzenie w jej stronę, lecz natychmiast znowu
zwrócił się do narzeczonej.
  Eufrozyna otworzyła usta, niezbyt pięknie, lecz nie
zdawała sobie z tego sprawy. Krew uderzyła jej do głowy.
A to co takiego?
  Miała oto przed sobą młodą czarodziejkę, pannę
wodną czy jak nazwać tę istotę, która stała w ich hallu.
Kaskady wspaniałych włosów koloru pociemniałej mie-
dzi, oczy Iśniące zielonkawo czy złoto, nie potrafiła
rozstrzygnąć, i twarz tak fascynująco zagadkowa, że głupi
Thor Egil wygłądał, jakby stracił rozum.
  Wszystkie mechanizmy obronne w duszy Eufrozyny
poruszyły się. Będzie walka! Nigdy żaden mężczyzna w jej
obecności nie zajmował się inną kobietą. I teraz też nic
takiego nie może się zdarzyć. Tyle tyłko, że ta walka
wymaga innych środków!
  Wyniośle podała rękę nowo przybyłej.
  - A więc to jest Ingrid! Och, niemal dokładnie taką
samą suknię miała moja matka piętnaście lat temu. Bardzo
dobrze ją pamiętam!
  - No właśnie, pożyczyłam ją od swojej matki - odparła
Ingrid, przeczuwająca, na co się zanosi. - Przecież teraz
panuje moda na stary styl, czyż nie?
  Eufrozyna wsunęła rękę pod ramię Thora Egila.
  - Drogi Thorze, dokonałeś naprawdę zabawnego, że
tak powiem, rustykalnego wyboru! Quelle odeur de paysan!
Tres charmante!
  - Oczywiście, że pachnę stajnią - uśmiechnęła się
Ingrid ukazując perłowo białe zęby w twarzy ogorzałej od
słońca po wyprawie przez całą Norwegię. Eufrozyna
bardzo uważała, żeby jej nigdy słońce nawet nie zoba-
czyło. Ingrid mówiła dalej: - Jechałam tu przecież konno.
Ubranie łatwo przesiąka zapachem konia.
  Zatem chłopska córka zna francuski, pomyślała Eufro-
zyna, mrużąc oczy. Nim jednak zdążyła przygotwać się do
kolejnego ataku, Ingrid zwróciła się do jej matki:
  - O, jaki wspaniały gobelin!
  - Tak, pnedstawia pasterską idyllę - wyjaśniła Eufro-
zyna, by pokazać, jaka jest wykształcona.
  - Chyba nie - zaprotestowała Ingrid. - To jest Zeus,
który właśnie przed chwilą uwiódł Io.
  Eufrozyna zaczerwieniła się gwałtownie.
  - Nie widzę tu żadnej kobiety!
  - Nie, ale jest jałowica. Kiedy Hera odkryła przygodę,
Zeusa, on przemienił Io w jałowicę.
  - O Boże, cóż to za okropny obraz! - oburzyła się
matka wstrząśnięta. - Natychmiast każę to zdjąć.
  - Nie, dlaczego? To przecież dzieło sztuki.
  - Kobiety nie powinny wiedzieć za dużo - prychnęła
Eufrozyna. - Mężczyźni nie lubią uczonych kobiet.
  - No, skoro są na tyle głupi, że chcą mieć przy sobie
jakąś gąskę, to ich sprawa. Po paru latach zanudzą się na
śmierć - powiedziała Ingrid.
  - Ja też tak myślę - uśmiechnął się Thor Egil. - Jak
cudownie, że przyjechałaś, Ingrid! Musimy teraz poroz-
mawiać o naszej przgszłości. Chciałbym między innymi
wiedzieć więcej o Grastensho1m.
  - To mała Ingrid jest dziedziczką jakiegoś majątku?
- zpytała matka Eufrozyny słodziutkim głosem. - No, no,
nieźle.
  Piekielne babsko, pomyśiała Ingrid.
  - Oczywiście, czymś musiałam przyciągnąć do siebie
Thora Egila. Bo przecież żenisz się ze mną wyłącznie dla
majątku, prawda?
  - A jak myślisz? - uśmiechnął się i patrzył na nią
zachwyconym wzrokiem.
  Eufrozyna czuła, że narasta w niej gwałtowna złość,
lecz zdołała ją stłumić.
  - Thorze Egilu, myślę, że Ingrid chętnie zmieni
ubranie, jeśli ma coś na zmianę, oczywiście. A my tu na nią
poczekamy, chodź, usiądziemy tam w wykuszu.
  - O, tak! - zawołała matka. - Ty jeszcze nie słyszałeś,
Thorze Egilu, jak Eufrozyna śpiewa i gra na lutni. Robi to
po prostu czarująco!
  W oczach Thnra Egila pojawiły się niespokojne błyski.
  - Chyba nie potrafię zebrać myśli, żeby słuchać pieśni,
nawet bardzo pięknych. Mam się przecież ożenić z naj-
wspanialszą dziewczyną na świecie.
  Eufrozyna wyglądała tak, jakby miał ją trafić atak
apopleksji, jeśli można o czymś takim mówić w od-
niesieniu do tak młodej damy.
  Thor Egil dodał pospiesznie:
  - Ale chętnie posiedzę i porozmawiam z tobą, Eufrozy-
no, jeśli chcesz.
  W porządku, uspokoiła się. Teraz on dopiero zobaczy.
Teraz się dowie, jakiej radości mógłby zaznać w moich
ramionach, gdyby tylko porzucił tę żółtooką czarownicę.
  - Bardzo chętnie - powiedziała, kładąc mu rękę na
ramieniu.
  Posłała słodki uśmiech Ingrid, ale spojrzenie miała
ostre niczym nóż.
  O, moja kochana, pomyślała Ingrid, patrząc Eufrozynie
w oczy. Teraz już wiem, coś ty za jedna. Jesteś gorsza od
płatnej dziwki, bo one przynajmniej nie udają innych niż są.
Gra, którą ty uprawiasz z mężczyznami, jest tysiąc razy
gorsza i bardziej podstępna. Teraz jednak zrobiłaś głupstwo.
  - Porozmawiajcie sobie - zwróciła się przyjaźnie do
Thora Egila. - Ja za chwilę wrócę.
  Ingrid jednak nie byłaby sobą, gdyby choć trochę nie
posłużyła się swoją czarodziejską mocą. Odchodząc posłała
przyszłemu mężowi przeciągłe spojrzenie. Postarała się
przy tym, by widział otoczenie tak, jak ona sobie tego życzy.
  Thor Egil i piękna Eufrozyna usiedli w wykuszu
należącym do salonu. Matka wycofała się dyskretnie.
  Panna postarała się, by dekolt ukazywał ponętnie jej
piersi, przesłonięte naturalnie zwiewnym, przezroczystym
szalem. Pochyliła się do przodu.
  - No, kuzynie, zmieniłam się od czasu, kiedy wśdziałeś
mnie po raz ostatni?
  Rany boskie, jaka ona jest zarozumiała, pomyślał
zdumiony. Poprzedniego wieczora jakoś nie zwrócił na to
uwagi.
  Przelotne spojrzenie Ingrid pomogło mu widzieć
różne rzeczy, i te prawdziwe, i te nie istniejące
  - Owszem - odparł. - Przytyłaś. Nawet sporo!
  Odsunęła się pospiesznie, oburzona.
  - Wcale nie! Ważę dokładnie tyle co zawsze, żebyś
wiedział!
  - Tak? A poza tym wydaje mi się, że jesteś jakaś
nienaturalnie blada. Jakbyś była chora. Popatrz na
Ingrid, to jest naprawdę ładna i zdrowa dziewczyna.
I jaka mądra! Rozmowa z nią to prawdziwa przyjem-
ność!
  Gorycz zaczęła się przekształcać w gwałtowną,
dławiącą wściekłość. Nigdy żaden mężczyzna nie mówił
jej nic innego oprócz słów zachwytu, a ona upajała się
nimi bezkrytycznie. To, co powiedział Thor Egil,
zaparło jej dech w piersi, uczucie straszliwego upoko-
rzenia wzbierało w niej jak lawa we wnętrzu wulkanu,
a jego ostatnie słowa o przewadze Ingrid sprawiły, że
lawa eksplodowała z hukiem. Eufrozyna odwróciła się,
chwyciła stojący na podłodze kandelabr i uderzyła,
zaślepiona wściekłością. Odczuwała tylko jedno prag-
nienie: unicestwić tego człowieka, który nią wzgardził.
Szyby z okien wykusza posypały się z brzękiem, a Thor
Egil Frederick Seved Francke wolno osunął się na
ziemię. Kandelabr był solidny, wykonany z żelaza
inkrustowanego srebrem.
  Eufrozyna znieruchomiała, wpatrywała się w krwawią-
cego kuzyna, a tymczasem do pokoju wpadła matka ze
służącą.
  Matka wrzasnęła przejmująco:
  - Coś ty zrobiła?
  Eufrozyna z trudem wymawiała słowa.
  - On... on powiedział... że ja jestem... blada! I głu-
pia! On... nie zasłużył na nic lepszego. Powiedzcie mu,
żeby wstał!
  Na to jednak było już za późno. Ingrid zeszła na dół,
przybiegła też pozostała służba oraz ojciec Eufrozyny.
Wtedy wezwano już przedstawicieli władz porządko-
wych.
  Matka podjęła ostatnią próbę:
  - Ona to zrobiła! - krzyczała wskazując na Ingrid,
siedzącą na podłodze z głową Thora Egila na kola-
nach.
  Służba zaprotestowała na te oskarżenia tak gwałtow-
nie, że matka Eufrozyny nie odważyła się powiedzieć nic
więcej.
  W ogólnym zamieszaniu, jakie nastąpiło, gdy stróże
prawa starali się rozmawiać z rozhisteryzowaną matką
i nie mniej rozhisteryzowaną córką, Ingrid zrozumiała, że
w tym domu nie ma już dla niej miejsca. Zmartwiona
pożegnała się z Thorem Egilem Fredetikiem Sevedem
Francke, którego nie zdążyła lepiej poznać, a z którym
pewnie czułaby się dobrze, choć może nie we wszystkich
sytuacjach, bo on by nie rozumiał jej odmienności.
W każdym razie był dla niej miły. Poza tym nie zdawała
sobie sprawy z tego, jak dalece ona sama przyczyniła się do
jego śmierci, nie wiedziała, co się rozegrało między nim
a spragnioną pochlebstw Eufrozyną. Wszystko było dla
Ingrid niezmiernie smutne i przygnębiające, wiedziała też,
że nie będzie mogła iść na pogrzeb, bo musiałaby spędzić
całą wieczność w kościele, a tego chciała uniknąć.
  Niepostrzeżenie wzięła swój wyprawny kuferek i opuś-
ciła dom. Nikt tego nie zauważył, bo wszyscy krzyczeli
jeden przez drugiego. Było jej bardzo przykro z powodu
Thora Egila, ale pogrzebem niech zajmą się inni.
  Wyprowadziła konia ze stajni, ponownie przytroczyła
kuferek i ruszyła w drogę do domu.
  Kiedy jednak wyjechała poza miasto, zatrzymała się.
  Dziecko!
  Co teraz zrobić? Nikt nie uwierzy, że ojcem jest Thor
Egil, bo przecież rozmawiali ze sobą zaledwie kilka minut,
i to w towarzystwie innych.
  Znalazła się więc znowu w punkcie wyjścia.
  Dan?
  Nie, tego zrobić nie mogła, ślub Dana odbywa się
pewnie w tych dniach, żadną miarą nie zdążyłaby na
czas do Sztokholmu. A niszczyć jego małżeństwa nie
chciała.
  Powrót do domu był jednak niemożliwy. Jeszcze nie
teraz, ojciec i matka mieli dość własnych zmartwień.
  Kto oprócz Thora Egila znał jej rodziców? Jego
rodzina nie, tego była pewna, bowiem on przebywał ze
swoim regimentem niedaleko stolicy. Eufrozyna i jej
rodzice nie będą chcieli mieć do czynienia z Ingrid i z jej
rodziną, to nie ulega wątpliwości.
  Zatem wieść o śmierci Thora Egila nie mogła dotrzeć
do Grastensholm.
  A jeśli jednak?
  Przemyślała wszystkie możliwości i doszła do wnios-
ku, że powinna napisać piękny list do rodziców Thora
Egila, to była im winna, i tak wszystko sformułować, by
zrozumieli, że z powodu żałoby nie życzy sobie żadnych
kontaktów. Chce jak najszybciej zapomnieć i jej rodzice
także. To by ucięło możliwość utrzymywania jakichkol-
wiek stosunków także w przyszłości.
  Podjęła decyzję, po czym zawróciła konia i ruszyła na
południe. Do Christiansand, dokąd przecież od początku
zmierzała. Stamtąd mogła pisywać krótkie, nic nie mówią-
ce listy do rodziców na temat, jak jej dobrze z Thorem
Egilem. A kiedy już urodzi to swoje dziecko, odda je
jakiejś bogatej, bezdzietnej rodzinie, bo wychowywać go
w żadnym razie nie chciała.
  Wtedy będzie mogła zawiadomić rodziców, że Thor
Egil, niestety, nie żyje, a ona musi wrócić do Grastens-
holm.
  W ten sposób wszystko się ułoży i nikt w całej rodzinie
nie musi dowiedzieć się o dziecku. Dan także nie. Nawet
przede wszystkim on!
  Zadowolona z siebie Ingrid jechała na południe.
  Ale w sercu miała głęboki smutek.
  Powinna być teraz w domu, z rodzicami, zająć się nimi,
zająć się domem i dworem. Bo chociaż ojciec zawsze
zapewniał, że są oboje silni i zdrowi, że te przeziębienia
matki szybko miną, to jednak strach nie opuszczał Ingrid.
  Za nic by nie chciała stracić ojca czy matki! Kochała ich
najbardziej na świecie. Dla nich gotowa było zrobić
wszystko. No i właśnie teraz robiła, co mogła. Co prawda
za ich plecami i nie tak znowu wiele, ale to właśnie było dla
Ingrid typowe.
  Dwoje najbardziej kochanych ludzi nie mogło się
martwić z jej powodu!







        ROZDZIAŁ IX


  Dan dotarł do Hameln dopiero w listopadzie, w dwa
czy trzy miesiące po ślubie z Madeleine. Na dziecko
jeszcze się nie zanosiło, ale będzie, z pewnością, wierzył
Dan. Chociaż Ludzie Lodu mieli zazwyczaj bardzo mało
dzieci, to jednak nie zdarzało się, żeby rodzina nie miała
choćby jednego. Tak więc Dan był dobrej myśli. Nic nie
wiedział o sytuacji Ingrid.
  Z Madeleine było mu dobrze. Trudno tu mówić
o miłości, ale żona była łagodna i miła, zawsze skora do
żartów. Dan nie wątpił, że z czasem zdołają dojść do
serdecznej zażyłości. Zażyłości graniczącej z miłością. Wiele
z takich związków zaaranżowanych przez rodziców żyje
bardzo dobrze, dopóki jedno z małżonków nie zakocha się
w kimś innym. Dan wiedział, że mężczyźni ożenieni, jak to
się mówi, z rozsądku, często miewają kochanki. On sam nie
zamierzał iść w ich ślady. Sparzył się boleśnie przy historii
z Ingrid. Naturalnie nie opowiedział Madeleine o tamtej
nocy w dolinie, to by jej sprawiło niepotrzebny ból,
a miałoby służyć jedynie uspokojeniu własnego sumienia.
Uważał jednak, że ani Ingrid, ani on sam nie ponoszą wielkiej
winy za to, co się stało. Ich przestępstwo polegało na tym, że
wypili tę przeklętą miksturę. Ale żadne z nich nie mogło
przecież przypuszczać, że będzie to mieć takie fatalne skutki!
  Przyjechał do Hameln w pewien szary dzień późnej
jesieni.
  A więc to jest to miasto, do którego przybył kiedyś
szczurołap, myślał chodząc po wąskieh uliczkach i ogląda-
jąc piękne fasady wysokich, smukłych domów, zdobione
ornamentami portale i skrzynki na kwiaty - teraz puste
- pod oknami z mnóstwem małych szybek.
  Szczurołap z Hameln... Okropna baśń, jedna z najbar-
dziej ponurych. Jak to było? O czym baśń opowiada?
O pladze szczurów w mieście. O mieszczanach, którzy
wezwali dziwnego szczurołapa, grającego na flecie. A mo-
że przybył z własnej inicjatywy? Jakby wiedział? Grał na
flecie, a wszystkie szczury wyszły za nim poza obręb
murów. Potem gospodarze nie chcieli mu zapłacić umó-
wionej sumy - wobec tego szczurołap znowu zaczął grać
na flecie i wyprowadził za sobą z miasta Hameln wszystkie
dzieci, po czym wraz nimi zniknął we wnętrzu góry.
  Uff! Baśń jest tak osadzona w rzeczywistości, że
zawiera nawet datę. Cała ta makabra miała się wydarzyć
w roku 1284.
  Dan musiał jednak zacząć myśleć o sprawie, dla której
tu przyjechał. Wiedział, że nie będzie to łatwa praca. Gdzie
miał pytać? I kogo? Ale jedna prosta chłopka z połu-
dniowego Trondelag słyszała, że Tengel Zły był po raz
ostatni widziany w Hameln, w Niemczech. A skoro ona
tak słyszała, to tutaj też ktoś musiał o tym wiedzieć.
Podanie musiało być bardzo stare. Jeśli do chłopki
w Norwegi dotarło w ustnym przekazie, opowiadanym
z pokolenia na pokolenie - a tak zapewne było - to
prawdopodobnie tutaj legenda wymarła dawno temu.
  Jedyną szansą Dana było znaleźć jakiegoś opowiadacza
baśni. Albo znawcę historii miasta.
  Przedtem jednak musiał coś zjeść.
  Gospoda, w której się zatrzymał, miała znakomitą
kuchnię. Trochę przyciężką i tłustą, jak to niemieckie
jedzenie, ale produkty były pierwszorzędne i smacznie
przyrządzone, a porcje obfite.
  Gospodarz uważał, że ktoś taki jak on powinien
wszystko wiedzieć o swoim mieście i jego mieszkańcach.
Owszem, wie, kto zna historię Hameln. Legendy? Oczy-
wiście, ten człowiek zna wszystkie legendy, jakie o Ha-
meln kiedykolwiek opowiadano. Człowiek ów mieszka
w Domu Szczurołapa i przez wiele lat był najbliższym
współpracownikiem burmistrza, teraz jednak jest już tak
stary, że wycofał się z czynnego życia. Czuje się nie
najlepiej, ale rozum ma niezmącony i pamięć nadal dobrą.
  Dan podziękował życzliwemu gospodarzowi, a po
obiedzie poszedł do Domu Szczurołapa, który nietrudno
było znaleźć.
  Stary zajmował kilka małych pokoików na strychu
znakomitego domu rady miejskiej, w którym toczyło się
burzliwe życie. Wskazano Danowi schody na górę.
  Pan Braun, bo tak się stary nazywał, przyjął go
życzliwie, a kiedy usłyszał, z czym Dan przychodzi, był po
prostu uszczęśliwiony. Opowiadanie historii Hameln
było jego największą radością, prosił zatem, by Dan się
rozgościł.
  Gdy staruszek wyjmował kieliszki do wina, Dan
rozejrzał się po pokoju. Staty nosił pogryziony przez mole
tużurek i rękawiczki, bo w małej izdebce na strychu
panowało przenikliwe zimno. Znajdował się tu co prawda
piec, ale nic nie wskazywało na to, by go używano, nigdzie
też Dan nie zauważył opału. Pokój był zakurzony i mrocz-
ny. Małe okienka nie przepuszczały dość światła i na stole
palił się nieduży kaganek. Ściany pokrywały półki, pełne
starych książek, a przy stole stał zniszczony fotel pana
Brauna z ciepłym pledem.
  Dan poczuł litość, widząc takie ubóstwo.
  Wino ożywiło gospodarza. Dan słuchał cierpliwie
długich historii o przeszłości Hameln, o handlowych
koniunkturach i załamaniach, o wojnach, królach i cesa-
rzach, którzy zapisali się w historii miasta.
  Zaczynało się ściemniać i wina w butelce wyraźnie
ubyło, gdy Dan przedstawił swoją sprawę.
  Z różnych opisów wiedział już teraz, jak Tengel Zły
wyglądał.
  - Powiadają, że wieleset lat temu odwiedził wasze
miasto pewien Norweg - zaczął Dan. - To nie był dobry
człowiek. Tak naprawdę to był zły jak sam Szatan. Ciężkie
życie zostawiło w nim ślad i powiadają, że zawarł pakt
z diabłem. I właśnie ja poszukuję teraz jego śladów, bo on
kiedyś rzucił przekleństwo na nasz ród. Chciałbym to
przekleństwo odwrócić, dlatego muszę wiedzieć, dokąd
poszedł Tengel Zły, bo tak się on nazywał, kiedy opuścił
swój kraj. Słyszał pan jakąś legendę o nim?
  Staruszek przyglądał mu się trzeźwymi, przenikliwymi
oczkami.
  - A kiedy to się mogło stać?
  - Nie wiemy, niestety - odparł Dan. - Powszechnie
twierdzi się jednak, że żył gdzieś około roku tysiąc
dwusetnego, choć nigdy nie zostało to z całą pewnością
potwierdzone.
  Pan Braun włożył na nos druciane okulary o maleńkich
szkiełkach, wstał i z wysokiej półki zdjął grubą księgę.
  - Tutaj znajduje się takie podanie... Nic się, co prawda,
nie wspomina o żadnym Norwegu, wygląd też nie
wskazuje na nordyka.
  - Nie sądzę, by Tengel Zły reprezentował typ nordy-
cki. On po prostu wyglądał jak monstrum.
  Stary kiwał głową, nie przerywając szperania w księ-
dze. Dan zauważył, że została napisana ręcznie. Może
zrobił to sam pan Braun, a może ktoś inny, kto umarł już
dawno temu.
  - Tak, tutaj! Byłem pewien, że słyszałem podobną
historię. Ale zbyt dużo tu nie napisano...
  - Posłuchajmy - prosił Dan ożywiony.
  - To tylko krótka historyjka, jakby uzupełnienie
różnych podań o szczurołapie z Hameln. Brzmi to tak:
W dziesięć lat później pojawiła się w Hameln jakaś
dziwna figura. Człowiek, o którym mowa, był niedużego
wrostu, miał osobliwie płaską głowę i długi nos, zakrzywiony
nad ustami i brodą jak straszny ptasi dziób. Jego palce
przypominały szpony. Miał też ze sobą flet. Wypytywał ludzi
o groty w górach Harzu, ale nikt nie chciał mieć z nim do
czynienia. Uważali, że to szczurołap, który wrócił ze swoim
fletem, ksęża wyświęcali miejsca, przez które przeszedł,
a w końcu przepędzono go z miasta. Było w tej postaci coś
wstrętnego i powiadano, że człowiek, który chciał rzucić
w obcego kamieniem, padł martwy, gdy tylko ów wysłannik
Szatana uczynił gest ręką. Wypędzono go przez południową
bramę miasta i od tej chwili nigdy już w Hameln nie był
widziany.
  - To on! - zawołał Dan. - Opis pasuje jak ulał! A zatem
nikt nie wie, dokąd poszedł?
  Pan Braun zamknął księgę.
  - Nikt - rzekł w zamyśleniu. - Ale zastanawiam się, czy
to nie był ten sam człowiek, który później przeraził
mieszkańców Salzburga na granicy Cesarstwa Niemiec-
kiego i Austrii. Dawno temu odwiedził mnie pewien
mieszkający tam kolega; siedzieliśmy wtedy całą noc,
opowiadając sobie nawzajem podania i legendy. On mi
właśnie opowiedział o takim człowieku, który, jak się
zdaje, udał się potem na południe.
  Dan był podniecony.
  - Czy mógłby mi pan podać nazwisko tego kolegi?
  - Ech, on już pewnie dawno nie żyje. Był znacznie
starszy ode mnie.
  Mimo to podał Danowi nazwisko. Mogło mu to
pomóc w odnalezieniu innych ludzi, którzy znają historię
strasznego wędrowca.
  - A zatem Tengel Zły miał flet - zastanawiał się Dan.
- Nigdy o tym nie słyszałem.
  - Tak tu zostało zapisane. Ale nigdzie się nie mówi, czy
na nim grał. Ludzie byli tacy rozwścieczeni, bo sądzili, że
to szczurołap, i nie pozwolili mu wydobyć choćby
jednego tonu.
  - Pewnie tak - uśmiechnął się Dan. - No, ale w każdym
razie mamy jakąś datę... dziesięć lat po wizycie szczuroła-
pa. To znaczy w roku tysiąc dwieście dziewięćdziesiątym
czwartym. To by się zgadzało z naszymi obliczeniami. Ale
jeśli to on był w Salzburgu, to chyba nie powinienem się
przejmować grotami w Harzu, niezależnie od tego, czego
on tam szukał.
  - Chyba nie.
  Dan podziękował staruszkowi serdecznie i pożegnał
się. Następnego dnia posłał panu Braunowi zapas opału,
kosz z jedzeniem i winem oraz kilka monet.
  A potem wyruszył w drogę na południe. Do Salzburga.

  Zima była łagodna tego roku, więc Dan nie odczuwał
szczególnych dolegliwości podróży. Wysłał do domu list,
w którym opisał swoje przeżycia. Pisał o świętach Bożego
Narodzenia spędzonych w Monachium u przyjaciół,
których znalazł wielu w tym gościnnym narodzie, o swej
tęsknocie za domem i o tym, jak długo zamierza tu jeszcze
pozostać. Sumy zabrane na drogę nie starczą na wiecz-
ność, niestety.
  Około Nowego Roku przybył do Salzburga.
  Tutaj znacznie trudniej było znaleźć kogoś, kto pamię-
tał opowieści z dawnych czasów, nikt też nie znał
człowieka, o którym mówił pan Braun. Owszem, wiedzie-
li, o kogo chodzi, ale on zmarł dawno, dawno temu.
  Dan zaczynał już tracić nadzieję, gdy pewnego dnia
zwrócił się do niego jakiś mężczyzna. Tego dnia padał
śnieg, duże płatki oblepiały twarze, ubrania, włosy i tłumi-
ły wszelkie dźwięki. Mężczyzna ów, typ przemarzniętego
studenta w podszytym wiatrem ubraniu, zagadnął, czy
Dan jest tym cudzoziemcem, który rozpytuje o stare
legendy.
  Z nową nadzieją Dan odpowiedział, że tak.
  Młodzieniec, mamrocząc niewyraźnie i wciąż niepew-
nie spoglądając w bok, dał do zrozumienia, że to by
musiało trochę kosztować.
  Dan wyjaśnił, że jego kasa podróżna świeci pustkami,
w związku z czym będzie musiał niedługo wracać do
domu, jeśli więc koszty nuałyby być znaczne, to brak mu
na to środków. Jeden srebrny talar to wszystko, na co go
teraz stać, ani grosza więcej.
  Student przyjął propozycję ze szczerą radością. Widać
nastały tu ciężkie czasy na studentów. Ale czy gdzieś były
lekkie?
  Dan zaprosił studenta do gospody, w której się
zatrzymał, by ten ubogi biedaczyna mógł się przynajmniej
trochę ogrzać. Po chwili rzekł:
  - No więc?
  - Szuka pan w niewłaściwym miejscu, łaskawy panie.
Pochodzę z niewielkiej osady w górach. Opowiada się
u nas, że kiedyś w sąsiedztwie była jeszcze jedna osada,
która nazywała się Salzbach. A teraz w okolicy znana jest
legenda, zaczynająca się od słów: "Kiedy Szatan przybył
do Salzbach".
  Dan nastawił uszu.
  - Natychmiast ruszam do twojej osady. Jak ona się
nazywa?
  Student potrząsnął głową.
  - To się na nic nie zda, bo mój ojciec był jedynynym
człowiekiem znającym tę opowieść, a on nie żyje. Tak że
nikt nie wie więcej niż ja.
  - Wobec tego opowiadaj! Mówisz, że istniała mała
wioska. Czy już jej nie ma?
  - Nie ma. Ludzie uciekli stamtąd po tym, jak pewnego
dnia stanął wśród nich Zły.
  - Opisz mi go!
  Opis, jaki potem nastąpił, był taki sam jak zawsze. Dan
kiwał głową.
  - Tak, to ten człowiek, którego śladów szukam. Ale
chociaż był najnędzniejszym stworzeniem, jakie ludzkość
kiedykolwiek wydała, to jednak nie on jest Złym. Jest
jednym z jego wasali. No, i co się stało później? A przede
wszystkim: kiedy się to działo?
  - Nie wiem dokładnie. W każdym razie zanim czarna
śmierć zalała kraj.
  - To by się zgadzało. Według tego, co udało mi się
ustalić, wydarzenia te musiały mieć miejsce gdzieś pod
koniec trzynastego stulecia.
  - Tak, chyba tak - potwierdził student. - Ten demon
w ludzkiej skórze wypytywał o coś, a gdy ludzie nie chcieli
mu odpowiadać, dopuśeił się jakichś paskudnych czynów,
czarów czy czegoś takiego. Ludzie przerazili się tak
strasznie, że uciekli z osady, bo sądzili, że została
przeklęta. Z czasem domy popadły w ruinę, a w końcu
osada całkiem zniknęła z powierzchni ziemi. Teraz nie
wiadomo nawet, gdzie się znajdowała. Zresztą może to
wszystko tylko legenda?
  - Nie wiesz, dokąd ci ludzie poszli?
  Młodzieniec potnąsnął głową.
  - Nikt tego nie wie. Chyba się po prostu rozproszyli.
W każdym razie nie przyszli tutaj, bo ktoś by znał legendę.
  - A co się stało z owym budzącym grozę przybyszem?
  - Mówiono, że poszedł dalej na południe.
  Dan skinął głową. To się zgadzało z tym, co już słyszał.
  - Czy on był stary?
  - Jak grzech pierworodny!
  - I nikt go później nie widział? Żadne pogłoski nie
dotarły z południa?
  - Ani słowa. Ludzie sądzili, że wrócił do piekieł.
Chociaż...
  Student w zamyśleniu podniósł głowę.
  - Co takiego?
  - To właśnie takie pragnienie on wyjawił: Że chce
pójść do piekieł!
  - Więc jednak rozmawiali z nim?
  - Nie, to było wtedy, gdy nie mieli odwagi odpowiadać
na jego pytania. Wtedy wysyczał jakieś przekleństwo; mój
ojciec nie wiedział, jak ono brzmiało. A potem właśnie
wspomniał o piekle.
  - Czy on mówił po niemiecku? - zapytał Dan sceptycz-
nie.
  - W tamtych czasach języki germańskie nie różniły się
tak bardzo od siebie. Ale że był Norwegiem, to nigdy nie
słyszałem.
  - Nie, zresztą Bóg jeden wie, kim on był - mruknął
Dan pod nosem.
  Więcej student opowiedzieć nie umiał. Dan pojechał
w góry, nie natrafił jednak na żaden ślad osady o nazwie
Salzbach.
  Tak więc musiał dać za wygraną. "Na południe" to
określenie bardzo pojemne, a przy tym wszystkie ślady się
urwały. Na dodatek pieniądze już naprawdę się kończyły
i musiał czym prędzej wracać do domu.
  Z uczuciem, że przeszedł zaledwie kawałek drogi,
prowadzącej do rozwiązania zagadki, zawrócił na północ,
do Szwecji.
  Ale jedno ustalił na pewno: grobu Tengela Złego nie
ma w Norwegii. Jeśli w ogóle gdziekolwiek ten grób się
znajduje, to musi to być gdzieś na południe od Salzburga.
"Żywy czy umarły, skądś kieruje swoimi myślami"-
powiedział Ulvhedin.
  Dan musiał się tym zadowolić.


  Ingrid Lind z Ludzi Lodu zrozumiała szybko, że
decyzja zamieszkania w Christiansand nie była najszczę-
śliwsza. Często wysyłała listy do domu, ale nie mogła
im podać swojego adresu, bo przecież rodzice pisaliby
do pani Ingrid Francke, a tak się nie nazywała. Wobec
tego już w za pierwszym razem wyjaśniła, że ze wzglę-
du na oficerskie obowiązki Thora Egila muszą się
często przeprowadzać. Nie mogła ryzykować listu od
rodziców.
  Nie tak też łatwo, jak myślała, było znaleźć jakąś pracę.
Wygląd bardzo jej w tym przeszkadzał. Państwo, których
odwiedzała, zastanawiali się, dlaczego dziewczyna o ta-
kich jasnych, inteligentnych oczach i wytwornych manie-
rach szuka pracy służącej. Musiała wyjaśniać, że popadła
w nieszczęście z powodu nieodpowiedzialnego mężczyz-
ny. (Biedny Dan, on nieodpowiedzialny?) Eleganckie
panie nie mogły czegoś takiego ścierpieć. Nie chciały mieć
w domu takiej latawicy, a tu jeszcze lada moment pojawi
się bękart. Nie, wynocha! Nie ma pracy dla osoby o takich
bezwstydnie rudych włosach i diabelskim kolorze oczu!
Od pierwszej chwili wiedziały, jakie z niej ziółko.
  Wtedy nie pamiętano już o jej inteligencji ani o świet-
nych manierach.
  W takich przypadkach Ingrid mamrotała przekleństwa
i po jej wizycie twarz takiego babska obsypywała się
pryszczami, a na siedzeniu pojawiały się bolesne wrzody.
Bo tak całkiem potulnie nasza dobra Ingrid odmowy nie
przyjmowała, o nie.
  Na koniec jednak dostała pracę w małym dworze
niedaleko Nissedal. U trojga rodzeństwa, dwóch nieżona-
tych braci, mieszkających z niezamężną siostrą. Byli to
ludzie tak skąpi, że żaden służący długo tu miejsca nie
zagrzał. Ingrid wyłożyła kany na stół, powiedziała otwar-
cie, jak stoją jej sprawy, co w oczach gospodarzy zapaliło
paskudne błyski.
  Skoro tak, to zapłata będzie niższa, wyjaśnili, bo
trzymanie u siebie kogoś takiego jak ona zepsuje im opinię.
  Miałabym dostawać jeszcze mniej, niż początkowo
proponowali? pomyślała wściekła, lecz niczego po sobie
nie pokazała, dygnęła i poddała się losowi. Była już późna
jesień, Ingrid miała coraz mniej czasu. Większość pienię-
dzy, które zabrała z domu, rozeszła się podczas podróży
i szukania pracy, a jakąś sumkę musiała przecież za-
chować, bo nie wiadomo, jak się jej życie ułoży.
  Praca? To nie praca, to harówka od świtu do nocy.
Pobudka o godzinie trzeciej nad ranem, do łóżka o jedenastej
wieczorem. Trójka rodzeństwa skwapliwie przerzuciła na jej
barki całą pracę w domu i w oborze, sami zaś mogli się zająć
jakimś chałupnictwem, a swoje wyroby sprzedawali w Chris-
tiansand. Ingrid jednak była silna, pracowała z całych sił,
więc gospodarze wyglądali na zadowolonyeh. Ona zaś miała
swój dodatkowy cel w tym, że się tak zaharowywała.
Nienawidziła tego dziecka, które z każdym miesiącem coraz
bardziej dawało o sobie znać. Najchętniej by się go pozbybyła
i miała nadzieję, że praca ponad siły jej w tym pomoże.
  Ale nic takiego się nie stało.
  Mogła kłaść się wieczorem blada ze zmęczenia, z pleca-
mi tak obolałymi, że kręgosłup mało jej nie pękł, mogła się
rano budzić sztywna z bólu, ale dziecku nic nie szkodziło.
  Na początku z nadzieją myślała o alraunie. W ciche
noce przykładała korzeń do brzucha i mamrotała zaklęcia:
"Zabierz to obce stworzenie, które rośnie we mnie. Ono
do mnie nie należy. Nie prosiłam o nie!
  Ale tego, co sama stworzyła - w miłosnym napoju był
przecież maleńki okruch korzenia - alrauna nie zechce
unicestwić, uświadomiła sobie w końcu Ingrid. Jej
zaklęcia bowiem nie dawały żadnego rezultatu. Poza tym
Ingrid słyszała przecież, że dziecko z Ludzi Lodu, które
chce przeżyć, jest odporne nawet na czary i magiczne
zaklęcia.
  A potem często się okazywało, że ono właśnie jest
obciążone dziedzictwem...
  Musiała zatem brać pod uwagę także i tę straszną
ewentualność. Z drugiej jednak strony: czy kiedyś ktoś
obciążony dziedzictwem miał również obciążone dziecko?
  O ile wiedziała, to nie.
  W miarę upływu czasu nabierała coraz większego
przekonania, że musi to dziecko urodzić, czy chce, czy nie.
Och, jak ona go nienawidziła!
  Alrauna, mężyk, krzykawiec, kwiat wisielców, a po
szwedzku alruna, szubienicznik, runiczne ziele, wisielcze
ziele, przestęp... Wszystkie nazwy, jakie ten dziwny
przedmiot ma, pochodzą z najgłębszych otchłani magii!
Od czasu do czasu wyjmowała korzeń i przyglądała mu
się. Był spory, ale dość płaski, nie odznaczał się pod
ubraniem. A zresztą teraz w ciągu dnia nie nosiła go na
szyi. Byłoby to niepraktyczne przy ciężkiej pracy w gos-
podarstwie. Wiązała amulet na rzemieniu umocowanym
w pasie, pod spódnicą.
  Najgrubsza była część środkowa, jakby korpus, od
którego odchodziły dziwnie rozpostarte ręce i nogi, tak że
całość wyglądała niby kukiełka tańcząca z wyciągniętymi
rękami. Te ręce miały na końcach cienkie nitki korzon-
ków niczym powykrzywiane palce. Z nóg przy różnych
okazjach te korzonki się poodłamywały. Głowa była
wyraźnie zaznaczona, a na niej ktoś dawno, dawno temu
wymodelował oczy i usta, co sprawiało, że ohydna twarz
wyglądała jak żywa. Poza tym była to męska alrauna, co
do tego trudno się było pomylić, we właściwym miejscu
zachował się bowiem nienaruszony odrostek korzenia.
  Ingrid zastanawiała się często, czy alrauna naprawdę
żyje. Myśl, że tak jest, już jej nie przerażała. Niekiedy
zdawało się jej, że ma na to wyraźne dowody. Czy
nieoczekiwanie, bez przyczyny, członki nie wyginały się
w drugą stronę? Czy nie odczuwała niespokojnych ru-
chów korzenia, kiedy do dworu przyszedł z wizytą pastor?
  Całkiem pewna nie była.
  W każdym razie kilkakrotnie posłużyła się magiczną
siłą alrauny. Tak jak wówczas, gdy maciora nie mogła się
oprosić. Wypowiedziała wtedy jedno z tych zaklęci,
których albo się nauczyła, albo które znała od urodzenia,
ale nie pomogło. Ponieważ Ingrid bardzo lubiła zwierzęta,
jak zresztą wszyscy Ludzie Lodu, gdy nie widziała już
innego wyjścia, dotknęła alrauny i wymówiła zaklęcie,
które nie wiadomo skąd jej się wzięło. Po prostu samo
przyszło do głowy, gdy tylko dotknęła korzenia. I natych-
miast cierpienia maciory złagodniały, a po chwili, jedno
po drugim, przyszło na świat dziesięcioro prosiąt.
  Innym razem woda w studni zamarzła tak bardzo, że
w żaden sposób Ingrid nie mogła przebić lodu. Wtedy
najpierw rozejrzała się wokół, czy nikt jej nie widzi,
i położyła alraunę na lodzie, mamrocząc jedno z tych
zaklęć, które aawsze sprawiały, że korzeń ujawniał swoją
moc. Potem zabrała alraunę i pełna ufności poszła po
jeszeze jedno wiadro. Gdy wróciła, lód topniał, a ona
mogła nabrać tyle wody, ile chciała.
  Ale w pozbyciu się dziecka kwiat wisielców pomóc jej
nie chciał.
  Wielokrotnie aż jęczała, bezradna wobec tej istoty,
która w niej rosła i czyniła życie tak niepotrzebnie
trudnym teraz, kiedy powinna być w domu, przy ukocha-
nych rodzicach. Z jej stanu wynikała mimo wszystko
jedna pozytywna rzecz: Obaj właściciele tego dworu na
odludziu, mężczyźni w sile wieku, zostawiali ją w spoko-
ju. Podejrzewała zresztą, że nie musieli oni szukać poza
domem zaspokojenia swoich potrzeb... Żadne z trojga.
To paskudne podejrzenie, ale nie pozbawione podstaw.
  A w końcu, dopóki jej nie zaczepiają, niech sobie robią,
co chcą.
  Miała większe zmartwienia. Co pocznie z dzieckiem po
urodzeniu? Nie udało jej się dotychczas znaleźć od-
powiedniej rodziny, która chciałaby się nim zająć, a na
tym pustkowiu w ogóle ludzi nie spotykała. W tutejszym
dworze nie zostawiłaby go za żadne skarby, nawet o tym
nie pomyślała, zresztą żadne z trojga gospodarzy też nigdy
o tym nie wspomniało. Ale któregoś zimowego dnia
właśnie gospodyni zaczęła z nią rozmowę na ten temat.
  - Co masz zamiar zrobić z dzieckiem, kiedy już je
urodzisz? - zapytała burkliwie. W ogóle nie należała do
rozmownych.
  Ingrid odpowiedziała, czego pragnie najbardziej, i wy-
jaśniła, że musi jak najszybciej wrócić do domu, by zająć
się rodzicami.
  Kobieta skinęła głową.
  - Tak myślałam. I rozmawiałam o tym z naszą siostrą.
W Christiansand.
  - Nie wiedziałam, że państwo macie jeszcze siostrę.
  - Mamy. To dobra kobieta. Przyjmuje do siebie dzieci
z nieprawego łoża, urodzone w tajemnicy, i znajduje dla
nich dobre rodziny. Za pewną zapłatą, rzecz jasna.
  Chociaż Ingrid poczuła bolesne ukłucie na określenie
"z nieprawego łoża", to jednak uznała, że jej sytuacja
zaczyna się wyjaśniać.
  Kobieta wymieniła żądaną sumę, a Ingrid aż się
w głowie zakręciło. Zastanawiała się przez chwilę, w koń-
cu jednak uznała, że da sobie radę. Nawet gdyby miała
głodować przez całą drogę do Grastensholm.
  Gdyby nie była tak zajęta myślą, co zrobić z dzieckiem,
musiałaby chyba zareagować na to, że to ona, matka, ma
płacić. Naturalne jest chyba, że płacą rodzice, którzy biorą
dziecko. Nie miała poza tym pojęcia, że rodzeństwo
dobrze zna stan jej oszczędności.
  - Muszę tylko sama sprawdzić, czy to naprawdę dobry
dom.
  - Mowy nie ma! Eleganckie rodziny, które biorą
dzieci, nie chcą, żeby matka potem przychodziła i żądała
zwrotu dziecka. Jeśli zacznie żałować tego, co zrobiła.
  Ingrid rozumiała to.
  - Ale czy to na pewno są dobre domy?
  - Najlepszy, moja siostra bardzo o to dba.
  Ingrid nie zauważyła, że kobieta mówi "najlepszy"
a nie "najlepsze domy", choć tak powinna brzmieć
poprawna odpowiedź na jej pytanie. Czuła tylko bolesny
skurcz w gardle i musiała wielokrotnie przełykać ślinę.
A przecież nie powinna, teraz, kiedy największy problem
został rozwiązany. Bo mama i ojciec nie mogą się
dowiedzieć, jakie nieszczęście przydarzyło się ich córce,
ona sama zaś w żadnym razie nie chciała wiązać sobie rąk
dzieckiem. Tyle miała przecież rzeczy do zrobienia!
  Pod koniec marca Ingrid urodziła dużego i ładnego,
czarnowłosego chłopca. Nic nie wskazywało na to, by
dziecko było obciążone dziedzictwem Ludzi Lodu. Mimo
wszystko można się było tego spodziewać, skoro i rodzi-
ce, i dziadkowie z obu stron pochodzili z tego rodu.
Szczerze mówiąc zdumiało ją, że chłopiec jest tak ładnie
zbudowany. Ale sprawy mają się chyba właśnie tak, jak
myślała: Jeszcze nigdy nikomu z obciążonych nie urodziło
się również obciążone dziecko.
  Poza tym nie wiedziała ani ona, ani nikt inny w Nor-
wegii, że daleko, daleko stąd, na Syberii, w górskiej
krainie Taran-gai żyje chłopczyk z tego samego pokolenia
co jej syn, ciężko dotknięty dziedzictwem.
  Wiedział o tym jedynie Vendel Grip. A on, z odmrożo-
nymi nogami, wciąż siedział w więzieniu w Archangielsku.
  Gospodyni była przy Ingrid przez cały czas porodu, nie
tyle po to, żeby pomóc, co z babskiej ciekawości. Alraunę
Ingrid ukryła w łóżku, bo nikt nie powinien był jej
widzieć. Poród nie należał do ciężkich, wszystko poszło
szybko i bez kłopotów, choć trudno teraz powiedzieć, czy
to dzięki budowie Ingrid, czy też dzięki zaklęciom nad
korzeniem altauny.
  - Jak go nazwiesz? - dopytywała się kobieta. - Moja
siostra zawsze chrzci te biedactwa, które zabiera.
  Ingrid przyglądała się małej, kwilącej istocie, leżącej
w nogach jej łóżka. Wciąż odnosiła się do niej z niechęcią
i wrogością. Nie chciała mieć z tym stworzeniem do
czynienia. Ale jakieś imię powinna mu nadać.
  Choć za nic by się do tego nie przyznała, od jakiegoś
czasu zastanawiała się nad imieniem dla dziecka.
  - Będzie miał na imię Daniel - oświadczyła dziwnie
drżącym głosem. - Daniel syn Ingrid.
  Nie chciała mieszać w to nazwiska Lind z Ludzi Lodu.
Ci ludzie nigdy nie słyszeli, jak ona się nazywa.
  - Syn Ingrid! - prychnęła kobieta. - Nie można
nazywać dziecka od imienia matki!
  - Dlaczego nie? - powiedziała Ingrid zaczepnie. - Czy
kobiety to nie ludzie?
  - No, ludzie, ale nie tak samo...
  - Nie tak samo wartościowe jak mężczyźni, co? Dania
miała kiedyś króla o imieniu Svend syn Estrid, po swojej
matce, królewskiej córce. Mógł król się tak nazywać, to
może i mój syn!
  W chwili gdy to powiedziała, rumieniec oblał jej
policzki. Mój syn? Naprawdę tak powiedziała?
  Przeklęty smarkaczu, ja ciebie nie chcę, myślała ze
złością, spoglądając na tę malutką, siną z zimna kruszynę,
popłakującą w nogach jej łóżka.
  Trudny start w życie miał ten malec - Daniel syn Ingrid!





        ROZDZIAŁ X


  Skoro tylko stanęła znowu na nogi, a potrzebowała na
to zaledwie kilku dni, dostała adres siostry swoich
gospodarzy w Christiansand i pożegnała się. Z ulgą; do
tego dworu nie chciała już więcej wracać.
  Na odchodnym gospodarze stwierdzili, że skoro wy-
świadczyli jej tak wielką przysługę, że skontaktowali ją
z siostrą w mieście, to nie wypłacą jej nawet tej nędznej
pensji, którą obiecali. Z uporem powtarzali swoje, ale
przynajmniej ona im też nie musiała płacić.
  Mili, nie ma co, myślała Ingrid cierpko, lecz nie
protestowała. Szczerze pragnęła odejść stąd jak najszyb-
ciej. Oczywiście byłoby przyjemnie rzucić jakieś drobne
zaklęcie tym trojgu chytrusom, ale mimo wszystko miała
u nich dach nad głową w ciągu długich miesięcy, więc
niech już będzie jej krzywda.
  O tak, ta zima była dla niej naprawdę długa i ciężka.
Wielokrotnie musiała zaciskać zęby i dusić w sobie chęć
posłużenia się czarami, by się zemścić na swoich potwor-
nie skąpych pracodawcach. Na szczęście zawsze umiała się
opanować. Gdyby została oskarżona o czary, jej już i tak
trudna sytuacja stałaby się niemożliwa do zniesienia.
  Śnieg topniał na dobre, gdy z małym zawiniątkiem
w ramionach wyruszyła konno do Christansand. Konia
udało jej się odebrać. Walczyła o niego z żelazną
konsekwencją, bo jak by bez konia wróciła do domu?
Oczywiście bracia używali go do pracy w gospo-
darstwie i z tym musiała się pogodzić. A gdy od-
chodziła, próbowali go zatrzymać, żeby - jak tłu-
maczyli - oszczędzić jej kłopotu starania się o karmę.
Wtedy jednak Ingrid ostro zaprotestowała. Patrzyła
na nich takim wzrokiem, że nie odważyli się nawet
mruknąć.
  Jadąc trzymała zawiniątko w pewnej odległości od
siebie; nie chciała się za bardzo przyzwyczajać. Chłopczyk
był spokojny, konna jazda chyba go usypiała. Podróżo-
wanie z takim maleńkim dzieckiem było chyba dość
ryzykowne, cóż jednak miała zrobić?
  Daniel syn Ingrid...
  W ciągu pierwszych trzech dni życia twarzyczka
dziecka zaczęła nabierać wyrazu i Ingrid stwierdziła, że
malec dziedziczy rysy obojga rodziców. Na razie, jak to
noworodek, wyglądał dość nijako, ale w przyszłości
będzie przystojnym mężczyzną. Czarnowłosi mężczyźni
z Ludzi Lodu zawsze bywali tacy - bardzo męscy,
pociągający.
  Mam nadzieję, że będzie ci dobrze, myślała. Oczywiście
byłoby przyjemnie widzieć, jak dorastasz, ale to niemoż-
liwe. Pójdziesz do dobrego, bogatego domu, do ludzi
pragnących dziecka, którym los go odmówił. Tacy zawsze
są bardzo czułymi rodzicami.
  Choć właściwie nie chciała zastanawiać się nad przy-
szłością małego zawiniątka, to myśl ta ją uspokajała. Że
dziecko będzie miało dobry dom. Miłych rodziców. Że
urośnie i będzie szczęśliwe.
  Ingrid głęboko wciągnęła powietrze, przypominało to
bolesne westchnienie. Jakoś trudno było jej oddychać.

  Robił się wieczór, gdy dotarła do Christiansand, więc
bezzwłocznie odszukała adres, który dali jej gospodarze.
Nalegali, by koniecznie zaczekała, aż się ściemni, bo sąsiedzi
nie mogą jej widzieć. Są okropnie podejrzliwi i zazdrośni,
ponieważ madame Andersen, tak nazywała się ich siostra,
zarabia sporo pieniędzy na swoich miłosiernych uczynkach.
  Dobrze się zatem stało, że przyjechała do miasta już po
zmroku.
  Dom nie wyglądał zbyt ładnie nawet po ciemku.
Wciśnięty pomiędzy dwa takie same dwupiętrowe bu-
dynki tak samo brudne i krzywe, z tak samo zaśmieconym
obejściem.
  Ingrid pojechała dalej, do małej gospody. Postanowiła
tu odpocząć, nie chciała męczyć konia całonocną podróżą.
Pieniędzy nie miała w nadmiarze, uważała jednak, że po tej
męczącej zimie może sobie pozwolić na małą ekstrawa-
gancję.
  Alraunę powiesiła znowu na szyi.
  Ukryła dziecko na czas rozmowy z gospodarzem
w sprawie pokoju i mie?sca w stajni dla konia, a gdy już
wszystko załatwiła, wymknęła się potajemnie i boczną
uliczką poszła do domu madame Andersen. Nie mogła
korzystać z głównej bramy, musiała wejść na podwórze od
tyłu, gdzie dom nie miał okien.
  Bez trudu odnalazła właściwe drzwi na parterze,
dostała przecież bardzo dokładne wskazówki. Ostrożnie
zastukała w umówiony sposób.
  Drzwi zostały równie ostrożnie uchylone.
  - Jestem Ingrid - szepnęła. - Przychodzę z Nissedal.
  Drzwi uchyliły się trochę szerzej i Ingrid została
gwałtownie wciągnięta do środka.
  W mieszkaniu było ciemno, brudno i potwornie
duszno. Ingrid zrobiło się niedobrze.
  Kiedy kobieta wyciągnęła ręce po dziecko, odruchowo
przytuliła je do siebie i nie oddała. Gdy bowiem tamta
dotknęła zawiniątka, Ingrid poczuła jakiś ruch. Mogła to
być nóżka dziecka, ale Ingrid odniosła wrażenie, że to
alrauna cofnęła się z niechęcią.
  - Czy naprawdę dom, do którego dziecko pójdzie, jest
dobry? - zapytała.
  - Prawdziwy raj - odparła kobieta dziwnie słodkim
głosem. - To małe złotko będzie miało naprawdę dobrze!
Nie musisz się martwić, moja kochana! A teraz się
rozliczymy. Ma być tak, jak wspomniała moja siostra,
prawda?
  - Owszem, zgadzam się.
  Nie wypuszczając dziecka z objęć, Ingrid wyjęła
sakiewkę. Alrauna nie chciała usunąć płodu, myślała
gorączkowo. Alrauna Ludzi Lodu chroni swoich. A może
nie? Kolgrima nie ochroniła. Ale może on przebrał miarę?
Może nie był wart jej ochrony?
  Jednak teraz? Czy alrauna się nie poruszyła?
  Chyba nie.
  Transakcja została dopełniona. Ingrid przytuliła jesz-
cze do siebie na chwilę dziecko i szepnęła:
  - Niech ci, którzy chronią Ludzi Lodu, zawsze będą
z tobą! Tengel Dobry... Sol... wszyscy, którzy nas
wspierają...
  Patem oddała dziecko. Niechętnie, ze ściśniętym gard-
łem. Będzie mu przecież dobrze w życiu. Na pewno!
  Najlepiej jest tak, jak jest.
  Teraz jestem wolna.
  Tylko że czasami wolność można odczuwać jako pustkę.
  Ulkłoniła się i wyszła. Najchętniej zostawiłaby dziecku
alratunę, ale przecież zaraz by mu ją zabrano.
  Piersi jej nabrzmiewały mlekiem, pocieszała się jednak,
że to szybko minie. Chłopiec został nakarmiony po
drodze, był czysty i suchy, gdy go zostawiała. Choć
bardzo tego nie lubiła, pielęgnowała go troskliwie przez te
trzy dni, które wydawały jej się całymi miesiącami. Czy
naprawdę znała Danieia syna Ingrid tylko przez trzy dni?
Niewiarygodne!
  Ale teraz jest wolna!
  Wróciła do gospody i bezzwłocznie poszła spać.
  Dzięki Bogu była taka zmęczona, że natychmiast
zasnęła. Dręczyły ją jednak koszmarne sny. Odzyskała
spokój dopiero gdy wstała i schowała alraunę w najdal-
szym kącie pokoju.

  Z przyzwyczajenia Ingrid obudziła się wcześnie. Mog-
ła być trzecia nad ranem, bo o tej właśnie porze ostatnio
wstawała.
  Nie mogła już zasnąć, po pewnym czasie więc ubrała
się i po kryjomu wyszła do miasta.
  Owionęło ją morskie powietrze i napełniło poczuciem
siły. Powinna także odczuć radość i swobodę, jaką zwykle
daje wiatr od morza, ale jakoś tym razem ją to ominęło.
Czuła się po prostu zgnębiona, co próbowała sobie
tłumaczyć tym, że dręczy ją ból piersi, przepełnionych
pokarmem.
  Jemu będzie dużo lepiej u obcych.
  Christiansand nie jest najsympatyczniejszym miejscem,
stwierdziła po długiej wędrówce bez celu w porze, gdy
miasto budziło się ze snu. Płaskie, kwadratowe, z uliami
prostymi, jakby je najpierw narysowano na papierze. I tak
zresztą było, miasto powstało z woli króla Christiana
Czwartego, który jeździł po swoim rozległym królestwie
i wszędzie gdzie się dało zakładał nowe miasta, by
w przyszłości ludzie go pamiętali. Christiansand powstało
niespełna sto lat temu, lecz budynki już się zaczynały
rozpadać. Zwłaszcza w tej dzielnicy, gdzie mieszkała
madame Andersen.
  Madame Andersen. Na wspomnienie o niej Ingrid
doznawała ukłucia w sercu. Mimo to jej myśli wciąż
wracały do tej kobiety jak czubek języka do bolącego
zęba.
  Interesujacy wydał jej się port, pełen życia i ruchu.
Robotnicy jednak źle sobie tłumaczyli jej obecność na
nabrzeżu i próbowali się z nią umawiać na wieczór, za
kufel piwa, a może i kilka miedziaków na dodatek. Ingrid
w milezeniu przełknęła upokorzenie i poszła sobie, nawet
nie rzuciła w ich stronę żadnego przekleństwa. Nie
chciała, by stróże porządku dowiedzieli się o jej zdolnoś-
ciach.
  W drodze do gospody zatrzymała się nagle, bo usłysza-
ła coś jakby płacz. Zdławiony, rozpaczliwy płacz na
cmentarzu przed kościołem.
  Ingrid weszła przez bramę. Pod murem siedziała
dziewczyna w jej wieku, może trochę młodsza, i szlochała
rozdzierająco.
  - Ależ, moja kochana! - Ingrid ukucnęła obok nie-
znajomej. - Co cię tak martwi?
  Dziewczyna spojrzała na nią, próbowała zdławić płacz,
ale bez powodzenia.
  - Posłuchaj - rzekła Ingrid. - Ja też nie jestem dzisiaj
w promiennym nastroju. Może spróbujemy jakoś na-
wzajem się pocieszyć? Czasami wysłuchanie, jakie zmart-
wienia mają inni, pomaga.
  - Mnie już nic nie może pomóc - szlochała dziewczyna.
- Jestem potępiona. Skazana na wieczne męki w najgłęb-
szych czeluściach piekieł. Ale nie to jest najgorsze!
  - A co może być jeszcze gorszego? - zastanawiała się
Ingrid, nieco rozbawiona. Jej myśl o mękach piekielnych
nigdy specjalnie nie przerażała.
  - Ja... - zaczęła dziewczyna. - Nie, nie mogę tego
powiedzieć, to zbyt okrutne! Takie smutne, takie smutne!
  I znowu popłynęły rzęsiste łzy.
  Ingrid odkryła jednak kilka plam na jej ubraniu, które
z pewnością nie pochodziły od łez.
  - Ależ, dziewczyno - powiedziała poważnie. - Ty
niedawno urodziłaś dziecko!
  Tamta natychmiast przestała płakać i patrzyła na Ingrid
zdumiona.
  - Skąd wiesz? - Potem spojrzała na swoje piersi. - Oj
- szepnęła zawstydzona.
  Ingrid skinęła głową.
  - A teraz spójrz na mnie. Jestem w dokładnie tej
samej sytuacji jak ty.
  - Ty? - zapytała tamta, wytrzeszczając oczy. - O, nie!
Nie w takiej jak ja, bo ja zabiłam moje dziecko!
  Chwilę trwało, zanim Ingrid była znowu w stanie
mówić. Zbyt wiele myśli kłębiło się jej w głowie. W końcu
rzekła:
  - Nie mogę cię osądzać, ponieważ sama byłam zdolna
zrobić to samo... przez krótki czas, zanim synek się urodził.
Ale znalazłam wyjśeie, rozwiązanie dobre i dla mnie, i dla
niego. Ale nie możesz mi opowiedzieć, co się stało?
  - Ja nie chciałam - łkała dziewczyna z głową wtuloną
w ramię Ingrid.
  Ingrid była rada, że w pobliżu nie ma ludzi. To nie są
sprawy przeznaczone dla obcych uszu.
  - Dobrze wiem, że nie chciałaś tego - pocieszała
dziewczynę. - Ale człowiek może być tak strasznie
zrozpaczony, prawda? Miłość na tym świecie jest najwięk-
szym grzechem.
  No, no, pomyślała zaraz potem. Ja chyba nie powin-
nam mówić takich rzeczy. Nie kochałam Dana ani on nie
kochał mnie.
  Wyglądało jednak na to, że dziewczynie jej słowa
przyniosły pociechę. Była nieduża i łagodna, włosy
krótkie jak u małej dziewczynki, ubrana bardzo skromnie,
sprawiała miłe wrażenie. Gdyby tylko nie była taka
zapłakana.
  - Jak ci na imię?
  - Stine.
  - A mnie Ingrid. No to opowiadaj!
  Niewiele jej pomogę w tym nieszczęściu, tysiąc razy
gorszym od mojego, ale człowiekowi robi się lżej, jeżeli
podzieli się z kimś swoim zmartwieniem.
  - Poszłam z moją nowo narodzoną dziewczynką do
pewnej kobiety. Myślałam, że u innych ludzi będzie jej
dobrze. I zapłaciłam za to, oddałam wszystko, co miałam.
  Ingrid zamarła.
  - Ile jej zapłaciłaś?
  Stine wymieniła sumę, mniej więcej dziesiątą część
tego, co dała Ingrid.
  - Jak się ta kobieta nazywa?
  - Nie wiem. Do niej wolno chodzić tylko wieczorem,
było bardzo ciemno, ale to jest tam, patrz, tam, gdzie stoją
te stare domy.
  Ingrid oddychała ciężko.
  - Słyszałaś tam może płacz jakiegoś dziecka?
  Dziewczyna spojrzała na nią.
  - Słyszałam. W drugim pokoju kwiliło dziecko.
  Daniel prawie nie płacze, on kwili.
  - To chyba mój synek - powiedziała Ingrid, a oczy
dziewczyny zrobiły się ogromne. - Ja też tam byłam,
Stine. Wcześniej, zaraz po zmierzchu. Ale czy ty zabrałaś
dziecko z powrotem?
  - Nie! Ach, gdybym je zabrała! Ale dzisiaj rano
słyszałam na rynku rozmowę kilku kobiet. To tu niedale-
ko, wiesz. One wciąż spoglądały na tamte domy i szeptały
o kimś, nie wiem, usłyszałam tylko słowa: fabrykantka
aniołków!
  Stine wybuchnęła znowu niepohamowanym płaczem.
  - Fabrykantka aniołków? - zapytała Ingrid zmart-
wiałymi wargami. - Co chcesz przez to powiedzieć?
  - Nigdy o tym nie słyszałaś? To są takie kobiety, co
biorą dzieci i posyłają je do nieba. Nie wiedziałam, że ona
jest taka.
  Ingrid siedziała sztywna z przerażenia. Na długą chwilę
przestała oddychać, widziała przed sobą maleńką twa-
rzyczkę, niewiele większą od jej dłoni, i nieporadnie
wymachujące rączki.
  Zareagowała gwałtownym wybuchem energii.
  - Chodź! Chodź, musimy spróbować. Może one
jeszcze żyją, twoja mała dziewczynka i mój Daniel.
A jeżeli nie... Och, to niemożliwe! Muszą, muszą żyć,
a jak nie, to ta baba będzie miała do czynienia
z Ludźmi Lodu! "Prawdziwy raj!" No tak, rzeczywi-
ście raj!
  Pomogła Stine wstać. Tamta przerażona przemianą,
jaka dokonała się w Ingrid, jej błyszczącymi kocimi
oczyma, miotającymi zimne błyskawice, jej miedzianymi
włosami roziskrzonymi w słońcu, jąkała:
  - Ale nie możemy... Ona nas nigdy nie wpuści.
  To prawda. Ale Ingrid Lind z Ludzi Lodu nie bała się,
gdy chodziło o sprawy naprawdę ważne. A teraz chodziło
o życie Daniela. O Daniela! O Boże, mały, niewinny
Daniel, dla którego chciała tak dobrze!
  Pobiegły wąskimi uliczkami, Stine potykała się, wy-
straszona, wstrząśnięta, nie będąca w stanie stawiać
oporu. Zresztą nie chciała.
  Nareszcie na rogu ulicy Ingrid dostrzegła dwóch
posterunkowych. Nie mieli mundurów, lecz z daleka
widziała odznaki policyjne. Bez wahania podeszła do nich,
ciągnąc Stine za rękę.
  Obaj mężczyźni przyglądali im się podejrzliwie, ale
wspaniała uroda Ingrid sprawiła, że zwrócili się do nich
z zainteresowaniem. Mężczyźni zawsze się tak zachowują,
pomyślała zirytowana. Zawsze pojawia się w ich oczach
jakiś błysk.
  - Przepraszam, ale czy moglibyście nam pomóc, i to
natychmiast? - rzekła pospiesznie. - Tu chodzi o życie
dwojga małych istot, więc nie mam czasu opowiadać
wszystkiego szczegółowo. Stine i ja urodziłyśmy niedaw-
no nieślubne dzieci, ale nie chciałyśmy ich zabijać. Dlatego
wczoraj wieczorem każda z nas oddała swoje dziecko
pewnej kobiecie, ale nam się wydaje, że to jest fabrykantka
aniołków. Stine słyszała to dziś rano na rynku, a potem ja
ją znalazłam zapłakaną niedaleko kościoła. Przedtem się
nie znałyśmy. Obie byłyśmy przekonane, że ta kobieta
znajdzie dzieciom dobry dom u bezdzietnych rodziców.
  Ostatnie zdanie musiało brzmieć chyba dość paradok-
salnie, ale nie miała czasu na prostowanie. Obaj mężczyźni
zmarszczyli brwi.
  - Poczekaj no - powiedział jeden z nich. - Słyszałaś,
że ktoś nazwał tę kobietę fabrykantką aniołków. Kto to
był?
  - Ja nie wiem - odparła Stine zrozpaczona. - Ktoś na
rynku.
  - Hmm - zastanawiał się posterunkowy.
  - Musimy się spieszyć - popędzała Ingrid nerwowo.
- Może dzieci jeszcze żyją!
  - I ty w to wierzysz? Skoro to jest fabrykantka
aniołków, to załatwiła się z nimi szybko. Jak mówicie, że
ona się nazywa?
  - Madame Andersen.
  - A, ona! - zawołał drugi z policjantów i ruszył
pospiesznie w stronę domów. - Zawsze się zastanawialiś-
my, skąd wzięła pieniądze na kupno całej kamienicy.
Chodźcie szybko! Złapiemy tę babę! Ale nie spodziewajcie
się, że odnajdziecie swoje dzieci!
  Ingrid strasznie się bała, że policjant ma rację. Stine
zaczęła znowu płakać, ale biegła razem ze wszystkimi
w stronę domu madame Andersen.
  - Otwierać! Rozkazuję w imieniu prawa! - zawołał
jeden z policjantów, dobijając się do drzwi. Sąsiedzi
zaczęli wysuwać głowy ze swoich mieszkań, ale natych-
miast znowu je chowali. Zostawiali jednak w drzwiach
wąskie szparki. Nie chcieli się mieszać w policyjne sprawy,
ale dobrze było wiedzieć, czy ta baba Andersen dostanie
wreszcie za swoje. Za te wszystkie kobiety, pociągające
nosami, które wieczorami składały jej potajemne wizyty!
  Z mieszkania dochodziły jakieś dziwne dźwięki.
  Wszyscy nasłuchiwali przy drzwiach.
  - Mam wrażenie, że ona jest chora - powiedziała
Ingrid.
  - Chyba tak - zgodził się policjant. - Będziemy musieli
wyważyć drzwi.
  - Myślisz, że powinniśmy? - miał wątpliwości ten
drugi. Widać bardziej się przejmował nakazami prawa niż
zasadą miłości bliźniego.
  - Tu chodzi o życie - wyjaśnił tamten życzliwy.
- I wcale nie mam na myśli madame Andersen!
  Jego kolega posłał obu młodym kobietom spojrzenie,
świadczące o tym, co on myśli o ludziach działających
nieroztropnie. Może miał zamiar je aresztować zamiast tej
staruchy? Za to, że sprowadzają na świat niechciane dzieci.
  Jakkolwiek było, pomógł koledze sforsować drzwi
i obaj wpadli do mieszkania. Młode matki poszły za nimi,
Ingrid z gardłem ściśniętym ze strachu, co tam znajdą.
  Znaleźli madame Andersen leżącą na szerokim, po-
krytym łachmanami łóżku. Twarz miała siną, prawie
niebieską i desperacko walczyła o odrobinę powietrza,
przyciskając ręce do gardła i piersi, jakby chciała wyrwać
coś, co ją dusiło.
  - Ona jest chora - powiedział życzliwszy z policjan-
tów.
  Madame Andrsen zdołała wykrztusić kilka słów.
  - Zabierzcie to, zabierzecie to - charczała.
  O Boże, to alrauna, pomyślała Ingrid, patrząc, jak
kobieta zmaga się z czymś, czego nie było widać. Podeszła
do starej i pochyliwszy się tak, by inni nie mogli widzieć,
co robi, położyła dłoń na jej mostku i wymamrotała coś
pod nosem.
  Madame Andersen odetchnęła głęboko z ogromną
ulgą.
  - Boże, czułam się tak, jakby próbował mnie udusić
wielki pająk! Leżę tu tak od wczoraj wieczorem, nawet nie
mogłam zawołać o pomoc.
  Usiadła na łóżku i dopiero teraz zorientowała się, kto
to przyszedł do niej z wizytą.
  - Co? Co wy tu robicie, dziewczęta? Policja was
złapała? Dlaczego przyszłyście do mnie?
  Pod koniec jej głos przemienił się w piskliwy krzyk.
  Zanim ktokolwiek zdążył otworzyć usta, zaczęła wrze-
szczeć znowu z szybkością trzystu słów na minutę:
  - Niewdzięcznice, oto kim one są, tyle tylko mogę
wam powiedzieć, moi panowie! Pomagam tym latawicom
umieścić ich bękarty w dobrych domach, prawie za
darmo, nie myślę o sobie, a one mnie tu nachodzą
z przedstawicielami prawa, dręczą mnie i...
  - Wydaje mi się, że wptost przeciwnie, jedna z tych
dziewcząt dopiero co uratowała pani życie - rzekł jeden
z policjantów jowialnie.
  - Tak, ale jak ona to zrobiła! - wrzasnęła stara. - Za
pomocą czarów, moi panowie! Odczyniała nade mną
jakieś hokus-pokus!
  Ingrid zaczęła się niecierpliwić.
  - Nie mamy czasu na głupstwa. Baba cierpiała na
paraliż duszy, spowodowany wyrzutami sumienia. Co
zrobiłaś z naszymi dziećmi? - zwróciła się do starej głosem
drżącym z niepokoju.
  - Z dziećmi? - zdziwiła się madame Andersen z roz-
bieganym wzrokiem. - Już je oddałam. Umówieni ludzie
przyszli wieczorem i zabrali je.
  Wtedy Ingrid zapomniała o wszelkiej ostrożności.
Jednym kolanem oparła się o łóżko, drugie wbiła w bołe
starej i mocno naciskając, wysyczała:
  - To nieprawda.
  Jej oczy nigdy chyba nie były takie błyszczące, takie
straszne.
  - Powiedz zaraz, gdzie one są, ty piekielna babo, bo jak
nie, to cię...
  Na szczęście opanowała się, zanim zdążyła wypowie-
dzieć: "przemienię w koński nawóz na drodze".
  - No właśnie - poparł ją policjant. - Mów zaraz, gdzie
są dzieci!
  - Nic im nie zrobiłam, przysięgam! Mogę przysiąc na
Biblię i na Boga.
  Wyglądało na to, że nie kłamie.
  - Poszukamy - oświadczyli policjanci.
  Wszyscy zerwali się z miejsc.
  - Nie, teraz sobie przypominam. Właśnie miałam je
ładnie ubrać, kiedy napadły mnie dławiące bóle, a teraz
dzieci zniknęły. Ktoś je ukradł!
  Ze schodów dobiegło ich wołanie sąsiadki:
  - Szukajcie w chlewiku!
  Zanim zdążyła skończyć, już Ingrid, Stine i jeden
policjant wybiegli na podwórze. Drugi został, by pil-
nować starej, która miotala straszliwe wyzwiska.
  Nietrudno było znaleźć właściwy chlewik. Na podwórzu
nieoczekiwanie pojawili się sąsiedzi starej, gotowi działać.
  Już z daleka Ingrid słyszała płacz noworodka.
  - Przynajmniej jedno z dzieci żyje - krzyczała roz-
gorączkowana. - Stine, słyszysz? Jedno z nich żyje!
  Dziewczyna drżała na całym ciele.
  - Nie wiemy, czy stara nie miała ich tam więcej.
  Policjant zdążył zerwać kłódkę, a gdy otworzył drzwi
na oścież, natychmiast odskoczył do tyłu.
  - O, do diabła, ale smród!
  - A, to stąd tak śmierdzi! - zawolała jedna z sąsiadek.
- A my myśleliśmy, że gdzieś leży zdechły kot!
  Ingrid wpadła do środka. Pod ścianą zobaczyła długą
ławę, a na niej poruszającego się zsiniałego z zimna
noworodka, bez ubrania, z gołą główką.
  - Czy to twoja córeczka, Stine? - zapytała, a serce
w niej zamierało, bo dziecko było tylko jedno.
  Stine podbiegła i chwyciła maleństwo w objęcia.
  - To ona, to moje dziecko - szlochała. - Teraz już
nigdy nie zostawię, nigdy, nigdy.
  - "Ładnie ubrać" - powtarzał jeden z policjantów.
- No, dostaniesz ty za to. - Przesunął jakieś narzędzie,
którego nie chciał pokazać Ingrid. - To najgorsze, co
w życiu widziałem.
  Ingrid była bliska załamania.
  - Daniel, gdzie jest mój Daniel? - szeptała, biegała
z kąta w kąt. Nie była w stanie się skupić i szukać
spokojniej. - Gdzie jest mój mały Daniel?
  Były to najbardziej przerażające chwile w jej życiu.
Strach potęgowały wyrzuty sumienia, poczucie winy
z powodu własnej głupoty, bezmyślności i egoizmu.
  - To chyba nie jest to, czego szukasz? - spokojnie
powiedział jeden z policjantów, podnosząc w górę zawi-
niątko, które znalazł w kącie.
  W śmiertelnym strachu, rozdygotanymi rękami wzięła
tobołek. W tej samej chwili spod szmat wydobyło się
żałosne kwilenie Daniela.
  Ingrid jęknęła. Poczuła, że zaraz straci przytomność.
W największym pośpiechu oddała dziecko policjantowi.
  - Niech go pan weźmie. Ja... ja...
  Opadła na jakieś worki i ukryła twarz w dłoniach.
  - Tak, to ciężkie przeżycie - rzekł policjant współ-
czująco. - Czy to jego ubranko?
  Podniosła głowę.
  - Nie, nie znam tych szmat!
  - Hm. Wydaje mi się, że panienka siedzi na worku
pełnym dziecinnych ubranek, które madame zamieniała na
"ładne", takie jak te śmierdzące szmaty. A teraz, moje
panie, trzeba wyjść na świeże powietrze razem z dziećmi.
Tu są rzeczy niekoniecznie pneznaczone dla waszych oczu.
  Wyszły szybko. Nawet nie próbowały dowiadywać się
niczego więcej.
  Na podwórzu usiadły na ławce, którą im podsunęli
sąsiedzi. I zaczęły oglądać dzieci.
  - Są sine z zimna - powiedziała Ingrid. - Ale zaraz je
ogrzejemy.
  Sąsiedzi byli chętni do pomocy. Zaprosili je do
mieszkania i znaleźli ubranka dIa dzieci.
  Gdy Ingrid karmiła wygłodzonego Daniela, słyszeli
rozpaczliwe krzyki madame Andersen, którą policjanci
zabierali ze sobą.
  Ingrid patrzyła na małą czarną główkę i mocno
przytulała chłopczyka do siebie. Potem odszukała ukrytą
pad bluzką alraunę, pogłaskała ją i szepnęła:
  - Dzięki ci - szepnęła. - Dzięki za pomoc!





        ROZDZIAŁ XI


  - Nigdy więcej nie zostawię mojej małej dziewczynki
- pawiedziała Stine, gdy dzieci spały już w pokoju,
W którym gospodarz na życzenie Ingrid rozpalił ogień.
- Ale gdzie my się podziejemy? Czy mam się razem z nią
utopić? Innego wyjścia nie widzę.
  Siedziała skulona, drobna i wynędzniała, w sukience,
która przypominała bardziej worek niż ubranie. Butów
nie miała w ogóle; stopy owinęła gałganami.
  Ingrid nie słuchała.
  - Ja wracam do domu - powiedziała, a w jej oczach
widać było zdecydowanie. - Mama i ojciec są tacy dobrzy,
oni na pewno zrozumieją. Nie chciałabym tylko sprowa-
dzać na nich tej pogardy, jaką ludzie okazują dzieciom
z nieprawego związku. Ale z Danielem już się nigdy nie
rozłączymy. Nigdy! Taką krzywdę mu wyrządziłam!
  - Nie zrobiłaś mu żadnej krzywdy. Chciałaś mu tylko
zapewnić dobry dom.
  Ingrid skrzywiła się.
  - Ale przedtem, Stine. Przedtem! Mam na myśli to, co
do niego czułam. Nie chciałam go. Tego małego robacz-
ka, który tu leży... Nie chciałam go widzieć, nie chciałam
nawet wiedzieć, jak wygląda. Czy można coś takiego
wybaczyć?
  - Owszem, można - powiedziała Stine spokojnie.
- I nie jesteś pierwsza, której się to przytrafiło.
  - Tak, masz rację - przytaknęła Ingrid. - Według prawa
mężczyzna może się wyrzec niechcianego dziecka. Matka
według prawa, musi je kochać i zajmować się nim, jescze
zanim dziecko przyjdzie na świat. W przeciwnym razie
będzie uznana za kobietę złą, którą można ukamienować.
  I nagle uświadomiła sobie, co powiedziała Stine.
  - Co ty mówisz? Przecież nie możesz nawet myśleć
o tym, żeby się utopić, oszalałaś?
  Stine zaczęła cicho płakać.
  - A co mam zrobić? Moi rodzice nie żyją, a rodzeństwo
wyrzuciło mnie z domu, kiedy się okazało, że będę miała
dziecko. Ojciec mojej córeczki jest żonaty. Zgwałcił mnie,
a potem się wszystkiego wyparł. Próbował mnie zabić.
Nie mam ani szylinga. Żadnej pracy też nie dostanę: panna
z bękanem... Jeśli jutro będg miała co zjeść, to i tak będzie
bardzo dobrze. Na później nie mam już naprawdę nic.
  Nagle Ingrid zrozumiała, jak bardzo jest uprzywilejo-
wana.
  - Nie nazywaj małej bękartem, Stine! Nie wolno tak
mówić. A w ogóle to jak zamierzasz dać jej na imię?
  - Miałabym ochotę nazwać ją Ingrid - powiedziała,
spoglądając z powagą na swoją towarzyszkę.
  Ingrid drgnęła.
  - Dziękuję ci za uprzejmość, ale chyba nie powinnaś
tego robić. Ja naprawdę nie mam nic ze świętej.
  - Nie wierzę, że jesteś rozwiązła - stanowczo zaprotes-
towała Stine.
  - Nie, oczywiście, że nie, ale mam wiele innych wad...
  - W takim razie dam jej na imig Ingela. To szwedzkie
imię, a może fiskie, nie wiem.
  - Jest to w każdym razie bardzo ładne imię. Ale, Stine,
posłuchaj mnie. Wcale nie jesteśmy takie biedne, jak
myślisz. Powiedziałam temu uprzejmemu policjantowi,
że obie zapłaciłyśmy fabrykantce aniołków za jej "u-
sługi", Znaleźli te pieniądze i oddali mi. Proszę bardzo, tu
jest twoja część. A ja mam znacznie więcej. Myślałam, że
będę musiała ssać palce w drodze do domu, ale okazuje się,
że nic takiego nam nie grozi.
  Stine przyjęła swoją nędzną sumkę tak, jakby to była
fortuna, a potem popatrzyła na Ingrid i szepnęła:
  - Powiedziałaś "nam". Tylko że ja nie mam domu, do
którego mogłabym wrócić.
  - Ale ja mam - rzekła Ingrid spokojnie. - My, Ludzie
Lodu, znani jesteśmy z tego, że zabieramy ze sobą
bezdomne i nieszczęśliwe istoty. Nikt nie będzie za-
skoczony, kiedy wrócę do domu razem z tobą.
  - Ale ja nie mogę...
  - Możesz chyba pracować na swoje utrzymanie i nie-
wielką pensję? W takim razie dostaniesz pracę. Będę
mogła mieć przy sobie dziecko i nikt ci z tego powodu
złego słowa nie powie.
  - Och! - tyle tylko zdołała Stine wykrztusić. Była
zachwycona.
  - Ale dla wszelkiej pewności najpierw napiszę do
domu list. Poczta nie działa może najsprawniej, ale i tak
list dojdzie przed nami. Uważam, że będzie lepiej, jeśli
rodzice zostaną uprzedzeni o wszystkim, prawda?
  Stine była tego samego zdania.
  Zatem Ingrid zakupiła papier, pożyczyła pióro
i w świetle kaganka zabrała się do pisania. Stine siediała
obok i przyglądała jej się z podziwem.
  - Posłuchaj, co napisałam - rzekła po chwili Ingrid.
  Najdroższa Mamo i Ojcze ! Wiem, że Was teraz zmartwię,
ale mimo to bardzo się cieszę. Czy pozwolicie mi wrócić do domu?
Z malutkim synkiem, który nazywa się Daniel syn Ingrid?
Mogłabym powiedzieć, że jego ojcem jert Thor Egil, ale to
nieprawda...
  I tu opowiedziała w skrócie całą historię o Danie
i Ulvhedinie, o nocy po wypiciu czarodziejskiego napoju,
a także o Thorze Egilu, który został zamordowany przed
ich ślubem. O tym, że zataiła wszystko przed rodzicami,
żeby ich oszczędzić, lecz także dla własnej wygody,
o ciężkim życiu we dworze, o Danielu i fabrykantce
aniołków, i o tym, jak spotkała Stine i jak obie zdołały
uratować dzieci od śmierci. I że teraz obie chcą być ze
swoimi maleństwami, ale Stine nie ma się gdzie podziać.
Czy mogłaby także przyjechać do Grastensholm? Chętnie
będzie pracować w gospodarstwie, byle tylko mogła mieć
przy sobie swoją córeczkę.
  Jeśli Alv i Berit życzą sobie powrotu Ingrid i jej
bliskich, to niech z łaski swojej wywieszą proporczyk na
wieżyczce domu w Grastensholm i niech tam wisi, dopóki
one nie przyjadą, pisała Ingrid. Gdyby proporczyka nie
było, to będzie znaczyć, że rodzice jej sobie nie życzą,
a wtedy ona odejdzie. Ona i Stine powinny dotrzeć do
domu za jakieś dwa, trzy tygodnie.
  I prosiła jeszcze, by rodzice nie mówili nic o dziecku
Danowi. Jest pewnie szczęśliwy z Madeleine, więc Ingrid
nie chciałaby niszczyć ich szczęścia. Poza tym nie żywi
żadnych takich uczuć do Dana. To wszystko było nie-
szczęśliwym wypadkiem, chociaż rezultat jest wspaniały.
Poczekajcie tylko - pisała Ingrid. - Niedługo zobaczycie, jaki
piękny jest Wasz wnuk!
  List został wysłany.
  Młode matki musiały poddać się jeszcze jednemu
przesłuchaniu w sprawie fabrykantki aniołków. Okazało
się, że całe miasto jest wzburzone, a Ingrid i Stine
traktowane są przez wszystkich jak bohaterki. Nie musia-
ły słuchać żadnych szyderczych słów z powodu ich
"grzechu", wszyscy natomiast chcieli oglądać dzieci. Był
to dość nieoczekiwany finał całej sprawy, ale tym bardziej
przyjemny!
  W końcu opuściły Christiansand. Dzieci zostały dobrze
wyposażone przez życzliwych ludzi, a uprzejmy policjant
pomógł im kupić tanią furkę, bo przecież nie mogły
dwie, z dwojgiem dzieci i wszystkimi pakunkami siedzieć
na jednym koniu.


  Po drodze dokonały odkrycia: Norwegia była w stanie
wojny. Ingrid powinna była wiedzieć o tym już dawno, ale
miała pod dostatkiem własnych zmartwień, a poza tym nigdy
nie przejmowała się zbytnio wielką polityką. Teraz jednak
widziały, co się dzieje. Wszędzie nędza, głód, pełno
żołnierzy, którzy na tę wojnę zgłosili się sami albo zostali
wysłani wbrew swojej woli. Wszystko za sprawą energicznego
go króla Szwedów, który po nieudanej wojnie z Rosjanami
teraz zwrócił się przeciwko Norwegom, to znaczy przeciwko
Duńczykom, którzy byli przecież głównymi władcami kraju.
  Spotykani po drodze ofcerowie chcieli rekwirować ich
konia i wóz. Zdarzyło się to nie raz i nie dwa, bo koń był
pięknym wierzchowcem i wojsko miałoby z niego pożytek.
Później jednak ci oficerowie pojąć nie mogli, co to się stało,
bo choć konia rekwirowali, to żaden go nie dostał.
Niejasno przypominali sobie dwoje kocich, żółtych oczu,
które w jakiś dziwny sposób wypełniały sobą cały świat,
a ktoś z daleka mamrotał jakieś słowa, po czym wszystko
znikało, a oni zostawali sami na drodze - bez ekwipażu.
Ten ginął gdzieś w oddali, za drzewami albo za wzgórzem.
  Stine także nie pojmowała, co się dzieje, dlaczego ci
groźni mężczyźni nagle łagodnieją i bez słowa patrzą, jak
Ingrid zacina konia i spokojnie odjeżdża. Od czasu do
czasu Stine spoglądała na swoją towarzyszkę podróży
z lękiem. Ale Ingrid była miła i tak przyjemnie się z nią
rozmawiało. Zawsze skora do śmiechu. A jaka musiała
być bogata! Na noc zatrzymywały się po gospodach,
a wtedy Ingrid przedstawiała je obie jako wdowy wojen-
ne, to znaczy ich mężowie jeszcze żyją, wyjaśniała, ale są
na wojnie, więc one z dziećmi chcą się schronić u kuzy-
nów. To niebezpieczne dla młodych kobiet mieszkać
w mężowskich majątkach, gdy szaleje wojna. Ingrid
nieustannie dowodziła, że nawet największą katastrofę
można wykorzystać dla swoich celów.
  Stine, przyodziana przez życzliwe mieszkanki Chris-
tiansand, mogła teraz uchodzić za żonę bogatego chłopa.
Ingrid natomiast zawsze miała klasę i poczucie własnej
godności, ponadto te oczy, świadczące o inteligencji,
a w razie potrzeby paraliżujące przeciwnika magią...
  Wiosna powoli przechodziła w lato, kiedy nareszcie
dotarły do Grastensholm. Mała córeczka Stine miała
uporczywy katar i chrypę, więc Ingrid, która przecież nie
posiadała żadnych uzdrowicielskich zdolności Ludzi Lo-
du, wieczorami, kiedy Stine już spała, kładła na chudziut-
kim ciałku Ingeli alraunę i coś do niej szeptała. Czy to
dzięki temu, trudno powiedzieć, ale zaziębienie minęło
i mała była prawie całkiem zdrowa.
  Ostatni zagajnik...
  - Popatrz! - zawołała Ingrid radośnie. - Spójrz,
proporczyk na wieży! Zapraszają nas!
  Jakby miała co do tego jakieś wątpliwości!
  Na myśl o ukochanych rodzicach, którym przyczyniła
tyle zmartwień, musiała ukradkiem wycierać łzy. A gdy
podeszła bliżej, stwierdziła, że na białym proporczyku
widnieje niebieski napis.
  - Witajcie! - odczytała na głos.
  Nie: Witaj, skierowane do jednej osoby, ale, witajcie.
Wszyscy.
  - Zostaliśmy zaproszeni, wszyscy czworo. Plus koń,
oczywiście. Cztery osoby i jedna osobistość - śmiała się
Ingrid.
  Nagle ogarnął ją lęk. Nie dostała przecież z domu
żadnego listu, bo sama tak zadecydowała. Jak się teraz
mają jej ukochani? Matka, która była taka chora?
  Poczuła skurcz żołądka.
  Na dziedzińcu stał ojciec i wszyscy służący, gotowi ich
witać. Ojciec, najdroższy ojciec, jak dobrze znowu go
zobaczyć! Był bardziej mizerny, niż kiedy się żegnali. Ale
matka? Gdzie matka?
  W tej samej chwili Berit ukazała się na schodach.
Lekko zgarbiona, z ciepłym szalem na ramionach, bo
powietrze było chłodne, ale chodzi!
  Ingrid poczuła, że wielki kamień spadł jej z serca.
Matka jest zdrowa!
  No, powiedzmy... Blada, sprawia wrażenie zmęczonej
i jakby zmarzniętej. Ale jest!
  Po przejmujących powitaniach, uściskach, zachwytu
nad maleńkim Danielem, i oczywiście także nad Ingelą,
mogli nareszcie zasiąść wszyscy w dużym salonie i poroz-
mawiać.
  - Jak cudownie widzieć mamę znowu zdrową - wes-
tchnęła Ingrid.
  Alv odpowiedział:
  - Tak, to zasługa Ulvhedina. Zaczął używać medykamen-
tów ze skarbu i przychodził do Berit niemal każdego dnia.
Najpierw mało co wiedział o leczeniu, ale bardzo dokładnie
studiował stare przepisy, a przecież wiesz, on ma ten
niezwykły dar Ludzi Lodu, jego ręce przynoszą ulgę chorym.
Jeśli czasami stosował jakieś nieortodoksyjne środki,
patrzyliśmy na to przez palce, bo dokonywał cudów. Wiesz,
od Bożego Narodzenia Berit już nie pluje krwią! To jest...
  Widząc przerażenie na twarzy Ingrid zamilkł. Zapom-
niał, że nigdy jej nie mówili o krwi. Z trudem ją uspokoił.
  Wieczorem przyszedł Ulvhedin z całą rodziną. Wcześ-
niej uzgodniono, że dla wszystkich ludzi z zewnątrz
Daniel ma być owocem krótkiego małżeństwa Ingrid,
Stine zaś przedstawiać się będzie jako wdowę po żołnie-
rzu. Była co prawda bardzo młoda, ale zdarza się przecież,
że nawet takie młode dziewczyny wychodzą za mąż...
  Ulvhedin na widok Daniela posłał Ingrid pospieszne,
wymowne spojrzenie, na co ona odpowiedziała ciężkim
westchnieniem.
  - Tak, masz rację. Ojcze, wiedziałam, że to oszustwo
nigdy się nie uda.
  - To moja wina - oświadczył Ulvhedin krótko.
- Byłem tak oszołomiony proszkami, że nie zauważyłem,
na co się zanosi.
  - Jeżeli to naprawdę twoja wina, to muszę ci po-
dziękować - odparła Ingrid przekornie. - Bo teraz za nic
na świecie nie oddałabym Daniela.
  Ulvhedin uśmiechnął się tajemniczo.
  - Jak rozumiem, także jego ogarniasz swoją bez-
graniczną miłością. W takim razie chłopiec jest bez-
pieczny. Nikt nie potrafi kochać swoich najbliższych
tak jak Ingrid. Jedyne, co mnie zaskakuje, to to,
że nie znalazłaś jeszcze mężczyzny, którego mogłabyś
kochać.
  Jon wtrącił nieśmiało:
  - Czy nie na tym właśnie polegała tragedia Sol? Że nie
potrafiła kochać ziemskiego mężczyzny?
  Ulvhedin wyjaśnił synowi ostrym tonem:
  - Sol była zupełnie innym typem niż Ingrid. Sol była
jak zauroczona postacią Szatana. Ingrid nie wykazuje
takich skłonności.
  - Nie, oczywiście, że nie! - potwierdziła Ingrid
pospiesznie. - I myślę, że nauczyłabym się kochać Thora
Egila, gdyby nam było dane więcej czasu.
  - Ale Dana nie? - zapytał Ulvhedin.
  - Absolutnie nie! On jest wspaniały jako partner do
naukowych dyskusji. Ale na tym się kończy.
  - Dobrze o tym wiedzieć - oświadczył Alv, a pozostali
kiwali głowami na znak, że myślą podobnie.
  Ingrid popatrzyła po najbliższych i rzekła stanowczo:
  - Ale prawdy nie będziemy rozpowiadać, dobrze? To
się nie powinno przedostać do publicznej wiadomości.
Plotki pełzają jak żmije w trawie. Mały Daniel będzie się
nazywał Daniel syn Ingrid Lind z Ludzi Lodu, a ja chcę
pozostać samotną matką. Będę mogła chodzić z pod-
niesionym czołem.
  I tak zostało.
  Ingrid wkrótce zorientowała się, że mimo starań
Ulvhedina choroba nie opuściła rodziców. Ulvhedin
zdołał ją stłumić, trzymał ją w szachu, lecz całkiem
wykorzenić jej nie potrafił. Suchoty szerzyły się teraz po
całym kraju niczym dżuma. Choroba rozwijała się wolno,
ale bezlitośnie, wyniszczająco. Tylko niewiele rodzin było
od niej całkowicie wolnych.
  Irugrid dosłownie zakasała rękawy i wzięła się za
pracę, którą uważała za swój obowiązek. Starała się
odciążyć rodziców i w domu, i w gospodarstwie.
Bardzo wiele się nauczyła ostatniej zimy w Nissedal.
Gdy jednak zapoznała się z ekonomiczną sytuacją
Grastensholm, z podatkami, chorobami wśród służby,
uświadomiła sobie, gdzie niezbędne są remonty, oraz
fakt, że brak na nie środków, i jeszcze wiele innych,
mniej i bardziej ważnych spraw, ogarnęło ją przeraże-
nie. I z tym wszystkim ojciec musiał się borykać,
podczas gdy ona szastała się po kraju, a na dodatek
wzięła posag, który by się mógł na wiele przydać we
dworze, gdyby go nie roztrwoniła.
  Nawet nie przypuszczała, że jest taka silna. Zajęła się
wszystkim, kierowała ludźmi twardą, ale sprawiedliwą
tęką, rozmawiała z wierzycielami, rozrzucała nawóz
i sprzątała obory, gdy było trzeba, jesienią zbierała zboże
i warzywa, a w przerwach zajmowała się Danielem
- w sposób nie czułostkowy, ale z wielką miłością. Berit
z największą radością pomagałaby przy pielęgnacji wnu-
ka, lecz Ingrid była nieugięta. Niebezpieczeństwo zakaże-
nia było i tak wielkie, nie należało dodatkowo kusić losu.
  Ingrid próbowała, oczywiście, leczyć rodziców siłą
alrauny, ale niezwykły korzeń jakby się tym nie in-
resował.
  W pierwszym okresie wielką pomocą była jej rodzina
z Elistrand. Zwłaszcza rówieśnik i przyjaciel Jon pra-
cował często na jej polach do późna w noc, kiedy już
skończył pracę na swoim. Ulvhedin miał niewiele czasu,
odkąd ludzie zorientowali się w jego uzdrawiających
zdolnościach. Przychodził jednak nadal kilka razy w ty-
godniu do Grastensholm, doglądał Berit i Alva oraz
pozostałych chorych we dworze. Stine pomagała w ku-
chni, a jej córeczka Ingela bawiła się z innymi dworskimi
dziećmi.
  Zresztą po jakimś czasie Stine wyszła za mąż za
pewnego dzierżawcę z okolicy i wyprowadziła się razem
z Ingelą. Ingrid bardzo ich brakowało. Były częścią jej
życia z okresu, który spędziła poza domem. Ale, oczywiś-
cie, cieszyła się razem ze Stine.
  Ona sama nie miała czasu na myślenie o mężczyznach.
Kiedy spoglądała wstecz, na ostatnie lata w Grastens-
holm, widziała jedynie wieczną harówkę i nieustanny lęk
o rodziców. Widziała dni wypełnione prawie niewol-
niczym wysiłkiem, by utrzymać dwór na jakim takim
poziomie, i noce, kiedy zasypiała, zanim zdążyła się
rozebrać, i dopiero po głębokim jak śmierć śnie budził ją
Daniel, z którym dzieliła pokój.
  Daniel był jasnym promykiem w jej życiu. Oczywiśie,
strasznie przypominał Dana; miała jedynie nadzieję, że oni
dwaj nigdy się nie spotkają, ale był to radosny chłopczyk,
spragniony życia, na przemian wesoły i poważny.
  Na szczęście nie odziedziczył gwałtownego tempera-
mentu matki i w jej niełatwą codzienność wprowadzał
poczucie szczęścia.
  Alv powtarzał nieustannie, by z większym dystansem
odnosiła się do sytuacji dworu i bardziej dbała o własne
zdrowie, ale nawet słuchać nie chciała. Zadręczała się z tą
samą desperacką zaciekłością, która cechowała ją zawsze.
Tymczasem zdrowie matki było coraz słabsze, ojciec
posiwiał, a na policzkach miał ciągle ceglaste rumieńce,
znamionujące przeklęte suchoty. Ingrid popłakiwała
ukradkiem, bezsilna.
  Czarami już się więcej nie posługiwała. Odkąd wróciła
do domu, nie wypowiedziała ani jednego zaklęcia. Nie
chciała, by rodzice manwili się jej odrażającymi zdolnoś-
ciami.
  W końcu nadszedł dzień, którego wszyscy się lękali:
Wójt nie chciał już dłużej czekać.
  Wszystko zaczynało się walić. Cały ich wysiłek, wszel-
kie starania, miały iść na marne. Berit znowu leżała
w łóżku, więc nie powiedziano jej o wizycie.
  Ingrid wyprostowała plecy. Mimo ciężkiej pracy w go-
spodarstwie w dalszym ciągu była oszałamiająco piękna.
Czteroletni Daniel stał obok z rączką w jej dłoni.
  - Bardzo prosimy, by zechciał pan być naszym gościem
i przenocować u nas - zwróciła się Ingrid do wójta. - Już
późno, a poza tym ktoś, kto ma za sobą taką długą drogę
jak pan, zasłużył na dobrą kolację. Jutro rano poroz-
mawiamy o Grastensholm, przygotuję wszystkie rachun-
ki.
  Alv opadł na ławę i spoglądał na córkę zdumiony. Do
czego ona zmierża? Znał aż nazbyt dobrze katastrofalny
stan kasy. Żniwa były w tym roku marne, nie udało się nic,
na co liczyli. Co im zostało? Co?!
  Wójt wahał się trochę, ale myśl o znakomitym domo-
wym piwie przeważyła, i został. Dostał rzeczywiście
królewską kolację, przygotowaną z ostatnich zapasiów.
Ingrid bawiła go interesującą rozmową. Wójt udawał się
więc na spoczynek w znakomitym nastroju.
  Ingrid także poszła się położyć. Daniel już dawno
spokojnie spał w swoim łóżeczku. Ingrid podeszła do
niego i delikatnie pogładziła go po policzku.
  - Teraz mama zrobi coś, o czym nikt nie powinien
wiedzieć - szepnęła. - Coś, czego nie robiła już od dawna.
Dlatego śpij, mój najdroższy, bo nawet ty nie powinieneś
tego widzieć.
  Stała długo, pogrążona w myślach. A może powinna
najpierw porozmawiać z Ulvhedinem?
  Nie, najlepiej, żeby nikt nie wiedział...
  W końcu podeszła do łóżka. Przez ostatnie lata
trzymała alraunę w szkatułce dobrze ukrytej pod matera-
cem, bo noszenie jej na szyi było zbyt kłopotliwe przy
ciężkiej pracy w gospodarstwie. Ktoś mógł zobaczyć
amulet, a do tego nie należało dopuszczać. Jej opinia
w parafii była już i tak mocno nadwątlona. Szanowano ją
za pracowitość, ale oczywiście szeptano za plecami, że
Daniel syn Ingrid nie ma ojca. A fakt, że nie pokazywała
się w kościele, był prawdziwym cierniem w oku bigoteryj-
nej części parafian. Od czasu do czasu Ingrid dostawała
listy bez nadawcy. Treść była zwykle ta sama. O grzechu
i upadku, o smażeniu się w ognistych czeluściach piekieł
- w odniesieniu do niej - i o wszelkich możliwych
nieszczęściach, jakie w przyszłości spadną na jej bękarta.
I tak dalej, i temu podobnie. Bardzo dobrze wiedziała, kto
te listy wypisuje - stosunkowo nieliczna klika zawist-
ników, mieszkających na krańcach parafii, podlizujących
się proboszczowi i kościelnemu i składających pobożnie
ręce, kiedy mogli w tych ciężkich czasach odnieść jakieś
korzyści kosztem innych. Gotowi byli stratować tych,
keórym się gorzej wiodło, i zawsze przepychali się tam,
gdzie mogli zyskać coś dla siebie - a wszystko dla Pana
w niebiesiech, którego imienia nieustannie nadużywali.
  Ingrid nie przejmowała się na ogół takimi sprawa-
mi, w każdym razie kiedy atakowali ją samą. Jednak
kiedy dotyczyło to Daniela, ogarniała ją wściekłość.
Wtedy mogła zabić. Ale nigdy niczego takiego nie
zrobiła.
  Wyjęła alraunę ze szkatułki.
  Korzeń wyglądał tak jak zawsze. Jakby czas nie miał na
niego wpływu. Ingrid drgnęła, już dawno temu widziała
go po raz ostatni, a sama przez wiele lat prowadziła życie
normalnego, uczciwego człowieka.
  Teraz jednak była zdecydowana.
  - Ty masz przecież czarodziejską moc - powiedziała
półgłosem, gładząc amulet. - Pod jaką szubicnicą zostałaś
poczęta przed setkami lat? W cieniu jakiej szubienicy
urosłaś taka wielka? Powiadają, że gdzieś w krajach
śródziemnomorskich. Może powstałaś z nasienia rzyms-
kiego wojownika? A może stworzył cię jeden z przeciw-
ników papieża? Wiele było zbrodni i podstępu w starym
Cesarstwie Rzymskim i wielu musiało oddać życie na
szubienicach. A może ty pochodzisz z Bizancjum? Albo
z Hellady? Może nawet z Afryki? Z tego kontynentu
kwiatów?
  Alrauna nie poruszyła się. Ale czy Ingrid oczekiwała,
że się poruszy?
  - Ty masz czarodziejską moc - powtórzyła. - Powiada-
ją, że potrafisz dać bogactwo temu, kto cię posiada. Więc
zrób to teraz, bo nasza rodzina jest zagrożona, podstawy
naszej egzystencji zostały naruszone. Grastensholm nale-
ży do nas od ponad stu lat. Lipowa Aleja jeszcze dłużej.
Pomóż nam. Ty jedna możesz pomóc!
  Wślizgnęła się do łóżka i położyła sobie alraunę na
piersi, trzymając ją mocno obiema rękami. Pod kołdrą,
żeby nikt nie mógł zobaczyć.
  Po chwili zapadła w sen - niezwykle głęboki, przypo-
minający trans.

  Miała wrażenie, że opada powoli jakby w jakimś szybie
schodzącym w głąb ziemi. Czas i przestrzeń nie miały dla
niej granic. Widziała wielu członków rodu, pojawiali się
i znikali. To znajdowała się pod powierzchnią ziemi, to
w niebieskich przestworzach, unosząc się swobodnie
w powietrzu, to znowu w morzu, gdzie woda chłodziła jej
ciało, stawała przed wysokimi górami i mogła swobodnie
przechodzić przez nie, przenikać do ich wnętrza. Zdarzało
się, że napotykała ogień, który huczał i trzaskał wokół
niej, ale zbliżał się tylko na tyle, że mogła odczuwać jego
ciepło.
  Widziała wiele przerażających rzeczy, takich które na
ogół bywają przed ludźmi ukryte. I nagle...
  Nagle znalazła się w Grastensholm. Nie, to Lipowa
Aleja, stara część domu w Lipowej Alei. Ingrid unosiła
się w powietrzu, płynęła poprzez komnaty, potem nad
schodami w górę, do tego małego pokoiku na strychu,
gdzie kiedyś pan Johan leżał chory, a Sol go pielęg-
nowała. W swoim śnie Ingrid stała pośrodku pokoju
i patrzyła, jak wolno, wolniutko, na ścianie obok szafy
zarysowują się kontury alrauny. Obraz przesunął się
potem ponad szafę i tam się zatrzymał. Po chwili zaczął
się rozmywać, jakby wsiąkał w drewnianą ścianę, aż
całkiem zniknął.
  Ingrid ocknęła się z drżeniem. Alrauna w dalszym
ciągu leżała na jej piersiach i nie wiadomo, czy dlatego,
że Ingrid wciąż mocno przyciskała ją do siebie, czy
też z innego powodu, była tak gorąca, że wprost pa-
rzyła.
  Przez chwilę Ingrid leżała bez ruchu z oczyma utkwio-
nymi w sufit. W domu panowała cisza, słychać było
jedynie spokojny oddech czteroletniego Daniela. Ingrid
usiadła, schowała alraunę pod poduszkę i sięgnęła po
ubranie.
  Na palcach weszła do sypialni rodziców i obudziła ojca.
Nie chciała być sama przy tym, co miało się stać.
  - Ojcze - szepnęła. - Czy może ojciec pójść ze mną do
Lipowej Alei? Ja myślę... Ja myślę, że miałam objawienie.
  - Co ty mówisz, dziecko? - zapytała Berit, siadając.
  - Dokładnie to, co mama słyszała. Czy może mama
popilnować Daniela przez jakiś czas? Gdyby się przypad-
kiem obudził, to się przestraszy, że mnie nie ma.
  - Oczywiście - zapewniała Berit, uradowana, że może
się zająć chłopcem. - Obiecuję ci, że go nie dotknę.
  Ingrid uścisnęła ją pospiesznie i uśmiechnęła się smut-
no. Alv zdążył się już ubrać i oboje wymknęli się cichutko
z domu.
  Gdy tylko znaleźli się tak daleko, że nikt we dworze nie
mógł ich usłyszeć, Alv zażądał:
  - Wytłumacz mi, o co chodzi!
  - Właściwie to nie wiem, co powiedzieć, ojcze. Ale
miałam sen i myślę, że w Lipowej Alei moglibyśmy
znaleźć rozwiązanie naszych kłopotów.
  Alv noilczał przez chwilę.
  - Ale w Lipowej Alei mieszkają ludzie. Zarządca i jego
rodzina.
  - Stara część domu stoi pusta.
  - To prawda. Stara część domu jest nasza i nie
zmieniliśmy tam niczego od czasów Silje.
  W milczeniu otworzyli drzwi z klucza i weszli do
środka. Uderzył w nich zapach nie zamieszkanego wnęt-
rza. W progu Alv musiał się mocno pochylić.
  Mieli ze sobą latarkę. W jej mdłym świetle Ingrid
widziała portrety czworga dzieci, namalowane przez Silje.
Sol uśmiechała się do niej tak jak zawsze.
  - Chodźmy - szepnęła Ingrid do ojca. - Musimy wejść
na górę.
  W małym mansardowym pokoiku o skośnym suficie
podeszła bez wahania do szafy i otworzyła ją. Drzwi lekko
skrzypnęły. Wewnątrz stały jakieś drewniane miski i opla-
tana wikliną flaszka. Nic poza tym.
  Alv milczał, obserwował tylko swoją córkę z po-
dziwem, choć nie bez wątpliwości. Wiedział, że Ingrid ma
ponadnaturalne zdolności, ale teraz chyba błądzi.
Przeszukali wszystkie miski, obejrzeli wszystkie przed-
mioty.
  - Nie - powiedziała Ingrid. - Nie sądzę, żeby to było
w samej szafie...
  Tylna ściana szafy została wykonana z grubo ciosanych
bierwion. Ingrid skierowała światło do wnętrza szafy.
  We śnie obraz alrauny najpierw ukazał się na ścianie,
potem przesunął się nad szafę i wreszcie spłynął w dół.
  Zaczęła ostukiwać drewniane bierwiona. Nagle wy-
czuła jakąś nierówność.
  - Tutaj drewno jest obluzowane, ojcze.
  - Pozwól mi!
  Alv chwycił i wyjął luźne bierwiono ze ścianki. To było
więcej niż jedno bierwiono, poruszyła się cała tylna część
ściany. Wewnątrz ukazała się pusta przestrzeń, a w głębi
zobaczyli spory, podłużny woreczek ze skóry. Alv wycią-
gnął go w nabożnym skupieniu.
  Woreczek wyglądał na bardzo, ale to bardzo stary.
  - Zaczekaj - szepnęła Ingrid. - Tu chyba jest też list.
  Alv bardzo niechętnie odwrócił uwagę od woreczka,
który trzymał w ręce. Wewnątrz coś obiecująco chrzęś-
ciło. Zajęli się jednak zwiniętym w rulon pergaminem.
  - Ostrożnie - upominał Alv. - Żeby się nie podarł,
wygląda na bardzo zniszczony.
  - Tu jest coś napisane - powiedziała Ingrid pod-
niecona. - Och, jakie piękne i wyraźne pismo! Ale co za
składnia!
  - Dawniej nie przestrzegano tak bardzo reguł - odparł
Alv również podniecony tak, że aż głos mu drżał.
- Spójrz, to Silje! Czy to nie podpis Silje na dole?
  - Tak, rzeczywiście. Tylko... nie mogę odczytać...
  - Może ja... - powiedział Alv, ale i on miał trudności.
  W końcu jednak udało im się odczytać ten niemal
zaszyfrowany przekaz, tak pokrętna była składnia Silje.
  Dla moich dzieci, gdyby znalazły się w biedzie. Zaoszczędiłam
to z moich dochodów z malowania tapet i prezentów, jakie
dostawałam od mojego ukochanego męża z jego pracy uzdrowiel-
skiej. Wasza oddana matka Silje.
  - Chyba tak to właśnie brzmi - stwierdził Alv. - A jak
pamiętasz, Silje umarła nie zdając sobie sprawy, że śmierć
jest tak blisko.
  - Tengel odebrał życie jej i sobie, tak, pamiętam
- potwierdziła Ingrid ze smutkiem. - I nie zdążyła nikomu
powiedzieć o tym schowku. Jakie to smutne! Zajrzymy...
do woreczka?
  Alv bez słowa podniósł worek i wysypał zawartość na
stare owcze skóry przykrywające łóżko. Zadzwoniło
i zachrzęściło wesoło, a oczy obojga stawały się coraz
większe i większe. Jakaś jedna moneta została w środku,
lecz i tę Alv wytrząsnął. W milczeniu przyglądali się
skarbowi. Był tego spory stosik.
  - Są bardzo stare - zaczęła Ingrid niepewnie. - Czy
zachowały jakąś wartość?
  - Czy zachowały wartość? - głos Alva brzmiał równie
matowo jak jej. - Dziewczyno, czy ty nie widzisz, że to
złote monety? One nigdy nie tracą wartości.
  Wziął kilka krążków do ręki.
  - Przypadkiem byłem w ubiegłym roku w Christianii
i uczestniczyłem w dyskusji na temat różnych monet.
Dlatego wiem, ile warte są te tutaj.
  - Pomogą nam spłacić przynajmniej część tych trzystu
talarów, które jesteśmy winni?
  - Dziecko drogie, tylko tych kilka monet, które
trzymam w ręce, starczy aż nadto na spłacenie naszego
długu. Wydaje mi się, że muszę usiąść.
  - Ojcze, jesteś taki blady! - zawołała Ingrid prze-
straszona.
  - To tylko szok, nic więcej.
  Ingrid, najostrożniej jak umiała, zapytała:
  - Czy to znaczy... że jesteśmy bogaci?
  - Musimy się, naturalnie, podzielić z innymi spadko-
biercami Silje.
  - To oczywiste. Oni też bardzo potrzebują pieniędzy.
Jak to będzie miło powiadomić ich o tym!
  Alv spojrzał na nią z uśmiechem.
  - Nigdy nie byłaś egoistką, Ingrid. To bardzo piękna
cecha.
  No, no, pomyślała Ingrid. Może nie zawsze tak było...
  Ojciec przerwał jej rozmyślania.
  - Ale nawet jeśli oddamy to, co się należy rodzinie
z Elistrand, Villemo w Szwecji, Lenie i Christianie ze
Skanii, nam i tak zostanie solidna sumka. Nie zdążyłem
jeszcze policzyć, ale wygląda to nadzwyczaj obiecująco.
  - Powinniśmy zapytać Ulvhedina, czy nie możemy
najpierw wziąć tych trzystu talarów, a dopiero resztę
podzielić.
  Alv zastanawiał się przez chwilę.
  - Chyba masz rację, tak zrobimy. Bo jeśli zabiorą nam
Grastensholm, to Lipowa Aleja i Elistrand także upadną.
Są z Grastensholm powiązane ekonomicznie.
  Alv spoważniał.
  - Jak się dowiedziałaś o istnieniu skarbu, Ingrid?
  Spuściła oczy.
  - Nie chciałabym o tym mówić, ojcze.
  - Sol? - spytał cicho.
  - Nnie - odparła. - To coś innego.
  - Coś związanego ze szczególnymi uzdolnieniami
Ludzi Lodu?
  - Tak, oczywiście!
  - Cóż, nie będę więcej pytał. Byłaś przez ostatnie lata
wspaniałą córką, a to...
  Zakrył twarz rękami i wybuchnął płaczem. Lęk i dłu-
gotrwałe napięcie, a teraz ulga, to zbyt wiele dla zmęczo-
nego, chorego człowieka.
  Ingrid usiadła obok i objęła go.
  - Nie trzeba płakać, ojcze. Nie trzeba. Teraz już
wszystko będzie dobrze.


  Wójt odjechał ze złotymi monetami, które określił jako
guldeny węgierskie z XVI wieku. W tamtym okresie
dotarły one do Danii i przez jakiś czas były w obiegu.
  Spadek został podzielony ku radości wszystkich - i za-
mieszkałych w Norwegii, i w Szwecji.
  Grastensholm było uratowane, Ingrid mogła ode-
tchnąć i zwolnić nieco tempo pracy. Dopiero teraz
zauważyła, jak jest zmęczona, i po załatwieniu spraw
spała przez wiele dni pod rząd. Daniel, przyzwyczajony
że matka zawsze jest w pobliżu i zawsze ma dla niego
czas, choćby nie wiadomo jak się spieszyła, był tym
przerażony. Prawdę powiedziawszy Ingrid nie była
najlepszą matką na świecie, jeżeli chodzi o sprawy
praktyczne, czyste ubrania czy regularne posiłki dla
chłopca, ale na jej bezgraniczną miłość mógł zawsze
liczyć. Teraz nie odpowiadała na jego pytania, mam-
rocząc tylko coś niezrozumiale przez sen.
  Kiedy już odpoczęła, zabrała się za gruntowną przebu-
dowę starej posiadłości, ale to już była bardzo przyjemna
praca. Człowiek nie czuł się nią taki zmęczony. Przynaj-
mniej nie w taki sposób jak przedtem.
  Przed świętami Bożego Narodzenia przyszedł list ze
Szwecji z wiadomością, że Vendel Grip żyje!
  Wrócił do domu! Ukochany syn Christiany stracił,
niestety, obie stopy, lecz był znowu w domu! Nic
dziwnego, że radość panowała tam wielka!
  Miał też wiele do opowiedzenia o niezwykłych spra-
wach. O nieznanym odgałęzieniu Ludzi Lodu znad
brzegów Morza Karskiego. O Tan-ghilu, który był nie
kim innym jak Tengelem Złym. O górzystym kraju
Taran-gai, gdzie, jak się zdaje, kryje się część tajemnic
Ludzi Lodu. I o tym, że żyje tam chłopiec dotknięty
dziedzictwem. Żadne z pokolenia Vendela, Ingrid, Dan
ani Jon, nie musi się już bać, że będzie miało nienormalne
dzieci. Można mieć nadzieję, że tamten chłopiec jest
właśnie zabezpieczeniem.
  Suchoty, gruźlica, to podatępna choroba. W rok po
opisanych wydarzeniach Betit zdawała się być całkiem
zdrowa. Nikt nie podejrzewał, że to właśnie jest typowe
dla suchot: okres świetnego samopoczucia, zanim nadej-
dzie to, co nieuniknione. Ale Berit, która zawsze się
zamartwiała, że jej jedyne dziecko, Ingrid, nie zazna
spokoju i rodzinnego szczęścia w małżeństwie, doczekała
jednak, że i do ich domu zaczęli przychodzić konkurenci.
Odbyła długą rozmowę z córką - Berit wstawała teraz
i czuła się dobrze - i Ingrid obiecała jej, że przynajmniej
nad jednym kandydatem dobrze się zastanowi. Zwłaszcza,
że i Grastensholm zaczynało potrzebować silnej męskiej
ręki.
  To uszczęśliwiło Berit. Skończy się wstyd, a jej
ukochany wnuk będzie miał ojca.
  Ostatniego wieczora Berit siedziała na łóżku i roz-
mawiała z Alvem.
  - Popatrz, jak dobrze nam się wszystko układa! Ingrid
będzie miała męża, Daniel ojca, a ja jestem zupełnie
zdrowa. Ty też czujesz się dużo lepiej, prawda?
  - O, tak - bąkał Alv.
  - I Grastensholm znowu stanęło na nogi! Och, Alv,
taka jestem szczęśliwa!
  Tej nocy straciła przytomność i nigdy jej już nie
odzyskała. Suchoty zgarnęły pierwszą ofiarę w tej rodzi-
nie.
  W jakiś czas potem zachorowało na suchoty kilkoro
dzieci we dworze. Dzieci, z którymi Daniel często się
bawił. Ingrid była półprzytomna ze strachu. Śmiertelnie
przerażona nasłuchiwała, czy mały nie kaszle!
  A gdy na wiosnę ona sama się przeziębiła i dręczył ją
trudny do wyleczenia kaszel, podjęła decyzję. Był rok
1724, Daniel miał siedem lat. Porozmawiała najpierw
z ojcem o tym, co zamierza zrobić, i po długich wahaniach
zgodzili się, że inaczej nie można.
  Ingrid napisała list. Najtrudniejszy w swoim życiu.






        ROZDZIAŁ XII


  Villemo w tak zwanej posiadłości rodzinnej w Szwe-
cji odbyła poważną rozmowę ze swoim wnukiem
Danem. Ta posiadłość ograniczała się teraz niemal do
starego zameczku myśliwskiego, który po prostu niknął
w przytłaczającym sąsiedztwie Marby, ale dla Villemo
był to raj.
  Stara dama, choć nieduża i jak zawsze szczupła, była
niezwykle żywotna, jej włosy mieniły się rozmaitymi
odcieniami miedzi, popielatego różu i srebra, była nie-
ustannie chętna do rozmowy.
  - Mój syn Tengel jest człowiekiem przeciętnym, co
mnie bardzo cieszy, ale ty, Dan, który jesteś geniuszem, co
mnie cieszy jeszcze bardziej, czy ty naprawdę musisz
całymi dniami ślęczeć z nosem w książkach? Mój kochany,
mnie się wydaje, że Madeleine nie wygląda całkiem
zdrowo, podaj mi ten kłębek z łaski swojej. Czy ona
przypadkiem nie jest w odmiennym stanie?
  Dan odłożył z westchnieniem książkę o pochodzeniu
minerałów w prowincji Uppland i podniósł kłębek, który
potoczył się daleko po podłodze.
  - Kochana babciu, zdrowie Madeleine jest w najlep-
szym porządku i nie oczekuje ona dziecka!
  - Naprawdę? O, to szkoda. Byłam pewna, że dziecko
w drodze. O ile pamiętam, to jesteście już osiem lat po
ślubie, prawda?
  - Tak.
  - To dziwne. Jeszcze się nigdy nie zdarzyło, żeby ktoś
z Ludzi Lodu w ogóle nie miał dzieci!
  - Nie zdarzyło się. Ale znowu z drugiej strony w tej
rodzinie nigdy się ludzie nie rozmnażali jak króliki.
  - To prawda. Ale mimo wszystko! Zresztą wina może
być i po stronie Madeleine.
  Dan zwinął włóczkę, podszedł do Villemo i spojrzał jej
w oczy.
  - Ale to zostanie między nami, babciu! Madeleine sama
oskarża się dostatecznie, żeby jeszcze dokładać jej kamieni
do ciężaru, który i tak dźwiga.
  - Nie, uważasz, że ja bym coś powiedziała? - zapytała
zaczepnie. - Co ty sobie właściwie o mnie myślisz?
  - Różne rzeczy - mruknął Dan.
  - Madeleine jest bardzo miłą dziewczyną - oświadczyła
Villemo i zaklęła brzydko na kłębek, który znowu
potoczył się na podłogę. - Przepraszam za paskudne
słowa! Zapomnij o tym! Ona zawsze była bardzo dobra
dla nas wszystkich, podnieś kłębek, proszę cię, i sprawia-
cie wrażenie niemal tak samo szczęśliwych, jak ja i Domi-
nik. Po pięćdziesięciu latach, Dan! Och, powinieneś był
widzieć twojego dziadka, kiedy był młody! Jakiż to był
przystojny mężczyzna!
  - Dziadek teraz też jest przystojny.
  - Tak, ale czy nie uważasz, że zaczyna się starzeć?
- powiedziała Villemo przyciszonym głosem. - Ciągle
o czymś zapomina.
  - Naprawdę? A kto przedwczoraj zapomniał swoje
rękawiczki w Morby? A w ubiegłym tygodniu kapelusz
u Wrangelów?
  - O, nie musisz mówić o takich drobiazgach! Czy
uważasz, że ja wyglądam staro?
  - Najwyżej na dziewięćdziesiąt lat i ani dnia więcej
- odparł Dan szarmancko.
  - Ależ, Dan, przecież ja nawet nie skończyłam siedem-
dziesięciu - roześmiała się. - Nie, wiesz, ja myślę, że
Dominik trochę się martwi, bo jego linia rodu wygasa...
  - Niech babcia nie zrzuca winy na dziadka. To babcia
sama się martwi. Ja zresztą też, ale nic nie możemy na
to poradzić. Bo przecież babcia nie myśli, że z tego
powodu porzucę Madeleine. Nigdy czegoś takiego nie
zrobię!
  - Nie, jak mogłeś tak pomyśleć? Mogę być czasem
złośliwa wobec nadętych pyszałków, ale nigdy nie byłam
pozbawionym serca barbarzyńcą. A poza tym wiesz, że
jestem bardzo przywiązana do Madeleine.
  - Wiem - Dan uśmiechnął się łagodniej. - Wie babcia,
wy mnie czasem wzruszacie, babcia i dziadek. Tak jak
wczoraj, kiedy podtrzymując się nawzajem z trudem
szliście przez park.
  - My nigdy nie chodzimy z trudem!
  - Zatem szliście wolno.
  - No, powiedzmy. My także umrzemy razem. Tak
postanowiliśmy.
  - Naprawdę? To nawet Pan Bóg nie ma w tej sprawie
nic do powiedzenia?
  Jeśli chodzi o naszą miłość, to nie. Ona jest
niepodzielna.
  - Teraz babcia zaczyna mówić źle po szwedzku,
a kłębek znowu spadł na podłogę. Czy nie można by go
umieścić w jakimś pewniejszym miejscu?
  - To znajdź mi takie miejsce! - Villemo spoważniała.
  - Czy słyszałeś, że Berit umarła? Jakie to smutne!
strasznie smutne. Biedny Alv i biedna Ingrid! Tyle
niedawno zmartwień z dworem.
  - Tak. To okropne, że ktoś tak uzdolniony jak Ingrid
musi trwonić swój talent na zajmowanie się gospodarst-
wem.
  - W zajmowaniu się gospodarstwem nie ma nic złego.
Chodzi o to, że Ingrid zajmuje nieodpowiednią pozycję!
Chociaż... jak powiadają, kobieta nie powinna mieć nic
poza ciałem.
  Dan zamyślił się.
  - Mam kilku znajomych uczonych w Christianii
- powiedział po chwili. - Mógłbym jej tam załatwić jakieś
zajęcie.
  - Nie sądzę, żeby Ingrid zadowoliła się "zajęciem"
- powiedziała Villemo cierpko. - Jej potrzebna jest praca,
i to wyczerpująca, ona we wszystko wkracza z całym
zapałem.
  - Tam pewnie by mogła.
  Villemo westchnęła.
  - Najbardziej to bym chciała, żeby znalazła sobie męża.
Alv pisze, że obiecała to Berit tylko po to, by matka się nie
martwiła, ale wcale nie zamierza wyjść za mąż. Chociaż to
też pewnie nie jest łatwe znaleźć męża dziewczynie, która
jest taka inteligentna, a w dodatku obciążona dziedzict-
wem Ludzi Lodu. Mężczyźni szukają kobiet, które im się
podporządkują i będą ich podziwiać.
  - Tak? Naprawdę tacy jesteśmy? - zapytał Dan
cierpko. - Nie znam nikogo, kto potrafi tak uogólniać jak
babcia.
  Villemo jednak myślała już o czym innym.
  - No, i ten niezwykły list od Vendela, syna Christiany!
On ma syna, wiedziałeś o tym? Dali małemu na imię
Orjan. Piękny gest wobec szlachetnego człowieka...
Wiesz, to ten list o krewnych Ludzi Lodu na Syberii tak
mnie poruszył.
  - Tak, o wielu sprawach, o których Vendel pisze,
chciałbym z nim porozmawiać. Mam wrażenie, że jego
odkrycia dotyczące Tengela Złego są zdumiewająco
zgodne z moimi.
  - Nie mógłbyś pojechać do Skanii, żeby go odwiedzić?
On sam nigdzie nie pojedzie z tymi nogami.
  - Bez tych nóg, chciała babcia powiedzieć. Owszem,
sam o tym myślałem, ale akurat teraz przeprowadzamy
w Uppsali ważne doświadczenia i nie mogę na razie
wyjeżdżać.
  - Ale pamiętaj o tym, Dan. Pamiętaj o tym.
  - Nie zapomnę, babciu. Jego list naprawdę bardzo
nnie zainteresował. I co za tragedia z tym dzieckiem,
które zostało gdzieś daleko, a którego on nigdy nie
zobaczy.
  Dan zamyślił się. Patrzył przed siebie, niczego nie
dostrzegając.
  - Zastanawiam się - powiedział w końcu. - Za-
stanawiam się, jakie oni tam mają rośliny na tych
arktycznych syberyjskich obszarach...
  Babcia Villemo przyglądała mu się z tajemniczym
błyskiem w oczach. Może zapragnęła być znowu młoda.
Młoda i żądna przygód...
  Niedhigo potem przyszedł list od Ingrid.
  Adresowany do Dana. Poufny.
  Otwierał go z ciekawością. W tym domu nie czytano
cudzych listów. W ogóle Ludzie Lodu nie mieli takich
zwyczajów. Musiało więc być dla Ingrid niezwykle ważne,
by list dotarł do właściwych rąk.
  Czytał.
  Drogi Kuzynie !
  Nigdy nie przypuszczałam, że będę zmuszona napisać ten
list i żeby to zrobić, musiałam pokonać wielki wewnętrzny opór.
Wiesz mi, Dan, przysparzanie Ci problemów to ostatnia
rzecz, jakiej bym chciała. Teraz jednak muszę i spróbuj mi
wybaczyć!
  Tak się boję, Dan. Tak strasznie się boję o życie mojego
syna. Jak wiesz, w Grastensholm od dawna panuje gruźlica.
Wiesz, że moja ukochana, niezastąpioma matka odeszła od
nas właśnie z powodu tej okropnej choroby. Ojciec także jest
zarażony, cboć nie wiem, jak poważna to sprawa. Myślę, że
dość groźna. A teraz zachorowały dzieci, z którymi mój syn
się bawił, i ja sama paskudnie kaszlę już od dawna. Ulvhedin
powiada wprawdzie, że w moim przypadku jest to zwyczaj-
ne, chociaż przewlekłe zaziębienie, ale czy mogę mu wierzyć?
Ja muszę zostać w Grastensholm i pomagać ojcu, który
bardzo przeżył śmierć mramy. Ale synka, którego tak strasz-
nie kocham i który jest wszystkim, co w życiu mam, muszę
stąd wysłać. On nie może się zarazić! Nie może, Dan, on
jest takim wspaniałym chłopcem, najwspanialszym na świe-
cie!
  I teraz właśnie dochodzę do tej gorzkiej prawdy, której
nigdy nie zamierzałam wyjawić. Wierz mi, ja tego nie chcia-
łam, ale teraz tak rozpaczliwie się boję o życie dziecka. Mały
Daniel syn Ingrid ma teraz siedem lat i urodził się 28 marca
1717 roku. Czy nigdy się nie zastanawiałeś, kto jest jego
ojcem? Policz, Dan, to szybko odkryjesz prawdę! Czy zapom-
niałeś szaloną noc w Dolinie Ludzi Lodu po wypiciu czaro-
dziejskiego napoju? I mnie, która w swoim egoizmie zażyła
środek zapobiegający poczęciu? Powiedzialeś wtedy, że może
środek jest za stary i chyba tak było. Tak, Dan, mały Daniel
jest Twoim synem. Nigdy nie brałeś pod uwagę takiej możliwo-
ści?
  Dlatego teraz muszę uczynić ten trudny krok i zapytać, czy
byś go do rsebie nie wziął. Ja wiem, że jestetcie bezdzietni,
i uważam, że to niesprawiedliwe. O ile wiem, Madeleine to dobra
dziewczyna. Będziesz mógłporozmawiać z nią? Czy też wolisz
milczeć i po prostu powiedzieć, że to dziecko krewnych? Ale to się
chyba na nic nie zda, Dan, bo mały Daniel jest Twoim żywym
odbiciem. Twoim i wuja Dominika.
  Myślę, że rozumiem Ciebie i rozumiem Madeleine. Jeśli ona
zdecydowanie odmómi albo jeśli Ty sądzisz, że tak zrobi, to
zapomnij o wszystkim, ponieważ za nic nie chcę, by mój mały
chłopczyk pojechał tam nieproszony. Jeśli jednak będziecie chcieli
go przyjąć, to proszę, żeby mógł u Was zostać, dopóki ostatnie
resztki choroby nie opuszczą Grastensholm. Bo nie jestem,
niestety, ani taka silna, ani pozbawiona egoizmu, żeby się go
wyrzec na zawsze. On jest światłem mojego życia.
  Odpowiedz mi najszybciej jak możesz! Biorę, oczywiście, pod
uwagę, że odrzucisz wielkie ojcowskie powinności w stosunku do
Daniela, ale nie przypuszczam, że mógłbyś być taki. Znam Cię
jako trzeźwego uczonego, ale człowieka nie pozbawionego współ-
czucia i miłości bliźniego.
  Wybacz mi! I poproś Madeleine, której nigdy nie spotkałem,
by wybaczyła mi ból, jakiego Jej przyczyniam!
  Twoja przyjaciółka Ingrid

  Dan uniósł głowę. Uświadomił sobie, że siedzi baez
ruchu już co najmniej pół godziny, odkąd przeczytał list.
  O Boże, co robić?
  Najchętniej poszedłby do babci prosić o radę, ale to by
nie było w porządku wobec Madeleine. Ona musi dowie-
dzieć się pierwsza.
  Czuł, że skóra napina mu się na policzkach, i domyślał
się, że to od nie wytartych łez. A więc płakał i nawet tego
nie zauważył.
  Daniel syn Ingrid...
  Co ze mnie za idiota! Że też się niczego nie domyśliłem!
Ale prawdę powiedziawszy, nie poświęcał małemu chłop-
cu z Grastensholm zbyt wiele uwagi.
  Do pokoju weszła Madeleine, ładnie zbudowana,
o blond włosach, sympatyczna.
  - Co się stało, Dan? Wyglądasz... na wzburzonego?
  Dan nie mógł wydobyć głosu, wykrztusił szeptem:
  - Dostałem taki list...
  - Tak?
  Dan westchnął głęboko.
  - Najlepiej sama przeczytaj.
  Madeleine spojrzała na adres.
  - Przecież to poufne.
  - Tak, ale wierz mi, Madeleine, ja nic o tym nie
wiedziałem. Teraz wychodzę. Zostawiam cię samą, żebyś
mogła się zastanowić. Nie możemy rozmawiać, zanim się
trochę nie opanujemy.
  Przyglądała mu się z uwagą. Nigdy jeszcze nie widziała
męża z tak poszarzałą twarzą, tak roztrzęsionego i przy-
gnębionego.
  - I wcale cię nie proszę o wybaczenie, Madełeine.
Tylko o zrozumienie. Tu chodziło o jeden z czarodziej-
skich wywarów Ludzi Lodu. Żadne z nas nie przewidywa-
ło konsekwencji.
  Po tych zagadkowych słowach wyszedł.
  - Znajdziesz mnie w ogrodzie - powiedział już
w drzwiach. - Gdybyś chciała jeszcze ze mną rozmawiać.
Ale nie spiesz się.
  Madeleine uniosła list i zaczgła czytać. Już po pierw-
szych linijkach musiała jednak usiąść, jakby domyślała się,
co będzie dalej.

  Dan długo czekał w ogrodzie. Powietrze było jeszcze
zimne i zaczynał marznąć. Ale chciał czekać. Jeżeli ona
w ogóle miała przyjść.
  Miał teraz czas, by gruntownie przemyśleć sprawy i żeby
się uspokoić. Wiedział już, co by chciał zrobić. Wszystko
zależy jednak od Madełeine. No i, oczywiście, od pozosta-
łych członków rodziny, od mamy i ojca, babci i dziadka.
  Jedyną osobą, w której reakcję nie wątpił, była babcia.
  Nie usłyszał, jak Madeleine podeszła i stanęła za jego
plecami.
  Pełen najgorszych przeczuć spojrzał jej w twarz. Wstał
z ławki, na której siedział.
  Niepewny uśmiech drżał na jej wargach. Oczy miała
duże i bezradne, a twarz lśniącą, bo pewnie starała się
zmyć ślady łez.
  Dan nie był w stanie nic powiedzieć, czuł tylko, że
zdradzieckie łzy znowu zaczynają go dławić.
  Długo trwała cisza. W końcu Dan zdobył się na słowa,
przypominające jęk:
  - Tak mi przykro, Madeleine, że sprawiłem ci tyle
bólu!
  Ona przełknęła ślinę i zapytała:
  - To było jeszcze przed naszym ślubem, prawda?
  - Tak, ale i ja, i Ingrid byliśmy zaręczeni. Wy-
tłumaczę ci, jak to było z tymi proszkami. Ulvhedin był
z nami i on może zaświadczyć, że o żadnych uczuciach
w ogóle nie było wtedy mowy. Ingrid i ja kłóciliśmy się
przez całą drogę w czasie tej przeklętej wyprawy do
Doliny Ludzi Lodu. Sprzeczaliśmy się o to, które z nas
jest bardziej uzdolnione i o podobne głupstwa. To
Ingrid i Ulvhedin sporządzili te wywary, każde swój,
z magicznych składników, które znaleźli w skarbie Lu-
dzi Lodu, o tym ci przecież opowiadałem. Wtedy żadne
z nas nie przypuszczało nawet, jakie to niebezpieczne.
To, co przyrządziła Ingrid, było napojem miłosnym, ale
nie takim, który powoduje, że ludzie się w sobie zako-
chują, nie, ten działał wyłącznie na sferę erotyczną.
Teraz nie pamiętam, czy ona mi powiedziała, jakie to
będzie miało działanie, czy nie, ale w każdym razie,
zachęcony przez nią, spróbowałem. Pamiętam, że się
śmialiśmy. Ulvhedin przygotował coś całkiem innego
i poszedł sobie, odurzony swoim napojem. O jego
przygodach opowiem ci innym razem. Ja zasnąłem.
Ingrid także. A potem obudziliśmy się, trzymając się
nawzajem w objęciach. Madeleine, ten napój okazał się
straszny! Byiiśmy jak szaleni. Nie mieliśmy pojęcia, co
robimy. A potem wstydziliśmy się potwornie.
  - A ona... Ingrid... zażyła jakiś środek, żeby zapobiec
następstwom, prawda?
  - Tak, ale to najwyraźniej w ogóle nie działało.
  - I nic nie powiedziała przez te wszystkie lata?
  - Wiedziała przecież, że ożeniłem się z tobą. Po prostu
nie chciała niszczyć naszego małżeństwa. Ingrid jest
niewiarygodnie dumna. I bardzo prostolinijna.
  - Jak zrozumiałam, ona wiele wycierpiała w pierw-
szym okresie. Kiedy jej narzeczony umarł i została sama.
  - Chyba tak było.
  - I mimo to nic ci nie powiedziała?
  Dan roześmiał się jakoś bezradnie.
  - Teraz przynajmniej wiesz, że nie z twojej winy nie
mamy dzieci.
  Madeleine spojrzała na niego zdumiona.
  - Chyba jest akurat odwrotnie! To przecież dowód, że
ty możesz mieć dzieci, a nie ja.
  - Och, nie zrozumiałaś mnie. My z Ludzi Lodu
rzadko miewamy więcej niż jedno dziecko. Rekordem
było troje i to była wielka sensacja. Skoro więc ja już
mam jedno dziecko, to jasne, że nie możemy mieć
więcej.
  Madeleine milczała. W zamyśleniu gładziła krzew, na
którym jeszcze nie pokazały się pączki.
  W końcu spojrzała na niego jasnym wzrokiem.
  - To kiedy jedziemy po chłopca?
  Dan wydał stłumiony okrzyk. Potem objął Madeleine
i mocno przytulił. Długo tak stali, objęci, pozwalając
płynąć łzom, zanim się nie opanowali na tyle, by móc
wrócić do domu.
  Tego wieczora zebrali całą rodzinę i wyjaśnili, co się
stało. Po pierwszym zaskoczeniu, niekończących się
pytaniach i odpowiedziach, wszyscy zdali sobie sprawę
z tego, że nikt nie jest bardziej oczekiwany w tym
domu niż mały Daniel. Villemo była niebywale przejęta,
nie przestawała opowiadać, ile to radości ich czeka wraz
z pojawieniem się chłopca. Syn jej wnuka! Dominik
także wyglądał na głęboko wzruszonego. Jego linia
rodu nie wygaśnie. Ta linia, którą zapoczątkował Tar-
jei, niezwykle uzdolniony najstarszy syn Arego, wnuk
Tengela Dobrego. Dominik był teraz głową rodu jako
najstarszy męski potomek w prostej linii. Po nim przej-
mie tę godność jego syn, Tengel, potem Dan. No
i teraz jest też następca Dana: Daniel syn Ingrid Lind
z Ludzi Lodu.
  Wszyscy zebrani postanowili, że chłopiec powinien
zachować nazwisko matki. Na pamiątkę silnej kobiety
o czystym sercu, która musiała dźwigać ciężar dziedzic-
twa, a mimo to zdołała sama pokonać tyle przeciwno-
ści.
  Dan zamierzał początkowo jechać sam, ale Madeleine
nie ustępowała. Nigdy jeszcze nie spotkała norweskiej
rodziny Dana, a poza tym po kobiecemu ciekawa była
Ingrid, której, choć to może dziwne, wcale nie traktowała
jak rywalki. Widziała w niej jedynie nieszczęśliwą, godną
szacunku siostrę.
  Zresztą Daniel powinien poznać ich oboje, zanim
opuści matkę, przekonywała nie bez racji.
  Spędzili w Norwegii dziesięć dni. Dłużej nie chcieli
zostać z obawy, żeby oni sami nie zawlekli zarazy do
Szwecji. Jeśli chodzi o Daniela, to mogli jedynie mieć
nadzieję, że jest zdrowy. Na to zresztą wyglądało.
  Przed wyjazdem Dan znalazł czas, by odwiedzić
swoich kolegów w Christianii. Nałpierw sam. Spotkał się
tam z dużym zrozumieniem dla swojej sprawy, wobec
czego następnym razem zabrał Ingrid, by przedstawić ją
uczonemu gronu, które zresztą natychmiast chciało się
zorientować w jej umiejętnościach. Nie były może zbyt
rozlegle, lecz jej bystra inteligencja, zdolność pojmowania
i wyciągania wniosków w zakresie nauk przyrodniczych
zaimponowały im. Zgodzili się niezwłocznie powierzyć
jej prace nad katalogowaniem zbiorów i inne, które mogła
wykonywać w domu i tylko raz w tygodniu jeździć do
Christianii.
  Dan uśmiechał się pod nosem. Jego nieco przysypani
pyłem uczonych ksiąg koledzy wprost rozkwitli na widok
Ingrid i już z radością oczekiwali jej następnych wizyt.
Ona sama także wyglądała na uszczęśliwioną, że znajdzie
się w nowym, ciekawym środowisku. Był tam jeden
młody uczony w jej wieku i jeszcze samotny... Dan nie
mógł nie zauważyć powłóczystych spojrzeń, jakie Ingrid
i on posyłali sobie nawzajem.
  W drodze powrotnej Ingrid była oszołomiona irtados-
na. Mówiła i mówiła. Aż nagle zamilkła.
  - Dan, ty draniu! Specjalnie tak wszystko zorganizo-
wałeś, żebym myślała o czym innym, nie tylko o pożeg-
naniu z Danielem.
  - Właściwie to nie - odparł Dan, który siedział
pomiędzy swoją żoną a Ingrid i trzymał lejce. - Ale jeśli
ma ci to pomóc, to znakomicie!
  Madeleine wtrąciła delikatnie:
  - A poza tym do Szwecji nie jest przecież tak strasznie
daleko, prawda? Możesz zawsze przyjechać, jeśli tęsknota
stanie się zbyt dokuczliwa.
  - Jesteście tacy mili, tacy mili - Ingrid nagle jakoś
dziwnie zapiszczała. - Ale wiecie, nawet jeśli będzie mi
Daniela brakować nieznośnie, to będę nareszcie o niego
spokojna.
  - Rozumiemy to dobrze - powiedział Dan. - Możesz
być pewna, że moi rodzice będą go uwielbiać. Nie mówiąc
już o babci i dziadku!
  - I powinnaś wiedzieć, Ingrid - oświadczyła Madeleine
- że choć już teraz bardzo kocham Daniela, to nigdy nie
będę próbowała z tobą o niego walczyć. On jest twój, to ty
jesteś jego matką i nigdy o tym nie zapomnę. Ale u nas
zawsze będzie miał dom.
  Ingrid odwróciła się gwałtownie.
  - Zdaje mi się, że znowu mam katar - powiedziała
niewyraźnie.
  W dniu wyjazdu przyszła do Dana i Madeleine ze
starannie owiązaną paczuszką.
  - Weźcie to. To należy do Daniela.
  - A co to takiego? - zapytał Dan.
  - Tobie nie będzie się to podobało. Ale, jak mówię,
należy do Daniela. Nie ulega to dla mnie wątpliwośi.
Sama nie wiem dlaczego, ale to go cały czas chroni. Tylko
dzięki temu Daniel dziś żyje.
  Dan drgnął.
  - Alrauna?
  - Za każdym razem, kiedy Danielowi coś groziło,
bezpośrednio lub pośrednio, alrauna mu pomagała. On
nie musi mieć tego na sobie, korzeń jest zbyt duży jak na
jego małą szyjkę, ale dbajcie, żeby się zawsze znajdował
w pobliżu. Schowany.
  Dan z wahaniem wyciągnął rękę i odebrał pakiet.
  - Jesteś pewna, że to potrzebne?
  - Absolutnie! Upierałam się, żeby to dostać, bo
myślałam, że przyniesie mi szczęście, ale alrauna idzie za
Danielem. Choć przecież on nie jest dotknięty dziedzict-
wem.
  - Alrauna nigdy nie przynosiła szczęścia dotkniętym.
  - Tak, to prawda. Ale ona należy do Ludzi Lodu. Coś
mi mówi, że... Nie, to oczywiście niemądre, ale jeśli
dobrze pamiętam, to Tengel Zły jej nie miał?
  - Masz rację.
  - Więc może alrauna działa przeciwko jego złej sile?
  - Nigdy w każdym razie nie pomagała tym, którzy
zostali stworzeni na podobieństwo Tengela Złego, nie.
No dobrze, Ingrid, będę jej strzegł najlepiej jak potrafię.
Przeraziła mnie ona kiedyś śmienelnie, ale teraz ją wezmę.
Dla Daniela.
  - Dziękuję ci. Teraz będę już naprawdę spokojna.
I poświęcę trochę czasu na to, by uwieść twojego młodego
kolegę z Christianii!
  Dan roześmiał się.
  - Myślę, że zbyt dużo czasu ci to nie zabierze. Pozdrów
jeszcze raz wszystkich w Elistrand, Ingrid. Wczoraj
przekazali nam wspaniałą wiadomość, że Jon i Branja
oczekują dziecka. Ulvhedin jako dziadek... No, no, do
czego to doszło.
  Madeleine uśmiechała się łagodnie.
  - Dlaczego nie? Jeśli wszyscy obciążeni w rodzie Ludzi
Lodu są tacy jak ty i Ulvhedin, Ingrid, to naprawdę nie
wiem, na co wy się skarżycie.
  Ingrid spoważniała.
  - Nie wszyscy dotknięci są tacy jak my. A my także
musimy w sobie zwalczać siły i pragnienia, o których
lepiej nie mówić.
  W końcu nadeszła ta trudna chwila, kiedy musiała się
pożegnać z Danielem.
  Nie wiadomo na jak długo.





        ROZDZIAŁ XIII


  Mały Daniel bardzo szybko poczuł się w myśliw-
skim zameczku w Morby jak w domu. Ingrid pisywała
do niego co tydzień, a Madeleine nauczyła go czytać
i pisać po szwedzku, by mógł odpowiadać na listy
matki. Ingrid otrzymywała więc czasami bardzo zabaw-
ne karteczki:

  Ja dostałem małego kodka i ja mam się uczyć muwi tata mam
nadzieję mama zdrowa. Pozdruf dziadka. I Ulfhedina i wszyst-
kich innych. Gorące uściski mamy oddany Daniel.

  Wszystko gęsto wykaligrafowane u góry kartki, jak to
dzieci zazwyczaj czynią. Radosne na początku, a pod
koniec smutne.
  Liściki te były dla Ingrid najdroższym skarbem.
  Poza tym jednak prowadziła niezmiernie szczęśliwe
życie. W dwa lata po wyjeździe Daniela wyszła za mąż za
kolegę Dana z Christianii. Był to człowiek niezamożny, ale
w posagu Ingrid dostali przecież Grastensholm, z tym
tylko zastrzeżeniem, że majątek powinien w przyszłości
dziedziczyć Daniel.
  Młoda para pojechała z wizytą do Szwecji i trudno
opisać radość, jaką ponowne spotkanie dało i matce,
i synowi. Ingrid mogła zapewnić, że jest już zupełnie
zdrowa, wszelki kaszel dawno ustąpił, ale Alv nie wy-
zdrowiał, niestety. Nadal dręczyły go bóle w piersiach,
miał kłopoty z oddychaniem, Ingrid więc w żadnym razie
nie zdecydowałaby się jeszcze zabrać Daniela do Grastens-
holm. Poza tym chłopiec znakomicie czuł się w Szwecji,
zresztą było przecież tak, ?ak powiedziała Madeleine:
odległość pomiędzy Morby i Grastensholm nie jest znowu
taka wielka, jeśli ma się do kogo jechać.
  Ingrid opowiadała też, że w Elistrand nikt nie choruje,
są nadzwyczajnie odporni. Jon i Branja mają małego
synka, którego nazwali Ulf. Tristan i jego żona, Marina,
także czują się dobrze. Ona jest babką małego Ulfa, on
pradziadkiem. Ich sytuacja rodzinna była rzeczywiście
bardzo skomplikowana i nawet nie próbowali wyjaśniać
jej obcym.
  Ingrid, podobnie jak Ulvhedin, starała się trzymać
w szachu swoje ponadnaturalne zdolności. Od czasu
do czasu jednak, gdy pragnienie, żeby trochę po-
eksperymentować, stawało się trudne do zniesienia,
spotykali się oboje w starej części domu w Lipowej
Alei i wydobywali z ukrycia trochę magicznych środków
Ludzi Lodu. W żadnym razie nikt nie mógł się o tym
dowiedzieć, toteż Ingrid o niczym nie wspomninała
w Morby. Ani słowa o lalce, którą oboje zrobili, a która
kropka w kropkę podobna była do złośliwej żony
komornika, wygadującej paskudne rzeczy o Ingrid, ani
o tym, że potem bardzo długo babę okropnie bolały zęby.
Ani o napoju, który dawali krowom w Grastensholm
i Elistrand, żeby się lepiej doiły. Wszelkie zioła miłosne
trzymali jednak w głębokim ukryciu. Byli szczęśliwi
i zadowoleni z tego, co los im dał. Ulvhedin z Elisą,
a Ingrid z Ernstem, bo tak miał na imię ów młody,
o pogodnym usposobieniu uczony.
  Czas mijał. Daniel skończył dwanaście lat i zaczął naukę
w szkole w Uppsali. Przygotowywał się do studiów
uniwersyteckich. Był to chłopiec rozsądny i zdolny, choć
może nie tak jak Dan i Ingrid oczekiwali. A także jak
oczekiwała tego Villemo, bo nikt nie ubóstwiał chłopca
bardziej niż ona, nikt też nie robił tak wiele, by wypaczyć
jego charakter. Ale on był na szczęście dużo rozsądniejszy
niż jego prababka.
  Gabriel Oxenstierna na zamku Morby, z którym
rodzina Lindów z Ludzi Lodu była od dawna związana,
miał czternaścioro dzieci. Teraz żyło z nich zaledwie
pięcioro - cztery córki i syn Goran. Wybrał on karierę
wojskową, jako podchorąży uczestniczył w wyprawie
przeciw Norwegii i był w 1718 roku pod Fredrikshald,
gdzie poległ jego król. Goran Oxenstierna miał odegrać
ważną rolę w życiu Dana i Daniela. Na razie jednak nikt
jeszcze o tym nie wiedział.
  Pewnego zimowego poranka 1730 roku Villemo obu-
dziła się jak zwykle u boku Dominika.
  - Aha! - zawolała wesoło. - Wstawaj, ty śpiochu!
Dzisiaj obudziłam się wcześniej niż ty!
  Nigdy przedtem coś takiego się nie zdarzało, bowiem
Dominik, jak większość starszych panów, wstawał bardzo
wcześnie.
  Villemo poczochrała jego białe włosy.
  - Śpiochu, od dawna jest już dzień!
  Wtedy spostrzegła, że twarz Dominika jest tak samo
biała jak jego włosy. Drżącymi palcami dotknęła skóry
męża. Była lodowato zimna.
  Broda Villemo zaczęła się trząść.
  - Och, nie... Och, nie... - załkała bezradnie. A po-
tem krzyknęła rozpacziiwie: - Tengel! Sigrid! Na po-
moc!
  Przybiegli natychmiast i zajęli się wszystkim, co
należało teraz zrobić, równie ogłuszeni bólem jak ona, ale
zdolni mimo wszystko do działania. Przez jakiś czas
w pokoju panował kompletny chaos. Wszyscy wchodzili
i wychodzili, w końcu łednak Villemo została sama.
Siedziała na swojej połowie łóżka z bezradnie opusz-
czonymi rękami.
  - Mieliśmy przecież umrzeć razem - mówoła nieustan-
nie. - Mieliśmy umrzeć razem!
  Przez cały dzień wciąż powtanała te słowa.
  Madeleine i Sigrid starały się ją ubrać, przynajmniej
w szlafrok i ranne pantofle, i zabrały do salonu. Tam
nusiały ją zostawić, tyle było zajęć związanych z po-
grzebem.
  - Dominiku - szeptała Villemo. - Dlaczsgo to zrobi-
łeś? Dlaczego nie poczekałeś na mnie? Przecież obiecałeś,
że umrzemy razcm.
  Chyba wymagała za wiele, choć Dominik nie był od
niej dużo starszy - miał siedemdziesiąt osiem lat, a ona
siedemdziesiąt cztery. Ktoś powiedział przy niej: "Dzia-
dek miał taką śmierć, jakiej tylko można sobie życzyć,
babciu" - ale ona kiwała głową, nieobecna duchem. Ktoś
inny starał się wmusić w nią trochę jedzenia. Wielokrotnie
w ciągu dnia. Villemo chodziła, oczywiście, po domu,
czasem coś do kogoś powiedziała - a może zresztą nie,
może to tylko oni z nią rozmawiali, ona zaś powtarzała
wciąż, że mieli z Dominikiem umrzeć razem, a on, drań,
złamał umowę.
  Przyszedł pastor i mówił różne piękne słowa, ale ona
się tym nie interesowała. Nareszcie wieczorem wszyscy
poszli spać.
  Dominika już nie było. Zabrali go. Villemo nie chciała się
położyć. Jeszcze nie teraz. Domownicy pozwolili jej zostać
tam, gdzie była, w głębokim fotelu Dominika, w którym
lubił posiedzieć i poczytać przed snem. Drzwi zostawiono
otwarte na wypadek, gdyby czegoś potrzebowała.
  Wszyscy byli bardzo dobrzy i cierpliwi, ale niczego nie
rozumieli. Dominika już nie ma, a ona wciąż żyje.
  W domu panowała cisza.
  Może Dominik jest w Norwegii? Może jego dusza
powędrowała tam, gdzie jest dom Ludzi Lodu? Do parafii
Grastensholm?
  Do Elistrand, gdzie kiedyś pokazywała mu swój
pokój? Gdzie nauczyła się go kochać?
  Wokół niej panował chłód. Na dworze księżyc oświet-
lał topniejący wczesnowiosenny śnieg.
  Czy ona wyszła na dwór?
  Tak, wyszła. Z tyłu za nią leżał zameczek myśliwski.
Nie miała tam już nic do roboty, skoro Dominika nie
było.
  Powinna pójść do Norwegii. go on na pewno tam jest.
Tam na nią czeka. Po prostu musiał pójść przed nią. A ona
pójdzie za nim.
  Szła po rozmokłym śniegu, bielejącą w mroku drogą,
krucha, mała figurka w ciemnym szlafroku. Kiedy się
skupiła, mogła sobie przypomnieć, że niedawno prze-
mknęła po kryjomu pod drzwiami Tengela i Sigrid, tak
żeby jej nie usłyszeli. Musiała przecież pójść za Domini-
kiem, czy oni tego nie rozumieją?
  Ostrożnie otworzyła drzwi wyjściowe, żeby nie skrzy-
pnęły. Nikt nie mógł jej zobaczyć ani usłyszeć.
  Norwegia leży na zachód stąd. Musiała więc kierować
się na zachód, tak prosto jak to tylko możliwe. Rozciągały
się tam rozległe łąki, równiny Upplandii, dobrze było tędy
wędrować. Żadnych posępnych lasów, budzących lęk.
Przynajmniej na razie.
  Wybranym w rodzinie Ludzi Lodu, takim jak ona
i Dominik, zawsze sprzyjało szczęście, więc chyba wszy-
stko pójdzie dobrze.
  Nie ma Dominika.
  Cierpienie pulsowało w całym ciele i zagłuszało wszel-
kie inne uczucia. Była samotną kobietą, półprzytomną
z bólu i żalu, brnącą z trudem po ciężkim, lepkim śniegu.
  Szła, szła i szła. Stopy, zmarznięte teraz niczym bryłki
lodu, ślizgały się niepokojąco przy każdym kroku, kolana
uginały się ze zmęczenia.
  Księżyc wędrował po nocnym niebie. Krajobraz zmie-
niał się, ale nie za bardzo. Nadal przeważała płaska
równina, z rzadka tylko na horyzoncie ukazywało się
jakieś wzniesienie albo nieduży zagajnik.
  Dominiku!
  Powinieneś był poczekać.
  Mieliśmy przecież umrzeć razem, czy zapomniałeś
o tym?
  Upadła, twarz oblepił szczelnie lepki śnieg. Szybko
jednak się podniosła i uparcie szła dalej.
  Na wschodzie, za jej plecami, niebo zaczynało jaśnieć,
ale wciąż jeszcze nad światem panował księżyc i drobna
sylwetka Villemo, ślizgająca się po śniegu, rzucała na
ziemię wydłużony cień.
  Nie, nie ślizgała się. Potykała się, chwiala na nogach,
tak należy to określić.
  Villemo zapomniała o Norwegii, zapomniała, dlaczego
tak uparcie brnie do przodu, z takim trudem wyciąga nogi
z głębokiego śniegu.
  Dawno przestała unosić poly szlafroka, już i tak
był mokry od wody i lepkiego śniegu, gorzej być
nie mogło. Nie zliczyłaby, ile razy upadła i leżała na
ziemi.
  Jakiś pies szczekał w zagrodzie po drugiej stronie
równiny, ale Villemo się tym nie przejmowała.
  Świt zaczął odbierać blask księżycowi. Villemo pamię-
tała tylko rozpacz. Tęsknotę za Dominikiem.
  Nogi nie chciały jej dalej nieść. Serce waliło głucho
i boleśnie, bardzo boleśnie. Upadła na kolana i zanurzyła
twarz w śniegu.
  Chciała spać. Pogrążyć się w długim, długim śnie.

  Czyjeś delikatne rę?e objęły ją i podniosły. Ktoś ją niósł.
  Villemo otworzyła oczy i zobaczyła czyjąś twarz. Było
jej tak lekko, tak cudownie lekko, ciepło i bezpiecznie.
  Uśmiechnęła się, gdy poznała, do kogo należy ta ciepła,
przyjazna twarz:
  - Tengel Dobry - szepnęła. - Ja wiedziałam, że was
odnajdę.
  - Wyjdź, Villemo, ze swojej ziemskiej powłoki - po-
wiedział łagodnie. - Teraz jesteś jedną z nas.
  - Jedną z was?
  - Jedną z wybranych wśród Ludzi Lodu. Teraz
zaczyna się twoje nowe zadanie: przychodzić, kiedy twoi
krewni będą cię potrzebować.
  - Czy Dominik też tu jest?
  - Dominik jest, oczywiście. I Sol. I my wszyscy, którzy
próbowaliśmy obrócić na dobre to tragiczne dziedzictwo,
z którym przyszliśmy na świat.
  - Ale złych nie ma? Tengela Złego...? .
  - Nie, jakim sposobem on i jemu podobni mogliby
pomagać naszym ukochanym? Nie, Villemo, on nie będzie
cię tutaj niepokoił.
  - Czy jest nas wielu?
  - Z tobą i Dominikiem dwanaścioro. Później, znacznie
później, przyjdzie Ulvhedin i Ingrid, a potem jeszcze ktoś,
kogo nie znasz, ale kto już się urodził.
  - Och - szepnęła Villemo. - Czy Niklas jest tu także?
  - Oczywiście!
  - Ale Irmelin nie ma?
  - Nie, Itmelin nie. Ona nie należała do wybranych. Nie
ma też Kolgrima. On chciał być złym. Spotkasz natomiast
mego wnuka Tronda. I jeszcze innych, którzy żyli na
długo przed tobą.
  - Tak się cieszę, Tengelu Dobry. Jeśli tylko Dominik...
  Tengel uśmiechnął się i odwrócił głowę. Spojrzała
w ślad za nim, a tam stał Dominik, młody i piękny, jak
w czasie, kiedy się w nim zakochała.
  - Tam jesteś - szepnęła. - Odszedłeś ode mnie,
Dominiku. Nie zdążyłam pójść razem z tobą.
  - Ale teraz znowu jesteśmy razem - uśmiechnął się.
  Podszedł i uniósł ją, a wtedy zobaczyła pozostałych,
którzy otoczyli ich kołem. Powierzchowność niektórych
mogła budzić grozę. Inni odznaczali się niepospolitą
urodą. Villemo wiedziała, że jest znowu młoda i ubrana
jak oni, w proste, ale piękne rzeczy. A w środku gromadki
stał Niklas!
  - Witaj u nas, Villemo - uśmiechnęła się młoda kobieta
o promiennych oczach, w której Villemo rozpoznała Sol.
- Będziecie nam bardzo potrzebni, ty i Dominik, bo
czekają nas trudne chwile, jeśli chcemy chronić żyjących
członków naszego rodu.
  Villemo zmarszczyła czoło.
  - Oni mieli ostatnio tyle kłopotów.
  Tengel Dobry potrząsnął głową.
  - Nie chodzi nam o ziemskie zmartwienia, te zresztą już
minęły. Ale troje z tych, którzy teraz żyją, niebawem stanie
wobec decydujących wydarzeń w historii Ludzi Lodu.
  - Troje z nich? Czy ja ich znam? Czy to któreś z moich?
  - Tylko jedno. Dwojga pozostałych nigdy nie spot-
kałaś. Oni będą musieli pójść w głąb, Villemo. Aż do
samych źródeł życia. Jedno z tych trojga będzie musiało
przejść tę drogę samotnie.
  - Vendel Grip mówił o źródłach życia - powiedziała,
poruszona.
  - I to o nte właśnie chodzi. Tengel Dobry ma wszelkie
powody do niepokoju.
  - Czy to dotyczy Dana?
  - Dan był bardzo bliski rozwiązania, ale go nie znalazł.
Chcę jednak wierzyć, że mój imiennik, Tengel Zły,
przeżył chwile niepokoju. Vendel także zbliżył się do celu,
ale to żaden z nich nie będzie musiał przejść tej śmienelnie
niebezpiecznej drogi - powiedział Tengel Dobry.
  - Jedno z obciążonych dziedziawem?
  - Jedno z obciążonych, jedno wybrane i jedno ze
zwyczajnych śmiertelników.
  - Jeden z moich, powiedziałeś?
  - On ma silnego obrońcę, nie bój się! A poza tym my
będziemy go wspierać, jak długo potrafimy. Ale teraz
chodź! Dzień się zbliża, ludzie żyjący niedługo zaczną się
budzić!
  Dominik ujął ją za rękę. Uśmiechnęła się do niego.
Wszystko było takie bezpieczne, wszelki lęk ustąpił.
  Dominik znowu był przy niej.

  Ślady Villemo na mokrym śniegu widoczne były
wyraźnie. Tengel Młodszy i Dan, i wszyscy, którzy
wyruszyli z nimi na poszukiwanie, nie mogli się nadziwić,
jak daleko zaszła ta mała, krucha, siedemdziesięciocztero-
letnia pani. W końcu zobaczyli na polu ciało, z którego
życie już uszło. Wzięli je na ręce i ponieśli do domu.
  - To straszne - szepnął Tengel Młodszy.
  - Tak jest chyba najlepiej - odparł Dan. - Nie sądzę, by
babcia mogła żyć bez dziadka. Zdaje mi się, że wygląda na
szczęśliwą.
  - Ale że też jej nie upilnowaliśmy! Nie rozumiem, jak
jej się udało wyjść z domu!
  - Babcia zawsze umiała zrobić to, na czym jej zależało
- uśmiechnął się Dan. - Tylko kiedy czegoś nie chciała
zrobić, stawała się bezradna i stara, nie rozumiała, co się
do niej mówi.
  - Tak, masz rację - uśmiechnął się Tengel boleśnie.
  We wspaniałym pogrzebie w kościele Esterna uczest-
niczył hrabia Goran Oxenstierna i wielu innych wysoko
postawionych panów. Obecni byli zarówno cywile, jak
i oficerowie, bowiem Dominik Lind z Ludzi Lodu służył
przecież jako królewski kurier. A pełną życia Villemo
wszyscy w okolicy bardzo lubili.
  Pastor pięknie mówił o ich trwającej całe życie
miłości, choć wiedział, oczywiście, że pani Villemo nie
wydeptywała ścieżek do kościoła ze szczególnym zapa-
łem.
  Ale nie trzeba być małostkowym w obliczu śmierci,
poza tym jego mowy słuchało wielu dostojnych panów
i pań, a wreszcie Lindowie z Ludzi Lodu zawsze w nie-
dzielę po nabożeństwie podawali taką świetną kawę.
Należy zaś powiedzieć, że nie wszędzie częstowano tym
nowomodnym rarytasem, tylko najznakomitsze kręgi
mogły sobie na to pozwolić. Skoro niedzielna kawa
bywała w zamku myśliwskim taka wyborna, to można się
też było spodziewać godnego poczęstunku na stypie.
  Tak więc proboszcz pożegnał oboje małżonków wspa-
niałą mową. Zebrani byli głęboko poruszeni, a po
ceremonii wszyscy udali się do zamku. Nikt z zaproszo-
nych nie chciał stracić takiej okazji.

  Po pogrzebie w zamku myśliwskim zrobiło się pusto,
choć Sigrid i Madeleine poczuły się spokojniejsze. Wciąż
martwiły się o zdrowie obojga dziadków, gdy więc oni
dotarli do kresu swołej ziemskiej wędrówki, lęk ustąpił,
a jego miejsce wypełnił spokój i cichy żal. Sigrid mogła
zająć ich część domu, mieszkali bowiem w dość dużej
ciasnocie. Teraz zróbiło się luźniej.
  Ale długo jeszcze myśleli przy różnych okazjach. To
trzeba powiedzieć babci i dziadkowi. Albo: Oni powinni
to zobaczyć!
  Wtedy pustka i tęsknota zdawały się nie mieć granic.
Miejsca Villemo i Dominika nikt nie był w stanie
wypełnić. Rodzina czuła się w jakiś sposób zdradzona.
  Daniel zaczął chodzić do szkoły w Uppsali, żeby
przygotować się do studiów uniwersyteckich. Mieszkał
w szkole, ale na niedziele Madeleine i Dan zabierali go do
domu. Nic im jednak nie mówił o udrękach, jakie musieli
przeżywać on i jego koledzy. W tamtych czasach nau-
czyciele często zachowywali się wobec uczniów des-
potycznie, uważali, że wiedzę i dobre maniery trzeba im
wbijać poprzez skórę. Najbardziej narażeni byli, oczywiś-
cie, najsłabsi chłopcy, stawali się prawdziwymi kozłami
ofiarnymi, na nich nauczyciele demonstrowali swoją
przewagę.
  Początkowo Daniel zachowywał bierność. Zawsze
dotychczas spotykał tylko dobroć i traktowaniem
w szkole był jak porażony. Jeśli któremuś z chłopców
w czasie posiłku spadło coś na podłogę, winowajca
musiał wszystko zlizać. Właściciel butów nierówno
ustawionych pod łóżkiem następnego dnia chodził boso
bez względu na to, cży było zimno, czy ciepło, a chłop-
cy musieli przejść przez dziedziniec do jadalni i do
kaplicy. Zła odpowiedź podczas lekcji była karana
solidnym uderzeniem kijem do pokazywania na mapie,
a najdrobniejsze naruszenie dyscypliny pociągało za
sobą najbardziej wymyślne kary.
  Wielu chłopców nocami płakało przez sen. Daniel
także. Często myślał: Tu powinniśmy mieć Ulvhedina!
  Coraz bardziej tęsknił do Grastensholm, do swojej
matki, która zawsze okazywała mu tyle miłości. Ojciec
i ciocia Madeleine także go kochali, i dziadkowie. Z mamą
jednak to było coś wyjątkowego. Matka i on byli ze sobą
związani w szczególny sposób.
  W miarę upływu czasu Daniel zaczął się otrząsać
z odrętwienia, powoli dawało o sobie znać wrodzone
poczucie sprawiedliwości Ludzi Lodu. W pewnym okre-
sie dwaj mali chłopcy, bracia, spokojni i posłuszni,
ściągnęli na siebie prześladowania jednego z nauczycieli.
Po kilku tygodniach przypominali zaszczute zwierzęta;
żeby się nie wiem jak starali, i tak wszystko było źle.
  Daniel przyglądał się temu i powoli narastał w nim
gniew. Nie miał wprawdzie żadnych niezwykłych zdolno-
ści swoich wybranych lub obciążonych dziedzictwem
krewnych, był najzupełniej zwyczajnym chłopcem, ale
miał dobre serce i został wychowany tak, by zawsze
stawać w obronie sprawiedliwości.
  Pewnego dnia, gdy zobaczył, jak łzy malców kapią na
pulpit, a nauczyciel stoi nad nimi, poszturchuje i natrząsa
się z nich, gniew eksplodował.
  Daniel wstał i podszedł do nauczyciela. Był chłodny
i opanowany.
  - Tym razem to już dość - powiedział spokojnie
i odebrał nauczycielowi kij.
  Ten odwrócił się zaskoczony, błady z wściekłości.
Wysyczał coś niezrozumiale przez zęby i na oczach
oniemiałej z przerażenia klasy wyrwał kij Danielowi
i zaczął go na oślep okładać. Kij złamał się, ale on nadal bił
tym, co mu zostało w ręce.
  Nie wiadomo, jakby się to skończyło, gdyby inni
nauczyciele nie usłyszełi hałasu i nie przybiegli. Daniel
został za złe zachowanie zamknięty w areszcie w swoim
pokoju, a cała klasa musiała odrabiać dwa razy więcej
lekcji.
  Działo się to pod koniec tygodnia. Kiedy Dan i Made-
leine przyjechali, żeby zabrać Daniela na niedzielę do
domu, byli wstrząśnięci jego wyglądem. On mruknął
wprawdzie tylko, że się przewrócił i potłukł, ale kiedy
wieczorem Madeleine przypadkowo zobaczyła jego plecy,
cała historia wyszła na jaw.
  - Ależ, na Boga - szepnął Dan. - Czemu ty nic nie
mówiłeś?
  - Ja myślałem, że w szkole tak powinno być - szlochał
Daniel zasłaniając ręką buzię. - Ale strasznie było mi żal
tych dwóch malców.
  - Postąpiłeś najzupełniej słusznie - powiedział Tengel
Młodszy. - Dan, tego nie można tak zostawić!
  - Oczywiście, że nie - zgodził się jego syn. - Nie
musisz się martwić o tych chłopców. Ja się zajmę tym,
żeby mieli spokój.
  - Czy nie mógłbym pojechać na święta do mamy?
- zapytał wciąż pochlipując Daniel, zawstydzony, że on,
taki duży chłopiec, nie umie powstrzymać łez.
  - Dziecko kochane - powiedział Dan, przytulając
mocno chłopca. - Posłuchaj. Kilka dni temu dostałem list
od twojej mamy, ale nie mówiłem ci o tym, bo na razie
powinieneś myśleć o szkole. Mama chce, żebyś przyje-
chał do domu, bo twój dziadek Alv zdołał pokonać
chorobę i Grastensholm jest nareszcie wolne od zarazy.
Ci, którzy miełi umrzeć, umarli, pisze twoja matka
z właściwą jej otwartością. W każdym razie wszelkie
niebezpieczeństwo minęło. A mama bezgranicznie za
tobą tęskni.
  Te słowa sprawiły, że Daniel wybuchnął jeszcze
bardziej gwałtownym szlochem. Wszyscy przyglądali mu
się w milczeniu. Daniel nigdy nie wspominał, że tęskni za
domem.
  - Nie wiedziałem, co jej odpowiedzieć - rzekł po chwili
Dan. - Bo przecież byłeś w szkole... ale nie może być tak
jak dotychczas. Mam w Uppsali sporo do powiedzenia,
mam niezłą renomę, związany jeśtem z profesurą uniwery-
tecką, już ja załatwię, żeby skończyć z tym skandalem
w twojej szkole. O ile jednak znam życie, to po tym
wszystkim nauczyciele cię znienawidzą i będą izolować.
Co reszta rodziny o tym myśli? Ingrid pisze, że chciałaby
pobyć trochę z Danielem, zanim on wejdzie w dorosłe
życie z małżeństwem i tak dalej. Ja bym chciał, żeby mój
syn studiował na uniwersytecie. Ale na to też ma jeszcze
trochę czasu. Na razie znajdzie się chyba dla niego jakaś
szkoła w Norwegii? No, a potem, Danielu, kiedy już
skończysz szkołę, wrócisz do nas i zapiszesz się na
uniwersytet w Uppsali, dobrze?
  - To brzmi rozsądnie - powiedział Tengel, a inni mu
przytaknęli.
  Daniel rozpogodził się i już tylko pociągał nosem.
  - Tak was wszystkich kocham! Całą moją szwedzką
rodzinę! Nie czujecie się chyba urażeni, że ja...
  - Że tęsknisz za Norwegią? - uśmiechnęła się Madelei-
ne. - Najdroższy mój, czy ty myślisz, że my nie rozumie-
my?
  Dan położył tęce na ramionach syna.
  - Co powiesz na to, żeby już nie wracać do szkoły?
I żebyśmy wszyscy troje, ty, ja i Madeleine, pojechali do
Norwegii okrężną drogą?
  - Okrężną drogą?
  - Przez Skanię. Od dawna bardzo chcę porozmawiać
z naszym kuzynem Vendelem Gripem. Myślę, że on też by
się ucieszył z wizyty. I może moglibyśmy tam spotkać
twoją mamę
  Daniel rozpromienił się niczym słońce.
  - Uważam, że to brzmi wspaniale! A wy nie będziecie
musieli jechać do samej Norwegii.
  - No to tak zrobimy - oświadczył Dan, nie podej-
rzewając nawet, że w tcn sposób jego syn rozpocznie
niezmiernie długą drogę ku temu, co szamanka Tun-sij
nazwała źródłami życia.





        ROZDZIAŁ XIV


  Padał deszcz, ale trochę pocieplało, kiedy wyruszali na
południe. W Skanii jednak mogą się zdarzyć prawdziwe
wichury, które ze świstem gnają po równinach kłęby
śniegu i zasypują drogi, tworząc na nich niekiedy upiorne,
niekiedy zabawne formacje.
  Gdy nasi podróżni dotarli nareszcie do dworu w And-
rarum, byli przemarznięci do szpiku kości.
  Zbliżało się Boże Narodzenie i dom był przystrojony
do świąt. Christiana i Anna-Greta włożyły całe dusze w to,
żeby upragnionych gości z Upplandii przyjąć prawdziwą
skańską wigilią. Niczego nie mogło na stole zabraknąć.
Skańskie specjały stały jeden obok drugiego, od wspania-
łych kiełbas po wyborne ciasta. Goście byli oczarowani.
  Ingrid i jej mąż Ernst mieli przyjechać dopiero później,
wigilię musieli spędzić w Grastensholm, uważali, że
inaczej być nie może.
  Jeśli Dan lub ktokolwiek z jego rodziny kiedyś myślał,
że Vendel Grip z Ludzi Lodu okaże się nieszczęśnikiem
bezustannie użalającym się nad swoim kalectwem, to się
mocno mylił. Vendel był niewiarygodnie witalny, bez
wahania uczestniczył we wszystkim, nie krępując się, że
ludzie widzą, jak się czołga lub podciąga na rękach za
pomocą uchwytów, które Anna-Greta zamontowała we
wszystkich strategicznych punktach w domu. Był nie-
zwykle ożywiony wizytą i cieszył się na długie, pod-
niecające rozmowy z Danem.
  Synek Vendela, Orjan, był spokojnym ośmiolatkiem,
typowym Skańczykiem. Pokazywał Danielowi stajnie
i obory, a móarił takim wspaniałym dialektem skańskim,
że młody gość musiał się bardzo starać, żeby go zro-
zumieć. Obaj chłopcy, jednakowo spokojni i opanowani,
porozumieli się natychmiast i te pięć lat, jakie ich dzieliło,
nie przeszkadzało Danielowi. Wprost przeciwnie, bo tak,
jak się to zwykle dzieje, młodszy z chłopców widział
w starszym i bardziej doświadczonym swego idola,
a Daniel przyjmował podziw Orjana, nie ukrywając, że
mu to pochlebia.
  Ale chciał też wieczoranu przysłuchiwać się rozmo-
wom ojca i wuja Vendela. Orjana odsyłano do łóżka,
zresztą pewnie i tak nic by z tych dyskusji nie pojął. Dan
natomiast chciał, by jego syn w nich uczestniczył.
  A chyba nie powinien był tego robić.
  Choć może jednak? Może tak zostało postanowione, że
to właśnie Daniel powinien był się dowiedzieć o Taran-gai?
  W kuchni dwie młode kobiety czyniły przygotowania
do obiadu na drugi dzień świąt. Christiana i służące poszły
już spać, były więc same. Początkowo Anna-Greta miała
kłopoty, by mówić "ty" do eleganckiej pani Madeleine, ta
jednak zachowywała się z wielką prostotą, w żadnym razie
nie dając odczuć pochodzącej z komorniczej rodziny
Annie-Grecie, że istnieją między nimi jakieś społeczne
różnice.
  Gospodyni spoglądała z podziwem na Madeleine,
która przygotowywala owoce do świątecznego puddingu.
  - Uważam, że to bardzo szlachetne z twojej strony, że
tak serdecznie przyjęłaś Daniela, syna twojego męża.
  - Nigdy tego nie żałowałam - odparła Madeleine.
  Anna-Greta patrzyła przed siebie z rozmarzeniem.
Z wiekiem nie stawała się szczuplejsza, ale należała do
kobiet, którym bujniejsze kształty dodają urody.
  - Sama pewnie postąpiłabym tak samo z dzieckiem
Vendela z Syberii, gdyby kiedykolwiek mogło do nas
przyjechać.
  - A więc on wciąż nie zapomniał? - zapytała Madeleine
ostrożnie.
  Anna-Greta pochyliła się nad stołem i energicznie
kroiła pieczeń.
  - Nigdy o tym nie mówi. Ani słowa. Ale ja wiem, kiedy
jest mu trudno. I taki jest dumny z Orjana - zmieniła
temat, co Madeleine bardzo dobrze rozumiała.
  Tymczasem w salonie Vendel wyjął mapę, którą sam
sporządził.
  - Popatrzcie tutaj - rzekł, pochylając się nad stołem.
- Tu jest Morze Karskie. A tutaj rzeka Ob, którą
spłynąłem aż do ujścia. Ten tutaj nie do końca nakreślony
cypel ma przedstawiać półwysep Jamał, nie wiedziałem
tylko, jak on wygląda, ale to bez znaczenia.
  - Ale ciebie Samojedzi przeprowadzili od ujścia Obu,
przez nasadę półwyspu Jamał i dalej na otwarte Morze
Karskie? - zapytał Dan.
  - Właśnie tak. Tutaj, nad zatoką, znajdował się letni
obóz Jurat-Samojedów.
  - I tam żyje twój potomek, prawda? - upewnił się Dan.
- Choć nie wiesz nic konkretnego?
  - Życie bym oddał, żeby się dowiedzieć. - westchnął
Vendel. - No, a tam dalej na zachód leży Taran-gai.
  Dan i jego syn uważnie przyglądali się mapie. Daniel
powiedział:
  - Że też tajga sięga tak daleko na północ!
  - Tak, to dziwne. Jak widzicie, tajga ciągnie się od
północnych krańców Uralu do tych wysokich, poszar-
panych gór tam, nad samym morzem. Wszystko to teren
Taran-gai. Nie jest to jakaś wydzielona kraina, sądzę, że
Rosjanie nawet nie bardzo zdają sobie z tego sprawę, ale to
jest Taran-gai.
  - I tam się dowiedziałeś, że być może Tengel Zły nadal
żyje? - zapytał Dan.
  - Tak. Nie wierzyłem w to, brzmiało to zbyt fantas-
tycznie, ale potem, kiedy wróciłem do domu, ty napisałeś
list, że... że chyba dokonałeś takiego samego odkrycia.
  - Zgadza się.
  Vendel Grip odchylił się do tyłu w swoim fotelu.
Wciąż wyglądał młodo z tymi włosami blond, ale Dan
dostrzegał w jego rysach ślady bolesnych przeżyć.
  - Wiesz - powiedział Vendel. - To niesłychanie
interesujące. Jest tylko jedna rzecz, której nie rozumiem...
nie, właściwie to niczego nie rozumiem, ale to jedno
szczególnie nie daje mi spokoju. Mianowicie twoja hipoteza,
że Tengel Zły miał jakoby wędrować po Europie Południo-
wej. To zupełnie zaskakujące. I czego by tam szukał?
  - No właśnie, czego!
  W pokoju zaległa cisza.
  - O Boże, żebym ja mógł się tam dostać - westchnął
Vendel z głębi duszy.
  - Do Taran-gai?
  - Och, nie, nie! W żadnym razie! Chociaż nigdy nie
zapomnę niezwykłej mistyki Taran-gai ani flecisty w na-
grzanym, ociekającym po deszczu wodą lesie, to jednak
nigdy więcej nie chciałbym postawić stopy na tej ziemi.
Gdybym w ogóle miał stopy - dodał z gorzką ironią.
  Dan wyprostował się w fotelu.
  - Co ty powiedziałeś? Flecista?
  Vendel ze zdumieniem obserwował podniecenie kuzyna.
  - Owszem. Mieszkańcy Taran-gai są nadzwyczajnymi
flecistami. Zawsze tak było. Ale dlaczego cię to tak
poruszyło?
  - Bo kiedy Tengel Zły przyszedł do Hameln, miał ze
sobą flet. Dlatego został przegnany z miasta: ludzie
myśleli, że to szczurołap.
  Teraz także i Vendel się ożywił.
  - Dan, jeżeli jest tak jak mówisz, to on nieprzypadkiem
przyszedł właśnie do Hameln.
  - Co masz na myśli? On się dopytywał o groty
w górach Harzu.
  - Mogło tak być. Ale jeśli szukał właśnie szczurołapa?
Człowieka, który czuje jak on? A może z jakiegoś innego
powodu poszukiwał drugiego flecisty?
  Dan słuchał go ze sceptycyzmem.
  - Ale szczurołap z Hameln to postać ze świata baśni.
  - A Tengel Zły i cała szalona historia Ludzi Lodu to nie?
Ja uważam, że szczurołap jest nawet bardziej wiarygodny,
jest ściśle ulokowany w czasie, był w Hameln w 1284 roku!
  - Tym samym można określić czas wizyty Tengela
Złego, bo on przyszedł do Hameln w dziesięć lat później,
czyli w 1294 roku.
  - Ale ty, poszukując go, nie doszedłeś dalej niż do
Salzburga, prawda?
  - Do Salzbach - sprostował Dan. - I nie sądzę, żeby
kontynuowanie podróży miało sens. Ślady tam się urywa-
ją, a szukać na ślepo na południe od Salzbach to tak, jakby
szukać igły w stogu siana.
  - Tak, to oczywiste.
  Ciszę, która potem zaległa, przerwał młody Daniel.
  - Czy mógłby wuj opowiedzieć więcej o źródłach
życia? - poprosił Vendela.
  Ten zwrócił się do niego i uśmiechnął smutno.
  - Nie wiem nic ponadto, co opowiedziała mi szaman-
ka. Po powrocie spisałem całą historię z Syberii i jeśli
chcesz, mogę ci pożyczyć tę książkę. Nie, jedyne, co mi
Tun-sij powiedziała, to że Tengel Zły nie zawarł paktu
z Szatanem, jak zawsze sądziliśmy, tylko że zaprzedał
Śmierci, którą Taran-gaiczycy nazywają Shama, swoich
potomków, uczynił ich narzędziami w rękach Złego.
Mieli umieć zabijać, mieli dostarczać Shamie młodych,
pięknych, czarnych kwiatów do jego ogrodu. Shama
bowiem jest bóstwem nie tylko Taran-gaiczyków, lecz
także pierwotnych Ludzi Lodu. Tun-sij sama przecież
pochodzi z Ludzi Lodu, a to szatan w ludzkiej skórze.
Mimo wszystko lubiłem ją.
  Dan skinął głową.
  - Tak jak my lubimy wielu z naszych krewnych
dotkniętych dziedzictwem.
  - Otóż to. Chociaż Tun-sij nie była w ścisłym znacze-
niu dotknięta... Ale na czarach się znała! Tak, a poza tym
powiedziała coś jeszcze, Danielu. Powiedziała mianowi-
cie, że to wcale nie czarodziejskie zioła były w tym
kociołku, ale coś całkiem innego. I że to wcale nie Tengel
pilnuje kociołka, to tylko jego duch się tam ukazuje.
  - Tak chyba jest - potwierdził Dan. - Ulvhedin
powiedział, że Tengel Zły znajduje się w jakimś innym
miejscu na ziemi i stamtąd, dzięki sile woli i koncentracji
myśli, może się ukazywać w Dolinie Ludzi Lodu, jeśli
sądzi, że jego tajemnica jest zagrożona.
  - Tun-sij mówiła to samo! - zawołał Vendel ożywiony.
- Ona powiada, że Tengel Zły trwa w jakimś za-
mroczeniu, ale nikt nie wie gdzie.
  - Czy można sądzić, że gdzieś na południe od Salzbur-
ga? - zapytał Daniel.
  - To brzmi prawdopodobnie - uznali jego ojciec i wuj.
  - Ona mówiła także, że w Taran-gai żyje teraz chłopiec
dotknięty dziedzictwem, prawda? - dopytywał się Daniel.
- Z mojego pokolenia. Może kilka lat ode mnie starszy?
  - Myślę, że tak - odparł Vendel łagodnie. - Ile ty
dokładnie masz lat, Danielu?
  - Trzynaście.
  Smutek odmalował się na twarzy Vendela, ale po
chwili jego rysy wypogodziły się ponownie.
  - Moje dziecko powinno mieć teraz czternaście lat.
O rok więcej niż ty.
  - To chłopiec czy dziewczynka? - zapytał Daniel.
  - Skąd miałbym to wiedzieć?
  Dan przerwał smutny nastrój.
  - Wracając do tego, co mówiła szamanka, to można
sądzić, że Tengel Zły, czy Tan-ghil, jak tam go nazywają,
spłodził dziecko z jedną z mieszkanek Taran-gai. Miał
wtedy zaledwie piętnaścte lat. Strasznie młody, trzeba
powiedzieć! I również ten syn przyniósł ze sobą na świat
dziedzictwo zła, ale nie w tak wyraźnym stopniu, jak to
bywa u nas, bo prawdopodobnie Tengel Zły po osiedleniu
się w Norwegii, w Dolinie Ludzi Lodu, nigdy więcej
o nim nie myślał. Czy tak mogło być, Vendelu?
  - Owszem, to brzmi prawdopodobnie. Ale szamanka
uważała, że ten jego potworny postępek, czyli zaprzedanie
potomków Shamie, musiał się dokonać już w Taran-gai.
A zatem w Taran-gai należałoby szukać początków
przekleństwa i tylko tam można próbować je przerwać.
  - Ale kociołek, czy co to jest, musimy także spróbować
odnaleźć? To coś, co zostało ukryte w Dolinie Ludzi Lodu.
  - Tak. Szamanka podkreślała to z naciskiem. Musimy
uczynić wszystko, żeby to unieszkodliwić.
  - Ulvhedin jednak był tak odurzony napojem, że nie
wie nawet, gdzie widział Tengela Złego.
  Daniel siedział przez dłuższy czas bez słowa. Potem
rzekł:
  - Szamanka powiedziała, że Ludzie Lodu dotknęli
źródeł życia, prawda?
  - Tak, użyła dokładnie takich słów.
  Patrzyli na chłopca, który zastanawiał się nad czymś
w skupieniu.
  - W takim razie domyślam się, co się mogło stać
- powiedział w końcu.
  Po twarzy jego ojca przemknął uśmiech.
  - Wszyscy mamy jakieś swoje teorie. Wiesz, Vendelu,
od dawna nie opuszcza mnie myśl, żeby tam pojechać.
  Vendel cały się rozjaśnił nagłą nadzieją, którą natych-
miast zgasił rozsądek.
  - Nie możesz tego zrobić. Tam nikt nie dojdzie.
  Dan uśmiechnął się.
  - Wiesz, ja jestem przyrodnikiem, badaczem. Ekspedy-
cję na arktyczne obszary Syberii mógłby zaakceptować
nawet rosyjski car.
  (Nie, nie wolno mi mieć takiej nadziei - twarz Vendela
mówiła wyraźniej niż słowa.)
  - W takim razie ja jadę z ojcem - oświadczył Daniel.
  - Ty? Trzynastolatek?
  - Ojciec nie zamierza chyba wyruszyć jutro rano
- odparł chłopiec spokojnie.
  - Tak, masz rację. Trzeba wielu lat na przygotowania.
  Vendel z trudem wymawiał słowa:
  - Odwiedzisz także Jurat-Samojedów? Nieńców, jak
sami siebie nazywają?
  Dan położył rękę na jego dłoni.
  - Przede wszystkim dlatego chciałbym tam pojechać,
Vendelu. A w ogóle powody wyprawy są trzy. Po
pierwsze, chciałbym pojechać jako przyrodnik. Po drugie,
spróbowałbym stwierdzić, czy masz tam potomka, a po
trzecie, może udałoby mi się rozwiązać zagadkę Ta-
ran-gai, Ludzi Lodu i Tengela Złego. Ale najważniejsze ze
wszystkiego jest twoje dziecko.
  Vendel drżał, nie zdając sobie z tego sprawy. Dopiero
Daniel przywołał go z powrotem do rzeczywistości.
  - Ale jeśli mamy się tam wybrać, to nic nie zdziałamy
bez znajomości języka. Rosyjskiego mógłbym się nauczyć
w Uppsali, ale pozostałe języki... bo to są dwa różne,
prawda?
  - Tak, ale Samojedzi i Taran-gaiczycy rozumieją się
dość dobrze. Wystarczy, że nauczysz się jurackiego, a to
możesz zrobić z moją pomocą.
  - Zaraz, zaraz, czy to nie ma być moja wyprawa?
- zawołał Dan, który poczuł się zlekceważony.
  Tamci nie słuchali go jednak. Z ożywieniem dys-
kutowali, jak zorganizować wspólną naukę.
  Dan przyglądał im się na wpół obrażony, na wpół
rozbawiony. W końcu dał za wygraną i zaczął się
przysłuchiwać ich rozmowie. Nie zaszkodzi znać paru
słów, gdy człowiek znajdzie się na miejscu.

  Zanim przyjechała Ingrid ze swoim sympatycznym
mężem, Daniel zdążył się już nauczyć wiele z tego
dość prymitywnego języka, dalej miał się uczyć sam
ze skryptu, który sporządził dla niego Vendel. Wkrót-
ce Daniel wyobraził sobie, że zna nieźle język. Mój
Boże!
  Ingrid była przerażona.
  - Macie zamiar wysłać tam mojego nieszczęsnego
chłopca?
  - Nie, oczywiście, że nie, Ingrid - zapewniał Dan pod
nieobecność syna, który bawił się na dworze z Orjanem.
- Jechać mam ja, ale pozwalamy mu się tym zajmować, bo
to zawsze dobrze mieć takie zainteresowania. I w przy-
szłości w Uppsali może mu się przydać znajomość takiego
rzadkiego języka.
  - Ale on jest wprost rozgorączkowany! Jest bezapela-
cyjnie zdecydowany jechać. Im szybciej, tym lepiej.
  - Przejdzie mu to. Sama chyba pamiętasz, że w tym
wieku wszystko robi się całym sercem i duszą, póki
człowieka nie ogarnie nowe zainteresowanie dla innych
spraw i nie zapomni o poprzednich.
  Ingrid nie była przekonana, ale na razie dała spokój.
  - Dan, co to za okropne blizny ma Daniel na plecach?
On powiedział, że to ze szkoły.
  - Tak, i właśnie dlatego zabrałem go stamtąd. Nau-
czyciel go skatował, bo stanął w obronie dwóch mal-
tretowanych malców.
  - Ale, mój drogil Czy on nie miał przy sobie alrauny?
  - W szkole nie, to niemożliwe. A ztesztą on nie wie
o alraunie.
  - Powinien ją przy sobie mieć. Wszędzie! Wtedy nic
takiego nie mogłoby się wydarzyć. Przywiozłeś ją?
  - Tak. Będziesz ją mogła zabrać do Norwegii.
  Ingrid roześmiała się cicho.
  - Dobrze, tylko daj mi ją dyskretnie, bardzo cię proszę!
Ernst nic o tym nie wie.
  - Ale nazywa cię swoją małą czarownicą?
  - On uważa, że wyglądam na czarownicę, choć
nie wie, że nią jestem. Próbowałam mu to kiedyś
wyjaśnić, ale on się tylko śmiał. To materialista do
szpiku kości.
  - Nie możesz trochę poczarować, żeby go przekonać?
  - Nie, co to, to nie, nie chcę go utracić! On daje mi
poczucie bezpieczeństwa, którego potrzebuję, ciekawe
rozmowy i dużo ciepła, także w łóżku.
  - Kocbasz go? - zapytał Dan cicho.
  - Na swój sposób - odparła. - Tak jak kocham Daniela
i wszystkich, którzy są mi bliscy.
  - Domyślam się, że to znaczy bardzo wiele - powie-
dział Dan. - Bo wiem, że nikt nie jest tak niezłomnie
lojalny wobec swoich bliskich jak ty, Ingrid. I podej-
rzewam, że prawdą jest to, co kiedyś o tobie mówiono,
a mianowicie że podobnie jak Sol nie potrafisz kochać
mężczyzny.
  Ingrid spuściła głowę.
  - Tak. Chyba tak. Miłość do bliskich odczuwam jak
ogień płonący w piersi i to uczucie obejmuje także Ernsta.
Ale tej bolesnej, gwałtownej namiętności do mężczyzny
nie znam. Tylko o tym słyszałam.
  Dan spojrzał na nią spode łba.
  - I myślę, że tak jest najlepiej. Tak powinno być.
Bo osobiście nie sądzę, bym sam chciał spotkać jakąś
Sol czy jakąś Ingrid, która by kochała mężczyznę
z tym gorączkowym pożądaniem, z tym nieugaszonym
żarem. Myślę, że to musi być śmiertelnie niebezpiecz-
ne.
  - Zgadzam się z tobą - powiedziała Ingrid poważnie.
- Zresztą Sol była śmiertelnie niebezpieczna i bez tego.
Naprawdę mam nadzieję, że taka nie jestem.
  - Akurat mnie trudno w to uwierzyć - uśmiechnął się
Dan. - Ale przyznać muszę, że po urodzeniu Daniela
stałaś się dużo spokojnijesza.
  - A jeszcze bardziej, kiedy w moim życiu pojawił się
Ernst.
  Ingrid zamyśliła się. A przedtem? Czy nie podążała
w złym kierunku? W jakim stopniu odpowiedzialna jest za
śmierć Thora Egila? A za madame Andersen? Bo chyba
została ścięta? A co z Eufrozyną? Czy ją także spotkał ten
sam los?
  To były nieprzyjemne myśli. Szybko się z nich otrząs-
nęła.


  W drodze do Norwegii Daniel dostał od matki alraunę.
Ernst był na dole, w jadalnej izbie gospody, w której się
zatrzymali; matka i syn zostali w pokoju sami.
  Daniel ważył korzeń w ręce. Ingrid opowiedziała mu
dopiero co, jak bardzo jego życie jest związane z tym
magicznym przedmiotem.
  - Zawsze będę ją przy sobie nosił - powiedział
uroczyście. - Jestem już na to dostatecznie duży.
  - Uważam, że tak. Alrauna jest bardzo potężna. Ona
ochroni cię przed każdym niebezpieczeństwem. Dan
powinien był ci ją dać do szkoły, to uniknąłbyś takiego
okropnego traktowania.
  - Jakim sposobem?
  - Alrauna zawsze zapobiega wszelkim atakom na tego,
do kogo należy, kogo kocha i komu służy.
  Daniel skinął głową.
  - Wspaniale. Będę o nią dobrze dbał.
  - Staraj się o to. Będzie ci za to wdzięczna i jeszcze
bardziej oddana. A teraz pospiesz się, zaraz zejdziemy na
kolację. Ernst na nas czeka. Lubisz go?
  Pytała lekko niespokojna, bo sąd Daniela znaczył dla
niej wiele.
  - Tak, Ernst jest w porządku - odparł.
  Z wdzięcznością potargała mu włosy.
  - On cicbie tcż lubi.
  Ingrid poszła przodem, a Daniel tymczasem wieszał
alraunę na szyi. Przyjemnie łaskotała mu skórę na
piersi. Wyglądało na to, że czuje się tu dobrze; u sie-
bie, można powiedzieć. Jakby wróciła na właściwe
miejsce.
  Nie wszyscy, którzy w ciągu stuleci trzymali alraunę
w ręce, myśleli to samo. Wielu twierdziło, że wykręcała
się, jakby okazywała niezadowolenie.
  Zabiorę aą ze sobą tam, myślał Daniel. Tam, do tego
dzikiego kraju Taran-gai. Bo ja muszę tam jechać bez
względu na to, co mówią mama i ojciec.
  I alrauna będzie mnie bronić przed Tengelem Złym.

  Nie wszysto ułożyło się tak, jak Dan planował.
  Jeszcze w tym samym roku, 1732, za pośrednictwem
szwedzkich autorytetów wysłał do rosyjskich władz pro-
śbę o zezwolenie na ekspedycję do rosyjskich obszarów
arktycznych. Jest botanikiem, pisał, pracuje pod kierun-
kiem profesora Olofa Rudbecka młodszego i znanego
w świecie Carla Linneusza, może przedstawić jak najlep-
sze rekomendacje. Miał zamiar na pokładzie kutra po-
płynąć wybrzeżem Oceanu Lodowatego, wokół półwys-
pu Kola, do Archangielska.
  Chciał wyruszyć na tyle wcześnie, by Daniel, ze
względu na młody wiek, nie mógł mu towarzyszyć.
  Najpierw jednak Dan musiał czekać nieskończenie
długo na odpowiedź, co pół roku wysyłał ponaglenia,
i w ten sposób minęło ponad dwa lata. W końcu nadeszło
krótkie, zdecydowane "nie". Sytuacja polityczna nie
zachęcała do takich mało istotnych spraw, jak badania
naukowe.
  Dan nigdy się nie rozeznawał w stosunkach między-
narodowych. Teraz uświadomił sobie, że na wschodzie
nieustannie trwają niepokoje. Że Rosja toczy wojnę
z Turcją, a Szwedzi gotowi są uderzyć na osłabione
cesarstwo od strony Finlandii. Nic dziwnego, że car nie
życzy sobie żadnych szwedzkich badaczy w swoim domi-
nium, żeby nie wiem jak pokojowo byli usposobieni.
  Daniel po paru latach spędzonych w Grastensholm
wrócił do Szwecji. Wszystko było jak należy, tylko stary
Tengel zaczynał odczuwać nieubłagany upływ czasu. Był
ostatnim ze swojego pokolenia, a trzymał się przy życiu
tak długo pewnie dlatego, że ożenił się młodo.
  Daniel tak wydoroślał, że rodzina w Szwecji ledwo go
poznała. Głęboki głos, szerokie ramiona, rysy twarzy
i spojrzenie świadczące o wielkiej szczerości, wewnętrz-
nym spokoju i równowadze.
  Poczęty po wypiciu czarodziejskiego napoju, myślał
Dan zdumiony. W wywarze był też kawałek alrauny.
Między rodzicami chłopca nie było ani więzi erotycznej, ani
gorętszego uczucia. Po prostu przyjaźń. A jednak rezultat
okazał się taki nadzwyczajny! Niezbadane są wyroki losu!
  Najwyższy czas, by Daniel poważnie zabrał się do
studiów.
  Ale nie doszło do tego. Sytuacja polityczna kom-
plikowała się coraz bardziej, w końcu Szwecja znowu
znalazła się w stanie wojny.
  Goran Oxenstiema, teraz wysoki oficer, został rzecz jasna
natychrniast odkomenderowany. I jak to było w zwyczaju,
miał sobie dobrać podwładnych z ludzi mieszkających
w jego dobrach. Wśród wielu innych znalazł się Dan Lind
z Ludzi Lodu, profesor, niemal siłą oderwany od swoich
zajęć. A także jego syn, Daniel, mimo gwałtownych
protestów ojca, który uważał, że Daniel jest jeszcze prawie
dzieckiem.
  To, oczywiście, nieprawda, Daniel był właśnie w wie-
ku poborowym.
  On sam przyjął to spokojnie. Zawiesił alraunę na szyi
i spakował kuferek.
  W kilka miesięcy później, ściśle biorąc 23 sierpnia 1741
roku, wszyscy trzej: Goran Oxenstierna, Dan i Daniel
znaleźli się w Villmanstrand w południowej Finlandii.
Trzymali się razem przez cały czas; Oxenstierna lubił mieć
ich przy sobie, u jego boku uczestniczyli w kilku
mniejszych potyczkach z Rosjanami. Teraz jednak sprawy
przybierały poważniejszy obrót.
  Kapitan Oxenstierna w wyniku rosyjskiego manewru
okrążającego znalazł się ze swymi żołnierzami w potrzas-
ku. Rosjan było jedenaście tysięcy, Szwedów jedenaście
setek. Skończyło się tak, jak w tej sytuacji skończyć się
musiało. Mimo odsieczy w sile czterech tysięcy ludzi
Szwedzi zostali pobici. Goran Oxenstierna odniósł ranę
w prawą rękę, która do końca życia miała pozostać
niewładna. On i Dan oraz wielu, wielu innych znalazło się
w rosyjskiej niewoii.
  Przewieziono ich na wschód, za pierwszym razem
niezbyt daleko, zaledwie kilkadziesiąt kilometrów. Da-
niel, gdzie jest Daniel? zastanawiał się zrozpaczony Dan.
Wielu Szwedów poległo, a on przez cały dzień nie widział
syna, rozdzielili się w czasie bitwy.
  Ale oto... gdy skutym jeńcom pozwolono na koniec
rozłożyć się w porośniętej lasem kotłinie i dano im po
kromce twardego chleba, Daniel usłyszał nagle stłumiony
szept:
  - Ojcze!
  Pod krzakami, tuż przy nim, leżał Daniel. Wolny, cały
i zdrowy, zdecydowany za wszelką cenę odnaleźć ojca.
Musiał od dawna iść za transponem jeńców.
  - Och, nie! - jęknął Dan. - Odejdź stąd jak naszybciej.
Postaraj się przedostać do domu.
  - Czy nie mógłbym uwolnić ojca i kapitana?
  - Oxenstierna został ciężko ranny, nie wiem, gdzie go
trzymają. A ja jestem przykuty do innych długim łań-
cuchem. Nie zdołasz mnie uwolnić. Uciekaj, Danielu!
Uciekaj !
  - Dobrze, ojcze - wyszeptał chłopak. - Nareszcie mam
możliwość dotarcia do Taran-gai nad Morzem Karskim,
najpierw łodzią przez fińskie rzeki, potem przez Ładogę
i Onegę do Archangielska, a późńiej zobaczę.
  - Chcesz iść w głąb wrogiego kraju? Czyś ty oszalał?
Nie wolno ci tego robić!
  - Dam sobie radę, mam przecież alraunę. I mówię po
rosyjsku.
  - Znasz rosyjski?
  - Przez ostatnie lata korespondowałem z Vendelem
Gripem.
  Dan był przytłoczony wszystkimi wiadomościami,
które spadły na niego niczym grad.
  - Aie... ale, przccież to miała być moja wyprawa!
- wydyszał.
  - Przepraszam, ojcze. Vendel przez cały czas miał
przeczucie, że to ja powinienem tam jechać. Niech ojciec
dba o siebie! Mówią, że Rosjanie dobrze traktują szwedz-
kich jcńców. Nicch Bóg ma ojca w opiece, będę o ojcu
myślał. Zobaczymy się w domu!
  Potem odwrócił się i pobiegł przed siebie. Po paru
sekundach zniknął w gęstych zaroślach. Wyruszał w dro-
gę przcz nieznane cesarstwo rosyjskie.