

_____________________________________________________________________________



                             Margit Sandemo


                         SAGA O LUDZIACH LODU


                                Tom XVII

                             Ogród śmierci

_____________________________________________________________________________



        ROZDZIAŁ I


  Daniel, syn Ingrid Lind z Ludzi Lodu.
  Poczęty pod wpływem czarodziejskiego napoju. Uro-
dzony w nienawiści. Jako noworodek porzucony, oddany
fabrykantce aniołków. Uratowany od śmierci przez ziele
o magicznej sile.
  A potem kochany. Kochany przez wszystkich za swój
szczery uśmiech, za absolutną tolerancję dla ludzkich
słabości, za niezłomną wiarę w to, że życie może mu dać
wiele i że on może w życiu wiele zrobić.
  Zimna bryza od Oceanu Lodowatego rozwiewała
czarne włosy Daniela, gdy w pewną wiosenną noc stał na
wzgórzu i wsłuchany w szum wiatru, szarpiącego nagimi
jeszcze zaroślami, spoglądał na leżące w dole miasto
Archangielsk.
  Jakim sposobem się tutaj dostał?
  Sam ledwo byłby w stanie na to odpowiedzieć.
Najpierw był marsz ze szwedzkimi oddziałami przez
Finlandię. Bitwa pod Villmanstrand. Ojciec, który dostał
się do niewoli. On sam uciekający - w głąb kraju wrogów,
w głąb nie mającej końca Rosji.
  Dlaczego?
  Daniel doznawał niejasnego przeczucia, że został do
tego przeznaczony. To on miał podjąć próbę rozwiązania
zagadki Ludzi Lodu, odszukania ich korzeni i unicest-
wienia tej niszczącej siły, która nad nimi ciąży od wieków,
przekleństwa napełniającego ich strachem i bezsilnością.
  By móc tego wszystkiego dokonać, musiał iść śladami
Vendela Gripa. Do krainy na najdalszych krańcach zimna
i lodu, do samego jądra tajemnicy Ludzi Lodu. Do źródeł
życia.
  Nikt nie wiedział, gdzie się źródła życia znajdują.
Jedyna istota, która mogłaby o nich opowiedzieć i w któ-
rej żyłach także płynęła krew Ludzi Lodu, szamanka
Tun-sij, już nie żyła.
  Tun-sij miała jednak córkę. A owa córka urodziła
dziecko Vendelowi Gripowi. I to było właśnie kolejne
zadanie Daniela: spróbować odnaleźć dziecko Vendela.
  On i Vendel bardzo się w ostatnich latach zaprzyjaźnili.
Choć po pierwszym spotkaniu porozumiewali się wyłącz-
nie za pomocą listów, Daniel nauczył się od Vendela
niezmiernie dużo.
  Wyobrażał sobie, ba, był pewien, że właśnie dzięki tej
korespondencji wyuczył się języka rosyjskiego i teraz
przeżywał głębokie rozczarowanie. Podróż z Villman-
trand do Archangielska zajęła mu całą zimę. Początkowo
przerażony swoją tak bardzo ograniczoną znajomością
języka, przeważnie milczał. Ale chłonął wiedzę przy
każdej okazji w czasie tej długiej wędrówki przez krainę
zamarzniętych rzek, przez wsie i miasteczka, gdzie musiał
najmować się do pracy za nędzne grosze, by zarobić na
dalszą podróż. Ludzie uważali go na ogół za głuchonieme-
go albo niedorozwiniętego.
  I oto nareszcie Daniel dotarł do Archangielska, miasta,
które było pierwszym etapem w jego podróży do górskiej
krainy Taran-gai. Opowieść o wszystkich jego przygo-
dach i groźnych dla życia sytuacjach, w jakich się
wielokrotnie znajdował, starczyłaby na osobną książkę,
dajmy więc temu spokój. Już samo zdobycie cywilnego
ubrania, w które mógłby się przebrać po zrzuceniu
szwedzkiego munduru, zajęło mnóstwo czasu. Zrobił to
jeszcze w Finlandii, bo nie chciał budzić zainteresowania
w Rosji, do której mimo wszystko spodziewał się dotrzeć.
Zupełnie inna historia to zdobywanie jedzenia w czasie
podróży, a także unikanie spotkania z dzikimi zwierzętami
i rosyjską władzą... Nie, nie wracajmy do tego!
  Lekcje rosyjskiego, jakie pobierał u Vendela, okazały
się jednak niezłą podstawą, na której Daniel mógł budo-
wać dalej. Dlatego uczył się języka niezwykle szybko i gdy
dotarł nareszcie do Archangielska, gotów był pójść do
portu w poszukiwaniu pracy. Tam najprędzej zdobędzie
potrzebne informacje co do dalszej podróży, tam mówi się
tyloma różnymi językami i dialektami, że nikt z pewnością
nie zwróci uwagi na jego wymowę, a w końcu tam chyba
najłatwiej zarobić parę kopiejek.
  Pracował w porcie może jakiś tydzień, gdy spotkał
człowieka, który dobrze znał wybrzeża Oceanu Lodowa-
tego. Daniel opowiedział mu, że gdyby to było możliwe,
chciałby się dostać na tereny zamieszkane przez Nieńców.
  Rosjanin wybuchnął śmiechem.
  - Do Nieńców? A czego ty tam szukasz? Zresztą u nas
oni nazywają się Jurat-Samojedzi.
  - Wiem - odparł Daniel. - Obiecałem przekazać
pozdrowienia, gdybym znalazł się w tamtych okolicach.
  - Znalazł się w tamtych okolicach? - Rosjanin pękał ze
śmiechu. - To nie jest miejsce, gdzie mógłbyś się znaleźć
ot tak, przy okazji. To koniec świata!
  - Byłeś tam?
  - Oszalałeś? Nie! Nie byłem nawet w pół drogi do
Narjan Mar, które jest ich stolicą.
  Narjan Mar! Tę nazwę Vendel wspominał. Dotarł tam
w drodze powrotnej do domu, zdaje się.
  - Czy można się tam dostać przez morze?
  - Chyba tak, nie wiem. Ale jeżeli nawet, to cholernie
nakłada się drogi.
  - Tak mówisz? W takim razie powinien być jakiś
krótszy szlak?
  - Pewnie tak. Ale poczekaj do jutra, to porozmawiam
ze znajomymi. Wtedy dam ci dokładniejsze informacje.
  Daniel podziękował, a następnego dnia dowiedział się,
że powinien popłynąć rzeką Pinegą w głąb lądu, do wsi
o tej samej nazwie. Tam należy opuścić rzekę i lądem
dostać się do drugiej, równoległej neki o nazwie Mezeń
i tą rzeką płynąć ponownie w stronę morza, do miasta
Mezen. Stamtąd wiedzie prosta droga na wschód, do
Safonowa, dalej do Ust' Cylmy.
  W ten sposób dotrze do rzeki Peczory, która do-
prowadzi go do Narjan Mar, położonego w głębi, nad
deltą.
  Daniel notował i zapisywał, ale strzegł się, by nikt nie
zobaczył jego notatek. Dziwiliby się pewno jego łaciń-
skim literom...
  Następnego dnia Daniel poszedł do swego chlebodaw-
cy i oświadczył, że musi ruszać dalej. Po licznych
zastrzeżeniach, wahaniach i wykrętach dostał w końcu
swoją zapłatę. Zaopatrzył się w jedzenie, ciepłe ubranie
oraz strzelbę z amunicją na dzikiego zwierza i wyruszył
przez rozległe pustkowia tundry na wschód, w podróż,
której końca nie był w stanie przewidzieć.
  Bez poważniejszych przygód dotarł do Narjan Mar
i teraz słyszał drugi język, którego uczył go Vendel:
juracki, język Jurat-Samojedów, czyli Nieńców.
  Daniel nie spodziewał się, że to ludzie tak niewielkiego
wzrostu. On sam był więcej niż o głowę wyższy od
najwyższego z nich. Ale za to jacyż oni byli przyjacielscy!
Uśmiechali się od ucha do ucha, a kiedy słyszeli, jaki jest
bezradny i onieśmielony, gdy próbuje z nimi rozmawiać,
wprost nie wiedzieli, co zrobić, by mu pomóc. Narjan-
-Mar nie było żadnym miastem, po prostu zwyczajna,
nieduża osada, więc wiadomość o przybyciu Daniela
rozniosła się natychmiast. Wszyscy przyglądali mu się
i podziwiali go. Mógł odczuć chociaż namiastkę tego, jaką
sensację musiał tutaj wzbudzać Vendel Grip, blondyn
i znacznie wyższy od Daniela, który przecież także nie był
ułomkiem.
  Po spożyciu licznych powitalnych posiłków, w któ-
rych głównymi składnikami było mięso reniferów i ryby,
Daniel mógł nareszcie zadać najważniejsze dla siebie
pytanie. Gorzej, że nie wiedział, jak nazywa się to miejsce,
w którym przebywał Vendel.
  Próbował wyjaśniać. Mówił o półwyspie Jamał
i o ujściu Obu, o tym, że Vendel przybył stamtąd, a potem
został przewieziony wokół nasady półwyspu Kola do
letniego obozu Nieńców nad Morzem Karskim.
  Gospodarze słuchali z zaciekawieniem. Morze Karskie
znali, bo jest ono wielkie, ale wszystkie inne nazwy były
rosyjskie, oni sami inaczej nazywali te miejsca.
  Nie otrzymał żadnej odpowiedzi, dopóki nie wymienił
Taran-gai. Wtedy zgromadzeni wydali jęk zgrozy. Daniel
jednak miał nareszcie jakiś punkt zaczepienia.
  - To letnie oboznwisko, o którym mówię, leży na
wschód od Taran-gai. W głębi nad zatoką.
  Teraz wszyscy wiedzieli. Tym razem wydali z siebie
jednogłośne "Aha!" Oni posługiwali się inną nazwą tego
miejsca, nazwą, której Daniel nie znał, bo albo Vendel nie
znał jej także, albo uważał to za nieistotne i nigdy jej nie
wymieniał. Nor, nazywało się po juracku miejsce nad
zatoką.
  - W porządku, ale jak mógłbym się tam dostać? - pytał
Daniel. - Czy jest jakaś droga przez tundrę?
  Samojedzi zbledli.
  - Nie, nie możesz iść lądem! - wołali jeden przez
drugiego. - Taran-gai, rozumiesz!
  Najwyraźniej tamtędy nie można było przejść.
  - Musisz podróżować morzem - powiedział jeden
z mężczyzn. - Na to trzeba dużo czasu i przedsięwzięcie
jest niebezpieczne, ale to jedyna droga.
  - W takim razie będę potrzebował łodzi.
  Słysząc to wszyscy wybuchnęli śmiechem.
  - Nie możesz podróżować sam!
  Wywiązała się ożywiona dyskusja, mówili jednak tak
szybko, że Daniel ze swoją nader skromną znajomością
języka nie był w stanie za nimi nadążyć.
  W końcu jeden z mężczyzn o wystających kościach
policzkowych odwrócił się do niego i skinął głową.
  - Isu i ja będziemy ci towarzyszyć. Kiedyś już tam
byliśmy.
  Nietrudno było się domyślić, który to Isu. Siedział
rozpromieniony, radośnie uśmiechnięty i dumny niczym
paw.
  - Dziękuję, to bardzo uprzejmie z waszej strony!
  Isu powiedział jednak coś, co sprawiło, że Daniel
drgnął.
  - Byliśmy tam kiedyś na dorocznych zawodach.
Wprowadził je pewien biały człowiek wiele, wiele lat
temu.
  - Wysoki biały człowiek? O jasnych włosach?
  - Tak. Bardzo dobry człowiek.
  - To był mój wuj, Vendel Grip. Dlatego właśnie chcę
się tam dostać.
  Znowu zaczęły się rozlegać radosne okrzyki. Znowu
zaczęto wnosić jedzenie i picie. Vendel był tu najwyraźniej
bardzo popularnym człowiekiem. Daniel zaczął ostrożnie:
  - On się chyba ożenił z tamtejszą dziewczyną. Miała na
imię Sinsiew, prawda?
  Słysząc to Isu i jego przyjaciel zwiesili głowy. Sinsiew
nie żyje, wyjaśnili. Umarła w połogu.
  Och! Danieł poczuł, że oblewa go zimny pot. Czy
znowu uderzyło przekleństwo ciążące nad rodem? Ale
przecież podobno był tuż w tym pokoleniu jeden chłopiec
dotknięty dziedzictwem, gdzieś w Taran-gai. A w takim
razie...
  Odważył się wykrztusić:
  - A dziecko? Co z nim?
  Mężczyźni popatrzyli na siebie i uśmiechnęli się,
a potem jeden z nich oświadczył tajemniczo:
  - Poczekaj, sam zobaczysz!
  - Dobrze, ale chociaż jakąś drobną wskazówkę mog-
libyście mi dać!
  Isu spoważniał.
  - Nie zapominaj, że jej matka pochodziła z Taran-gai.
A ojciec należy do obcej rasy.
  - A zatem to dziewczynka!
  - Tak. Ma na imię Shira. I nie będziesz musiał pytać,
która to. Gdy tylko ją uyrzysz, będziesz wiedział, że to ona.
  Daniel odetchnąl głęboko. Wygłądało na to, że jego
pierwsze zadanie, odnalezienie dziecka Vendela, będzie
mogło zostać spełnione.
  Jednej tylko rzeczy ci serdeczni ludzie, u których
gościł, nie wiedzieli. Że zarówno on sam, jak i Vendel
także są spokrewnieni z ludem z Taran-gai. I że owa Shira
pochodzi z Ludzi Lodu zarówno ze strony matki, jak
i ojca.

  Nie mieli czasu do stracenia, bowiem lato nad Morzem
Karskim jest krótkie. Co prawda jeszcze się na dobre nie
zaczęło, ale Daniel miał tak wiele do zrobienia w tym
krótkim czasie, że wyruszyli już następnego dnia.
  Łódka była przerażająco mała, wykonana ze skóry
wieloryba, rozpiętej na cienkich brzozowych pniach.
Daniel przyglądał się z podziwem mistszowskiej robocie,
ale jak sobie w tej łupinie poradzą na morzu? Czuł się
bardzo niepewnie.
  Najpierw płynęli wzdłuż długiej delty rzeki Peczory
i tamtędy przedostali się na otwarte morze. Zimne
roziskrzone w słońcu, zielonkawe, z mnóstwem wy-
stających z wody lodowych gór; w zatoce góry były
mniejsze, ale dalej na północy majaczyły Potężne kolosy.
Napotykali także zwyczajną krę, która nie zdążyła jeszcze
stopnieć, ale Samojedzi zręcznie unikali zderzenia. Daniel
na zmianę siedział przy sterze albo pomagał wiosłować.
  Wyprawa zabrała znacznie więcej czasu, niż sądził, być
może dlatego, że tylko bardzo rzadko wypływali na
otwarte morze, przeważnie trzymali się brzegu. Daniel
cieszył się, że wziął ciepłe ubrania, noce bowiem okazały
się bardzo zimne. A płynęli także nocami, było ich trzech
i mogli zmieniać się przy wiosłach - jeden spał, a dwóch
pracowało.
  Daniel odczuwał wyrzuty sumienia, nie posiadał bo-
wiem nic, czym mógłby zapłacić swoim przewoźnikom.
Powiedział im w końcu o tym.
  Nie, nie, zaprotestowali. Nic nie szkodzi. Mieli zamiar
w drodze powrotnej polować i łowić ryby, zdobycz będzie
wystarczającą zapłatą.
  Owszem, Daniel widział mnóstwo morskich zwierząt,
małych i dużych. Był wdzięczny Juratom, że chcieli czekać
z połowaniem aż do powrotu. On sam nie miał ochoty
brać udziału w czymś takim.
  Sposób, w jaki miał wrócić z Taran-gai, już został
rozstrzygnięty. Przed rokiem statek łowców fok przyszedł
do Narjan Mar, a później wyprawił się dalej, do Nor. Miał
wracać do Archangielska pod koniec tego lata i Daniel
z pewnością będzie mógł się nim zabrać.
  A zatem odbędę taką samą podróż jak Vendel, myślał
Daniel. Mam tylko nadzieję, że uda mi się zachować nogi.
  Minęło bardzo wiele lat od chwili, gdy pierwszy statek
pojawił się w tych okolicach. W tym czasie w technice
musiał się dokonać znaczny postęp. A poza tym ludzie
morza nauczyli się wiele o zagrożeniach, jakie stwarza
człowiekowi Ocean Lodowaty.
  Pewnego dnia przydarzyła im się bardzo nieprzyyemna
przygoda. Do łódki zbliżał się dryfując na krze niedźwiedź
polarny. Juraci zaczęli krzyczeć; wyraźnie przestraszeni
spoglądali na swoją prymitywną broń: harpuny i noże.
  Daniel zrobił uspokajający gest. Czuł się całkiem
bezpieczny.
  - On nas nie zaatakuje.
  Tamci słuchali go z niedowierzaniem.
  - Wiem, że nas nie zaatakuje - powtórzył bez dalszych
wyjaśnień.
  Dłonią ostrożnie dotykał alrauny pod koszulą.
  Zdawał sobie sprawę, że ryzyko jest ogromne. Nie-
dźwiedź był tak blisko, że wystarczyło, by zsunął się do
wody. l W każdej chwili mógł podpłynąć do łódki, wy-
wrócić ją jednym machnięciem łapy, a wtedy wszyscy
znaleźliby się w morzu bez jakichkolwiek szans ratun-
ku.
  Lecz i Daniel, i jego dwaj towarzysze wiedzieli, że nie
mają broni odpowiedniej do walki z tym olbrzymem,
który gapił się na nich ponuro. Harpun mógłby go co
najwyżej zranić i jeszcze bardziej rozzłościć. Żeby zaś użyć
noża, musieliby znaleźć się tuż obok kolosa. Taka per-
spektywa ich nie pociągała.
  - Wiosłujcie dalej - powiedział Daniel cicho.
  Nie musiał tego powtarzać. Obaj mężczyźni wios-
łowali co tchu w piersiach.
  Daniel siedział na dziobie i patrzył niedźwiedziowi
prosto w ślepia. Miał wrażenie, że najgorsze minęło...
  Nagle zwierzę potrząsnęło łbem, z gardzieli wydobył
się zdławiony ryk, po czym bestia odwróciła się i powlokła
na drugi skraj kry, dalej od nich.
  Nie minęło wiele czasu, a prawie stracili krę z oczu.
  Samojedzi oddychali z ulgą, ale przyglądali się Danie-
lowi okrągłymi z podziwu i ciekawości oczyma.
  - Coś ty zrobił? - zapytał w końcu Isu.
  Daniel wahał się. Ale przecież ci ludzie, żyjący tak
blisko natury, powinni zrozumieć. Odpiął koszulę i Poka-
zał im alraunę.
  Aż jęknęli. Musieli podejść bliżej i obejrzeć dokładnie.
Dotknąć.
  Ich podziw i szacunek był wielki, szeptali do siebie
nawzajem jakieś słowa, których Daniel nie rozumiał.
Domyślał się jednak, że miały coś wspólnego z wiarą,
bóstwami, amuletami i czarami.
  W każdym razie Daniel bardzo urósł w ich oczach.
Przez cały dzień śmiali się uszczęśliwieni i zapraszali go na
wspólne polowanie. Przyniósłby im szczęście, skoro
posiada takie amulety! Daniel odpowiadał, że w polowa-
niu uczestniczyć nie chce, ale że będzie im życzgł powo-
dzenia. Wciąż i wciąż od nowa musieli podchodzić, żeby
dotknąć alrauny i upewnić się, że życzenia Daniela zostaną
spełnione.
  Daniel nie wiedział, czy postąpił słusznie, pokazując
magiczny korzeń. Na wszelki wypadek prosił, by nie
wspominałi o tym nikomu w Nor. Obiecali milczeć, on
jednak zastanawiał się, na ile może na nich polegać.
  Pewnego razu znaleźli się w wąskiej cieśninie. Tam
zeszli na łąd, by porozrnawiać z innymi Samojedami
i uzupełnić zapasy żywności. Daniel z rozkoszą rozpros-
towywał nogi.
  Ale wkrótce byli znowu na morzu.
  Pierwsze ostrzeżenie o tym, do czego się zbliżają,
otrzymał Daniel wczesnym rankiem. Usłyszał podnieco-
ne, lecz ściszone głosy swoich towarzyszy i otworzył oczy.
  Na południu teren był pofałdowany, pokryty wzgórza-
mi. Ale to niewiarygodne leżało dokładnie na wprost nich.
  Monotonną linię horyzontu przecinała góra, wynurza-
jąca się z morza, niebieskoczarna i przerażająco wysoka.
Jej strome stoki kończyły się czterema ostrymi, zębatymi
szczytami, co wyglądało jak korona zwrócona ku lazuro-
wobłękitnemu porannemu niebu.
  Juraci spostrzegli, że Daniel się obudził, pospieszyli
więc zaspokoić jego ciekawość.
  - Ta wyspa nazywa się Góra Czterech Wiatrów
- powiedział Isu. - Ona jest święta.
  Tak, nietrudno w to uwierzyć, pomyślał Daniel.
Vendel musiał jej nie widzieć, w przeciwnym razie na
pewno by o niej opowiedział. Prawdopodobnie gdy mijał
tę wyspę - górę, leżał nieprzytomny po wypiciu magicz-
nego napoju, przyrządzonego przez Sinsiew i jej brata.
  Zbliżyli się do wyspy, królującej na morzu niczym
niesamowita wieża. Spłynął na nich cień Góry Czterech
Wiatrów i Daniel doznał wrażenia, że obejmuje go jakaś
olbrzymia dłoń, wyciskająca z niego wszelką wolę życia,
wszystkie siły. Alrauna poruszyła się pod koszulą.
  Zauważył, że taki sam ponury nastrój ogarnął obu
Juratów. Wiosłowali gotączkowo, by jak najszybaej
odpłynąć z tego miejsca.
  To tylko złudzenie, myślał. Dlatego że góra sprawia
takie straszne i przytłaczające wrażenie i że tak długo
płynęliśmy w słońcu. AIe alrauna...? Głupstwa, to po
prostu ja się poruszyłem i zdawało mi się, że czuję dotyk
pazurków na piersi.
  Pazurków? Miałem na myśli korzenie, rzecz jasna.
  Po chwili znowu znaleźli się poza obrębem cienia.
Usłyszał głębokie westchnienia ulgi.
  Mimo wszystko przemarzł w jasnym porannym słońcu
do szpiku kości. Nie chciał się odwracać, ale miał
wrażenie, jakby w tej złożonej z czterech ostrych szpiców
koronie ohydnej góry znajdowały się jakieś oczy, posyła-
jące w ślad za nim przenikliwe spojrzenia.

  Wkrótce potem zobaczył coś nowego: brzeg wznosił
się coraz bardziej. Daleko przed nimi majaczyły praw-
dziwe górskie szczyty, całkiem nieoczekiwane w tej
bezktesnej, płaskiej tundrze.
  Domyślał się, co to może być.
  - Taran-gai? - zapytał.
  Obaj Juraci kiwali głowami. Uśmiechy zniknęły z ich
twatzy, trzęśli się z przerażenia.
  Daniel rozumiał ich bardzo dobrze. W miarę jak łódź
posuawała się naprzód po zielonkawych wodach lodowate-
ga morza, góry stawały się coraz wyższe. W końcu łódź
znalazła się u górzystych wybrzeży Taran-gai i sunęła na
wschód pod pionowymi ścianami, a na jej pokładzie
zaległa cisza. Samojedzi utrzymywali maleńką łódeczkę
tak daleko od brzegu, jak to tylko możliwe, najwyraźniej
nie mieli ochoty podejść zbyt blisko lądu. Daniel zresztą
za nic by ich do tego nie zmuszał.
  Mimo letniej temperatury z lodowców Taran-gai
spływało ku nim przejmujące zimno, a lodowe góry, które
wciąż obok nich przepływały, też odbierały powietrzu
ciepla. Danieł zafascynowany chłonął ciemne, chłodne
barwy pokrytego lodem wybrzeża i nagich, stromych skał
wznoszących się pomiędzy lodawcami.
  To jest także jakaś forma piękna, myślał. Dzikiego,
surowego i nieprzystępnego, ale jednak piękna. Przeraża-
jącego piękna.
  Po chwili zobaczył daleki, poszarpany szczyt górski,
znacznie wyższy od pozostałych, który wznosił się gdzieś
w głębi lądu. Prawdopodobnie najwyższa góra w Ta-
ran-gai.
  Padróż trwała. Daniel zastąpił jednego z mężczyzn
przy wiosłach. Ponad górskim masywem Taran-gai wciąż
pajawiały się kolejne ponute wierzchołki.
  Vendel o tym nie opowiadał. Ale też i nie widział tych
gór z morza, a kiedy był w tym kraju, nieustannie padało.
Szczyty spowijała pewnie wtedy mgła.
  Wiosłowali w szaleńczym tempie, milczący i przy-
gnębieni.
  Cały horyzont na wschodzie, jak okiem sięgnąć,
wypełniały te potężne masywy z poszarpanymi, znisz-
czonymi przez erozję szczytami. Daniel drżał, aie sam
sobie starał się tłumaczyć, że to z zimna ciągnącego od
lodowatej wody.
  Nagle, nieoczekiwanie, góry się skończyły. Wschodni
brzeg był jeszcze wysoki i stromy, ale poza nim znowu
zaczynała się tundra.
  Bogu dzięki, odetchnął Daniel.
  Dotarli do zatoki Morza Karskiego, którą Rosjanie
nazywają Bajdarackaja Guba, ale Samojedzi mówią o niej
po prostu Nor. Mogli teraz znowu zwolnić i wiosłować
w normalnym tempie. Ale od celu dzielił ich jeszcze spory
kawałek.
  Daniel został zastąpiony przy wiosłach i usiadł przy
sterze, nigdzie jednak nie było widać fodowych gór, mógł
więc odpocząć.
  A zatem Vendel Grip ma tutaj córkę, myślał. Owo
hipotetyczne dziecko stawało się teraz człowiekiem z krwi
i kości, a w dodatku miało imię. Dobrze, że to dziewczyna,
bo oprócz Ingrid i Christiany przez ostatnie trzy pakole-
nia w rodzinie przychodzili na świat wyłącznie chłopcy.
  Jednak fakt, że matka zmarła przy porodzie, wydał mu
się w najwyższym stopniu alarmujący. I owo: "Poczekaj,
sam zobaczysz! Nie musisz pytać, gdy tylko ją ujrzysz,
będziesz wiedział, że to Shira", nie obiecywało zbyt wiele
dobrego.
  Pociechą była Danielowi myśl o dotkniętym dziedzict-
wem chłopcu w górach Taran-gai.
  Skoro Daniel zdążył już skończyć dwadzieścia pięć lat, to
Shira musiała mieć dwadzieścia sześć, a dotknięty chłopiec
był jeszcze starszy, pewnie zbliżał się do trzydziestki.
  Dorosły. I prawdopodobnie niebezpieczny jak więk-
szość przeklętych.
  Z daleka zobaczył w głębi nad zatoką unaszący się
w niebo dym.
  - Czy to Nor? - zapytał.
  Tak. To było Nar.
  Serce Daniela zaczęło bić mocniej. Dotarł do celu. Po
długiej, pełnej utrapień zimie stawał oto wobec swego
głównego zadania - miał podjąć próbę złamania przekleń-
stwa, które przez stulecia ciążyło nad jego rodem. A jedy-
ną do tego pomocą, jaką miał, jest korzeń pewnej rośliny.
Kwiat wisielców. Alrauna.
  Gdy zbliżali się do osady, która okazała się większa niż
oczekiwał, zobaczył dorosłych i dzieci tłumnie schodzą-
cych na brzeg, by poawitać obcą łódź. Statek łowców fok
także znajdawał się w zatoce, ten statek, którym Daniel
sam miał stąd wgjechać. Obawiał się, czy nie zechcą
polować także w drodze powrotnej. Bardzo by nie chciał
uczestniczyć w tym procederze.
  Vendel nie przypuszczał, że Danielowi uda się tak
szybko dotrzeć do Nor i teraz oto Daniel znajdował się
tutaj zupełnie nieprzygotowany. Nie wiedział, co ma
zrobić z Shirą. Zabrać ją do Szwecji? Vendel na pewno by
tego pragnął, ale czy można dorosłą już osobę, wy-
chowaną tutaj, w plemieniu Jurat-Samojedów, wyrwać
z rodzinnych stron i przenieść do Skanii? Sinsiew przecież
była zdecydowanie temu przeciwna.
  Żadnego z tawarzyszy podróży przy nim teraz nie
było. Wmieszali się w tłum Taran-gaiczyków. Daniel
podejrzewał jednak, że różnice między tymi dwoma
plemionami Samojedów nie były wielkie.
  Shira natomiast byla półkrwi Szwedką. Ów fakt
należało brać pod uwagę, choć mało brakowało, a byłby
o tym zapomniał.
  Ale jeżeli chodzi o ścisłość, to jej ojciec Vendei także
nie jest czysto szwedzkiego pochodzenia. Ma w sobie
krew norweską i duńską, angielską ze strony Jessiki
Cross oraz niemiecką po Alexandrze Paladinie i, co
najważniejsze, pochodzi z Ludzt Lodu! Podobnie jak
Sinsiew.
  To będzie naprawdę interesujące, poznać Shirę!
  Co to jej babka, szamanka z Taran-gai, powiedziała
Vendelowi?
  "Twoje dziecko bierze to, co najlepsze z obu gałęzi
Ludzi Lodu: Naszą sztukę magiczną i waszą sztukę
uzdrawiania oraz dobry, czysty charakter.
  Żeby wszystko ułożyło się aż tak dobrze! Ale Daniel
miał złe przeczucia.
  Ledwie łódź zdążyła przybić do brzegu, a natychmiast
towarzyszący mu obaj młodzi Juraci zaczęli wołać coś do
kobiet i mężczyzn stojących na lądzie. Wielokrotnie
docierało do niego imię Vendela.
  Dzieci, niebywale sympatyczne i usmarkane, Przy-
glądały mu się oczami przywodzącymi na myśl ziarnka
pieprzu. Dorośli wykrzykiwali coś niezrozumiale. Za-
skoczeni i niezwykle ożywieni, bez namysłu wchodzili do
wody, by wyciągnąć łódź na brzeg.
  Daniel pospiesznie przebiegał wzrokiem po ich twa-
rzach. Czy jest wśród nich Shira? Tam stoi kilka dziewcząt
o szerokich twarzach, niewysokiego wzrostu, rozpłomie-
nionych ciekawością, kim też jest ten przybysz. Poczuł
mrowienie na plecach, gdy przypomniał sobie historię
Vendela o pięciu małych istotach mających niezwykłe
upodobania erotyczne.
  Daniel nie zamierzał kontynuować jego działalności
w tej dziedzinie.
  Daniel był dużo poważniejszym młodym człowiekiem
niż jego starszy krewniak.
  Nie, uznał, że Shiry nie ma wśród witających. Ale
nigdy nie wiadomo.
  Został niemal wyciągnięty na ląd przez chętne do
pomocy ręce. Mówili wszyscy, jeden przez drugiego,
a Daniel nie rozumiał ani słowa. Trzech przybyszy
odprowadzała do obozu liczna, tłocząca się gromada
miejscowych.
  Kllkoro dzieci pobiegło przodem i wykrzykiwało
nowinę ile tchu w piersiach. Ze wszystkich jurt wyglądały
kobiety i starcy.
  Gości prowadzono w zdecydowanie określonym kie-
runku. Do okazałej jurty. Wkrótce też wyszedł stamtąd
jakiś mężczyzna wywołany przez dzieci. Stał i patrzył na
zbliżający się tłum. Był to starszy człowiek o siwych
włosach, trzymał się prosto, a jego oczy były tak wąskie,
że prawie niewidoczne.
  Daniel stanął przed nim. Na moment zaległa komplet-
na cisza.
  W końcu Daniel odważył się zgadywać:
  - Irovar?
  Stary skinął głową.
  Daniel uśmiechnął się do niego.
  - Ja jestem Daniel, krewny Vendela Gripa - powie-
dział po juracku najlepiej jak umiał. - Przynoszę wam od
niego pozdrowienia.
  Twarz Irovara rozjaśniła się i wyciągnął do Daniela
obie ręce.
  - Wejdź do środka - zaprosił.
  Po czym przegonił wszystkich ciekawskich, którzy
natychmiast zajęli się dwoma przewoźnikami.
  Jurta była stara i bardzo ładna, znać w niej było kobiecą
rękę. Usiedli, a wtedy stary powiedział:
  - A zatem Vendel żyje?
  - Tak. Jest w domu, w swoim kraju. Ale podróż zajęła
mu sześć lat i stracił obie stopy.
  Irovar przez chwilę patrzył w ziemię. Potem rzekł:
  - Mój syn i córka potraktowali go bardzo źle. To był
wspaniały człowiek. Za dobry dIa Sinsiew.
  Daniel zaczął ostrożnie:
  - Myśli Vendela przez cały czas krążą wokół dziec-
ka, którego Sinsiew oczekiwała. Bardzo się o nłe mar-
twi, naprawdę nie zaznał spokoju przez te wszystkie
lata. Dlatego teraz ja przyjechałem. Ale nie przybywam
wprost z domu, udało mi się uciec z jednej z nie-
zliczonych wojen, jakie wstrząsają światem poza grani-
cami waszej spokojnej krainy. Tak że Vendel nic nie
wiedział o mojej podróży. W przeciwnym razie przy-
słałby prezenty dla córki. Prezenty i mnóstwo pienię-
dzy.
  - Wiem, że chciałby to zrobić - odparł Irovar. - Ale
Shira ma się dobrze i niczego jej nie brakuje. Ucieszy się na
pewno ze spotkania z tobą. Ona także wiele myślała
o swoim ojcu.
  - Słyszałem, że Shira jest sierotą?
  - Mieszka tu ze mną. Ale teraz jest poza osadą, wraz
z innymi zbiera drewno na opał. Niedługo powinni wrócić
do domu.
  - Może mógłbym wyjść jej naprzeciw?
  - Zrób tak! Ale potem tutaj wróć! Uczyń mojemu
domowi ten zaszczyt i mieszkaj u nas przez cały czas
swojej wizyty, która, mam nadzieję, będzie długa.
  - Dziękuję! Będę musiał wracać statkiem łowców fok.
Mam bowiem także inne zadanie do wypełnienia, ale
o tym porozmawiamy później. Jak Shira wygląda?
  - Gdy tylko ją zobaczysz, od razu będziesz wiedział, że
to ona.
  Ona musi być blondynką, myślał Daniel, wychodząc
z jurty. Delikatna zmiana światła dziennego uśwradomiła
mu, że już jest wieczór. Jasny wieczór polarnego lata,
kiedy slońce nie zachodzi przez całą dobę. Pośrodku osady
płonęło ogromne ognisko, udał się więc w tamtą stronę.
  Wokół ogniska zgromadziło się wiele młodych ludzi.
Prawdopodobnie wszyscy oni chodzili zbierać drewno.
W którymś momencie Daniel drgnął, bo już mu się
wydawało, że widzi Shirę. Była to wysoka, prosta dziew-
czyna o długich, czarnych warkoczach i oczach jak małe,
ciemne leśne jeziorka, które szukały jego wzroku ze
szczerym zaciekawieniem. Ale dokładnie w chwili, gdy
Daniel chciał coś do niej powiedzieć, ktoś z gromady
wykrzyknął jakieś obce imię i dziewczyna natychmiast się
odwróciła. A więc to nie Shira.
  Przy ognisku stało wielu młodych chłopców. Z krzy-
kami i śmiechem rywalizowali, który odważy się podejść
najbłiżej ognia. Daniel uśniiećhał się do nich, a oni chętnie
zrobili mu miejsce; przygiądali mu się z nieukrywaną
ciekawością i nawet trochę chichotali. Nie miał im jednak
tego za złe, z opowiadań Vendela wiedział, że ich chichoty
nigdy nie wynikają ze złośliwości.
  Nagle drgnął i spojrzał w ognisko. Zdawało mu się, że
właśnie... ktoś stanął po tamtej stronie ognia. Dziew-
czyna. Ale natychmiast zniknęła. Po chwili ukazała się
znowu.
  Daniel ledwie był w stanie oddychać. Dopiero co
widział postać, która zdawała się zlewać w jedno z ogniem
i z niebem, która pojawiała się i znikała jak roztańczone
płomienie. Stała sama i całkowicie bez ruchu po drugiej
stronie ogniska, przerażająco blisko ognia, i zamyślona
wpatrywała się w ciemnoczerwone płomiente pełzające po
ziemi. Daniel nie mógł pojąć, jakim sposobem ktoś moźe
stać tak blisko ognia i nie poparzyć się. Nagle dziewczyna
podniosła wzrok i ich spojrzenia się spotkały. Miała duże
poważne oczy tego samego koloru co morze...
  Płomienie ponownie strzeliły w górę i postać zniknęła,
by w następnej sekundzie pojawić się znowu na tle
wieczornego nieba ze wzrokiem utkwionym w palenisko,
gdzie pnie brzóz żarzyły się i przemieniały w popiół.
Krucha, eteryczna istota o rozmarzonych skośnych
oczach, przypominająca elfa, nierzeczywista.
  Daniel okrążył ognisko, żeby się z nią przywitać.
Czekała na niego z nieśmiałym i jakby pytającym uśmie-
chem. Znowu uderzył go wyraz jej oczu, zmieniających
się, migotliwych, i jej jasne, czyste czoło. Lecz owo
wrażenie, że jawi mu się oto coś ponadnaturalnego,
zostało zapewne wywołane przez te roztańczone płomie-
nie, przez powietrze rozedrgane nad ogruem. A może... to
nie dlatego?
  Było oczywiste, że mieszanina cech europejskich
i orientalnych w jej przypadku dała wspaniałe rezul-
taty.Ten wschodni wdzięk, wrażenie kruchości, jakie
cechowało jej postać, piękne rysy twarzy, a przy tym
nordycka jasna skóra i blond włosy czyniły ją niemal
doskonale piękną. Włosy miała długie, jak zwyczaj w tym
kraju nakazuje, a ich kolor trudno by było określić; miało
się wrażenie, że przybierają barwy otoczenia. Momentami
stawały się ciemnoczerwone jak ogień, gdy płomienie
strzelają w górę, innym razem ciemne niczym jesienna noc
w jego rodzinnej Upplandii, a innym jeszcze razem
nabierały koloru jasnego, złocistożółtego światła słońca.
Daniel stwierdził, że co do jednego się pomylił, sądził
mianowicie, że Shira powinna być blondynką, a zapom-
niał o drugiej barwie włosów Ludzi Lodu: miedziano-
rudej. I to właśnie był podstawowy kolor jej włosów.
Twarz dziewczyny wyrażała osobliwą mieszaninę radości
życia i smutku.
  Daniel stał przez chwilę bez słowa, zanim zdołał się
opanować na tyle, bg podejść i przywitać się.
  Była tak, jak mówiono: O nic nie musiał pytać. Po
prostu wiedział, że spotkał Shirę.
  Pomylił się natomiast, jeśli chudzi o złe przeczucia.
  Shira nie była obciążona dziedzictwem.
  Shira należała do wybranych!






        ROZDZIAŁ II


  Wczesnym rankiem Irovar i Shira płynęli swoją maleń-
ką rybacką łódką w stronę lądu. Morze Karskie było
gładkie i lśniące niczym lustro, tylko daleko przy brzegu
toczyły się powolne, jakby zdławione fale. Za każdym
razem, gdy wiosła zanurzały się w wodzie, na powierzchni
pojawiał się przypominający węża refleks. Poza tym
panował zupełny spokój.
  - Wcześnie wczoraj wieczorem zasnął nasz gość
- powiedziała Shira z lekkim uśmiechem. - A ma nam tyle
do opowiedzenia.
  - Tak to jest, kiedy organizm przez długi czas
pozostaje w napięciu - odparł Irovar. - Lubisz go?
  We wzroku Shiry pojawił się wyraz wahania.
  - Lubię. Czy on jest podobny do mojego ojca?
  - Nie całkiem. Twój ojciec miał włosy jak złoto. I był
chyba bardziej pogodny, miał łatwiejszy charakter. Ale
poza tym od razu widać, że pochodzą z jednego rodu.
  - On wygląda na godnego zaufania. I sympatyczncgo.
  - Tak. Ja też tak sądzę.
  Shira znowu jakby się zawahała. Swoimi pięknymi
rękami zaczęła zbierać rybackie przybory i po chwili obie
dłonie miała brudne i czerwone od krwi.
  - My jesteśmy w jakiś sposób do siebie podobni.
  Jesteśmy chronieni...
  - Co chcesz przez to powiedzieć?
  - Nie wiem. Wydaje mi się, że ten człowiek ma coś, co
go chroni. Tak jak mnie. Chociaż nie wiem, co to jest.
Dziadku, dlaczego ja nie jestem taka jak inni? Tak bym
chciała.
  Irovar, który dotychczas słuchał jej jednym uchem
ocknął się na te słowa.
  - Co za głupstwa - powiedział, ale głos mu drżał.
- Przecież jesteś taka jak inni!
  - Nie, to oczywiste, że nie jestem. Moje przyjaciółki
powychodziły za mąż, a ja wciąż jestem sama. Ja wiem, że
chłopak i dziewczyna mogą się nawzajem lubić dużo
bardziej, niż ja lubię moich przyjaciół. Ale ja nigdy nie
odczuwam nic szczególnego, a zresztą mnie też nikt tak
specjalnie nie lubi.
  - Jesteś jeszcze młoda - mruknął Irovar, starając się, by
jego słowa brzmiały przekonująco. - Przyjdzie i twój czas,
możesz być pewna.
  Miał nadzieję, że wnuczka nie zauważy, jak bardzo
zdławiony jest jego głos. Dopływali do brzegu i Irovar
starał się udawać, że jego zdenerwowanie wynika z lęku
o to, czy uda im się bezpiecznie wylądować. Shira
wyskoczyła na brzeg.
  - Nie wierzę, że mój czas nadejdzie - powiedziała ze
zwątpieniern. Zebrała narzędzia, on wziął ryby i poszli.
Shira stąpała obok dziadka tak lekko, takim wdzięcznym,
prawie tanecznym krokiem, że zdawało się, że nogami
ledwo dotyka ziemi. - Zawsze w jakiś sposób byłam na
zewnątrz. Inne dzieci często się mnie bały, kiedy jeszcze
byliśmy mali. One... one mówiły, że jestem nieludzka,
dziadku. Tylko dlatego, że ja nigdy nie robiłam sobie
krzywdy w czasie zabawy. Szalałam czasami, ryzykowa-
łam dwżo więcej niż inni, by im pokazać, że ja też mogę się
zranić.
  - Prawdę mówiąc udawało ci się to - wymamrotał
Irovar. - Nikt nie miał tak stale Paobijangch kolan i łokci
jak ty!
  - Tak, tylko że to nigdy nie było nic poważnego. -
Twarz Shiry jaśniala. - Ale oni się mylili. Ja mogę
zostać poważnie zraniona. Tak jak wtedy, gdy skaka-
łam ze skały po to tylko, by dzieci uznały, że jestem
jedną z nich. Kiedy szybowałam w powietrzu, widzia-
łam ogromny cień, który stał na dole i czekał na mnie.
A gdy zeskoczyłam, zniknął.
  Twarz Irovara pobladła.
  - Czyś ty oszalała? Czy ty nie rozumiesz, że to Shama?
Pochodzisz przecież z rodu Taran-gai i to był on, twoje
bóstswo śmierci, przecież o tym wiesz!
  - Oczywiście - odparła spokojnie, bowiem jak wszyscy
Taran-gaiczycy uważała myśl o mistycznych istotach,
z którymi jej ród jest związany, za całkiem naturalną. - Ale
to właśnie świadczy, że mnie nie może się stać nic złego.
Innym może, ale mnie nie. Zresztą widziałam go potem
jeszcze raz.
  Irovar chwycił ją za ramiona i potrząsnął.
  - Kiedy? Kiedy, Shiro?
  - Tego dnia kiedy wypadłam za burtę i o mało nie
utonęłam. Wtedy pojawił się ogromny, szary cień i płynął
ponad wodą. Wyglądał jak jakiś bardzo wielki człowiek.
Potem zniknął.
  Dziadek zamknął oczy. Shira ze zdumieniem patrzyła
na jego zaciśnięte, drżące usta.
  - W takim razie oni mówili prawdę - szeptał. - Oni
mówili prawdę! A ja tyle razy wmawiałem sobie, że to
tylko sen.
  - Kto mówił prawdę? - zapytała Shira.
  Inni rybacy wracający z morza przystanęli i patrzyli na
nich z daleka, zaskoczeni. Wokół na trawach nocny szron
topniał w porannym słońcu i osada zaczynała się budzić,
Z jurty Irovara wyszedł zaspany Daniel, zdumiony, gdzie
też się podziali jego gospodarze. Teraz ruszył im na
spotkanie. Irovar ukłonił mu się, a potem odpowiedział na
pytanie Shiry, a ściślej biorąc, odpowiadał sam sobie:
  - Oni mówili, że Shama cię pilnuje. A ty rzucałaś mu
wyzwania! Na przykład skacząc ze skały!
  - Jacy "oni", dziadku? Dlaczego wyglądasz tak dziw-
nie? Ocknij się! Kim ja właściwie jestem?
  Irovar próbował się opanować.
  - Kim ty jesteś? Jesteś moją wnuczką, córką mojej
córki. Twój ojciec był przybyszem. Twoja matka nie
była może najmilszą osobą na świecie, ale umarła przy
twoim urodzeniu i pokój niech będzie jej pamięci! To
wszystko.
  - Nie, to nie wszystko! Niekiedy ogarnia mnie taki
potworny strach, którego nie umiem sobie wytłumaczyć.
Ty wiesz coś jeszcze, dziadku!
  On westchnął i ruszył w stronę domostwa. Daniel,
który wziął od nich część narzędzi, szedł obok i przy-
słuchiwał się dyskretnie.
  Irovar był człowiekiem bardzo prostym i chociaż
posiadał ogromną wiedzę o człowieku i życiową mądrość,
to jego słowa były niewyszukane, ale i tak Daniel nie
wszystko rozumiał. Musiał sobie w myślach formułować
na nowo to, co mówił irovar, układać w zrozumiałe
zdania w swoim nieco akademickim stylu, jaki przejął od
Dana w Uppsali. To, co zostanie przekazane w tej
opowieści, wyrażone zostanie słowami Daniela. Nie
udałoby się spisać dokładnie wszystkiego, co mówili
tamtego ranka; z jednej strony bowiem były to jedynie
fragmenty zdań, z drugiej zaś dosłowny zapis z tamtego
języka, tak bardzo różnego od naszego, byłby niezrozu-
miały. Język juracki pełen jest omówień. Często odwołuje
się do zjawisk natury, by na przykład wyrazić pojęcia
abstrakcyjne; jest osobliwą mieszaniną bogactwa obrazów
i krótkich, oszczędnych fraz. Daniel, który taki był
dumny, że opanował ów język, musiał bardzo szybko
zrewidować swoje poglądy. Sam Vendel także pewnie nie
zdążył się nauczyć zbyt wiele, zwłaszcza że z Irovarem
rozmawiał przeważnie po rosyjsku.
  Wkrótce jednak Daniel zauważył, że Irovar i jego
wnuczka są najbardziej wykształconymi i kulturalnymi
ludźmi w osadzie. Ona uczyła się, oczywiście, od dziadka,
który był mądrym i dość przebiegłym staruszkiem.
  Podczas krótkiej rozmowy poprzedniego wieczora Daniel
nabrał dla niego respektu i kiedy teraz, obładowani, szli
od brzegu ku osadzie, stwierdził, że on sam także czeka na
jego odpowiedź. Rzucał ukradkowe spojrzenia na Shirę,
która sprawiała wrażenie jeszcze bardziej eterycznej niż
wczoraj i nie doznawał już tego uczucia wzajemnego
porozumienia, jakie wczoraj panowało pomiędzy nim
a starym.
  W końcu Irovar westchnął głęboko.
  - Tak, ja wiem więcej - powiedział. - Jestem jedynym
człowiekiem, który wie więcej, choć i tak nie wszystko!
  Nie nadeszła jeszcze chwila, bym ci powiedział, co wiem
Shiro. Ale przyjdź do mnie, kiedy uznasz, że czas się
dopełnił.
  Dziewczyna patrzyła na niego pytająco.
  - Uważam, że się to nie zdarzy, dopóki będziesz się
trzymać z daleka od Taran-gai - dodał Irovar. - Ale kiedyś
musisz tam pójść, tak zostało powiedziane, i czuję, że ta
chwila się zbliża. Myślę, że przybycie Daniela ma z tym coś
wspólnego, choć nie wiem dokładnie co. W każdym razie
zdaje mi się, że potrafię przekazać to, co wiem. A tym-
czasem mam dla ciebie dwie rady: Zostaniesz wprowadzo-
na na ścieżkę, którą powinnaś podążać. Nie walcz z tym,
Shiro! I druga rada: Nie wchodź więcej w drogę Shamie!
On zrobi wszystko, by cię dostać. Uniknęłaś spotkania
z nim już dwa razy. Może nie dać ci już więcej szansy.
  Shira zagryzała wargi i w skupieniu coś rozważała.
  - A zatem moja droga życia jest wytyczona?
  - Tylko do pewnego punktu. Potem wszystko zależeć
będzie od ciebie, od twojej odwagi, twojej mądrości
i czujności. A także od tego, jak cię wychowałem, od tego,
czy twoje myśli są tak czyste i dobre, jak pragnąłem. Jeżeli
mi się to nie udało, to nie będzie ratunku ani dla ciebie, ani
dla ludzi, z którymi jesteś połączona więzami krwi.
  Shira westchnęła.
  - Chciałabym, żebyś mi teraz powiedział, jaka jest moja
przyszłość. Wciąż błądzę po omacku w ciemnościach.
  Irovar odparł jednak, że powinni poczekać, dopóki się
nie upewni, że czas nadszedł. Nie chciał przyspieszać
wydarzeń, żeby nie popełnić nieodwracalnego błędu.
  - Wybaczcie, że się wtrącam - rzekł Daniel nieśmiało.
- Ale Vendel także wspominał o Shamie. Czy moglibyście
powiedzieć mi o nim coś więcej?
  - Owszem, to mogę zrobić - zgodził się Irovar i usiadł
przed jurtą, żeby oczyścić ryby. Oboje młodzi pomagali
mu w pracy.
  - Po pierwsze, musisz pamiętać, że wszystko to odnosi
się tylko do wierzeń Taran-gaiczyków. Z naszą wiarą nie
ma to nic wspólnego, zatem ja mogę ci tylko powtórzyć
to, co opowiadała moja małżonka Tun-sij. Jak wiesz,
Taran-gaiczycy przybyli tu z daleka, ze wschodu, i właś-
ciwie są pochodzenia mongolskiego. Dawno temu
w orientalnych religiach uznawano istnienie pięciu żywio-
łów, a nie jak u nas czterech. Na początku było tak, że
Taran-gaiczycy mieli bardzo niejasne wyobrażenie swoich
bogów, a z czasem w ogóle o nich zapomnieli. Miejsce
bogów zajęły inne siły i to do nich przede wszystkim
Taran-gaiczycy się modlą. Są to właśnie żywioły, pięć, jak
powiedziałem. Cztery zwyczajne: Ziemia, Powietrze,
Ogień i Woda, oraz dodatkowy, piąty: Kamień albo
Shama. Shama stoi jakby na zewnątrz, poza gronem
bóstw, nie jest to dokładnie śmierć, ale raczej uosobienie
gasnącej nadziei, jest niechcianym bóstwem śmierci.
  To by się zgadzało z wierzeniami o Tengelu Złym, że
on nie zawarł paktu z diabłem, lecz z Shamą. Po to, by
potomkowie Tengela zdobywali dla Shamy piękne, młode
kwiaty do jego ogrodu. Czarne kwiaty - dusze młodych
ludzi, których źli potomkowie Tengela mordowali.
A w zamian za to Tengel Zły miał otrzymać życie wieczne.
  Daniel powiedział teraz o tym Ivarowi.
  Tamten skinął głową.
  - Tak i ja myślę. I Tun-sij też tak myślała. Los Ladzi
Lodu jest nierozerwalnie związany z losem Taran-gaiczy-
ków.
  Daniel wyprostował się.
  - Wspomniałem, że mam tu do wypełnienia dwa
zadania. Jedno to było odnalezienie dziecka Vendela
i wygląda na to, że mi się udało. To zadanie została
wykonane. Drugie zaś jest trudniejsze. Mam, jeśli to
możliwe, odnaleźć to, co Tun-sij nazywała źródłami życia.
  Słyszał, że Irovar oddycha ciężko, ale mimo to mówił
dalej:
  - Bardzo cierpimy z powodu przekleństwa, jakie
Tengel Zły na nas sprowadził. Przybyłem tutaj, by
spróbować złamać przekleństwo. Ludzie Lodu uważają,
że rozwiązanie tej zagadki znajduje się w Taran-gai.
  - Wejdźmy do środka - powiedział Irovar krótko.
  Opłukali ręce, a Shira wyjęła miseczki z jedzeniem dla
wszystkich trojga.
  - Gdzie się podziewa twój syn Ngut? - zapytał Daniel.
  - Ożenił się z kobietą z innego plemienia - odparł
Irovar. - Już tutaj nie mieszka. Został wielkim myśliwym.
Jest szamanem, bogatym człowiekiem.
  Nic dziwnego, że Daniel przyjął te wyjaśnienia z ulgą.
Opis Vendela nie zachęcał do bliższej znajomości z Ngu-
tem.
  Po śniadaniu Irovar westchnął głęboko i rzekł:
  - Moi kochani, przełomowa chwila nadejdzie szybciej,
niż się spodziewamy. Na to właśnie czekaliśmy! Posłan-
nictwo, do którego zastała wyznaczona Shira, i twoje
zadanie łączą się, mój dragi Danielu.
  - A więc teraz będziemy mogli wyruszyć do Taran-gai?
- zapytał Daniel podniecony.
  Irovar znowu westchnął.
  - Taran-gai to juź nie jest to, co było. Los obszedł się
surowo z tamtejszym ludem ostatniego roku. Niewielu
ich już zostało w górach.
  - Tak?
  - Z Workuty przyszedł uzbrojony oddział, by unie-
szkodliwić to górskie plemię, które zamykało drogę
pomiędzy wschodem i zachodem. Teraz resztki Ta-
ran-gaiczyków schroniły się wysoko w górach, wśród
skał, a bronią ich Strażnicy Gór.
  - Co to za jedni?
  - Sam niewiele wiem, słyszałem tylko pogłoski, bo nie
chodzi się już teraz chętnie w góry Taran-gai. Jeszcze
mniej chętnie niż dawniej. W każdym razie według tego,
co się opowiada, ma to być pięciu strasznych ludzi pod
wodzą mężczyzny o imieniu Sarmik. Nikt z własnej woli
nie wchodzi w drogę Strażnikom Gór. Oni są... żądni
krwi!
  - Sarmik, Wilk? To ten, o którym opowiadał Vendel?
  - Ten sam - potwierdził Irovar.
  - Ale Vendel mówił o nim z sympatią.
  - Wtedy Sarmik był sympatycznym młodzieńcem, to
prawda. Ale minęło wiele lat od czasu, kiedy Vendel był
u nas, a nędza czyni człowieka twardym. Kim są pozostali,
nie wiem, ale jeden to na pewno ten dotknięty chłopiec,
o którym wspominaleś wczoraj. Ten, o którym i Vendel
słyszał.
  - Teraz to już raczej nie chłopiec.
  - Oczywiście, dorosły mężczyzna! Mówią, że to najbar-
dziej ponura istota, jaką ziemia nosiła. Nazywają go
wasalem Shamy, ma przezwisko Oblicze Śmierci lub po
prostu Śmierć.
  - O, to mnie specjalnie nie przeraża. W domu,
w Norwegii, mamy kuzyna imieniem Ulvhedin, także
obciążonego dziedzictwem. Wygląda dokładnie tak, jak-
by właśnie wyszedł z piekieł, ale to mój najlepszy
przyjaciel. Moja matka także jest dotknięta, ale jest piękna
jak długi dzień.
  Irovar uśmiechnął się trochę smutno, widząc, jak
młody człowiek stara się wyjaśnić, co myśli, w języku,
którym posługuje się zaskakująco dobrze, ale przecież nie
potrafi oddać finezyjnych określeń i musi stosować dość
dziwaczne omówienia i porównania.
  - Tak, ale tych pięciu utrudnia życie wszystkim
intruzom jak może. Problem polega tylko na tym, jak
długo zdołają się utrzymać. I jak długo to potrwa, zanim
Rosjanie dowiedzą się o Taran-gai i przyślą posiłki.
  - Ja myślałem, że Rosjanie już przyszli.
  - To byli zbiegli więźniowie z Workuty. Przestępcy,
którzy dowiedzieli się o Taran-gai, o plemieniu czarowni-
ków i wiedźm, i którzy uznali to miejsce za znakomity cel do
zademonstrowania swego okrucieństwa i żądzy przygód.
  - Dużo ich jest?
  - Kiedy przyszli, musiało ich być około pięćdziesięciu.
Ale teraz Strażnicy Gór znacznie ich przetrzebili.
  - A zatem wyprawa do Taran-gai jest podwójnie
niebezpieczna? Trzeba się wystrzegać spotkania i z rosyjs-
kimi intruzami, i ze Strażnikami Gór?
  - W Taran-gai zawsze było niebezpiecznie. Vendel ci
chyba o tym wspominał?
  Daniel potwierdził skinieniem głowy.
  - Teraz jednak taka wyprawa to czyste szaleństwo.
Mimo wszystko jednak Shira musi tam iść. I to zaraz
- westchnął Irovar.
  - Ale nie musi iść sama. Ja pójdę z nią.
  Irovar uśmiechnął się z wdzięcznością.
  - Wiedziałem, że tak powiesz. Jesteś równie dzielny
jak Vendel. A ja, oczywiście, będę wam obojgu towa-
rzyszył.
  - Nie musisz tego robić. Ty jesteś przecież Nieńcem!
  Stary wyprostował się tak, że sięgał Danielowi niemal
do ramienia.
  - Ale to ja wiem - powiedział znacząco.
  Wobec tego argurnentu Daniel musiał się ugiąć.
  Teraz odezwała się też Shira, jej piękny głos napełnił
swoim dźwiękiem całe wnętrze.
  - Poniekąd odczuwam ulgę - rzekła. - Czuję w sobie
jakąś nieznaną siłę, a przez te wszystkie lata doznawałam
wrażenia, że tracę czas.
  Daniel przyglądał jej się w świetle płynącym przez
otwór u wierzchołka jurty. Była prawie tak samo zwiewna
i eteryczna jak to światło. Taka maleńka i drobna, ale nie
wyczuwało się w niej lęku, tylko świadomość losu, który
został jej przeznaczony, i jakby smutek, że nic nie może na
to poradzić.
  Daniel próbował ją pocieszać.
  - Mówi się, że my z Ludzi Lodu mamy potężnych
opiekunów. Że nasi przodkowle przychodzą nam z pomo-
cą, kiedy znajdziemy się w niebezpieczeństwie.
  - Wierzę w to - uśmiechnęła się. - Ale twoi przod-
kowie nie są moimi. Ja mam tylko Than-gila, a on teraz
nie stanie po naszej stronie.
  - To prawda, ale ja mam jeszcze inną ochronę. Mogę ci
pożyczyć.
  Odpiął guziki koszuli i wyjął alraunę. Widząc to Irovar
gwizdnął cicho, a Shira z szacunkiem dotknęła korzenia.
  Daniel opowiedział historię amuletu.
  Irovar wciąż kiwał głową.
  - Alrauna jest potężna, Danielu! Bardzo potężna!
Możesz być z niej dumny! Ale jest tak, jak powiedziała
twoja matka, alrauna jest związana z tobą. Zachowaj ją, na
pewno ci się przyda w Taran-gai.
  - Pewnie masz rację - zgodził się Daniel i zawiesił
alraunę na szyi. - Ale dobrze jest wiedzieć, że ją mamy,
prawda?
  - Bardzo dobrze!
  Daniel zapytał ostrożnie:
  - Czy ty wiesz, co mamy zrobić w Taran-gai?
  - Trochę wiem, ale nie wszystko. Myślę, że trzeba
połączyć te wiadomości, które ty do nas przyniosłeś,
z tym, co wiemy o przeznaczeniu Shiry. Reszty dowiemy
się w Taran-gai.
  - To brzmi rozsądnie.
  - Proponuję, żebyśmy dzień dzisiejszy przeznaczyli na
opowiedzenie sobie nawzajem wszystkiego, co wiemy
o Ludziach Lodu i o Taran-gai. A jutro wyruszymy
w drogę. Nie mamy czasu do stracenia.
  - Zgoda.
  Shira nie rzekła nic. Siedziała milcząca, z rękami na
kolanach, pogrążona we własnych myślach. Dziwnie
nieobecna, nieodgadniona...

  Dotarli do równiny, gdzie zaczynała się tajga, gdy
słońce osiągnęło już swój najwyższy punkt na północnym
niebie. Tym razem jednak nie było żadnego flecisty
w zaczarowanym, ociekającym deszczem lesie Vendela.
Tego dnia wszystko było wyschnięte niczym huba,
a pozostali przy życiu Taran-gaiczycy schronili się w dzi-
kich górach, wznoszących się groźnie pomiędzy lasem
i morzem.
  - Jak myślicie, gdzie mogą się znajdować wrogowie?
- zapytał Daniel cicho.
  - Zakładam, że mówiąc "wrogowie" masz na myśli
tych łotrów, którzy próbują zetrzeć Taran-gaiczyków
z powierzchni ziemi?
  - Tak, oczywiście.
  - Dla uproszczenia nazywajmy ich więźniami - za-
proponował Irovar. - Bo są to zwolnieni lub zbiegli
więźniowie różnych narodowości, więc nie możemy
o nich mówić "Rosjanie". Tych drugich będziemy, rzecz
jasna, nazywać Strażnikami Gór. Żeby jednak odpowie-
dzieć na twoje pytanie, to z całą pewnością i jedni, i drudzy
już nas zobaczyli. Tak że musimy teraz polegać tylko na
twoich przodkach, na czarodziejskim korzeniu i na
opiekunach Shiry, o których jeszcze nie wspomniałem.
Ale mogę was zapewnić, że są oni potężni.
  Daniel nie umiałby powiedzieć, czy go to pocieszyło.
Ponure pustkowia Taran-gai przerażały nie na żarty. Ten
wymarły las, gdzie żaden ptak się nie odezwie, góry, jakby
w nich tkwiły czyjeś przymknięte, czujne oczy... Trzymał
dłoń na rękojeści pistoletu, ale umierał ze strachu, że słone
bryzgi z Oceanu Lodowatego zniszczyły broń, a zamokły
proch zbił się w wielką bryłę podczas przepraw i spływów
licznymi rzekami i strumieniami od Archangielska aż
tutaj.
  Ogarnęły go te same refleksje co kiedyś Vendela: że
tarangajska tajga musi być znakomitą ochroną przed
wiatrem i niepogodą.
  Wszędzie panował spakój. Poruszali się szybko i bez-
głośnie naprzód, szli w stronę gór nad morzem. Kiedy
byli już niedaleko celu, natrafili na doszczętnie zruj-
nowaną wieś. Daniel zastanawiał się, czy to może nie tutaj
Vendel spotkał wstrętne stare monstrum, które pełzało
u jego stóp i miotało przekleństwa.
  To rzeczywiście mogło być tutaj, ale teraz nie było we
wsi żadnych oznak życia, zabudowania zostały spalone
i zrównane z ziemią, mieszkańcy musieli uciec w góry,
jeśli w ogóle przeżyli...
  Szli dalej. Już zaczęli się wspinać, gdy nagle Daniel
stanął.
  - Nie ruszajcie się - szepnął.
  - Co się stało? - wymamrotał Irovar.
  - W pobliżu coś jest. Coś wrogiego.
  - Skąd wiesz?
  - Alrauna się poruszyła. Wygina się, jakby protes-
towała.
  Żadne z dwojga towarzyszy Daniela nie zdziwiło się
jego niezwykłą informacją. Skinęli tylko głowami i przy-
stanęli nasłuchując.
  Teraz kiedy znaleźli się ponad równiną, słyszeli lekki
wiatr w koronach sosen. Odczuwali też lodowate zimno
ciągnące od gór. Tutaj krajobraz był bardziej pofał-
dowany - nieduże, strome wzgórza porośnięte to gęstym
Iasem, to kępami pojedynczych drzew. Tych właśnie
drzew lękali się najbardziej.
  Nagle usłyszeli słaby odgłos cichych, jakby skradają-
cych się kroków.
  - Na ziemię! - rozkazał Irovar szeptem.
  Padli wszyscy i skulili się na stoku. Daniel przyciąg-
nął do siebie Shirę, żeby ochronić ją przed niebez-
pieczeństwem. Była leciutka jak piórko i taka delikatna,
aż się przestraszył, że mu się rozsypie. Serce waliło jej
mocno.
  Potem usłyszał, że za najbliższym skalnym uskokiem
ktoś mówi stłumionym głosem po rosyjsku:
  - Byli tutaj, widziałem! Troje obcych.
  - Znajdzłemy ich, nie ma strachu - odparł inny, równie
ponury głos.
  Potem zaległa cisza. Trótka wędrowców leżała pod
osłoną kilku uschniętych sosen, ale na dłużej to miejsce
bezpieczeństwa zapewnić im nie mogło.
  Po chwili zza góry dobiegł jakiś trudny do określenia
dźwięk, jakby ktoś jęknął, po czym wszystko umilkło.
  Dlaczego tamci się nie pokazali? Zarówno Irovar, jak
i Daniel trzymali w pogotowiu swoją skromną broń, ale
nikt nie nadszedł. Czas mijał, jeśli chcieli wyruszyć dalej,
musieli tak czy inaczej przejść obok slsalnego uskoku. Czy
tamci zaczaili się po prostu i czekają na nich?
  W końcu Irovar zdecydował się wstać. Dwoje młodych
poszło za jego przykladem. Spoglądali po sobie, idąc
jedno obok drugiego. Daniel dał znak, że chciałby pójść
jako pierwszy.
  Ostrożnie skradał się pod wystającą skałą.
  Nagle poczuł, że ma zupełnie sucho w ustach. Dysząc
ciężko dał znak, żeby Irovar i Shira podeszli bliżej.
  Potem wszyscy troje stali długo i bez słowa wpatrywali
się przed siebie. Na podmokłej, bagnistej ziemi leżało
dwóch obdartych mężczyzn. Biały puch wełnianki, prze-
sycony zapachem krwi, unosił się nad ich ciałami. Było
oczywiste, że to zbiegli więźniowie.
  Minęła dłuższa chwila, zanim Irovar był w stanie coś
powiedzieć.
  - Strażnicy Gór - wykrztusił. - Strażnicy Gór są tutaj!
To oni w cen sposób traktują swoje ofiary.
  Shira oparła się o wystającą skałę jakby w obawie, że
nogi odmówią jej posłuszeństwa. Daniel ujął ją ostrożnie
pod ramię.
  - Chodźmy, musimy się spieszyć!
  I chociaż szli szybko, starali się tak przemykać przez
zarośla i pomiędzy drzewami, by być jak najmniej wido-
czni. W każdej chwili mogli się spodziewać ataku albo
jednej, albo drugiej strony.
  W końcu zaszli już tak wysoko i byli tacy zmęczeni, że
Irovar dał znak do odpoczynku. Mieli teraz widok ponad
tajgą, aż hen, po Ural, ale sami znajdowali się na otwartej
górskiej polanie. Niedaleko stąd widać było resztki jeszcze
jednej małej wioski, oni jednak znaleźli schronienie
pomiędzy kilkoma kamiennymi blokami, tak że nie mogli
być widoczni z dołu. Z góry każdy by ich zobaczył, ale nic
na to nie mogli poradzić.
  - No i jak, Shiro? - zagadnął Daniel przyjaźnie. - Jak
się czujesz?
  Nie powinien był o nic pytać, bo było oczywiste, że
z dziewczyną coś się dzieje. Jej oczy zmieniały się jak kręgi
na wodzie, włosy lśniły wszystkimi odcieniami ognia,
niemal zlewała się w jedno z ziemią, na której siedziała,
i z niebem ponad swoją głową. Było to przerażające,
a zarazem niezwykle fascynujące.
  - Nie wiem - odparła, a w jej głosie dało się wyczuć
zmęczenie. - Tak się boję. Zawsze wiedziałam, że nie
jestem taka jak inni, że mam jakieś właściwości, których
nie rozumiem, i nigdy nie zdawałam sobie z tego sprawy
bardziej niż dzisiaj, od kiedy znaleźliśmy się na ziemi
Taran-gai. To jest mój kraj, teraz to czuję. Nie wiem, co
mnie tu czeka, co mam robić, ale ty, dziadku, zawsze mnie
uczyłeś, że powinnam zachować czystość myśli. Nie
zbrukać ich zazdrością, pożądaniem czy pychą. Czystość,
czystość, zawsze o tym mówiłeś. To takie nieskończenie
ważne dla mnie, powtarzałeś. Ale wielekroć niezmiernie
trudne. Żeby się nie rozgniewać z powodu złych słów...
Zawsze mieć dość odwagi, by robić to, czego się człowiek
boi. Żebym przynajmniej wiedziała, do czego to wszystko
ma prowadzić!
  Daniel pogładził ją nieśmiało po głowie, nie wiedział,
co mówić, bo zagadka jej przeznaczenia była dla niego
zbyt trudna. A Irovar nie chciał powiedzieć nic. I to
niezwykłe Taran-gai, którego Daniel nie rozumiał! Od-
dalona od ludzkich siedzib kraina, która żyła własnym
życiem, rozwijała się niezależnie od całego świata... Czy to
naprawdę mogło tak być, że prastare wierzenia, podania
i legendy tego ludu stawały się rzeczywistością dzięki
bliskiemu związkowi tych ludzi z naturą, z lasami i góra-
mi, a przede wszystkim z Shamą? Do jakiego świata to
wszystko należy? Do rzeczywistości czy do świata baśni?
  Gdyby nie to, że on sam pochodzi z Ludzi Lodu, rodu,
który także porusza się w podobnej granicznej prze-
strzeni, odrzuciłby pewnie to wszystko jako kompletny
nonsens.
  Ale w tej sytuacji musiał wierzyć w Shirę i duchy jej
przodków. Żeby nie wiem jak bardzo się przed tym
bronił.
  Gdy odpoczęli, Irovar zdecydował, że trzeba ruszać.
  - A czy ty znasz właściwą drogę? - zapytał Daniel,
wspierając Shirę, by mogła stanąć na nogi.
  - Aż tak wysoko nikt przed nami nie doszedł - odparł
Irovar. - Skąd więc mam wiedzieć, dokąd idziemy?
  Kontynuowali tę wyczerpującą wędrówkę przez poło-
niny pokryte rudobrązową trawą i usypiska białych
kamieni, które zsunęły się spod szczytów. Tu, w górze,
panował chłód; zimny wiatr rozwiewał suche trawy. Jeśli
któreś z nich zastanawiało się, jak tłumaczyć nieobecność
więźniów i Strażników Gór, to żadne nie powiedziało
tego głośno.
  Daniel patrzył w zamyśleniu na Shirę, idącą przed nim.
Wybierając się z wizytą do Taran-gai, gdzie miała wyjaś-
nić, jaki Ios jest jej pisany, - włożyła swoje najlepsze
ubranie. Świąteczny strój Jurat-Samojedów: kaftan z róż-
nobarwnych skórek małych szynszyli i letnie buty, mięk-
kie i lekkie.
  Piękne włosy zaplotła w dwa grube warkocze; teraz,
gdy włosy były mocno ściągnięte, przeważała w nich
barwa miedzianoruda. Shira zaplatała swoje mieniące się
włosy mocno, chowając każdy kosmyk, jakby się bała, że
inni zobaczą, ile jest w nich odcieni.
  Było coś wzruszająco patetycznego w tym jej stroju
i Daniel poczuł ucisk w gardle. Jakby ubrała się tak
pięknie zupełnie niepotrzebnie...
  Irovar przystanął i pochylił się. Zerwał jakąś małą, nie
rzucającą się w oczy roślinkę i starannie wytarł jej
korzenie. Potem podzielił korzonek na kawałki, jeden
włożył do ust, a pozostałe dał dwojgu młodym. Shira
natychmiast zaczęła żuć swój, więc Daniel poszedł za jej
przykładem.
  - To jest używka Taran-gaiczyków - wyjaśnił Irovar.
- Moja żona nauczyła mnie, jak ją stosować. To bardzo
dobre, ma się potem rozkoszne sny.
  I nie tylko sny, pomyślał Daniel. Kręci mi się od tego
w głowie. Ale... rzeczywiście, bardzo przyjemnie.
  - Nie czernieją od tego zęby albo coś takiego? - zapytał
niepewnie.
  - Nie, nic podobnego. Ziele rośnie tylko w Taran-gai
i Nieńcy daliby wiele, by je mieć.
  - Chciałbym to wziąć do domu dla Ulvhedina - powie-
dział Daniel. - On potrafi leczyć, pewnie umiałby to ziele
wykorzystać.
  - Proszę bardzo - odparł Irovar i podał mu kilka
korzonków, które Daniel przyjął z wdzięcznością i staran-
nie schował.
  Było już po południu, znajdowali się wysoko, pośród
usypisk szarozielonych kamieni, pokrytych gdzieniegdzie
płatami śniegu, gdy znowu usłyszeli za sobą prześladow-
ców. Ukryli się natychmiast za skalnymi blokami i spoza
nich rozglądali się po dzikim, wymarłym krajobrazie.
  Dzień nie był już taki pogodny. Z zachodu napływały
ciężkie chmury i otulały szczyty gór szarą mgłą. Poczuli
się uwięzieni w tej mętnej masie, dawno już stracili
orientację, nie wiedzieli, gdzie się znajdują, gdzie jest Nor,
a nawet gdzie jest tajga.
  Widzieli jedynie pod sobą kawałek górskiego stoku.
I stamtąd właśnie nadeszli więźniowie, jak nazywali
swoich wrogów. Wspinali się w górę. Wprost na nich.
Jeszcze nie dostrzegli trojga ukrytych wędrowców, ale
wciąż się rozglądali dokoła, badając okolicę. Z całą
pewnością odkryją ślady, nikomu przecież nie przyszło do
głowy, żeby je za sobą zacierać tak wysoko w górach.
Naliczyli ośmiu prześladowców.
  Irovar rozejrzał się. Droga była zewsząd zamknięta,
tylko z lewej strony dało się widzieć przejście, którędy
właśnie chcieli iść, ale rozbójnicy najwyraźniej też tam
zmierzali. Ponad nimi wznosiła się stroma górska ściana,
niemożliwa do sforsowania.
  Istniała tylko jedna możliwość. Po prawej stronie
widzieli wysoką kamienną barierę, a co się za nią kryło, nie
wiadomo. Gdyby zdołali się przez nią przedostać nie
zauważeni, mogliby zyskać na czasie. A śladów na
kamiennym usypisku i tak żadnych nie zostawią.
  Wspólnie rozważyli sytuację. Irovar nosił na szyi
czerwoną chustkę. Teraz ją ukrył. Poza tym barwy ich
ubrań nie odbijały się zbytnio od szarego tła otoczenia. Na
czworakach posuwali się po zboczu. Musieli zachowywać
najwyższą ostrożność, by nie obluzować i nie obsunąć
jakiegoś kamienia, a przez cały czas rzucali w dół pełne
lęku spojrzenia, czy prześladowcy ich nie odkryli. Na razie
wyglądało na to, że cała uwaga więźniów kieruje się ku
przejściu po lewej stronie i niezbyt głośne szelesty wśród
osłaniających trójkę wędrowców skalnych bloków nie
budziły ich zainteresowania.
  Ostatnie desperackie podejście i znaleźli się pod osłoną
kamiennej bariery. Skulili się i oddychali z ulgą.
  - Na długo jednak ich nie oszukamy - powiedział
Daniel cicho. - A wrócić już nie możemy. Gdzie my się
właściwie znajdujemy?
  Przyglądali się uważnie naturalnym formacjom, które
wznosiły się przed nimi. Pod chmurami dostrzegali
niebieskawy, ubity śnieg. Po drugiej stronie lodowiec
i kolejne kamienne usypiska. Szczyt lodowca spowijały
ciężkie, szarobiałe chmury, a w dole były wyłącznie
kamienie.
  Shira dygotała.
  - Przyjemnie, nie ma co - stwierdził Daniel cierpko.
  - Musimy iść w górę - bąknął Irovar. - Ale ostrożnie!
Tu mogą być szczeliny pokryte śniegiem.
  Shira weszła na lodową płaszczyznę, lekko stawiając
stopy pomiędzy zdradzieckimi wybrzuszeniami lodu
a rozpadlinami. Mężczyźni szli za nią, gotowi w każdej
chwili do pomocy.
  Kiedy znaleźli się mniej więcej w połowie lodowego
jęzora, Irovar poślizgnął się na lodzie przysypanym
śniegiem i potrącił Shirę, która straciła równowagę.
Upadła, a gdy próbowała wstać, okazało się, że jedna jej
noga utknęła po kolano w wąskiej szczelinie i że w żaden
sposób nie może jej stamtąd wyciągnąć. Klęcząc na
drugim kolanie szarpała z całych sił, ale na próżno.
  Mężczyźni oniemieli z przerażenia. Próbowali jej oczy-
wiście pomóc, starali się nożami odłupywać śnieg, ale był
twardy niby kamień i wszystkie wysiłki okazały się równie
daremne, jakby próbowali wiercić w skale.
  Daniel przykucnął obok Shiry i położył jej rękę na
ramieniu.
  - Boli cię?
  Potwierdziła skinieniem głowy, zaciskając wargi. Iro-
var był niepocieszony, bo to przecież on sprowadził na
wnuczkę nieszczęście.
  - Zaraz znajdziemy jakiś sposób, by cię stąd wyciągnąć
- pocieszał ją Daniel. - Może jakiś ostry kamień...
  Ale kamienie wokół lodowca były wielkie i wy-
gładzone przez lód i wiatr.
  Shira próbowała ciepłem własnej dłoni roztopić lód
wokół kolana. Usta jej drżały. Za nimi szli przecież
tamci... Już i tak zrobiło się późno, wkrótce zapadnie noc,
a oni nie wiedzieli nic o tych niegościnnych górach, nie
wiedzieli nawet, dokąd idą.
  Co robić? Co począć?
  Nagle Shira zauważyła, że mężczyźni obok niej umilkli.
Usłyszała cichutki jęk Daniela. Podniosła głowę.
  Obaj znieruchomieli ze wzrokiem utkwionym w lodo-
wiec. Chmury rozsunęły się nieco i część lodowca wyłoni-
ła się spod mgły.
  Shira z trudem łapała powietrze.
  Na lodzie ponad nimi stało pięciu mężczyzn w ubraniach
ze skór. Najbliżej znajdował się starszy, wysoki mężczyzna
o szpakowatych włosach i brodzie, w ogromnych futrzanych
butach. Nie opodal stało dwóch młodszych, wpatrzonych
w Shirę. Jeden miał ciemne, długie włosy, sięgające mu
niemal do pasa. Drugi był zaskakująco młody, z wyrazem
jakiegoś uporu w spokojnej poza tym twarzy.
  Nieco wyżej na lodowym zboczu stał czwarty mężczyz-
na i z wielkim zainteresowaniem przyglądał się nieszczęs-
nej dziewczynie. Pozbawiony współczucia uśmiech wy-
krzywiał twarz o grubych rysach i odsłaniał wielkie kły,
zresztą jedyne zęby, jakie ten człowiek miał. Czarne włosy
opadały w potarganych kosmykach na oczy. Cały jego
wygląd świadczył wyraźnie, że to człowiek zły. Palcami
gładził ostrze noża.
  Ale to piąty z mężczyzn przyciągał całą uwagę trójki
wędrowców. Shira stwierdziła, że pociemniało jej
w oczach, kiedy spojrzała na niego po raz pierwszy,
a Daniel, który znał przecież Ulvhedina, odniósł wrażenie,
że ziemia usuwa mu się spod nóg. Ów człowiek stał
bardzo wysoko i otaczała go mgła, więc widzieli go dość
niewyraźnie, ale i to wystarczyło! Na ramieniu trzymał
ogromny łuk i stał całkiem bez ruchu niczym odpychający,
budzący grozę posłaniec z jakiegoś obcego świata.
  Może kiedyś w jego rysach było coś ludzkiego, ale
teraz żadne z nich nie mogło w to uwierzyć. Teraz nie było
w nim nic z człowieka. Nie mogli z tak dużej odległości
stwierdzić dokładnie, jak wygląda, mieli wrażenie, że jego
twarz pokrywa jakaś straszna maska. Maska takiej grozy,
jaką trudno sobie wyobrazić.
  Żadne z trojga wędrowców nie miało chyba wątpliwo-
ści, kogo przed sobą widzą.
  Wszyscy rozpoznali Strażników Gór.





        ROZDZIAŁ III


  Daniel nie mógł oczu oderwać od tej niezwykłej
postaci na górze.
  - Dotknięty dziedzictwem z Taran-gai - wyszeptał.
  - To ten, którego nazywają Oblicze Śmierci. Albo
pomocnikiem Shamy - powiedział Irovar.
  Shira zawsze się zastanawiała, jak też może wyglądać
Oblicze Śmierci. Teraz uświadomiła sobie, że nie mógłby
wyglądać inaczej.
  Człowiek o szpakowatych włosach zwrócił się do nich.
  - Irovar, mój stary przyjacielu, co was sprowadza tak
wysoko w te beznadziejne okolice?
  - Tego dowiesz się później, Sarmik. Miło znowu cię
widzieć. Już dużo czasu minęło od ostatniego spotkania.
  Sarmik podrapał się w kark.
  - Jednego nie rozumiem. Jak wam się udało wyminąć
tę hordę naszych wrogów?
  - No, raz otrzymaliśmy niewielką pomoc, prawda?
  - Hm, możliwe. Ale zwyczajni ludzie, którzy przycho-
dzą do Taran-gai, powinni zostać niezwłocznie zabici.
  - My jesteśmy zwyczajni!
  Sarmik obrzucił ich badawczym spojrzeniem.
  - Ty może tak. Ale ci dwoje, których ze sobą
prowadzisz? To oni mnie interesują. Tak, twoją wnuczkę
przecież znam, wiem, że jest jedną z nas. Ale ten młody
człowiek...? Rosjanin?
  - Nie. To krewny naszego przyjaciela Vendela.
  - O, a to ciekawe! Chcę wiedzieć o nim coś więcej.
Chodź, musisz mi zaraz opowiedzieć, zabieram was obu!
  Daniel podszedł do Shiry.
  - Bez niej się stąd nie ruszymy. Pomóżcie nam ją
uwolnić!
  Sarmik przyklęknął na jedno kolano i uważnie oglądał
szczelinę, w której utknęła Shira. Pomacał jej kolano,
a potem spojrzał na Irovara.
  - Bardzo mi przykro, stary przyjacielu, ale ona się stąd
nie wydostanie. Potrzeba wielu godzin, żeby ją uwolnić,
a nam wrogowie depczą po piętach. Nie ma czasu.
Idziemy!
  Ale i Daniel, i Irovar zostali na swoich miejscach.
Mężczyźni na stoku przyglądali im się zdumieni.
  - Dobrze, dziewczyna nie będzie cierpieć - mruknął
Sarmik, wyjmując nóż.
  Irovar oniemiał. Nie mógł pojąć, że jego przyjaciel,
Sarmik, stracił do tego stopnia ludzkie uczucia, odkąd
intruzi napadli na Taran-gai. Ale też nie wiedział tak
naprawdę, jaki los spotkał mieszkańców górskiej krainy.
  Sarmik patrzył uważnie na swoich ludzi, jakby się
zastanawiał, który z nich ma przerwać cierpienia Shiry.
Przesuwał wzrok ponad dwoma młodszymi Strażnikami
Gór na tego z widocznymi kłami, a potem dalej, na
piątego, zwanego Oblicze Śmierci.
  - Mar! - wrzasnął.
  Troje przybyszów z Nor przestało oddychać, gdy
straszna postać zaczęła powoli, w milczeniu, schodzić po
oblodzonym stoku. Shira nie mogła oderwać od niego
oczu.
  Daniel krzyknął i zasłonił dziewczynę swoim ciałem.
Ale Sarmik dał znak ręką ciemnowłosemu i Daniel został
jednym ciosem odepchnięty na bok. Po krótkiej walce
musiał dać za wygraną i stać spokojnie.
  - Sarmik, Sarmik - szeptał Irovar.
  - Nie ma innego wyjścia - odparł przyjaciel,
a dwaj młodsi Strażnicy Gór ujęli starego pod ręce
i trzymali.
  Przerażający potwór zszedł na dół i zatrzymał się kilka
łokci przed Shirą, po czym powoli zaczął zdejmować
z ramienia łuk. Teraz wszyscy mogli go zobaczyć z bliska,
a Daniel miał wrażenie, że zaraz straci przytomność. Shira
była jak sparaliżowana. Nigdy, w najbardziej szalonych
fantazjach nie byliby w stanie wyobrazić sobie czegoś
podobnego.
  Był to człowiek typu mongoloidalnego o chudej,
zapadłej twarzy z wyraźnie wystającymi kośćmi poli-
czkowymi. Wąskie, skośne szparki oczu jarzyły się pod nie
strzyżonymi włosami. Nie bardzo pojmowali, co się stało
z jego twarzą, ale wyglądała tak, jakby skóra została
mocno naciągnięta po to, by mogły się uformować
stecczące niby u drapieżnego zwierza uszy; wargi zostały
przy tym wykrzywione w jakimś grymasie, a oczodoły
zrobiły się jeszcze głębsze. Był w tej twarzy wyraz nie
tylko okrucieństwa, jak u pozostałych Strażników Gór,
ale czegoś znacznie gorszego. Jakiś bezdenny chłód, brak
jakichkolwiek uczuć, skamieniała nienawiść. Daniel przez
moment pomyślał o Shamie, uosabiającym wśród pięciu
żywiołów Kamień.
  Tak, oczywiście, to jest przecież Pomocnik Shamy!
  Najgorszy ze wszystkiego był jednak ten chłód, który
unosił się niczym delikatna mgiełka szronu nad potwo-
rem, emanował z niego na otoczenie i sprawiał, że ludzi
ogarniała paraliżująca niemoc i jakiś trudny do wytłuma-
czenia lęk, jakby całe to zło pochodziło z nich samych...
  Powoli, nie spuszczając Shiry z oczu, potwór włożył
strzałę i napiął łuk. Daniel jęknął, bezsiłny. Gotów byłby
zrobić wszystko, by powstrzymać tamtego, ale nie mógł
się ruszyć. Nawet nie dlatego, że wciąż go mocno
trzymano, ale po prostu stał jak porażony przed tą
lodowatą istotą, przemarznięty do szpiku kości!
  Daniel zastanawiał się, dlaczego Sarmik osobiście nie
przerwie cierpień Shiry albo dlaczego nie wybrał innego,
na przykład tego uosobienia zła o wystających kłach.
Zaczął się domyślać odpowiedzi, kiedy potwór opuścił
łuk, jakby się wahał.
  - No! - wrzasnął Sarmik. - Strzelaj!
  Irovar cicho płakał.
  Łuk został ponownie uniesiony, a strzała skierowana
wprost w serce Shiry. Władza łucznika była tak wielka, że
żadne z trojga nie było w stanie nawet palcem ruszyć, żeby
zapobiec tragedii.
  Po kilku nieskończenie długich sekundach usłyszeli
nagle spokojny, ale zupełnie bezbarwny głos Shiry:
  - Lód puścił.
  Łuk opadł. Wszyscy zwrócili się teraz do dziewczyny,
która z boleśnie wykrzywioną twarzą ostrożnie próbowa-
ła poruszać nogą. Daniel ocknął się z zamroczenia, wyrwał
się trzymającym go Strażnikom Gór, podbiegł do Shiry
i wsunął rękę w lodową szczelinę. Z wielkim zdumieniem
wszyscy patrzyli, jak powoli, powoli uwalnia nogę dziew-
czyny z pułapki. Po kilku minutach stała już na lodzie
i rozcierała obolałe kolano.
  Szpakowaty Sarmik przyglądał jej się z głębokim
podziwem.
  - Kim ty jesteś, dziewczyno, że zmusiłaś Mara, by się
zawahał i opuścił łuk? Jak sprawiłaś, że lód się rozstąpił,
by cię uwolnić?
  - To chyba jęzor lodowca się przesuwa - wtrącił
Daniel. - To najprostsze wytłumaczenie.
  Sarmik zwrócił się w jego stronę. Z przybyszami
rozmawiał po juracku, ale do swoich ludzi zwracał się
w jakimś pokrewnym języku, który Daniel rozumiał
z trudem.
  - Jak widzę, jesteś człowiekiem trzeźwo myślącym.
Ale mnie się zdaje, że tutejsze lody znam lepiej niż ty. Kim
ty jesteś, dziewczyno? Teraz dopiero rozumiem, jak wam
się udało ominąć wrogów.
  - Przecież wiesz, kim ona jest - powiedział Irovar
zmęczony. - To córka mojej córki.
  - Ona jest kimś więcej.
  - Być może - zgodził się Irovar. - Ale o tym
porozmawiamy później.
  - Masz rację. Tymczasem poznaj moich synów...
- Ruchem ręki przywołał długowłosego młodego męż-
czyznę. - To Orin, mój najstatszy, dwadzieścia trzy lata,
a tamten to Vassar. Trochę młodszy i jeszcze nie całkiem
dorosły, ale będzie dobry.
  Daniel spojrzał Vassarowi w oczy i pomyślał, że tego
chłopca powinno tu nie być. On został stworzony
z innego, delikatniejszego materiału.
  - Tu natomiast mamy Milo - informował dalej Sarmik,
wskazując na człowieka o wielkich zębach. Shira źle
znosiła jego obecność, ale dobre wychowanie nie po-
zwalało jej tego okazywać. - No a Mara już wszyscy
widzieliście. Jako pierwsi ludzie spoza Taran-gai po-
znaliście Strażników Gór. To wielki zaszczyt! A teraz
musimy się stąd zbierać, i to jak naszybciej.
  Shira szła po oblodzonym stoku ostatnia, bo kulała,
a nie chciała, by inni to widzieli. Dopiero teraz nadeszła
reakcja po ostatnich przeżyciach i płacz dławił ją w piersi.
Wciąż musiała przełykać ślinę. Dziwiła się, jak szybko
i beszelestnie poruszają się Strażnicy Gór. Piękni to oni
nie są, chociaż Mar, mimo okropnego wyglądu, ma
w sobie jakąś dziką, zimną i przerażającą wielkość. Sarmik
i jego dwaj synowie to normalni ludzie, można z nimi
rozmawiać, przynajmniej z Vassarem. Milo jednak jest
odpychający, a Mar... Shira znowu poczuła, że fala strachu
podchodzi jej do gardła. Daleko przed wszystkimi w błę-
kitnawej marznącej mgle sunęło monstrum i budziło
w pozostałych dojmujące pragnienie ucieczki.
  Bardzo długo i bez słowa cała grupa szła naprzód przez
lodowe pustkowie. W końcu Sarmik stanął i zaczekał na
trójkę z Nor. Stali teraz ponad rozległą doliną, wysoko,
w górach Taran-gai. Wrogów dawno już zostawili za
sobą. Strażnicy Gór znali te okolice i wszelkie tajemne
przejścia jak nikt.
  - Spójrzcie na dół, w dolinę. Tam, w ukryciu przed
ludzkim wzrokiem, żyją resztki naszego plemienia.
  Widzieli małe, nędzne domostwa, na wpół wkopane
w ziemię. Migotały stamtąd słabe światełka ognisk, jakby
pozdrawiając stojących na górze.
  - Oni mają tylko nas - rzekł Sarmik sucho. - Nienawi-
dzą nas i boją się nas, ale mimo to jesteśmy ich jedyną
ochroną przed tymi nędznikami, którzy usiłują wymor-
dować Taran-gaiczyków i zawładnąć ich ziemią.
  Wezwał do siebie Vassara.
  - Idź do nich na dół i powiedz, że otrzymaliśmy
pomoc. Może Taran-gai ma jeszcze przed sobą przyszłość?
  Vassar skinął głową i bez słowa zniknął za skłonem
góry.
  Daniel patrzył z niedawierzaniem na Sarmika.
  - Powiedziałeś: pomoc? Ale my nie chcemy się mieszać
w tutejsze walki. Mamy inne zadanie do spełnienia.
  - Zrozumialem to. Ale wydaje mi się, że łączy nas ta
sama sprawa, choć najpierw trzeba wiele wyjaśnić.
  Po czym odwrócił się i poszedł wdłuż skalnej krawędzi.
Pozostali ruszyli za nim. Sarmik nieustannie śledził
wzrokiem Shirę.
  Daniel czuł się źle. Po raz pierwszy uświadomił sobie,
że stanął wobec potężnego kompleksu wydarzeń, ściśle ze
sobą powiązanych, w których on sam odgrywa mało
ważną rolę. Ale Shira, ta maleńka Shira została wy-
znaczona do roli głównej, to pojmował patrząc na jej
drobną sylwetkę poruszającą się przed nim szybko i lekko.
  Daniel doznawał uczucia głębokiego smutku. Nie
wiedział jeszcze, co ją czeka, ale jak ona temu podoła? Na
jak wielką samotność jest skazana?
  W chwilę Potem, ku swemu zaskoczeniu, zobaczyli
wejście do kamiennego schronu, ukryte pod skalnym
nawisem. Nie można było dostrzec tej kryjowki, dopóki
nie stanęło się przed jej drzwiami. Sarmik zapraszał do
środka.
  Wychowanemu w europejskich warunkach Danielowi
gardło ścisnęło się ze współczucia na widok ubóstwa tego
wnętrza. Ubita ziemia zamiast podłogi, jakieś prycze pod
ścianami, palenisko i stół z ciosanego drewna, to było
wszystko. Tu mieszkali Strażnicy Gór! Vassar, taki
delikatny, jak on to wytrzymuje?
  Pozostali strażnicy nie weszli wraz z nimi.
  - Muszą trzymać wartę - wyjaśnił Sarmik. - Intruzi
zbliżyli się już za bardzo.
  - Czy to my przyciągnęliśmy ich za sobą? - zastanawiał
się Irovar.
  - Nie przejmuj się tym. Prędzej czy później sami by
przyszli.
  - Powiedz mi - zaczął Daniel. - Nie do końca to
wszystko rozumiem. Ty, i pewnie twoi synowie także,
jesteśeie kulturalnymi ludźmi. Jak mogliście wdać się
w te... rzezie?
  Sarmik wybuchnął gromkim śmiechem.
  - Kulturalni ludzie! Możesz mi wierzyć, młody czło-
wieku, że z wielkim trudem wydobywam z pamięci
dawne, zasuszone wspomnienia o tym, jak należy się
zachowywać w normalnym towarzystwie. Kiedy czło-
wiek w codziennych rozmowach ogranicza się wyłącznie
do rozkazów i pokrzykiwań, to potem już go nie stać na
kulturalne zachowanie, nie! Ale jak tylko was zobaczyłem,
zrozumiałem, że tym razem mam do czynienia z czymś,
przed czym warto pochylić głowę i na chwilę odłożyć
morderczą broń. Wy wszyscy troje macie tę samą wiarę
w godność człowieka. I jesteście ludźmi, jakich nieczęsto
się spotyka.
  Sarmikowi pochlebiało chyba, choć nie chciał tego
okazać, że został nazwany kulturalnym człowiekiem.
Daniel zauważył, jak bardzo się stara teraz ładnie wyrażać,
choć widać było, że przychodzi mu to z trudem.
  Wkrótce bardzo spoważniał.
  - To wszystko jest bardzo proste, młody krewniaku
mego przyjaciela Vendela. Nasz naród umiera! To praw-
da, od zarania dziejów na Taran-gaiczykach ciążyło
straszne przekleństwo. Widziałeś Mara, to jedna z ofiar
Szatana, i jakby tego było mało, zjawiają się te łotry i chcą
nam odebrać naszą ziemię! Wiem, że walczymy na próżno.
Ale ja będę bronił mojego ludu do ostatniej kropli krwi.
  Daniel zawstydził się swojego pytania.
  - Rozumiem - powiedział łagodnie. - Nasza sympatia
jest po waszej stronie. Ale ty przecież wiesz, że i Vendel,
i ja jesteśmy potomkami złego Tan-ghila i że ja przybyłem
tutaj, by przerwać to samo przekleństwo, o którym ty
mówisz.
  Sarmik spojrzał na niego spod oka.
  - Wiedziałem, że na waszym rodzie ciąży to samo
przekleństwo, to prawda. Ale nie miałem pojęcia, że ty
zamierzasz rzucić się w tak szalone i śmiertelnie niebez-
pieczne przedsięwzięcie, jak próba pokonania Tan-ghila!
  - Musimy to zrobić, Sarmiku. Mój ród cierpi równie
dotkliwie jak wasz. Jeśli nie bardziej. W każdym pokole-
niu przychodzi na świat jeden taki jak Mar. No, może nie
aż tak niebezpieczny, ale bardzo wiele kobiet w naszym
rodzie straciło życie wydając na świat dotknięte złym
dziedzictwem dzieci.
  Sarmik kiwał głową.
  - Ta kobieta, która urodziła Mara, też umarła. Ale co
zamierzasz zrobić ty, taki młody, można powiedzieć
jeszcze zielony?
  Irovar poruszył się.
  - Muszę ci powiedzieć, Sarmiku, że Daniel ma potęż-
nego obrońcę! A poza tym nie sądzę, że to on może zrobić
coś dla Taran-gai i dla swojego rodu, dla Ludzi Lodu
z dalekiego kraju, którego nie znamy. Wiesz, myślę, że to
Shira została wybrana.
  Sarmik długo się zastanawiał. W pomieszczeniu we
wnętrzu góry panował półmrok.
  - Taak - powiedział w końcu przeciągle. - W to już
bardziej wierzę. Ale musisz pamiętać, Shiro - zwrócił się
do dziewczyny - że nie na wszystkich Strażnikach Gór
możesz polegać. Na Vassarze tak, absolutnie! Ale Orin
podziwia Milo. Milo zaś jest głupi i prymitywny, a poza
tym łasy na kobiety. No, chociaż ty nie masz się chyba
czego obawiać...
  Sarmik nie zauważył, że Shira drgnęła, a w jej oczach
pojawił ból. Daniel to widział.
  Sarmik mówił dalej niemal jednym tchem:
  - No i Mar! Moja droga, kochana dziewczynko,
trzymaj się od niego z daleka! Ty, Danielu, wiesz
oczywiście, że potomkowie Tan-ghila zostali sprzedani
Shamie. Tun-sij mi powiedziała, że ona i Vendel wiele
o tym rozmawiali. A Mar, trzeba wam wiedzieć, jest z tych
obciążonych złym dziedzictwem, którzy są całkowicie
oddani Shamie. Całkowicie! Cokolwiek więc wy dwoje
zrobicie, by przełamać przekleństwo, pamiętajcie zawsze,
że Mar będzie z wami walczył. Z całych sił, a one są
niemałe!
  Daniela przeniknął dreszcz. Tak, Mar będzie niebez-
piecznym przeciwnikiem!
  By złagodzić ostatnie słowa, Sarmik uśmiechnął się
i zaczął ich częstować pokruszonymi na kawałki korzeniami
tej dziwnej rośliny, po której czuli się tak dobrze. Wszyscy
przyjęli poczęstunek z wdzięcznością. Rozmowa zeszła na
bardziej pospolite sprawy, jak polowanie i łowienie ryb.
  Shira siedziała i patrzyła na rozprawiających mężczyzn,
ale właściwie ich nie widziała. Od tego dnia, gdy Daniel
przybył do Nor i gdy zostało postanowione, że wyruszą
do Taran-gai - czy to naprawdę było dopiero wczoraj?
- jej życie zmieniło się w jakiś okropny sposób. A mówiąc
życie miała na myśli swój nastrój, uczucia, siebie samą po
prostu.
  Zdawało jej się, że wszystko w niej wibruje, przepojo-
ne lękiem, a zarazem jakby przybyło jej sił, jakby
szykowała się do czegoś ważnego.
  Nie mogła usiedzieć spokojnie i po chwili wyszła na
dwór.
  Ostre górskie powietrze orzeźwiło ją. Świecił księżyc,
musiała więc być noc, ale słońce, które o tej porze roku
nigdy tu nie zachodziło, stało za górskimi szczytami
Taran-gai i wysyłało stamtąd ku niebu promienny wieniec
światła, przyćmiewając księżyc.
  Na dole w górskiej kotlinie wszystkie ognie pogaszo-
no. Nieliczni mieszkający tam ludzie udali się na spoczy-
nek. Shira pochyliła się i patrzyła na nędzne zabudowania.
Wkrótce poczuła chłód przenikający przez ubranie.
  Daniel wyszedł z domu i stanął przy niej. Poczuła się
skrępowana jak zawsze w towarzystwie młodych męż-
czyzn, ale wiedziała, że Daniel jest miły. Miał w sobie
jakieś duchowe piękno, które, jak się domyślała, zostało
mu zaszczepione dzięki wychowaniu. Dzięki kulturze,
której nie znała, ale która musiała być podobna do tej,
w jakiej wyrósł jej dziadek, bo on także był takim pięknym
człowiekiem, choć w inny sposób.
  - Mała niezwykła Shiro - powiedział Daniel z czułością
w głosie. - Nie przejmuj się tym, co mówił Sarmik. On nie
miał nic złego na myśli.
  - Ja wiem - odparła cicho. - Ale mimo wszystko to
zawsze trochę boli. Nikt nie może się we mnie zakochać.
Nikt mnie nie pożąda. Dlaczego? Naprawdę nie mogę
tego zrozumieć!
  - Ja myślę, Shiro, że to coś więcej. Że to ty nie możesz
się w nikim zakochać, czy nie mam racji? Że ty w ogóle nie
wiesz, co to znaczy: pożądać? Czy nie jest tak?
  Ku swemu przerażeniu zobaczył, że po jej policzkach
spływają wielkie łzy.
  - Wybacz mi - rzekł pospiesznie ze szczerym żalem.
- Nigdy nie powinienem był mówić nic takiego.
  - Ale ty masz, niestety, rację - westchnęła. - To
właśnie jest moje największe zmartwienie, od kiedy
dorosłam. Zawsze jestem jakoś z boku, Danielu. Nikt
mnie nie rozumie i ja nie rozumiem nikogo!
  Objął jej ramiona.
  - Jesteś taka ładna, Shiro. Nie zasługujesz na takie
traktowanie. Ja cię bardzo lubię i podziwiam, choć znamy
się tak krótko.
  Podziwiasz, ale nic poza tym, pomyślała Shira, lecz
głośno tego nie powiedziała.
  - Jaki jest mój ojciec, Danielu? Znasz go?
  - Oczywiście! Vendel Grip to najwspanialszy człowiek,
jakiego spotkałem. Marzeniem jego życia jest zobaczyć
ciebie. A przynajmniej dowiedzieć się, kim jesteś i jak ci się
powodzi. Bardzo cierpiał właśnie z tego powodu, że nic
o tobie nie wie, że musiał opuścić ten kraj i nie mógł zająć
się własnym dzieckiem. Ale teraz się znowu ożenił
i powinnaś wiedzieć, że masz przyrodniego brata.
  To była dla niej wielka nowina. Uniosła głowę.
  - Przyrodniego brata? Jak on ma na imię? Jak
wygląda? Ile ma lat?
  - Dobrze, dobrze, nie wszystko naraz! Na imię ma
Orjan. Jest mocno zbudowany, krępy, spokojny i można
na nim polegać. Teraz ma, jak sądzę, osiemnaście, a może
dwadzieścia lat. Już dosyć dawno temu widziałem go po
raz ostatni.
  Shira nie wiedziała, czy cieszyć się, czy smucić z tego
powodu. Ojciec, Vendel, był dla niej zawsze bohaterem.
Kimś, z kim mogła rozmawiać, kiedy czuła się samotna
i zagubiona w życiu. A bywało tak, niestety, często. Teraz
będzie musiała dzielić się nim z innymi. Czy to, że ma
nową żonę i syna, znaczy, że o niej... zapomniał? Nie,
Daniel przed chwilą powiedział, że nie zapomniał. I oczy-
wiście wspaniale jest mieć brata! Żeby tak mogła z nim
porozmawiać! Ale to niemożliwe. Jej ojciec mieszka
w dalekim kraju, na krańcach świata, tak mówi dziadek.
Vendel stracił obie nogi i nie może do niej przyjechać. Co
za tragedia! Biedny ojciec!
  Daniel coś mówił. Zaczęła się przysłuchiwać jego
powolnym, niepewnym słowom w języku jurackim.
  - Księżyc lśni w twoich włosach, Shiro, i nadaje im
niebieskawą barwę. Wiesz, z początku myślałem, że ty
jesteś istotą nadprzyrodzoną. W każdym razie wprawiałaś
mnie w wielkie zakłopotanie. Później uderzyło mnie, jaka
bywasz czasami szczęśliwa, a innym razem wprost przy-
gniata cię do ziemi jakiś nieznany ból. Ale odkąd
przyszliśmy do Taran-gai, jesteś odmieniona. To... to
wprost z ciebie promieniuje. Jakaś nieznana siła. To
prawda, że nie jesteś taka jak inni, Shiro. Ale jesteś dużo
lepsza niż inni.
  - Dziękuję ci - uśmiechnęła się łagodnie.
  Nagle Daniel zastygł w bezruchu.
  - Co się stało? - spytała Shira czujnie.
  - Nie wiem - odetchnął głęboko. - Zdawało mi się,
że...
  Znowu zamilkł.
  - Powiedz, proszę - rzekła Shira łagodnie. - Mam
wrażenie, że wyczuwasz coś albo kogoś.
  - Tak - potwierdził, wstrzymując oddech. - To
zabrzmi głupio, ale miałem wrażenie, jakbym słyszał głos
mojej prababki Villemo. Tu, blisko mnie. A przecież ona
umarła już dawno temu!
  Shira nie wydawała się zaskoczona.
  - Ja też miałam takie wrażenie. Że nie jesteśmy sami.
Jakby wokół nas było wiele ludzi.
  - No właśnie - zaśmiał się Daniel nerwowo. - To
nierozsądne! Przecież tutaj jak okiem sięgnąć są tylko
górskie pustkowia. Nie ma na świecie miejsca równie
odludnego jak to.
  - Oni zauważyli naszą obecność - uśmiechnęla się Villemo.
  - Tak - zgodził się Tengel Dobry. - Oboje są bardzo
wrażliwi.
  - Prawdziwi potomkomie Ludzi Lodu - mruknął jakiś
mężczyzna w dialekcie tak starym, że prawie niezrozumiałym.
Człowiek ten miał twarz tak okropnę, że kiedy mówił, zasłaniał
ją ręką.
  Stali wokół Shiry i swego potomka Daniela wszyscy obciążeni
dziedzictwem lub wybrani Ludzie Lodu, wszyscy ci, którzy
pragnęli czynić dobro, choć nie zdołali zwalczyć w sobie złych
mocy. Wiedzieli, że Shira i Tarangaiczycy mają w żyłach tę
samą krew co oni.
  - Ja nie mogę znieść Milo - powiedziała Shira jakoś
tak, jakby ją przeniknął dreszcz. - Wiem, że nie powinnam
o nikim myśleć źle, ale z nim nie mogę sobie poradzić.
  - Ani ja - zgodził się z nią Daniel.
  - Ona nie może mieć do czynienia z Milo - powiedział Tengel
Dobry.
  - A Mar? Co z Marem? - zastanawiała się Sol.
  - Mara uniknąć nie zdoła - odparł opanowany jak zawsze
Dominik.
  - Niestety, to prawda - potwierdził Tengel Dobry. - Ach,
biedna mała! Taka śliczna i taka delikatna! Jak ona sobie da
radę?
  - Czy nie moglibyśmy jej trochę ułatwić zadania? Im
wszystkim? - westchnęła Villemo.
  - Ja też o tym myślałem - rzekł Tengel. - I sądzę, że coś
moglibyśmy dla nich zrobić. Szukanie źródeł życia to wędrówka
przez labirynty duszy i zmysłów. Są to sprawy zbyt trudne do
pojęcia dla młodej dziewczyny z plemienia Samojedów. Jedyne, co
możemy zrobić dla tej małej i dla naszego Daniela, to zadbać, by
wszystkie czekające ich przeżycia miały konkretny, rzeczywisty,
możliwy do przyjęcia wymiar. No, rzeczywisty na tyle, na ile to
możliwe...
  - Danielu - powiedziała Shira, kładąc mu rękę na
ramieniu. - Nie wiem, co mnie czeka, ale zostań ze mną!
Nie zostawiaj mnie!
  - Będę zawsze przy twoim boku, żeby nie wiem co się
stało - uśmiechnął się czule.
  - Dziękuję ci.
  - Ależ on nie może z nią zostać - mruknął Niklas. - Nie
może iść za nią aż do samego końca. My zresztq także nie.
  - Niestety - westchnq! Tengel. - Ale i tak może być dla niej
podporą. Musimy urządzić to wszystko jak najlepiej, tak żeby
jak najdłużej jej towarzyszyć.
  - A co ze starcem? - zapytał Trond, chłopiec, który nigdy nie
zdążył dorosnqć. - On już ma za sobą niezwykłe przeżycia.
  - Owszem - zgodził się Tengel. - Ale nigdy do końca nie pojął
tego, co się stało. Zróbmy tak, by tamto przeżycie sprzed wielu lat
stało się dla niego rzeczywistością! Sprawmy, by to, co wydaje mu
się snem, odżyło w jego pamięci jasno i wyraźnie jako rzeczywis-
tość! Będzie mu łatwiej dźwigać to wszystko.
  Jakaś kobieta, która żyla w pradawnych czasach, powiedziała
zatroskana:
  - Czy ta drobna dziewczynka podoła swemu przeznaczeniu?
  - Tego nie wiemy. Wszystko zależy od niej, od tego, czy okaże
się godna takiego zadania. I od tego, czy jej dziadek Irovar
odpowiednio ją przygotował.
  - Biedne dziecko - westchnęła kobieta, patrząc ze współ-
czuciem na Shirę. - Ale my też pokłladamy w niej nadzieję,
prawda?
  - Cały ród Ludzi Lodu pokłada w niej nadzieję - powiedział
Tengel Dobry. - I biedny, cierpiący lud Taran-gai. Wielka
odpowiedzialność spada na te słabe ramiona!
  - Wobec tego powinniśmy zrobić dla niej wszystko co można
- oświadczyła Sol rezolutnie. - Postąpimy tak, jak postanowiliś-
my. Sprawimy, by wszystko, co będzie przeżywać, było dla niej
rzeczywiste. Pozwolimy tym żyjącym istotom zajrzeć do świata
na razie dla nich niewidocznego. I właściwie nie przeznaczonego
dla ich oczu.
  - Wszystkim? - zapytał Dominik sceptycznie.
  - Nie, nie wszystkim - odparł Tengel. - Milo musimy
trzymać z dala od tych spraw, jak już powiedziano. A wraz
z nim tego Orina, który gotów by pójść za Milo w ogień. Daniel
i Irovar będą, oczywiście, z Shirą, i Sarmik też wygląda na
człowieka honoru. Także jego syn Vassar... Zresztą zobaczymy.
No, a wobec Mara, wasala Shamy, jesteśmy bezradni.
  - Robi się zimno - powiedziała Shira do Daniela.
- Może wejdziemy do środka?
  Sarmik oświadczył, że powinni się położyć, zwłaszcza
że goście przebyli tego dnia długą drogę. Przyjęli propo-
zycję z wdzięcznością i ułożyli się, każde na swojej części
pryczy. Światło z ogniska przygasało, a ludzie zapadali
w niespokojny, pełen majaków sen.
  W nocy Shira ohudziła się na dźwięk otwieranych
drzwi, poczuła chłód i jakiś nienaturalny powiew wiat-
ru. Usłyszała szuranie kilku par stóp po podłodze.
Strażnicy Gór wcócili do domu. Za jakiś czas znowu
otworzyła oczy i zobaczyła nad sobą czyjąś twarz, przy-
glądającą jej ię ciekawie z paskudnym uśmiechem.
Milo... Skuliła się i wsunęła głębiej pod okrycie ze skór,
ale zdążyła zobaczyć jeszcze inną postać w świetle gas-
nącego ogniska. Tamta postać rzucała ogromny cień na
drewnianą ścianę, a w zimnej, jakby zastygłej twarzy,
groteskowo oświetlonej od dołu, jarzyły się podobne
do wilczych oczy. Wąskie usta były rozciągnięte w nie-
zmiennym, przerażającym grymasie, w półmroku błys-
kały zęby.
  Shira mocno zaciskała powńeki, by wymazać z pamięci
ten okropny widok. Tęskniła do domu, do bezpiecznej
jurty w Nor, stojącej w otoczeniu wielu takich samych
jurt, gdzie wszystko było znajome i swojskie. Teraz
znalazła się z daleka od wszystkiego, co znała, z dala od
wszelkiej normalności, od obecności innych ludzi, została
rzucona w świat, który miał być celem jej życia. Nieznany
i przerażający świat...
  Na dźwięk głosu Strażników Gór kuliła się bezwied-
nie. Nie mogła zapomnieć, w jaki sposób oni mordują...
Jakby w ataku wściekłości, jakby chcieli wroga unicest-
wić, zetrzeć na proch. Wszyscy w Nor lękają się Straż-
ników Gór. Nikt nie odważył się pójść do Taran-gai,
od kiedy podjęli swoją cichą, podstępną wojnę z in-
truzami z Workuty. Nie wiadomo czy nie rzucą się
na każdego, kto odważy się przekroczyć granice ich
kraju.
  Słyszała, że Strażnicy Gór długo siedzieli przy stole,
pogrążeni w cichej rozmowie, domyślała się, że mówią
o niej i o jej towarzyszach. Teraz dowiedziała się, jak
Sarmik i jego ludzie rozmawiają ze sobą, jakoś gardłowo,
burkliwie, półsłówkami, a jakim językiem się przy tym
posługiwali! Doznała szoku, słysząc, jak wulgarnych
używają słów. Docierały do niej tylko cztery głosy: jeden
starszy, mocny i władczy, drugi młody, zapalczywy, inny,
jeszcze młodszy, ale jakby ostrożniejszy, i jeden ordynar-
ny, paskudny, przy tym mówiący wyraźnie seplenił. Głosu
Mara nie słyszała, tego była pewna.
  Shira ostrożnie wyjrzała spod okrycia i zobaczyła, że
Strażnicy jedzą. Dostrzegła Mara, który wziąwszy ogro-
mną kość usunął się w kąt, gdzie w milczeniu ją ogryzał
niczym zwierzę. Znowu pospiesznie zamknęła oczy.
Spokojny oddech Daniela, śpiącego tuż obok, był dla
niej wielką pociechą. Daniel tak wiele rozumiał. Był jej
prawdziwym przyjacielem i krewnym jej ojca. Daniel
wyjaśnił, że on i Shira są spokrewnieni w piątym
pokoleniu. To właściwie dosyć dalekie pokrewieństwo,
ale Shira cieszyła się, że w ogóle coś ich łączy. W ich
żyłach płynie ta sama krew, choć tak bardzo się od siebie
różnią.
  Później musiała znowu zapaść w drzemkę, bo nie
pamiętała już nic więcej.

  Obudziła się późno. Zawstydzona wyskoczyła z łóżka.
W pomieszczeniu, będącym właściwie niewielką grotą,
został tylko dziadek Irovar i Daniel. Dziadek oznajmił, że
polecono im czekać do powrotu Strażników, dopiero
potem wyjaśnią sobie co trzeba i ułożą plan.
  - Plan czego? - zapytała Shira.
  - Zobaczymy - odparł Irovar.
  Ta odpowiedź bardziej ją przestraszyła niż uspokoiła.
  Pod wieczór Strażnicy wrócili. Kiedy już się najedli,
Sarmik dał znak, by wszyscy zgromadzili się przy stole.
  Zaczął Orin:
  - Wrogowie są w drodze do naszej doliny. Idą teraz
wszyscy razem, liczna horda!
  - Mamy dość czasu - odparł Sarmik spokojnie.
- Irovarze, uważam, że nadeszła pora, byś opowiedział
o Shirze. Zgadzasz się ze mną?
  - Zgadzam się - potwierdził stary, przyglądając się
w zamyśleniu swojej wnuczce i dziwiąc, jakie przemiany
zachodzą w niej teraz każdego dnia, w jej powierzchow-
ności, charakterze i... przychodziło mu do głowy dziwne
określenie, ale nie mógł się od niego uwolnić; chciał
powiedzieć: w jej substancji.
  W pomieszczeniu panowała cisza. Ogień płonął na
palenisku, a przy nim stał Mar, oparty o ścianę; jakby
wiedział, że powinien trzymać się trochę z dala od
wszystkich, by płynący od niego chłód ich nie dosięgał.
Shira także siedziała nieco z boku, wyprostowana, czujna,
wyczekująca.
  Zapanował jakiś dziwny nastrój, jakby za chwilę mieli
wkroczyć do nieznanego świata. Daniel wrzucił do ognia
resztki korzenia, który żuł, bo wszystko stało się jakieś
takie niezwykłe, czuł się tak dziwnie i przypisywał to
uczucie właśnie działaniu korzenia. Nie miał odwagi
myśleć, że jest inaczej.
  - Całej prawdy z pewnością nie znam - zaczął wolno
Irovar. - Ale opowiem wam, co się wydarzyło tej nocy,
kiedy Shira przyszła na świat. Jak wiecie, moja żona była
szamanką i to ona wymusiła małżeństwo naszej córki
Sinsiew z Vendelem, przybyszem z obcego kraju. Oboje
młodzi byli potomkami złego Tan-ghila. Tun-sij myślała,
że dziecko tych dwojga przejmie z obu rodów wszystko
co najlepsze.
  Irovar przymknął oczy i oddychał ciężko.
  Nagle poczuł, że wszystko, co dotychczas zdawało mu
się snem, jest jasne i oczywiste, jest rzeczywistością.
  A oto historia Shiry, dziewczyny z Nor, taka jak ją
opowiedział stary Irovar:
  Tamtej nocy, dwadzieścia sześć lat temu, wydarzyło się
wiele niezwykłych rzeczy. Już wcześniej, w ciągu dnia,
kilku rybaków z Taran-gai, którzy wyszli w morze,
zauważyło coś osobliwego. Na wprost nich, skąpana
w słonecznym blasku, wznosiła się Góra Czterech Wiat-
rów. Wydawało im się, że woda wokół wyspy dziwnie
faluje, jakby dno morskie drgało, a kręgi na wodzie
rozchodzą się coraz dalej i dalej w morze. Ale oślepiało ich
słońce, więc mogło im się to tylko wydawać.
  Kiedy pogłoski o tym zjawisku dotarły później do
Irovara, przypomniał sobie, co kiedyś powiedziała
Tun-sij. Właśnie o Górze Czterech Wiatrów. Jak to
pewnego razu u zarania dziejów - nie była w stanie bliżej
tego określić - wydarzyło się coś podobnego. Wtedy
Taran-gaiczycy także słyszeli odgłosy dochodzące z mo-
rza. Trudno było powiedzieć, co to za odgłosy, co
przypominają, ale wielu twierdziło potem, że brzmiało to
jak dochodzące z daleka bicie w bęben. Uderzenia
powtarzały się w różnych odstępach czasu; na przykład co
pięć minut, a potem mogły minąć i dwie godziny
pomiędzy jednym a drugim. Naliczono jedenaście takich
uderzeń tamtej okropnej nocy, kiedy nikt nie mógł
zmrużyć oka. Ostatnie uderzenie to był już potężny huk,
po którym wyspa ponownie zadrżała, a potem usłyszeli
krzyk jakiejś istoty w najwyższej potrzebie; krzyk ten
niósł się ponad wodą, spływał na ziemię i zapadał się w nią
pod stopami ludzi jak jęk lub ciężkie westchnienie.
  Tak opowiadała Tun-sij o wydarzeniach sprzed wielu
setek lat.
  Irovar wrócił ponownie do opowieści o nocy, kiedy
Shira przyszła na świat.
  Miało się już ku wieczorowi, gdy jakiś niewytłumaczal-
ny strach ogarnął mieszkańców jurackiej osady Nor, ale
jeszcze większego niepokoju doświadczali ludzie w Ta-
ran-gai. Raz po raz kierowali wzrok ku morzu, jakby
stamtąd ten strach na nich spływał. Zbierali się w grupy,
rozmawiali ze sobą półgłosem, w ich szeroko otwanych
oczach malował się lęk, a serca biły niespokojnie.
  Kiedy w końcu zapadła noc, poczuli nagle jakby lekkie
drżenie ziemi, a owi rybacy, którzy wypłynęli w morze,
opowiadali potem, że woda burzyła się, tworząc wielkie,
wysokie fale. Z największym trudem udało im przez
wzburzoną wodę przedostać na ląd.
  A potem stało się coś, czego nikt nie mógł pojąć: skądś,
z bardzo daleka, dał się słyszeć jakiś głuchy, jakby pełen
skargi ton. Przeciągły i gwałtowny, niósł się znad morza
na ląd.
  Jeden jedyny ton, a potem wróciła cisza.
  Ale zanim rosa pojawiła się na trawie w szarym
zmierzchu, rozległo się ciężkie stukanie w drewnianą
futrynę u wejścia do jurty Irovara. On nie spał, czuwał
przez całą noc. Trzymał w ramionach wnuczkę, córkę
swojej córki, która urodziła się przed chwilą i zaraz po
urodzeniu została sierotą. Odłożył dziecko na posłanie
i wyszedł na dwór.
  W tamtym czasie jego jurta stała w takim miejscu, że od
wejścia miał widok na stary plac kultowy - na groby
przysypane kamieniami, wznoszący się ponad nimi ka-
mienny ołtarz, na którym zawieszono plemienne totemy
i trofea z pomyślnych polowań. Nad wszystkim górowały
olbrzymie rogi renifera. O brzasku plac ofiarny tonął
w lekkiej, szarej mgle.
  Przed wejściem do jurty, mając za plecami te czarne,
sterczące symbole, stały nieruchomo cztery postaci. Iro-
var domyślał się, że nie zamierzają wejść do środka, wobec
czego ostrożnie zamknął za sobą drzwi i pochylił się
w głębokim ukłonie. Jeśli nawet odczuwał strach, to nie
zdawał sobie z tego sprawy.
  - Bądźcie pozdrowieni, przybysze - powiedział spo-
kojnie. - To zaprawdę niezwykła noc.
  Przemówił pierwszy, ubrany w płaszcz barwy ziemi,
osłaniający całą jego twarz, a głos mówiącego brzmiał
głucho.
  - Masz w swojej jurcie nowo narodzone dziecko.
Przynieś je do nas!
  Irovar wahał się.
  - Czy mam oddać to jedyne, co mi zostało?
  Druga postać, kobieta w jasnej, mieniącej się błękitem
szacie, odrzekła głosem przypominającym szum wiatru
w koronach drzew:
  - Nie zabierzemy ci jej, ale potrzebujemy jej pomocy.
  - Wielkie nieszczęście dotknęło nasz lud - powiedział
trzeci z przybyłych, w którego głosie słychać było szum
morza; oczy jego mieniły się niczym woda: szaro, zielono,
błękitnie. - Pewien człowiek wypowiedział walkę naszym
Władcom.
  Irovar wyprostował się i rzekł z szacunkiem:
  - Wy nie jesteście przewodnikami Nieńców?
  - Nie. Ale to dziecko należy do naszego ludu. Do
Taran-gaiczyków.
  - To prawda, że w jej żyłach płynie ich krew. Ale jak
moja nowo narodzona wnuczka mogłaby pomóc waszym
wysokościom?
  - Dawno temu Demon w Ludzkiej Skórze odkrył
źródła życia - odparł czwarty, którego płaszcz powiewał
na wietrze, mieniąc się barwami ognia. - I dzięki temu
zdobył niemal taką samą moc, jaką mają nasi Władcy.
Uzyskał władzę nad życiem i śmiercią. My nie jesteśmy
w stanie go powstrzymać. Tylko inna istota z rodu ludzi
może pokrzyżować plany Demona w Ludzkiej Skórze.
  - Czekaliśmy długo - powiedział ten w płaszczu barwy
ziemi. - Czekaliśmy i szukali. Ale dotychczas nie znaleźliś-
my człowieka o tak czystym sercu, by mógł podjąć walkę
z tym bezbożnikiem.
  - A zatem siła, jaką zdobył ów człowiek dawno temu,
jest zła? - zapytał Irovar.
  Wszystkie cztery postaci ukryły swoje twarze.
  - Bardzo zła - rzekła kobieta. - Nasi Władcy są
przerażeni.
  - Powiedz mi zatem ty, Panie Wody - zwrócił się
Irovar do trzeciego z przybyłych. - Dlaczego przy-
chodzicie właśnie do mnie?
  Błękitnozielone oczy rozbłysły.
  - Skoro nie znaleźliśmy wśród dorosłych nikogo, kto
byłby godzien podjąć się tej walki, musimy wybrać nowo
narodzone dziecko. Ty jesteś mądrym człowiekiem, Iro-
varze. Ty potrafisz wychować to dziecko na prawego
człowieka o czystym sercu. Odpowiedzialność za to
składamy w twoje ręce.
  - To wielka odpowiedzialność - westchnął Irovar.
  Duch Wody uniósł rękę.
  - Jest jeszcze jeden powód, dla którego ona została
wybrana; twoja małżonka wiedziała, co robi. W pewnym
dalekim kraju jeden z potomków tamtego Demona
w Ludzkiej Skórze szykuje się do walki ze złem. Sam nie
odniesie zwycięstwa. Ale twoja wnuczka jest owocem obu
tych dzielnych, nieszczęsnych rodów. Dlatego ona nadaje
się znakomicie. Jeśli zostanie odpowiednio wychowana.
  Serce Irovara krwawiło z bólu.
  - A w jaki sposób moja wnuczka podejmie tę walkę?
  - Kiedy czas się dopełni, los sam poprowadzi ją do celu
- wyjaśnił Ogień.
  - Znakiem będzie przybycie obcego. Ale walkę będzie
musiała podjąć ona sama. My nie możemy jej pomóc.
  - Mała dziewczynka sama? Bez pomocy? - wykrzyknął
Irovar.
  - Otrzyma pomoc - odparł Duch Ziemi uspokajająco.
- Pewien człowiek, którego byś najmniej o to podej-
rzewał, stanie po jej stronie. Pamiętaj, Irovarze, kiedy ona
znajdzie się w potrzebie i wszystko będzie wyglądać
beznadziejnie... Ktoś, kogo byś najmniej podejrzewał.
  - Będę pamiętał - obiecał Irovar.
  - To przynieś teraz dziecko - przypomniał Duch
Powietrza.
  Irovar wszedł do jurty, wziął dziewczynkę i z ciężkim
sercem wyniósł ją na dwór.
  - Jakie piękne dziecko - uśmiechnął się Pan Ziemi.
  - Składasz wielką ofiarę - powiedział Duch Powietrza.
  - Jej imię niech będzie Shira, Czysta - powiedział
Władca Wody.
  - I dostanie od nas coś, co będzie ją ochraniać - dodał
Ogień. - Żeby jej zadanie było łatwiejsze do wypełnienia,
by jej myśli się nie odwracały ku innym sprawom, daję jej
taki dar, że będzie podziwiana przez wszystkich, ale przez
nikogo nie będzie kochana.
  - Miłość do mężczyzny nie mogłaby jej przeszkodzić,
lecz zajmowałaby niepotrzebnie jej myśli - dodał Duch
Ziemi. - Tej miłości nigdy nie będzie odczuwać, nigdy też
żaden mężczyzna nie będzie jej pożądał. I nigdy nie będzie
miała dziecka.
  - To okrutny los - jęknął Irovar głęboko wstrząśnięty.
  - Tak będzie jej łatwiej żyć - pocieszyła go Władczyni
Powietrza. - Zostawimy jej też pewien znak, promienny
blask nad czołem. To znak, że została wybrana. Ludzie nie
będą widzieli tego blasku, ale będą się go domyślać
i szanować go.
  - I to będzie ją chronić przed Shamą - dodał Duch
Wody.
  - Przed Shamą? - zapytał Irovar przerażony. - Czy
wasi Władcy nie mają nad nim mocy?
  - Nie. To nie Władcy decydują, jak długo który
człowiek będzie żył, ani jaki będzie jego los. Człowiek sam
o tym decyduje. A moc Shamy jest wielka. On jest bardzo
niebezpieczny dla Shiry, bowiem ona stanie się jego
największym przeciwnikiem, jeśli wszystko ułoży się tak,
jak tego pragniemy. Wielokrotnie będzie odczuwać przy
sobie jego obecność. Światło nad czołem będzie ją
chronić. Gdyby jednak zbyt często stawała mu na drodze,
mogłoby się to dla niej skończyć źle. Dlatego musi się
zachowywać z największą ostrożnością. Shama jest pod-
stępny jak mało kto i uwielbia zbierać żniwo z ludzkiego
życia. Nie zrezygnuje z żadnej zdobyczy.
  - A potem, kiedy Shira wypełni już swoje zadanie, co
wtedy się z nią stanie? Czy będzie mogła żyć jak normalny
człowiek?
  Przez chwilę wszyscy troje stali w milczeniu. W końcu
Duch Ziemi pochylił głowę.
  - Nie - rzekł cicho, zgnębiony.
  Usta Irovara drżały.
  - A co się z nią stanie?
  Pan Wody uniósł twarz. W jego wzroku malowało się
współczucie.
  - Jeśli Shira sprosta zadaniu, jeśli ty wychowasz ją
odpowiednio, jeśli będzie dostatecznie silna i dzielna, jeśli
jej serce będzie na tyle czyste, by zdołała wypełnić to, do
czego została wybrana... To wtedy, myślę, że rozumiesz,
iż wtedy jej najlepszym przyjacielem będzie ktoś o imie-
niu... Shama.
  Irovar przez chwilę stał w milczeniu.
  - Zatem jej los będzie aż taki bezlitosny, że zapragnie
śmierci?
  - Tak.
  - W takim razie ja jej nie oddam! - wykrzyknął.
  - I pozwolisz, by wyginęły dwa ludzkie rody?
  Stary potrząsał głową, oszołomiony.
  - Ja nic nie wiem o złych czynach Demona w Ludzkiej
Skórze. Wiem tylko, że to jest dziecko mojej córki i że ma
ono prawo do normalnego życia, że ja za nie odpowiadam.
  - Ja wiem, że Dobro wymaga od ciebie wiele, Irovarze.
Ale zło, jakiego się dopuszcza Demon, rozlać się może na cały
świat w każdej chwili. W dniu, gdy zdecyduje się przejąć
panowanie. My nie przejmujemy się całym światem, dla
nas ważne jest tylko plemię Taran-gai. Ono nie może
wyginąć.
  - Kiedy to wszystko ma się stać?
  - Shira zdąży dorosnąć.
  - A jeśli ja teraz... zgodzę się na to. Czy jej się uda?
  - Tego nie możemy ci obiecać. Ludzie często mieszają
nam szyki swoim bezmyślnym postępowaniem.
  - To skąd możecie wiedzieć, że Shira będzie pragnąć
śmierci?
  - Bo zło można powstrzymać tylko takim wysiłkiem,
którego żadna ludzka istota nie jest w stanie wytrzymać.
  Irovar patrzył na dziecko, które trzymał w ramionach.
Długo stał bez słowa.
  - Mój wybór nie należy do łatwych.
  - Szanujemy to. Tylko pamiętaj, ona nie może pić wody.
  - Jakiej wody? Ze studni?
  - Nie, nie. Ona sama będzie wiedziała.
  Nie udzielili mu żadnych dokładniejszych wyjaśnień,
wobec czego obiecał:
  - Dobrze, będę panpiętał.
  Słyszał, że wszyscy czworo odetchnęli z ulgą.
  - Dziękujemy ci, że składasz ją w ofierze - powiedział
Ogień. - A teraz damy jej znak.
  Po kolei, jedno po drugim, dotykali jej czoła.
  - Nic, co pochodzi od ziemi, nie może wyrządzić ci
krzywdy - powiedział ten w brunatnym ubraniu.
  - Wiatry będą ułatwiać ci życie - dodała kobieta.
  - Woda będzie cię unosić i nigdy nie zamknie się nad
tobą - rzekł ten o mieniących się oczach.
  - Ogień będzie cię ogrzewał, ale nigdy cię nie oparzy
- zakończył ostatni w płomiennym płaszczu.
  - Ale kamień nie będzie dla ciebie ochroną, pamiętaj
o tym - ostrzegł Władca Ziemi. - Kamień jest podstępny
i niebezpieczny jak sam Shama.
  Po czym odwrócili się.
  - Wy, którzy wiecie wszystko! - zawołał Irovar.
- Powiedzcie, co się stanie z Shirą, kiedy już zabierze ją
Shama? Co się dzieje z ludźmi, kiedy umrą?
  Ale duchy uśmiechały się tylko, ich twarze stały się
obojętne, głowy pochyliły się, po czym przybysze powo-
lutku rozpłynęli się w nicość.
  Irovar wciąż stał w chłodnym powietrzu poranka,
obejmując ramionami drobne ciałko Shiry.
  - Zdradziłem cię - szeptał. - Zdradziłem cię w imię
ludzkości. Mam tylko nadzieję, że ludzkość okaże się tego
warta.






        ROZDZIAŁ IV


  Ogień na palenisku już dogasał, gdy Irovar skończył
swoją opowieść. Mar dorzucił chrustu i znowu w górę
buchnęły z sykiem iskry i płomienie, odbijając się krwa-
wym blaskiem w jego zwierzęcych oczach.
  Przez chwilę wokół Irovara panowała cisza. Ty-
siące pytań zawisło w powietrzu, ale nikt nie ważył się
odezwać pierwszy. Daniel nie chciał nic mówić, on
wiedział swoje, i odmówił Sarmikowi, który częs-
tował go pobudzającym korzeniem. Tymczasem wy-
starczy!
  Ukradkiem spoglądał na Shirę, która siedziała z po-
chyloną głową tak, że twarz była niewidoczna. Choć
bardzo starał się zwalczyć w sobie tę myśl, nie mógł się
oprzeć wrażeniu, że jest w niej coś nieziemskiego, coś...
z tamtego świata.
  Na koniec ciszę przerwał Orin.
  - Ten Demon w Ludzkiej Skórze to nie kto inny jak
Tan-ghil.
  Tengel Zły, pomyślał Daniel. Nie, w głowie mi się kręci!
My, w naszej rodzinie, uważaliśmy się zawsze za wyjątko-
wych, bo mieliśmy ponadnaturalne zdolności, ale cóż to jest
wobec tego tutaj? Tym razem przekroczyliśmy granicę
tego, co człowiek może zrozumieć i zaakceptować! Tutaj
powinien być Ulvhedin! Nie ja, pospolity śmiertelnik!
  Mimo to słuchał z uwagą, o czym mówią inni. Czyż nie
po to tu przybył? By się dowiedzieć, jak unieszkodliwić
przekleństwo ciążące nad jego rodem?
  Irovar mówił:
  - W rodzie Daniela i Vendela wierzy się, że Tan-ghil
nadal żyje...
  - To się wydaje bardzo prawdopodobne - powiedział
Sarmik. - Teraz, kiedy wysłuchaliśmy twojej historii, my
też w to wierzymy. Ale gdzie on jest? Przecież chyba nie
tutaj?
  - Nie - wtrącił się Daniel. - Mój ojciec próbował
pewnego razu pójść jego śladami i zawędrował dość
daleko na południe Europy. To daleko, bardzo daleko
stąd, w kraju, gdzie zawsze jest ciepło.
  To zrobiło wrażenie. Kraj, gdzie zawsze jest ciepło,
musi leżeć naprawdę daleko od ich zimnej ojczyzny.
  Daniel mówił dalej:
  - Wiemy także, że Tan-ghil ukrył coś w naszym kraju,
tam gdzie się osiedlił. Ale nie można tego odnaleźć, bo
jego duch strzeże miejsca.
  Sarmik rzekł z powagą:
  - Ten młody człowiek, krewny Vendela... Co on ma
z tym wspólnego?
  - On jest tym obcym, którego przybycie miało być
znakiem, że czas się dopełnił - odparł Irovar.
  - Wspomniałeś, że ma on potężnego obrońcę. Kogo?
  - Nie kogo, a co. Danielu, pokaż mu to - poprosił
Irovar z błyskiem w oczach. - Pokaż im wszystkim!
  Daniel rzucił pospieszne spojrzenie w stronę Mara
i Milo.
  - Czy to konieczne?
  - Wzbudziliście naszą ciekawość - powiedział Sarmik.
- Powinniśmy wiedzieć!
  Daniel z wahaniem zdjął łańcuszek z szyi i ostrożnie
położył alraunę na dłoni. Zebrani wstrzymali dech i pode-
szli bliżej, by się przyjrzeć. On zaś opowiadał o kwiecie
wisielców i pochodzeniu alrauny.
  Milo chciał chwycić amulet, ale Daniel zdążył zacisnąć
dłoń. Mar cofnął się niepostrzeżenie, a jego zęby błysnęły
złowieszczo.
  - Skąd ją masz? - zapytał Sarmik spokojnie.
  - Jest w naszej rodzinie od wielu setek lat. Mówi się,
że należała do Tan-ghila, ale że przynosiła mu tylko
nieszczęście, więc się jej pozbył. Wszyscy nasi krewni
obciążeni dziedzictwem, którzy ją posiadali, skończyli
źle. Została pochowana wraz z jednym z nich, ale wyszła
z grobu i moja matka ją znalazła. Kiedy matka zro-
zumiała, że alrauna przynosi szczęście tylko mnie, do-
stałem ją. I chroniła mnie w czasie długiej podróży tutaj
do was.
  - W takim razie widocznie tobie jest przeznaczona
- stwierdził Sarmik. - A dla nas jest to znak, że to ty
właśnie jesteś tym, na którego Shira czeka. A zatem czas
się dopełnił!
  Inni potakiwali. Z wyjątkiem Mara, który odsunął się
jeszcze dalej pod ścianę.
  Pomocnik Shamy. Jeden z tych, z którymi Tan-
-ghilowi czy Tengelowi Złemu naprawdę się udało. A tym
samym wróg Shiry.
  - Teraz pozostaje nam już tylko odnaleźć źródła życia,
prawda? - zapytał Vassar.
  - Ja też tak sądzę. Co ty na to, Irovarze? Bo chyba
tamtej nocy już nie dostałeś od duchów żadnych dokład-
niejszych informacji? O tym, co właściwie Shira ma
zrobić?
  - Nie, tylko tyle, że ona będzie wiedziała.
  Wszyscy spojrzeli na Shirę. Dziewczyna w zakłopota-
niu gładziła ręką czoło.
  - Nie wiem - szepnęła. - Ja nic nie wiem. Ale
domyślam się, że macie rację. Czas się dopełnił. Żebyśmy
tylko wiedzieli coś więcej!
  - Nigdy potem nie widzieliście już tych duchów?
- zapytał Sarmik.
  - Nigdy - odparł Irovar. Wsparł głowę na ręce.
- Czasami myślałem, że to wszystko to był tylko sen.
W końcu byłem pewien, że mi się to śniło. Ale Shira
widziała kilka razy Shamę i on na nią czekał. Tak że
musimy wierzyć. Musimy! Nieszczęście polega moim
zdaniem na tym, że wszystko, co wiem, to to, iż kiedyś,
dawno, dawno temu istniała legenda o źródłach życia. Ale
ja jej nie pamiętam. Tun-sij znała tę legendę i to ona mi ją
opowiadała pewnej nocy, ale ja byłem wtedy taki zmęczo-
ny, że musiała mnie nieustannie budzić. To było w pierw-
szym okresie naszego wspólnego życia. Później całkiem
zapomniałem o legendzie i o źródłach życia. Była
to tak stara opowieść, że nikt inny też jej już nie
pamięta.
  - Wybacz mi - powiedział Daniel ostrożnie. - Ale mam
wrażenie, że mógłbym odgadnąć, gdzie się te źródła
znajdują.
  Irovar skinął zachęcająco głową.
  - Ja także mam pewien pomysł, gdzie można by je
znaleźć. Ale słucham najpierw ciebie.
  Daniel poczuł się zakłopotany, gdy uwaga wszystkich
skupiła się na nim.
  - No więc kiedy jechałem do Nor, mijałem wyspę
o nazwie Góra Czterech Wiatrów, która leży na wprost
wybrzeży Taran-gai. Góra rzucała zimny, niemal dławiący
cień na naszą łódź i wtedy zdawało mi się, jakby mnie ze
szczytu śledziły jakieś czujne oczy.
  Irovar wciąż kiwał głową.
  - Zgadzam się z tobą, Danielu. Jeżeli te źródła istnieją,
to należy ich szukać na Wyspie Czterech Wiatrów. To
najwłaściwsze miejsce. Ponieważ jednak nie znamy legen-
dy, byłoby błędem wyprawiać się tam bez przygotowania.
Czy w ogóle ktoś kiedyś był na tej wyspie? - zapytał
Taran-gaiczyków.
  - Ja próbowałem - odparł Orin. - Z kilkoma towarzy-
szami. Ale nie udało nam się. Widzieliśmy kilka szczelin
w skalnej ścianie, którędy może dałoby się wspinać, ale
znajdowały się one zbyt wysoko i nie zdołaliśmy się tam
dostać. Wyspa jest niedostępna, to jedno nie ulega
wątpliwości.
  Irovar westchnął.
  - W takim razie pozostaje nam polegać na zapewnieniu
duchów, że los sam zaprowadzi Shirę na miejsce walki
z Demonem w Ludzkiej Skórze, gdy czas nadejdzie.
Tymczasem musimy czekać.
  - No tak - westchnął Sarmik. - Wobec tego proponu-
ję, byśmy się zajęli tymi diabłami, które próbują wymor-
dować nasze plemię. Tymi zbiegłymi więźniami, nędz-
nikami, którzy nie warci są nawet tego, żeby ich wdeptać
w ziemię.
  - Ale ich jest znacznie więcej niż nas - wtrącił Vassar
pesymistycznie.
  - Wielu rzeczywiście nas nie ma - rzekł Sarmik ostro.
- Ale po prawdzie to trafili im się niebezpieczni przeciw-
nicy! Czy zapomniałeś, mój synu, że jedno z nas ma po
swojej stronie cztery potężne duchy? A drugiemu pomaga
Shama? Trzeci zaś nosi fantastyczny amulet, korzeń
kwiatu wisielców. To kompania prawie nie do pokonania.
  - Tym razem muszę ci się sprzeciwić - wtrącił Irovar.
- Shama i pozostałe duchy nigdy nie stają po tej samej
stronie. Tak więc na nic się nie zda mieć Shirę i Mara
w jednej kompanii. W rzeczywistości to śmiertelni wrogo-
wie.
  - W tym przypadku walczyliby chyba ze wspólnym
przeciwnikiem!
  - Owszem, ale na tak różnych polach, że szybko
doszłoby do nieszczęścia. Powinniśmy raczej pamiętać, że
Shira i Daniel mają zupełnie inne zadanie oraz że Shama
chce pochwycić Shirę. Bowiem ona reprezentuje wszyst-
ko, czego on nienawidzi. Światło, nadzieję, wszystko co
dobre i przyjazne. On chce to zdławić, unicestwić. Nie
możemy jej teraz narazić na spotkanie z nim!
  Shira popatrzyła na istoty skupione przy ogniu i napot-
kała spojrzenie nieustępliwych oczu, które jarzyły się
zimnym, złowieszczym blaskiem.
  Orin rzekł energicznie:
  - Żeby nam się tak udało zamknąć przejście tymi
skalnymi blokami, które piętrzą się nad drogą! Trzeba by
jednak wspiąć się na tę pionową skałę, a tego byle kto nie
zrobi.
  - Shira by mogła - oświadczył Vassar. - Potrafiła się
uwolnić z lodowej pułapki, to i to potrafi.
  - Nawet słyszeć o tym nie chcę - uciął Irovar.
  Ale Sarmik patrzył na Shirę badawczo.
  - Ona by mogła - powiedział cicho. - I Mar porusza się
swobodnie po skałach, bo przecież kamienie to królestwo
Shamy. Mar może chodzić po niemal pionowych ścianach.
A co z naszym młodym gościem z dalekiego kraju? Który
posiada talizman, pomagający mu pewnie osiągnąć nawet
to, co niemożliwe?
  - Sądzę, że nie powinienem wymagać od mojego
talizmanu zbyt wiele - uśmiechnął się Daniel. - I Shirę
także należałoby oszczędzać, by mogła wypełnić to, do
czego została wybrana. Czy Mar nie mógłby pójść sam?
  - Nie. Ktoś musi mu pomóc poluzować skalne bloki.
  Ani Irovar, ani Daniel nie chcieli wysłać Shiry na taką
wyprawę razem z tym monstrum. Irovar podjął ostatnią
próbę:
  - Siedzimy tu i układamy plany, ale czy ktoś zapytał
Shirę o zdanie? Ona podczas całej rozmowy nie odezwała
się ani słowem.
  Zaległa cisza. Wszyscy czekali na odpowiedź Shiry.
Ona zaś uśmiechała się nieśmiało i jakoś smutno.
  - Przez całe życie wiedziałam, że czeka mnie coś
trudnego. Teraz, kiedy wiem, że to stanie się już niedługo,
odczuwam niemal ulgę. Przyznaję, że mnie to przeraża.
Ponad wszystko przeraża mnie myśl o Górze Czterech
Wiatrów i o tym, co mnie tam spotka. A zwłaszcza to, że
po wszystkim też nie ma dla mnie nadziei. Ale tak jak
powiedzieliście: Niech się rzeczy toczą wlasną koleją!
Taran-gaiczycy to także moje plemię i jeśli mogę im
pomóc, zrobię to chętnie. Pomysł zamknięcia przejścia
wydaje mi się rozsądny. Jestem gotowa.
  Zebrani odetchnęli z ulgą.
  - Wobec tego chodź - powiedział Sarmik łagodnie.
- Odprowadzę was kawałek. Danielu, czy chciałbyś mi
towarzyszyć?
  Otworzył drzwi i oczom ich ukazał się nieprzyjazny
krajobraz, pogrążony w dziwnym świetle jasnej nocy.
Daniel zobaczył zły uśmiech Mara, odprowadzającego
wzrokiem Shirę, gdy przechodziła obok niego. Dziew-
czyna wyszła, podobna w świetle księżyca do cienia, tak
silna była jej skłonność do stapiania się z naturą. A nigdy
ta skłonność nie była tak wyraźna jak tej nocy.

  Zatrzymali się wysoko na skalnej półce i stali, nieru-
chomi, szarzy niczym otaczające ich kamienie: Sarmik,
Mar, Shira i Daniel.
  Sarmik wyjaśniał Marowi, co trzeba zrobić. Shira
i Daniel stali kawałek dalej.
  Daniel zwrócił uwagę, że Shira nieustannie rzuca
w kierunku Mara spłoszone spojrzenia. Bo też ów
niepojęty Taran-gaiczyk zwracał na siebie uwagę. O gło-
wę wyższy od Sarmika, skośnooki, otoczony tą jakąś
błękitnawą poświatą chłodu, z uszami sterczącymi spod
czarnych, potarganych włosów.
  Dzikie zwierzę na dwóch nogach.
  Słuchał Sarmika z zimnym, obojętnym uśmieszkiem
i twarzą zwróconą w bok, jakby informacje nie miały dla
niego znaczenia. Jego potężne, kocie ciało trwało w zupeł-
nym spokoju, a mimo to nie ulegało wątpliwości, że
w każdej chwili gotowe jest do skoku...
  Jak demon, na wpół człowiek, na wpół zwierzę.
  - Jesteś nim zafascynowana, Shiro.
  Na dźwięk jego spokojnych słów drgnęła.
  - Nie, wprost przeciwnie. Jego widok mnie odpycha.
  - Często jest to jedno i to samo - mruknął Daniel.
  Shira otrząsnęła się z wrażenia i uśmiechnęła się.
  - A ty, Danielu? Nie opowiadałeś zbyt wiele o sobie.
Ty także nie znalazłeś sobie kobiety?
  - Nie, jakoś nie było jeszcze na to czasu.
  - No właśnie, a przecież jesteśmy rówieśnikami, ty
i ja. Większość mężczyzn w tym wieku od dawna ma
już żony.
  Daniel wzruszył ramionami.
  - No cóż, miałem trochę do czynienia z dziewczętami,
niektóre mnie interesowały. Trochę flirtowałem... Ale
nigdy nie byłem naprawdę zakochany.
  Skinęła głową, jakby starała się zrozumieć.
  - Dziewczęta w twoim kraju... są pewnie bardzo ładne?
  Daniel skrzywił się.
  - Co mam na to odpowiedzieć? Że w porównaniu
z tobą są duże i niezdarne i takie... przyziemne? Takie
rzeczywiście są. Ale to niesprawiedliwe myśleć o nich
w ten sposób. Na świecie jest pewnie tylko jedna Shira.
  Nic nie odpowiedziała, ale na jej twarzy znowu pojawił
się smutek.
  Była tak niewypowiedzianie piękna z tą eteryczną
kruchością. Kto to powiedział, że widok piękna jest
zawsze bolesnym przeżyciem? Ktoś z jego krewnych, nie
pamiętał kto. Teraz rozumiał, jakie to prawdziwe słowa.
Człowiek odczuwa ból w całym ciele, kiedy patrzy na
kogoś takiego jak Shira. Płacz dławił go w piersiach.
  Miał wrażenie, że serce mu pęknie z bezsilności,
chciałby pokazać całemu światu, jaka jest niewiarygodnie
piękna, a jednocześnie pragnął zazdrośnie zachować ten
skarb dla siebie.
  Tę chwilę chciałby zatrzymać na zawsze, ale wiedział, że
nie może, starał się więc wryć sobie w pamięć jej cudowne,
migdałowe oczy, które teraz patrzyły na niego błagalnie.
Życie by oddał, żeby mogła uniknąć losu, który ją czekał...
  Był jednak niczym wobec tych nieznanych sił.
  - Shiro... Może byś wzięła moją alraunę?
  Potrząsnęła głową.
  - Nie, ona jest twoja i tylko twoja. Sądzę, że nie
zmusisz jej, by cię opuściła nawet na krótką chwilę.
A poza tym tego zadania się nie boję.
  Umilkła i znowu ukradkiem spojrzała na Mara.
  - Gdybym tylko mogła pójść sama... On mnie tak
okropnie przeraża, Danielu. Nie wiem, dlaczego.
  A ja wiem, pomyślał. Ty się boisz nieznanej strony
własnej osoby. Tego pomieszanego z lękiem zafascyno-
wania, któremu ulegasz.
  Zostali przywołani do Sarmika i podeszli do krawędzi
nawisu, na którego widok kręciło się w głowie.
  - Tam jest to przejście - powiedział Sarmik, wskazując
ręką pasmo górskich szczytów. - Te luźne błoki leżą
poniżej, na skos od nas. Jak widzicie, są one jakby
zawieszone ponad przejściem. Tam właśnie, ale nie dalej,
odprowadzimy was, Daniel i ja. Potem będziecie musieli
radzić sobie sami.
  Wyglądało to zupełnie beznadziejnie. Gładka górska
ściana, po której mieli się wspinać.
  Mar wciąż milczał. Spojrzał tylko złowieszczo na Shirę.
Poczuła płynący od niego chłód.
  - Zrobimy, co się da - odrzekła swobodnie. - To nie
przeraża mnie tak bardzo jak moje właściwe zadanie.
  - Więc ono cię naprawdę przeraża? - zapytał Sarmik.
- Chociaż nie wiesz, na czym rna polegać?
  - Może właśnie dlatego. Patwornie się boję, że będę
musiała pogrążyć się w jakiejś nieznanej głębinie, obra-
zowo mówiąc.
  - Tak, rozumiem - rzekł Sarmik z powagą. - I ta
przestroga: "Nie szukaj zbyt głęboko!"
  Wkrótce Sarmik i Daniel zawrócili. Nie powinni byli
dłużej tam zostawać, zbyt widoczni na tle nieba.
  Nie brak mi, oczywiście, odwagi, pomyślała znowu
Shira. Ale gdybym tylko nie musiała iść razem z tym
tam!
  Z drżeniem spoglądała na Mara, który gotawał się do
zejścia.
  Miał na sobie kurtkę ze skóry, bardzo obcisłe spodnie
i niskie, szerokie skórzane buty. Tym razem nie wziął
łuku. Niósł natomiast jakieś ciężkie narzędzia, zatknięte za
szeroki pas. Shira nie miała nic.
  Jedno spojrzenie Mara wystarczyło, by zrozumiała, że
nie będzie jej oszczędzał. Jeżeli będzie mógł sprawić jej
ból, uczynić schodzenie po skalnej ścianie męką, to sobie
tego nie odmówi!
  Nie zamierzał przywiązać jej do siebie liną. Było mu
obojętne, czy ona za nim nadąży, czy nie.
  - My... my chyba nie zdołamy zejść tam... - wyjąkała
spoglądając na gładką niczym stół, stromą ścianę.
  Mar posłał jej pełne nienawiści spojrzenie i zaczął
schodzić, nie zastanawiając się, czy ona idzie za nim.
  Zrobił kiaka kraków w dół wzdłuż krawędzi, po czym
nagle zeskoczył na okropnie wąską półkę jakieś cztery
łokcie poniżej. Miał tam pod sobą wystające strome
zbocze, a w dole rozciągała się tajga. Shira na moment
zacisnęła powieki, czując w panicznym lęku, że wszystko
wokół niej wiruje. Miała wrażenie, że jest zwyczajną
dziewczyną, bawiącą się pośród bezpiecznych dornostw
w Nor. "Kamień nie stanowi dla mnie żadnej ochrony"
przypamniała sobie przerażona. Mar nie czeka. Jeśli teraz
nie zeskoczę, to stracę go z oczu i już nie odnajdę drogi.
  Drogi? Jakiej drogi?
  Nie, kamień jej nie ochrani, ale powietrze! Odwróciła
się, odnalazła wzrokiem straszliwie wąską krawędź w dole
i skoczyła. Na kilka sekund przestała oddychać, bo się jej
zdawało, że spada wpcost na dno przepaści, ale zaraz
poczuła nierówny grunt Pod stopami i uchwyciła się
wystającej skały. Ciało na moment wychylilo się niebez-
piecznie, ale ona trzymała się mocno.
  Napotkała jakby rozczarowane spojrzenie Mara. Zmu-
siła się do niepewnego uśmiechu, ale w odpowiedzi
dotarło do niej tylko syknięcie. Koncentrowała się teraz
już tylko na niebezpiecznym zadaniu, jakim było posuwa-
nie się za Marem.
  Krok za krokiem schodzili w dół po stromym zboczu
nad skalnym nawisem. A potem równolegle do niego, ku
kamiennym blakom nad przejściem. Częściej używali rąk
niż nóg i niezliczoną ilość razy Shira traciła wszelką
nadzieję, bo nie mogła wypatrzyć choćby najmniejszej
szczeliny w ścianie, która dawałaby oparcie stopom. Mar
jednak zawsze coś znalazł. Pod nimi leżały najpiękniejsze
zbocza Taran-gai, a ona myślała tylko o jednym, że jej
śliczne ubranie, które szyła z taką troską i starannością,
pewnie podrze się na strzępy w czasie tej wyprawy.
Przesadna kobieca troska, a może po prostu ucieczka od
myśli o niebezpieczeństwie?
  Ta nieoczekiwana refleksja rozproszyła jej uwagę
na ułamek sekundy i w szoku, który sprawił, że
serce przestawało jej bić, poezuła, że stopy ześlizgnęły
się po skale, a ona zawisła na opuszkach palców.
W powietrzu nic mi się nie stanie, pomyślała, a ziemia
też przyjęłaby mnie życzliwie. Ale ja muszę zostać
tutaj.
  Nie mam czasu do stracenia. Muszę, muszę się tu
utrzymać!
  Znikąd nie mogła oczekiwać pomocy. Skały, kamienie,
były martwe pod jej piekącymi z bólu palcami. Mar
jednym spojrzeniem oecnił sytuację, w jakiej się znalazła,
a w tym spojrzeniu dostrzegła tyle triumfu i złośliwej
satysfakcji, że bliska była całkowitego załamania. Ale
nagle ogarnęła ją złość. Twoje niedoczekanie, nie będziesz
tu triumfował! Zacisnęła zęby i udało jej się palcami jednej
nogi znaleźć jakieś maleńkie zagłębienie w skale, mogła
odrobinę odetchnąć i już spokojnie wyszukać jakieś
pewniejsze oparcie dla drugiej stopy i zmniejszyć ob-
ciążenie rąk.
  Nagle ku swemu zdziwieniu stwierdziła, że Mar gotów
jest zejść pod nieduży, bardzo niepewnie wyglądający
skalny uskok - zadanie na pierwszy rzut oka niewykonal-
ne. Chciała krzyknąć, powiedzieć mu, żeby się zatrzymał,
ale nie mogła. Znajdował się teraz dokładnie pod nią
i najwyraźniej nie miał zamiaru sprawdzać, czy Shira idzie
za nim, czy nie.
  Przez moment, długi niczym wieczność, wisiał tylko na
rękach nad uskokiem, potem zaczął powoli kołysać
ciałem, aż stopy sięgnęły do niewidocznego z góry
występu. Ręce puściły krawędź, i Mar zniknął.
  Co się z nim stało? zastanawiała się Shira. I czy ja mam
zsunąć się za nim?
  Z rozpaczliwą odwagą skuliła się na wąskiej półce
pod zimnym światłem bladego księżyca i dochodzącymi
tutaj spoza gór promieniami świecącego od północy
polarnego nocnego słońca. Chwyciła obiema rękami
krawędź, na której przed chwilą wisiał Mar, i po-
zwoliła, by ciało opadło w dół. To była potworna
męka, trwać tak pomiędzy niebem i ziemią, nie wiedząc,
o co oprzeć stopy, ale wprawiła ciało w ruch, a gdy
spojrzała w dół, zobaczyła Mara skulonego na wąskiej
półce pod uskokiem. W końcu i ona dotknęła stopami
tej półki. Dotychczas wszystko szło dobrze, ale jak
sehodzić dalej, gdy tkwi się nad przepaścią z ciałem
wygiętym do tyłu? Na pomoc ze strony Mara liczyć nie
mogła, już raczej przeciwnie.
  Jego pełne złości posykiwania odbierały jej resztki
odwagi, które usiłowała zachować. Jedną ręką szukała po
omacku oparcia, znalazła je, mogła zatem drugą ręką
uchwycić się jeszeze niżej. Musiała uklęknąć, bezpieczniej
było na czworakach. Nigdy przedtem nie przeżyła takiego
napięcia, więe gdy w końcu mogła odpocząć oparta
o skalną ścianę, dygotała z wysiłku.
  - Daleko jeszcze? - zapytała.
  Nie odpowiedział, ale gdy sama spojrzała w dół,
stwierdziła, że są niespodziewanie blisko celu.
  Mar pochylił głowę. Rozważał, jak powinni teraz
postąpić. Bił od niego lodowaty chłód, wprost trudny do
zniesienia, gdy byli tak blisko siebie.
  Nagle Shira spostrzegła, że w dole coś się porusza.
  - Popatrz tam! Ach, to oni już przyszli. I ilu ich jest!
Musimy się spieszyć!
  Nie oczekiwała żadnej odpowiedzi, tymczasem on się
odezwał - po raz pierwszy, głosem niepodobnym do
normalnego ludzkiego głosu. Było to raczej jakieś zdła-
wione, bezbarwne dyszenie.
  - Nie! Poczekaj!
  Spojrzała na niego, przerażona, jak okropnie wygląda
z bliska. Ale on już się nią nie przejmował, zaczął iść
w stronę poluzowanych skalnych bloków. Teraz dopiero
Shira zobaczyła, jak niebezpiecznie bloki te balansowały
na skalnej półce nad przejściem, z którego korzystali
Taran-gaiczycy. Nie trzeba było wielkiej siły, by wprawić
je w ruch.
  Domyślała się jednak także, iż Strażnicy Gór obejrzeli
je bardzo dokładnie. Jeden człowiek nie jest w stanie
zepchnąć żadnego z nich w dół. Trzeba naciskać przynaj-
mniej z dwóch stron równocześnie.
  Ale skąd ona ma wziąć na to siłę? Tu potrzebna jest
pomoc drugiego mężczyzny.
  Tylko że żaden normalny mężczyzna by tu nie wszedł.
  Mar kazał jej stanąć przy najbliższym kamieniu. Podał
jej jakieś krótkie, mocne narzędzie, przypominające łom
i pokazał jej, co powinna zrobić, kiedy on da znak. Sam
przeszedł bardzo niebezpieczną drogą przez bloki i znalazł
się po drugiej stronie.
  - Szybko, szybko, oni zaraz znajdą się w przejściu
- ponaglała Shira. - Musimy zamknąć przejście, zanim
tam dojdą.
  - Cicho bądź! - warknął Mar.
  Shira spojrzała w dół, zdenerwowana. Kręciło jej się
w głowię. Ludzie w dole przypominali mrówki pełznące
po stoku. Najwyraźniej mieli zamiar wymordować
pozostałych przy życiu Taran-gaiczyków jeszcze tej
nocy.
  - Aż tylu ich jest! - jęknęła Shira.
  - Wszyscy - odparł Mar swoim pozbawionym życia
głosem.
  - Tak, ale oni lada moment znajdą się w przejściu
- szepnęła rozgorączkowana. - Nie możemy pozwolić,
żeby przeszli.
  - Nie przejdą.
  - Tak, ale...
  - Stul pysk - syknął z wściekłością.
  Shira poczuła falę mdłości. Wstrętne, wąskie szparki
oczu naprzeciwko niej płonęły niepohamowanym gnie-
wem. Mar wyszczerzył zęby niby drapieżne zwierzę.
  - Teraz unosimy kamień!
  To był ten kamień, za którym miała pójść cała lawina.
Shira była tak zdenerwowana, że ręce jej się trzęsły.
Nacisnęli, każde ze swojej strony, i olbrzymi błok prze-
chylił się niebezpiecznie.
  - Tyle wystarczy - wysyczał Mar głosem, który nie był
głosem. - Ja zrobię resztę.
  Shira stwierdziła, że Mar nie przesadza; ona już swoje
zrobiła. Resztę musiał wykonać sam.
  Ale on jakby się wahał.
  - Pospiesz się - jęknęła.
  Udał, że nie słyszy. Wpatrywał się nieustannie w drob-
ne figurki kłębiące się w dole. I nagle Shira zrozumiała, co
on zamierza zrobić.
  - Nie! - zawołała.
  - Nie mieszaj się do tego!
  - Ale przecież ty ich wymordujesz!
  - Nie mieszaj się, ty niewinna ślicznotko!
  - Nie! Nie! - krzyczała Shira, próbując przedostać się
na jego stronę i powstrzymać go.
  Mar śmiał się z jej obaw. To był najobrzydliwszy
śmiech, jaki kiedykolwiek słyszała. Szalała z rozpaczy,
dopadła do niego akurat w momencie, kiedy naciskał swój
łom, by opuścić kamienie. Gromada napastników znaj-
dowała się dokładnie pod nimi.
  - A ty pójdziesz na końcu! - wrzasnął triumfująco,
chwycił ją za ramiona i chciał zrzucić. Ona jednak uczepiła
się go rozpaczliwie, Mar stracił równowagę i oboje runęli
w huczące piekło spadających głazów.
  Shira słyszała wściekły, pełen przerażenia ryk Mara,
próbującego przytrzymać się skały. Stwierdziła, że jej
piękna futrzana kurtka szoruje o skalną ścianę, gdy ona
sama w oszałamiającym pędzie zsuwa się w dół. Widziała
jedynie tę ścianę przesuwającą się przed jej oczami i czuła
piekące gorąco w dłoniach, którymi rozpaczliwie starała
się czegoś uchwycić.
  Mar leciał tuż obok niej, ale ona go nie widziała,
wyczuwała tylko jego bliskość, oboje natomiast słyszeli
huk spadających dookoła kamieni, słyszeli przerażone
wrzaski ludzi, zrozumieli, że są już na samym dole i że nic
nie może ich uratować.
  Shira zdążyła zobaczyć olbrzymi blok przelatujący ze
świstem nad ich głowami. Ten nas zmiażdzy, pomyślała
z gorzkim poczuciem bezradności.
  No, teraz, głaz spadnie, i będzie koniec. Wszystko się
skończy!
  Nagle zrobiło się zupełnie cicho. Dziwna, dzwoniąca
cisza, jakby na moment danym im było spojrzeć w wiecz-
ność. Ku swemu zdumieniu zobaczyli, że blok, który miał
ich zmiażdżyć, zawisł w poarietrzu ponad ich głowami,
skalny pył znieruchomiał, a oni sami stoją pośród
spadających kamieni z rękami wciąż przyciśniętymi do
ściany.
  Spadli na ziemię i nawet tego nie zauważyli.
  Shira zobaczyła w pobliżu jednego z intruzów. Tkwił
pośrodku osypiska z rozpostartymi rękami, jakiś mniejszy
kamień trafił go w czolo, na jego twarzy zastygł wyraz
bólu i śmiertelnego strachu. Ale nie upadł. Został uwię-
ziony w tej pozycji pomiędzy życiem a śmiercią, ni to
leżący, ni to wyprostowany.
  Daleko ponad górską krainą Taran-gai, ponad za-
blokowanym teraz przejśuem, ukazala się ogromna postać.
Zbliżała się powoli, wspinała na kamienne bloki dziwacz-
nymi, kołyszącymi się ruchami, jakby biodra idącego
pozbawione były kości. Przybysz był potężny i straszny,
szary niczym wysuszona ziemia, z gładko ogoloną głową
i jedynie z przepaską wokół bioder. Czołgał się poprzez
stosy kamieni i z uśmiechem zadowolenia patrzył na
zniszczenie wokół, kroczył od zwłok do zwłok, aż dotarł do
Mara i Shiry wciąż stojących przy skalnej ścianie.
  A więc w końcu zwyciężył, pomyślała Shira. Mój czas
dobiegł końca. Nadeszła oto chwila śmierci.






        ROZDZIAŁ V


  Przyglądał im się długo czarnymi jak bezdenne studnie
oczyma, w których głębi migotały zielonkawe płomyki.
  - Wy dwoje tutaj? - roześmiał się. - I to razem? To osta-
tnie, czego bym się spodziewał. Czy to twoje dzieło, Mar?
  Zrobił nieokreślony ruch ręką wokół siebie.
  - Tak - odparł Mar zwięźle.
  - No, nieźle - powiedział Shama zdumiony, ale
z uznaniem. - Dobra robota, mój najwierniejszy wojow-
niku! Ale co ty tu robisz z nią? Z niej nie będziemy mieli
żadnego pożytku.
  - Wiem - powiedział Mar urażony. - Ja nie prosiłem o jej
towarzystwo. Próbowałem ją także zabić, ale mi się nie udało.
  - Nie, powinieneś był wiedzieć, że to się nie uda.
  Shama spojrzał swoimi dziwnymi oczyma gdzieś po-
nad Shirą. Sprawiał wrażenie zamyślonego, a jednocześnie
rozbawionego.
  - Czy teraz umrzemy? - zapytała Shira spokojnie.
  Wybuchnął krótkim chichotem.
  - Nie, nie wy. Jednego z was nie chcę wziąć, a drugiego
nie mogę stracić. Ale nie wchodź Shamie w drogę zbyt
często, moja dobra panienko! Ja nie mam za dużo
cierpliwości.
  Shira mimo woli rzuciła pełne lęku spojrzenie na
zwisający wciąż nad ich głowami blok.
  - On nie spadnie - uspokoił ją Shama. - W każdym
razie dopóki mam ochotę z wami rozmawiać.
  - W jaki sposób może...?
  Shama usiadł na kamieniu.
  - Znajdujemy się teraz pomiędzy dwiema milionowy-
mi częściami sekundy, pomiędzy jednym drgnieniem
a drugim. Mogę przeciągać ten moment, jak długo zechcę.
Bo inaczej jak mógłbym zdążyć od jednego umierającego
człowieka do drugiego? Usiądź, Shiro. Jak widzisz, znam
twoje imię. Spotykaliśmy się już wiele razy.
  - Wiem - odparła Shira i ostrożnie przysiadła pod
ścianą. - Ale widywałam cię jedynie jako cień.
  Shama machnął ręką przed oczyma Mara.
  - Cofnąłem go trochę w czasie, żeby nam nie prze-
szkadzał w rozmowie. No, niestety, nie udało mi się ciebie
dostać, Shiro, bo stoją za tobą potężne moce. Drażniłaś
mnie, robiąc rzeczy, których zwyczajni ludzie nie potrafią.
Czworo twoich niewidzialnych przyjaciół miało z pew-
nością dużo pracy, żeby zachować cię przy życiu, i chyba
nie było im za bardzo wesoło.
  Chichotał zadowolony. Shira spojrzała na Mara, który
stał oparty o skałę jak przedtem, teraz jednak trwał
w bezruchu, skamieniały jak wszystko wokół niego,
czekając, aż przestrzeń pomiędzy milionowymi częściami
sekundy się wypełni.
  Ale Shama się nie spieszył. W tym ułamku sekundy
potrafił zawrzeć całą wieczność.
  - Czy nie przeraża cię, Shiro, siedzieć tak ze mną twarzą
w twarz?
  - Nie, szczerze mówiąc nie.
  Twarz jego przybrała wyraz głębokiej powagi.
  - Dlaczego nie?
  - Może dlatego, iż ludzie spodziewają się, że jesteś
straszny, bo stoisz ponad tym, co ludzkie. Tymczasem
mnie dużo bardziej przeraża Mar, który powinien być
człowiekiem, a nie jest.
  Shama znowu się rozpogodził. Uśmiechał się często,
ale to nie był dobry, ciepły uśmiech. Shira miała uczucie,
że on bawi się jej kosztem.
  - A ty teraz masz się spotkać z Demonem w Ludzkiej
Skórze, prawda?
  - Dlaczego pytasz, skoro znasz odpowiedź?
  - Ponieważ chciałbym poznać twoją naturę. Czy
odpowiadasz szczerze, czy próbujesz kręcić?
  - Bo wiem, że Demon w Ludzkiej Skórze jest twoim
wasalem? Tak, chciałabym go unieszkodliwić. Tego,
którego my nazywamy Tan-ghil, a mój przyjaciel Daniel
mówi o nim Tengel Zły. On wyrządził naszym rodom
wiele złego.
  - A mnie uczynił wiele dobrego - powiedział Shama
z zaczepnym, krzywym uśmieszkiem. - Spłodził wielu
dobrych morderców. Zdobywał młode, piękne, czarne
kwiaty do mego ogrodu... Ofiary tych morderców.
  - Ty, który wszystko wiesz... powiedz, co mam robić?
Na czym polega moje zadanie?
  Błysk przebiegłości ukazał się w oczach pozbawionych
białka, kompletnie czarnych, jeśli pominąć ów zielonkawy
płomyk.
  - Myślisz, że zechcę ci to powiedzieć?
  - Dlaczego nie? Skoro uważasz, że i tak cię nie
pokonam?
  Zastanawiał się długo, przekrzywiał głowę i przyglądał
jej się.
  - Ty będziesz najpiękniejszym kwiatem w moim
ogrodzie. Nie mogę dostać cię teraz. Ale może jeżeli
podejmiesz się przejść przez tę nieludzką próbę? Podej-
miesz się swojego zadania. Nie potrafisz go wypełnić.
Twoi zidiociali przyjaciele, te cztery duchy, nie są
w stanie cię obronić. Przodkowie twego przyjaciela
Daniela także nie. Więc... Dlaczego nie? Co chciałabyś
wiedzieć? Tylko pamiętaj: Shama niczego nie robi za
darmo!
  Shira poczuła zimny dreszcz strachu. Nie mogła
odpowiedzieć natychmiast. W co ja się wdałam, myślała.
To niebezpieczne przedsięwzięcie. Ale przecież musi
wiedzieć!
  Shama powtórzył pytanie i dodał:
  - Jak dużo ty w ogóle wiesz?
  - Jak mało, chciałeś zapytać? Wiem tylko, że kiedyś,
dawno temu, Demon w Ludzkiej Skórze dotarł do źródeł
życia, które, jak sądzimy, znajdują się na Górze Czterech
Wiatrów. Duchy żywiołów odwiedziły mojego dziadka
tej nocy, kiedy się urodziłam, i prosiły, żeby wychował
mnie najlepiej jak potrafi, tak bym mogła podjąć walkę.
To wszystko.
  - Aha. No tak, to niewieie, by o własnych siłach szukać
drogi. Co do tego, zgadzam się z tobą. A zatem słuchaj
uważnie, bo po raz pierwszy i ostatni usłyszysz coś
o źródłach. Znajdują się one, tak jak mówisz, na Górze
Czterech Wiatrów. Źródła są dwa. Leżą ukryte głęboko,
każde w swojej grocie, aie droga do nich jest szlakiem
śmierci! Demon w Ludzkiej Skórze dotarł do jednego
z nich i napił się czarnej wody zła. Tam dojść może tylko
ktoś, kto jest tak zły, że ani jeden najmniejszy dobry
uczynek nie zakłóci swoim blaskiem mroku zła. Ten, kto
napije się wody z tego źródła, uzyskuje ogromną siłę,
niemal równą naszej...
  Shama zrobił pauzę, a Shira spytała cicho:
  - Na czym ta siła polega?
  - To bywa różnie, dotyczy wszystkiego, czego Demon
w Ludzkiej Skórze zapragnie. Twój przodek... On miał
dwa pragnienia. Pożądał dwóch rzeczy. Pragnął żyć
wiecznie i pragnął panować nad całym światem. To
bardzo pospolite pragnienia - zakończył Shama z nie-
chęcią.
  - To znaczy, że on tobie zaprzedał swoich potomków?
Żeby mogli dostarczać ci "młode, piękne kwiaty"?
A w zamian za to ty pokazałeś mu drogę do źródeł?
  - Zgadza się. Spotkał mnie kiedyś w Taran-gai,
w czasie kiedy tu mieszkał. Był bardzo nieostrożny
i o mało nie przypłacił tego życiem. Ja jednak wy-
czuwałem otaczające go zło i dobiliśmy targu.
  Shira przerwała mu:
  - Ale ród mojego ojca i Daniela... Oni żyją wszak tak
daleko stąd. Ty przecież nie masz władzy nad ofiarami
tamtych obciążonych dziedzictwem?
  Shama uśmiechnął się tym swoim podstępnym, na
wpół tylko widocznym uśmiechem.
  - Mam władzę nad wszystkim, co pochodzi z krwi
Demona w Ludzkiej Skórze. Tak, tak, to nic, że tamci,
mieszkający tak daleko, nazywają swoje bóstwo Szatanem
czy nie wiem jak jeszcze. Ale pewnego dnia wybiorę się
tam i zabiorę moje czarne kwiaty. Musi ich być już bardzo
dużo...
  To są tylko jego marzenia, pomyślała Shira. Shama
nie ma żadnej władzy poza granicami Taran-gai. A może
on naprawdę jest także bóstwem Ludzi Lodu? Zapytała
więc:
  - A ci obciążeni dziedzictwem potomkowie Ludzi
Lodu, którzy odwrócili się od ciebie i czynili dobro
zamiast zła...? Czy nad nimi także masz władzę?
  - Phi, mówisz o tych biedakach? - prychnął Shama.
Nie podobało mu się, że rozmowa przybrała taki kieru-
nek. - Oni niech żeglują po własnych morzach. Ale
pozostałych sobie wezmę. Moi dobrzy pomocnicy na
ziemi mają prawo po śmierci znaleźć się w moich
ogrodach.
  Muszę o tym opowiedzieć Danielowi, pomyślała.
Obciążeni dziedzictwem potomkowie Tengela Złego,
którzy czynili zło na ziemi, po śmierci trafiają do Shamy.
I to jest logiczne. Ale nikt inny z Ludzi Lodu nie.
Pozostaje niewyjaśnione, co się dzieje z ofiarami złych.
Shama powiedział, że pewnego dnia ich sobie zabierze, ale
zabrzmiało to jak przechwałka.
  - Chciałabym wiedzieć więcej o Demonie w Ludz-
kiej Skórze - powiedziała Shira, zmieniając tamten
najwyraźniej drażliwy temat. - Powiadasz, że on prag-
nął władzy. Ale nie zrobił wielkiego użytku z tego
daru.
  - On czeka, aż świat się odmieni. Żył w czasach, kiedy
panowała bieda, więc postanowił udać się na spoczynek,
a potem znowu się obudzić. Wtedy w kraju i na całym
świecie szalały zarazy. Uważał, że władza nad takim
światem to żadna władza. Ale nie powinien był opuszczać
Taran-gai...
  Shama skrzywił się w okrutnym grymasie, a wtedy
Shira pojęła wszystko lepiej. Jak długo Tan-ghil żył,
a także jego potomstwo i może najbliżsi krewni, Shama
oraz inne duchy i bóstvia były podstawą ich religii
niezależnie od tego, jak daleko od Taran-gai się znaj-
dowali. Z czasem jednak ta wiara w kraju Daniela
wymarła, pojawiły się inne bóstwa...
  Drgnęła na dźwięk głosu Shamy.
  - To, czego mój wasal Mar i ty dzisiaj dokonaliście, to
wielki czyn. Wymordowaliście wrogów Taran-gai. Gdy-
byście tego nie zrobili, ostatni ludzie z plemienia Ta-
ran-gai straciliby życie najbliższej nocy. Nasi bogowie
drżeli z lęku.
  - Jak to? Czy nie mogliby po prostu stworzyć nowych
ludzi?
  Shama odrzucił głowę do tyłu i wybuchnął gromkim
śmiechem.
  - Stworzyć nowych ludzi? Moje drogie dziecko, czy ty
naprawdę wierzysz, że to bogowie stworzyli ludzi?
  - Oczywiście!
  - Co za bzdura! To przecież ludzie stworzyli bogów
poprzez to, że w nich wierzą. Bogowie żyją poprzez ludzi
i będą istnieć tak długo, jak długo ludzie będą w nich
wierzyć. Jeżeli Taran-gaiczycy wymrą, to wymrą też ich
bogowie. Nic więc dziwnego, że się boją!
  A zatem otrzymała potwierdzenie. Shama również miał
interes w tym, by małe plemię Taran-gai przeżyło. Żadne
z nich jednak nie powiedziało tego głośno.
  - W zamian za twój wspaniały czyn dzisiejszej nocy
chciałbym ci pomóc, opowiadając o źródłach - oświadczył
Shama z godnością, choć ona nie wierzyła, że tylko z tego
powodu. Szukał jej, to jasne, a w drodze do źródeł inne
duchy nie będą jej ochraniać.
  Podjęła znowu przerwany wątek.
  - Powiadasz, że jeśli lud wymrze, to bogowie, których
czci, także umrą. Czy to odnosi się do wszystkich religii na
świecie?
  - Ja mogę odpowiadać tylko za Taran-gai, ale podej-
rzewam, że dotyczy to wszystkich religii. Naród jednak
nie musi wymrzeć, wystarczy, żeby przestał wierzyć.
Myślę, że wiele bóstw na świecie zostało usuniętych
w cień i wymarło tylko dlatego, że ich wyznawcy
odwrócili się od nich. Bo w przeciwnym razie dlaczego na
przykład Bóg chrześcijan mówiłby do swoich wyznaw-
ców: "Nie będziesz miał bogów cudzych przede mną?"
Jak ci się zdaje? Mógłbym ci przytoczyć wiele innych
przykładów, ale to nie ma znaczenia.
  Shira powróciła do spraw dla niej najistotniejszych:
  - Dobrze, to co mam teraz zrobić?
  Twarz Shamy zbliżyła się do niej tak bardzo, że mogła
spojrzeć prosto w ów zielonkawy płomyczek pełgający
w jego czarnych oczach.
  - Istnieje tylko jedna rzecz, która może złamać potęgę
Demona w Ludzkiej Skórze i unicestwić przekleństwo
ciążące nad jego potomstwem - powiedział z takim
wyrazem twarzy, jakby bawiło go obserwowanie, ile ona
jest w stanie znieść. - Trzeba mianowicie zdobyć jasną
wodę z drugiego źródła. To jednak, mój piękny kwiecie,
jest bardzo niebezpiecznym przedsięwzięciem.
  Serce Shiry zaczęło bić mocniej. Nareszcie wiedziała,
dokąd wiedzie jej droga! Przeczuwała jednak, że nie
będzie to łatwa walka. Shama bowiem zrobi wszystko, by
nie osiągnęła celu, chciałby natomiast schwytać ją w dro-
dze do źródła jako swoją zdobycz.
  - A kiedy już będę mieć tę jasną wodę?
  - Oj, oj - uśmiechnął się Shama. - Bardzo wierzysz
w swoje siły! A poza tym czy naprawdę myślisz, że ja ci
wszystko powiem? o nieco będziesz musiała wyjaśnić
sobie sama. Nie popełniaj jednak tego błędu i nie sądź, że
jasna woda da ci osobistą władzę. Nie taka jest siła tej
wody. Władza należy do ciemnego źródła.
  - Tak, to rozumiem - powiedziała cicho.
  - Dobrze, ale czy nie posunęliśmy się trochę za daleko?
Jeszcze nie zdobyłaś wody - uciął.
  - A skoro już o tym mówimy: Duchy przestrzegały
dziadka, żebym nie piła wody.
  - Dlaczego? Uważam, że właśnie powinnaś się napić
- powiedział Shama dziwnie szybko. Za szybko, wobec
czego Shira postanowiła, że posłucha raczej tamtych
duchów. - Niech ci się nie wydaje, że cała sprawa polega
tylko na tym, żeby się przespacerować do groty i nabrać
wody ze źródła - uśmiechnął się Shama złośliwie. - Czło-
wiek, który będzie w stanie tego dokonać, nie może mieć
najmniejszej plamki na karcie swego życia. Pytanie więc,
czy twój dziadek wychował cię odpowiednio. I czy ty
sama wytrwałaś. A mogę cię zapewnić, że nie. Bo żaden
człowiek nie ma wyłącznie czystych myśli, nie postępuje
tylko dobrze.
  - Czy ty nie możesz mi pomóc? - zapytała impulsyw-
nie.
  Ale Shama roześmiał się szczerze.
  - Ja? Ja miałbym pomagać komuś, kto przynosi
posłanie nadziei? Kiedy czas nadejdzie, Shiro, ja będę ci
przeszkadzał, pamiętaj o tym ty mały, ufny wróbelku! Ty,
z twoim posłannictwem pokoju, dobroci, szczęścia i tych
tam głupstw. I ja wygram. Bo chyba nawet ty wiesz, mała
Shiro, że podburzającym do wojny zawsze żyje się dobrze,
podczas gdy ludzie walczący o pokój na ziemi prze-
grywają.
  - Dlaczego tak musi być, Shamo?
  - To bardzo proste. Wszystko zależy od tego, kogo się
ma za przeciwnika. Ktoś podburzający do wojny ma
przeciwko sobie dobrych ludzi, a dobrzy ludzie nie
mordują. Natomiast ktoś, kto walczy o pokój... ech!
  - Rozumiem.
  Shama wstał, stanął przed nią w całej swej okazałości
i uczynił jakiś ruch w stronę Mara, który poruszył się
natychmiast. Shira chciała zapytać jeszcze o bardzo wiele
spraw, o to, jak dojdzie do źródeł i różne inne szczegóły,
lecz Shama tylko machnął ręką. Mar krzyknął coś do niej,
spostrzegła, jakie grozi im niebezpieczeństwo, i oboje
zaczęli uciekać w dzikim pędzie jak najdalej od osypiska
kamieni w przejściu. Usłyszeli straszliwy huk, gdy wielkie
bloki skalne opadły akurat w miejscu, gdzie przed chwilą
stali.
  Biegli przez porosłe trawą połoniny Taran-gai, w górę
po zboczach, w stronę ukrytej doliny, wspinali się po
stromych ścianach do kryjówki Strażników Gór pod
skalnym nawisem.
  W połowie drogi Shira zatrzymała się i spojrzała za
siebie, oszołomiona, prawie bez tchu. Chmura piasku
i kamiennego pyłu spowijała miejsce, gdzie kiedyś było
przejście. Po Shamie nie zostalo ani śladu. Ale wiedziała,
że on tam jest, że chodzi i szuka poległych intruzów.
  To dziwne... Mimo że wyszła cało ze spotkania z nim,
mimo iż uważała, że poradziła sobie świetnie i nawet
nawiązała z nim jakiś rodzaj przyjaźni, pozostało w niej
nieprzyjemne uczucie, że to on wygrał. Że odniósł nad nią
duże zwycięstwo.

  Kiedy Shira opowiedziała o tym, co się stało koło
przejścia, wśród zebranych w mrocznym pomieszczeniu
z ubitą ziemią zamiast podłogi i skalnymi ścianami zaległo
milczenie.
  W końcu Daniel spytał krótko:
  - Czy ty dzisiaj żułaś ten dziwny korzeń?
  Shira spojrzała na niego zdziwiona.
  - Tak. Sarmik dał mi kawałek. Lubię ten korzeń, tak
dobrze się po nim czuję.
  - Aha - rzekł Daniel takim tonem, jakby to wszystko
wyjaśniało.
  - Och, Shira, Shira - wzdychał Irovar. - Czyś ty aby nie
zawarła jakiegoś porozumienia z Shamą? Oczywiście to
bardzo dobrze wiedzieć, gdzie się znajdują źródła życia,
ale za jaką cenę? Tak się martwię! Och, mam nadzieję, że
dobrze wychowałem moją wnuczkę i że ma ona tylko
dobre myśli. Ale powtórzę za Shamą: Naprawdę nie
wiem, jak ona sobie poradzi!
  Daniel rzekł odrobinę zirytowany:
  - Czy ta cała sprawa z "dobrym człowiekiem" napraw-
dę zasługuje na tyle uwagi? Trochę za bardzo mi to
przypomina nieustanne gadanie naszych skostniałych
chrześcijan o grzechu, niemoralności i wiecznym potępie-
niu. Tak zwani nawiedzeni ludzie to na ogół nie mające nic
do powiedzenia indywidua, nudziarze, którzy nierzadko
budzą śmiech. Pełni przesądów, kompleksów i różnych
tabu. Shira do nich nie należy. Ona jest żywym człowie-
kiem i to jest jej największa zaleta.
  Sarmik uśmiechnął się.
  - Masz rację młody, trzeźwo myślący człowieku. My
w Taran-gai też tak dobroci nie traktujemy. Uważamy, że
człowiek powinien cieszyć się wszystkim, co życie niesie,
i wykorzystywać to do ostatniej kropli.
  - To bardzo rozsądne - przyznał Daniel.
  - Nasze zasady moralne są proste: Rób wszystko, na
co masz ochotę, byleś nie czynił krzywdy ani nie ranił
innych.
  Orin uznał, że wszystko jest jakieś mało konkretne.
  - To znaczy teraz mamy odprowadzić Shirę do Góry
Czterech Wiatrów, tak? - zapytał.
  - Tak, teraz powinniśmy myśleć przede wszystkim
o tym - potwierdził Irovar. - Jest mnóstwo spraw,
mnóstwo szczegółów, których nie znamy, jak na przykład
to, w którym miejscu na wyspie znajdują się źródła, jak
w ogóle dostać się na wyspę i tak dalej. Ale najpierw
trzeba się zastanowić, jak dotrzemy do wyspy.
  Zaległo milczenie.
  - Popłyniemy łodzią - pierwszy odezwał się Orin.
  - Znakomicie! - odparł Sarmik cierpko. - Pytanie
tylko, jaką łodzią? Masz może jakąś?
  Nie, Strażnicy Gór działali w górach, a nie na morzu.
  - Naprawdę nie możemy pożyczyć łodzi? - zapytał
Daniel.
  - Bardzo bym chciał zobaczyć rybaka, który zgodzi się
podpłynąć do brzegów Góry Czterech Wiatrów - wtrącił
Vassar.
  - To trzeba ukraść - zaproponował Milo ze swoim
paskudnym grymasem.
  - Nie gadaj głupstw - uciął Sarmik. - Musimy
pożyczyć łódź i biorę to na siebie. Zejdę na dół zaraz, jak
tylko ludzie się obudzą. Mamy kilka dobrych, dużych
łodzi w Taran-gai, poproszę, żeby mi jedną pożyczyli.
A teraz wszyscy powinniśmy się położyć i odpocząć.
Przed nami trudne i nieznane zadanie.
  Wyszedł na dwór, by zobaczyć, czy wszystko jest jak
trzeba wokół kryjówki Strażników Gór. Daniel ruszył za
nim.
  - Jedno, czego nie rozumiem, Sarmik, to jak ci się
udaje utrzymać dyscyplinę wśród twoich strażników.
Nigdy się nie boisz, że cię zlekceważą?
  - Orina i Milo nie - odparł tamten. - Oni uznają mnie
za przywódcę, bo powierzyłem im zadanie nieustannego
śledzenia intruzów. Ich interesuje tylko to jedno i nietrud-
no nimi kierować. Vassara trzeba trzymać żelazną ręką, bo
to chłopiec o słabym charakterze. On w każdej chwili
może się wyłamać.
  - To nie musi być oznaką słabości - rzekł Daniel
powoli. - Może to po prostu świadczyć, że chłopiec różni
się od innych.
  Po skupionej twarzy Sarmika przebiegł pospieszny,
wyrażający wdzięczność uśmiech, który mówił wyraźnie,
że Wilk, mimo całej surowości, bardzo jest przywiązany
do młodszego syna i że się o niego martwi.
  - Nie. Mar jest jedynym wśród Strażników Gór,
którego i ja, i trzej pozostali się boimy. Bo Mar ma nas za
nic. Chce walczyć z intruzami i dlatego przystał do nas.
Ale przez cały czas musimy się mieć na baczności.
Zrobimy coś, co mu się nie spodoba, to nas powystrzela ze
swojego okropnego łuku i koniec.
  - Uff- westchnął Daniel. - I tak dziwne, że nie sięga po
przywództwo.
  - Nie, takie sprawy go nie interesują. To dla niego zbyt
kłopotliwe. Jeśli tylko pozwolę mu w spokoju wypełniać
jego ponure rzemiosło, chętnie będzie słuchał moich
rozkazów. Ale teraz boję się, że stanie się zbyt męczący dla
Shiry. On jej nie znosi. A dziewczyna ma przecież i tak
dość kłopotów i jest za dobrym człowiekiem, by ją w ten
sposób traktować.
  - Tak, teraz przynajmniej zadanie Strażników Gór
zostało wypełnione, prawda? - powiedział Daniel. - Choć
może Mar postąpił zbyt okrutnie.
  - Owszem. Przyjemnie będzie żyć przez jakiś czas
w spokoju. Najpierw jednak musimy przełamać wasze
i nasze przekleństwo. Chociaż naprawdę nie wiem, jak ta
mała Shira...
  Potrząsnął w zakłopotaniu głową i nie dokończył
zdania.
  - Ja w każdym razie zrobię wszystko, co w mojej mocy,
żeby jej pomóc.
  Sarmik spojrzał na niego.
  - Ty odnosisz się sceptycznie do świata naszych
wierzeń, prawda? Uważasz, że wszystkiemu winne są te
korzenie, które żujemy? One twoim zdaniem sprawiają, że
widzimy nie istniejące rzeczy?
  - No, coś w tym rodzaju - potwierdził Daniel
zakłopotany.
  - W takim razie myślę, że najlepiej zrobisz, nie jadąc
z nami na wyspę.
  - Ale ja... - Daniel zaprotestował gwałtownie.
  Sarmik poniósł rękę.
  - Zostaw Shirę. Twoje niedowiarstwo będzie jej
przeszkadzać. Ona potrzebuje absolutnego spokoju. Mara
też nie chcę zabrać, ale nad nim nie mam żadnej władzy,
zrobi, co zechce. Mogę tylko mieć nadzieję, że z własnej
woli zostanie na lądzie.
  - Ale ja nie po to przebyłem tę całą długą drogę
z mojego kraju, żebyś mnie teraz odsunął w ten sposób!
- wykrzyknął Daniel.
  - W takim razie musisz uwierzyć w nasze podania!
  - Nie mogę.
  - No to będzie tak, jak powiedziałem. Zostaniesz na
lądzie.
  Daniel westchnął ciężko, ale zacisnął usta i nie powiedział
nic więcej. Przeżywał gorzkie, bezdenne rozczarowanie.






        ROZDZIAŁ VI


  O brzasku zeszli w dół przez stare tajemnicze lasy na
zboczach Taran-gai, gdzie mech porastał drzewa i gdzie
nie było słychać śpiewu ptaków. Tym razem zmierzali ku
morzu.
  Wkrótce bezpieczny las się skończył i na jego miejsce
pojawiły się nagie skały. Morskie powietrze chłodziło
twarze, a po jakimś czasie usłyszeli huk fal, rozbijających
się o brzeg.
  Sarmik prowadził ich krętymi ścieżkami aż do rozleg-
łej, osłoniętej zatoki z morskim dnem pokrytym mnóst-
wem drobnych kamyków, które chrzęściły cicho ob-
mywane przez wodę. Tutaj Taran-gaiczycy przechowy-
wali swoje łodzie. I teraz wszyscy mogli się przekonać, jak
bardzo kraj ten został w ostatnich latach wyniszczony.
Bardzo wiele łodzi utraciło swoich właścicieli, leżały
porzucone, wystawione na działanie wiatru i wody, czego
skutki były już wyraźnie widoczne.
  Daniel przyglądał się sporej grupie ludzi zebranych
wokół dużej krypy, którą Sarmik zamierzał pożyczyć.
Wśród nich stała Shira, drobna i drżąca w chłodnym
powietrzu poranka. Wyglądała na tak bezradną, że Daniel
miał ochotę objąć ją i osłonić przed wszelkimi niebez-
pieczeństwami.
  Ale on miał nie jechać! Właśnie ze względu na Shirę
musiał zostać na lądzie. Irovar prosił go, by wrócił do
Nor, do jego domostwa, i tam czekał ich powrotu. Jeżeli
w ogóle wrócą! A potem Daniel powinien statkiem
popłynąć do Archangiełska i dalej, do ojczyzny. Już swoje
zrobił. Opowiedział o Vendelu, poznał jego córkę i to
właśnie przybycie Daniela stało się niezbędnym impulsem
dla przedsięwzięć, które miały utatować i Taran-gaiczy-
ków, i jego własny ród. Więcej Daniel zrobić nie może,
uznał Irovar, a Sarmik podzielał jego zdanie.
  Daniel był wprost niewypowiedzianie zgnębiony. Tak
chciał być pomocą i oparciem dla Shiry. Naprawdę by jej
nie przeszkadzał!
  Odszedł od grupy, wędrując wzdłuź brzegu, gdy
usłyszał za sobą głośną wymianę zdań pomiędzy roz-
prawiającymi o wyprawie do wyspy Taran-gaiczykami.
  Po raz pierwszy słyszał podniesiony głos Shiry. Po raz
pierwszy słyszał ją rozgniewaną.
  - Nie! - krzyczała wzburzona. - Ty, Milo, nie możesz
iść ze mną! Nie znoszę tych twoich szyderczych chicho-
tów, twojej chęci mordu, nienawiści do iudzi! Nie chcę,
żebyś płynął z nami!
  - Ależ, Shiro - mitygował ją przelękniony Irovar.
- Nigdy przedtem tak się nie zachowywałaś! Czyś ty
oszalała? Nie wolno ci ranić człowieka, nie teraz, czy
naprawdę postradałaś zmysły? Czy chcesz zniszczyć wszy-
stko, co oboje zbudowaliśmy, ty i ja?
  Shira wybuchnęła gwałtownym płaczem.
  - Wybacz mi, dziadku, ale ja nie mogę go zabrać! Tak
się boję, tak się boję tego, co się ma stać, ja nie zniosę...
obok siebie takiej złej istoty.
  Sarmik powiedział zdecydowanie:
  - Milo, będzie najlepiej, jeżeli zostaniesz.
  Milo klął długo i siarczyście. Daniel dziękował Bogu,
że nie rozumie wszystkich przekleństw, jakie tamten
miotał na Shirę. Ale, oczywiście, podzielał jej stanowisko.
Ten czamy Taran-gaiczyk ze stercząeymi kłami był
najbardziej odpychającą istotą, jaką Daniel kiedykolwiek
spotkał.
  W pewnym sensie był on bardziej odpychający niż Mar,
ponieważ Milo był człowiekiem. Mara trudno było
porównywać z normalnymi ludźmi, został dotknięty
strasznym dziedzictwem, może najcięższym, jakie spadło
na potomstwo Tengela Złego.
  Orin oświadczył ze złością:
  - Skoro Milo ma zostać, to ja zostaję także.
  Sarmik popatrzył bezradnie na starszego syna, potem
skinął głową na znak, że się zgadza, i odwrócił się od nich.
Orin i Milo w poczuciu krzywdy odmaszerowali z miejsca
nad brzegiem, kierując się z powrotem w góry.
  Shira ocierała oczy i roztrzęsiona oddychała ciężko.
  To dziwne, że nie mówi nic na temat Mara, pomyślał
Daniel. Chyba po prostu brak jej odwagi. Albo wie, że po
nim to spłynie jak woda po gęsi. W końcu zarówno
Daniel, jak i wszyscy inni wiedzieli, że Mar będzie się
starał jej przeszkadzać.
  Rozgoryczony Daniel wyjął z plecaka, który zawsze ze
sobą nosił, przybory do pisania. Niezbyt uważnie słucha-
jąc tego, co mówili dwaj starsi mężczyźni i rozgorącz-
kowany Vassar, usiadł na nadbrzeżnym kamieniu i zaczął
pisać pożegnalny list do Shiry. Pisał najlepiej jak umiał, po
juracku, ale rosyjskim alfabetem, który Irovar potrafi
odczytać.
  Poranek był chmurny, nigdzie nawet promyka słońca,
tylko ciężka pokrywa chmur aż po horyzont. Nad morzem
zalegała gęsta mgła, tak że Wyspy Czterech Wiatrów
w ogóle nie było widać. Zresztą Daniel nie był pewien, czy
jest ona z lądu widoczna. O ile pamiętał, to najpierw
przepłynęli obok wyspy, a potem minęło sporo czasu, nim
zobaczyli wybrzeża Taran-gai. Nikt nie zwracał na niego
uwagi. Pisał szybko.
  Noc blednie i brzask poranka spływa niczym szara mgła na
morski brzeg, Shiro. Nadszedł czas i musisz zacząć działać. Ja
się usuwam w milczeniu, bo nie lubię pożegnań. Ten list to moje
pożegnanie z Tobą, gdyż nie mam nadziei Cię zobaczyć,
zanim odjadę, Droga Przyjaciółko. Serce krwawi mi z Twojego
popodu!
  Czy to wszystko dzieje się naprawdę? Czy mam wierzyć we
wszystko, co mi opowiadacie, i w to, co ja sam widzę w Twoim
dzikim, niezwykłym kraju? Albo może jest tak, jak ja twierdzę,
że my przez cały czas znajdujemy się w stanie narkotycznego
oszołomienia tym korzeniem, który tu ciągle żujecie? Gdyby jednak
tak było, to jak wytłumaczyć całą historię Ludzi Lodzi? Nigdy nie
pojmę, który z tych dmóch światów jest rzeczywisty - owa twarda,
zimna teraźniejszość, w której wszystko jest puste, bezlitosne
i realistyczne, czy też Twój świat, gdzie wszystko zastygło w czasie,
kiedy ludzie pozyskiwali żelazo z rud bagiennych, a głębokie cienie
przesądów kładły się nad ziemią.
  Próbowałem ogarnąć jakoś rozumem to, co się stało od chwili,
gdy przyszedłem do Twojej krainy nad brzegami Oceanu
Lodowatego. Ale ja żyję na samym skraju tej ponurej baśni,
w którą Ty zostałaś wciągnięta, nie pojmuję wszystkich wątków
w tej olbrzymiej sieci, którą zostaliśmy omotani.
  Teraz się rozstajemy, moja niezwykła Przyjaciółko i Kuzyn-
ko, bo ja nie zostałem wybrany, a zatem nie jestem godzien Ci
towarzyszyć w Twojej trudnej drodze. Niech wszyscy nasi obrońcy
Cię wspierają! To moje najszczersze pragnienie.
  Twój przyjaciel Daniel

  Kiedy skończył, podszedł do Irovara, który pomagał
spychać łódź na wodę, i podał mu list.
  - To dla Shiry - powiedział. - Oddaj jej to. My obaj
jeszcze się zobaczymy!
  Irovar skinął głową, że rozumie, ale tak naprawdę nie
zwrócił uwagi na pożegnanie Daniela.
  Potem młody Szwed opuścił zgromadzonych nad
brzegiem i szybkim krokiem poszedł w kierunku skał.
  Minęło trochę czasu, zanim spuścili łódź na wodę
i zajęli w niej miejsca.
  - Gdzie jest Daniel? - zapytała Shira.
  Wtedy Sarmik musiał jej wytłumaczyć, że nie powinni
zabierać Daniela, bo jest po pierwsze obcym, a poza tym
wątpi w to, co robią. Potem Irovar w obecności wszyst-
kich odczytał pożegnalny list Daniela.
  Shira jęczała zrozpaczona.
  - Ale ja nie mogę szukać źródeł bez niego! Rozumiecie
to chyba! On był dla mnie taki dobry, tak wiele rozumie!
Wy wszyscy myślicie jak mężczyźni, Daniel wie znacznie
więcej o tym, jak myślą i reagują kobiety. Muszę biec i go
przyprowadzić.
  - Nie, nie! - zawołał Sarmik, przerażony jej gwałtow-
ną reakcją. - Vassar, ty biegnij i sprowadź Daniela!
Przepraszam cię, Shiro, my nie wiedzieliśmy!
  - Ja myślę, że Daniel także był bardzo przygnębiony
- powiedział Irovar. - Zdawało nam się, Sarmik, że
postępujemy najlepiej jak można w tej sytuacji. Ale
zapomnieliśmy, co myślą i jak czują młodzi.
  Shira nie mogła sobie znaleźć miejsca, dopóki Daniel
nie wrócił na brzeg. Natychmiast wciągnęła go do łódki
i nakazała, by usiadł przy niej. Ze stojącym na dziobie
Marem jako wysłannikiem podziemnych mocy łódź
wypłynęła z portu w spokojne na szczęście tego dnia
morze.
  To wyprawa do krainy śmierci, pomyślał Daniel
spoglądając na Mara. Ale dzięki ci, Shiro, że mogę być
z tobą! Zraniło mnie to do żywego, gdy się dowiedziałem,
że nie mogę popłynąć.

  Wkrótce łódź pogrążyła się w szarej mgle i z brzegu nie
można jej już było dostrzec.
  Na brzegu jednak nadal stała nieliczna i zupełnie
niewidoczna gromadka wpatrująca się ślad za znikającą
łodzią.
  - Zrobiliśmy, co było możliwe - powiedział Tengel Dobry.
  - Dalej nie możemy im towarzyszyć. Pozostaje tylko mieć
nadzieję, że się im powiedzie. To chyba dobrze, że mogą
przeżywać to wszystko jako rzeczywistość.
  Kobieta z bardzo dawnych czasów powiedziała łagodnie:
  - Żeby ocalić zrowe zmysły tej małej, pozwoliliśmy jej
zajrzeć w zupełnie inny świat. W ten świat, który żywy człowiek
może zaledwie przeczuwać i który czasami przychodzi do niego
w snach lub jako błysk w silnym wzburzeniu.
  - Nasz świat, tak - mruknęła Villemo. - Zartanawiam się,
czy Tenge! Zły przeczuwa, na co się zanosi?
  - Jeżeli wie, to musi teraz drżeć - odparł Dominik.
  Patrzyli jeszcze przez chwilę, ale łodzi nie było już widać.
Potem opuścili brzeg.
  List, który Shira zgubiła w zamieszaniu, kiedy czekała
na powrót Daniela, szybował powoli z powrotem ku
kamiennemu brzegowi. Tam zaczepił się na jakimś wy-
schniętym krzewie, po chwili wiatr go zerwał, list znowu
zawirował w powietrzu, aż opadł i utknął na dobre pośród
kamieni na skraju wody. Leżał zwrócony ku górze
zapisaną stroną, jakby czekał, że jeszcze raz ktoś go
przeczyta.
  Ale na brzegu nie było nikogo, kto mógłby to zrobić.
Języki morskiej wody wysuwały się i wysuwały na brzeg,
aż wciągnęły kartkę. Powoli pismo rozmyło się w słonej,
lodowatej wodzie.
  Całkowicie i bez śladu, jakby o świcie na brzegu
nikogo nie było...

W miarę jak dzień się wypełniał, mgła wokół łodzi
rzedła. Szare cienie unosiły się w górę i nad horyzontem
ukazały się poszarpane górskie szczyty.
  - To tylko góra lodowa - wyjaśnił Sarmik. - Ale tam...
dalej na zachód! Tam widać wyspę!
  Szczyty potężniały w miarę, jak łódź się zbliżała; ludzie
na pokładzie przyglądali im się w milczeniu. Słońce
widniało zza chmur jak Iśniąca tarcza i przydawało Górze
Czterech Wiatrów jakiegoś dziwnego, niesamowitego
blasku.
  Napięcie i strach stawały się coraz większe.
  - Och! - westchnęła Shira z lękiem. - Jak my się
dostaniemy na ląd?
  - Nikt przed nami jeszcze na tej wyspie nie był
- powiedział Sarmik.
  - Nie zapominaj o Tan-ghilu - wtrącił Irovar łagodnie.
- On przecież musiał jakoś zejść na ląd.
  - Ale to było wieleset lat temu! Poziom wody mógł od
tamtego czasu opaść.
  Shira spojrzała w górę na złożoną z czterech szczytów
koronę wyspy.
  - Jesteś taka blada - szepnął Daniel.
  - To tylko to nierzeczywiste światło - odparła, ale
mocno ścisnęła jego rękę, jakby szukając pociechy.
  Zauważył, że drży. Za chwilę jej los się dopełni.
  Wkrótce łódź znalazła się w obrębie cienia Góry
Czterech Wiatrów. Słońce schowało się za skałami, a ludzi
ogarnęło dziwne odrętwienie. Cała odwaga opuściła ich
na widok tych stromych, wynurzających się z wody skał,
które zdawały się wznosić do samego nieba.
  Ostrożnie manewrowali łodzią zrobioną ze skóry
wieloryba, dopóki słońce znowu nie ożywiło barwami
wszystkiego na pokładzie. Bez wielkiej nadziei wypat-
rywali jakiegoś zagłębienia, choćby nierówności w skale,
czegoś, co by im pomogło zejść na ląd.
  I oto...
  Opłynęli już co najmniej połowę wyspy, gdy usłyszeli
jakiś daleki szum, a woda zaczęła falować niespokojnie.
Łodzią rzucało tam i z powrotem, morze burzyło się tak
gwałtownie, że fale kłębiły się wysokie niczym szczyty.
  - Czy to góry toną? - zapytał Vassar z niepokojem.
  - Nie, to morze się podnosi - odpowiedział mu ojciec.
  Z czcią patrzyli, że głęboka szczelina, która dotychczas
znajdowała się wysoko w górskiej ścianie, teraz widnieje
na wysokości łodzi i że mogą jej dosięgnąć.
  - Jesteś oczekiwana, Shiro - szepnął Irovar uroczyście.
  Dziwne światło czy nie, teraz wszyscy widzieli wyraź-
nie, że wargi Shiry są niemal białe. Spoglądała na wyspę
z szacunkiem pomieszanym z lękiem. Tuż na wprost nich
ukazała się szeroka rozpadlina, przechodząca wyżej w sze-
roki żleb pomiędzy dwoma szczytami.
  No, Tengelu Zły, strzeż się, pomyślał Daniel. Gdzieko-
lwiek na świecie on się znajduje, powinien, mimo za-
mroczenia, odczuwać niebezpieczeństwo. Drgania Góry
Czterech Wiatrów muszą do niego docierać i wprawiać go
w popłoch.
  Na moment Daniel zapomniał, gdzie jest, zafascyno-
wany tym, co się przed nim rozgrywało.
  Łódź uderzyła o skałę. Znaleźli bezpieczne miejsce,
gdzie można ją było ukryć, i zaczęli jedno po drugim
wspinać się na ląd.
  - To dudnienie musi docierać do Taran-gai - powie-
dział Irovar do Daniela. - A może nawet do Nor.
  Dalej, pomyślał Daniel.
  Wspinaczka rozpadliną w górę wymagała opanowania,
ale chociaż wszyscy czuli strach przed tym tajemniczym,
niesamowitym miejscem, nikt nie chciał zostać w łodzi.
Owo sączące się przez chmury żółte światło słoneczne
przerażało ich, a zarazem ułatwiało wspinaczkę, pomagało
znajdować oparcie dla stóp.
  Daniel ani razu nie spojrzał w dół. Nie miał odwagi.
  Minęła chyba wieczność, zanim znaleźli się pośrodku
korony między wschodnim i południowym szczytem.
Rozciągał się tam przerażający widok. Przestrzeń pomię-
dzy czterema szczytami wypełniał krajobraz dziki i niesa-
mowity jak zły sen, nieruchomy w blasku bladego słońca.
Ogromne czarne ptaki przepływały ponad zamarłymi
skałami, ponad mrocznymi otworami grot i porozrzuca-
nymi wszędzie głazami. Ciemne oczka wody połyskiwały
ponuro wśród sczerniałych zarośli, a jakieś zabłąkane
porywy wiatru gwizdały złowieszczo między kamieniami.
Mieli wrażenie, że znaleźli się w samym sercu martwej
pustki na krańcach wieczności.
  - Żaden człowiek nie dotknął stopą tej ziemi od
setek lat! - krzyknął Vassar, a po chwili odpowiedziało
mu potężne, czterokrotnie odbite od skalnych ścian
echo.
  Shira rozejrzała się dokoła.
  - No, a gdzie są źródła?
  - Źródła? - powtórzył Irovar. - Najpierw powinnaś
chyba odszukać grotę, która cię do nich zaprowadzi.
  - Ja widzę dwie - oświadczył Vassar. - Skąd będziemy
wiedzieli, która jest właściwa?
  Niepewnie spoglądali na dwie czarne jamy, jedną na
lewo, od południowej strony góry, i jedną na prawo, od
północnej. Obie wyglądały dokładnie tak samo, lecz nagle
wydało im się, że północna grota jakby pociemniała,
podczas gdy nad południową unosił się delikatny, niemal
niewidoczny blask.
  - Gdybyśmy mieli ze sobą człowieka złego do szpiku
kości, to blask ukazałby się zapewne nad ciemną grotą
- powiedział Sarmik. - Myślę więc, że powinniśmy pójść
za światłem.
  Wszyscy myśleli tak samo. Mieli ze sobą Mara. A może
światło świeci dla niego? Albo może Shira nie jest
dostatecznie czysta? Ale nie mieli wyboru, musieli iść.
Zrobili zaledwie kilka kroków, a przekonali się, że są na
właściwej drodze. Bowiem teraz wszyscy Taran-gaiczycy
zobaczyli stojące na skraju ścieżki cztery milczące postaci.
Nawet Irovar i Daniel dostrzegali coś ciemnego i niewyra-
źnego, coś, co połyskiwało niczym ogień, a obok coś
migotliwego jak woda lub powietrze i jeszcze coś szarego
niczym ziemia. Irovar z drżeniem rozpoznawał istoty,
które odwiedziły go przed laty. Daniel wstrzymał oddech,
gdy mijał te milczące zjawy.
  W głębokich ukłonach duchy pozdrawiały Shirę, która
odpowiadała im starodawnym pozdrowieniem - najpierw
z szacunkiem dotykała ręką czoła, a potem pleców.
Taran-gaiczycy powtarzali za nią pozdrowienie, wszyscy
z wyjątkiem Mara. Kiedy on się zbliżył, cztery sylwetki
stanęły na ścieżce i zamknęły mu drogę. Mar wyszczerzył
zęby ze złowieszczym pomrukiem, ale usunął się, zawrócił
i odszedł z powrotem pod skały, gdzie jego sylwetka
rysowała się groźnie w niesamowitym blasku dziwnie
bladego słońca.
  Pochylali głowy, by wejść do groty, której wnętrze
okazało się wysokie i przestronne. Duchy zniknęły. Przy
wejściu, w skalnej niszy, stała pochodnia. Irovar zapalił ją
i wnętrze groty rozjaśniło się ciepłym światłem.
  Ściana w głębi była gładka i błyszcząca, pozostałe zaś
chropowate i nierówne. Przed gładką ścianą znajdowało
się wzniesienie, rodzaj podium. Drugie takie wzniesienie
znajdowało się w tylnej części groty, a przy nim, w rogu,
szemrała woda w przepastnej studni. Woda wypływała
z głębi, burzyła się, szumiała, rozpryskiwała i pieniła, po
czym znowu znikała.
  - Czy to jest źródło życia? - zapytał Vassar z niedowie-
rzaniem, a jego głos z dudnieniem odbijał się od ścian
groty.
  - Nie, skąd? - odparł Irovar. - To jest zwyczajne
źródło, gejzer czy jak chcesz to nazwać. Czy myślisz, że tak
łatwo byłoby zdobyć jasną wodę? Czy musiałbym po-
święcić całe życie, by odpowiednio wychować Shirę?
A poza tym widzisz chyba, że woda wcale tu jasna nie jest.
  - Rzeczywiście - mruknął Vassar.
  - Ale gdzie jest ta grota? - jęknęła Shira bezradnie.
- Mam na myśli drogę do źródła.
  Wszyscy chodzili dookoła i ostukiwali ściany, ale nie
natrafli na żaden otwór. Nagle Irovar głęboko odetchnął.
  - Poczekajcie! Poczekajcie trochę! - zawołał i uniósł
rękę. - To do tego odnosi się legenda o pochodni!
  Wszyscy czekali, a starzec zastanawiał się.
  - Tun-sij znała fragment jakiejś legendy - powiedział
w końcu. - Ale nie wiedziała, do czego się to odnosi, a ja
nie słuchałem jej chyba zbyt uważnie. Czyżby to było
wprowadzenie do historii o źródłach? Ale jak to było...?
Cień... Cień... Pochodnia... ten, kto stoi najbliżej...
  Czekali, aż jego mamrotanie przybierze bardziej zro-
zumiałą formę. Irovar wskoczył na boczne podium.
  - Tu! Tu musi stać ten, kto trzyma pochodnię. A tam,
na wzniesieniu przy gładkiej ścianie, stanie Shira. Tak,
dobrze. Nie, odwróć się do nas plecami, twarzą do ściany!
Tam, tak! Shiro, kto jest ci najbliższy w tym życiu?
  - Chyba ty, dziadku.
  - Tak, chyba ja. Vassar, podaj mi pochodnię!
  Wszystkich ogarnęło podniecenie. Stary Irovar ujął
pochodnię i wszedł na mniejsze podwyższenie. Podniósł
pochodnię tak, by oświetlała plecy Shiry.
  W tym samym momencie stało się jednak coś dziw-
nego. Pochodnia, która do tej pory paliła się równym,
silnym płomieniem, zaczęła trzaskać, syczeć i o mało nie
zgasła. Irowar pospiesznie zeskoczył na ziemię i w tej
chwili ogień rozpalił się znowu.
  - Nie, to nie ja - powiedział stary ze zdziwieniem.
- Shiro, zastanów się! Kto poza mną jest ci bliski?
  Stojąc wciąż odwrócona twarzą do ściany, Shira
powiedziała:
  - Nie wiem, może Daniel?
  - Danielu, spróbuj ty!
  Daniel posłusznie stanął na podwyższeniu i wziął
pochodnię, ale z tym samym rezultatem. Nędzny, ledwie
widoczny płomyk gasł.
  - Szybko, zeskakuj, bo zgaśnie! - ponaglał Irovar.
  Daniel zrobił, co mu kazano.
  Nikt nie wiedział, do czego to wszystko może do-
prowadzić, ale z niecierpliwością oczekiwali dalszych
wydarzeń. Wszyscy chcieli spróbować. Vassar wyciągnął
rękę z pochodnią wysoko nad głowę, ale mimo to płomień
chwiał się i zamierał. Sarmik zajął jego miejsce, ale jemu
też nie poszło lepiej.
  Shira odwróciła się.
  - Spójrzmy prawdzie w oczy - powiedziała. - Ja nie
mam na ziemi żadnych przyjaciół, nikogo, o kim mog-
łabym powiedzieć, że jest mi bliski. Zawsze o tym
wiedziałam, ale to się dopiero teraz okazało takie straszne,
kiedy przyjaciel jest mi naprawdę potrzebny.
  Milczeli przygnębieni.
  - A zatem wszystko na próżno? - westchnął Daniel po
dłuższej pauzie.
  - Spróbuj jeszcze raz, Irovarze - poprosił Sarmik.
  - To się na nic nie zda. Ja nie jestem właściwym
człowiekiem.
  W ciemnej grocie ponownie zaległa cisza. Woda
w studni szemrała i bulgotała. Na zewnątrz przed wejś-
ciem do groty przeleciał wielki ptak. Daniel uniósł głowę.
  - Powiedz mi, Irovarze, co powiedziały ci duchy tamtej
nocy, kiedy stały przed wejściem do twojej jurty? Czy nie
było to coś o człowieku, którego byś się najmniej
spodziewał?
  Wydawało się, że grota jakby rozbłysła nową nadzieją.
  - Tak! - zawołał Irovar przejęty. - "Pamiętaj, czło-
wiek, którego się najmniej o to podejrzewało stanie po jej
stronie", tak powiedziały duchy.
  Sarmik cytował dalej:
  - "Kiedy znajdzie się w potrzebie i kiedy wszystko
będzie się wydawać beznadziejne". Teraz naprawdę wszy-
stko wygląda beznadziejnie!
  - Wiem, oczywiście, kim jest ten, którego byśmy
najmniej o to podejrzewali - rzekł Vassar cierpko. - Ale
przecież duchy nie mogły jego mieć na myśli!
  Sarmik, Wilk, wstał zdecydowanie.
  - Przyprowadź go, Vassar!
  - Ale przecież duchy nie chciały go wpuścić!
  - Idź! Zobaczymy! Jeżeli nie wpuszczą go do wnętrza
groty, będziemy wiedzieli, że to nie o niego chodzi.
  Vassar zniknął w tym zimnym, bezsensownym świet-
le na zewnątrz. Wszyscy czekali w milczeniu, wciąż
niepewni, co się stanie, jeżeli pochodnia nie zgaśnie.
Shira wciąż przełykała ślinę, szukała spojrzenia Daniela,
jakby stamtąd mogła czerpać pociechę i siły. On uśmie-
chał się, chciał dodać jej odwagi, ale czuł się tak strasznie
bezradny.
  Vassar wrócił, a w wejściu ukazał się Mar, patrząc na
nich pytająco.
  - Wytłumaczyłem mu, dlaczego ma tu przyjść - powie-
dział Vasaar. - I tym razem nikt go nie zatrzymywał.
  - Wejdź, Mar - powiedział Sarmik. - Stań na tym
podwyższeniu i weź do ręki pochodnię. Trzymaj ją
wysoko. Ty wiesz, o co chodzi, prawda?
  Mar potwierdził skinieniem głowy.
  - Ale ja nie mam ochoty jej pomagać. A poza tym nie
jestem przecież jej najbliższym!
  - Tak, bogowie powinni wiedzieć, że nie jesteś, ale
spróbuj mimo to!
  Mar niechętnie wszedł na podwyższenie. Irovar podał
mu płonącą pochodnię.
  Powoli Mar wyciągnął rękę.
  Z szumem wybuchnął wysoki płomień i rozjaśnił grotę
ostrym światłem. Płomień falował, skry strzelały w sufit,
a ludzie, którzy przed chwilą czuli się mali i bezradni,
cofnęli się przed silnym światłem.
  Dudniący huk wstrząsnął grotą. Na gładką ścianę padał
cień Shiry. Rozszerzonymi ze zdumienia oczyma patrzyli,
jak cień intensywnieje, staje się czarny. Wyraźnie widać
było głowę, ramiona i całą drobną sylwetkę odbitą na
skalnej ścianie.
  Pochodnia falowała i płonęła, Mar stał bez ruchu.
  Powoli, bardzo wolno cień na ścianie zmieniał się,
patrzący mieli wrażenie, że wnika w ścianę i zostawia za
sobą otwór, dokładnie taki duży jak Shira, prowadzący do
ciemnego pomieszczenia w głębi.
  Huk ustał. W grocie znowu panowała cisza. Po chwili
dał się słyszeć głos Irovara:
  - Tak właśnie było w baśni o pochodni! Zatem ona jest
wprowadzeniem do długiej historii o źródłach. Nigdy
o tym nie pomyślałem. Wejdź do środka, Shiro! Twoja
samotna wędrówka się rozpoczęła. Jedynym wsparciem
będzie ci teraz światło pochodni Mara. Ono będzie ci
towarzyszyć podczas długiej wędrówki jako odbicie
wszystkiego, co zostawiasz na zewnątrz, i jako drogo-
wskaz. Idź za tym słabym płomykiem, Shiro, on po-
prowadzi cię właściwą drogą. A ty, Mar, stój tam, gdzie
stoisz, dopóki wędrówka nie dobiegnie końca, dopóki nie
usłyszymy jedenastu uderzeń w bęben. Jedenaście ude-
rzeń, siedem dla siedmiu bogów i cztery dla duchów, aż do
ostatniego, ciężkiego uderzenia, kiedy Shira dojdzie do
źródła. Albo dopóki pochodnia nie zgaśnie, bo wtedy
będziemy wiedzieli, że Shira umarła gdzieś po drodze.
Wejdź do środka, Shiro!
  Irovar nie wiedział, skąd brały mu się te słowa. Po
prostu same się pojawiły, jakby jakiś inny głos przemawiał
przez niego.
  Shira odwróciła się do nich po raz ostatni z niemą,
rozpaczliwą prośbą w przerażonych oczach. Ale chociaż
wszyscy chcieli, nie byli w stanie ani jej objąć, ani
pocieszyć, nie wolno im było przerywać więzi pomiędzy
nią a pochodnią Mara.
  Wreszcie przyjęła swój los i weszła przez otwór, który
dokładnie pasował do jej ciała. Z grzmotem, od którego
cała wyspa zadrżała w posadach, a morze się wzburzyło,
otwór zamknął się za Shirą, a ściana stała się znowu gładka
i błyszcząca.





        ROZDZIAŁ VII


  Skalna ściana zamknęła się za Shirą i dziewczyna
znalazła się w nieprzeniknionych ciemnościach.
  Sama, rzucona na pastwę losu i śmiertelnie przerażona.
  Wkrótce jednak oczy przywykły do mroku, a potem
wyraźnie wokół niej pojaśniało. Znała powód - to blask
pochodni Mara, który dziwnym sposobem przenikał
przez kamienne ściany i napełniał pomieszczenie łagod-
nym, ciepłym światłem.
  Grota była niewielka, dużo mniejsza niż ta, z której
Shira przyszła. Ttzy ściany były całkiem nagie, znaczną
część czwartej natomiast zajmowało coś, co przypominało
tablicę pamiątkową. Podeszła krok bliżej.
  Na tablicy znajdował się długi szereg nazwisk i dat,
wyrytych w gładkim kamieniu. Na małej półeczce pod
tablicą zobaczyła ostry, przezroczysty kryształ, przypomi-
nający podłużny diament.
  Shira starała się odczytać napisy na tablicy.
  Było to kilkanaście nazwisk wypisanych jedno pod
drugim różnymi charakterami, większość obcymi litera-
mi, których nie znała. Po datach poznawała, że pochodzą
z bardzo odległych epok. Niektóre daty należały do jakiejś
obcej rachuby czasu, zupełnie nie pojmowała, co to
znaczy. Ostatnie nazwisko rozumiała. Zostało wyryte
sześćset lat temu.
  Za datami następowała nowa kolumna nazwisk, ale
wypisana mniejszymi literami, a pośrodku tablicy nad
tymi nazwiskami widniał napis: "Trzymający pochod-
nię".
  Dwa nazwiska w górnej kolumnie lśniły jakby pod-
świetlone. Jedno z nich to było właśnie to ostatnie, które
udało jej się odczytać. Należało do legendarnego bohatera
z bardzo odległej przeszłości plemion północnosyberyjs-
kich, z czasów, kiedy legendy i historia łączyły się w jedno
i trudno je było od siebie oddzielić. W ludzkiej pamięci
przetrwał jako najmądrzejszy i najlepszy człowiek, jaki
kiedykolwiek został stworzony. Teczin Chan brzmiało
jego imię.
  Drugie nazwisko pochodziło z jeszcze odleglejszej
przeszłości, musiało należeć do czasów, gdy pierwsze
grupy koczowników przybyły przez tundrę do tego
dzikiego, nie zamieszkanego kraju.
  Z pozostałych nazwisk żadne nie mówiło jej nic albo
po prostu ich nie rozumiała.
  Domyślała się, dlaczego zostały tutaj umieszczone. To
nazwiska ludzi, którzy kiedyś dostali się do wnętrza tej
góry na drodze do źródeł życia, by zdobyć jasną wodę.
Dwóm się udało i to ich nazwiska jarzą się na tablicy
ognistym pismem. Reszta padła po drodze, nie dość
godna...
  Shirę ogarnął potworny strach. Stoi oto przed tą
tablicą, ona, zwyczajna dziewczyna, z głową pełną myśli
wcale nie takich szlachetnych ani wzniosłych. Na tyle
zarozumiała, by wierzyć, że powiedzie jej się to przedsię-
wzięcie! Rzuciła się do ucieczki, ale jej zaciśnięte pięści
napotkały tylko twardy, zimny kamień.
  Wstrząsnął nią rozpaczliwy szloch. Po chwili jednak
wytarła oczy i zrezygnowana odwróciła się ponownie do
tablicy.
  Zdrętwiałymi palcami ujęła ostry kryształ i pod ostat-
nim imieniem wyryła swoje: "Shira z Nor". A obok datę.
Rok 1742. Daniel powiedział, że ten właśnie panuje teraz
na świecie rok. Miała natomiast wątpliwości, co wpisać
w kolumnie przeznaczonej dla tych, którzy trzymają
pochodnię. Nie znała pełnego imienia Mara, a teraz było
już za późno, by pytać. Napisała więc tylko: "Mar
z Taran-gai".
  Natychmiast delikatne pismo jakby zapadło się w głąb
kamienia i wypisane przez Shirę imiona widniały wyraź-
nie i pewnie jak poprzednie. Ale, oczywiście, żaden
ognisty blask nad napisem "Shira z Nor" się nie ukazał.
Droga do źródeł leżała jeszcze przed nią, niewidoczna
i nieprzebyta. A samego źródła pewnie i tak nigdy nie
zobaczy...
  Nagle jeden narożnik groty został oświetlony i oczom
dziewczyny ukazał się wyraźnie ciemny otwór. Ciągnął się
od podłogi aż do sufitu i był bardzo szeroki. Samotna
wędrówka Shiry mogła się rozpocząć.

  W zewnętrznej grocie mężczyźni czekali w napięciu.
Minęło już sporo czasu, odkąd Shira zniknęła, a oni wciąż
stali bez ruchu, żaden nie usiadł, by odpocząć. Blask
pochodni Mara pełgał po ścianach i suficie; odnosiło się
wrażenie, że ogień jej nie trawi, wciąż jeszcze nie ubyło
nawet cala.
  - Zapomnieliśmy dać jej jakieś naczynie do wody
- powiedział Daniel.
  - Jakoś sobie poradzi - mruknął Sarmik. - Żeby tylko
doszła do źródła!
  Lęk ściskał im serca. Mała, krucha Shira była teraz
zamknięta we wnętrzu góry i będzie mogła stamtąd wyjść
jedynie pod warunkim, że dotrze do źródła. Naprawdę
wielki ciężar został złożony na jej barki!
  A my, w Skandynawii, sądziliśmy, że wystarczy od-
naleźć i wykopać kociołek Tengela Złego! pomyślał
Daniel. Jacyż byliśmy naiwni! On musiał zejść znacznie
głębiej, żeby zawrzeć pakt z Szatanem!
  - Ale Demon w Ludzkiej Skórze, Tan-ghil czy
Tengel Zły, nie dotarł do źródła, to chyba oczywiste?
- zapytał.
  - Oczywiście, że nie - odparł Irovar. - On poszedł do
tej drugiej groty. A jak ona wygląda, tego nie wiem.
  Vassar, który siedział w kąciku, głośno myślał:
  - Po nim chyba już nikt nie odwiedził Góry Czterech
Wiatrów?
  - Tak, potem źródła zostały zapomniane - potwierdził
Irovar. - W przeciwnym razie słyszelibyśmy nowe poda-
nia o kolejnych dźwiękach bębna i grzmotach pod ziemią.
  Daniel uświadomił sobie, że żuje kawałek narko-
tycznego korzenia. Rozejrzał się po zebranych i stwier-
dził, że wszyscy robią to samo. Z wyjątkiem Mara,
który stał wciąż nieruehomo z pochodnią w wyciągniętej
ręce.
  To przecież narkotyk, środek odurzający, który pobu-
dza wyobraźnię, pomyślał ze złością. Więc co z tego jest
snem, a co rzeczywistością?
  A zresztą, niech będzie jak chce!
  - Ale jedna sprawa mnie zastanawia - powiedział
Vassar. - Mówi się, że nawet najmniejszy dobry uczynek
nie mógł rozjaśnić jego drogi do ciemnej wody zła. Czy to
w ogóle możliwe? Nawet najgorszy człowiek musi mieć
takie chwile, kiedy, choćby wbrew własnej woli, okazuje
innym życzliwość?
  Daniel prychnął.
  - Możliwe. Ale zastanów się, ile z tych tak zwanych
dobrych uczynków, które ludzie spełniają każdego dnia,
naprawdę wynika z przyczyn nieegoistycznych? Byłbyś
przerażony, gdybyś wiedział, ile egoizmu i innych męt-
nych motywów kryje się za wszelkimi darowiznami,
wspieraniem biednych i inną pomocą.
  - O tak, tak, masz oczywiście rację! - zawołał Vassar.
- A jeśli chodzi o Tengela Złego, wszystko wskazuje na
to, że był to człowiek niezwykle twardy i nieczuły i że
szedł do celu nie bacząc na uczucia i życie innych. Na
długo przedtem zanim znalazł źródła życia i wejście do tej
drugiej, ciemnej groty. Już jako dziecko zdobył budzącą
grozę sławę.
  - To prawda - potwierdził Sarmik.
  Głuchy łoskot, jakby uderzenie w ogromny bęben,
rozległ się w grocie, a pod stopami poczuli drżenie
skały.
  - Shira minęła pierwsze przejście - powiedział Irovar.
- Teraz zostało jej tylko dziesięć.


  Shira wyszła z długiego, ciemnego przejścia i niemal
oślepiona mrużyła oczy w ostrym świetle.
  Miała przed sobą salę tak piękną, że aż jęknęła. Sufit
i ściany ozdabiały mozaiki i złocone ornamenty, a obie
dłuższe ściany pokryte były kryształowymi lustrami,
w których Shira widziała swoje odbicie, jak stoi oszoło-
miona w wejściu, ubrana w piękną futrzaną kurtkę
z różnokolorowych kawałków skóry.
  Skuliła się, kiedy ponad sklepieniem sali przetoczył się
potężny głos:
  - Shiro z Nor! Oto pierwsza próba. To jest sala,
w której zostanie zmierzona twoja pycha i twoja próżność.
Jeśli okażą się zbyt duże, nigdy nie przekroczysz drugiego
progu tej sali.
  Rozejrzała się naokoło, ale nie widziała mówiącego.
Wobec tego skierowała wzrok ku podłodze, by przejść na
drugą stronę.
  I wtedy zbladła, bowiem zamiast podłogi zobaczyła
cieniutką, pięknie utkaną pajęczynę, spoza której w dole
widać było bezdenną otchłań. Coś się poruszało w tej
otchłani, nie mogła odróżnić, co to takiego, ale sprawiało
wrażenie migotliwej, ani na chwilę nie zastygającej w spo-
koju masy.
  Zmusiła się, by na to nie patrzeć.
  Rozsądek podpowiadał jej, że ta pajęczyna jest częścią
próby. Jeśli próżność skłoni ją, by spoglądała w lustra, jej
szanse przedostania się na drugą stronę zapewne bardzo
zmaleją.
  Szanse? Czy w ogóle istnieje choćby cień możliwości
przejścia przez tę potwornie chwiejną podłogę?
  Przemykanie się pod ścianami nic nie da, tam też nie ma
się czego uchwycić.
  Bardzo, bardzo ostrożnie zrobiła pierwszy krok w stro-
nę pajęczyny. Sieć ugięła się pod jej ciężarem, zatrzesz-
czało pod ścianami, ale Shira udała, że tego nie dostrzega.
Coraz bardziej zdecydowanie przenosiła ciężar ciała na
nogę wspartą na pajęczynie. Widziała, że cienka sieć rwie
się przy jej stopie, i pospiesznie ją cofnęła. Ale niektóre
nici wytrzymały, wobec czego spróbowała jeszcze raz,
nieco w bok od pierwszego śladu. Choć sieć trzeszczała
złowieszczo, odważyła się stanąć na niej jedną nogą, a drugą
podnieść. Więź z bezpieczną skałą została zerwana. Shira
znalazła się na rozkołysanej, grożącej w każdej chwili
zapadnięciem się pajęczynie ponad przerażającą przepaścią.
  Słyszała bicie serca, które podehodziło jej do gardła.
Każdy krok był wielkim obciążeniem dla nerwów. Gdyby
spadła, nic by jej nie pomogło wydostać się z tej wstrętnej
masy w dole. Nie spuszczała wzroku ze słabego, chybot-
liwego płomyka w głębi sali. Wiedziała, że to blask
pochodni Mara, który przenika przez skałę i wskazuje jej
drogę do następnych drzwi.
  Ale Mar nie był człowiekiem, na którym naprawdę
mogła polegać...
  Posuwała się powoli naprzód, choć dobrze wiedziała,
jak niewiele dzieli ją przy każdym kroku od runięcia
w dół. Człowiek całkowicie wolny od pychy czy zarozu-
mialstwa mógłby przejść bez trudu po tej podłodze. A ona
nie mogła! Zawsze tylko jakieś dwa lub trzy nędzne
włókna ratowały jej życie. Gdy rzuciła pospieszne spoj-
rzenie do tyłu, stwierdziła, że zostawia za sobą okropne
postrzępione ślady w delikatnej sieci.
  Uśmiechnęła się z goryczą. Nie, całkiem pozbawiona
ułomności oczywiście nie była. Idąc chwiejnie dalej
zwróciła uwagę na jedną rzecz. Choć nie pokonała jeszcze
nawet połowy drogi przez pajęczynę, to ciężar jej kroków
wyraźnie się zmienił, szkody, jakie czyniła w sieci, też były
mniejsze. Zdarzało się, że mogła zrobić kilka kroków
naprzód lekko niczym duch, nie zostawiając głębszych
śladów, innym znów razem była przekonana, że sieć nie
wytrzyma.
  Tak odzwierciedlają się różne wydarzenia, różne okre-
sy mego życia, myślała.
  Płomyk zdawał się przybliżać. Coraz więcej nadziei!
  Nagle cała krew odpłynęła jej z serca. Pajęczyna
przerwała się i jedna noga Shiry wpadła aż po kolano.
Zdrętwiałymi palcami chwytała za oczka sieci i rozrywała
je na strzępy. Przez moment trwała bez ruchu, nie mając
odwagi nawet drgnąć. Głuche uderzenia serca wywoływa-
ły drżenie całego ciała.
  Znowu odezwał się tamten dudniący głos:
  - Och, Shiro, Shiro, twoja pycha cię zgubi!
  Ostrożnie usiadła. Sieć jakoś to wytrzymywała.
  - Co ja takiego zrobiłam? - zapytała spoglądając
w stronę sklepienia.
  - Nie wiesz? Aż tak wysokie wyobrażenie masz
o sobie? Nie wiesz, że uwielbiasz rywalizację podczas
zawodów, które wprowadził w Nor twój ojciec, i że masz
ambicję zwyciężać za każdym razem? Czy nie triumfujesz,
kiedy ci się uda? I nie odczuwasz wzgardy dla tych, którzy
nie osiągnęli celu?
  Shira zmarszczyła czoło.
  - Nie wiedziałam o tym. Może byłam zarozumiała, nie
zdając sobie z tego sprawy?
  - Tak właśnie było - odparł głos. - Ale nie powinnaś
była uczestniczyć w zawodach. Takie zabawy sprawiają,
że człowiek zaczyna przywiązywać znaczenie do małych
spraw. Ale teraz idź dalej!
  Zdumiona, że tak łatwo udało jej się uniknąć niebez-
pieczeństwa, wstała, zachwiała się, by następnie odzyskać
równowagę na poszarpanej, kołyszącej się pajęczynie,
i podjęła niepewną wędrówkę. Teraz była tak prze-
straszona, że ledwie ważyła się oddychać. Najchętniej
zrezygnowałaby ze wszystkiego i uciekła z krzykiem do
ciemnego korytarza, z którego przyszła.
  Ale kiedy odwróciła głowę, zobaczyła, że w skalnej
ścianie nie ma już żadnego otworu. Droga powrotna
została odcięta. Suchy szloch wstrząsnął jej ciałem. Czuła
się tak rozpaczliwie samotna, pragnęła, żeby się chociaż
ten głos znowu odezwał, ale nie odważyła się go przywo-
łać.
  Wtedy z jękiem przerażenia stwierdziła, że podłoga
kołysze się bardziej niż kiedykolwiek, stopy zapadają się
głębiej przy każdym kroku, choć stawia je niesłychanie
ostrożnie. Przebyła już połowę drogi zasłanej pajęczyną,
ale jeszcze bezgraniczne pustkowie rozciągało się pomię-
dzy nią a chybotliwym płomykiem. Słyszała wokół zło-
wieszcze trzaski, serce trzepotało jej w piersi jak u prze-
straszonego ptaka, śmiertelnie przerażona pojękiwała
cicho. Miała wrażenie, że otchłań wciąż się do niej zbliża,
a te nieliczne włókna, które jeszcze nie zostały zerwane, są
napięte do granic wytrzymałości.
  W końcu jednak wędrówka stała się łatwiejsza, a pod-
łoga znowu dawała pewniejsze oparcie. Odległość od
budzącej grozę otchłani znowu się zwiększyła. Ponownie
znalazłam się w "dobrym okresie życia", pomyślała. Żeby
tylko tak zostało do końca drogi!
  Ledwie zdążyła to pomyśleć, a sieć pod nią rozdarła się
z trzaskiem. Shira rozpaczliwie szukała po omacku jakie-
goś oparcia, ale bez skutku.
  - Pochodnia! Pochodnia gaśnie! - krzyczał Daniel.
  - Bądź ostrożny, Mar! - zawołał Irovar przestraszony.
- Podnieś ją wyżej!
  Mar wykrzywił się w paskudnym grymasie, ale po-
słuchał.
  Przerażeni patrzyli, że z pochodni wystrzeliło parę
drobnych iskier, ale płomień słabnie i staje się coraz mniejszy.
  - Och, Shiro - szeptał Vassar przygnębiony.
  Wszyscy wiedzieli, że gasnąca pochodnia to zły znak.
Shira jest w niebezpieczeństwie.
  - Czy nie możemy się jakoś do niej przedostać przez
skały? - wołał Daniel w desperacji.
  - Nie znajdziemy żadnego przejścia - odparł Irovar.
- Wszędzie jest tylko masywna góra.
  - Ale przecież Shira jest tam w środku!
  - To nie jest zwyczajna wędrówka przez górę - wyjaś-
nił Irovar. - Ta droga nie została stworzona dla nas.
W miarę jak Shira posuwa się do przodu, góra za nią się
zamyka. Ona już nie może zawrócić. Jej jedynym ratun-
kiem jest znaleźć źródło.
  Daniel nieoczekiwanie poczuł, że ma ochotę się roz-
płakać.
  Sarmik zrozpaczony spoglądał na chwiejny płomyczek
pochodni.
  - Czy naprawdę nic nie możemy zrobić? Może trzeba
prosić bogów... albo duchy?
  Irovar potrząsnął głową.
  - To nic nie pomoże. Nie możemy modlitwą odmienić
minionego życia Shiry. Teraz musi odpowiedzieć za
wszystko, co zrobiła, powiedziała lub pomyślała. Teraz się
dowie, czy jest godna pójść do źródła. Jedyne, co możemy
zrobić, to nie tracić nadziei.
  - Więc teraz znasz już legendę do końca? - zapytał
Sarmik, Wilk.
  - Nie więcej niż Shama opowiedział Shirze i kilka
fragmentów, które słyszałem od Tun-sij, a także to, co mi
teraz przychodzi do głowy. Nie umiałbym powiedzieć,
skąd się to bierze.
  - To oczywiste. Jeśli duchy mają nam coś do przekaza-
nia, to zwracają się z tym do ciebie, Irovarze - rzeczowo
oświadczył Sarmik. - Ale czy Mar nie mógłby czegoś
zrobić?
  - Ja myślę, że już to, iż trzyma pochodnię bez
szemrania, jest niewiarygodne - mruknął Irovar cicho.
- Nie odważyłbym się prosić go o więcej, żeby się nie
zdenerwował i nie zaczął protestować. A zresztą... co on
mógłby zrobić?
  Nikt nie zauważył, że na zewnątrz mrocznej groty
powoli zapada wieczór. W milczeniu patrzyli na chybot-
liwy, mały płomyk pochodni, wdzięczni, że jeszcze nie
całkiem zgasł. Był jednak coraz słabszy.

  Wisząc na jednym, jedynym cienkim włóknie wrzyna-
jącym się w rękę i grożącym, że w każdej chwili może się
wyślizgnąć, Shira kołysała się nad przepaścią. Czuła, że jej
nogi są wciągane przez tę szarobiałą, lepką, bulgoczącą
masę i nie była w stanie ich oderwać.
  Znowu rozległ się głos, silny, bezlitosny:
  - Shiro z Nor! Twoja próżność sprawia, że spadasz.
  Nie była w stanie odpowiedzieć. Zacisnęła zęby i z wy-
siłkiem chwyciła się także drugą ręką za włókno.
  - Kobiety nie powinny próbować dostać się do źródła.
Żadna kobieta nigdy nie przejdzie przez salę próżności.
  Shira odpowiedziała z trudem:
  - Ja miałabym być próżna? Ja, która przyszłam tu
w towarzystwie pięciu mężczyzn? Ja, która też właściwie
mogłabym być mężczyzną, tak niewiele kobiecości oni we
mnie dostrzegają.
  - Tak, ale chciałabyś, by właśnie widzieli w tobie
kobietę.
  Głos zamilkł.
  Shira miała ochotę powiedzieć coś o próżności męż-
czyzn, ale uznała, że nie warto. Czekała, aż głos znowu się
odezwie, a gdy milczał już zbyt długo, zawołała zroz-
paczona:
  - Nie! Nie znikaj! Powiedz coś! Nie jestem w stanie być
tu... sama.
  Pot strumieniami spływał jej po twarzy. Już nie
wiedziała, czy ręce jeszcze trzymają włókno, nie czuła nic,
ale przecież musiała się trzymać, bo w przeciwnym razie
już dawno by spadła i zniknęła w kłębiącej się pod nią
masie.
  Wystraszona spojrzała w dół na wstrętną, przewalającą
się substancję i zadrżała, bo przez moment widziała tam
ludzką czaszkę, która natychmiast zniknęła. Czaszka
kogoś, kto nie zdołał przejść przez salę pychy i próżności.
Może zresztą spadł właśnie dlatego, że uwierzył, iż to on
jest właściwym człowiekiem, który dojdzie do źródła?
  Ten przerażający widok jakby dodał dziewczynie
nowych sił, nieoczekiwanie udało jej się uchwycić jeszcze
jedno włókno, które wisiało tuż przy jej ręce. Kiedy
wyprostowała palce, by je chwycić, poczuła, że rękę ma
lepką. Tamto włókno tak głęboko wryło się w dłoń, że
spływała krwią. Shira wykrzyczała z rozpaczliwą wściek-
łością ku pozłacanemu, jak dla szyderstwa pięknemu
sufitowi:
  - Wyjaśnij mi moje przestępstwo!
  Z ulgą znowu usłyszała tamten głos:
  - Twoje przestępstwo? Sama powinnaś wiedzieć. Czy
w głębi duszy nie wiesz, że jesteś ładna? Czy nie
odczuwasz dumy, że jesteś czymś więcej niż inni? Czy nie
sprawia ci przyjemności, że należysz do wybranych?
  - Och, ale to niesprawiedliwe! Właśnie z tą dumą przez
całe życie walczyłam. Jak bardzo pokorny powinien być
człowiek?
  - Owszem - odparł kamień. - Walczyłaś. A jak myślisz,
dlaczego w ogóle jeszcze wisisz? Jesteś już wystarczająco
przerażona? Czy już wiesz, że nie jesteś ani odrobinę
lepsza od tego biedaka, którego przed chwilą widziałaś na
dole?
  - Tak, tak, wiem - jęknęła Shira. Była na granicy
wytrzymałości. Ręce miała spocone, ześlizgiwały się
i ześlizgiwały, szara masa wciągała jej stopy, chciała
wessać ją całą.
  Nad głową, ale niedostępnie wysoko, zobaczyła włók-
no obydwoma końcami przymocowane do sieci. Gdyby
tylko zdołała...
  Zaryzykowała, szybkim wyrzutem w górę wyciągnęła
rękę i udało jej się złapać... Mocny sznurek w ręce odczuła
niemal jako rozkosz. Odpoczęła troszkę, a potem wyciąg-
nęła drugą rękę. W ten sposób znalazła się znowu na
skraju sieci i mogła, kawałek po kawałku, zacząć się na nią
wspinać.
  Po dłuższej chwili opadła bez sił na sieć. Nie była
w stanie iść dalej.

  - No, nareszcie, płomień znowu się rozpala - szepnął
Daniel. - Ale mało brakowało, a... zastanawiam się, co się
tam stało.
  - Tylko Shira może nam o tym opowiedzieć - rzekł
Irovar. - Jeśli będzie w stanie i jeśli kiedykolwiek zechce.
  Nastrój, który wywołało przygasanie płomienia po-
chodni, całkowicie zaczarował Daniela, i zresztą nie tylko
jego, ale całą grupę, która w napięciu czekała w mrocznej
jaskini. Słyszał, że Vassar głęboko oddycha z ulgą, że
Irovar ociera pot z czoła.
  Mar odezwał się po raz pierwszy i wszyscy drgnęli na
dźwięk jego syczącego, jakby martwego głosu.
  - Właściwie to jak długo mam tu stać?
  - Dopóki Shira tam jest - odparł Sarmik ostro. - Albo
dopóki się nie okaże, że nie ma już żadnej nadziei.
  - Jej wyprawa mnie nie dotyczy.
  - Tak, wiemy o tym. Ale to jest właśnie nasza jedyna
możliwość, by przełamać ciążące nad naszym rodem
przekleństwo.
  - Ja chcę, żeby przekleństwo trwało.
  Dokładnie tak samo reagowali dotknięci przekleń-
stwem, źli potomkowie ukochanego przez Daniela rodu
Ludzi Lodu. To niebezpieczne, pomyślał. Ten podstępny
Mar może sobie po prostu pójść swoją drogą. A wtedy
Shira będzie zgubiona. W zamyśleniu Daniel wsunął rękę
pod koszulę i dotknął alrauny. Spraw, by Mar został na
miejscu, pomyślał.
  Mar nie powiedział już nic więcej. Zmrużonymi
oczyma przyglądał się grupie na wpół leżących pod skalną
ścianą ludzi w prawo od niego. Wszyscy wyglądali na
bardzo zmęczonych. Zmęczonych i przygnębionych.
Wszyscy oprócz jednego. Żółte oczy Mara zatrzymały się
na Danielu, zmarszczył górną watgę i warknął jakby
w obronie. Danielowi zdawało się, że położył po sobie
spiczaste uszy.
  Patrzył tak na Daniela przez chwilę, a potem odwrócił
się i znowu zastygł w bezruchu.
  Vassar przyglądał mu się w zamyśleniu.
  - Właściwie to nie jest takie niedorzeczne, to że Mar
stoi najbliżej Shiry.
  Sarmik prychnął.
  - Nigdy jeszcze nie widziałem większego kontrastu!
  - Nie, ale jak się głębiej zastanowić... - rzekł Vassar
z uporem.
  - Oczywiście, że masz rację - powiedział Daniel.
- Jedno jest dotknięte, drugie należy do wybranych.
I żadne z nich nie ma wśród nas równych sobie.
  Sądząc po minie Mara, nie był on specjalnie za-
chwycony tym, że porównują go z Shirą.
  Vassar skulił się na kamiennej podłodze i zamknął
oczy. Zasnąć nie mógł, ale starał się choć trochę odpocząć.
  Jakby z wahaniem do groty wpłynęło światło księżyca.

  Shira nie miała dość sił, czy może dość siły woli, by
znowu się podnieść. Pełznąc po wciąż trzeszczącej groźnie
sieci, szlochając i dygocząc, nieskończenie powoli zbliżała
się do ciemnego otworu, przy którym migotało światło
pochodni. Nie zachwycała się już fantastycznym pięknem
sali, nie martwiły jej lustra; jedyne, co odczuwała, to
nieznośny lęk, żeby znowu nie spaść. Za każdym razem
gdy sieć napinała się z chrzęstem i opadała pod nią, Shira
krzyczała głośno, a jej krzyki odbijały się echem od
wysokich sklepień.
  Gdy stawiała ostatnie chwiejne kroki, była niemal
oślepiona ze strachu i kręciło jej się w głowie. Miała prawie
pewność, że próg przy otworze w ścianie groty zawali się
pod nią albo że odblask pochodni odsunie się jeszcze dalej,
gdy więc dotknęła ręką kamienia i stanęła na pewnym
gruncie, wprost nie wierzyła własnemu szczęściu.
  Leżała długo, nie mogąc wstać. Dygocząc na całym
ciele, chłodziła rozpalone czoło o zimny kamień.
  W końcu jednak podniosła się i oparła o skalną ścianę.
Jeśli się odwrócę i spojrzę za siebie, myślała, to zemdleję.
Muszę stąd odejść jak najszybciej!
  To przejście nie było takie wysokie ani szerokie jak
poprzednie. Nie była w stanie myśleć o przyszłości, o tym,
co czeka ją dalej. Ruszyła przed siebie, przytrzymując się
ściany. Korytarz, którym szła, nie był długi, a jej zmrużo-
ne oczy wkrótce dostrzegły, że otwiera się kolejne
pomieszczenie.

  Czekający w pierwszej grocie mężczyźni usłyszeli
uderzenie w bęben. Irovar odetchnął głęboko.
  - Shira minęła drugą bramę - powiedział cicho.

  Widziała przed sobą tylko mgłę. Nieskończoność
wypełnioną niebieskawą migotliwą mgiełką, która z wol-
na falowała, podnosiła się i opadała. Niekiedy pojawiały
się w niej jakby obłoki, zielonkawe lub barwy indygo, od
czasu do czasu mgłę przecinały fale bladego fioletu,
wibrowały przez chwilę i znikały.
  Wszystko było ulotne, wirowało, także podłoże nie
trwało w bezruchu, zresztą i tak niewidoczne poprzez
mgłę.
  W tym wszystkim pojawiał się jakiś dźwięk, coś, co
może dałoby się określić jako muzykę albo raczej pojedyn-
cze tony, które przepływały w powietrzu, wznosiły się
i opadały, ale takie były delikatne i ulotne, jakby po-
chodziły z bardzo daleka, skądś ze skraju wieczności.
Shira długo stała w wejściu i próbowała się zorientować,
co to wszystko oznacza. Sala. Czy to właściwe określenie?
Chyba nie. Ponownie doznawała uczucia, że ściany się
wokół niej zamykają. Nad sobą ani obok nie dostrzegała
żadnych granic. Co było poniżej, nie widziała.
  Przysiadła w kucki i palcami pomacała grunt. Ręka
natrafiła na miękką, ale mocną powierzchnię, już nie żadną
trzeszczącą zdradziecko pajęezą sieć. Uspokojona wstała
i wtedy rozległo się to, na co czekała: głos.
  - Shiro z Nor! Druga próba odnosi się do siły twego
duchowego uporu.
  - Duchowego uporu? Co to oznacza? I jak się go
mierzy?
  - Wejdź do pomieszczenia, to zobaczysz! Idź bez lęku.
Tym razem się nie przewrócisz.
  Bez lęku! Łatwo powiedzieć.
  Z wahaniem weszła w coś, co zdawało się być pustą
przestrzenią.
  Przyszła jej do głowy dziwna myśl: nirwana. Stan,
w którym nie odczuwa się nawet tchnienia wiatru. Ale to
z nirwaną nie miało nic wspólnego.
  Nic się nie stało.
  Nic poza tym, że kiedy Shira się odwróciła, to ściana
i cała ta bezgraniczna przestrzeń odwróciła się także. Nie
wiedziała już, dokąd iść. Jak odnaleźć drogę w tej
rozśpiewanej mgle?
  Kolejne formacje wyłoniły się z mgły i przepłynęły
przed oczyma Shiry. Wieże o barwie topazu i turkusowej
rosy, które zlewały się, a na ich miejsce pojawiały się
smugi purpury i delikatnego różu, wstęga mgły w kolorze
macicy perłowej przeciągająca jakby w rozmarzeniu...
Shira dawała się powoli oczarować tym nieziemskim
wizjom.
  Łagodna muzyka w tle przemieniała się teraz powoli
w pieśń o omdlewających, zmysłowych tonach.
  "Shi-i-i-ra-a!", nawoływała zawodząca, opadająca me-
lodia. "Shi-i-i-ra-a!
  Pieśń dochodziła z bliska, to znowu z daleka, magicz-
na, wabiąca głosem kobiecym, który zdawał się nie mieć
żadnych ograniczeń, jeżeli chodzi o skalę.
  Ale dokąd ja mam iść? myślała Shira. Cokolwiek to
jest, to chyba nie można mówić o próbie uporu duchowe-
go! To raczej próba na orientację w przestrzeni, bo
nietrudno się zagubić w takim pustkowiu.
  Nagle coś dostrzegła. Daleko, pomiędzy przepływają-
cymi obłokami mgły, ukazało się jasne światło, coraz
silniejszy płomień. Pochodnia! A więc tam powinna się
kierować!
  Światło było jaśniejsze niż poprzednio. A po chwili
zobaczyła coś z tyłu za pochodnią. Źródło, które z szem-
raniem wypływało jakby z jakiejś niewidocznej ściany.
Obok źródła stał srebrny pucharek.
  Wznosząca się i opadająca pieśń miała teraz także
słowa.
  "Shi-i-i-ra-a!", słychać było zawodzenie. "Shi-i-i-ra-a!
Napij się wody, a spotkasz miłość!"
  Czyżby znajdowała się już u źródła?
  Tak szybko to poszło?
  Czy to możliwe?
  Demon w Ludzkiej Skórze musiał iść znacznie dłużej.
Jak to było...? Jedenaście uderzeń w bęben - jedenaście
bram. Domyślała się, że jego droga musiała być podobna
do tej, którą ona miała przebyć, tylko jakby odbita
w krzywym zwierciadle. Jemu wszak każdy dobry uczy-
nek, każde cieplejsze uczucie stwarzały trudności.
  "Cheesz spotkać miłość?"
  Czy to możliwe, by i ona mogła doświadczyć takiego
uczucia? Tej mistycznej miłości, której istnienia się
jedynie domyślała, a która wabiła swą niezwykłą istotą?
Wiedziała, że miłość może całkowicie odmienić człowie-
ka, że jest to coś wielkiego, cudownego, o co warto
zabiegać, ale dla niej, dla Shiry, jest niedostępne. Ona
mogła kogoś lubić, nic więcej. Lubić? Och, wiedziała, że
istnieje coś więcej. Coś, co pcha dwoje ludzi ku sobie
niepowstrzymanie, co sprawia, że się nawzajem szukają,
i co potem trzyma ich razem.
  Ktoś kiedyś powiedział jej: "Człowiek, który nigdy
nie doświadczył miłości do drugiego człowieka, może
być szczęśliwy albo nieszczęśliwy, zadowolony albo nie-
zadowolony, ale otrzymał on tylko niewielką część ży-
cia." Shira była wtedy dzieckiem, ale od tamtej pory
wyglądała dnia, kiedy będzie się mogła zakochać. Tęsk-
niła, by być dorosłą. Z wolna jednak gasła w niej
nadzieja na takie oszałamiające uczucie do drugiego
człowieka. A opowiadanie dziadka zgasiło ostatnią jej
iskierkę...
  Jakie okrutne są duchy, które pozbawiły ją zdolności
kochania! To pewnie prawda, że odebranie możliwości
przeżywania silniejszych uczuć pozwoli jej skoncent-
rować się na zadaniu, do którego została wybrana, ale
w takim razie duchy powinny odebrać jej także świado-
mość, że to uczucie istnieje, i tęsknotę za nim. Odebrać jej
myśl, że jest coś pięknego, czego ona nie doświadczy.
  A teraz mami się ją możliwością kochania i bycia
kochaną!
  Doszła już prawie do samego źródła. Pieśń brzmiała
łagodnie, przypochlebnie. Opowiadała o miłości jak wiele
innych pieśni, ale tamte Shiry nie dotyczyły, nic jej nie
mówiły. Teraz głos śpiewał o oszałamiającej głębi, o tęsk-
nocie, o uczuciach, których ona nawet się nie domyślała,
i po raz pierwszy słowa te docierały do jej świadomości.
Czuła, jakby pieśń pochodziła z niej samej, wyrażała coś,
co duchy zamknęły w głębi jej duszy.
  Teraz zaś te drzwi zostały uchylone i ukazał się jakiś
niepojęty świat. Już wąska, wąziutka szparka pozwalała
się domyślać, że wewnątrz jest to. To nieznane. I że drzwi
mogą zostać otwarte szeroko.
  Jeśli tylko ona napije się wody ze źródła.
  Nieznany świat, nieznany świat, szumiało jej w głowie.
Ten wabiący, uwodzicielski świat!
  Wszystko wokół pogrążyło się w oślepiającym, opali-
zującym świetle. Doszła już przecież do celu, czyż nie?
Oszałamiająca pieśń hipnotyzowała ją, gra świateł złagod-
niała, a zarazem stała się bardziej intensywna niż kiedykol-
wiek. Cóż to miało za znaczenie, że gdzieś tam, pod
sufitem, migotał słabiutki płomyk pochodni?
  Światło, przy którym stała, płonęło wielokrotnie sil-
niej! A zatem to musiało być źródło życia, źródło jasnej
wody.
  Już?
  Próżność? Pycha? Siła uporu duchowego...
  Czy to wszystkie próby, przez które miała przejść?
  Nie pij wody, powiedziały duchy.
  Zaczynało jej się kręeić w głowie. Siła uporu... już nie
rozumiała, co to znaczy. Słowa zatracały swoją treść.
Piękny kobiecy głos działał usypiająco, znieczulająco.
Shira wyciągnęła rękę po pucharek. Tajemnice spoza
przymkniętych drzwi mogą zostać poznane... tylko parę
kropel wody...
  Znowu podniosła głowę. To maleńkie światło tam
daleko, jaki ono ma sens? Przecież już doszła do jasnej
wody, nie potrzebowała już drogowskazu... Światełko
zniknęło za różową chmurą mgły.
  Co się stało? Shira przecierała oczy. Było tam przecież,
wiedziała o tym. Ale dlaczego?
  Błękitnozielone smugi ustąpiły innym, koloru ambry.
Światło! Światło! Tam! Znowu jest. Niezmierna radość
przepełniła serce Shiry. Odrzuciła od siebie srebrny
pucharek, który z brzękiem odbił się od ściany obok
źródła, i pobiegła w stronę mdłego, maleńkiego światełka
daleko, daleko od niej.
  Znowu zniknęło, a tuż obok Shiry ukazało się kolejne
migotliwe źródełko. Minęła je, choć przyciągało z wielką
siłą. Starała się nie słyszeć pieśni, krzyczała i krzyczała, by
ją zagłuszyć. Gdy tylko minęła jedno źródło, natychmiast
pojawiało się następne opromienione jasnym blaskiem.
  Przez chwilę nie widziała słabego płomyka pochodni
i dlatego tak ją zaskoczyło, gdy ukazał się tuż obok.
Żadnych źródeł już nie widziała i zwolniła biegu.
  - Shiro z Nor! - odezwał się potężny głos i Shira
przystanęła, by lepiej słyszeć. - Uniknęłaś jedynej siły,
która mogła cię zatrzymać w tej sali. Uniknęłaś pokusy,
jaką była obietnica miłości. Wiedzieliśmy, że wszystkim
innym pokusom zdołasz się oprzeć, dlatego chcieliśmy cię
sprawdzić tylko pod tym względem. Idź dalej!
  Mgła się rozwiała. Pieśń odpłynęła. Przed Shirą ukazała
się trzecia brama wielkości normalnych drzwi. Przeszła
przez nią i zaraz usłyszała uderzenie w bęben, potężne
niczym grzmot.

  - Tym razem poszło szybko - rzekł Sarmik. - Shira
zwiększa tempo.
  - Próba nie musiała być trudna - powiedział Irovar.
- Płomień pochodni tylko raz lekko się zachwiał.
  - Ale co będzie teraz? - zastanawiał się Daniel.
  - Tego nawet Shira nie wie - westchnął Irovar.
  Vassar spał. Niewiele było czasu na sen w ciągu
ostatnich nocy. Daniel z troską pomyślał, że Shira pewnie
też potrzebuje odpoczynku, tym bardziej że ma do
spełnienia tak wielkie zadanie.
  Jeśli je wypełni, to co się z nią potem stanie? A jeśli nie
sprosta wymaganiom?
  Daniel poczuł ból w sercu. Zdążył się przywiązać do tej
małej, niezwykłej, samotnej Shiry.
  A teraz...? Tak strasznie się bał, że Sarmik wypowie-
dział jakieś brzemienne w skutki słowa, gdy mówił: "Nie
szukaj zbyt głęboko".
  Daniel lękał się, że te słowa mogą stać się rzeczywistoś-
cią.






        ROZDZIAŁ VIII


  Już w ciemnym przejściu Shira usłyszała niewiarygod-
ny, dudniący łoskot. Po ciszy panującej w sali próżności
i po sferycznej muzyce w mglistym bezkresie ten łoskot
sprawiał jej ból. Gdy przekroczyła próg, nabrał ogłuszają-
cej siły.
  Zatrzymała się, przerażona, wstrząśnięta widokiem,
który się przed nią roztaczał. Jak ona sobie z tym poradzi?
Co to wszystko ma symbolizować?
  Znajdowała się znowu w grocie. Zwyczajnej, dość
głębokiej grocie, wypełnionej potężnymi, gładkimi aż do
połysku kamiennymi blokami, które przetaczały się i ude-
rzały o siebie nawzajem w ciągłym ruchu. Kręciły się
pojedyncze kamienie, każdy w swoim rytmie, a poza tym
całe to zwałowisko wirowało wokół jakiejś potężnej,
niewidzialnej osi.
  Shira stała jak porażona. Naprawdę musi się przez to
przedostać? Wydawało się to fizyczną niemożliwością.
Spojrzała na wysokie sklepienie ponad blokami, które
toczyły się nieprzerwanie jeden ponad drugim. Wszystko
to przypominało jakiś monumentalny młyn z kamiennymi
blokami w miejsce ziarna.
  W rozpaczy, jaka ogarnęła Shirę, głos z wysokości
spłynął jak pociecha, a był tak potężny, że niósł się
wyraźnie poprzez łoskot i zgrzyt kamieni.
  - Shiro z Nor! Teraz zostanie poddana próbie twoja
mądrość i zaradność. To, czego nauczył cię twój dziadek
i ty sama w ciągu ponad dwudziestoletniego życia.
  Mądrość? To pozwalało się domyślać, że istnieje jakieś
rozwiązanie. Ale znalezienie go z pewnością nie będzie
łatwe. Bo głos wyraźnie dawał do zrozumienia, że trzeba
wielkiej wiedzy, by sobie z tym poradzić.
  Shira lubiła wyzwania, stanowiły dla niej bodziec.
  Gdzie jest pochodnia? Nigdzie jej nie widać. Wszystko
przesłania olbrzymia góra, stos przewalających się kamieni.
  Głos odezwał się znowu:
  - A poza tym zobaczymy, jak jest z twoją orientacją,
Shiro.
  Huk nie pozwalał jej myśleć jasno. By nie męczyć się
niepotrzebnie, usiadła w wejściu do groty, zakryła uszy
rękami i zaczęła się uważnie wpatrywać w przetaczające się
z łoskotem głazy.
  Ruch kamieni? Obserwowała je długo. W końcu
ogarnęła ją senność, ale żadnej zasady dopatrzyć się nie
mogła. Cała ta sprawa zaczynała przedstawiać się bez-
nadziejnie.
  Nagle w głębi mignęło światełko, krótko jak mgnienie
dalekiej błyskawicy, ale zobaczyła je pomiędzy kamienia-
mi. Natychmiast zniknęło znowu.
  Ten krótki błysk dodał jej odwagi. Siedziała w głębo-
kim skupieniu i znowu uważnie śledziła ruch kamieni
z nadzieją, że jeszcze raz zobaczy światełko.
  Minuty mijały. Nieskończenie długie i było ich nie-
skończenie wiele...


  - Mar jest zmęczony - rzekł cicho Irovar do Sarmika.
  - A kto nie jest? Ale on rzeczywiście ma wytrzymałość
jak mało kto. Ten etap zajmuje naprawdę dużo czasu.
  Sarmik rozejrzał się. Vassar spał na twardej ziemi, ale
przecież Strażnicy Gór nie byli specjalnie rozpieszczeni,
jeżeli chodzi o miękkie posłania. Irovar walczył dzielnie,
by nie zasnąć. Tylko Daniel nie mógł sobie znaleźć
spokoju, wychodził i wchodził do groty.
  - Słońce zaraz osiągnie swój najwyższy punkt na niebie
- rzekł. - Jest mglisto, ale widzę je poprzez chmury. Czy
nikt nie ma niczego do jedzenia?
  - Niestety. Ale korzeń tłumi głód.
  - Ja nie wiem... - zaczął Daniel gwałtownie, ale zaraz
pożałował tego i z wdzięcznością wziął od Sarmika
kawałek korzenia. Okazywanie irytacji wydać się musi
małostkowe, gdy pomyśleć, co Shira znosi właśnie teraz.
  - Czy Shira ma ze sobą te korzenie?
  - Mnóstwo - odparł Sarmik.
  No tak, pomyślał Daniel cierpko, ale przestał już się
zastanawiać nad tym, co jest rzeczywistością, a co wyni-
kiem napięcia mózgu wywołanego narkotycznym działa-
niem korzenia.
  Ukradkiem spojrzał na Mara. Bestia stała tam gdzie
przedtem, nieruchomo, jak odpoczywający koń, prze-
kładała tylko od czasu do czasu pochodnię z jednej ręki do
drugiej. Od chwili gdy zapytał, jak długo ma tak stać, nie
wyrzekł ani słowa. Daniel w zamyśleniu przyglądał się
jego zdumiewającej twarzy. Za ohydną maską było w niej
jakieś uderzające, dzikie piękno. Skóra na policzkach była
tak napięta, że twarz sprawiała wrażenie wyrzeźbionej,
a pod wiecznym zimnym uśmieszkiem dostrzegało się
potężne szczęki. Nietrudno też było stwierdzić, że skośne
oczy mogłyby być piękne, gdyby nie ten przywodzący na
myśl śmierć brak uczuć. Nie, to nie wygląd, choć straszny,
był najbardziej odpychający u Mara, a raczej atmosfera,
którą wokół siebie stwarzał, nastrój nienawiści, przeraże-
nia i śmierci.
  Sarmik odezwał się i jego głęboki głos wibrował pod
sklepieniem jaskini.
  - Nie sądzę, by Tan-ghil potrzebował tak dużo czasu
na przejście przez tę drugą grotę.
  - Nie, ja też nie sądzę - odpowiedział mu Irovar. - Ale
to chyba znaczna różnica. Z pewnością łatwiej jest być
wyłącznie złym niż dobrym bez żadnej skazy.
  Sarmik znowu zapadł w drzemkę, czekając starał się
odpoczywać. Nawet Daniel dał za wygraną i usiadł,
plecami oparł się o ścianę, rękami objął kolana. W jaskini
zaległa cisza. Tylko woda w studni szemrała i pluskała,
a od strony pochodni dobiegał stłumiony szum. Na
dworze chmury odniosły ostateczne zwycięstwo i zaczął
padać lodowaty deszcz.


  Shira podniosła się w napięciu. Nic dziwnego, że nie
odnalazła żadnego rytmu w ruchu kamieni! Oczywiście,
toczyły się one według pewnego wzoru, ale musiało minąć
nieskończenie dużo czasu, by krąg się zamknął. Trzy razy
dostrzegała słabe światełko i za każdym razem przerwy
były takie same. Starannie oceniała położenie każdego
głazu. Błysk światła nie stanowił znaku, że teraz może
rzucić się w chaos i szukać przejścia. Zawsze gdy widziała
światło, droga tuż przy niej była zamknięta, musiało
jednak istnieć przejście za następnymi kamieniami. Nato-
miast mniej więcej w połowie okresu pomiędzy kolejnymi
błyskami światła na moment ukazywało się przejście
między dwoma potężnymi głazami niedaleko niej, tyle
tylko że za tymi kamieniami droga znowu nieubłaganie się
zamykała.
  Teraz jednak Shira znała już drogę, przynajmniej do
pewnego punktu. Najpierw należało przejść przez ten
otwór, który od czasu do czasu tworzył się tuż przy niej.
A potem szybko, zanim znowu wszystko się zamknie,
w górę po jednym z kamieni. Nad nim bowiem powinien
też w chwilę później powstawać otwór. Potem w lewo, na
skos przez grotę. Ale z tym właśnie wiązała się największa
trudność. Z miejsca, w którym Shira stała, nie mogła
ocenić, jak przetaczają się kamienie w tamtej części.
Musiała jednak podjąć ryzyko.
  Ta próba nie miała na celu odkrycia jej słabostek tak jak
w sali próżności. To był sprawdzian inteligencji, odwagi
i zaradności. Wszystko zależało od tego, jak szybko
potrafi teraz myśleć, czy trafnie oceni sytuację. Dawne
głupstwa i błędy nie miały wpływu na to, co się stanie.
  Ta myśl dodała jej sił i raz jeszcze pobudziła zmęczone
ciało do działania.
  Niecierpliwie czekała na otwarcie się przejścia. Musiała
decydować się szybko, by nie zostać zmiażdżona przez
wciąż przewalające się kamienie. Minuty wlokły się
w ślimaczym tempie.
  A może błędnie obliczyła? Może po prostu w ogóle nie
istnieje żaden system? Wobec tego czy nie ma innych
możliwości? Och, jak trudno myśleć spokojnie i trzeźwo!
  Owszem! Te kamienie ukazują się najpierw, a potem
natychmiast otwiera się przejście. Tam obracają się
pawoli, z hukiem, gotowe zmiażdżyć wszystko, co po
drodze. Teraz... zaraz...
  Już! Z tłukącym się w piersi sercem Shira skoczyła
naprzód, przecisnęła się w wąskim przesmyku między
kamieniami i wskoczyła na olbrzymi głaz za nimi. Nie od
razu trafiła, kamień był wyższy, niż myślała, ale czołgając
się i wdrapując, znalazła się w końcu na górze. Podjęła
próbę przejścia i nie mogła się cofnąć! Nie wolno jej było
myśleć, że znajduje się w środku tego młyna z toczącymi
się, przewalającymi kamieniami nad sobą, pod sobą
i z wszystkich stron, nie wolno ulec panice!
  Piękna kunka zaczynała jej przeszkadzać. Kilkakrot-
nie mało brakowało, a byłaby się zakleszczyła między
kamieniami. Shira w biegu zerwała okrycie; uczyniła to
z wielkim żalem. Nie dlatego, że we wnętrzu góry
panował chłód, ale po prostu lubila ten strój, jedyną
ładną rzecz, jaką posiadała, taką wypracowaną, przez
całe tygodnie, ba, miesiące szytą ze starannie dobiera-
mych skórek.
  Straciła sekundę na zdjęcie kurtki. To była kosztowna
sekunda. Musiała natychmiast rzucić się do przodu, by nie
zostać zmiażdżona przez kamienie.
  Na lewo... Tak! Tam było długie przejście. Od czasu
do czasu przetaczał się tam jakiś głaz, ale zawsze udawało
jej się uskoczyć w bok.
  W końcu nadeszło najtrudniejsze. Przejście się skoń-
czyło, Shira stała w głębi groty, ale nowego otworu
nigdzie nie dostrzegała. Nie pozostawało jej nic innego,
jak stać spokojnie i czekać, podczas gdy kamienie zbliżają
się ze wszystkich stron, a grota drży.
  Tam! W ostatniej chwili dostrzegła możliwość, cień
możliwości. Ale mogła wykonać jedynie ruch w tył, do tej
części groty, w której siedziała tak długo i obserwowała.
  Czy zatem to wszystko było pomyłką? Czy została
wciągnięta w pułapkę, z której nie ma wyjścia? Nie miała
czasu na wahanie. Musiała chwytać się tej jedynej okazji,
jaka się nadarzała.
  Przyciśnięta do ściany, od której dopiero co się
oderwała, tyle że teraz stała znacznie wyżej, rozglądała się
gorączkowo za jakimś kolejnym przejściem. Kamienie
przed nią kręciły się wciąż i wciąż w kółko, a ona nie
mogła oka z nich spuścić, by nie utknąć tu na zawsze.
Kamień, na którym stała, zaczął się usuwać spod jej stóp,
więc przerażona przeskoczyła na sąsiedni. Całą siłą woli
przymuszała się, by myśleć jasno i zachować zdolność
oceny sytuacji. W pewnej chwili znalazła się na samej
górze, pod sklepieniem groty, i leżąc na brzuchu czołgała
się ku centrum pomieszczenia. Najbardziej bała się, że
w pewnym momencie będzie musiała wybierać pomiędzy
dwiema różnymi możliwośeiami i że wybierze źle.
  Na razie wszystko szło dobrze, ale wiedziała też, że
w każdej chwili przejście może zostać zamknięte, a kamie-
nie będą nieubłaganie mleć dalej. Słuch jej już nieco
przywykł do tego dudniącego, zgrzytliwego, wizgliwego
łoskotu, za co była losowi szczerze wdzięczna.
  A jednak musiała popełnić błąd! Oto wszelkie przejścia
zostały zamknięte. Shira uświadomiła sobie, że broda jej
się trzęsie. Będzie zgubiona, jeżeli nie... Nie, tego przecież
zrobić nie może!
  Owszem, musi! Pośrodku największego kłębowiska
kamieni ukazał się ciemny otwór. Ale jak tam zejść? Do
tego kotłowiska głazów, które przewalają się, odwracają
i zmieniają miejsce?
  Niemal bez udziału woli Shira zsunęła się w dół. Nie
było już ani sekundy na zastanawianie się. Co by się stało,
gdyby ześlizgnęła się w złym kierunku? Gdyby otwór był
za nią, a ona nie mogła go zobaczyć? Rękami i nogami
chwytała się błoków, które przesuwały się nieustannie, nie
dając żadnego oparcia. Ale otwór w dole wciąż był
widoczny, mimo że rozpoczęła tę przeprawę zbyt późno.
Kamienie za nią przemieszczały się tak szybko, że w któ-
rymś momencie kosmyk jej włosów został przytrzaśnięty
i potężnym szarpnięciem wyrwany. To była groźna
przestroga - oto co stanie się z nią samą, jeśli nie będzie
dość ostrożna.
  Nagle wszystko się zamknęło. Ze wszystkich stron.
Była uwięziona we wnętrzu tego straszliwego młyna.
  Nerwy Shiry zaczynały odmawiać posłuszeństwa. I to
było najgroźniejsze. Jeśli teraz popełni błąd, pójdzie
w niewłaściwą stronę, nie będzie dla niej ratunku. Wszyst-
ko się pod nią kręciło, odsuwało na boki i wracało, mełło
i przecierało. Shira nieustannie przenosiła się z miejsca na
miejsce w ślad za poruszającymi się kamieniami, nie
wiedziała już, gdzie się znajduje, czy posuwa się w tył, czy
w przód, w górę, czy w dół. Jedyne, co mogła robić, to się
przemieszczać, dopóki istniał jeszcze dla niej choćby
najmniejszy kawałek miejsca pomiędzy tymi bezlitosnymi
kolosami.
  Wreszcie zdarzyło się coś, czego bała się najbardziej.
Udało jej się odpocząć przez chwilę, gdy nagle, sama nie
wiedząc jak, znalazła się na samym dole groty. Cóż za
cudowne uczucie stać na pewnym gruncie, który się nie
kołysze i nie kręci! Ale długo nie mogła się tym roz-
koszować. Kamienie zbliżyły się znowu i ukazały się dwa
przejścia.
  Shira jęknęła. Czas naglił, tak strasznie naglił, nie
mogła wybrać rozsądnie, musiała się usunąć jak najszyb-
ciej, a w ogóle nie miała pojęcia, gdzie się znajduje.
  Wtedy znowu błysk światła pojawił się w szczelinie
pomiędzy dwoma głazami. Shira posłała ciche podzięko-
wanie Marowi, bogom czy nie wiadomo już komu, kto to
sprawił. Bez dalszych wahań rzuciła się stronę coraz
węższego przejścia.
  W pierwszej chwili myślała, że to pułapka i że weszła
w nią dlatego, iż jedyną możliwość, jaka jeszcze istniała,
by posuwać się do przodu, stwarzało niskie i ciasne
pomieszczenie na samym dole. Zdawała sobie sprawę, że
się spóźnia, gdyż owo pomieszczenie stawało się coraz
mniejsze. Błyskawicznie wpełzła do środka, dosłownie
w ostatniej chwili, bo nasuwający się blok kamienny
o mało nie uderzył jej w plecy.
  Przeszła przez korytarz i mogła się znowu wypros-
tować. I teraz znacznie wyraźniej widziała odblask pocho-
dni, blisko, ale oddzielony od niej murem. Ostatnie,
bolesne wyczekiwanie, gdy najchętniej rzuciłaby się na-
przód, nie bacząc na to, co się stanie, ale zmusiła się, by
stać i czekać, aż pojawi się najlepsza możliwość, i oto...
  Znajdowała się po drugiej stronie! Już nic nie zamyka-
ło jej drogi do światła, które ukazało się w drzwiach nie
większych niż wejście do namiotu.
  Z ubrania Shiry zostały strzępy. Z poobcieranymi
łokciami i kolanami, z krwawiącymi rękami, zataczając się
przekroczyła kolejny próg. Potem położyła się na plecach,
objęła rękami głowę i zamknęła oczy. Wszystko wokół
trwało w ciszy. Słyszała swój własny oddech, świszczący,
urywany, bolesny. Jeden jedyny raz rozległo się uderzenie
w bęben - tak ciężkie, że podstawa góry zadrżała pod
leżącą Shirą.


  W zewnętrznej grocie Sarmik odetchnął głęboko.
  - No, naceszcie!
  Irovar wyprostował się i mrużył oczy. Mar prze-
stępował z nogi na nogę i nagle Daniel uświadomił sobie,
co w starych podaniach skandynawskich oznaczało imię
Mar. Koń bojowy...
  Rzeczywiście, sposób, w jaki Mar stał na kamiennej
płycie, cierpliwy, nieruchomy, wszystko to przywodziło
na myśl niezwykłą zdolność konia do spania na stojąco.
Ale Mar nie spał. Od czasu do czasu w jego diabelskich
oczach pojawiał się zimny błysk, który napełniał Daniela
głęboką odrazą.
  Oczy go piekły, wysuszone, jakby wypełnione pias-
kiem, a w ustach zasychało z głodu i pragnienia. Oczywiś-
cie powinien był spać, ale nie pozwolił sobie na to: chciał
towarzyszyć samotnej wędrówce Shiry, choć w żaden
sposób nie mógł jej pomóc. Daniel jednak należał do
ludzi, których nieustannie dręczą wyrzuty sumienia, że nie
zrobili dostatecznie dużo dla swoich bliźnich. Dlatego nie
był w stanie odpoczywać.
  Jedno pytanie drążyło nieustannie jego mózg: Czy
jeszcze kiedyś zobaczą tę małą, niezwykłą Shirę?

Minęło sporo czasu, nim Shira była w stanie znowu
otworzyć oczy. Ciało miała obolałe, poobcierane do krwi,
zesztywniałe. Z cichym jękiem zaczęła się podnasić.
  Nie jestem już w stanie iść dalej, myślała. Ale muszę.
Głód zaczyna mi się dawać we znaki, cudowne korzenie
z Taran-gai już wiele nie pomogą. Żułam ich już tyle, że
ich smak dławi mnie w gardle. Ale dobrze, że je mam.
Sprowadzają takie dobre myśli, człowiek żyje jakby
w świecie snów...
  Muszę iść dalej, będę i tak coraz słabsza z głodu. Tylko
w żadnym razie nie wolno mi zepsuć wszystkiego przez
nadmierny pośpiech. To najgorsze, co mogłabym zrobić,
zresztą wyraźnie było to widać w ostatniej grocie. Muszę
dać sobie tyle czasu, ile go potrzeba. No właśnie, czas...
Jak długo już jestem tu, we wnętrzu góry? Tu przecież nie
istnieje czas, nie ma słońca ani śladu pulsującego ziems-
kiego życia... Przeszła przez bramę. Ogarnęła ją wielka
cisza. To była jakaś nowa odmiana ciszy. Nie ta dzwoniąca
cisza wieczności jak wtedy, przy spotkaniu z Shamą, gdy
czas się zatrzymał. Nie szumiąca cisza w wirującym
bezbrzeżnym morzu mgły, gdy kobiecy głos śpiewał
dziwną pieśń. Tutaj panowała cisza absolutna, przy-
gniatająca, gęsta, działająca na nerwy. Nie było słychać
nawet najmniejszego dźwięku. Shira przypomniała sobie,
że zdarzało jej się czasami przeżywać ciszę tak intensywną,
że aż słyszalną. Ale teraz to nie było tak. Ta cisza była
ciężka, martwa.
  Zobaczyła drogę, wąski pomost wznoszący się ku
górze na zawrotne wysokości ponad pustką, a daleko,
daleko stąd droga opadała znowu zakolami nad taką samą
pustą przestrzenią.
  Shira doznała nagle uczucia, że jej wędrówka jest w jakiś
niezwykły sposób skierowana ku wnętrzu. Zapytała o to.
  - To prawda, Shiro - odpowiedział głos. - To
najtrudniejsza podróż, jaką człowiek może przedsięwziąć,
wędrówka coraz dalej i dalej w głąb własnej duszy.
Niewiele ludzi jest w stanie oglądać siebie samych w ten
sposób. Dlatego bylaś do tego przygotowywana od
samego urodzenia, Shiro. Żeby wędrówka była łatwiejsza.
I przodkowie twego przyjaciela Daniela także wiele
zrobili, byś nie musiała płacić zbyt wysokIej ceny za
niewiedzę. Od dawna poznawałaś świat, który nie jest
przeznaczony dla ludzi.
  - Żeby wędrówka była łatwiejsza? - roześmiała się
gorzko, rozcierając poobijane łokcie. - No, można to i tak
nazwać.
  Przemilczala natomiast, że już się wcale nie przejmuje
przekleństwem, że nie obchodzi ją, czy Taran-gaiczycy
i Ludzie Lodu zostaną od niego uwolnieni. Teraz to nie
wydawało się ważne.
  - Ale gdzie ja jestem? - zapytała z głową uniesioną
w górę.
  - Ta droga nazywana jest mostem zła. Jest bardzo
długa, bo musi się na niej zmieścić całe twoje przeszłe
życie. Znajdują się tu wszystkie te cechy, które należą do
zła, takie jak gniew, złośliwość, zawiść, żądza zemsty i tak
dalej. Na tym moście spotkasz wszystkich, których
kiedykolwiek zraniłaś. I możesz być pewna, że oni nie
ułatwią ci drogi.
  - Co może się stać? - zapytała Shira spłoszona.
  - Most, jak widzisz, jest bardzo wąski. Im mniej
grzechów masz na sumieniu, tym będzie szerszy. Ale
zawsze wtedy gdy w twojej duszy rozżarzy się zło, most
będzie się zwężał. Przy prawdziwych przestępstwach
może się załamać, ukaże się wtedy przepaść, której sama
nie pokonasz. To wszystko odnosi się do twoich myśli.
Kiedy jednak spotkasz na moście kogoś, komu otwarcie
i świadomie wyrządziłaś krzywdę, wtedy strzeż się!
  Głos umilkł. Shira przełknęła ślinę, odetchnęła głębo-
ko, bardzo głęboko, i powoli zaczęła wchodzić na biały
łuk mostu.
  Właściwie nie był to most w zwyczajnym pojęciu.
Raczej droga, wąska dróżka w przezroczystym powietrzu.
  Na początku droga była dość szeroka, Shira szła więc
szybko. Miękkie buty zdarte już były na strzępy i raczej
przeszkadzały, zdjęła je zatem i wyrzuciła. Wirując opada-
ły w bezkresną pustkę pod mostem.
  Zaskakująco łatwo posuwała się naprzód. Oczywiście,
to tu, to tam most się zwężał, raz nawet musiała przez jakiś
czas balansować na wąskiej krawędzi, ale nie były to
poważne trudności. Chętnie zapytałaby głosu, jakie to złe
myśli sprawiły, że most tak się zwęził, ale uznała, że lepiej
dać temu spokój. Nie ma powodu, by grzebać się
w przeszłości, i żadnej też z tego nie byłoby korzyści.
Wystarczy udręk, które same się nasuwają.
  Osiągnęła największe wzniesienie drogi, która teraz
opadała w dół, gdzie Shira zobaczyła światełko pochodni.
Podniesiona na duchu ruszyła szybciej przed siebie, gdy
nagle musiała się zatrzymać.
  Przed nią wyrastała przeszkoda.
  Tak blisko końca. Przeszkoda musiała się wyłonić
dopiero co... No, tak, oczywiście!
  Most miał teraz szerokość liny, a przejście zastawiał
jakiś mężczyzna. Milo!
  - Nie chciałaś mnie zabrać na Górę Czterech Wiatrów!
- wykrzyknął z nienawistnym grymasem. - Myślisz, że to
było miłe, co?
  Pojmowała, że zraniła go boleśnie.
  - Przepraszam cię, naprawdę mi przykro - powiedziała
z żalem. - Byłam taka przerażona, wszystko to mnie
przygniatało. Przepuścisz mnie? Bardzo cię proszę!
  - Nie mogę, choćbym chciał. Stoję tu jak przyrośnięty,
nie jestem w stanie ruszyć się z miejsca. Bez trudu
mógłbym zepchnąć cię w dół, ale...
  - Jej przestępstwo wobec ciebie powinno zostać
wybaczone! - zawołał głos. - Ty sam też nie byłeś dla niej
specjalnie miły. Przejdź obok niego, Shiro, jeśli możesz!
  Sztywna ze strachu balansowała na wąskim odcinku
mostu. Nigdy w życiu nie zdoła przejść obok Milo! Stali
teraz bardzo blisko siebie, on z rękami na plecach, żeby
przypadkiem nie dać jej jakiegoś oparcia.
  Czy mogłaby się go złapać? Przytrzymać mocno?
Spróbowała. Natychmiast poczuła, że przenika ją tysiące
drobniutkich, ostrych igieł, zachwiała się i o mało nie
spadła w przepaść.
  To ją zezłościło. Przykucnęła, obiema rękami chwyciła
cienki sznur, jakim teraz była droga, i opadła w pustą
przestrzeń. Po czym, przekładając ręce, wyminęła stopy
Milo, podciągnęła się znowu w górę i stanęła na nieco
szerszej i pewniejszej podstawie. Milo powoli przemienił
się w smugę dymu, a po chwili zniknął.
  Teraz nie było już przeszkód, Shira pobiegła do
chybotliwego płomienia pochodni i wkrótce zatrzymała
się przed wąskimi i niskimi drzwiami, ale nie tak niskimi,
by pochylona nie mogła przez nie przejść. Rozległ się
dźwięk kolejnego uderzenia w bęben.
  Nie zatrzymując się Shira szła do następnej sali.
  Była ona niewielka. Dużo mniejsza niż poprzednie, ale
z tego powodu wcale nie sympatyczniejsza.
  Shirę oświetliło ostre światło. Wypływało z podłogi
ułożonej z rozpalonych, bardzo ostrych kawałków kości.
Zostały umieszczone tak przemyślnie, że przy każdym
kroku, nawet najbardziej ostrożnym, w stopę wbijały się
dwa, najwyżej trzy szpikulce, co było dużo bardziej
dokuczliwe, niż gdyby ostrza znajdowały się bliżej siebie.
  Intensywne, rozpalone do białości światło towarzyszy-
ło nieznośnie silnym dźwiękom; czemuś, co przypominało
przenikliwy głos szarpanych grubych strun, przejmujący,
piskliwy głos fletów, jazgotliwe bębenki i ogólny łoskot,
który trudno z czymkolwiek porównać.
  - Co to znaczy? - zawołała udręczona.
  - Poradziłaś sobie bez trudu z poprzednim zadaniem,
Shiro z Nor. Zobaczymy, czy równie łatwo dasz sobie
radę teraz. To jest rozpalona do białości sala przestępstw.
Tutaj są karane wszelkie przestępstwa, a także kłamstwa
i dawanie fałszywego świadectwa.
  Pociemniało jej w oczach. Tego nikt nie wytrzyma,
pomyślała. Trzeba stąd uciekać, dopóki zmysły się nie
pomieszają. Och, co będzie z moimi stopami? Bez butów?
  Sądziła, że płomienia pochodni nie zdoła tu zobaczyć,
ale mimo wszystko, poprzez cały ten żar, na przeciwległej
ścianie jarzył się czerwony blask. Skierowała się w tamtą
stronę i szła szybkim, długim krokiem. To dziwne, ale się
nie poparzyła, a kościane wióry pochylały się pod jej
stopami tak, by jej nie ranić. Po kilku sekundach znalazła
się przed kolejnym wejściem, gdzie musiała oprzeć się
rękami o podłogę i przeczołgać, tak niskie były drzwi.

  - Wielkie nieba! - zawołał Sarmik. - Tym razem to
poszło, trzeba przyznać! Zdawało mi się, że poprzednie
przejście było krótkie, ale to bije chyba wszelkie rekordy.
  Irovar także odetchnął z ulgą.
  - Jak to dobrze dla Shiry - szepnął wzruszony.
  - Teraz już naprawdę niewiele jej zostało.
  - Dla Mara też dobrze - powiedział Daniel. - Trudno
zrozumieć, jak on to wytrzymuje. Stoi tak już ponad dobę.
Nadchodzi kolejny wieczór.
  Umilkli znowu, próbując ułożyć się wygodniej na
nierównych, zimnych skałach.
  Wszyscy myśleli o tym samym: byli tu całą grupą,
stosunkowo bezpieczni, w dość wygodnych warunkach.
Shira natomiast musiała iść sama, pokonywać nieznane
niebezpieczeństwa i lęk. Shira nie miała nikogo!

  Ogłuszona potworną kakofonią wczołgała się do
środka. Dwie poprzednie sale pokonała z taką łatwością,
że teraz lękała się najgorszego.
  Wciąż była oślepiona, nic nie słyszała i nie bardzo
zdawała sobie sprawę, gdzie się znajduje. Dlatego za-
trzymała się, oparła plecami o ścianę i czekała, aż wróci jej
znowu wzrok i słuch. Jedyne, co tu odczuwała, to
wilgotne, parujące gorąco. Po chwili zaczął do niej
docierać szelest spadających kropel, miarowy, spokojny.
Potem dosłyszała jakieś słabe mruczenie, jakby szepczące,
stłumione głosy w powolnej, przyciszonej rozmowie.
Otworzyła oczy.
  Ukazał jej się dziwny, wilgotny krajobraz w błękitnej
i złotozielonej tonacji. Dostrzegała coś przypominającego
drzewa, blade, jakby wyrosłe bez słońca pnie ze zwisający-
mi wężowatymi konarami, kiwającymi się wolno tam
i z powxotem, jakby czegoś szukały. Z ziemi w kłębach
i spiralach unosiła się para, wydobywała się także z koron
drzew, pokrywających cały sufit swymi białymi, zwisają-
cymi gałęziami i podobnymi do dłoni liśćmi, z których
przez cały czas powoli skapywały krople.
  - Jestem gotowa! - zawołała Shira, zachęcona swymi
ostatnimi zwycięstwami. - Czego się tutaj ode mnie
oczekuje?
  - Oto las zawiści i pożądania - odparł głos. - Należy do
tego także zazdrość, ale jeśli o ciebie chodzi, możemy to
pominąć. Będzie ci zatem nieco łatwiej niż innym. Jedyne,
co masz zrobić, to iść za światłem pochodni. Ruszaj!
  Shira z wahaniem poszła po wilgotnej ziemi. Roz-
kołysane gałęzie jakby się ocknęły, sprawiały teraz wraże-
nie trąb śledzących wszystko, co się rusza w ich lesie.
Wąchały, wietrzyły i tropiły niczym niewidome istoty
w poszukiwaniu zdobyczy.
  Nietrudno było dostrzegać światło pochodni. Ze
względu na gorąco i parę migotało na tle lasu jak mała
latarenka we mgle. Chodź! zdawało się wołać. Chodź, to
nie jest niebezpieczne!
  Ziemia uginała się pod jej stopami. Przy każdym kroku
nogi zapadały się głęboko. Głosy szeptały i mruczały
podniecone, ale wciąż cicho, ciągle opanowane. Gałęzie
kołysały się, a w dół się zsuwały liście niezym szukające po
omacku dłonie. To chyba naprawdę były dłonie z roz-
czapierzonymi długimi palcami, poruszającymi się gorą-
czkowo w powietrzu, by schwytać intruza.
  Shira drgnęła i zatrzymała się. Oblała ją fala zimnego
potu.
  W głębi lasu przy drzewie, opasany tymi dziwnymi
gałęziami podobnymi do ramion, wisiał szkielet. Musiał
tam wisieć od niepamiętnych czasów, taki był biały i jakby
wypolerowany do połysku. Biedny człowiek, pomyślała
Shira. Zastanawiała się, czy i on, podobnie jak ona, został
zmuszony do tej wędrówki, czy też poszedł z własnej woli.
Domyślała się, że w tamtych czasach źródła życia były
bardziej znane i że być może wielu próbowało je odnaleźć.
Ona sanza jest tylko późną wysłanniczką, ostatnią de-
speracką próbą bogów, by uratować nieszczęsny lud
Taran-gai (i samych siebie). Ale poza tym nikt już
o źródłach życia nie pamiętał.
  Zawiść, pożądanie... Jak z tego punktu widzenia
rysuje się jej przeszłość? Shita zastanawiała się, wciąż
idąc przed siebie pod tymi obrzydliwymi mackami,
które się za nią wyciągały. Zaraz jednak musiała prze-
rwać rozmyślania, bo jakaś podstępna gałąź chwyciła ją
i mocno trzymała.
  Walczyła, żeby się uwolnić, ale gałąź nie ustępowała.
A od najbliższych drzew wyciągały się wolno długie
macki i zbliżały się do niej.
  - Ratunku! - wrzasnęła Shira jak oszalała.
  - Kto ma cię ratować? - zapytał głos ironicznie. - Sama
musisz sobie z tym poradzić. Teraz zobaczymy, jak to było
podczas zawodów w Nor. Ile razy pragnęłaś ponad
wszystko nagrody i jak bardzo zazdrościłaś tym, którzy
zwyciężyli.
  - Zwracacie uwagę na takie głupstwa? - wybuchnęła
Shira ze złośeią. - Naprawdę nie macie przeciwko mnie
nic poważnego i musicie czepiać się byle czego? Mój
dobry dziadek chciał, żebym uczestniczyła w zawodach
i zdobywała sprawność, która pozwoli mi wypełnić
zadanie, jakie postawiły przede mną duchy. I nie mogę
sobie przypomnieć, bym szczególnie gorąco pragnęła
nagrody albo zazdrościła tym, którzy zwyciężyli.
  - Oj, oj - odezwał się głos. - Nie trać panowania nad
sobą, to może cię drogo kosztować! I nie martw się,
przygotowaliśmy dla ciebie gorsze rzeczy. A teraz idź
wolno!
  Ręce puściły. Shira otrząsnęła się.
  - Przepraszam! - powiedziała pokornie. - Przykro mi
z powodu tego wybuchu.
  - Byłaś przestraszona - odparł głos pojednawczo.
  Zalękniona szła dalej przez ten chory, złotozielony las.
Jej nerwy zostały poważnie nadszarpnięte, teraz pod-
skakiwała na dźwięk najlżejszego szelestu. Chciała iść
szybciej, ale nie mogła, bo grunt był taki podmokły, że
musiała przy każdym kroku bardzo wysoko podnosić nogi.
  Wtedy to mamrotanie wokół niej przeszło w jakieś
szumiące crescendo. Nagle spostrzegła, że znajduje się
w zamknięciu, otoczona murem z gałęzi, rąk i drzew. Nie!
myślała w panice. Nie, nie chcę już więcej!
  Mdliło ją ze strachu. Nie mogąc nic uczynić, musiała
patrzeć, jak te obrzydliwe ręce zbliżają się do niej coraz
bardziej, jak ohydne ramiona ją opasują, oplątują niby
sieć. Stopy Shiry utraciły kontakt z ziemią i poczuła, że jest
unoszona w górę, ku koronom drzew.
  - Powiedziałem ci, Shiro z Nor. Czekają cię gorsze
rzeczy. Oto kara za zawiść, jaką odczuwałaś wobec
wszystkich normalnych ludzi. To kara za twoją tęsknotę,
by być taka jak oni, by uniknąć swego powołania.
  Shira nie była w stanie mówić głośno, ale zdołała
wyszeptać z goryczą:
  - Och, jacy wy jesteście niekonsekwentni, moi prze-
śladowcy! Przecież dopiero co zostałam ukarana za dumę,
jaką czułam z tego powodu, że zostałam wybrana, a teraz
mam być ukarana za to, że chciałam być normalna.
  - Nic nie stoi na przeszkodzie, byś żywiła oba te
uczucia jednocześnie.
  Chciała zaprotestować, ale głos odmówił jej posłuszeń-
stwa. Ku swemu przerażeniu zobaczyła, że opuszcza się ku
niej jakaś gałąź. Nie było na niej żadnych przypominają-
cyeh dłonie liści, tylko jeden bardzo długi cierń.
  Cierń próbował ją ukłuć, a ona zdążyła odchylić się
tylko na tyle, na ile pozwalała krępująca ją ciasna
plątanina. Kolec starał się trafić ją w serce, boleśnie dźgał
w żebra. Jęcząc z bólu straciła świadomość i opadła na
wijące się, dławiące ją macki.


  - No tak - rzekł Sarmik podejrzanie spokojnym
tonem. - Pochodnia znowu gaśnie.
  - Wiedziałem, że to zbyt piękne, żeby mogło być
pcawdziwe - westchnął Irovar zgnębiony. - Och, co
sobić? Jak pomóc ukochanej wnuczce?
  Wszysey już się pobudzili. Dawno minęła północ. Mar
czuwał już drugą dobę. Vassar podszedł do niego.
  - Podnieś pochodnię wyżej, Mar! - poprosił prze-
straszony. - Shira znalazła się w śmiertelnym niebez-
pieczeństwie.
  - Pokój jej pamięci - odparł Mar lekceważąco i nic nie
wskazywało na to, że zamierza posłuchać.
  - Podnieś pochodnię, ty skośnooki demonie! - wrzasnął
Irovar z wściekłością. - Przecież tylko ty możesz jej pomóc.
  Mar posłał mu nienawistne, złe spojrzenie.
  - Nie jestem jej niańką!
  Daniel podszedł do niego.
  - Chcesz się zemścić na Tan-ghilu, czy nie chcesz?
- zapytał groźnie.
  - Nie chcę!
  Lęk o Shirę dał im siły, by rozmawiać z Marem,
a Danieł nie ważył słów, które wypowiadał:
  - Myślisz, że on ci dał takie szczęśliwe życie? Pamiętasz,
co się działo, kiedy byłeś dzieckiem? Mogę sobie wyob-
razić, że włóczyłeś się sam, bo inne dzieci nie chciały się
z tobą bawić. A stare baby spluwały na twój widok. O,
ciebie zapewne to życie uczyniło odpornym, ale czy
chciałbyś, żeby w Taran-gai nadal rodziły się takie dzieci?
Chcesz patrzeć, jak siedzą zranione i smutne i tylko
z daleka patrzą, jak inne dzieci się bawią? Shira jest jedyną
istotą na ziemi, która może uwolnić twój i mój ród od tego
przekleństwa, które tak wielu kobietom odebrało życie
i które z ich dzieci czyniło diabły w ludzkiej skórze. Jest
w twojej mocy jej w tym przeszkodzić, możesz opuścić
pochodnię i pomóc nieśmiertelnemu Tan-ghilowi, spra-
wić, że nadal będzie niszczył nasze rody. No, co wybie-
rasz?
  Daniel czuł, że kręci mu się w głowie. Z trudem znosił
rozpalone pragnieniem mordu spojrzenie Mara i jego
wściekły, ostrzegawczy syk.
  Sarmik patrzył na nich bez słowa, a Vassar otworzył
usta ze zdumienia. Nigdy nikt nie odważył się w ten
sposób mówić do Mara! Irovar wstrzymał dech. Jeśli teraz
Daniel rozdrażni Mara, dla Shiry nie będzie ratunku.
  - Pochodnia! - jęczał Irovar. - Pochodnia... Ona
gaśnie!
  - Shira - szeptał Vassar. Po chwili chłopiec z Taran-gai
wybuchnął płaczem.
  Sarmik ukrył twarz w dłoniach.
  Wolno, z najgłębszą niechęcią, Mar podniósł pochod-
nię.


  Shira ocknęła się na bagnistej ziemi. Gałęzie ją puściły,
w lesie panował spokój. Uniosła się, podpierając łokciami,
i stwierdziła, że miękki mech jest czerwony od jej krwi.
Szlochała zdjęta strachem. Z trudem usiadła i zaczęła rwać
koszulę na kawałki. Ale otoczenie, w którym się znalazła,
przerażało ją, wstała więc i wciąż drąc koszulę, ruszyła
w stronę bladego płomyka pochodni.
  Szlochała i pociągała nosem, półprzytomna ze strachu
i osamotnienia. Rana krwawiła mocno; przerażona do
ostatnich granic patrzyła, jak plama krwi się rozlewa. Łzy
oślepiały ją, płakała głośno, nie mogąc się powstrzymać.
Nie wiedziała, co ją uratowało, ale zdążała tam, gdzie
widniał płomyk pochodni, jej jedyna pociecha i nadzieja.
  Przejście okazało się zbyt wąskie, by mogła się w nim
zatrzymać i opatrzyć ranę. Musiała albo zostać tam, gdzie
była, albo przejść na drugą stronę. Mając na myśli stare
powiedzenie: "Wiesz, co tracisz, nie wiesz, co zyskasz",
postanowiła zostać.
  Las pogrążony był w ciszy. Szemrzące głosy umilkły,
z drzew też już nie kapało. W tej sali próba się skończyła.
  Opatrywanie własnych ran nie należy do najłatwiej-
szych czynności, ale Shira zdołała sporządzić prowizory-
czne bandaże z podartej koszuli. Potem otarła łzy,
odetchnęła głęboko i zdecydowanie przeczołgała się przez
kolejny otwór.
  Mężczyźni w zewnętrznej grocie ocierali pot spływają-
cy im po twarzach, gdy słuchali kolejnego bicia w bęben.
Daniel szepnął: "Dzięki ci, Mar" i w odpowiedzi usłyszał
wściekłe przekleństwo.
  Shira rozglądała się w nowym otoczeniu. Było tu dość
ciemno, panował jakiś pełen cieni mrok, ale zdołała sobie
uświadomić, że to jezioro, rozległe, ginące w oddali.
Woda w nim nie była czysta, miała kolor tak ciemnej
purpury, że sprawiała wrażenie czarnej.
  - O, pływać przecież umiem - westchnęła Shira z ulgą.
  Była tak zmęczona, że nie reagowała już odpowiednio.
Zdawała sobie sprawę, że obojętnieje na wszystko, ale nie
była w stanie się skoncentrować.
  - Shiro z Nor! - zawołał głos.
  - Słucham cię - mruknęła Shira zmęczona.
  - Stanęłaś oto nad morzem mórz. Tutaj spotkasz swoje
negatywne uczucia, takie jak gniew, niechęć, obrzydzenie
i wszelkiego rodzaju awersje.
  - Ech! - odparła Shira lekceważąco. - To mieliśmy już
na moście zła. Zaczynacie teraz powtarzać własne pomys-
ły?
  - Nie - odparł głos pełen łagodnej wyrozumiałości.
- Złość, gniew, niecierpliwość i pragnienie zemsty to
uczucia, które można w sobie stłumić. Awersje takie jak
nienawiść czy obrzydzenie to uczucia fundamentalne. Ty
nad nimi nie panujesz, one przychodzą same z siebie.
  - A mimo to mam być za nie ukarana? - zapytała
cierpko.
  Głos wahał się przez chwilę, a potem powrócił,
znacznie bardziej surowy.
  - Co się stało z twoją pokorą, Shiro? Nie sądzisz chyba,
że będziesz mogła iść sobie wolna tylko dlatego, że
szczęśliwie przeszłaś przez salę pychy?
  Ukryła twarz w dłoniach.
  - Jestem zmęczona. I taka głodna!
  - Tak, oczywiście! Usiądź, nie musimy cię dręczyć
bardziej niż to konieczne. Jedzenia nie dostaniesz, bo to
by oznaczało ułatwianie ci wędrówki, zresztą mogłabyś
pomyśleć, że zastawiamy na ciebie pułapkę. Nie damy ci
też wody. Ale niewielką pomoc otrzymasz. Zamknij oczy
i nie otwieraj ich, dopóki ci nie powiem.
  Posłuchała. Tuż przy wejściu znajdował się wąski pas
brzegu, tam właśnie usiadła i mocno zamknęła oczy.
Słyszała obok siebie kroki, lecz opanowała ciekawość.
W końcu głos zawołał:
  - Możesz otworzyć oczy.
  Oczywiście doznała rozczarowania, widząc przy sobie
jedynie kawałek lodu z górskiej ściany, ale chyba nie
mogła żądać więcej, wykrzyknęła więc jakieś słowa
podziękowania i zaczęła ssać lód. A gdy ostatnie okruchy
rozpłynęły się jej na języku, rzeczywiście poczuła się
orzeźwiona, gotowa wyjść naprzeciw nowym trudnoś-
ciom.
  - Idź dalej, Shiro! Popatrz, płomień pochodni znowu
się pali.
  - Wygląda na to, że jest bardzo daleko stąd - odparła
trochę przygnębiona.
  - Chyba nie dla ciebie? Ale teraz spotkasz wszystkich
ludzi, do których żywisz negatywne uczucia. Będą próbo-
wali ściągnąć cię w przepaść, a stamtąd nie ma wyjścia.
  - Nie mogę sobie przypomnieć, bym kogoś nienawi-
dziła.
  - Nie bądź zbyt pewna! Pamiętaj: Ujawnią się tu także
łagodniejsze formy niechęci. Ale Milo już nie spotkasz,
z nim już się rozliczyłaś.
  - A, tak. Na moście, gdzie spotkałam wszystkich,
których zraniłam. - Po czym dodała w zamyśleniu: - Nigdy
bym nie sądziła, że to może symbolizować nienawiść. To
wygląda bardziej na... jak to się nazywa? Pożądanie? To
znaczy dlatego, że jest ciemnoczerwone. Szkoda, że to nie
jest morze pożądania. Bo wtedy przebyłabym je całkiem
swobodnie. Mogłabym wrzasnąć: Hurra!
  Wyczuła, że właściciel głosu się uśmiecha.
  - Pożądanie samo w sobie nie jest złym uczuciem. Staje
się nim dopiero wtedy, kiedy przyczynia innym szkód, tak
jak przy małżeńskiej zdradzie czy w podobnych sytua-
cjach, ale wtedy jest przestępstwem, katanym w sali
przestępstw, przez którą przeszłaś już z łatwością.
  - Rozumiem. - Poprawiła bandaże, zmartwiona, że
straciła tak wiele krwi, i ostrożnie weszła do ciemnej
wody. Woda była jakaś gęsta, trudno było się w niej
poruszać. Shira zanurzyła się i zaczęła płynąć.
  Morze nie było ani ciepłe, ani zimne, po prostu
nieprzyjemne. Pływało się w nim jak w gęstej mlecznej
zupie, ale ani jedna kropla nie przywarła do ubrania Shiry.
To nie była woda, ale i nie krew, jak początkowo myślała.
Nie wiedziała, co to jest.
  Pokonywała głębinę stosunkowo łatwo, ale gdy znala-
zła się już mniej więcej w pół drogi, zobaczyła, że suną ku
niej dwie głowy. Dwoje ludzi płynęło zdecydowanie,
szybkimi, silnymi ruchami zbliżali się do jej toru.
  Rozpoznawała ich. Była to para, ludzie, których nie
mogła znieść, ponieważ źle traktowali swoje zwierzęta.
Naskarżyła na nich i sprawę rozpatrywała rada w Nor.
Zmuszono ich do zmiany postępowania, ale oni potem
mścili się na niej przy każdej okazji.
  - To nie jest sprawiedliwe! - zawołała ku sklepieniu
groty. - Czy nikt nie może stanąć po stronie zwierząt?
  Kiedy próbowała wyminąć parę, owa dziwna "woda"
zgęstniała niczym kasza i Shira nie mogła się ruszyć
z miejsca.
  Ludzie znaleźli się ponad nią. Bez żadnych ceregieli
próbowali wepchnąć ją w głębinę, ale ona uskoczyła
w bok. Milcząca walka z tymi płodami wyobraźni trwała
przez chwilę, lecz Shira wciąż zbliżała się do swego celu,
do pochodni, i tamci wkrótce dali za wygraną. Było tak,
jak się domyślała: wystąpienie w obronie zwierząt stano-
wiło okoliczność łagodzącą. Tamci zniknęli w mroku.
  Z ulgą płynęła dalej. Teraz już naprawdę nie było
więcej ludzi, których by nie lubiła...
  Gdy otworzyła usta w ostatniej desperackiej próbie
zlapania świeżego powietrza, para silnych ramion oplotła
ją w talii i nieubłaganie wciągnęła pod powierzchnię.

  - Spójrzcie! - wrzasnął Vassar. - Pochodnia znowu
gaśnie!
  - Mar! Mar! - krzyczał Sarmik. - Czy ty nie słyszysz?
Podnieś pochodnię!
  Przerażeni patrzyli na Mara. Ten stał zupełnie nieru-
chomo jak kamienny posąg, nie mogli nawet dostrzec, czy
oddycha.
  - On jest w transie! - krzyknął zaskoczony Irovar.
- Patrzcie, wygląda jak nieprzytomny!
  - Tak, ale ja widzę coś innego - powiedział Daniel.
- Spójrzcie na ten uśmiech!
  Wszyscy zwrócili się w stronę Mara i zadrżeli. Twarz
trzymającego pochodnię jaśniała jakąś złą radością.
  - Teraz z Shirą jest źle - powiedział Vassar cicho. - On
jest tam z nią!






        ROZDZIAŁ IX


  Bezlitosny uścisk trzymał Shirę pod wodą. Walczyła
zaciekle, starając się możliwie najdłużej zatrzymać powiet-
rze w płucach. Nieoczekiwany chłód w tym niesamowi-
tym morzu już dawno pozwolił jej zrozumieć, kim jest ów
brutalny przeciwnik. To nie mógł być nikt inny jak tylko
Mar i tak też, niestety, było. Oczywiście Shira nie mogła
żywić tak gwałtownych uczuć do drugiego człowieka jak
nienawiść czy miłość, lecz z Marem to zupełnie inna
sprawa. Zapomniała o Marze. On był jej równym, czy,
ściślej biorąc, on stał na przewciwległym biegunie, więc
mogła go nie cierpieć, ile tylko chciała.
  I czyniła to z gwałtownością, która ją samą zastanawia-
ła...
  Zapas powietrza w płucach się kończył, Shira była
bliska omdlenia. Podejmowała rozpaczliwe próby uwol-
nienia się z ramion bolesnym uściskiem oplatających jej
ciało, usiłowała odepchnąć od siebie głowę z całych sił
naciskającą na jej barki, wszystko na próżno!
  I wtedy nieoczekiwanie nadszedł ratunek. Pod stopami
poczuła piaszczystą mieliznę, która wypchnęła ją z wody,
tak że głowa dziewczyny znalazła się ponad powierzchnią.
Wciągała powietrze głębokimi, bolesnymi haustami.
  Mar ją puścił. W jego wzroku płonęła nieugaszona
nienawiść.
  - Otrzymujesz pomoc po drodze! - krzyknął wściekle,
chwytając ją ponownie, tym razem za ramiona, i wbijając
palce w jej barki. - Tych czworo prowadzi nieczystą grę!
  - Nie, oni grają czysto - wysyczała. Uświadomiła
sobie, że rana znowu się otworzyła, a ona nic nie może na
to poradzić. - To nie była ich zasługa, to moja wdzięcz-
ność dla ciebie za to, że trzymałeś pochodnię w czasie tej
trudnej wędrówki.
  Oczy mu się zwęziły. Twarz wyrażała gorycz i bezrad-
ność. Wydawało się, że zamierza znowu przyciągnąć ją do
siebie, lecz niechęć Shiry do niego zmalała, gdy tylko
przypomniała sobie, że to on trzyma przed nią pochodnię.
I to wtedy nadszedł ratunek. Mar zniknął pod powierzch-
nią i odpłynął. Drżąc na całym ciele Shira skierowała się
w stronę światła i wkrótce wyszła na brzeg.

  Trzymający pochodnię znowu się poruszył. Płomień
z głuchym trzaskiem wystrzelił ku sklepieniu groty
i oświetlił zmęczone twarze ludzi. Daniel badawczo
przyglądał się Marowi i znowu napotkał jego wzrok.
Próbował wyczytać z twarzy demona, co się stało, ale
stwierdził jedynie, że oczy tamtego są głęboko zapadnięte,
że pociemniały ze zmęczenia oraz że zmarszczki wokół ust
wyrażają niezłomną samodyscyplinę. Ile to kosztowało
Mara, tak stać bez odpoczynku, bez jedzenia, teraz już
dcugą dobę, Daniel mógł się jedynie domyślać. Sam
Daniel i jego towarzysze spali trochę od czasu do czasu.
Do jedzenia też nic nie mieli, ale na razie jakoś dawali
sobie radę bez niego. Żuli przecież korzenie.
  Te przeklęte korzenie, myślał Daniel. Znajdował się
pod wpływem narkotycznego odurzenia, czy przeżywał to
wszystko w rzeczywistości? Nawet nie próbował na to
odpowiadać, był zbyt otępiały, zbyt zmęczony i oszoło-
miony.
  Wyszedł raz z groty, ale krajobraz na zewnątrz był
upiorny, mało zachęcający do kolejnych wycieczek.
  Dygocząc otulił się szczelniej ciepłą kurtką i usiadł
wygodniej.
  Sarmik usiadł obok.
  - Tyle czasu to zabiera! Tyle czasu! Biedna dziewczyna!

  Po chwili odpoczynku na brzegu Shira gotowa była
cuszyć daIej. Wciąż jeszcze drżała po zetknięciu się
z chłodem bijącym od Mara, ciałem wstrząsały dreszcze,
a ona uświadomiła sobie, że dotychczas nic nie wzburzyło
jej tak bardzo jak to ostatnie spotkanie.
  Przejście okazało się tak niskie, że nie będzie chyba
mogła przeczołgać się przez nie na czworakach. Zawsze
oddychała z ulgą, gdy mogła wstać. Niezbyt to logiczne,
bo właśnie tylko w przejściach mogła czuć się całkowicie
bezpieczna.
  Ciekawe, czy oni słyszeli dźwięki bębnów? zastanawia-
ła się. O, słyszeli na pewno. Ale czy liczą uderzenia? Ona
już dawno straciła rachubę.
  Zaskoczona tym, że znalazła się w małym, wąskim, ale
wysokim szybie, przystanęła. Przystanęła...? Po prostu nie
była w stanie zrobić ani kroku więcej. Pokój, czy jak to
nazwać, miał zaledwie kilka łokci długości i tyleż szeroko-
ści.
  - Czy mam się wspinać? - zawołała.
  - Nie, stój tam, gdzie jesteś! - odparł głos. - W od-
powiednim czasie przejście się otwotzy. Jeśli wciąż jeszcze
jesteś w stanie iść dalej, rzecz jasna.
  - Więc mogłabym umrzeć w tym zamknięciu? - zapytała.
  - Czy byś mogła? Naprawdę nie zauważyłaś nic w kącie
za sobą?
  Coś rzeczywiście widziała wchodząc...
  - Och! - jęknęła.
  W kącie leżała kupka ludzkich kości.
  - Na czym polegało jego przestępstwo? - zapytała.
  - To była obojętność. Obojętność wobec wszystkiego
z wyjątkiem spraw, które dotyczyły jego samego. To jest
izba nudy i obojętności.
  - Nie, to nie jest sprawiedliwe - rzekła Shira gwałtow-
nie. - Jak ja, waszym zdaniem, sobie tu poradzę?
  - Nie pnypadkiem ta próba została umieszczona
wśród ostatnich - odparł głos łagodnie. - Rozumiem, co
masz na myśli. Dobroć nie jest zbyt podniecająca, wobec
tego komuś, kto bardzo się stara być niezwykłym, łatwo
przekroczyć próg nudy.
  - Owszem, a poza tym odebraliście mi zdolność do
głębszych uczuć wobec ludzi. A od tego batdzo blisko do
obojętności, prawda? Nie mówiąc już o tej presji, pod jaką
ciągle żyłam, o tym nieustannym zastanawianiu się, co
robię, jak się zachowuję. W takiej sytuacji człowiek musi
być zajęty sobą, czy tego chce, czy nie.
  - Takie ryzyko rzeczywiście istnieje. Pytanie polega
jednak na tym, czy inni uważali cię za nudną, czy za żywą
i interesującą. Ponieważ nuda i obojętność, cechy równo-
znaczne z egoizmem, należą do najgorszych cech człowie-
ka, znajdują się one na samym końcu twojej wędrówki
w głąb własnej duszy. Ale ty sama jesteś trochę nie-
sprawiedliwa. To prawda, że odebraliśmy ci zdolność
kochania i odczuwania nienawiści, ale współczucie mog-
łaś okazywać. Jeżeli myślałaś inaczej, to znaczy, że niczego
nie rozumiałaś i teraz masz niewielkie szanse dać sobie
radę. Ale okazywałaś chyba choć trochę zainteresowania
innym ludziom?
  - Mam nadzieję, że w istocie tak było - odparła
Shira załamana. - A zatem? Kiedy próba się rozpo-
cznie?
  - Już się rozpoczęła. Rozejrzyj się, a zobaczysz!
  Shira przyglądała się ołowianoszarym ścianom, ale
niczego nie znalazla. Nagle uniosła wzrok i krzyknęła.
Sufit obniżał się i Shira ze skurczem w sercu odczuła, że
coraz ciężej jej się oddycha.
  Śmierć przez uduszenie! pomyślała wstrząśnięta. Tak,
to o to chodzi. Udusić się z nudy i braku zainteresowań, to
dość popularne powiedzenie.
  Głos odezwał się znowu:
  - Przejście otworzy się po określonym czasie. Jeśli
wytrzymasz tak długo, będzie to znaczyć, że sprostałaś
próbie. Jeśli nie, to nuda i twój własny egoizm staną się
tak gęste, że cię zadławią.
  Shira przytomnie usiadła. Sama nie miała żadnego
wpływu na rozwój sytuacji, tutaj miał decydować sąd
innych o niej.
  Czas płynął. Powoli, powoli sufit się obniżał, powietrze
stawało się coraz cięższe, w końcu już nie można tego było
nazywać powietrzem, nie zostało w nim już ani odrobiny
tlenu. Shira oddychała przez nos i tak rzadko, jak to tylko
było możliwe; siedziała zupełnie bez ruchu, by nie
zużywać tlenu bez potrzeby.
  Czuła, że płuca za chwilę jej popękają, ogarnęło ją
dramatyczne pragnienie wciągnięcia w siebie całego po-
wietrza świata jednym potężnym haustem. Dzwoniło jej
w uszach, dudniło w skroniach, wzrok się mącił.
  Jak długo miało to trwać? Straciła na moment panowa-
nie nad sobą, zaczęła pięściami tłuc w ścianę, oczywiście
bez skutku. Tak nie można, trwoni tylko siły. Sufit opierał
się już prawie na jej głowie. Próbowała nie patrzeć na te
ludzkie kości obok, uparcie spoglądała w górę, teraz już
tak zmęczona, że zaczynała popadać w omdlenie.
  W głowie huczało i wirowało, myśli się rwały, zapom-
niała, że musi oszczędnie oddychać, łapczywie wciągnęła
całe powietrze, jakie jeszcze zostało w pomieszczeniu,
i skuliła się na podłodze, by uniknąć zderzenia z sufitem. I
wtedy w ścianie utworzył się z trzaskiem mały otwór.
Wpłynęło tamtędy świeże powietrze; na wpół omdlała,
ciężko dysząc, ledwo żywa Shira zaczęła się czołgać
w tamtym kierunku...
  Gdy tylko przeszła, otwór został zamknięty, a dźwięk
bębna rozpłynął się w powietrzu.
  Długo leżała bez ruchu. Nie zamierzała już iść dałej. Na
tym koniec! Dość!
  - Shiro z Nor! - zawołał głos.
  - Zamilcz! - odparła krótko.
  Na zewnątrz, poza przejściem, rozległ się śmiech.
  - Wyjdź! Słyszę, że zostało jeszcze w tobie życie.
  - Trochę jeszcze zostało. Idę już, idę - mamrotała ze
złością, czołgając się ku wyjściu.
  Panowały tam absolutne ciemności.
  - No? O co tym razem chodzi?
  - Shiro, wyszłaś już obronną ręką z ośmiu prób.
Zostały ci jeszcze dwie.
  - Dwie? Czyż nie miało być jedenastu sal?
  - Ostatnia nie jest już próbą. Tam nie będziesz już
miała żadnych kłopotów. Jeśli dojdziesz tak daleko. Bo te
dwie są najgorsze.
  - Wielkie dzięki! - powiedziała Shira. - A zatem
najbardziej smakowite kąski zachowaliście na koniec?
  - Nic dziwnego, że udało ci się przejść przez salę nudy
- roześmiał się głos. - Masz temperament, nie można
zaprzeczyć!
  - Dziękuję! Na czym mają polegać dwie ostatnie
próby?
  - Pierwsza dotyczy siły fizycznej, twojej wytrzymałości.
  Shira jęknęła.
  - I to teraz? Kiedy jestem kompletnie wyczerpana,
kiedy mam ranę, z której nieprzerwanie płynie krew,
i kiedy już właściwie zrezygnowałam z walki?
  - O to właśnie chodziło, żebyś była zmęczona. Śmier-
telnie zmęczona, byś nie wiedziała, co mówisz ani co
robisz. Bo, oczywiście, nie zdajesz sobie sprawy z tego, co
mówisz?
  - Muszę przyznać, że odzywałam się bezwstydnie,
bez szacunku. Zdrowy rozsądek zaczyna mnie opusz-
czać.
  Głos zamilkł.
  - Cóż - powiedział w końcu. - Niedobrze, bo ostatnia
próba dotyczy twoich sił duchowych, twego rozsądku.
  - Uff - westchnęła Shira z drżeniem. - Ale czy nie było
już takiej próby?
  - Masz na myśli siłę duchowego uporu? Nie, to nie to
samo. Tam, jak pamiętasz, byłaś wiedziona na pokuszenie,
i nie uległaś. Tym razem będzie dużo gorzej. Kiedyś
spotkałaś ludzi, których świadomie zraniłaś, prawda?
A teraz spotkasz ludzi, których zraniłaś nieświadomie. To
jest coś tak okropnego, że naprawdę może się od tego
rozum pomieszać.
  - Ale co człowiek może na to poradzić? - wykrzyknęła
wzburzona. - Zranić nieświadomie! Teraz posuwacie się
za daleko. Jeśli takie mają być kłody na drodze, to nikt
nigdy do źródła nie dojdzie!
  - Toteż będzie to ostatnia próba - oświadczył głos.
- Bo ona będzie najgorsza. Czy pamiętasz, co duchy
powiedziały kiedyś twojemu dziadkowi? Że ten, kto
dojdzie do źródła, pragnie śmierci? Zrozumiesz, co to
znaczy, kiedy już tam dojdziesz. Najpierw jednak musisz
przejść przez tę salę. Ja cię teraz opuszczę, bo i tak
będziesz tu miała towarzystwo. Pamiętaj: Tym razem
chodzi o twoją fizyczną siłę i wytrzymałość!
  Została sama. Sama w przytłaczającej ciemności.
  W oddali powolutku rozpalało się światełko pochodni.
Shira zrobiła krok w ciemność.
  Natychmiast potem rozległy się monotonne, huczące
dźwięki bębna. Biły w rytm jej serca, zdławione, mroczne.
Grunt pod stopami miała pewny i nie wiedziała, z czym
ma się tutaj zmagać. Ciemności się nie bała. Ani tych
monotonnych bębnień, które były uderzeniami jej pulsu.
I to miała być ta najgorsza sala?
  Musiało zatem być tu coś jeszcze...
  Nagle stwierdziła, że nie jest sama. Głos powiedział, że
będzie miała towarzystwo, i rzeczywiście coś poruszało się
przed nią w ciemnościach.
  Słyszała oddech. I niski, skrzekliwy śmiech. Niestety,
nie przyjazny ani serdeczny. Wyczuwało się w nim
radosne oczekiwanie walki, jakby pewność zwycięst-
wa...
  Shira stała bez ruchu. Wodziła w ciemnościach wzro-
kiem to tu, to tam, węszyła, nasłuchiwała.
  Ale nie słyszała nic oprócz łoskotu bębna i tego
stłumionego oddechu. Ktoś czekał tak jak ona w tej
ciemnej choć oko wykol sali.
  Tam! Shira wytrzeszczyła oczy i przestała oddychać.
  W ciemnościach zapalały się powoli dwa zielone,
tańczące płomyki.
  Cichy śmiech świadczył, że Shama dostrzegł jej przera-
żenie.


  Zebrani w zewnętrznej grocie wstawali powoli, w na-
pięciu.
  - Co się stało? - zapytał Sarmik cicho.
  - Nie wiem - odparł Irovar. - Ale myślę, że Mar coś
wyczuł i wzmógł czujność.
  - Tak - potwierdził Daniel. - Włosy jeżą mi się na
głowie od najokropniejszych przeczuć.
  - Zastanawiam się, gdzie teraz jest Shira - rzekł Vassar.
- To wszystko nie wróży nic dobrego!
  Wciąż czujni usiedli, by znowu czekać.

  - Czyż nie powiedziałem ci, że się jeszcze spotkamy,
Shiro, mój kwiecie? - roześmiał się Shama. - Mam wiele
obowiązków, a jednym z nich jest zamykanie drogi do
źródła jasnej wody.
  Shira wyczuwała, że Shama ma do niej słabość, choć
jest w tym coś podstępnego, złowieszczego. Powinna to
wykorzystać, ale nie wiedziała jak.
  - Shamo, jestem strasznie zmęczona i ciężko ranna
- powiedziała, próbując apelować do jego instynktów
opiekuńczych. - Nie jestem w stanie znieść już wiele
więcej.
  - Tym lepiej dla mnie. W takim razie złowię cię bez
trudu.
  Nie, nic z tego. Podobnie jak Mar Shama posiadał
tylko jedno ja, jedną osobowość. Tę gorszą. Jedynym
sposobem przeciągnięcia Shamy na swoją stronę było
podjąć u niego służbę. A tego Shira nie mogła zrobić.
Wtedy byłaby ostatecznie zgubiona!
  Uświadomiła sobie, że głos się wycofał. Do kogokol-
wiek należał, było pewne, że owa istota źle się czuła
w towarzystwie tego monstrum z piekielnych otchłani.
  Nie, Shama stanowczo nie należał do ziemi! Jego
miejsce było we wnętrzu góry. Może nawet w tej grocie?
Nie, nie tak blisko źródła. To niemożliwe. To było źródło
nadziei, a Shama reprezentował coś dokładnie przeciw-
nego.
  - Czego dotyczy walka między nami? - zapytała Shira.
- Na czym ona ma polegać?
  - Będziemy się bawić w kotka i myszkę - odparł swoim
głębokim, melodyjnym głosem. - Ty będziesz próbowała
dojść do światła pochodni, ja będę próbował cię schwytać.
Proste, prawda?
  - A co będzie, jeżeli uda ci się mnie złapać?
  - W takim razie będziesz moją zdobyczą. Pamiętaj: Ty
od dawna jesteś zdobyczą, która mi się słusznie należy.
Gdyby nie ten przeklęty blask nad twoim czołem, to... Ale
tutaj, sama chyba rozumiesz, to nie działa. Tutaj mam
prawo cię zabić!
  Och, Mar, pomyślała Shira, teraz wszystko zależy
od ciebie, od tego, jak ty mi poświecisz. I muszę
polegać na tobie, który nienawidzisz mnie tak strasz-
nie!
  - Jesteś gotowa? - zapytał Shama.
  - Nie, zaczekaj! - wykrzyknęła Shira w panice. - Ja... ja
muszę poprawić bandaż.
  - Co za głupstwa! Próbujesz zyskać na czasie? Chyba
się nie boisz?
  Czyż mogła znosić takie rzeczy?
  - Jestem gotowa - oświadczyła czystym głosem.
  Bicie w bębny natężyło się, stało się i głośniejsze,
i szybsze. Nie myślała, że to jej własny puls odzwiercied-
lający wszystkie stopnie przerażenia, Shama jednak za-
uważył to z zachwytem. Wstał w całej swojej okazałości
i Shira uświadomiła sobie, że dotychczas siedział przed
nią. Zapomniała, jaki jest kolosalny. Teraz uświadomiła
sobie także, jak wielka musi być ta grota.
  Dobrze, że jego oczy świecą, pomyślała. Przynajmniej
wiem, gdzie się znajduje.
  Wypatrzyła płomień pochodni i rzuciła się w lewo.
Żeby go tylko okrążyć... Pochodnia, pochodnia, jej
maleńkie światełko! Oto ono!

  Mar drgnął, a pochodnia wypadła mu z ręki i wirując
spadała na ziemię.
  - Co ty robisz? Oszalałeś? - wrzasnął Vassar. - Znisz-
czysz wszystko, co Shira osiągnęła.
  - Ja jej nie słucham!
  Wszyscy rzucili się do niego. Sarmik starał się po-
wstrzymać Mara, który zamierzał zeskoczyć z podwyż-
szenia, ale został brutalnie odtrącony. Pochodnia potoczy-
ła się w kąt, Daniel podbiegł i podniósł ją. Vassar krzyczał
z przerażenia.
  - Przecież ona jest prawie u celu! Nie możesz teraz
wszystkiego zniszczyć!
  - Wróć na górę, Mar! - prosił Irovar. - Błagam cię ze
względu na moją wnuczkę! I ze względu na wszystkich.
Na całe Taran-gai!
  - Ze względu na cały świat - dodał Daniel. - Ludzie
Lodu mogą się rozprzestrzeniać ze swoim przekleństwem,
a jeśli Tengel Zły ujdzie wolno... Mar, dlaczego, na Boga?
  Mar z zadowoloną miną stał bez ruchu. Daniel próbo-
wał wcisnąć mu do ręki pochodnię, ale on nie chciał jej
wziąć.
  - Mar, odpowiedz mi teraz szczerze - rzekł Sarmik
spokojnie. - O co chodzi?
  Mar strząsnął z siebie Daniela i Vassara, jakby to były
dwa szczeniaki. Dławiąc się z wściekłości, krzyczał:
  - Nie mogę służyć wielu panom naraz! Nie wejdę już
więcej na podwyższenie! Niech ona radzi sobie sama!
  Zgromadzeni spoglądali po sobie.
  - Wielu panom? - zapytał Irovar. - Powiedz mi, czy to
ma coś wspólnego z Shamą?
  - Tak myślę. W każdym razie dostałem rozkaz, żebym
trzymał się z boku.
  - O, bogowie! - jęknął Sarmik. - To już koniec! Nie
możemy zmusić Mara, jeśli Shama nakazuje mu co innego.
  - Boję się, że wyrok na Shirę już zapadł - rzekł Irovar
z westchnieniem. - Znalazła się w jego łapach już wtedy,
kiedy odbyła z nim rozmowę.
  Vassar błagał jeszcze raz:
  - Mar, Shira potrzebuje pomocy. Spróbuj!
  - Nie! Ani nie mogę, ani nie chcę!
  - To się na nic nie zda, Vassar - mruknął szybko
Irovar. - Mar znajduje się wyłącznie pod rozkazami
Shamy. Shira musi radzić sobie sama, nawet jeśli ta myśl
wydaje nam się trudna do zniesienia.
  Daniel szlochał z bezsilności.
  - Nie możemy jej zawieść, nie możemy. Ona przecież
walczyła tak długo. Czy wy nie rozumiecie, jak trudna
i samotna była to walka? I my ją zdradzamy teraz, kiedy
już jest tak blisko celu! Mar, ty bestio, zrób coś!
  Ale uparty Mar stał z plecami przy ścianie. Oczy mu
płonęły, suche ze zmęczenia. Bezradni musieli patrzeć, jak
Mar wyciąga nóż, by trzymać ich z daleka od siebie.

  Shama, rzecz jasna, momentalnie przejrzał jej wybieg.
W ostatniej sekundzie zdołała mu się wymknąć z rąk.
Szukała blasku pochodni, ale go nie znajdowała. Czy
Shama go przesłania? Nie, światła po prostu w ogóle nie
było! Och, jak się teraz zorientuję, dokąd iść?
  Shama roześmiał się cicho.
  - Zapominasz, kto trzyma pochodnię. Mój najbardziej
oddany sługa! Dostał polecenie, by się usunąć. Tak więc
teraz jesteśmy tylko ty i ja, Shiro!
  - A zatem walczysz nieuczciwymi metodami! - zawoła-
ła wzburzona. - Warunkiem było, że mam widziee
światło, które mnie poprowadzi. Sam to przed chwilą
powiedziałeś!
  - Ja mówię to, co mi akurat wygodnie.
  Umknęła mu zwinnie. Miała osobliwą zdolność wy-
czuwania, kiedy jego ręce się zbliżają; jakby płynęły do
niej fale dźwięku.
  Czuła się zdruzgotana wiadomością, że Mar się od niej
odwrócił. Dopiero teraz zrozumiała, ile znaczyła dla niej
jego pomoc. Teraz jej działania były całkowicie po-
zbawione sensu. Mogła zakładać, że wejście do następnej
sali będzie jeszcze ciaśniejsze niż poprzednie, bo przecież
zmniejszały się jedno po drugim. Jak więc je odnajdzie
w tej ogromnej grocie? Zwłaszcza że Shama robił wszyst-
ko, co mógł, by zatrzymywać ją pośrodku sali.
  Bawił się z nią tak, jak mu się podobało. I rozumiała też
coś innego: Shama widział w ciemnościach. Jego ataki
były starannie wymierzone.
  Shira jednak nie zamierzała się poddać. Milcząca walka
trwała; nie wiedziała już, ile minęło czasu - minut czy
godzin. Była zmęczona wciąż odważnie ponawianymi
próbami ucieczki, nerwy miała napięte do granic wy-
trzymałości, kolana i łokcie poobcierane o skalną ścianę,
w której uparcie starała się znaleźć otwór. Już dawno
straciła wszelką orientację. Równie dobrze mogła być
w punkcie wyjścia, jak u celu.
  Shama bawił się. Śmiał się z coraz szybszego bicia jej
serca, które słychać było jak odgłosy bębna, zaśmiewał się
z powodu jej urywanego, świszcząeego oddechu, bawił się
nią, dotykał palcami jej szczególnie wrażliwych miejsc
i dziwił się, że przerażona uskakuje na bok. Ale
jeżeli sądził, że ona weźmie udział w jakiejś erotycznej
grze, to się mylił. Shira nigdy nie doznawała takich
uczuć. W takim razie gra miałaby tylko jemu do-
starczać przyjemności, zarzucił więc ją, by się nie
ośmieszać.
  Shira była niezmordowana! Przyjemnie było mieć
takiego godnego przeciwnika. Jeszcze przyjemniej będzie
ją złamać. Długo nie mogło to już trwać; to serce długo już
nie wytrzyma.
  Już wkrótce dziewczyna stanie się jego zdobyczą.
Nareszcie! Zwycięstwo nad duchami będzie jego najwięk-
szym triumfem!


  Doprowadzony niemal do rozpaczy Irovar po raz
ostatni apelował do Mara. Wszyscy po kolei próbowali
trzymać pochodnię, a jedynym rezultatem było to, że
płomień nieustannie przygasał. Mar pozostawał nieczuły
na ich prośby, był zmęczony brakiem snu i niebezpiecz-
ny dla ludzi, którzy mieli z nim do czynienia. Z roz-
jarzonymi oczyma stał oparty o ścianę i groził nożem
każdemu, kto chciał się zbliżyć. Raz zamierzył się na
Daniela, gdy ten próbował wcisnąć mu do rąk pochod-
nię. Daniel zdołał się uchylić, lecz dla wszystkich był to
szok i ostatecznie zrozumieli, że Mar nigdy nie wróci na
podwyższenie.
  Nie wiedzieli też, co się dzieje z Shirą. Może będą tu
siedzieć i czekać całymi dniami, a ona będzie tam umierać
samotnie?
  Ach, ten Mar!
  Znowu nastała noc. Niemi, zgnębieni i zrozpaczeni
stali wokół niego, gotowi go błagać, ale jego twarz
pozostawała zimna i odpychająca.
  Nagle Vassar wydał cichy okrzyk; stał najbliżej wyj-
ścia. Wszyscy zwrócili się ku niemu.
  W nocnym mroku do groty zbliżała się delikatna, jasna
poświata. Taran-gaiczycy pozdrawiali ją w głębokich
pokłonach.
  Do wnętrza wkroczyły cztery duchy. W milczeniu
przeszły obok stojących ludzi i zatrzymały się przed
Marem, który odwrócił się twarzą do ściany.
  - Weź pochodnię! - rzekł Duch Ziemi cicho i groźnie.
  Mar potrząsnął głową.
  - Shira umiera - powiedziała kobieta. - Jej serce więcej
nie wytrzyma. Tylko ty możesz ją uratować.
  - Wy nie jesteście moimi władcami. Ja słucham tylko
Shamy.
  Daniel nie wszystko rozumiał. Widział jednak cztery
duchy groźnie otaczające Mara, słyszał, jak on odpowiada
- ostro, z uporem.
  - Shama posługuje się niehonorowymi metodami
- powiedział Pan Wody. - Pozbawił Shirę ostatniej
pomocy, czyli twojej pochodni. To daje nam prawo go
lekceważyć. Wchodź na podwyższenie!
  - Nie!
  W grocie zaległa złowieszcza cisza. Wtedy Pani Powie-
trza odwróciła się i ruchem ręki wskazała ludzi w odleg-
łym kącie groty. Daniel poszedł za innymi, żywił bowiem
głęboki respekt dla niezwykłych władców natury, których
czczą Taran-gaiczycy.
  Mar został sam wobec czterech żywiołów.
  Pani Powietrza uniosła ramię. Na dworze zerwał się
wicher, wyjący orkan, który wpadł do groty i całą swoją
moc skierował przeciwko Marowi. On ukrył twarz
w dłoniach, żeby się bronić, przywarł do ściany
w ostatniej desperackiej próbie zachowania lojalności
wobec Shamy. Pan Wody uczynił ruch. Z szemrzącego
dotychczas źródła zaczęła się gwałtownie wylewać
woda na tę część groty, gdzie stał Mar, grożąc mu
zatopieniem. Pan Ziemi w brunatnej pelerynie, ten,
który nigdy nie odsłaniał twarzy, wzniósł rękę w po-
wietrze, a wtedy ściany zadrżały, odrzucając od siebie
Mara. Spod ściany zaczęło się wydobywać gliniaste
błoto, które mieszało się z wodą. Ono zmusiło Mara,
by przeszedł na środek groty. Orkan ryczał wokół
niego, a Pan Ognia wziął pochodnię, która rozpaliła się
przy skórze Mara. Z poparzoną twarzą, na wpół
uduszony przez ziemię i przemoczony do suchej nitki
Mar został przez orkan zmuszony do wejścia na pod-
wyższenie, a rozgniewany Pan Ognia wcisnął mu
w rękę pochodnię.
  - Podnieś ją! - zawołał grzmiącym głosem.
  Mar chwiał się, zasłaniał dłonią piekącą, wykrzywioną
twarz. Woda i glina opadły, orkan przycichł. Pokonany
bólem i upokorzony Mar podniósł pochodnię.
  - I masz ją tak trzymać! - przykazał Pan Wody
o pięknych, migotliwych oczach. - Zostaniemy tu, dopó-
ki Shira będzie w grocie z Shamą.
  Czterej ludzie w kącie drżeli oszołomieni, oślepieni
i zaszokowani.


  Shira śmiertelnie zmęczona oparła się o ścianę. Teraz
także i ona mogła zauważyć, że jej serce nie pracuje tak, jak
powinno. Shama przygotowywał się do zagarnięcia ofia-
ry, która zwodziła go tak długo.
  Zaczęła mrugać. Czy wzrok jej nie myli? Czy to nie
światło pochodni pojawiło się za plecami Shamy? Och,
Mar! więc w końcu mi pomogłeś!
  Żeby tylko udało jej się zwieść Shamę. Żeby zdołała
dojść do światełka...
  Nie było to daleko.
  Shama był zdekoncentrowany. Miał ją przecież w gar-
ści, zdobycz jest pewna!
  Żeby tylko nie odwracał głowy! Ale on, oczywiście,
dobrze wie, gdzie jest przejście, i będzie szczególnie
czujny, jeśli Shira zechce się tam zbliżyć.
  - Wygląda na to, że wygrałeś! - zawołała, pragnąc
zagłuszyć dudniące bębny swojego pulsu. Teraz należało
jego myśli skierować na inne tory.
  - Co? - zachichotał. - Dajesz za wygraną?
  - Z największym trudem. Ale widzę... skoro zostałam
pobita.
  Rozmawiając przez cały czas z pozoru obojętnie,
zbliżała się do światła. Wkrótce będzie mogła się odważyć
na ostateczny skok. Oddech ranił jej udręczone płuca;
Shama nie dał jej ani chwili odpoczynku w tej dzikiej,
podstępnej gonitwie po grocie. Aż do tej chwili. Ręce
i nogi ciążyły jej, jakby były z ołowiu, a kolana uginały się
pod nią. W ustach czuła smak żelaza.
  Jeszcze kilka łokci i będzie mogła skoczyć. Tam!
  Jak strzała wpadła Shira do małego otworu w ścianie,
gdzie płonęło światełko. Shama krzyknął i odwrócił się
gwałtownie. Ona tymczasem była już w przejściu i jedyne,
co mu zostało w ręce, to kawałek jej miękkich skórzanych
spodni. Pełne zawodu ryki długo jeszcze rozlegały się po
jaskini i Shira z niepokojem myślała, co się teraz stanie
z Marem. Shama z pewnością nie będzie dla niego
łaskawy! Nic przecież jeszcze nie wiedziała o tym, co się
właściwie stało w zewnętrznej grocie. Chyba nie tylko
Mar narażał się na gniew Shamy!
  Przerażona, czy on mimo wszystko jej nie złapie,
spieszyła się jak mogła, pełznąc na brzuchu, i wkrótce
przystąpiła do swojej ostatniej próby.

  Kiedy rozległ się dźwięk gongu, cztery cienie wypros-
towały się.
  - Teraz Shira jest bezpieczna - powiedziała kobieta,
a jej głos brzmiał jak szum wiatru w koronach drzew.
- W każdym razie nic jej nie grozi ze strony Mara i Shamy.
Teraz was opuścimy. Dzięki, że trzymaliście tu wierną
wartę!
  Pan Ognia w płomienistej pelerynie mówił dalej:
  - Shira wkracza teraz w ostatnią i najbardziej niebez-
pieczną fazę swojej wędrówki. Nie wiemy, czy jej zmysły
zniosą obciążenie, na jakie tym razem będzie narażona.
  - A jej serce?
  Pan Wody uśmiechnął się życzliwie.
  - Jej serce tylko przez chwilę było przeciążone. Jeśli
okaże się na tyle mądra, by trochę odpocząć, to nic jej nie
grozi. Ale kiedy wyjdzie na zewnątrz, oszczędzajcie ją
przez pierwsze dni!
  - Będziemy - powiedział Irovar, a pozostali kiwali
głowami na znak, że się zgadzają.
  Pan Ziemi podszedł do gładkiej górskiej ściany, przy
której płonęło światło pochodni. Nie powiedział nic,
zrobił tylko ruch ręką i ściana z łoskotem odsunęła się na
bok. Oniemiali ze zdumienia wszyscy widzieli teraz tablicę
w chwiejnym blasku płomienia. Duchy pożegnały ich
w milczeniu i opuściły grotę.
  - Na wszystkich bogów! - szepnął Irovar cicho.
- Widziałeś, Sarmiku? Znasz te nazwiska?
  - Znam w każdym razie nazwiska Shiry i Mara.
I nazwisko największego bohatera starych podań Ta-
ran-gaiczyków, Teczin Chana. Z czasów kiedy nasz lud
żył we własnym kraju daleko stąd na wschodzie.
  - Shira z Nor! - szeptał Irovar. - Nazwisko mojej małej
Shiry razem z jego! Ale nie znam innych nazwisk, tych
pisanych obcymi znakami.
  - Dzielni ludzie, którzy szukali źródeł i zginęli po
drodze - rzekł Sarmik. - Z wyjątkim tych, których
nazwiska jarzą się świetliście. Ale kim był ten pierwszy?
  - Nie wiem. Jeden z pierwszych, którzy tu dotarli
z dalekiego świata. Musiał być wielkim mężem.
  Daniel podszedł bliżej.
  - Znam te znaki, którymi zostało wypisane jego imię
- rzekł przejęty. - To są prastare runy! Musiał tu dotrzeć
ze Skandynawii wzdłuż wybrzeży. AginaharijaR, brzmia-
ło jego nazwisko. Żył zapewne zbyt dawno temu, byśmy
w moim kraju mogli o nim słyszeć.
  Irovar niecierpliwił się.
  - Muszę natychmiast przepisać te nazwiska i znaki,
wtedy je zapamiętam.
  - Ja także - powiedział Daniel, wyjmując papier
i pióro. - To może się w przyszłości okazać wartościowe.
  Vassar z podziwem przyglądał się tablicy.
  - Widziałeś, Mar, że Shira wypisała tu także twoje
nazwisko na wieki? Nie jesteś dumny?
  Mar nie odpowiadał. Jego oczy płonęły taką niechęcią
i tak wielką rozpaczą, że musieli odwrócić wzrok. Zdra-
dził Shamę, tego nigdy sobie nie wybaczy, mimo że został
do tego przymuszony.
  - Na zewnątrz znowu zaczyna się dzień - powiedział
Daniel zdumiony. - Jak długo Shira była w grocie Shamy?
  - Walczyła przez pół dnia i przez całą nnc - odparł
Vassar cicho.
  - Ale najgorsze jeszcze przed nią, powiedziały duchy!
  - Niech bogowie będą dla niej łaskawi - szepnął
Irovar





        ROZDZIAŁ X


  Głos polecił, by Shira odczekała trochę, zanim rozpo-
cznie ostatnią walkę w grotach. Także ona musiała przyjąć
do wiadomości, że jej serce już długo nie wytrzyma, jeżeli
zaraz nie odpocznie. Z ulgą wykonała polecenie, bała się
bowiem ostatniego wysiłku, a ten strach spotęgowany był
lękiem o stan własnego organizmu.
  Siedziała długo i przyglądała się nowej grocie, raz
jeszcze doznając wrażenia, że znajduje się w otwartej
pustej przestrzeni. Widziała niewiele, bo wszystko prze-
słaniał mokry, lepki śnieg. Padał w ciszy wielkimi,
ciężkimi od wody płatami, kładł się białą powłoką na
ziemi, nigdy jednak nie tworzył zasp. Czarne nagie drzewa
rysowały się niewyraźnie w śnieżycy.
  - Wiesz, kogo masz tu spotkać, prawda? - zapytał głos,
gdy Shira odzyskała trochę energii i wstała.
  Skinęła głową.
  - Wszystkich, których nieświadomie zraniłam lub
sprawiłam im ból. Nie mogę powiedzieć, że mnie to
cieszy.
  O, gdyby on wiedział, jak bardzo jej to nie cieszy! Jej
kondycja fizyczna była tak marna, że trudno to sobie
nawet wyobrazić. Nerwy miała tak zszarpane, że pod-
skakiwała przy byle szeleście, nie wiedziała już, ile czasu
minęło, odkąd spała po raz ostatni, nie miała odwagi
prosić o jedzenie, straciła mnóstwo krwi, a cała skóra była
jedną raną. Trzęsła się, miała mdłości i bolała ją głowa.
A na dodatek tutaj jest tak zimno...
  Uff!
  - Poradziłaś sobie znakomicie, Shiro - rzekł głos
z uznaniem. - A trzeba pamiętać, że on zrobił wiele, by
dostać właśnie ciebie, i że oszukiwał paskudnie. Nie
obawiaj się zatem ostatniego zadania!
  Słowa zachęty specjalnie jej nie pocieszyły.
  - To nie jest w porządku, żeby taką próbę jak ta
zostawiać na sam koniec, kiedy wszystkie moje siły już się
wyczerpały - żaliła się. - Już niczemu nie potrafię się
przeciwstawić, niczemu oprzeć...
  - O, Shiro, za bardzo narzekaśz - rzekł głos z uśmie-
chem. - O to właśnie chodziło, miałaś być zmęczona.
W przeciwnym razie byle kto mógłby stanąć twarzą
w twarz ze swoimi dawnymi błędami.
  - Czy można mówić o błędach, kiedy chodzi o nie-
świadome sprawianie przykrości?
  - Czasami tak. Możemy to zresztą nazywać ukrytym
egoizmem. Jesteś gotowa?
  - Tak, teraz jestem gotowa. Wybacz mi, że narzekałam.
  - Dobrze cię rozumiem. Jeszcze się zobaczymy!
  Zobaczymy się? No tak, on ją widzi, choć ona słyszy
jedynie głos... Ale może naprawdę chciałaby spotkać jego
właściciela, może głos ma także ciało?
  Ciekawość ożywiła ją, a ożywienie dodało odwagi. Nie
wahając się dłużej, wkroczyła w śnieżycę.
  Tam gdzie sypał śnieg, panowała niezwykła cisza.
Płatki padały na jej włosy; wyciągała ręce i patrzyła, jak
topnieją na skórze. Wilgotny chłód zaczął przenikać przez
ubranie, strząsnęła z siebie lepką biel.
  Ciszę przerwał jakiś dźwięk - stłumiony, nicpocieszo-
ny płacz. Serce Shiry podeszło do gardła. Zaczęło się!
  Miała wrażenie, że znalazła się w zimowym osiedlu
w tajdze, gdzie Juraci mają stałe domostwa. Pod drzewem
siedziała stara kobieta w prostym ubraniu. Shirę przenik-
nął dreszcz. Znała tę kobietę z dzieciństwa, to była ich
sąsiadka, zmarła przed wieloma laty. Biedna i samotna
mieszkała w swojej małej jurcie z daleka od Iudzi.
Zdumiona i pełna złych przeczuć Shira podeszła do
staruszki. O ile mogła sobie przypomnieć, nigdy jej nic
złego nie zrobiła.
  Pozdrowiła starą i zapytała, dlaczego płacze. Tamta
otarła łzy wierzchem dłoni i zapłakanymi oczyma wpat-
rywała się w Shirę.
  - Twój dziadek powiedział, że przyjdziesz mnie odwie-
dzić. Przygotowywałam jedzenie i sprzątałam przez dwa
dni. Cały dzień siedziałam na progu i czekałam na ciebie.
Ale ty nie przyszłaś. Nikt do mnie nie przyszedł. Och, to
długie czekanie, nadzieja... i rozczarowanie, jakie mnie
ogarnęło, kiedy zrozumiałam, że ty nigdy nie przyjdziesz...!
Dlaczego to zrobiłaś? Dlaczego zraniłaś mnie tak boleśnie?
  Shira była wstrząśnięta. W jej oczach pojawiły się łzy.
  - Ja o niczym nie wiedziałam! - zawołała. - Dziadek
musiał zapomnieć i nic mi nie powiedział. Nie wiedziałam,
och, gdyby mi tylko ktoś powiedział, natychmiast bym
pobiegła, zapewniam cię! Jak mam ci wynagrodzić tę
krzywdę? Czy możesz mi wybaczyć?
  Broda staruszki drżała.
  - Gdybym wiedziała o tym wtedy! Teraz jest za późno.
Na nic się zdadzą wyjaśnienia, kiedy człowiek już nie żyje.
  Shira patrzyła zrozpaczona na staruszkę, która powoli
jakby się rozwiewała, a w końcu całkiem zniknęła jej
z oczu. Nie miało sensu prosić kobietę o zrozumienie, bo
ona była przecież jedynie wytworem wyobraźni. Zmarła
staruszka nigdy się nie dowie, że Shira nie chciała jej
zranić. Za późno, za późno!
  Powoli wstała. Teraz rozumiała, jak okrutna jest ta
próba!
  I śmiertelnie się bała iść dalej.
  Nie zrobiła wiele kroków, gdy na jej drodze pojawiła
się młoda, piękna kobieta o rysach wykrzywionych
bólem. Shira przypominała ją sobie jak przez mgłę, to było
tak dawno temu...
  - Dlaczego tak rozpaczasz, kobieto? - zapytała, choć
najchętniej nie podejmowałaby tego tematu.
  Kąciki ust tamtej opadły w dół jak do placzu.
  - Spotkałyśmy się kiedyś podczas zawodów w Nor.
Byłaś bardzo młoda i nie rozumiałaś wiele. To ty
powiedziałaś mi, że mój mąż poszedł do namiotu innej
kobiety. Twoje słowa były dla mnie jak pchnięcie nożem,
tamta kobieta bowiem od dawna zastawiała sieci na
mojego męża...
  Zdezorientowana Shira zmarszczyła brwi.
  - Nie mogę sobie przypomnieć... To by był bardzo
dziwny grzech, bo akurat ja jestem całkowicie obojętna na
wszelkie miłosne intrygi. Musiałam absolutnie się nie
domyślać, co robię, kiedy wymawiałam te fatalne słowa.
Tak mi przykro!
  Udręczona kobieta wzruszyła ramionami.
  - Co to teraz pomoże? Moje małżeństwo się rozpadło.
Gdybyś wtedy nic nie mówiła, pewnie nadal wierzyłabym
w jego niewinność.
  - Ale... - Shira zasłoniła dłonią usta, by stłumić jęk
rozpaczy. - Co mam zrobić? Czy mogę cofnąć te słowa?
  Z pełnym wyrzutu spojrzeniem kobieta zniknęła.
  Nie, nie, myślała Shira, jakby chciała powstrzymać
rozwój wypadków. Tak nie można!
  Na jej spotkanie wyszło dwoje zmarzniętych dzieci
w cienkich ubrankach. Stanęły przed Shirą i patrzyły na
nią oskarżycielsko.
  - Co... Co ja wam zrobiłam? - zapytała z drżeniem.
Dzieci były małe i bezradne.
  - Byłyśmy kiedyś na zawodach w Nor. Ty miałaś nam
wszystko pokazać. Ale przyszły inne dzieci, które znałaś,
i zapomniałaś o nas. Stałyśmy bardzo długo, trzymając się
za ręce, i czekałyśmy na ciebie. Nie wiedziałyśmy, gdzie
jesteśmy. W końcu usiadłyśmy gdzieś w kącie i posnęłyś-
my. Ty nigdy do nas nie przyszłaś.
  Shira padła przed nimi na kolana.
  - Teraz was sobie przypominam - szlochała. - Ja sama
byłam wtedy dzieckiem, ale znałam Nor, byłam pewna
siebie, rzuciłam na wiatr obietnicę, że wam wszystko
pokażę. Nie wiedziałam, że jesteście same i że potraktowa-
łyście poważnie moje słowa. Och, gdybym mogła znowu
ożywić tamtą chwilę! Wybaczcie mi! Wybaczcie mi oboje!
  Wiedziała jednak, że to na nic. Zawód, jaki sprawiła,
wrył się w pamięć tych dzieci. Teraz są już dorosłymi
ludźmi, a ona nigdy ich nie odnajdzie.
  Kiedy dzieci zniknęły, a Shira znowu ruszyła przed
siebie ku chybotliwemu płomieniowi, który jaśniał tak
strasznie daleko przed nią, ze śnieżycy wyłoniła się grupa
młodych ludzi. Przestraszona zatrzymała się. I natych-
miast ich poznała. Z nimi wszystkimi rywalizowała na
zawodach w Nor.
  - Gdyby ciebie tam nie było, Shiro - powiedział jeden
z nich - to my wszyscy osiągnęlibyśmy dużo większe
sukcesy. To ty ograniczałaś nasze możliwości, co nie było
sprawiedliwe, skoro nie jesteś taka jak my. Ty masz
zdolności, których my nie posiadamy.
  Mają rację! Im duchy nie pomagają. Ale dziadek zawsze
chciał, żeby brała udział w tych zawodach, żeby była silna.
  - Nigdy więcej nie będę się z nikim ścigać! - zawołała
szczerze.
  Oni uśmiechnęli się tylko i zniknęli.
  Jak to wytrzymam? zastanawiała się Shira. I kogo
jeszcze spotkam?
  Na drodze ukazało się jeszcze jedno dziecko, mały, siny
z zimna chłopczyk. Znała go dobrze. Był synem sąsiadów,
teraz już jest dorosły, opuścił swoje plemię, Shira nie
wiedziała, co się z nim dzieje.
  - Marzniesz - powiedziała zmartwiona.
  - Wtedy marzłem jeszcze bardziej - odparł smutno.
- Pamiętasz, że pewna kobieta uszyła piękną dziecięcą
kurtkę z najszlachetniejszych skór? Czy przypominasz
sobie, że to właśnie ty ją dostałaś?
  - Och, tak! - zawołała Shira. - Kochałam tę kurtkę
i bardzo się martwiłam, kiedy już z niej wyrosłam.
Pamiętam, że bardzo nudziłam dziadka, żeby mi ją kupił.
  Chłopiec kiwał głową.
  - Ja też bardzo kochałem tę kurtkę. Nie miałem ciepłego
ubrania, ale rodzice nie mieli też za co kupić mi tej kurtki.
Chodziłem codziennie do tamtej kobiety, żeby chociaż
pogłaskać futerko. Przez wiele tygodni pracowałem, żeby
zarobić na cielę renifera, bo takiej właśnie zapłaty kobieta
żądała za kurtkę, ale kiedy po nią przyszedłem, miałaś ją
już ty. Strasznie marzłem tamtej zimy.
  Shira wybuchnęła szlochem. Zerwała z siebie błuzkę
i otuliła nią chłopca. Nie oglądając się pobiegła dalej, a łzy
strumieniami spływały jej po twarzy.
  Zatrzymała ją stara kobieta. Dawno temu mieszkała
w Nor. Patrzyła na Shirę oskarżycielsko.
  - Ale... ale... - jąkała się Shira zakłopotana. - Ciebie
chyba niczym nie uraziłam! Co tydzień przychodziłam
przecież do ciebie z chlebem i mięsem. Niekiedy przynosi-
łam też ubrania.
  - Owszem - potwierdziła kobieta. - Ale dobre uczynki
mogą ranić bardziej niż cokolwiek innego, nie wiedziałaś
o tym? Jak myślisz, jakie to uczucie, kiedy człowiek ciągle
jest na łasce innych, wciąż musi im być wdzięczny? I nie
może powiedzieć "nie", nawet jeśli wszystko w nim się
burzy.
  Shira jęknęła.
  - Nigdy nie miałam nic takiego na myśli! Nie wiedzia-
łam, że to dla ciebie takie trudne. Och, przepraszam,
wybacz mi moje błędy!
  Znowu wszystko na nic. Zjawa zniknęła, a rzeczywista
kobłeta od dawna nie żyła. W żaden sposób nie da się
naprawić błędu.
  Na skraju drogi siedział młody mężczyzna.
  - Ty tutaj? - spytała zaskoczona. Ten młody człowiek
mieszkał w sąsiedztwie, był jej przyjacielem. Nie mogła
znaleźć powodu, dla którego on miałby się znajdować
wśród tych ludzi.
  - Dawałem ci kiedyś podarunek, Shiro - powiedział
półgłosem. - Małą szkatułkę, którą sam wyrzeźbiłem. Nie
chciałaś jej przyjąć. Jak mogłaś tak mnie zranić?
  Z trudem przełknęła ślinę i usiadła obok niego.
  - Podarunki to delikatna sprawa - zaczęła ostrożnie;
- Takie piękne podarunki, jak ten, który chciałeś mi
ofiarować, zobowiązują.
  - Nie miałem nic złego na myśli, chciałem tylko
pokazać, jak bardzo cię cenię.
  - Wiem, że nie zamierzałeś starać się o moją rękę ani nic
takiego - powiedziała Shira zawstydzona. - Ja się przecież
nie nadaję do małżeństwa. Ale dziadek prosił, żebym nie
brała szkatułki, bo ludzie mogliby gadać, a może nawet
prześmiewać się z ciebie. Czyniłam to z ciężkim sercem,
wierz mi.
  Potrząsnął głową.
  - Nigdy o tym nie zapomniałem, Shiro. Szkatułka
wciąż stoi u mnie w domu jak szyderstwo.
  Impulsywnie zaproponowała:
  - Czy mogę przyjść do ciebie i poprosić o nią? Och,
powiedz, że mogę, że nie jest za późno! Nie zniosę tego!
  On patrzył w ziemię, na której topniały płatki śniegu
niby rozpływające się sny. Po czym i on rozpłynął się we
mgle.
  W sercu Shiry zapłonęła jednak iskierka nadziei. Tym
razem istniała chociaż jakaś szansa, że można będzie
naprawić błąd.
  Wędrówka była długa i trudna. Shira mijała tak wielu
ludzi, których nigdy by się nie spodziewała spotkać
podczas sprawdzianu własnej lekkomyślności i egoizmu.
A każde spotkanie nadwerężało jej duchowe siły, załamy-
wało ją tak, jak przestrzegał głos. Ale dopiero u kresu
czekało ją to, co miało jej psychikę doprowadzić do
granicy wytrzymałości.
  Zmęczona na duszy i na ciele, zapłakana, uginając się
pod ciężarem zbyt wielkich napięć, stanęła przed nie-
znanym młodym mężczyzną, najpiękniejszym, jakiego
kiedykolwiek widziała, o włosach koloru polerowanego
złota i jasnych, błękitnych oczach. Patrzył na nią z głębo-
kim smutkiem.
  - Shira, Shira, moje dziecko! Ze względu na twoje
dobro zostałem od ciebie odesłany. A w czasie długiej,
bolesnej podróży życie wymierzyło mi taki cios, bym
nigdy już nie mógł do ciebie wrócić. Nie danym mi było
cię zobaczyć, ale smutek jak bolesny cierń na zawsze
pozostał w mym sercu.
  Spostrzegła, że człowiek ten nie ma stóp, oparł na śniegu
żałosne kikuty. Shira, głęboko wstrząśnięta, zawołała:
  - Ojcze! Mój ojcze! Jakim sposobem mogłam sprawić
ci ból? Tobie, o którym marzyłam i do którego tęskniłam
przez całe życie! Nie chciałam także, żebyś cierpiał i marzył
o córce, której nigdy nie widziałeś!
  Załamana ukryła twarz w dłoniach. A gdy znowu
spojrzała w górę, ojca nie było, przed nią natomiast siedziała
młoda dziewczyna z jej własnej rasy, ubrana w cienkie szaty
jak do trumny. Zmarzła tak, że cała dygotała.
  Oczy młodej kobiety nie były takie ciepłe jak oczy ojca.
  - Ty wiesz, kim jestem, prawda?
  Łzy oślepiły Shirę, padła na kolana.
  - Matko... - wyszeptała.
  - Z twojego powodu, Shiro, musiałam umrzeć. Shama
mnie zabrał.
  - Shama? O, nie, nie, tylko nie on! - wrzasnęła. - O,
bodajbym się nigdy nie urodziła! Ty, moja matka,
u niego? Nie zniosę tej myśli.
  - To nic strasznego. Jesteśmy kwiatami w jego
ogrodzie. Jest to co prawda ponury ogród - dodała matka
w zadumie i jakby rozmarzeniu. - Nic nie jest tam jasne
i piękne, wszystko czernieje, umiera. Ale Shamie to
właśnie się podoba.
  Shira próbowała opanować płacz, nos miała zatkany,
twarz wykrzywioną.
  - Och, ty marzniesz. Weź moją bluzkę, to cię chociaż
trochę ogrzeje.
  Dygoczącymi jak w gorączce dłońmi otuliła matkę
resztkami tkanej bluzy.
  Wkrótce Sinsiew zniknęła.
  Shira zamknęła oczy. Te wyłaniające się z mgły
postacie nie wiedziały, co się z nią właściwie dzieje.
rodzice nigdy jej nie znali, nie mieli pojęcia o tym, że
tamtej nocy, kiedy się urodziła, przyszły duchy, ani o tym,
że walczy o uratowanie Taran-gai.
  Och, śmierć jest okrutna, okrutna!
  A Shama, duch kończącego się życia, duch gasnącej
nadziei, jest gorszy niż sama śmierć.
  Shira podniosła się z trudem. Bardziej samotna niż
kiedykolwiek zrobiła tych kilka kroków, dzielących ją od
ostatniej, jedenastej groty.
  Trwała w oszołomieniu. Huczało jej w głowie, w pier-
siach czuła ból, była bliska szaleństwa. Ta ostatnia podróż
kładła się głębokim cieniem na jej duszy. Wyrzuty
sumienia ciążyły jej tak bardzo, że zaczęła krzyczeć.
Głośno, rozpaczliwie i bardzo długo. Iluż jest tych ludzi,
których nie mogła prosić o wybaczenie, a przedtem nie
wiedziała nawet, że ich rani! A najgorsze ze wszystkiego
było spotkanie z matką. Shira, która prowadziła zaciekłą
walkę z Shamą, sama wepchnęła matkę do jego strasznego
królestwa. Przerwała jej młode życie...
  - Nie! Nie, nie, nie!
  Nikt nie słyszał krzyków płynących z samej głębi jej
udręczonego serca. Śnieg padał cicho i miękko i nawet nie
zauważała, że marznie. Bezradnie przyglądała się niewia-
rygodnie wąskiemu otworowi. Jak ona przez to przejdzie?
  Z wyciągniętymi rękami posuwała się do przodu, cal
po calu, dopóki nie dotarła do dalekiego światła pochodni
i dopóki po raz ostatni nie rozległo się głośne bębnienie.

  Wokół niej panował dziwny, czerwony mrok.
  Gdy jej wzrok przywykł do tej osobliwej poświaty,
rozpoznała, że mdłe czerwone światło płynie od jednej ze
ścian tej ogromnej jaskini, w której się znalazła. Na tle tej
ściany rysowało się siedem potężnych kamiennych słu-
pów, siedem kolosów czuwających nad grotą. Posępne
i ogromne tkwiły tam niby zapomniane dzieła sztuki
z pradziejów. Nie wiedziała, czy w kamieniu zostały także
wycięte oblicza, widziała jedynie ich nieruchome, monu-
mentalne kontury.
  Ale gdzie jest źródło, pomyślała, rozglądając się wokół.
Powinna już być przy nim. Najlepiej było mieć to już za
sobą, wyjść stąd, a potem... Zasnąć i więcej się nie
obudzić.
  Shira bowiem utraciła już całą wolę życia. Zamiast
duszy miała teraz wielką, obolałą, głęboką otchłań.
  Jakaś postać oderwała się od ciemności w pobliżu
słupów. Shira zdumiona wpatrywała się w mongoloidalną
twarz z długimi i cienkimi zwisającymi wąsami, w ubra-
niu, które musiało pochodzić z czasów zbyt odległych, by
Shira mogła coś o nich wiedzieć.
  Wyciągnął rękę i uśmiechnął się wesoło:
  - Witaj, Shiro z Nor!
  Na to ona, zaskoczona i radosna, wykrzyknęła:
  - Głos!
  - Tak, to ja prowadziłem cię w tej długiej wędrówce
przez groty. Muszę przyznać, że już kiedy przeszłaś przez
salę próżności, nie wierzyłem własnym oczom. Taka
delikatna i krucha kobieta sobie z tym poradziła? Z po-
czątku byłem chyba trochę sarkastyczny. Ale potem mój
szacunek nieprzerwanie wzrastał. Ja wiem bardzo dobrze,
co oznacza przejście tą drogą, sam tego dokonałem przed
wieloma setkami lat.
  Pochylił się głęboko.
  - Nazywam się Teczin Chan. To ja wyciszyłem
wszystkie walki, jakie nieustannie wybuchały pomiędzy
tysiącami syberyjskich plemion.
  Shira pozdrowiła chana zgodnie ze starym wschodnim
obyczajem.
  - Słyszałam o waszej wysokości. Wszystkie ludy znały
was, panie, widzą w was najpotężniejszego człowieka, jaki
się kiedykolwiek narodził.
  - Cieszy mnie to. Ale weź, proszę, mój płaszcz. Jesteś
tak lekko ubrana. Ja sam, kiedy tutaj doszedłem, byłem
całkiem nagi.
  Dopiero teraz Shira stwierdziła, że ma na sobie tylko
bandaże i jakieś nędzne resztki ubrania. Z wdzięcznością
wzięła płaszcz i otuliła się starannie.
  Bohater podań i legend Wschodu przywołał do siebie
jakiegoś człowieka, który wyłonił się z cienia. Miał na
sobie przedziwne, archaiczne ubranie. W tym czerwonym
mroku widziała, że jest wysokiego wzrostu, dość młody,
o pięknej i dumnej twarzy, która przypominała raczej
Daniela niż ludzi z plemienia Shiry.
  Teczin Chan przedstawił go uprzejmym ruchem ręki.
  - AginaharijaR. Jego imię znaczy "samotny wojow-
nik". Jest on pierwszym człowiekiem, który przeszedł tę
drogę do samego końca. Teraz nikt o nim nie pamięta, bo
kiedy przybył do Taran-gai, wszędzie tu była wyłącznie
pokryta lodem, całkowicie pusta tundra. To jego zasługa,
że teraz rośnie tu tajga, że mamy kwiaty i drzewa tak, że
ludzie mogą tu mieszkać.
  Shira skłoniła się aż do ziemi, bo to był człowiek
germańskiego pochodzenia, którego należało pozdrowić
na sposób zachodni.
  AginaharijaR uśmiechnął się.
  - Z zainteresowaniem śledziłem twoją wędrówkę,
Shiro, twój ojciec bowiem jest z mojej krwi. Słyszałem, że
daleko stąd, w jego kraju, moje dumne imię AginaharijaR
zostało skrócone i brzmi teraz Einar. No, cóż!
  Shira ukłoniła się znowu, tym razem przed obydwoma.
  - Opowiem o was mojemu ludowi, jeśli wyjdę stąd
- oświadczyła poważnie. - Przede wszystkim zaś mojemu
dziadkowi i Danielowi, którzy na pewno będą tym
zachwyceni! Jeśli czas na to pozwoli, chciałabym usłyszeć
nieco więcej szczegółów od waszych wysokości.
  Teczin Chan uśmiechnął się.
  - Z przyjemnością, ale musimy się spieszyć. Powinniś-
my bowiem pomyśleć także o tym, który trzyma pochod-
nię. Jest tak zmęczony, że zbliża się do kresu wytrzymało-
ści.
  - Och, biedny Mar - szepnęła Shira bez tchu. - Jak to
miło z jego strony, że...
  AginaharijaR wybuchnął śmiechem, który niby
grzmot wypełnił grotę.
  - Miło? Shiro, nie używaj takich słów, kiedy mówisz
o tym człowieku! Ten bastard Shamy to największy ciężar,
jaki muszą dźwigać duchy żywiołów.
  - Nie mogę tylko zrozumieć, dlaczego on zgodził się
trzymać dla mnie pochodnię.
  - Powód się wyjaśni - powiedział AginaharijaR
stłumionym głosem. - A zatem, w tamtym czasie, kiedy
żądny przygód żeglowałem wzdłuż zimnych wybrzeży
Oceanu Lodowatego i przybyłem aż tutaj, miałem na
pokładzie załogę. Przez kilka lat cierpieliśmy bardzo
z lęku i niedostatku w tym królestwie chłodu. Potem
jednak ze wschodu nadeszło pewne dzikie plemię, ludzie
ci przynieśli ze sobą swoją wiarę. Ich bogowie osiedlili się
tutaj, na Górze Czterech Wiatrów, i stworzyli tę grotę dla
źródeł życia, by ludzie mieli skąd czerpać pociechę. Ale na
tej kamiennej wyspie znajdował się także Shama. Zmusił
on bogów, by stworzyli drugie źródło z ciemną wodą zła.
Mnie udało się dotrzeć tutaj, do źrodeł życia, z pomocą
jasnej wody stworzyłem lasy i dałem nowe życie tej
nieurodzajnej naturze.
  Teczin Chan uśmiechnął się cierpko.
  - Jak więe widzisz, Shiro, to nie byle kto. Nie znamy zbyt
wielu, którzy przebyli tę drogę. Ale jak wiesz, władza ukryta
jest w ciemnej wodzie i niezliczeni ludzie próbowali do niej
dojść, bo niewiele rzeczy pociąga ludzi tak jak władza.
Nikomu się jednak nie udało dotrzeć do ciemnego źródła,
dopóki nie pojawił się Demon w Ludzkiej Skórze. Nigdy
przedtem tyle zła nie skupiło się w jednej ludzkiej istocie.
Przybył on ze wschodu z resztkami jakiegoś plemienia. On,
Tan-ghil, został na wyspie wraz z kobietami z tamtego
plemienia, przyjął tutejszą wiarę, a po pewnym czasie udało
mu się dotrzeć do źródła zła. Później i on udał się na zachód...
  Shira opowiedziała, że ona przyszła tutaj, by unicestwić
złą siłę Tan-ghila. Potwierdzili kiwając głowami. Wiedzie-
li, po co szła. I życzyli jej powodzenia.
  - Czy wy tutaj mieszkacie? - zapytała uprzejmie.
  - Nie - odparł AginaharijaR. - Przychodzimy tylko
wtedy, gdy ktoś waży się wejść na tę drogę. Nigdy bym się
nie spodziewał, że zdoła ją przebyć kobieta! Moje najwyż-
sze uznanie, Shiro!
  - A kiedy myśmy szli, mieliśmy przynajmniej przyja-
ciół, którzy trzymali dla nas pochodnie - powiedział
Teczin Chan. - Ty miałaś w tej roli najgorszego wroga.
To imponujący wyczyn spełnić zadanie mimo takiego
obciążenia.
  - Spełnić? - zapytała. - Czy to już wszystko? Wystarczy
po prostu dojść do źródła?
  - Nie - odparł chan. - Masz rację, to dopiero początek.
Dopiero teraz nastąpi druga część twojego zadania.
  - Och, wiedziałam, że nie będzie to proste - wes-
tchnęła. - Na czym polega druga część zadania?
  - Trzeba odnaleźć naczynie z ciemną wodą Tan-ghila.
I przelać do niego jasną wodę, by w ten sposób unieszkod-
liwić zło.
  Shira jęknęła cicho.
  - Ale... Och, myślę, że wiem, gdzie jest to naczynie!
Daniel wspomniał coś...
  - Bardzo prawdopodobne! Tan-ghil podążył przecież
na zachód, do kraju twojego ojca.
  - Są jednak dwie rzeczy, które absolutnie musisz
zapamiętać - powiedział chan. - Ty sama nie pij tej wody!
A po drugie: Nie budź Demona w Ludzkiej Skórze,
dopóki zła woda nie zostanie unieszkodliwiona!
  - Ja go w ogóle nie zamierzałam budzić. Jak się to
robi? Muszę to wiedzieć, żeby nieświadomie nie popełnić
błędu.
  AginaharijaR sprawiał wrażenie zakłopotanego.
  - On czeka na coś, by móc się obudzić... Ale my nie
wiemy, co to jest. Nie mogę ci więc udzielić żadnej rady.
  Westchnęła ciężko.
  - Ale Daniel powiada, że duch Tan-ghila strzeże
miejsca, w którym sam zakopał kociołek. To zresztą może
być naczynie z wodą zła. Nikt nie może do tego miejsca
dotrzeć.
  - Ty możesz - powiedział chan łagodnie. - Przeszłaś
przecież przez wszystkie tutejsze próby. Ty jesteś wy-
brana, Shiro. Nie wolno ci tylko pić wody, ona nie jest dla
ciebie.
  Głosy ich odbijały się echem w potężnej sali, Shira
zatem zaczęła mówić szeptem:
  - Gdzie my jesteśmy? Te kamienne słupy przerażają
mnie. Zdaje mi się, że one słyszą, co mówimy.
  - Bo słyszą. To są bogowie Taran-gai. Ale wiara ludu
coraz bardziej się od nich odsuwa i kieruje w stronę ich
wysłanników, duchów. Bogowie zaczynają przemieniać
się w kamień. Wciąź jeszcze mogą cię słyszeć, ale mówić
już nie potrafią.
  Oniemiała ze zdumienia i szacunku Shira z wahaniem
podeszła bliżej i kłaniała się aż do ziemi przed każdym
z kamiennych posągów. Gdyby mogła się przyczynić do
ich ożywienia, chętnie by to zrobiła.
  AginaharijaR podszedł do posągów, stanął w ich cieniu
i podał jej pas z przytroczoną do niego butelką. Butelka
iskrzyła się i mieniła, została chyba wykonana z czystego
górskiego krzyształu.
  - Weź ten pas i przymocuj go sobie w talii, Shiro, bo
w żaden sposób nie zdołasz przenieść butelki w rękach.
Napełnisz ją wodą ze źródła nadziei! Ale powtarzam: Ta
woda nie jest dla ciebie!
  - A gdzie jest źródło? - zapytała.
Obecność bogów sprawiała nieco przygniatające wra-
żenie.
  - Musisz przejść tędy, tam je znajdziesz - powiedział
jakby od niechcenia, wskazując wąską szczelinę w nierów-
nej skale tuż nad ziemią.
  - Nieee! - wykrzyknęła zirytowana. - Teraz żartujecie!
  Obaj pomocnicy potrząsali głowami.
  Stała oszołomiona przed szczeliną. W końcu wes-
tchnęła, zrezygnowana, i położyła się na brzuchu.
  - Żegnaj, Shiro - wołali za nią. - Może spotkamy się
jeszcze kiedyś.
  Odwróciła głowę.
  - Żegnajcie, i dziękuję za pomoc! Ale nie mogę
zrozumieć. .
  Zmartwiona wpatrywała się w wąską szczelinę. Ostro-
żnie wsunęła rękę do środka i zauważyła, że kamień
z oporem ustępuje pod naciskiem. Zachęcona posuwała
się dalej, mając nad głową przygniatający, potężny masyw
górski.
  Ale przejście było możliwe! Przeciskała się przez nie
nieskończenie wolno, kawałek po kawałku. Skała przylegała
tak szczelnie do jej ciała, że wprost nie mogła oddychać. Na
szczęście nie trwało to dłużej, niż była w stanie wytrzymać.
Teraz jestem znowu u początków życia, pomyślała. Tę drogę
musi przebyć każdy człowiek, by ujrzeć świat.
  Nareszcie przeszła i mogła się wyprostować w pomie-
szczeniu zalanym promiennym światłem. W tej samej
chwili góra pod nią zatrzęsła się i zadrżała z hukiem
niesłyszanym w normalnym świecie. I oto stanęła u celu.
W małej grocie, rozjaśnionej kaskadami krystalicznej
wody, wytryskującymi ze skały.
  Ostrożnie odwiązała butelkę. Była calkiem sama, tylko
ona i to niezwykłe perlące się źródło. Droga powrotna
została ostatecznie zamknięta, a pomocnicy tutaj z nią nie
weszli.
  Nie wolno jej pić wody, powiedzieli, ale widziała, że
nie uniknie kontaktu z rozpryskującymi się nad źródłem
kroplami, więc to chyba nie mogło być szkodliwe. Nie
bała się już niczego i w dobrej wierze zbliżyła się z butelką.
Na moment zapomniała, co się przytrafiło Demonowi
w Ludzkiej Skórze...
  W tej samej chwili, gdy chmura drobniutkich kropel
dotknęła jej skóry, przeniknął ją ostry ból, a gwałtowny
skurcz wstrząsnął całym ciałem, aż potoczyła się pod
ścianę. Ból przeszywał ją niczym rozpalone żelazo,
a z krtani wyrwał się nieludzki krzyk.
  Krzyk roznosił się falami, jakby potężne trzęsienie
ziemi targnęło skałą od podstaw aż po cztery poszarpane
wierzchołki. W zewnętrznej grocie obok pochodni czterej
ludzie zostali rzuceni na ziemię, a na tablicy imię Shiry
rozbłysło ognistym blaskiem!

  Kiedy grzmot ucichł, a wibracje ustały, Irovar wstał
oszołomiony. Vassar uderzył się w głowę i krwawił, ale
chyba nawet tego nie zauważył. Wszyscy wpatrywali się
w tablicę, gdzie imię Shiry, jako trzecie, jarzyło się
czerwonym ogniem. Nazwiska trzymających pochodnie
z dawnych czasów Iśniły nieco bardziej matowo niż
nazwiska tych, którym pomagali. Po chwili imię Mara
zapłonęło się takim samym, przygaszonym nieco światłem.
  - Czy mogę teraz zejść? - zapytał głosem bez wyrazu
i z oczami suchymi jak piasek.
  - Nie, zaczekaj jeszcze - poprosił Irovar. - Nie wiemy,
co się teraz stanie, może ona wciąż jeszcze potrzebuje
pochodni, Nie mamy pojęcia, jak ona stamtąd wyjdzie.
  Głos ntu drżał ze wzruszenia i dumy. Shira wypełniła
zadanie! Jego blisko dwudziestopięcioletnie wysiłki wy-
dały owoce.
  Nikt nie wątpił, że Shira drogo opłaciła swoje zwycięst-
wo. Wędrówka trwała dwie i pół doby, a pochodnia
przygasała wielokrotnie. Wszyscy w napięciu czekali na
opowiadanie Shiry, wszyscy też byli pewni, że wyjdzie ona
z wnętrza góry gdzieś w pobliżu tablicy.
  Ale czas mijał, a nic się nie działo.

  Butelka została napełniona ostrożnie i starannie. Teraz
bowiem Shira bała się gwałtownej siły wody i nie mogła
ryzykować, że jakaś przypadkowa kropla spadnie na jej
wargi. Po pierwszym niezwykle bolesnym doświadczeniu
wszystko poszło już spokojnie i bez przykrych nie-
spodzianek.
  Gdy była gotowa, przypięła zakorkowaną butelkę do
pasa i oddaliła się od źródła. Nie otrzymała żadnych
instrukcji, jak ma stąd wyjść, zastanawiała się więc, co się
teraz stanie. Musiało istnieć jakieś wyjście. Jej zadanie
było przecież spełnione.
  Miała teraz bóle, silne bóle. Po zetknięciu z wodą
dolegało jej całe ciało, w wąskim przejściu wszystkie
wcześniejsze rany się pootwierały. Pożyczony płaszcz
musiała zostawić w dużej grocie, żeby móc się przecisnąć
do źródła, i teraz zmartwiona patrzyła na obsuwające się
bandaże. Nic więcej na sobie nie miała. Och, wyglądała
naprawdę żałośnie!
  I czuła się nie lepiej. Wędrówka przez groty zostawiła
śmiertelną ranę w duszy, ale jak długo koncentrowała się
na tym, co ją jeszcze czeka, udawało jej się nie poddawać
przygnębieniu.
  I oto znowu pojawił się mały, mdły płomyk! Z ulgą
ruszyła w jego stronę. Ale żadnego wyjścia nigdzie nie
widziała. Stała niepewna, gdy nagle usłyszała za sobą
okropny huk i zobaczyła, że ściana się zamyka. Źródło
zniknęło. Shirę otoczyły ciemności.
  Po chwili usłyszała zbliżający się szum, a na bosych
nogach poczuła wodę, wznoszącą się wciąż wyżej i wyżej.
Utopię się, myślała w panice, gdy woda podchodziła jej
już do gardła. Odetchnęła głęboko, wypełniła płuca
powietrzem i dała się unieść prądowi.

  - Jak długo to trwa! - wybuchnął Daniel. - Żebyśmy
chociaż wiedzieli, co się tam stało!
  Wciąż wpatrywali się w tablicę, gdy ściana powoli
znowu ją przesłoniła. Teraz znowu było tak jak przedtem,
znowu widzieli tylko gładką, lśniącą powierzchnię.
  - Oj - jęknął Vassar. - Myślałem, że ona wyjdzie tędy.
  - Wszyscy tak myśleliśmy - powiedział Sarmik. - Mam
nadzieję, że nie stało się tam nic złego.
  - Ten krzyk był straszny - westchnął Vassar. - Praw-
dziwy krzyk śmierci.
  - Demon w Ludzkiej Skórze też tak krzyczał, a prze-
cież przeżył - rzekł Irovar.
  Wszyscy jednak widzieli, że Irovar jest nienaturalnie
blady.
  I wtedy płomień z sykiem zgasł. Pochodnia zrobiła się
zupełnie czarna.
  Daniel zerwał się na równe nogi.
  - Shira! Nie, nie teraz! Przeszła przecież przez wszyst-
kie próby!
  Bezsilny tłukł pięściami w ścianę, za którą przed trzema
dobami zniknęła Shira.
  Pochodnia wypadła Marowi z rąk i potoczyła się pod
ścianę. On sam ukrył twarz w dłoniach, chwiejąc się ze
zmęczenia na nogach.
  Źródło w rogu znowu zaczęło szemrać. Z pluskiem
i chlupotem woda przelała się na podłogę, jak to miało
miejsce wielokrotnie przedtem, więc tylko przypadek
sprawił, że Daniel spojrzał w tamtą stronę.
  - Spójrzcie tam! - krzyknął podniecony.
  W studzience coś się ukazało. Co to, na bogów, mogło
być? Przez krawędź studzienki zwieszała się jakaś dziwna
istota. A gdy woda opadła, Vassar wrzasnął:
  - To Shira! O bogowie, to Shira!
  Rzucili się do niej wszyscy. Sarmik zdążył pochwycić
dziewczynę, nim woda wciągnęła ją z powrotem.
  - Ostrożnie! - prosił Daniel. - O Boże, jak ona wygląda!
  - Żyje? - zapytał Irovar bez tchu.
  - Nie wiem. Vassar, twoja kurtka, szybko! Przecież
ona jest całkiem naga!
  Chłopiec zerwał z siebie okrycie i starannie otulili
Shirę. Przenieśli ją na suche miejsce i wycierali jej włosy.
Działali chaotycznie, nerwowo; widok zakrwawionego,
poszarpanego ciała Shiry budził w nich współczucie tak
silne, że dławiło w gardle.
  - W studzience coś jeszcze jest! - zawołał Vassar. - Jej
piękna kurtka. I buty...
  - Zajmij się tym - powiedział Irovar.
  Shira zaczęła kaszleć i ocknęła się.
  - Pas... - wyszeptała.
  - Jest tutaj - odpowiedział Sarmik. - Odpiąłem go,
żeby cię osuszyć. Czy... czy to jest woda? W tej butelce?
  Shira skinęła głową.
  - Musimy stąd natychmiast odejść - powiedział Irovar
zdecydowanie. - Tu jest za zimno dla Shiry. Należy
przenieść ją do łodzi.
  - Nie, pójdę sama - oświadczyła wstając. - Ja myślę...
- nie dokończyła, bo znowu zemdlała.
  Wyszli z groty. Irovar martwił się z powodu głębokiej
rany Shiry, tyle krwi z niej wycieka. Zastanawiał się, jak
długo to trwa.
  Sarmik zatknął pochodnię na jej dawnym miejscu
w ścianie. Nikt nie myślał o Marze, który upadł na
podwyższeniu. Czepiając się ścian, niechętnie wychodził
teraz za innymi, Idąc przez ponurą płaszczyznę pomiędzy
czterema szczytami słyszeli szum morza, wskazujący, że
woda się podniosła tak, by mogli wejść do łodzi.
  Nim się nareszcie w niej znaleźli, Shirę musiało nieść wiele
rąk. Bo chociaż była lekka niczym piórko, to niebezpieczne
zejście wymagało zachowania niezwykłej ostrożności.
  Łódź znajdowała się na miejscu, u dołu szczeliny
w skale. Ostatni trybut złożony przez cztery żywioły.
  Shira ocknęła się ponownie, gdy znalazła się w łodzi.
Zmęczona i oszołomiona rozglądała się dookoła i wszę-
dzie napotykała życzliwe, zatroskane twarze. Czekali, aż
Mar do nich dołączy, on zaś, gdy tylko wszedł do łodzi,
padł na deski i leżał bez ruchu. Shira uśmiechała się
niepewnie do wszystkich.
  - Chyba pójdę za jego przykładem - powiedziała.
- Mam nadzieję, że mi wybaczycie?
  - Oczywiście - kiwali głowami.
  Potem ułożyła się obok Mara, bo tam było jedyne
miejsce, na którym nikomu nie przeszkadzała. Przez
chwilę leżała i patrzyła na olbrzyma.
  - Mar, twoja twarz... Skaleczyłeś się...
  Parsknął, zirytowany, i odsunął się. Leżeli cicho,
przyglądając się niebu i chmurom. Powieki Mara opadły.
Wtedy poczuł w swojej ręce małą, silną dłoń.
  - Dziękuję ci, Mar - szepnął głos tuż przy nim.
  Był tak zmęczony, że nie miał siły odtrącić jej dłoni. Nie
był też w stanie powiedzieć niczego złośliwego ani nawet
odwrócić głowy w niemym obrzydzeniu. Po prostu zasnął
z ręką Shiry w swojej i to ona musiała się odsunąć, bo
chłód ciągnący od Mara przenikał jej ciało.
  W dwie minuty później ona także spała. Podczas gdy
łódź sunęła cicho w stronę lądu, Daniel i Sarmik opatrzyli
jej rany.
  Shira nie zauważyła niczego, pogrążona w miłosier-
nym śnie, głębokim niby śmierć.






        ROZDZIAŁ XI


  Shira poczuła, że ktoś potrząsa ją za ramię. Próbowała
się usunąć, bo we śnie wciąż znajdowała się w głębi
górskich grot, a nie chciała już wykonywać żadnych
strasznych zadań. Ręka była jednak bezlitosna.
  - Shiro, obudź się! Jesteśmy na miejscu.
  Daniel? Co za rozkosz! Wilgotny chłód groty był
w rzeczywistości deszczem, padającym jej na twarz.
Niechętnie otworzyła oczy. Wciąż jeszcze widziała trochę
niewyraźnie.
  - To Nor? - zapytała.
  - Nie, jesteśmy w przystani w Taran-gai. W zatoce,
wiesz.
  Kiedy zdrętwiała i udręczona wstawała, widział, że
wraca jej świadomość. Górskie moce nie opuściły jeszcze
jej duszy, o nie. Jak głuchy, rozpaczliwy krzyk narastała
świadomość, że nigdy nie zdoła się uwolnić od tego, co
przeżyła tam na dole, w bezlitosnych salach prawdy.
Ogarnęło ją przygnębienie i smutek tak wielki, że z tru-
dem oddychała. Wszystko nagle stało się takie bezsensow-
ne, znikąd żadnej pociechy. Żaden człowiek nie byłby
w stanie tak dokładnie poznać stanu swej duszy, jak ona to
zrobiła. Człowiek musi mieć w życiu jakieś iluzje. Oczywi-
ście Shira nie była pozbawiona ani autoironii, ani samo-
krytycyzmu, ale to za mało. Nie sądziła, że jest aż tak
bezkrytyczna w ocenie samej siebie; po prostu sama się
oszukiwała!
  Mar zszedł na ląd i stał na kamienistym brzegu. Shira
ruszyła w jego stronę. Podjęła najważniejszą decyzję
w swoim życiu, ale musiała się przemóc, żeby rozmawiać
o tym z Marem.
  Nie bez wahania zawołała go po imieniu. Odwrócił się
powoli, obojętnie.
  - Mar, mam do ciebie prośbę...
  Jeśli go to zaskoczyło, to niczego nie dał po sobie
poznać. Jego lodowaty brak zainteresowania stanowił dla
Shiry udrękę tym większą, że owa prośba znaczyła tak
wiele. Przy łodzi słychać było głosy pozostałych męż-
czyzn, ale oni nie mogą o niczym wiedzieć.
  - Kiedy... kiedy już wypełnię moje zadanie, Mar, kiedy
unicestwię Demona w Ludzkiej Skórze, to czy zechcesz...
Czy możesz obiecać mi teraz... że mnie wtedy zabijesz?
Kiedy już będzie po wszystkim?
  Nareszcie w jego oczach pojawił się znak życia.
  - Co chcesz przez to powiedzieć? - wysyczał ochryple.
  - Słyszałeś, co duchy powiedziały kiedyś mojemu
dziadkowi? Że ten, kto przejdzie tę drogę, nie będzie już
potem chciał żyć. To jest prawda! Zrobię to, czego się ode
mnie żąda, ale co mnie czeka potem? Nic, Mar, nic opcócz
bólu i dręczącego smutku. I oprócz samotności.
  Przyglądał jej się z uwagą, badawczo. Żółte oczy
mieniły się ohydnym blaskiem.
  - Próbowałem cię zabić już dawno, wiesz o tym. Ale
broń odmawiała mi posłuszeństwa. Chociaż Shama mnie
o to prosił, nie jestem w stanie cię zabić. Ja widzę to
światło nad twoim czołem, którego inni ludzie nie mogą
zobaczyć.
  - Jestem pewna, że światło zniknie, kiedy wypełnię
moje zadanie. I po co miałabym wtedy żyć? Dziecka też
nie będę mogła mieć. Wędrówka przez groty uczyniła
mnie bezpłodną.
  Mar pociągał nosem.
  - Ja, wybrany wasal Shamy, też nie mogę mieć dzieci.
Ale ja się tym nie przejmuję! Takie głupstwa nic mnie nie
obchodzą! Tylko czy zdajesz sobie sprawę z tego, że jeżeli
umrzesz w ten spsób, to pójdziesz do Shamy?
  - Do jego czarnego ogrodu... Tak, wiem o tym,
i właśnie jest moją wolą tam się znaleźć. To będzie moje
zadośćuczynienie za wszystko zło, jakiego się dopuściłam.
Zrób to, Mar, bardzo cię proszę. Zrób to cicho i wtedy,
kiedy nie będę się niczego spodziewać! Zostawię list do
dziadka, w którym uwolnię cię od wszelkiej winy.
  - Nic mnie nie obchodzi wina.
  Przyglądał jej się długo. Ledwo widoczne drżenie warg
Mara przypominało uśmiech. Ale czy był to uśmiech
szyderstwa, triumfu czy oczekiwania, nie umiałaby powie-
dzieć.
  Stał i stał, a w końcu wzruszył ramionami.
  - Jak chcesz! Zrobię to, obiecuję ci.
  Shira odetchnęła z ulgą.
  - Dziękuję ci, Mar!
  Potem odwróciła się i poszła, a on, jakby nie chcąc
wypuścić zdobyczy z rąk, ruszył za nią.
  - Jesteś okropnie poparzony - powiedziała. - Czy ja
w jakiś sposób mam z tym coś wspólnego? Jak to się stało?
  - Nie zaczynaj znowu z tą twoją przeklętą dobrocią
- uciął cierpko. - Już mnie dostatecznie upokorzyłaś. Czy
myślisz, że ja chciałem tam stać? Że chciałem ci pomagać?
  Shira westchnęła. Na chwilę ogarnęło ją śmieszne
wyobrażenie, że może on ją zaakceptował, skoro z nią
rozmawia, ale nie! Odczuła ulgę, kiedy zawołano ją
z łodzi.
  Postanowiono, że pójdą do górskiej kryjówki w Ta-
ran-gai. Potem Strażnicy Gór będą mogli powrócić do
swych siedzib, bo przecież intruzi zostali pokonani.
  Powoli opuścili wybrzeże. Ze względu na Shirę uczyni-
li to z ulgą.
  Irovar stwierdził z troską, że Shira jest coraz bardziej
milcząca i udręczona. Najpierw myślał, że wnuczka cierpi
z powodu ran, ale potem stwierdził, że udręka ma
znacznie głębsze podłoże. Tym bardziej nie podobały mu
się czujne spojrzenia, jakie Mar rzucał w jej stronę, i jego
złe uśmiechy. Wyglądało na to, że tych dwoje zawarło
jakąś umowę, i to przerażało Irovara bardziej, niż był
w stanie wyrazić.
  Dość szybko dotarli do górskiej siedziby, gdzie czekali
na nich Milo i Orin. Wspólnymi siłami przygotowali
posiłek, prosty, ale upragniony jak nigdy! Byli tacy
wygłodniali, że podczas jedzenia nikt się nie odzywał.
  Ale kiedy skończyli, wszyscy patrzyli na Shirę.
  - No? Zechcesz nam teraz opowiedzieć o swoich
przygodach?
  Jeszcze raz przejść przez to wszystko? Oczywiście,
mieli prawo oczekiwać opowieści, ale czy nie domyślają
się, jaka to dla niej męka?
  Daniel rozumiał. Stanął za nią i położył jej ręce na
ramionach.
  - Spróbuj spojrzeć na wszystko tak, jak ja to widzę,
Shiro! To wszystko był sen, bolesny koszmar, który i ty,
i my wszyscy przeżyliśmy dlatego, że żujemy te przeklęte
korzenie. Ja naprawdę w to wierzę, rozumiesz?
  Popatrzyła na swoją ranę, która wciąż krwawiła, a krew
przesiąkała przez ubranie, na swoje poobcierane ręce,
i spojrzała na niego bezradnie.
  Daniel starał się ją przekonać. Ukucnął przed nią i wziął
jej poranione dłonie w swoje.
  - Część z tego, co przeżyliśmy, jest rzeczywistością.
Mar na przykład, a podobnych do niego mamy także
w rodzie Ludzi Lodu. Istnieje też Góra Czterech Wiatrów.
To straszna góra, ale przecież tylko przypływ sprawił, że
udało nam się tam wejść. Byliśmy na tej górze. Dotychczas
wszystko jest prawdą, ale dalej już nie. Z drugiej jednak
strony wiem, że zjadłaś mnóstwo korzeni, że wszyscy je
spożywaliśmy. Spróbuj więc spojrzeć na wydarzenia tak
oto: Od momentu kiedy znaleźliśmy się na wyspie,
wszystko było narkotyczną wizją. Snem, który możesz
nam opowiedzieć. Ponieważ my nie śniliśmy tego samego,
co ty.
  Shira przyglądała mu się długo. Inni milczeli. Co
myśleli, nie wiadomo.
  W końcu Shira skinęła głową.
  - Sen. Dobrze. Mogę opowiedzieć ten sen.
  Spojrzała na Mara i napotkała jego niezgłębiono
spojrzenie. Ulewny deszcz, który spadł, gdy wchodzili na
górę, zmoczył mu włosy i ramiona, ale ogień płonął na
palenisku, więc wkrótce wszyscy się wysuszą.
  Shira zaczęła opowiadać, a tymczasem na dworze
zapadł wieczór. Nie był to zmierzch, nie zrobiło się
ciemno, po prostu światło dzienne uległo przemianie.
Wiele było wtrąconych pytań, wiele wyjaśnień w nawia-
sach, bo wszyscy chcieli zrozumieć, co mają symbolizo-
wać różne zjawiska. Shira czuła, że odwaga opuszcza ją
coraz bardziej, w miarę jak wspomina wędrówkę przez
kolejne groty. Gdy opowiadała o kolcu, który cudem
tylko nie przebił jej serca, musiała znowu pokazać ranę.
Rana wyglądała paskudnie, gdy więc Shira podjęła opo-
wiadanie, Daniel ponownie ją opatrzył gojącymi rany
liśćmi z Taran-gai i ziołami, jakie udało im się tu
znaleźć.
  Kiedy doszła do opowieści o walce w ciemnopur-
purowej wodzie, spojrzała z żalem na Mara.
  - Nie wiedziałam, że moja niechęć do ciebie, Mar, była
tak wielka. Wybacz mi, postaram się ci to wynagrodzić.
  Mar zacisnął powieki.
  - Wolę, żebyś mnie nienawidziła. Wtedy jesteśmy na
równej stopie.
  - Czy pamiętasz coś z walki pod wodą, Mar? - zapytał
Irovar.
  - Nie wiem. Zdawało mi się, że to był sen.
  - To był sen - powtórzył Daniel z uporem.
  Po czym Shira dowiedziała się, jak Mar został poparzo-
ny, kiedy ona walczyła z Shamą. Mar parskał ze złością
niby dziki kot, nie chciał już słuchać o swoim upokarzają-
cym spotkaniu z duchami. Lecz serce Shiry ścisnęło się ze
współczucia. Rozumiała go bardzo dobrze.
  - Nie mogę wybaczyć Marowi, że zostawił Shirę
własnemu losowi - powiedział Vassar.
  - To nie jego wina, że jest taki - zaprotestowała
Shira gorączkowo. - Jestem mu winna wielką wdzięcz-
ność.
  - Och, zamilcz! - warknął Mar brutalnie.
  Shira ciągnęła dalej swoją opowieść. Kiedy jednak
doszła do ostatniej sali, powiedziała tylko:
  - Spotkałam wszystkich, których kiedyś nieświadomie
zraniłam. Wybaczcie mi, ale nie mogę o tym mówić.
  Daniel pokiwał głową.
  - Pomiń to! A co było potem?
  Najwięcej chcieli się dowiedzieć o dwóch bohaterach
z dawnych czasów, Shira opisywała ich najlepiej, jak
umiała. Ale o bogach nie chciała opowiadać. Shama
powiedział: "Oni siedzą i trzęsą się w swoich starych,
wysuszonych skórach". I to jest bardzo trafne.
  Opowiadała o źródle i o tym, że została przeniesiona
przez wodę.
  - Musiałam się znajdować bardzo głęboko - rzekła
w zadumie. - Bo droga w górę wydawała mi się
nieskończenie długa. Zdawało mi się, że tonę.
  - Nie byłaś chyba w najlepszym stanie, kiedy dotarłaś
do tej groty - rzekł Daniel. - Ale zapewne nie o to
chodziło, by cię tam utopić.
  - No, a co będzie teraz? - zapytał Orin, gdy Shira
zakończyła opowiadanie.
  Irovar odpowiedział pospiesznie:
  - Teraz wszyscy pójdą spać. Nad przyszłością za-
stanowimy się później.
  Popatrzyli na niego zdumieni. Takiej stanowczości nie
można się było przeciwstawić.

  Następnego ranka zaskoczony Daniel stwierdził, że na
szczytach leży śnieg i że droga do ich kryjówki jest
zasypana. Irovar skorzystał z okazji, że pozostali Strażnicy
Gór wyszli, i zaczął się żegnać z Sarmikiem.
  - Zaraz wyruszamy - oświadczył staremu przy-
jacielowi. - Nie możemy zastanawiać się nad przy-
szłością Shiry w obecności Mara. On oczu z niej
nie spuszeza, uważam, że nie powinien wiedzieć, co
się ma stać.
  - Czy ja też nie mogę wiedzieć?
  - Oczywiście, że ty możesz. Postanowiłem mianowi-
cie, że Shira powinna pojechać z Danielem do jego
kraju. On sam twierdzi, że wszystko, co przeżyliśmy,
było tylko koszmarnym snem, a ja nie chcę się z nim
spierać. Ale zadanie Shiry nie zostało do końca wypeł-
nione. Ona musi znaleźć naczynie Tan-ghila ze złą
wodą i unieszkodliwić tę wodę. To może się stać tylko
w kraju Daniela. A poza tym będzie się mogła spotkać
z ojcem.
  - Puścisz ją od siebie?
  - Och, przecież wróci.
  Żaden nie wspomniał o ogromnych trudnościach,
z jakimi wiąże się podróż do tak odległego kraju.
  Wrócił Mar, zaczęli więc rozmawiać o czym innym.
  Wkrótce potem do izby wpadł Orin.
  - Ojcze, ja...
  - Tak, co się stało? - ponaglał Sarmik.
  Orin miał rozbiegany wzrok.
  - Milo. On... porwał Shirę. Pobiegł z nią w dół.
  Usłyszeli łoskot, gdy Marowi wypadł z rąk czerpak,
z którego pił wodę.
  - Co? - zapytał Sarmik. - Czego Milo od niej chce?
  - On się na nią wściekał przez cały czas, kiedy byliście
na wyspie. Przysięgał, że ją zabije.
  Mar ciężko dysząc oparł się plecami o skałę, tworzącą
wewnętrzną ścianę pomieszczenia. Na jego twarzy malo-
wał się wyraz przejmującego bólu.
  - Co ci jest, Mar? - zapytał Sarmik niecierpliwie.
  - Nie wiem - jęknął potwór. - Czuję się tak, jakbym
miał w piersi rozpalone żelazo. Jakbym się roztapiał! Ten
diabeł! Ten diabeł!
  Wstrząśnięci przyglądali się, jak na ich oczach Mar
przemienia się w potworną bestię zionącą gniewem.
Wstał, lodowato zimny, straszniejszy niż kiedykolwiek,
i wybiegł na dwór. Długimi, kocimi susami pomknął
w dół. Wokół jego postaci unosiła się aura zimna,
wyraźnie widoczna na tle szarego nieba. Nikt nie odbierze
mu jego zdobyczy!
  Jak zimny płomień gnał w stronę przysypanej śniegiem
doliny. Ślady Milo były wyraźne.
  Obaj starsi mężczyźni stali przed szałasem i patrzyli za
nim. Wkrótce zjawił się Daniel i synowie Sarmika.
  - Czy to prawda, że Milo uprowadził Shirę? - zapytał
Daniel wstrząśnięty. - Musimy ją uratować!
  - Spokojnie - rzekł Irovar. - Mar już ruszył w pościg.
  - Mar? To chyba nie jest najwłaściwszy człowiek?
  - Owszem. W tym przypadku jest. A poza tym kto się
odważy mu przeszkodzić?
  Siłą musieli powstrzymać Daniela, żeby nie biegł
dziewczynie na ratunek i nie narażał własnego życia.
  Na dole, wśród kamiennych bloków i jakichś pojedyn-
czych brzózek, biegł Milo ze swoim ciężarem. Stopy
ślizgały mu się po świeżym śniegu, a powiewające włosy
Shiry zasłaniały widok. Przez cały czas klął na nią przez
zaciśnięte zęby, a jedną ręką zatykał jej usta, żeby nie
mogła wzywać ratunku. Ręka była potwornie brudna
i śmierdziała odrażająco.
  - Wydawało ci się, że możesz mną poniewierać, co?
- syczał. - Pożałujesz tego, ty cholerna dziwko! Tak cię
przeorzę, że będziesz błagać o litość, a potem wbiję
w ciebie nóż i będę go obracał, rozpłatam cię z góry do
dołu. Ty przeklęta świętoszko, zobaczysz, co grozi
każdemu, kto...
  I tak dalej w tym stylu. Shira była przytomna, ale ból
rany i zmęczenie sprawiało, że świat wirował jej przed
oczyma.
  Milo zatrzymał się w brzozowym zagajniku. Tutaj,
nisko, śniegu było już niewiele, z szarobiałego nieba
spadały pojedyneze płatki. Cisnął ją na ziemię i rzucił się na
nią.
  - No - wysyczał jej prosto w twarz tak, że musiała się
odwrócić, by uniknąć obrzydliwego odoru. - Teraz
poznasz Milo! Kobiety dobrze wiedzą, jak on sobie
poczyna. Wrzeszczą z bólu i przerażenia, kiedy...
  Więcej nie zdążył powiedzieć. Urwał nagle i podniósł
wzrok. Szczęka mu opadła, a z gardła wydobyło się
charczenie.
  Shira zbyt była oszołomiona bólem, by cokolwiek
rozumieć. Miała tylko niejasne wrażenie, że pojawił się
ktoś jeszcze. Zrobiło się bardzo zimno...
  Milo zerwał się na równe nogi. Przed nim stał potwór
z zimna, lodu i bezlitosnego gniewu. Był bez broni,
zresztą żadnej broni nie potrzebował. Wyciągnął jedynie
rękę po sparaliżowanego ze strachu Milo, złapał go za
kurtkę tuż przy szyi i jednym ruchem skręcił mu kark.
  Na szczęście Shira była zbyt zmęczona, by otworzyć
oczy. Zauważyła jedynie, że Milo został odrzucony na bok
niby rękawiczka i że Mar pomógł jej się podnieść. Chwiała
się na nogach. Mar trzymał ją mocno pod rękę i prowadził
na górę przez brzozowy zagajnik.
  - Mar, jestem ci wdzię...
  - Milcz!
  Przystanął i potrząsał nią wściekle.
  - Czy nie mogłaś trzymać się od niego z daleka, ty
przeklęta idiotko? A może sama chciałaś?
  - Przecież wiesz, że nie chciałam!
  Twarz Mara była zupełnie biała.
  - Miałaś może zamiar wymigać się z naszej umowy?
Chciałaś, żeby to on miał prawo cię zabić? Ty jesteś moją
zdobyczą, pamiętaj o tym!
  - Tak, Mar - potwierdziła zmęczona. - Ja wiem, że
jestem twoja.
  Poczuła, że na dźwięk tych słów Mar drgnął, ale
potężna fala bólu sprawiła, że straciła przytomność.
  Gdy zebrani przed kryjówką zobaczyli Mara z Shirą na
rękach, wybiegli mu na spotkanie.
  - O, moi bogowie! - krzyczał Irovar. - Shira... Czy ona
nie żyje?
  - Nie, ona... żyje - odparł Mar. - Weźcie ją, ja...
  Sarmik natychmiast wziął Shirę, a Mar oparł się
o wielki głaz. Stał tam zgięty wpół, jakby miał silne bóle.
  Patrzyli na niego bezradni, niczego nie rozumiejąc...
  Wkrótce potem Irovar i jego towarzysze pożegnali się
i odeszli do Nor; Shira niosła ukrytą pod kurtką butelkę.
  Daniel nie próbował dociekać, skąd wzięła się ta
butelka. Czy ona także należy do snu? A zresztą bardzo był
zajęty wspieraniem Shiry, która naprawdę znajdowała się
w opłakanym stanie. Imienia Milo nie wspominano.
  Lato na Północy mija szybko. Wkrótce okazało się, że
statek łowców fok odpłynie za dwa tygodnie. Daniel był
szczęśliwy, że zabierze ze sobą Shirę, i solennie obiecał, że
zatroszczy się, by za rok wróciła do Irovara. Cieszył się, że
zawiezie ją do Vendela, a na tyle znał gorące serce
Anny-Grety, że nie wątpił, iż ona także przyjmie dziecko
Vendela z pierwszego małżeństwa z otwartymi ramiona-
mi.
  Największym problemem była sama Shira. Oczywiście
z radością myślała o czekającej ją podróży do kraju ojca,
ale nawet to nie było w stanie przesłonić smutku w jej
oczach. Jej dusza została śmiertelnie zraniona, Irovar
i Daniel rozumieli to bardzo dobrze, a rany fizyczne wcale
nie były lżejsze. Żeby nie wiem jak się starali, używali
wszystkich znanych Juratom środków leczniczych, rana
po kolcu nie chciała się zagoić.
  Nadszedł ostatni wieczór przed odjazdem. Shira żeg-
nała się ze wszystkimi ulubionymi miejscami w Nor, jakby
nigdy nie miała tu powrócić. Ale przecież taka długa
podróż do nieznanego kraju musi młodą dziewczynę
napawać lękiem.
  Jej dziadek i Daniel zeszli na dół, do statku, ze
wszystkim, co Daniel chciał zabrać do domu dla jakiegoś
profesora czy kogoś tam. Shira przygotowała swoje
rzeczy w namiocie, mieli je wziąć następnym razem.
  Irovar i Daniel starannie zaplanowali tę podróż. Doszli
do wniosku, że dla bezpieczeństwa Shiry powinni poje-
chać z rosyjskimi kupcami z Archangielska do północ-
nych wybrzeży jeziora Onega. Tam Daniel kupi łódź.
Irovar był dość bogatym człowiekiem, dał Danielowi
drogie skóry i inne wartościowe rzeczy, by pokryły koszty
podróży. Droga wokół półwyspu Kola do Norwegii
Północnej nie wchodziła w rachubę; nie zdążyliby przed
zimą i wktótce uwięźliby w lodach. Można było natomiast
przeprawić się drogą wodną przez jeziora Onega i Ładoga
aż do Zatoki Fińskiej niedaleko Sankt Petersburga. Daniel
mówił teraz tak dobrze po rosyjsku, że z pewnością da
sobie radę. Gdy wyruszał, trwała wprawdzie wojna...
Należało mieć nadzieję, że się skończyła.
  Wszystko to dla Shiry brzmiało potwornie obco, nie
była w stanie wyobrazić sobie ani odległości, ani trudów
tej podróży. Podróżowała, oczywiście, każdego roku
pomiędzy Nor a osadą zimową, ale niełatwo jej było
przedstawić sobie, że świat jest znacznie większy niż te
okolice.
  Zawróciła w stronę osady i spostrzegła, że coś się
porusza koło ich jurty. Ktoś wszedł do środka.
  Przecież dziadek z Danielem poszli nad morze... Stała
niepewna. Nie było zwyczaju, że ktoś obcy wchodził do
jurty. Niechętnie ruszyła ku domowi. Było późno, ludzie
już spali.
  Szła z trudem, rana wciąż jej dokuczała. Chociaż
w ostatnich dniach przestała myśleć o wszystkim, co
wiązało się z Górą Czterech Wiatrów, cieszyła się podróżą.
  Jedynie w snach i w chwilach samotności powracało
przygnębienie.
  "Nie szukaj zbyt głęboko", przestrzegał Sarmik.
  Ale ona tak właśnie postąpiła.

Nad morzem, w przystani, do Irovara przyszedł gość.
- Kogóż to widzę! Sarmik, jak miło znowu cię spotkać!
  Szpakowaty Taran-gaiczyk wyglądal na zmartwione-
go.
  - A zatem wyjeżdżasz, młody człowieku? - zwrócił się
do Daniela. - I Shirę zabierasz ze sobą?
  - Tak. Niezmiernie mnie to cieszy.
  - Czy wielu ludzi wie, że ona ma jechać?
  - Niewielu - odparł Irovar. - Staraliśmy się trzymać to
w tajemnicy.
  - To dobrze - ucieszył się Sarmik. - Nie zaznam chwili
spokoju, dopóki ona nie wyjedzie.
  - A to dlaczego?
  - Chodzi o Mara - wyjaśnił krótko. - Coś się z nim
dzieje, ale nie wiem co. Myślę jednak, że to ma jakiś
związek z Shirą. Jeżeli się dowie, że ona wyjeżdża i zabiera
wodę ze źródła, by unieszkodliwić Tan-ghila, będzie
próbował jej w tym przeszkodzić. Wszelkimi sposobami.
  - To oczywiste - powiedział Daniel. - Ale mówisz,
że coś się z nim dzieje. Jak to się objawia?
  Sarmik westchnął.
  - Znika co wieczór i nie ma go przez całą noc. Vassar
mówi, że widziano go niedaleko Nor, jak stał w górze
ponad osadą, jakby czegoś pilnował. A kiedy rano wraca...
No, nie zawsze, ale czasami sprawia wrażenie, jakby był
chory. Ma straszliwe bóle w piersiach. Powiada, że czuje,
jakby się palił od środka. A wtedy jest jak oszalały
z wściekłości, rzuca się na wszystko, co wpadnie mu
w ręce. W jego jurcie nie ma już chyba ani jednej całej
rzeczy.
  Choć słuchali z największą powagą, teraz musieli ukryć
uśmiechy.
  - Czyż nie zawsze tak się zachowywał?
  - Skąd? Mar nigdy nie okazuje uczuć. Muszę wam
powiedzieć, że jestem przerażony! Bo zupełnie nie mam
pojęcia dlaczego, co się dzieje.
  Daniel zauważył trzeźwo:
  - Prawdopodobnie Mar wścieka się dlatego, że Shira
ma jasną wodę. Może właśnie tę wodę chce jej odebrać?
  - Nie - rzekł Irovar w zadumie. - Nie, ja boję się
czegoś innego. Tych dwoje zawarło jakąś umowę na
brzegu w Taran-gai zaraz po powrocie Shiry z gcot. Od
tamtej pory Mar patrzy na nią jak na swoją własność. Nie
podoba mi się to.
  - Na swoją własność? - prychnął Sarmik. - Mar nie
żywi żadnych uczuć do kobiet.
  - Nie, to nie o to chodzi. Ja myślę... Choć, oczywiście,
nic nie wiadomo, ale ja znam swoją wnuczkę... Ja myślę,
że Shira została tak śmiertelnie zraniona, że nie chce już
dłużej żyć. I że prosiła Mara...
  Sarmik jęknął cicho.
  - Ależ on nie może tego zrobić! Mar nie ma przystępu
do Shiry.
  - No właśnie. Ale może to dlatego tak się wścieka?
  Daniel zawołał:
  - Musimy ją stąd zabrać jak najszybciej!
  - Tak - poparł go Sarmik. - Dobrze, że wyruszacie już
jutro! Bo uważam, że macie rację. Bardzo prawdopodob-
ne, że Mar śledzi właśnie Shirę. Z paskudną radością na
coś czeka. Z tą zimną radością, która może mieć związek
tylko ze śmiercią. A kiedy widzi, że nie jest w stanie jej
dosięgnąć, przeżywa straszne rozczarowanie. Boję się,
Irovarze. Bardzo się boję!


  Shira weszła do juny i stanęła jak wryta. Serce
podskoczyło jej do gardła, twarz zalała fala gorąca.
  - Mar!
  Mar stał obok paleniska, które od jego chłodu utraciło
niemal całą swoją moc. Shira mimo woli spojrzała na
swoje bagaże, gdzie kryształowa butelka z wodą czekała
jeszcze na zapakowanie. Zdawało się jednak, że Mar nie
zauważył naczynia.
  - Kto to wyjeżdża? - zapytał. - Ten obcy?
  - Tak - potwierdziła Shira. I przecież nie kłamała.
Wiedziała, że o swoim wyjeździe nie powinna mu wspominać.
  - W porządku - burknął Mar tym swoim ochrypłym
głosem. - Za dużo go tu wszędzie.
  - Chcesz powiedzieć, że on zbyt wiele umie i pojmuje?
Usiądź i napij się ze mną na przywitanie.
  To stary zwyczaj, prosić gości na kieliszek. Ale Mar nie
był przyzwyczajony do takich uprzejmości i nie wiedział,
co odpowiedzieć, usiadł jednak na reniferowej skórze,
a Shira tymczasem przygotowywała napitek. Sytuacja
bardzo mu odpowiadała...
  - Nie zapomniałaś chyba o naszej umowie? - zapytał
szorstko.
  - Nie, wprost przeciwnie - odparła, a ręce trzymające
misę drżały. - Im więcej czasu mija, tym bardziej tęsknię
za śmiercią.
  - Wiesz jednak, że ja nie mogę tego zrobić, dopóki
masz to przeklęte światło nad czołem.
  - Wiem. Ale gdy tylko moje zadanie zostanie wypeł-
nione, będę twoja. Co się stało, Mar?
  Usłyszała stłumiony jęk i zobaczyła, że Mar zgiął się
wpół, jakby miał silne bóle w piersi.
  Po chwili wyprostował się.
  - Nic, głupia dziewczyno. Co to za cholerna mowa,
którą się posługujesz?
  Shira była zakłopotana, nie wiedziała, co odpowie-
dzieć. Zdjęła swój mały kubek zawieszony na kołku
i kubek przeznaczony dla gości. W milczeniu nalewała
powitalny napój.
  Mar spoglądał na nią ukradkiem, a oczy mu pałały.
Wszystko poszło łatwiej, niż się spodziewał!
  Wiedział, że Shira nie powinna pić jasnej wody ze
źródła życia, bo wtedy zniknęłoby znad jej czoła to
przeklęte światło. Zmieniłaby się w normalnego czło-
wieka i nie byłaby w stanie wypełnić do końca swojego
zadania. Shama nie chciał, by je wypełniła. Shama był
panem Mara.
  Ale gdyby Shira napiła się tej wody, Mar miałby
jeszcze jedną, znacznie większą korzyść. Wtedy bowiem
mógłby ją zabić i nic by mu w tym nie przeszkodziło.
Och, jak on pragnął ją zabić! Nienawidził jej z całej
duszy!
  Dlaczego akurat Shiry, tego nie wiedział. Może
dlatego, że odnosiła się do niego tak życzliwie? Tak...
ufnie? Zwróciła się do niego z prośbą, by ją zabił,
kiedy nie będzie już mogła dłużej żyć. To rodziło
między nimi jakąś bliskość, której nie był w stanie
znieść!
  Nie potrafił też zrozumieć, dlaczego musiał co wieczór
schodzić do Nor i stać tam całą noc przed jej domostwem.
No oczywiście, pojmował, że powinien dbać, by być pod
ręką, gdyby ona potrzebowała strzału z jego morderczego
luku albo gdyby przyszło jej do głowy mu umknąć. Tylko
dokąd miałaby uciec? Długo jeszcze nie opuszczą letniej
osady.
  Mar nie miał pojęcia, że czekające Shirę zadanie mogło
być wypełnione w kraju Daniela. Nikt nie odważył się mu
o tym powiedzieć.
  Gdy tylko wszedł do jurty, natychmiast zauważył
butelkę. Wziął ją, odnalazł mały kubek, który, jak sądził,
należał do Shiry, i wlał do środka kilka kropel wody.
Drewno wchłonęło je niemal natychmiast.
  Shira niczego nie zauważyła.
  Podniosła ku niemu swoje naczyńko i wypowiedziała
zwyczajowe, uprzejme słowa powitania. Mar także pod-
niósł kubek i pił, spoglądając na nią ukradkiem.
  Była tak cholernie mała i śliczna jak piękny sen. I za to
jej nienawidził. Teraz... teraz wypiła do końca! Stało się!
  Ale jeśli oczekiwał jakiejś przemiany, to nic takiego nie
zaszło.
  - Co cię do nas sprowadza, Mar? Chciałeś poroz-
mawiać z dziadkiem?
  Mar opuścił naczynie.
  - Nie, chciałem, żebyś poszła ze mną brzegiem morza
w stronę Taran-gai. Niedaleko. Jest tam coś, co chciałbym
ci pokazać. Coś, co tam widziałem.
  Shira wahała się i wykręcała.
  - Ja nie wiem... Jest późno, a mnie bardzo boli rana.
Czuję, że mam gorączkę.
  - To nie potrwa długo.
  Czy światło nad jej czołem nie przygasło? Owszem, tak
właśnie jest! Shira wkrótce będzie jego! Mimo woli
dotknął łuku.
  Ona uśmiechała się niepewnie.
  - Nie wiem, czuję się taka jakaś ociężała. A zarazem
wszystko zdaje się lżejsze, mam na myśli nastrój. Dobrze,
chętnie z tobą pójdę, Mar. Co takiego chciałeś mi
pokazać?
  - Poczekaj, sama zobaczysz. To bardzo ładne.
  Ogarnęło go gwałtowne podniecenie, kiedy szli brze-
giem morza; nie w stronę przystani, w przeciwną, do
Taran-gai. Shira należy do niego!
  Nikt nie widział, że wyszli. A wkrótce znaleźli się
daleko od Nor.
  Wieczór był lodowato zimny. Słońce stało nisko nad
horyzontem i nie było w stanie ogrzać ziemi.
  - Marzniesz - stwierdził Mar. -- A ja nie mam czym cię
okryć.
  - To nie o to chodzi - odparła Shira drżąc. - Czuję,
jakby coś rozrastało się we mnie, nic z tego nie rozumiem.
Może to gorączka, jak myślisz?
  To też, pomyślał Mar ze złą radością. Ale jeszcze coś
poza tym!
  Uznał, że znaleźli się już dość daleko od Nor, i za-
trzymał się. Brzeg wyginał się tu w zakole, nikt nie mógł
ich zobaczyć. Byłi sami.
  - Czy to tu? - zapytała Shira zdezorientowana.
  Wąskie szparki jego oczu płonęły w mroku jak ogień.
  - Tak, to odpowiednie miejsce.
  Shira skuliła się.
  - Odpowiednie miejsce? Mar, co ty mi właściwie
zrobiłeś? Czuję się tak jakoś dziwnie, niczego nie rozu-
miem!
  Paskudny uśmiech wykrzywił jego twarz.
  - Poruszasz się teraz jak człowiek, Shiro. I żadne
światło nad twoim czołem już mnie nie powstrzymuje.
Mogę cię zabić! Nareszcie jestem dość mocny, by to
uczynić!
  - Och, nie - szepnęła Shira. - Przecież jeszcze nie
wypełniłam zadania, jak mógłbyś...?
  Mar rzekł krótko:
  - Milcz i stój spokojnie!
  Shira nie stawiała oporu.
  - Zdawało mi się, że zostaliśmy przyjaciółmi, Mar
- powiedziała cicho.
  - Przyjaciółmi? My? - zapytał podnosząc jedno-
cześnie łuk i starannie go napinając. - Dałem ci
trochę jasnej wody do wypicia, tyle sama chyba
zrozumiałaś, nie? No? Nie uciekniesz mi teraz z krzy-
kiem?
  - Czy to by coś pomogło? Ale tobie pewnie o to chodzi,
bo mógłbyś mnie zabić w czasie ucieczki. Tylko że mnie
na niczym już nie zależy.
  Mar klął. Ręce drżały mu tak, że nie był w stanie
utrzymać strzały. Popatrzył na łuk, zmarszczył brwi
i znowu zaczął zakładać strzałę.
  - Nie, ta jest niedobra. Zawiodła mnie już poprzednio.
Co my zrobimy? Może nóż? Albo ręce? Moje ręce na
twojej szyi. Powoli, powoli...
  Patrzył na nią długo i uważnie. Przykładał na próbę
dłonie do jej gardła, ale spojrzeć w oczy nie miał odwagi.
Potem zdumiony spoglądał na swoje zwisające ręce.
Drżały tak, że Shira to dostrzegała.
  - Dlaczego się wahasz? - zapytała.
  Mar wciąż patrzył na swoje ręce.
  - Ja... Nie rozumiem. Teraz też nie mogę - odparł
bezradnie. - Nic mi nie przeszkadza, a mimo to nie mogę.
To coś innego, coś całkiem nieznanego.
  Shira przygladała mu się badawczo.
  - Cokolwiek to jest, jestem ci wdzięczna - powiedziała
cicho. - Nieoczekiwanie zrozumiałam, że wcale nie chcę
umierać.
  - Ale przecież od dawna tęskniłaś za...Sama mnie
przecież prosiłaś!
  - Mar, ty nie wiesz, jak ja się dzisiaj czuję! - zawołała
wyciągając ramiona ku niebu, jakby rana już jej nie bolała.
  - Czuję, że coś we mnie pęka z radości i ulgi. Jestem wolna,
wolna! Wspomnienia już mnie nie dręczą. Potrafię zapomi-
nać jak człowiek. Teraz już nie mogę iść przez ogień, nie
jestem odporna na wichury i mróz. Ale jestem szczęśliwsza
niż kiedykolwiek. Jestem zwyczajnym człowiekiem! Może
nawet będę mogła kogoś kochać? I być kochaną?
Mar oczu nie mógł od niej oderarać. Pojawił się w nich
jakiś nowy, badawczy wyraz; wolno przesuwał wzrok po
jej szczupłej, delikatnej sylwetce. W jego duszy toczyła się
dzika walka.
  Zaczął jej wymyślać, oskarżać ją gwałtownie ochryp-
łym głosem, a twarz mu pobladla i jakoś dziwnie zszarzała.
  - To twoja wina! - wrzeszczał. - Twoja wina, że trawi
mnie ta bolesna gorączka, że pali mnie od środka. Twoje
przeklęte współczucie! Shama uwolnił mnie od ludzkich
uczuć, zostawił mi tylko tę żądzę niszczenia, zrobił
wszystko, żeby ludzie odsuwali się ode mnie z obrzydze-
niem. I ja też chciałem, żeby tak było. Ale ty...Ty się nade
mną litujesz. Poniżasz mnie! Och, Shira, ty przeklęta,
jesteś na najlepszej drodze, żeby zrobić ze mnie człowieka!
Ale człowieka, który nadal znajduje się we władzy Shamy.
Jakże mnie to dręczy, czy tego nie rozumiesz?
Nagle Mar zawołał z desperacją:
  - Shamo! Gdziekolwiek jesteś, pomóż mi! Ona włada
jakąś tajemniczą mocą, której nie pojmuję. Daj mi znowu
siłę, Shamo!
  Z głębi jego piersi wydobył się gwałtowny, zwierzęcy
ryk, który po chwili przeszedł w żałosne zawodzenie.
  - Przeklinam cię, Shamo! - wył z twarzą ukrytą
w dłoniach.
  Trwało to bardzo długo, a Shira stała obok bezradna,
nie wiedząc, co począć. Ciało Mara dygotało konwulsyj-
nie. W końcu odwrócił się i wbił w nią płonące,
zrozpaczone oczy.
  - Przywołam Shamę - oświadczył stanowczo. - A wte-
dy zobaczymy, kto jest najsilniejszy.
  - On może mnie zabrać.
  - Tak, niech już to nareszcie zrobi!
  Ale nie zawołał Shamy.
  Natomiast dłoń Mara, wbrew jego woli, podniosła
się do policzka Shiry; opuszkami palców dotknął jej
skóry.
  - Jaka delikatna - szepnął zdumiony.
  Shirę przeniknął dreszez.
  - Mar? - szepnęła błagalnie z szeroko otwartymi
oczyma.
  On przyglądał się jej twarzy i przyglądał, aż zaczęło mu
ciemnieć w oczach, a ciepło w piersi przemieniało się
w trudny do zniesienia palący żar. Wpił się rękami w jej
ramiona, jakby chciał ją zmiażdżyć, wiedział, że idący od
niego chłód przenika ją do szpiku kości i że rozrywa jej
ranę, ale nie był w stanie się opanować. Z jego gardła
znowu wydobył się zdławiony krzyk, bezradny, rozpacz-
liwy... Chciał wykrzyczeć dręczący go ból, w końcu puścił
ją i rzucił się do ucieczki, a wkrótce zniknął za zakrętem na
drodze do Taran-gai.
  Shira skuliła się, pokonana bólem rany, która nigdy nie
miała się zagoić. Wiedziała, jak okropnie to wygląda, ale
Daniel obiecał, że gdy tylko przybędą do Archangielska,
znajdą prawdziwego lekarza. Teraz brutalne ręce Mara
znowu rozdarły to, co powoli się zabliźniło. Shira czu-
ła, że z rany wypływa krew. Ale nic nie mogła na to
poradzić. Była bliska omdlenia, walczyła z ogarniającą
ją słabością, lecz fale ciemności wciąż zalewaly jej
umysł.
  NagIe poczuła, że coś się przy niej zmieniło. Rozpo-
znała to, już kiedyś tak było. Ogromna, dzwoniąca cisza...
  Nawet morslsie fale przycichły jakby zatrzymane w bie-
gu. Wiatr przestał szeleścić w trawie. Na całym wybrzeżu
tylko jedna istota była w ruchu - dobrze znana postać
kołyszącym się krokiem zbliżała się wzdłuż wymarłego
morskiego brzegu.
  - Nie spodziewałam się ciebie teraz - powitała Shira
przybysza, gdy przysiadł obok niej.
  Shama uśmiechnął się.
  - Długo cię szukałem. Wiedziałem, że jesteś blisko
mnie, ta rana, wiesz...
  - Czy teraz będzie koniec?
  Mówił z powagą:
  - Tak, to koniec. Skończyła się już nasza zabawa.
  Shirę przeniknął zimny dreszcz. Zdobyła śię na od-
wagę.
  - Przychodzisz w dość nieodpowiednim czasie. Właś-
nie zaczęłam się cieszyć życiem.
  - Nie powinnaś była pić wody.
  - Bardzo się cieszę, że Mar mi ją dał.
  - Ja także. Teraz nie będziesz mogła wypełnić do końca
swojego zadania.
  - I tak bym nie mogła, skoro to ma być koniec. A zatem
teraz stanę się kwiatem w twoim ogrodzie? Shamo, proszę
cię, pozwól mi żyć! Miałam odwiedzić ojca, a zawsze
o tym marzyłam. I jestem teraz woIna od tego, co mnie
różniło od innych ludzi. I... I zaczęłam odkrywać coś
nowego. Coś... nieznanego.
  Roześmiał się głośno.
  - Ty, mój najpiękniejszy kwiat, miałabyś nadal żyć?
Ty, która tylekroć narażałaś życie? I o której zdobyciu
marzę od tak dawna? Ty, która jesteś na najlepszej drodze,
by odebrać mi mego wasala? Nie, oszczędź sobie próśb.
Chociaż...
  Teraz to się stanie, pomyślała Shira. Poznaję po tych
jasnych, zielonych płomykach w jego oczach. Teraz będę
musiała zapłacić za umowę, którą zawarłam, i za tą, którą
może jeszcze zawrę teraz!
  Shama spoglądał na nią podstępnie.
  - Mógłbym ci dać całe życie w zamian za...
  - Za co? Dobrze znam twoje warunki.
  - Moja samotność, Shiro, jest potworna. Nie mam
z kim rozmawiać. Czasem jakaś sprzeczka z duchami,
jakieś polecenia dla Mara, a teraz z pewnością i to się
skończy, on zaczyna mi się wymykać z rąk. Jedyna istota,
z którą mogę rozmawiać, to ty, Shiro. Jedynie ty się mnie
nie boisz. Moja rozpacz, że ludzie odwracają się ode mnie
z przerażeniem, jest równie wielka jak moja samotność.
Ty możesz to odmienić.
  Jakim sposobem?
  - Chciałbym mieć kogoś, kto by wszędzie ze mną
chodził. Kto by pochylał się nad umierającymi i rozjaśniał
ich twarze wyrazem spokoju i ufności. Moje kwiaty
byłyby wtedy piękniejsze. I moglibyśmy być razem, ty i ja.
  Shira poczuła, że ciemnieje jej w oczach. Nie, tylko nie
to! Nieustannie patrzeć na umierających ludzi, na nici
życia przecinane zbyt wcześnie, na rozpacz i nieszczęście?
  Pomyślała o swoim ojcu, którego tak bardzo pragnęła
spotkać. Pomyślała o dziadku Irovarze, który bez niej
zostałby całkiem sam. I pomyślała o tym, co właśnie
zaczęła odkrywać. .
  - Wiele ode mnie żądasz, Shamo. Ale daj mi w zamian
dwie obietnice...
  Spojrzał na nią jakby rozbawiony.
  - Uwolnij Mara, pozwól mu być zwyczajnym człowie-
kiem! A mnie daj zapomnienie! Pozwól przeżyć mi życie
bez świadomości tego, co mnie czeka po drugiej stronie.
  Shama westchnął.
  - Dostaniesz, o co prosisz, Shiro. W przyszłości
będziesz bezpieczna. I Mar także. Twoje życie dotychczas
było niezwykle trudne, zasłużyłaś, by żyć teraz w spokoju
i radości. A potem, kiedy przyjdziesz do mnie... Będę dla
ciebie dobry, Shiro. Nigdy nie zaznasz cierpienia.
  Samotność Shamy wzruszyła jej gorące serce. Zmusiła
się do przyjaznego uśmiechu. On wyciągnął rękę i opusz-
kami palców dotknął jej policzka.
  - Żegnaj, Shiro! Do zobaczenia!
  Patrzyła na jego ogromną sylwetkę, która oddalała się
coraz szybciej i wkrótce zniknęła. Z głuchym dudnieniem
fala uderzyła o brzeg. Życie toczyło się dalej.
  Nad wodą ukazało się trzech biegnących mężczyzn.
  - Shiro, dlaczego ty tu leżysz? Stało się coś? - wołał
dziadek.
  Usiadła.
  - Zrobiłam coś okropnego - skarżyła się pocierając
czoło. - Wypiłam parę kropel jasnej wody. Tak że teraz
nie będę mogła wypełnić do końca... mojego zadania.
  Podniosła się z trudem. Trzej mężczyźni spoglądali na
siebie w milczeniu.
  - Nie zrobiłaś tego sama - powiedział Sarmik zgnębio-
ny. - Ktoś widział demona w osadzie. To był Mar,
prawda?
  - On nic nie mógł na to poradzić - broniła go Shira.
- Ale co mam teraz robić? Czy nie będę mogła jechać do
kraju ojca?
  Zaczęła płakać ze zmęczenia i lęku.
  - Oczywiście, że możesz ze mną jechać - zapewnił
Daniel. - Zabierzemy też butelkę. Ty nie możesz już
prowadzić walki z Tengelem Złym. Ulvhedin jest za stary,
a Ingrid nie jest chyba odpowiednią osobą. Ale zaczekamy
na następnych wybranych. W końcu kiedyś musi się udać.
  - Twoja rana znowu krwawi - zauważył Irovar.
  - Tak, ale teraz już będzie dobrze. Shama tutaj był i...
  Znowu spojrzeli po sobie.
  - Shiro - rzekł Sarmik stanowczo. - Długo rozważaliś-
my teorię Daniela o narkotycznym działaniu korzenia.
I doszliśmy do wniosku, że on ma rację. Wszystko to hył
sen. Shama także jest snem. Bo Irovar powiada, że dziś
wieczorem jadłaś korzeń.
  Tym razem Shira chciała w to wierzyć. Skinęła głową
uspokojona. Poszli nad brzegiem w stronę domu.
  - Sarmik, bądź tak dobry... Pozdrów Mara ode mnie
- poprosiła Shira. - Nie pożegnałam się z nim. Pozdrów
go i powiedz, że bardzo go lubię!
  - Zrobię to, oczywiście. Ale tak się boję, że będą z nim
kłopoty, kiedy się dowie, że wyjechałaś, a on o niczym nie
wiedział. Przeraża mnie to.
  - Myślę, że on się bardzo zmienił. Sam zobaczysz,
kiedy go spotkasz - powiedziała Shira z przekonaniem.
Nagle przystanęła. - Dzisiejszy dzień jest najszczęśliw-
szym dniem mojego życia - oświadczyła ze śmiechem.






        ROZDZIAŁ XII


  Daniel musiał obiecać, że odwiezie Shirę następnego
lata, sam zresztą uważał, że tak będzie najlepiej. Tu jest jej
dom. W jego kraju byłaby zawsze obcym ptakiem.
  Podróż przebiegała łatwiej, niż się spodziewali. Shira
była ożywiona jak dziecko, wszystko co nowe i nieznane
wprost chłonęła, cieszyła ją podróż statkiem, a nawet
różne niedagodności, śmiała się i szczebiotała jak dzień
długi. Przygnębienie zniknęło, zniknęła ta nieziemska
eteryczność, Shira stała się zwyczajną dziewczyną, bar-
dziej tylko lubianą i bardziej wrażliwą, ponieważ w jej
żyłach płynęła mieszana krew szwedzka i juracka, co dało
znakomite rezultaty.
  Wiozła ze sobą piękną rzeźbioną szkatułkę z kości
wieloryba. Daniel poznał historię tego cacka. Kiedyś
pewien młody chłopiec w Nor wyrzeźbił szkatułkę właś-
nie dla niej, ale ona nie mogła jej przyjąć. A teraz
niedawno odszukała chłopca i po długiej, uprzejmej
rozmowie, w której mu wszystko wytłumaczyła, ofiaro-
wał jej szkatułkę ponownie. Wiozła ją razem z innymi
ukochanymi drobiazgami.
  Daniel był poruszony jej ożywieniem i chęcią od-
krywania wciąż nowych rzeczy, próbował też nauczyć ją
po drodze trochę szwedzkiego.
  Ale najchętniej mówiła o Marze. Martwiła się o niego
i broniła go szczerze, Daniel dowiedział się wiele o tym
nieludzkim potworze z jej opowiadań, które go, oczywiś-
cie, zastanawiały, ale niczego nie dał po sobie poznać.
  Niepokoił się, jak to delikatne dziecko natury zostanie
przyjęte u niego w domu, w Skanii i w Grastensholm.
Postanowił bowiem, że odwiedzi z nią wszystkich i przed-
stawi całemu rodowi. Była przecież nieskończenie ważną
personą, jeśli chodzi o wyjaśnienie zagadki Ludzi Lodu,
niezależnie od tego, że oboje z Marem pakrzyżowali
plany. Bo w istocie to brak chęci do życia sprawiał, że
gotowa była wyruszyć na poszukiwanie naczynia
Tan-ghila.
  Ale prawdę powiedziawszy Shira zrobiła i tak wiele,
uważał Daniel. Ktoś inny powinien dokończyć dzieła.
  Nawet sama kiedyś o tym wspomniała. Powiedziała
mianowicie w zadumie:
  - Myślę, że duchy nie są teraz szczególnie przyjaźnie
usposobione. Na pewno okropnie się na mnie złoszczą.
Dobrze, że odjechałam od nich!
  Rana goiła się zdumiewająco szybko. Shira twierdziła,
że to zasługa Shamy, ale Daniel szybko jej tę pomyłkę
wyperswadował. Nie istnieją żadne duchy, nie istnieje
żaden Shama, Shira jest zwykłą dziewczyną i nie powinna
o tym zapominać!
  Niedzielną wycieczką ta podróż w żadnym razie nie
była, ale mimo wszystko dotarli do Zatoki Fińskiej
z końcem sierpnia, wkrótce po tym, jak Szwecja z Rosją
zawarły pokój w Helsinkach. Daniel zastanawiał się przez
moment, czy nie przeprawić się przez Bałtyk razem
z powracającymi do domu szwedzkimi oddziałami, ale
zarzucił ten pomysł, kiedy się dowiedział, że wśród
żołnierzy panuje epidemia krwawej biegunki. Licząc na
dobrą pogodę, Daniel i Shira wyruszyli na morze w swojej
małej rzecznej łódce.
  Było to ryzykowne przedsięwzięcie, ale Daniel znał
bezpieczne wody przybrzeżne. Płynęli wzdłuż południo-
wych wybrzeży Finlandii, a potem wiosłowali przez
Morze Alandzkie pomiędzy tysiącami małych wysepek,
zawsze mając przed sobą jakąś skalistą wysepkę na
wypadek kłopotów. Ale pogoda utrzymywała się piękna
i wkrótce znaleźli się w szwedzkim domu Daniela.
  Shira została przyjęta z otwartymi ramionami, Daniel,
oczywiście, także, bo bardzo się wszyscy niepokoili jego
losem. Dan wrócił już do domu z głównymi transportami
wojska, Goran Oxenstierna natomiast nadal pozostawał
w rosyjskiej niewoli i nikt nie wiedział, co się z nim dzieje.
  Etnograficzne i przyrodnicze zbiory Daniela wzbudzi-
ły w Uppsali prawdziwą sensację.
  Shira była zdezorientowana.
  - Tyle opowiadałeś o swojej matce, ale gdzie ona jest?
Zdawało mi się, że ona ma na imię Ingrid, a przecież
twojej matce na imię Madeleine!
  Daniel musiał wyjaśnić, że urodził się jako dziecko
pozamałżeńskie i że jego matka mieszka w Norwegii.
Shira przyjęła te informacje ze spokojem; Nieńcy nigdy
nie odrzucają samotnej kobiety z dzieckiem, zwłaszcza po
wielkich nieszczęściach, jakie na nich spadły w czasie,
kiedy Shiry nie było jeszcze na świecie, a w wyniku
których w plemieniu było zawsze więcej kobiet niż
mężczyzn. Daniel domyślał się jednak, że Shira współ-
czuje Ingrid, iż tyle musiała przeżyć.
  Wczesną jesienią, póki jeszcze w powietrzu było trochę
letniego ciepła, pojechali do Skanii. Nie zdążyli napisać do
Vendela, niczego się więc nie spodziewał.
  - Myślisz, że nowa żona mojego ojca będzie zła?
- zapytała Shira z lękiem.
  - Nie Anna-Greta. Wiem, że martwiła się o ciebie tak
samo jak ojciec.
  - A mój brat?
  - Miałby się złościć dlatego, że ma siostrę?
  Mimo to jednak twarz Shiry pobladła, gdy zbliżali się
do dworu Vendela.
  - To tutaj mieszka mój ojciec? W tym wielkim domu?
Dziadek powinien to zobaczyć!
  Daniel pytał Irovara, czy chciałby im towarzyszyć, ale
sędziwemu Nieńcowi nie spodobał się ten pomysł. Jest za
stary na podróże, odparł, a poza tym ktoś musi się
opiekować zwierzętami Shiry.
  Drzwi otworzyła Anna-Greta. Daniel patrzył na nią
bez słowa. Ona zaś wpatrywała się w Shirę, bladą
i nieśmiałą. Oczy Anny-Grety stawały się coraz większe
i napełniały się łzami.
  - Czy to... Vendela? - szepnęła.
  Daniel skinął głową.
  - Och, mój drogi, taka drobniutka! - jęknęła An-
na-Greta i wybuchnęła płaczem. - Chodź, dziecko ko-
chane, wejdź! No, znam kogoś, kto się strasznie ucie-
szy!
  Pochwyciła Shirę w swoje pulchne ramiona i wciągnęła
do środka.
  - Czy ona rozumie, co ja mówię?
  - Pod warunkiem, że będziesz używać prostych słów.
  - Ależ ona wygląda jak Chinka!
  - O nie, nie. Istnieje ogromna różnica pomiędzy
Nieńcami i Chińczykami, Anno-Greto. I nie zapominaj, że
Shira jest półkrwi Szwedką!
  - Ona ma na imię Shira? - zapytała Anna-Greta swoim
soczystym skańskim dialektem. - To bardzo piękne imię!
A...?
  Jej spłoszone spojrzenie i dyskretna pauza w pół zdania
pozwoliły Danielowi zrozumieć, co ją dręczy.
  - Jej matka nie żyje. Umarła przy porodzie.
  Kamień spadł Annie-Grecie z serca. Stała się jeszcze
bardziej wylewna. Trzeba natychmiast iść do Vendela.
  - Czy ona wie, że on... nie ma stóp? - szepnęła.
  - Oczywiście, że wie. Ale czy Vendel wie, że ja byłem
nad Morzem Karskim?
  - Nie, skąd? O niczym nie mieliśmy pojęcia. Wszyscy
martwili się, że obaj z ojcem zginęliście na wojnie.
  - Ojciec też właśnie wrócił do domu. Ale nie miał
jeszcze czasu napisać. Z nim wszystko dobrze, był
w niewoli, a teraz wrócił wraz z innymi. Gorzej z kapita-
nem Oxenstierną. Nic o nim nie wiemy. A to przecież
wysoki oficer.
  A zatem Vendel niczego się nie domyśla! To dopiero
będzie niespodzianka!
  Anna-Greta była tak przejęta, że pobiegła przodem.
  - Vendel, zgadnij, kto do nas przyjechał? Daniel!
  - Daniel? - usłyszeli głos Vendela, radosny i zdziwio-
ny. Shira przystanęła niepewna. - Boże, a ja się bałem, że
zginął! Wrócił do domu z Finlandii?
  - Dalej niż z Finlandii, Vendelu! Zgadnij, kto z nim
jest?
  Daniel i Shira wkroczyli do pięknego salonu Vendela.
On sam siedział przy stole zajęty jakąś papierkową robotą.
Cały stół zarzucony był notatkami.
  Najpierw zmarszczył czoło, jakby niczego nie pojmo-
wał, ale przecież znał Nieńców, natychmiast więc uświa-
domił sobie, kto to przyjechał. Zrobił się strasznie blady.
  - Czy to... moja... córka?
  - Tak, Vendelu - potwierdził Daniel ciepło. - Ma na
imię Shira i przyjechała do ciebie w odwiedziny. Następ-
nego lata musi wrócić do domu, obiecałem to jej dziad-
kowi.
  - A jej matka nie żyje - wtrąciła pospiesznie An-
na-Greta. - Umarła przy porodzie.
  Tę nieco zaszyfrowaną informację Vendel zrozumiał
doskonale. Poza tym jednak nie miał czasu słuchać, co
mówią inni.
  - Shiro! - wyszeptał najłagodniejszym głosem i wycią-
gnął ramiona do córki. Dziewczyna stała przez moment,
niepewna, ale potem rzuciła się w objęcia ojca, jakby
zawsze to robiła. Nie było w pokoju nikogo, kto by nie
płakał.
  W środek tego wszystkiego wkroczył Orjan w robo-
czym ubraniu, zalatujący oborą, duży i silny. Zatrzymał się
w drzwiach, zdumiony tą wyciskającą łzy z oczu sceną.
  Vendel próbował się pozbierać.
  - Orjan, to jest twoja przyrodnia siostra, Shira - po-
wiedział ze śmiechem.
  Minęła dłuższa chwila, nim Orjan otrząsnął się z szoku.
Ta mała laleczka o migdałowych oczach ma być jego
siostrą? Wiedział, oczywiście, że jego ojciec był żonaty
daleko stąd, nad Oceanem Lodowatym, i że prawdopodo-
bnie on sam ma tam brata lub siostrę, ale jak to możliwe,
żeby ktoś tak niepodobny do niego...?
  Shira podeszła i przywitała go uprzejmym dygnięciem.
Nie sięgała mu nawet do piersi! Jej maleńka dłoń całkiem
utonęła w jego ręce.
  Daniel śmiał się i wyjaśniał, że Shira rozumie trochę po
szwedzku, i wtedy nareszcie Orjan uśmiechnął się do niej.
Ostatecznie to nie takie głupie mieć siostrę!

  Daleko, daleko od Skanii Mar stał nad brzegiem
i patrzył na Morze Karskie. Zbliżała się zima, mróz
budował mosty od brzegu do brzegu. Wkrótce zorza
polarna rozświetli barwnym, chybotliwym blaskiem nie-
bo pod Gwiazdą Polarną.
  Na razie jeszcze noce były dość jasne.
  W duszy Mara panował spokój. Trawiła go tylko
straszna tęsknota, marzył o świecie, w którym nigdy się
nie znajdzie.
  Nor... Osada opustoszała, wszystkie domostwa znik-
nęły. Nieńcy przenieśli się na dół, do lasów. Tylko
w tajdze Taran-gai można było nadal mieszkać.
  Mar opuścił góry i przeniósł się na dół. Stał teraz na
skraju lasu i patrzył w stronę Nor, którego przecież nie
było na dawnym miejscu, i w stronę morza, skąd przed
paroma miesiącami odpłynął statek łowców fok. I może
już nigdy nie wróci...
  Wszystko w nim było puste.
  Uchwyt Shamy zelżał. Mar odzyskał wolność. Ale do
czego?
  Co mu zostało? Był teraz człowiekiem, ale co go łączyło
ze światem ludzi?
  Zmącił stopą na wpół zamarzniętą wodę w kałuży
i odrzucił na bok kawałki lodu. Przyglądał się grze światła
w połamanych kryształkach.
  Myśli tłukły mu się po głowie bezładne, niejasne,
niezdolne skupić się na niczym.
  Woda w kałuży uspokoiła się. Spojrzał w dół.
  Zobaczył swoje odbicie. Demona z piekielnych ot-
chłani, który nawet samego siebie napełniał grozą. Nikt
nie mógł z przyjemnością patrzyć w tę twarz.
  Nikt!
  Po raz pierwszy w życiu Mar poczuł to bolesne, palące
ssanie w dołku, które oznacza najgłębszy smutek. Po raz
pierwszy w życiu ukrył twarz w dłoniach i wybuchnął
głębokim, nieutulonym płaczem. Dotychczas nie znał
znaczenia słowa "rozpacz". Teraz już wiedział, co to jest.
  Gdy tylko znowu zaczął oddychać normalnie, rysy jego
twarzy stały się na powrót surowe, zawrócił i odszedł do
tajgi, gdzie ziemia jest niemal wciąż zamarznięta, i do życia
w pustce.

  Shira spędziła zimę w Andrarum i miała się tam
znakomicie. Daniel dotrzymywał jej towarzystwa, z po-
czątku czuła się dość niepewnie, prosiła więc, by został.
  A jednak mimo szczęścia, jakim napełniało ją spotkanie
z ojcem, Daniel widział często w jej dobrych oczach wyraz
rozmarzenia, a wtedy wiedział, tylko on o tym wiedział,
gdzie są jej myśli. Opowiedzieli, oczywiście, o wodzie,
która mogłaby uwolnić Ludzi Lodu od przekleństwa,
i Vendel uwierzył w wędrówkę Shiry poprzez groty. Ale
on przecież znał jej babkę, szamankę, więc chyba lepiej
rozumiał kulturę tego ludu.
  Vendel uważał, że jest sprawą niezwykłej wagi, by
pojechali z wodą do Grastensholm. Samą butelkę uznał
zresztą za klejnot i dzieło sztuki najwyższej klasy. Muszą
się naradzić z Ulvhedinem i z Ingrid, razem zadecydują, co
robić.
  A zatem wczesną wiosną znowu wyruszyli w drogę,
tym razem do Norwegii. Daniel wzdychał ciężko. Czy ród
naprawdę musi żyć w takim rozproszeniu? Shira jednak
lubiła jeździć, a odkąd nauczyła się dobrze mówić po
szwedzku, dużo i chętnie rozmawiała z obcymi. Wielu
jednak patrzyło sceptycznie na tego obcego ptaka, a wtedy
Daniel musiał interweniować.
  Przyjazd Shiry do Grastensholm wzbudził sensację,
natychmiast zwołano zebranie całego rodu. Stary Tristan
zmarł, a po nim także Alv. W Skanii Shira zdążyła jeszcze
poznać babkę Christianę i obie miały z tego wiele radości.
Poza tym niewielu już pozostało przedstawicieli starszej
generacji.
  Ingrid nie posiadała się ze szczęścia, że znowu widzi
swego synka podróżnika, a Shira była głęboko poruszona
przyjaźnią i miłością, które łączyły Ingrid i Daniela. Ona
sama nigdy nie miała matki...
  Kiedy Daniel i Shira opowiedzieli całą długą historię
o jego podróży nad Morze Karskie i o wszystkich
przygodach, jakie tam przeżyli, i gdy Daniel zdążył co
najmniej piętnaście razy powtórzyć, że wyprawa do Góry
Czterech Wiatrów była jedynie narkotyczną wizją, zapadła
długa cisza.
  W końcu odezwał się Ulvhedin:
  - A jak wytłumaczysz pochodzenie tej fantastycznej
butelki, która, moim zdaniem, nie została wykonana przez
ludzi? I skąd Shira miała tę ranę, o której opowiadacie?
  Shira patrzyła wyczekująco na Daniela.
  - Ja myślę, że ona błąkała się w kółko po tym pustym
placu pomiędzy czterema szczytarni i musiała wpaść na coś
ostrego, tam też znalazła tę starą i piękną, przez kogoś
zapomnianą butelkę, kiedy siedzieliśmy oszołomieni
w grocie. Wpadła do studzienki, a wtedy myśmy się
ocknęli i wyłowiliśmy ją.
  - Mój kochany synu - rzekła Ingrid sceptycznie. - A jak
wytłumaczysz to, że wszyscy mieliście tę samą wizję?
  Daniel wzruszył ramionami.
  - Narkotyk widocznie tak działał.
  - Ale na Shirę nie. Ona śniła co innego.
  - Nie wiem. Naprawdę nie wiem, ale musi istnieć jakieś
rozsądne tłumaczenie!
  Ulvhedin przerwał mu poważnie:
  - Być może jest tak, jak mówisz. Ale na razie musimy
wierzyć w opowiadanie Shiry o wodzie, a nie w twoje! Bo
to może mieć nieskończenie ważne znaczenie dla przyszło-
ści Ludzi Lodu.
  Rozejrzał się wokół.
  - Jest tak, jak mówisz: Nie mamy teraz kogo posłać
z wodą do Doliny Ludzi Lodu. Musimy czekać, aż znowu
urodzi się ktoś wybrany. Ani Ingrid, ani ja się do tego nie
nadajemy, bo my jesteśmy dotknięci, a to co innego.
Bardzo się cieszę, że Shira wypiła trochę wody. Bo posłać
taką małą i kruchą istotę do Lodowej Doliny i do Tengela
Złego... Nie, nigdy bym się na coś takiego nie odważył!
Bo ja go widziałem!
  - Ja też bym się nie odważył - wtrącił Jon. - Ale teraz
wiemy przynajmniej, co było w kociołku. I nie był to
chyba kociołek.
  - Nie - poparła go Ingrid. - Musi to być coś mniej
więcej jak ta butelka. Garnek, mówiliście? W takim razie
wystarczy tylko to odkopać i wlać wodę z butelki Shiry.
  Oni w to wierzą, myślał Daniel zaszokowany. Wierzą
we wszystko co do joty, a ja, który byłem na skalistej
wyspie i widziałem wszystko, nie wierzę!
  A może jednak?
  Ktoś mówił coś do niego.
  - Najgorsze jest to, że nadal nie wiemy, gdzie Tengel
Zły ukrył to naczynie - powiedział Ulvhedin. - Sol tam
była, ale jej opowiadania nie znamy. I Kolgrim, ale on
umarł zaraz potem. I ja też byłem, ale taki oszołomiony
tym cholernym wywarem, który wypiłem, że nic nie
pamiętam. Tak że i to też jest stracona okazja!
  - A nie sądzę, żeby ktoś z nas, zwyczajnych ludzi, mógł
coś w dolinie odnaleźć - powiedziała Elisa. - My niczego
nie zauważymy, nawet gdybyśmy stanęli na samym
naczyniu.
  - Tak, to oczywiste - zgodził się Daniel. - To musi być
ktoś dotknięty. A najlepiej wybrany. Żal mi tego wy-
branego, który będzie musiał podjąć walkę!
  Drogocenna butelka została umieszczona razem ze
skarbem Ludzi Lodu, który teraz strzeżony był uważniej
niż kiedykolwiek. Pewnego dnia bowiem urodzi się ktoś,
kto będzie mógł wypełnić do końca zadanie Shiry...

  Kiedy tundra stała w pełnym rozkwicie, Shira wróciła
do Nor. W towarzystwie Daniela, tak obładowana wspa-
niałymi prezentami od wszystkich Ludzi Lodu, choć
najwięcej, rzecz jasna, od ojca, że łódź, którą przypłynęli,
zanurzała się głęboko w wodzie.
  Irovar przyjął ich serdecznie, a Shira miała tyle do
opowiadania! Daniel mówił, że teraz podróżuje się znacz-
nie łatwiej, a wtedy Irovar spoważniał i rzekł:
  - Wiemy o tym. Także i u nas więcej się podróżuje.
  - Tak? - zapytał Daniel.
  - Tak. Większość naszych plemion żyje w pokoju.
Tylko Taran-gaiczycy...
  - Co się stalo z Taran-gaiczykami? - zawołała Shira
z wyraźnym lękiem w głosie.
  - Ludzie cara przyszli - westchnął Irovar. - Dowie-
dzieli się o tym wojowniczym plemieniu w górach
Taran-gai i o jego wierzeniach. O bogach, duchach
i wszystkim innym. Ludzie cara poczynali sobie ostro.
Taran-gaiczyków nie zostało już przecież wielu, ale
bronili się dzielnie. Sarmik i obaj jego synowie zginęli.
  - Och, nie! - zawołał Daniel wstrząśnięty do głębi.
  Shira siedziała w milczeniu ze zbielałymi wargami.
  - Teraz w górach pozostało zaledwie kilkoro starych
ludzi. Przeszli na wiarę Rosjan i dlatego zostawiono ich
przy życiu. Wszyscy inni zginęli. Taran-gaiczycy to
wymierający lud.
  Potomkowie Tan-ghila, pomyślał Daniel.
  - Ale twój syn Ngut? On także jest z ich krwi?
  - Ngut nie ma dzieci - powiedział Irovar z żalem.
  - A zatem pozostała już tylko Shira...
  Przez twarz Shiry przebiegł bołesny skurcz.
  - Ja też nie mogę mieć dzieci. Ponieważ przeszłam
przez groty...
  Irovar przypomniał sobie, co powiedziały duchy.
Zamknął oczy. Postarzał się bardzo przez ten rok. Daniel
nie znajdował słów pociechy.
  - Cały lud - szeptał stary.
  Nareszcie Shira mogła zadać pytanie, które od dawna
paliło jej serce.
  - A Mar? Czy on także...?
  - Nie, Mar żyje - odpowiedział Irovar. - I muszę wam
powiedzieć, że bardzo się zmienił!
  Twarz Shiry rozbłysła.
  - I nadal mieszka w Taran-gai?
  - Nie, nie mógł tam zostać. Ludzie cara szybko
zrobiliby z nim porządek. Nie, na wiosnę przyszedł do nas
i prosił, byśmy go przyjęli do naszego plemienia. Zbudo-
wał sobie jurtę tu niedaleko, na zboczu. Wygląda na to,
jakby na kogoś czekał. Ludzie mówią, że ładniejszej jurty
jeszcze nie widzieli.
  - Więc przyjęliście go do plemienia? - zapytał Daniel.
  - Nie było to łatwe, bo wielu się go bało. Zewnętrznie
to on się bardzo nie zmienił, ale jeśli chodzi o charakter,
stał się zupełnie innym człowiekiem! Często przychodzi
do mnie i pomaga mi, już go właściwie wszyscy zaakcep-
towali, chociaż przeważnie trzyma się na uboczu.
  Daniel pogrążył się na chwilę w zadumie.
  - To by znaczyło - powiedział w końcu. - To by
znaczyło, że Ludzie Lodu są już jedynymi potomkami
Tengela Złego. W Taran-gai nie będzie już dotkniętych
dzieci.
  - Tak, masz rację. Shiro, zastanawiałem się nad taką
sprawą...
  Ona siedziała jak na szpilkach.
  - Słucham, dziadku?
  - Teraz, kiedy jesteś taka bogata... I nie masz dzieci...
Jest tutaj dwoje dzieci, chłopiec i dziewczynka, dwu-,
trzyletnie, które tej wiosny zostały sierotami. Umiesz-
czono je u rodzin, które nie bardzo chcą się nimi
opiekować. Czy nie mogłabyś się zastanowić...?
  - Myślę, że tak, dziadku - odparła Shira i aż pod-
skoczyła z radości. - Tylko muszę zapytać.
  I wybiegła z jurty.
  - O, bogowie! - zawołał Irovar. - Kogo ona będzie
pytać?
  - Myślę, że wiem, kogo - uśmiechnął się Daniel.
  Irovar oszołomiony kręcił głową.
  - Zostaniesz u nas przez jakiś czas, Danielu?
  - Niestety, muszę wracać do domu. Wieki minęły,
odkąd mieli tam ze mnie jakiś pożytek. A jak wiesz, jestem
jedynakiem.
  Jedynakiem i dziedzicem zarówno zameczku myśliw-
skiego Mórby, jak i Grastensholm i Lipowej Alei...
  Co on z tym wszystkim pocznie?
  Shira pobiegła na wzgórza, wznoszące się ponad osadą
Nor.
  Dostrzegła go na tle nieba, jak stoi obok domostwa,
którego dawniej tam nie było. Dużego i pięknego
domostwa...
  Rozpoznawała wysoką, prostą sylwetkę, szerokie ba-
rki, spiczaste uszy... Ale aura zła i chłodu zniknęła.
  Gdy znalazła się w pół drogi, przystanęła z wahaniem.
Może on nie chce, żebym przyszła?
  A wtedy Mar zaczął iść do niej, wolno, długimi
krokami, aż zatrzymał się przed nią na wyciągnięcie
ramienia. Shira bała się. Kiedy widzieli się ostatni raz,
odepchnął ją od siebie z ordynarnym słowem i pobiegł
w swoją stronę najszybciej jak potrafił. Na co więc miała
nadzieję? On przecież zawsze jej nienawidził, a tymczasem
ona przychodzi tu i...
  I w tym momencie zobaczyła jego oczy. Dostrzegła
jego bolesną świadomość, że już zawsze będzie miał tę
straszną twarz, jego pytanie, dlaczego, i jego rozpacz, że
jest taki, jaki jest.
  Uśmiechnęła się drżącymi wargami.
  - Spotkanie z tobą... sprawia mi wielką radość, Mar
- powiedziała z wolna. - Czy wciąż jeszcze jesteś na
mnie... zły?
  A kiedy on nieoczekiwanie padł na kolana i opasał
ramionami jej talię, poczuła, że ogarnia ją wielki, błogo-
sławiony spokój. Gładziła jego czarne, potargane włosy.
  - Zbudowałeś piękne domostwo - powiedziała łagod-
nie.
  - Czy chciałabyś tu zamieszkać... ze mną? - zapytał
niewyraźnie z twarzą wtuloną w jej ubranie.
  Zwlekała chwilę z odpowiedzią.
  - To ja przyszłam do ciebie z pytaniem. Dziadek chce,
żebym wzięła dwoje sierot. Nie widziałam ich, ale skoro
ani ty, ani ja nie możemy mieć dzieci, to...
  On wstał, ale wciąż trzymał ją mocno przy sobie. Shira
nigdy by nie przypuszczała, że w jego ramionach może
być tak słodko.
  - Ja je znam - powiedział. - To dobre dzieci,
powinniśmy je przygarnąć. - Przestraszony spojrzał
w dół na jej głowę. - Czy to znaczy, że ty... chciałabyś
się do mnie wprowadzić? Zbudowałem tę jurtę dla
ciebie, wiesz.
  - Myślałam o tobie przez cały rok, Mar.
  - A ja o tobie. O tym, ile bólu ci zadałem.
  - To nie byliśmy my - odparła. - Dopiero teraz
jesteśmy ludźmi!
  Przytulił ją do siebie i wargami musnął jej włosy.
  - Tak się bałem, że ty nigdy nie wrócisz.
  - Mam ci tyle do opowiedzenia. Widziałam tyle
pięknych rzeczy!
  Mar uśmiechnął się. Nigdy przedtem nie widziała jego
przyjaznego uśmiechu. Ten uśmiech czynił go niemal
pięknym w jakiś dziki, przerażający sposób. Ale jej Mar
już nie przerażał.
  - Słyszałam o Taran-gai - powiedziała. - Sprawia mi to
ból.
  - Tak. Tych kilkoro pozostałych przy życiu przyjęło
wiarę w innych bogów. W jednego Boga. Ale oni nie
byli tak blisko naszych bogów i duchów jak ty i ja.
Nie sądzę, żebym ja mógł ich zdradzić, bo ja wiem, że
istnieją!
  Shira myślała tak samo.
  - Tak, Mar. Choć ja sama nie mam tak silnych
związków z Taran-gai jak ty, pozostanę wierna twoim
bogom, a przede wszystkim duchom.
  - Dziękuję ci! Czy chciałabyś teraz zobaczyć mój dom?
Łoże zrobiłem z najbardziej miękkich skór.
  - Bardzo chętnie.
  Wciąż obejmując Shirę ramieniem, Mar poprowadził
ją w górę, ku domostwu. Ona oddychała głęboko,
niewypowiedzianie szczęśliwa, gdy poczuła na twarzy
powiew wiatru znad Morza Karskiego i gdy znowu
zobaczyła góry w głębi lądu. Teraz dopiero naprawdę
zrozumiała, jak bardzo tęskniła do tego kraju, kiedy
była daleko.

  Nie mogli tego widzieć, ale za nimi posuwało się
niechętnie siedem potężnych cieni. Z lękliwą nadzieją
i w milczeniu, z cichym błaganiem, szły za tą ostatnią
ostoją starej wiary Taran-gai, za ogromnym mężczyzną
o żółtych skośnych oczach i tą łagodną młodą kobietą.
  Przed siedmioma ciężkimi kolosami, które z trudem się
poruszały, sunęły cztery zwinne cienie o wielkich, byst-
rych oczach, teraz niespokojnie rozbieganych. A z tyłu, na
wzgórzu, daleko za całym tym orszakiem stał nieruchomo
samotny cień. Shira nie pamiętała nic z ich ostatniego
spotkania. Nie pamiętała jego słów o tym, że bogowie
i duchy giną i umierają, kiedy ludzie przestają w nich
wierzyć. Nie wiedziała też, że jeśli przyjmie nową wiarę,
zostanie zwolniona ze swojej strasznej, wymuszonej
przecież obietnicy złożonej tamtej groźnej postaci na
górze.
  Wieczny zwycięski uśmiech Shamy nie był już teraz
taki wyniosły.
  Wszystkie cienie zgodnie odprowadzały tych dwoje
dzieci człowieczych do ich domostwa. Shira i Mar nie
musieli się chyba specjalnie martwić o swoją przy-
szłość.


  Tengel Zły mógł znowu spoczywać w spokoju w swo-
jej tajemnej kryjówce. Został poważnie przestraszony, ale
to minęło. Na strychu w Grastensholm wciąż leżał
pamiętnik, w którym Silje dokładnie wyjaśniła, gdzie
zostało zakopane naczynie. Ale nikt go na razie nie
znalazł, a od kiedy Shira została "odmieniona", nie było
już w rodzie wybranych, którzy mogliby go przerażać.
  Ale Tengel Zły czekał niecierpliwie, aż ktoś go obudzi!
Bo teraz chętnie by objął władzę nad światem. Gdyby
tylko ktoś... Czekał i narastała w nim złość.


  Daniel wrócił do swego kraju.
  Krótko przed nim, ku wielkiej radości wszystkich,
powrócił z rosyjskiej niewoli kapitan Goran Oxenstierna.
Z bezwładną ręką, ale poza tym w niezłej formie.
  Dawno, dawno temu Mattias uratował i sprowadził do
domu wynędzniałą małą dziewczynkę imieniem Eli. Ka-
leb i Gabriella wzięli ją do siebie, a od jej imienia nazwali
swój nowy dom - Elistrand. Później Eli wyszła za mąż za
Andreasa z Lipowej Alei, a ponieważ była bardzo dobra
dla wszystkich, na jej cześć jedna z rodzin komorniczych
swojej małej córeczce dała na imię Elisa. Elisa wyszła za
mąż za Ulvhedina. Ich wnuk, Ulf, syn Jona i Branji, ożenił
się z panną z sąsiedztwa imieniem Tora. Mieli oni córkę,
której dali na imię Elisabet. Tak oto mała, niepozorna Eli
zostawiła po sobie trwały ślad.
  Elisabet pod żadnym względem nie była istotą zwraca-
jącą uwagę. Nigdy nie miała nic wspólnego ze sprawami
nadnaturalnymi. A mimo to w jej życiu znalazło się
miejsce na wiele naprawdę ekscytujących doznań...