

_____________________________________________________________________________



                             Margit Sandemo


                         SAGA O LUDZIACH LODU


                               Tom XIX

                              Zęby smoka

_____________________________________________________________________________



        ROZDZIAŁ I


  Zęby smoka, rzekł pewnego dnia Ulvhedin w chwili
rozżalenia. Ludzie Lodu są niczym smocze zęby.
  Miał na myśli bohatera z greckiego mitu, który
unicestwił smoka, a potem zasiał jego zęby. Wkrótce
wyrósł z ziemi cały zastęp wojowników.
  Wszyscy sądzili, że po niezwykłym czynie młodziutkiej
Shiry Ludzie Lodu uwolnili się od przekleństwa. Żadne
z dzieci, które w kolejnym pokoleniu przyszły, na świat,
nie było dotknięte. Elisabet, Solve, Ingela i Arv... Czy to
nie wspaniała młodzież?
  Ale Ulvhedin wiedział swoje.
  Wiedział, że Shira dała jedynie podstawy do pokonania
przekleństwa. Odnalazła jasną wodę życia, która mogła
złagodzić działanie wody zła, zakopanej w ziemi przez
Tengela Złego. Teraz należało jedynie odnaleźć miejsce,
w którym ukrył naczynie z wodą, i to zanim znów
przebudzi się do życia.
  Świadomość ta działała paraliżująco na Ulvhedina.
  Nikt inny w rodzinie nie przejmował się tym aż tak
bardzo, wszyscy sądzili bowiem, że przekleństwo zostało
z nich zdjęte.
  Jedynie Ulvhedin wiedział, że zęby smoka już zakieł-
kowały.
  Opowieść ta będzie o dotkniętym, którego losy najbar-
dziej przypominały historię Tronda, syna Arego, żyjącego
dawno, dawno temu. Trond nie nosił żadnych zewnętrz-
nych oznak obeiążenia przekleństwem. Był zwykłym
chłopakiem, z początku nawet niczego nieświadomym.
Ale Tengel Dobry, jego dziad, wiedział. Dostrzegał żółty
blask zapalający się czasami w oczach Tronda, spoglądał
w duszę, w której tkwiły odpryski złego dziedzictwa
Ludzi Lodu.
  Świadomość spłynęła na Tronda nagle; przekleństwo
wybuchło w ciągu kilku dni, eksplodując podczas próby
zgładzenia brata, Tarjeia. Zapragnął za wszelką cenę
zdobyć najświętszy skarb Ludzi Lodu, czarodziejskie,
lecznicze środki, które uznał za swoje. Złe dziedzictwo
odezwało się w Trondzie pod wpływem wojny, zabijania
i rozlewu krwi.
  Historia jego krewniaka, żyjącego wiele lat później,
przedstawiała się nieco inaczej, ale łączyło ich jedno: nikt
z rodziny i otoczenia nie wiedział, co kryje się w ich
duszach.


  Rodzeństwo Solve i Ingela, dzieci Daniela, było
bardzo ładne. Ciemni, o interesującej karnacji i brunat-
nych oczach. Bystrzy, weseli, mili dla otoczenia. Babcia
Ingrid miała wszelkie podstawy, by być dumna z wnu-
ków.
  Już we wczesnym dzieciństwie poznali historię Ludzi
Lodu i ciążącego na nich przekleństwa. Niewielkie jednak
wywarła na nich wrażenie. Mieszkali bowiem w bezpiecz-
nym domu wraz z matką i ojcem w pobliżu pięknego
dworu Skenas w Vingaker w Szwecji, gdzie na stare lata
przeniósł się Goran Oxenstierna. Wszystko wokół nich
było spokojne i harmonijne.
  Goran Oxenstierna, który wraz z Danem i Danielem
brał udział w bitwie pod Villmanstrand w Finlandii i tam
został ranny, dożył późnej starości. Poślubił o dwadzieścia
siedem lat młodszą hrabiankę Sarę Gyllenborg, córkę
członka Rady Królewskiej. Mieli czworo dzieci, lecz tylko
dwoje z nich odegrało jakąkolwiek rolę w życiu Daniela
Linda z Ludzi Lodu, Solvego i Ingeli. Jeden z nich, Axel
Fredrik, w czasie gdy zaczyna się ta historia był zbyt
młody, by mieć wpływ na bieg wydarzeń. Drugi to
najstarszy brat, Johan Gabriel, który wcześnie objawił
swój niezwykły talent.
  Johan Gabriel Oxenstierna, którego imię do dzisiaj
cieszy się dobrą sławą w historii literatury szwedzkiej, był
marzycielem, człowiekiem niezwykle utalentowanym
i wrażliwym. Wcześnie zaczął układać krótkie wierszyki,
które odczytywał swym przyjaciołom, Solvemu i Ingeli,
ale poza nimi nikt jeszcze wtedy o jego poezji nie słyszał.
  Prowadził też dziennik, utrzymany w stylu równie
romantycznym co wiersze. Dość wcześnie bohaterką jego
dzieł stała się niejaka Themira, w rzeczywistośei szafarka
na Skenas, Anna Kinvall. Johan Gabriel miał piętnaście
lat, ona - dwadzieścia trzy. W tym czasie z pamiętnika
i jego wierszy wprost biło miłosne uniesienie i błogie
szczęście. Johan Gabriel powierzał dziennikowi tajem-
nice, którymi dzielił się tylko ze starszym o rok przyjacie-
lem, Solvem.
  Ingela, młodsza od Johana Gabriela o dwa lata, była
urażona jego fascynacją, sama bowiem troszeczkę się w nim
podkochiwała. Za nic w świecie jednak nie zdradziłaby się
z tym uczuciem! Ingela była bardzo dumną dziewczyną,
a wiedziała, że nie będąc szlachcianką, nigdy nie dostanie
Johana Gabriela Oxenstierny za męża. Jej uczucie było
słodko-gorzkim zadurzeniem na odległość i wcale nie
chciała wiedzieć, czy romantyczne zaloty Johana Gabriela
do Anny Kinvall przerodziły się w coś więcej.
  Solve był zupełnie innym typem. Pogodny, szczery,
otwarty i bezpośredni, łatwo zjednywał sobie przyjaciół.
  Ale w jego duszy kryły się także zalążki innych cech
charakteru...
  Po raz pierwszy odkrył je w wieku dwunastu lat.
  Poszli wtedy z Ingelą na Skenas, by bawić się z chłop-
cami Oxenstiernów. Zaproszono ich na przyjęcie, Johan
Gabriel kończył wówczas jedenaście lat i zebrało się wiele
osób, młodszych i starszych, by uczcić jego święto.
  Solve po raz pierwszy ujrzał wtedy zbiór broni Gorana
Oxenstierny. Zobaczył tam między innymi pistolet wykła-
dany srebrem, który zafascynował go wprost niewiarygo-
dnie. "Chciałoby się taki mieć", westchnął, aż obecni przy
tym uśmiechnęli się, rozbawieni zachwytem dwunastolat-
ka.
  Nie tylko wieczorem nieustannie myślał o pistolecie,
ale i śnił o nim przez całą noc.
  A kiedy zbudził się następnego ranka, ku wielkiemu
przerażeniu ujrzał przedmiot swych marzeń na stole
w sypialni.
  Wiedział, że nigdy nic otrzymałby go w prezencie, na
to pistolet był Goranowi Oxenstiernie zbyt drogi, zbyt
wiele wiązało się z nim wspomnień.
  Policzki Solvego pałały. Kto? I dlaczego?
  Wprawdzie okno było otwarte, ale któż dobrowolnie
chciałby przedzierać się przez gąszcz rosnących pod nim
pokrzyw? A zresztą tam wcale nie widać żadnych śladów.
  Solve był uczciwym chłopcem, w każdym razie wów-
czas jako dziecko. Bez wahania chwycił więc pistolet
i pobiegł z nim na Skenas.
  Nie mógł ot tak, po prostu, odłożyć go na miejsce, nie
miał prawa wchodzić do środka bez zaproszenia. Nieco
drżącym głosem poprosił więc o rozmowę z generałem
majorem Goranem Oxenstierną, ojcem Johana Gabriela.
  Został przyjęty i podniecony opowiedział, jak to przed
chwilą właśnie znalazł pistolet u siebie na stole, choć
poprzedniego wieczoru wcale go tam nie było.
  - Nie mogę tego pojąć - rzekł oszołomiony Goran
Oxenstierna. - Nikt nie wchodził tutaj po tym, jak
zamknąłem pistolet w skrzyni. Okno, co prawda, jest
otwarte, ale przecież to piętro!
  - Ja także tego nie rozumiem - stwierdził Solve. - Kto
mógł wejść do mego pokoju nocą? W każdym razie
chciałem go oddać od razu i prosić, byście sobie nic złego
o mnie nie myśleli. Nie jestem złodziejem.
  - Wiem o tym, Solve. Ktoś widocznie chciał spłatać ci
figla lub też doprowadzić do tego, byś został oskarżony
o kradzież. Zbadam tę sprawę.
  Mimo wysiłków nie zdołali jednak niczego wyjaśnić.
  Pewne światło padło na owo wydarzenie dopiero, gdy
Solve skończył szesnaście lat, a zauroczenie Johana
Gabriela Themirą, czyli Anną Kinvall, osiągnęło szczyt.
  Zainspirowany historią miłości przyjaciela, także i Sol-
ve zaczął oglądać się za jedną ze służących na Skenas. Na
imię miała Stina. Była dużą i krzepką dorosłą dziewczyną
i z całą pewnością dawno już straciła wianek.
  Solve, któremu spokoju nie dawała tętniąca w żyłach
dojrzewająca krew, zaczął wieczorami snuć zakazane,
roznamiętnione marzenia.
  Pewnego dnia zobaczył Stinę przy pomoście do prania.
Spódnicę miała podkasaną wysoko, w słońcu błyskały
mocne uda. Wieczorem fantazje Solvego były jeszcze
bardziej zmysłowe. Wyobrażał sobie te uda, na których
lśniącej skórze strugi wody pozostawiły połyskujące
krople. Wyobrażał sobie, że je gładzi, nie w dół, w stronę
kolan, lecz w górę, ku nieznanym tajemnicom.
  - Stino - szepnął. - Stino, przyjdź do mnie! Pragnę cię!
  W chwilę później skrzypnęły drzwi do jego pokoju.
Ktoś wszedł do środka. Solve zdumiony usiadł na łóżku.
  Była to Stina.
  W półmroku jasnej letniej nocy uśmiechnęła się do
niego niepewnie. Niezdarnie zaczęła rozwiązywać far-
tuch.
  Solve, który do tej pory tylko się w nią wpatrywał,
naraz ocknął się i zerwał na równe nogi.
  - Miałam jakby wrażenie, że młody panicz chciał,
żebym przyszła - odezwała się, pokrywając zawstydzenie
chichotem.
  - Skąd wiedziałaś? - zapytał uszczęśliwiony. - Skąd
mogłaś o tym wiedzieć?
  Umysł jego jednak w tej chwili nie był w stanie
skupić się na rozmyślaniu, w jaki sposób mogło dojść
do takiego cudu. Teraz Solve składał się wyłącznie
z pobudzonych aż do wibracji, rozedrganych zmysłów.
Ponieważ Stina wydawała się taka chętna, zebrał się na
odwagę i ostrożnie uniósł grubą, najpewniej własnorę-
cznie utkaną spódnicę. Uyrzał jej stopy i kostki... O,
niebiosa, cóż mnie w takiej chwili obchodzicie? pomyś-
lał bluźnierezo. Nie ma nic cudowniejszego ponad ten
widok!
  Wzorował się zawsze na Johanie Gabrielu, ale nie
wiedział, na ile ziemskie było uczucie przyjaciela dla Anny
Kinvall. Co prawda przypuszczał, że związek ten, choć tak
pełen uniesień, nadal nie przekraczał dozwo1onych granic,
ale pewności nie miał. Anna, Themira Johana Gabriela,
prawdopodobnie uczyniła pierwszy krok, wszak była
o wiele starsza i bardziej doświadczona. Solve chciał robić
to samo co Johan Gabriel, a wyobrażał sobie, że Anna
Kinvall zwabiła już młodego szlachcica na zakazane
ścieżki. Wiedział, że spotykają się od czasu do czasu - bądź
nad rzeką, gdzie nikt nie mógł ich zobaczyć, bądź w parku
czy lesie. Akurat w tym momencie wolał nie dopuszczać
myśli, że Johan Gabriel prawdopodobnie nigdy nie
pohańbiłby cnoty żadnej kobiety, a jego schadzki najpew-
niej wypełniały przepojone egzaltacją rozmowy, podczas
których on, obrazowo mówiąc, nosił wybrankę swego
serca na rękach i okazywał jej uwielbienie niczym bogini.
  Nie, w tym momencie Solve pragnął wierzyć, że
przyjaciel uczynił decydujący krok z pełnym przyzwole-
niem Anny.
  Solve mógł zatem pójść za jega przykładem!
  Ostrożnie więc podciągnął spódnicę jeszcze wyżej. O,
Stina miała piękne nogi, nawet jeśli zbyt mocne i z nadto
chropawą skórą. Ale to pewnie jego dotyk sprawił, że
pokryły się gęsią skórką. Jakże wspaniale było móc
otoczyć dłońmi jej kolana! Ogarnęło go drżenie, tak
cudownie przyjemne...
  Stina w milczeniu siedziała na skraju łóżka, uśmiech-
nięta oddychała ciężko.
  - Ach, więc panicz zapragnął wkroczyć w dorosłe życie
- szepnęła w końcu, gdy odważył się położyć dłoń na jej
udzie.
  Solve nie był w stanie odpowiedzieć. Czuł, jak krew
pulsuje mu w żyłach, a w głowie aż szumi. Ciało płonęło,
tętniło w nim i wibrowało; poczuł wilgoć na spodniach, ale
było za ciemno, by ona mogła to zobaczyć. Dla Stiny jednak
nie była to pierwszyzna, a ten młodzieniaszek, któremu
mleko nie wyschło jeszcze pod nosem, zbyt wolno, jak dla
niej, posuwał się naprzód. Nigdy w życiu pewnie nie
zrozumie, co w nią wstąpiło, że ośmieliła się wkrnczyć prosto
do jego sypialni! Solve Lind z Ludzi Lodu pochodził wszak
z jednej z bardziej szacownych rodzin na dworze. Oczywiście
nie tak szacownej jak Oxenstiernowie, sami państwo, ale
Lindów z Ludzi Lodu nigdy nie traktowano jako służby,
mieli zdecydowanie wyższą pozycję. Powiadano, że ojciec
Solvego, Daniel, nie tylko pełnił obowiązki adiutanta
Gorana Oxenstierny, ałe był także badaczem, a jego żona
- wielką panią!
  Teraz jednak nie było ich w domu. Siostra panicza,
Ingela, wyjechała wraz z rodzicami, Solve został więc sam.
  Może właśnie dlatego Stina ośmieliła się przyjść do
niego?
  Nie, cóż za głupstwa, na co jej tacy młodzieniaszkowie,
kiedy mogła mieć każdego dorosłego parobka, którego
tylko chciała! Ale ona po prostu miała ochotę! Miło od
czasu do czasu posmakować takiego kogucika!
  Jakiż ten chłopak niezgrabny! Będzie musiała mu
trochę pomóc.
  Nie ociągając si,g uniosła spódnicę aż do pasa; nic pod
nią, rzecz jasna, nie miała, było przecież lato i tak ciepło.
Biedaczysko, dyszy ciężko jak ryba wyjęta z wody, chyba
nie zemdleje?
  Nie, Solve nie zemdlał, ale czuł, jak płoną mu wargi
i krew wrze w całym ciele. Poczuł zawrót głowy, gdy
spojrzał na ciemny trójkąt. Nie zdawał sobie w pełni
sprawy, że jego dłań dotknęła owego cudownego miejsca;
uczynił to tak gwałtownie, że pociągnął za skręcone
włosy, budząc gniew Stiny. Trwało to jednak tylko
moment. Solve, kompletrue już oszołomiony, usłyszał
szept dziewczyny:
  - Nie tak szybko, mój miły, nie rozbierzesz najpierw
mnie i siebie?
  Ocknął się z osłupienia, wpatnony w nią, leżącą na
plecach na brzegu łóżka.
  - Tak... tak, już - wyjąkał.
  Z całych sił starając się zapanować nad sobą, zdołał
wreszcie skupić się na rozsznurowywaniu jej bluzki
i popadł w nowy zachwyt na widok cudów, które
wyłoniły się spod płótna. Biedny Solve, ledwie zdążył ich
dotknąć, a jego pierwsze miłosne doświadczenie dobiegło
końca.
  O, bólu i wstydzie! Cóż ona na to powie?
  - No już, już, spokojnie, to przecież żadna katastrofa
- zaszczebiotała. - Będzie jeszcze dosyć okazji. Ściągnij
teraz te zabrudzone spodnie, a Stina już postara się ożywić
małego przyjaciela!
  Tak też się stało. Solve nie mógł pojąć, w jaki sposób
zdołał to osiągnąć. Stina jednak okazała się niezwykle
doświadczona; umiejętnie pobudzała chłopca, bawiła się
z nim i pieściła, po czym usiadła na nim i ułatwiła mu
wejście. A potem już w niej był i nie pamiętał o niczym
poza tym, że leży w gorących objęciach kobiety i że
najwyraźniej coś mu się udało, zaczęła się bowiem wić
i z jękiem jeszcze mocniej przyciskać do niego. Miał
wrażenie, że znalazł się w niebie i że taka właśnie będzie
reszta jego życia.
  Stina także była zadowolona i obiecała przyjść zawsze
wtedy, kiedy tylko młody panicz zapragnie.
  Z zachwytem wpatrywał się w jej pospolitą twarz
o grubych rysach. Jego uniesienie wynikało przede
wszystkim z własnej dumy, że mu się powiodło. Był teraz
prawdziwym mężczyzną. Zwycięsko przeszedł próbę.
  Tak, rzecz jasna, przywoła ją jeszcze kiedyś znów, gdy
nadarzy się okazja i nikt ich nie będzie widział. Choć
oczywiście nie była jego ideałem. Świat stanął teraz przed
nim otworem, wszystkie kobiety, gdyby zechciał, należa-
łyby do niego. Ogarnęła go tak wielka śmiałość, że
w radosnym oszołomieniu przygarnął ją do siebie i uścis-
nął dziko, niepohamowanie.
  Stina, która sądziła, że chłopak jest w niej do szaleń-
stwa zakochany, roześmiała się z wyższością doświadczo-
nej kobiety. Biedaczek, wpadł po same uszy! pomyślała.
  Bo też przyjemnie było popatrzeć na młodego pana
Solvego, na ciemnobrązowe, niemal czarne oczy i gęste
rzęsy, jakie ona sama chciałaby mieć, na grzywę brunat-
nych loków opadających na czoło, na zmysłowe usta. Było
w tym chłopcu coś wyzywającego, bezwzględnego. Choć
teraz jeszcze po dziecinnemu niezgrabny, gdy dorośnie,
może stać się bardzo, bardzo niebezpieczny! Nie wiado-
mo, co wykluje się z tego żółtodzioba. Miał w oczach
szatańską wprost żądzę przygód, choć może na razie tylko
ona ją dostrzegła. Teraz, gdy tak był oszołomiony
zwycięstwem, widać to było wyraźnie.
  Co za szaleniec, zerwał się z łóżka i skakał do góry, jakby
zamierzał wybić dziury w podłodze. Nie wyglądał szczegól-
nie poważnie, zwłaszcza że nie miał na sobie spodni! Stina
także nie mogła powstrzymać się od śmiechu.
  Znów rzucił się ku niej, ściskał i całował jak opętany,
ale jakby nie do końca zdawał sobie sprawę, że to właśnie
ona jest przy nim. W tym tańcu mogłaby uczestniczyć
jakakolwiek dziewczyna. Każda inna na miejscu Stiny
poczułaby się urażona, ale ona nie należała do tych, co
bardzo się przejmują!
  Miała i tak dosyć mężczyzn.
  - Ty wariacie - uśmiechnęła się, - Dziękuję ci za
wszystko.
  Po jej wyjściu Solve leżał z szeroko otwanymi oczyma.
  Długo nie opuszczało go uniesienie. Ale kiedy emocje
nieco opadły, zaczął się zastanawiać...
  Przemykały mu przez głowę wspomnienia z dzieciń-
stwa, ulotne niczym szepty duchów. Kociątko, którego
pragnął bardziej niż wszystkiego innego na świecie...
Dostał je wbrew wszelkim zasadom zdrowego rozsądku,
gdyż matka nie znosiła kotów.
  Parobek, którego nienawidził tak gorąco, iż życzył mu,
by ten smażył się w piekle i który tego samego dnia
potknął się i wpadł wprost w ognisko, rozpalone za oborą.
Poparzył się dotkliwie, tak dotkliwie, że Solvego dręczyły
wyrzuty sumienia. Uważał, że to jego wina, ponieważ tak
źle życzył chłopakowi.
  A jeśli było tak naprawdę? Starał się przypomnieć sobie
więcej podobnych zdarzeń, ale wszystko pozostawało
takie niejasne. Nigdy bowiem wcześniej nie rozważał
możliwości, by... Solve poderwał się z łóżka i usiadł przy
stole. Letnia noc dobiegała kresu, na dwarze było już
jasno jak w dzień.
  Na przeciwległej stronie stołu stał koszyk z chlebem,
przeznaczonym tylko dla niego, jako że pozostali domo-
wnicy wyjechali.
  Otwierał i zaciskał dłonie, otwierał i zaciskał, bez końca
nerwowo oblizywał wargi, pot perlił mu się na czole.
  Myśli w jego głowie krążyły niczym zawierucha, wręcz
trąba powietrzna, jakby nie chciały ukazać się jasno
i otwarcie. Myśli o Ludziach Lodu. O jego własnym
pokoleniu, którernu zastało oszczędzone przeklemstwo.
Nie było w nim nikogo dotkniętego.
  Nikogo dotkniętego! Brązowe oczy, mam ciemno-
brązowe aczy. Wyglądam normalnie, ani śladu żadnych
ułomności. Nikt nigdy nie wspomniał o niczym szczegól-
nym, co by mnie dotyczyło, nikt nigdy...
  Z wysiłkiem odetchnął głęboko, powoli, jakby znaj-
dował się w pomieszczeniu, w którym brakuje powietrza.
W piersiach poczuł przedziwny ucisk. Powiedział głośno
i wyraźnie:
  - Chcę tego chleba. Teraz!
  Napięcie w całym ciele aż wibrawało. Broda trzęsła się,
szczękał zębami. Ca ja robię? Co robię?
  Babcia Ingrid... twierdziła kiedyś, że Ulvhedin... że
Ulvhedin, ta stara bestia, mówił o smoczym nasieniu?
  Solve był bardzo oczytany, znał greckie mity, także ten
o Jazonie, który zasiał zęby smoka. Ulvhedin sugerował,
że Ludzie Lodu wcale nie uwolnili się od przekleństwa.
  Ulvhedin, ten potwór z podziemnego świata, a jedno-
cześnie taki życzliwy człowiek o płonącym wzroku, tak,
on wiele wiedział.
  Przed oczami Solvego przesuwały się kolejne obrazy
z własnej przeszłaści.
  Solve nie zawsze był dobrym chłopcem, o, nie! Na
pozór - wspaniały, wymarzony syn, z którego radzice
mogli być tylko dumni. Ale jak on się naprawdę sprawo-
wał, kiedy od czasu do czasu bardzo mu na czymś zależało?
  W czepku urodzony, wiele razy śmiał się ojciec, Daniel.
Doprawdy, Solve, szczęście cię nie opuszcza, masz powo-
dzenie we wszystkim!
  Solve widział teraz swoje dzieciństwo w zupełnie
innym świetle. Tak, łatwo mu przychodziło zdobycie
każdej rzeczy, której pragnął. Zawsze jednak przyjmował
za naturalne to, że wszystko wpada mu prosto w ręce.
  A jeśli wcale nie było to takie naturalne?
  Trudno ocenić, najczęściej bowiem chodziło o błahos-
tki lub drobne wydarzenia, które równie dobrze mogły
być wynikiem przypadku.
  Przypadku?
  A pistolet ze srebrnymi okuciami? A Stina?
  Dobry Boże, zbaw mnie ode złego!
  Nie, cóż za głupstwa, to ptzecież tylko zabawa!
  - Chcę tego chleba! Teraz!
  Intensywnie wpatrywał się w koszyk z chlebem,
stojący po drugiej stronie stołu. To szaleństwo, chyba coś
mnie opętało. O czym ja myślę?
  - Chcę tego chleba! Teraz! - powtórzył,
mocno akcentując każdą sylabę.
  Nic się nie wydarzyło. Co on sobie w ogóle wyobraża?
  A ten raz, kiedy urządzili zawody w rozmaitych
konkurencjach, i on, Solve, wygrywał we wszystkich,
nawet w tych, w których większe szanse na zwycięstwo
mieli synowie Oxenstiernów albo Ingela? Jak właściwie
do tego doszło?
  Pamiętał, że ogarnęło go nieprzemożne pragnienie
zwycięstwa i po prostu wygrał. Tak, bowiem Solve był
jednym z tych, którzy chcą się wyróżnić, być we wszyst-
kim najlepszymi. Władza, czyż władza nie była szczytem
jego marzeń, choć do tej pory objawiało się to jedynie
w formie nieśmiałych, dziecinnych fantazji?
  Nigdy dotąd nie zastanawiał się nad tym, jakie miał
pragnienia i w jaki sposób je realizował.
  Ale pistolet? I teraz Stina?
  Ostre, tworzące szczegółny nastrój światło porannego
słońca padło na zbocze, na którym stała obora. Nikt
jeszcze nie wstał i Solve przypuszczał, że Stina także
wślizgnęła się do łóżka w komorze dziewek służebnych,
znajdującej się po przeciwległej stronie podwórza.
  Owoce jarzębiny połyskiwały intensywną czerwienią
na ślicznych drzewach rosnących w miejscu, gdzie za-
czynał się rów przecinający pole. Wstawał jeszcze jeden
upalny sierpniowy dzień.
  Solve poczuł głód.
  Teraz naprawdę chcę tego chłeba, pomyślał. Nie są
to już wcale puste słowa, które powtarzam, by się o czymś
przekonać. Jestem głodny i chcę jeść. Już!
  Przeciągły dźwięk, jakby trzeszczenie, sprawił, że
gwałtownie zadrżał. W ciszy dźwięk zabrzmiał bardzo
ostro. Poczuł, że pałą go policzki, a serce dudni.
  Talerz z chlebem... czy się nie poruszył? Nie zbłżiył
odrobinę?
  Nie, to niemożliwe, śmiesznie byłoby nawet pomyśleć
coś tak nieprawdopodobnego!
  Solve siedział skulony przy stole. Trzymał w ustach
jednocześnie osiem palców, gryzł paznokcie i cały się
trząsł. Wyglądał właściwie bardzo dziecinnie, niemal jak
karykatura przerażonego malca, ale o tym nie wiedział
całkowicie pochłonięty tym, co się, być może, wydarzyło.
  Powinien wyrazić na głos swe życzenie jeszcze raz, ale
nie był w stanie tego uczynić.
  Dobry Boże, pomyślał. Dobry Boże, to było co innego,
to nie mógł być koszyk z chlebem, oszalałem, oszalałem!
  Przesiedział tak co najmniej dziesięć minut. Starał się
stłumić wzburzenie, jakie ogarnęło jego ciało i duszę, aż
wreszcie uspokoił się na tyle, że znów poczuł głód.
  Czy mam to zrobić? Czy się ośmielę?
  Koncentrując się mocno na swym życzeniu, drżącym
głosem wymamrotał:
  - Chcę... Chcę tego chleba. Teraz, od razu!
  Szuuu! I koszyk z chlebem gwałtownie przeleciał przez
stół, zatrzymując się na jego ramieniu. Solve podskoczył,
zakołysał się do tyłu i spadł ze stołka na podłogę. Przez
chwilę leżał, bijąc rękami w powietrzu i usiłując się
podnieść, rażony strachem tak wielkim, że mało brakowa-
ło, a straciłby kontrolę nad sobą.
  Stanął w końcu na czworakach, podczołgał się do łóżka
i niezgrabnie wciągnął na nie.
  Nie miał odwagi spojrzeć na stół.
  Odczekał długą chwilę, aż w końcu zerknął. Ostrożnie
przez szpary między palcami.
  Zaparło mu dech w piersiach. Tak, koszyk z chlebem
stał po jego stronie stołu.
  Solve zapomniał o głodzie i wsunął się pod przykrycie.
Leżał zdjęty dławiącym go strachem.
  Nie śmiał spojrzeć ponownie, ale z czasem na tyle
doszedł do siebie, że zaczął myśleć normalnie.
  To prawda, pomyślal. To ja jestem brakującym
dotkniętym! Moje pokolenie nie uchroniło się przed
przekleństwem.
  Kolejną długą chwilę leżał nieruchomo, aż pod przy-
kryciem nie było czgm oddychać. Musiał wyjrzeć, by
nabrać powietrza w płuca.
  Pianie koguta przywróciło mu poczucie rzerzyaristości,
dodało otuchy. Nie był już taki samotny w ciszy poranka.
  Ośmielił się nawet spojrzeć jeszcze raz na stół.
  Był już teraz spokojny. Na twarzy powoli rozkwitał mu
uśmiech. Najpierw leciutki, potem coraz szerszy.
  Nareszcie dotarła do niego prawda.
  Możliwości!
  Och, Boże, były wprost nieograniczone!
  Bez pośpiechu zaczął je rozważać. Czegóż to nie będzie
mógł osiągnąć jako jeden z dotkniętych z Ludzi Lodu!
  Na dodatek znajdował się w o wiele lepszej sytuacji niż
wszyscy jego poprzednicy; gdyż nikt nie wiedział, co on
potrafi! Nikt nawet nie przypuszczał, że jest dotkniętym.
  To właśnie była chwila, która miała zadecydować
o całym jego życiu. Mógł był pomyśleć: Nikt nie wie, że
należę do wybranych! Byłoby to bardziej naturalne, jako
że nie miał żadnej z zewnętrznych, straszliwych cech
dotkniętych.
  Ale nie, Solve natychmiast zdał sobie sprawę, że jest
jednym z dotkniętych, a nie wybranych. Tym samym
obrał stronę.
  Pragnął być jednym z dotkniętych, Było to niebez-
pieczne wyzwanie. Nie wróżyło niczego dobrego.
  Tej nocy wiele się w nim zmieniło. Stał się nowym
człowiekiem, choć nie nastąpiło to od razu, jak za
dotknięciem czarodziejskiej różdżki.
  Przeobrażenia dokonywały się powoli, przez miesiące
i lata. Ale ostatnia noc była punktem zwrotnym w jego
życiu.
  Kiedy wyczerpany tak leżał w łóżku w ten słoneczny
poranek, obudziła się w nim inna pewność, nieskończenie
silna i co najmniej równie niebezpieczna.
  Nikt nie mógł się dowiedzieć, że on jest dotknięty.
  Dawało mu to nieograniczone możliwości!






        ROZDZIAŁ II


  W realnym wymiarze miłość Johana Gabriela Oxen-
stierny do Themiry miała żałosny koniec. Jej ojciec,
Kinvall, bezlitośnie wydał ją za mąż za urzędnika prowa-
dzącego księgi na dworze. Ów człowiek jednak nic a nic ją
nie obchodził. Chyba uczucie, jakie żywił dla niej Johan
Gabriel, naprawdę pozostawało odwzajemnione, choć
dzieliła ich tak duża różnica wieku.
  Johan Gabriel cierpiał jeszcze przez długi czas po tym
ślubie, kładącym kres jego nadziejom, ale cierpiał jakże
pięknie! Jego "poetyczne" uczucie do Anny przetrwało,
stawało się coraz bardziej wysublimowane. Przez całe
życie pielęgnował marzenie o Themirze. Gloryfikował
zarówno ją, jak i ich związek jako coś nadziemsko
czystego i nieskończenie pięknego. Wiele wspaniałych
wierszy spłynęło spod jego pióra właśnie za jej przyczyną.
Tak więc i niepozorna służąca weszła na stałe do historii
literatury jako źródło inspiracji skalda.
  Niebawem jednak myśli Johana Gabriela zostały za-
przątnięte czym innym. Wysłano go do Uppsali, na studia
na tamtejszym uniwersytecie.
  Solve Lind z Ludzi Lodu, który w Johanie zawsze
widział młodszego brata (nie zapominając, oczywiście,
o jego wysokim urodzeniu), zaczął prosić ojca, by
pozwolił mu pójść w ślady przyjaciela. Chciał także
rozpocząć studia.
  Daniel długo się nad tym zastanawiał. Chłopak ma
bystry umysł, ale czy rodzinę stać na jego dalszą naukę?
  W końcu poddał się. Wszak i on sam, i jego ojciec, Dan,
kształcili się w Uppsali. Uznał, że nie może odmówić tego
swemu synowi, choć finanse nie bardzo na to pozwalały.
  Właściwie rodzina Oxenstiernów także nie należała do
zamożnych, obaj więc chłopcy w Uppsali musieli mocno
zaciskać pasa. Przyjeżdżali do domu tak często, jak tylko
się dało, by przez kilka dni porządnie się najeść i nabrać sił
do dalszej nauki.
  W mieście uniwersyteckim nie zamieszkali razem, nie
uchodziło bowiem, by hrabia na co dzień przebywał pod
jednym dachem z kimś, kto nie jest szlachcicem. Widywali
się jednak często, obydwaj studiowali te same nauki
humanistyczne i potrzebowali się nawzajem. Johanowi
Gabrielowi oparciem był zdrowy rozsądek starszego
Solvego i on sam jako ochrona przed grupami agresyw-
nych studentów, którzy widzieli w poecie nieco śmiesz-
nego słabeusza. Solve natomiast potrzebował przyjaźni
Johana Gabriela, choć bowiem był otwarty, niewielu
ludzi rozumiało jego myśli i jego jakby podzielone życie:
w połowie w rzeczywistości, w połowie w fantastycznym
świecie baśni.
  A Johan Gabriel Oxenstierna to potrafił. Ten młody,
wrażliwy elegant, mile widziany w kręgach literackich ze
względu na swój ujmujący charakter, romantyczną melan-
cholię i wielki talent poetycki, był zdolny dostrzec
w Solvem nieodkryte możliwości.
  Jednak nawet mu się nie śniło, co drzemie w przyjacie-
lu tak naprawdę!
  Solve chciał się przenieść do Uppsali jeszcze z innego
powodu. Miał już po uszy Stiny, która na dodatek
kompromitowała go, śląc mu porozumiewawcze spoj-
rzenia, szepcząc i chichocząc na oczach innych służących
z domostwa czy też ze Skenas.
  Płynęły lata w Uppsali. Dla Solvego były one inte-
resujące szczególnie, nikt bowiem nie wiedział o niezwyk-
łym podwójnym życiu, jakie prowadził. Oczywiście na
uniwersytecie zdarzały się przedziwne sytuacje, jak na
przykład nagłe zniknięcie dzienników z pokoju kolegium
nauczycielskiego i powtórne się ich pojawienie, gdy
tymczasem Solve osiągał nieoczekiwanie dobre wyniki.
Nikomu jednak nie przyszło do głowy, by podejrzewać go
o oszustwo, zwłaszcza że mógł udowodnić, iż przez cały
czas znajdował się w swej izdebce albo też przebywał
z kolegami.
  Miały miejsce także i poważnieisze wydarzenia. Niemi-
łych studentów dotykały rozmaite nieszczęścia, dziew-
częta z płaczem zadawaly sobie pytanie, co też w nie
wstąpiło, że bez waharua godziły się na to, czego żądał ów
młody, ciemnowłosy student.
  Raz tylko Solve doznał lekkiego wstrząsu i wówczas
uznał, że musi być ostrożniejszy.
  Siedzieli właśnie z Johanem Gabrielem w pięknym
parku Fyrisgen, w skromnej traktierni pod gołym niebem.
Dzień był piękny, rozjaśniony ostrym blaskiem słońca,
które odbijało się w oczach Solvego.
  Johan Gabriel pociągnął tęgi łyk piwa ze swego kufla
i rzekł:
  - Muszę przyznać, że masz powodzenie u kobiet, Solve!
Nigdy jeszcze nie widziałem naszego profesora historu do
tego stopnia rozwścieczonego. Ale dobrze mu tak, zawsze
się do mnie paskudnie odnosił, nie wiadomo dlaczego.
  Solve tylko skinął głową. Od dawna już irytowało go
bezwstydnie niesprawiedliwe traktowanie wrażliwego
Johana Gabriela przez nauczyciela historii i w końcu
postanowił w imieniu przyłaciela dać mu nauczkę.
  - Ale w jaki sposób udało ci się odbić mu tę jego
panienkę? - zapytał Johan Gabriel z podziwem. - Nie
mogę tego pojąć, ona zawsze odnosiła się do tego
nędznika niczym do boga.
  - To proste - uśmiechnął się Solve z lekką ironią.
- Moim nieodpartym wdziękiem...
  On nie wie, że to prawda, pomyślał. Kiedy czegoś
pragnę, mojej woli nie można się oprzeć.
  Wrócił myślą do chwili, kiedy zażyczył sobie, by
młodziutka przyjaciółka nauczyciela natychmiast pode-
szła do jego stolika, uprzednio powiedziawszy swemu
byłemu wybrankowi kilka słów gorzkiej prawdy. Solve
czuł wówczas w sobie niezwykłą pewność i nie miał ani
cienia wątpliwości, że dziewczyna będzie posłuszna jego
woli.
  Tak też się stało! Oznajmiła swemu bóstwu, iż jest
nudny i egoistyczny, a ona woli bardziej interesujących
mężczyzn. Zostawiła go i w dużej jadalni wydziałowej
usiadła przy stoliku Solvego. Wzbudziło to powszechne
zainteresowanie, a profesor opuścił pomieszczenie
w sposób wskazujący na silną irytację. Później, co
prawda, Solve miał nieco kłopotów z pozbyciem się
damy, z którą znajomości w żaden sposób nie pragnął
pogłębić. Młodziutka piękność, bardzo zmieszana
i ogromnie upokorzona chłodem Solvego, musiała iść
do domu.
  Powinien mieć z jej powodu wyrzuty sumienia i tak
w istocie było, ale tylko przez krótką chwilę. Niebawem
o niej zapomniał.
  Głos Johana Gabriela wyrwał go ze wspomnień.
  - To prawda, masz tyle wdzięku. Te ciemnobrązowe
oczy... Ale czy wiesz, że kiedy wpada w nie słońce, to
wcale nie wyglądają na całkiem brązowe czy wręcz czarne,
jak sądzą niektórzy? Wiesz, że są pełne jaśniejących,
żółtych punkcików? Nakrapiane niczym skrzydła motyla.
  Wtedy właśnie Solve nie na żarty się przestraszył
i postanowił być ostrożniejszy. Powinien bardziej uważać!
  Tego wieczoru długo przypatrywał się swym oczom
w lustrze. Nie była to jednak właściwa pora, źrenice mu się
rozszerzyły, a oświetlenie było zbyt słabe. Jego oczy
wyglądały na całkiem czarne.
  Kiedy jednak tak się sobie przyglądał, stwierdził, iż
Johan Gabriel ma rację: naprawdę był teraz przystojny.
Rysy twarzy nabrały bardziej męskiego wyrazu, ciemno-
brunatne loki w świecie peruk i przypudrowanych na
biało włosów nadawały mu charakter wręcz egzotyczny,
który z pewnością zarówno wabił, jak i odstręczał kobiety.
  A może kusiło je właśnie to, co odpychające, obce? Z jego
oczu emanowała sugestywna siła przyciągania, sam potrafił
to dostrzec. Sprawiał wrażenie romantycznego kochanka,
choć na zupełnie inny sposób niż bujający w obłokach
szlachcic Johan Gabriel. Był bardziej niebezpieczny i przez to
bardziej poeiągający. Wprost porażał zmysłowością. Te usta
powoli rozciągające się w uśmiechu...
  Oj, czyż nie popadł w zbyt wielki zachwyt nad samym
sobą? Solve wybuchnął śmiechem, dostrzegając własną
próżność. Bo przecież rysy twarzy same w sobie nie były
wcale ładne. Czubek nosa, na przykład, i wydatne szczę-
ki... Ale na takie szczegóły zwykle nie zwraca się uwagi.
  Tak przynajmniej sądził. Sam przecież nie potrafił tego
ocenić.
  Teraz jednak poczuł lęk. Jego drobne manipulacje
mogły zostać odkryte. Ta historia z przyjaciółką nau-
czyciela była bardzo nieprzemyślana.
  Bo przecież jego oczy... !
  Johan Gabriel odkrył coś, czego nikt inny nie spo-
strzegł, oprócz, być może, Ulvhedina. Odkrył przebłyski
żółtego.
  Czy zawsze były? Czy może się powiększyły lub jest ich
coraz więcej? A może pewnego dnia pokryją całą tęczów-
kę?
  Tego Solve nie wiedział, niemniej niebezpieczeństwo
istniało. Zbyt długo igrał z ogniem, teraz na jakiś czas
musi się uspokoić.
  W pewien sposób czuł się odpowiedzialny za Johana
Gabriela. Gdyby Solvego przyłapano na gorącym
uczynku, udowodniono mu któryś z jego na wpół
kryminalnych postępków, odbiłoby się to także na jego
przyjacielu. A na to Johan Gabriel sobie nie zasłużył.
Był niezwykle delikatnym, wrażliwym człowiekiem,
którego Solve naprawdę kochał, choć na swój egois-
tyczny sposób.
  Pod koniec semestru Solve musiał jednak przyznać, że
jego pozycja w uniwersyteckim mieście stała się nieznoś-
na. Profesor historii w ramach zemsty postanowił, że za
żadną cenę nie przepuści go dalej, i choć Solve mógł
naptawdę dokuczyć wykładowcy, ani nie chciał, ani nie
ośmielił się tego uczynić.
  A kiedy Johan Gabriel zakończył studia w Uppsali
i przeniósł się do Sztokholmu, by tam podjąć pracę
w kancelarii, także i Solve przerwał naukę i wrócił do
domu. Zdążył zdać tylko część egzaminów i obiecał ojcu,
że kiedyś, w bliżej nieokreślonej przyszłości, podejmie
studia. W tym jednak mamencie chciał tylko być w domu
i pomagać w gospodarstwie, gdyż, jak wyznał, na jakiś
czas dość już miał Uppsali.
  Dostał list od Johana Gabriela, który pisał o tym, jak
bardzo sprzytcrzyło mu się wielkie miasto i praca w kan-
celarii. Matetiainie także nie powodziło mu się najlepiej,
nie mógł więc pozwolić sobie na zbytki i przyjemności.
Był wprost chory z tęsknoty za domem w Skenas; całym
sercem nienawidził Sztokholmu. Od czasu do czasu
zakochiwał się, ale tylko na dystans. Widać drogiemu
Johanowi Gabriełowi szczególną przyjemność sprawiały
tęskne westchnienia do pięknych kobiet.
  Żaden z przyjaciół nie czerpał zadowolenia ze swojej
życiowej sytuacji. Solve także nie był szczęśliwy, stale
bowiem rósł dręczący go niepokój. Nie cieszyło go też
wcale, że Stina włóczy się za nim jak wiemy pies. Miał
nadzieję, że wyszła za mąż i jest stateczną matroną, ale nie!
Znów miała chrapkę na młodego panicza i zaczynała
stanowić dlań niebezpieczeństwo. Solve ogromnie się bał,
że dopuści się w stosunku do niej czegoś naprawdę
drastycznego. Ręce aż go świerzbiały, by pozbyć się jej raz
na zawsze.
  To naprawdę niezmiernie go przeraziło. Do tej pory
tkwiące w nim przekleństwo Ludzi Lodu wydawało się
dość bezpieczne, powierzchowne, teraz zaczął przeczuwać
jego głębię, która mogła przyprawić o zawrót głowy.
  Najgroźniejsza zmiana dokonała się w sumieniu Solve-
go. Prawa ustanowione przez ludzi przestawały się dlań
liczyć. Czuł nieprzepartą, wręcz organiczną potrzebę
zdobywania władzy i kierowania żyuem innych podług
własnej woli. Był niezależny! Był jednym z czarowników
Ludzi Lodu, kimś wyższym od wszystkich tych nędznych
śmiertelników!
  A powinien był myśleć inaczej. Znajdował się przecież
nie ponad, a głęboko poniżej tego, co można by określić
jako człowieczeństwo. Dotknięci z Ludzi Lodu nigdy
jednak nie oceniali właściwie swojej pozycji.
  Solvego niepokoiło tylko jedno. Jego siostra Ingela,
z którą nieustannie się droczyli, zauważyła złośliwie, iż
nagle jego oczy stały się ostre. Ostre? zapytał urażony.
No, jakby jaśniejsze, odparła. Bardziej błyszczące.
  Wspomniała o tym mimochodem, z pewnością nie
wiązała jego oczu z historią Ludzi Lodu. Ale Solve się
wystraszył.
  Wkrótce stwierdził, że praca na dworze także mu nie
wystarcza. Ingeli ciągle nie było w domu. Zaczęła się już
interesować młodzieńcami z okolicy i pod pretekstem
mniej lub bardziej istotnych przysług świadczonych ro-
dzicom wraz z jedną z przyjaciółek ganiała po drogach, jak
to zawsze leżało w zwyczaju młodych dziewcząt. Solve,
który przejrzał ją na wylot, niemiłosiernie z niej drwił
i mówił, że nie chce na to patrzeć.
  Tak przedstawiała się sytuacja, kiedy jednocześnie
zaszły dwa wydarzenia, które dały początek zmianom
w życiu Solvego.
  Johan Gabriel wrócił ze Sztokholmu i przedstawił
przyjacielowi kuszącą propozycję, a ojciec dostał list od
swojej matki, Ingrid z Grastensholm.
  - Posłuchajcie, dzieci - powiodział Daniel, przywoław-
szy swe ukochane latorośle, które wciąż rozpalały jego
nadzieje. Matka także brała udział w rozmowie, lecz ona
nie stanowiła osobmwości tak silnej jak pozostali. Po
prostu była - tak jak przedmiot, który się lubi i którego
brakuje, gdy zniknie, lecz nic poza tym.
  - Słuchajcie - rzekł Daniel. - Moja matka Ingrid
pisze, iż pragnie, byśmy latem odwiedzili Grastens-
holm...
  Och, nie, pomyślał Solve. Tylko nie do Ulvhedina! On
od razu się zorientuje! i babcia Ingrid także! Przecież oni
są dotknięci.
  Bardzo nie chciał, by poznali prawdę, bo wszak oboje
opowiedzieli się po stronie dobra.
  Nawet teraz Solve nie spostrzegł, na jak niebezpiecznej
drodze się znalazł. Nie chciał, by tamtych dwoje zoba-
czyło, kim on jest, tylko dlatego, że oni nauczyli się żyć
wśród ludzi, nie szkodząc nikomu!
  Groźne myśli, Solve!
  Daniel kontynuował:
  - Babcia pisze też o radosnej nowinie: Elisabet Paladin
z Ludzi Lodu, chyba ją pamiętacie...
  Dzieci skinęły głowami. Lubiły Elisabet.
  - Wyszła za mąż za bardzo sympatycznego człowieka,
który nazywa się Vemund Tark. Sprowadzają się na
Elistrand, bowiem on stracił swój dom. Wszyscy bardzo
się cieszą z tego rozwiązania, bo pamiętacie chyba, że Ulf
niepokoił się o przyszłość Elistrand. Teraz kolej przyszła
na babcię Ingrid, która martwi się o to, co stanie się
z Grąstensholm. Chce, aby jedno z was z czasem przejęło
dwór.
  Ingela nic nie powiedziała, myślami bowiem była przy
pewnym młodym człowieku z jednego z gospodarstw
w parafii. Właśnie teraz był dla niej wszystkim i nie
potrafiła sobie nawet wyobrazić, że miałaby opuścić
parafię Vingaker.
  W zeszłym tygodniu jej serce zajmował inny chłopak
i była przekonana, że będzie kochać go do późnej starości.
  Solve jednak zareagował wzburzeniem.
  - Ależ, ojcze! Johan Gabriel właśnie wrócił do domu
i ma zamiar wyjechać do Wiednia. Będzie sekretarzem
szwedzkiego ministra. Prosił, bym jechał wraz z nim
powiedział, że i dla mnie znajdzie się tam posada. Tak
bardzo bym chciał, ojcze!
  - Do Wiednia? - przeraziła się matka. - Och, nie, to
stanowczo za daleko!
  Daniel zaoponował:
  - Wiedeń jest centrum kultury, nic więc w tym złego.
Ale nie możemy sprawić zawodu babci. Ona pokłada
w was wielkie nadzieje, wierzy, że jedno z was obejmie
dwór w Norwegii.
  - Dobrze, dobrze, ojcze - odparł Solve. - Chętnie
przejmę Grastensholm, kiedy ona i Ulvhedin już odejdą,
bo zawsze dobrze się tam czułem, ale jeszcze nie teraz!
Obiecaj jej to w moim imieniu, ojcze, ale pozwól mi
najpierw zobaczyć kawałek świata!
  Prawdą było, że Solve miał ochotę wyjechać do
Grastensholm, z innych jednakże powodów. Ostatnio
coraz częściej myślał o świętym skarbie Ludzi Lodu, który
powinien należeć do niego. Mogło to jednak nastąpić
dopiero po śmierci Ulvhedina. Nie bez racji obawiał się
jego przenikliwie ostrego spojrzenia.
  A najważniejszy przedmiot spośród budzącego pożą-
danie zbioru znajdował się tutaj! U ojca!
  - Ależ, Solve - sprzeciwił się Daniel. - Myślałem, że
właśnie ty przejmiesz po nas gospodarstwo. Wiernie
towarzyszyliśmy rodowi Oxenstiernów już od czasów,
gdy Marka Christiana weszła do rodziny. Pamiętacie
chyba, że to Tarjei Lind z Ludzi Lodu poślubił krew-
niaczkę Marki Christiany, Cornelię von Erbach. Od
tego czasu nigdy nie opuszczaliśmy rodziny Oxenstier-
nów, zawsze staliśmy po ich stronie, niosąc im pomoc
we wszystkim. Sądziłem, iż będziesz kontynuował tra-
dycję, Solve.
  - Przecież tak właśnie jest! Zawsze towarzyszę Johano-
wi Gabrielowi, na dobre i na złe.
  - Tak - zadumał się Daniel. - To prawda...
  - Czy to znaczy, że ja mam przejąć Grastensholm?
- użaliła się Ingela. - Mnie jest dobrze tutaj i chcę tu
zostać.
  Daniel westchnął.
  - Nie wiem, dzieci. Nie wiem, co z tym poczniemy.
Wiem tylko, że jedna z was obejmie gospodarkę tutaj,
drugie zaś w Norwegii. Prawdopodobnie z czasem jakoś
samo się to rozwiąże.
  Dyskusja przeciągnęła się na wieczór. Daniel, który
w swoim czasie sam wiele podróżował, dotarł aż do
wybrzeży Morza Karskicgo i sprowadził Shirę do domu
Vendela Gripa, wahał się między decyzją zabrania Solve-
go ze sobą do Grastensholm a pozwoleniem mu na wyjazd
do Wiednia. To ostatnie byłoby wszak dla utalentowane-
go młodego chłopaka niepowtarzalną okazją przrzycia
wielkiej przygody.
  W końcu Solve sam rozstrzygnął tę kwestię.
  - Przecież do babci mamy jechać dopiero latem. A kto
powiedział, że spędzę w Wiedniu całą wieczność? Przecież
mogę wrócić przed wyjazdem do Norwegii!
  Wszyscy odetchnęli z ulgą. Sprawa została przesądzo-
na. Pomimo trudnej sytuacji finansowej rodziny po-
stanowiono, że Solve wyjedzie do Wiednia. Jego matka,
naturalnie, uroniła kilka łez, przekonana, że nigdy już nie
ujrzy syna, ale Daniel zdołał ją uspokoić mówiąc, że
Wiedeń wcale nie jest krainą barbarzyńców. Wprost
przeciwnie, to wiedeńczycy uważają Norwegię i Szwecję
za kraj dziki, niecywilizowany i prymitywny, położony
gdzieś daleko na krańcach świata.
  Tego jego małżonka pojąć nie mogła. Wszystkim
przecież wiadomo, że Szwecja jest samym centrum świata.


  W dniu wyjazdu Solve udał się do ojca. Serce waliło mu
w piersi tak, iż obawiał się, że to widać.
  - Ojcze - zaczął i zaraz musiał odchrząknąć; tak bardzo
drżał mu głos. Poruszyło go wcale nie rozstanie z rodziną,
lecz to, co miał za chwilę powiedzieć. - Ojcze, mam do
ciebie ogromną prośbę...
  - Co takiego, synu? - zapytał Daniel przyjaźnie.
  - Teraz, gdy wyruszam do obcych krajów, bardzo
chciałbym mieć jakąś ochronę.
  - Ochronę? O czym myślisz?
  Solve musiał odchrząknąć jeszcze raz.
  - O mandragorze, ojcze. Z nią będę bezpieczny.
  Dłonie trzymał splecione za plecami, by ojciec nie
widział, jak się trzęsą. Podniecenie wprawiało całe ciało
w drżenie. Mandragora, ten najbardziej upragniony ze
wszystkich skarbów Ludzi Lodu!
  Daniel się zafrasował. Była to prośba trudna do
spełnienia.
  - No cóż, Solve, jak wiesz, mandragora należy do
mnie. Towarzyszy mi od chwili, gdy się urodziłem,
a nawet wcześniej, nim jeszcze zostałem zaplanowany. Jej
winien jestem wdzięczność za to, że w ogóle istnieję. Ona
żyje, kiedy jest blisko mnie, i zawsze stanowiła moją
ochronę. To prawda, że w ostatnich latach nie była mi
potrzebna, wszystko bowiem układało się nam pomyślnie.
Ale czy wolno mi ją oddać...?
  - Kiedyś jednak stanie się to koniecznością, ojcze
- odparł Solve tak spokojnie jak tylko mógł. - A któż jest
ci bliższy niż własny syn?
  Daniel skinął głową.
  - Masz rację, nie będę żył wiecznie, ale to jest
zadziwiająca... rzecz. O, właśnie, bliski byłem powiedzenia
"istota"! Jeśli coś jej się nie podoba, okazuje to natychmiast.
  - Spróbujmy więc - orzekł Solve, skrywając palącą
niecierpliwość.
  Daniel w zamyśleniu przypatrywał się synowi, rak że
chłopiec musiał spuścić wzrok.
  - Jesteś przecież zwyczajnym człowiekiem, Solve
  - powiedział, niczego nieświadom. - Ale, z drugiej strony,
ja także jestem zwyczajny. Mandragora doprowadziła mnie
do Shiry i pozwoliła pomóc jej w wypełnieniu zadania. To
dobry talizman, Solve. Zwalcza moc Tengela Złego, on
przecież nie mógł go nosić. A więc spróbujmy! Jeśli nie
jesteś właściwą osobą, od razu to zauważysz. Mandragora
zacznie się wić i wczepi się w skórę jakby pazurami.
  - A jeśli okażę się właściwą osobą? - Nerwy Solvego
były tak napięte, że ledwo mógł wypowiedzieć te słowa.
  - Wówczas mandragora ułoży się na twojej piersi tak,
jakby właśnie tam było jej miejsce.
  - Pozwól mi więc spróbować!
  W końcu Daniel ustąpił.
  - A zatem chodź ze mną!
  W głębi garderoby, dokąd się skierowali, znajdowało
się pomieszczenie, o którego istnieniu Solve nawet nie
wiedział. Ojciec wszedł tam sam, a kiedy wróał, trzymał
w ręku duży, pokrzywiony korzeń.
  Mandragora! Solve nie mógł już zapanować nad
ciałem, które zaczęło drżeć. Powstrzymywał się z całych
sił, by nie wydrzeć jej ojcu z rąk. Ojciec gładził ją czule,
jakby to było zwierzątko.
  I tak też wyglądała albo raczej jak lalka czy ludzka
istota. Kwiat wisielców... Solve oddychał z trudem, bliski
utraty przytomności. Niecierpliwie czekał, aż ojciec prze-
łoży mu łańcuszek przez głowę.
  Dobra moc! To wcale nie jest takie pewne, pomyślał
Solve. Z pewnością jest to wielka siła. Możny sprzymie-
rzeniec. Z nim będzie mógł dokonać cudów!
  Mówiąc to, Solve miał na myśli działanie w służbie zła,
choć wtedy pewnie jeszcze do końca nie był tego
świadom.
  Mandragora powoli przesunęła się w dół po jego ciele.
Solve już wcześsuej rozpiął koszulę, pierś miał więc
odsłoniętą. Korzeń był duży, o wiele większy niż przypu-
szczał, musi chyba trochę przeszkadzać. Legł w końcu na
jego piersi, blisko, blisko skóry.
  - Co czujesz, Solve? - zapytał ojciec w napięciu.
  Chłopak był rozczarowany.
  - Mam wrażenie, jakby ona była... nieżywa. Ciężka
i martwa, ojcze. Nie ma w niej krztyny życia!
  - A więc ją zdejmujemy.
  - Nie! - Solve niemal krzyknął, wstrzymuyąc już
uniesione ręce ojca. - Nie, ona na pewno nie umarła. Ale
też i nie wije się ze wstrętem, ojcze. Nie okazuje
niezadowolenia.
  - Spójrzmy prawdzie w oczy, Solve! Po prostu nic dla
niej nie znaczysz. Ale z drugiej strony cię nie odpycha.
Może ty... daj mi na chwilę spróbować. Porównamy
reakcję.
  Tak niechętnie, jakby oddawał życie, Solve pozwolił
ojcu zdjąć mandragorę i zawiesić ją na szyi.
  - No i jak? - zapytał, gdy przedłużała się chwila
milczenia.
  - Dziwne, ale i na mnie jakby umarła.
  - To znaczy, że...
  - Czyżby jej powołanie się skończyło? Z chwilą
gdy Shira odnalazła źródło życia? Może jest teraz zu-
pełnie zwyczajnym korzeniem rośliny zwanej mandra-
gorą?
  - Czy wobec tego mogę ją dostać, ojcze? Tylko jako
pamiątkę?
  - Nie wiem, mój chłopcze. Jest taka ciężka, nieżywa.
Bardziej martwa, niż wydawałby się zwykły korzeń.
Sądzę, że nadal tkwi w niej czarodziejska moc. Nie wiem
tylko jaka, co ma oznaczać. Solve, czy naprawdę się
odważymy?
  - Może po prostu znajduje się teraz w stanie spoczyn-
ku, tutaj w domu, w Skenas, dlatego że tak tu spokojnie
i bezpiecznie. - Solve mówił z takim zapałem, że nie mógł
dopowiedzieć słów do końca. Nie wolno mu było utracić
mandragory teraz, kiedy już ją prawie miał. Nie powinien
był powiedzieć, że sprawia wrażenie martwej. - Może
znów się przebudzi, gdy majdę się w niebezpieczeństwie?
  - Nie wiem, Solve, nie wiem.
  Daniela rozbawił entuzjazm chłopca. Naturalnie, kiedy
sam był w jego wieku, mandragora także budziła w nim
ogromne zaciekawienie, ale nie wolno było nią igrać.
  - Tak bardzo cię proszę, ojcze!
  Dzieci zawsze potrafiły owinąć sobie Daniela wokół
palca. Ożenił się późno i przede wszystkim dlatego, że
rodzina nalegała. Wybrał damę z zacnego domu, także
liczącą już sobie sporo wiosen. Małżeństwo zostało więc
zawarte z czystego rozsądku, z upływem jednak lat
małżonkowie nabierali do siebie coraz większego szacun-
ku. Nigdy się nie kłócili, odnosili się do siebie z praw-
dziwą troskliwością. Nie była to wcale zła forma związku,
choć wzajemne uczucia wyrażały się na ogół w przyjaz-
nych uśmiechach i roztargnionym poklepywaniu po
ramieniu.
  Dzieci rozpaliły w Danielu czułość, o jaką się nawet nie
podejrzewał. Dla nich był gotów na wszystko, takie
okazały się, ku jego zdumieniu, śliczne i uzdolnione.
Nigdy nie sądził, że może mieć takie wyjątkowe dzieci!
Przypuszczał, co prawda, że kochałby je równie gorąco,
gdyby nie były aż tak doskonałe, a nawet, być może, jego
miłość byłaby wtedy jeszcze silniejsza. Nigdy jednak nie
przestał się dziwić, że tak wspaniale się rozwijają, i był
niezmiernie szczęśliwy, że są.
  Rozsądny ojciec już dawno uderzyłby pięścią w stół
podczas dyskusji, jaką odbyli wcześniej. Powiedziałby:
"Dość tego, Solve przejmuje dwór tutaj, a Ingela Gras-
tensholm", lub odwtotnie. W każdym razie dzieciom nie
wolno byłoby się sprzeciwiać i protestować. Ale Daniel
nie patrzył na swe pociechy w ten sposób. Może po prostu
zawsze w obecności tych dwóch wspaniałych istot,
będących jego dziełem, czuł się jakby onieśmielony.
  Dlatego westchnął teraz głęboko i spojrzał na Solvego
z pełnym miłości uśmiechem.
  - Dobrze, mój chłopcze, niech więc tak będzie. Możesz
ją pożyczyć. Ponieważ służy ona dobru, nie powinna
wyrządzić ci żadnej krzywdy.
  Solve odetchnął z ulgą. Mandragora należała do niego!
  W roku 1770, tym samym, w którym Elisabet Paladin
z Ludzi Lodu poślubiła swego Vemunda Tarka, Solve
Lind z Ludzi Lodu wyjechał do Wiednia. Johan Gabriel
wyruszył tam znacznie wcześniej i w liście zawiadomił, że
znalazł Solvemu doskonałą pracę w jednej z kancelarii
w mieście. Wyszukał także pokój dla przyjaciela.
  Spotkali się więc w stolicy Habsburgów; dwaj młodzi
chłopcy mający zbyt mało pieniędzy, by ich życie składało
się z samych przyjemności. Johan Gabriel miał wówczas
lat dwadzieścia, Solve - dwadzieścia jeden.
  Dobry humor jednak ich nie opuszczał. Johan Gabriel
już znalazł sobie nowy, nieosiągalny obiekt miłości,
a Solve...
  Solve miał mandragorę, której nikt nie widział.
  Jedno tylko zaciemniało jego szczęście.
  Wyglądało na to, że mandragora wcale się nim nie
interesuje.
  W każdym razie jednak nie była wrogo nastawiona.
Solve, który stawał się coraz bardziej wrażliwy na wszyst-
ko, co istnieje poza szarą powszedniością, był teraz
przekonany, że talizman czeka, aż nadejdzie jego czas.
  Czeka na coś.
  Ale na co? Tego Solve nie potrafił dociec.
  Mógł przez długie chwile siedzieć, trzymając korzeń
w dłoniach, przypatrując się jego "twarzy", którą stano-
wiło tylko parę niewyraźnych, na poły zatartych linii
w części korzenia przypominającej głowę. "Ramiona"
i "nogi" wystawały daleko poza jego dłoń; boczne
korzonki, mające przedstawiać palce u stóp, łaskotały go
w przedramię. Nie dało się jednak zaobserwować żadnego
ruchu mandragory. Usiłował do niej przemawiać, stać się
jej panem, nakazać, by w jego imieniu zaczęła czynić cuda.
  Mandragora pozostawała głucha.






        ROZDZIAŁ III


  Wiedeń w owym czasie był kulturalną stolicą Europy.
Tu żył Haydn i stary Gluck, którego Solve uznał za bardzo
nudnego, a w każdym razie za nudną uważał jego muzykę,
osobiście bowiem nigdy nie zetknął się z wielkim kompo-
zytorem. Mieszkał tu także przyjaeiel Haydna, cudowne
dziecko, czternastoletni Wolfgang Amadeusz Mozart.
  Solve wybrał się kiedyś wraz z Johanem Gabrielem na
jego koncert i chłopiec ogromnie mu zaimponował.
Wyobrażał sobie, że to on znajduje się w samym centrum
zainteresowania i wydobywa z instrumentu cudowne
tony. Postanowił, że kiedyś dojdzie do czegoś podob-
nego. Sława, siła...
  Zastanawiając się nad tym głębiej, musiał jednak
przyznać, że nie dla niego jest świat muzyki. Powinien
szukać innej drogi, piąć się w górę swoimi własnymi
ścieżkami.
  Dwaj ubodzy młodzieńcy, Solve i Johan Gabriel, nie
mogli uczestniczyć w zbytkownym życiu wyższych sfer.
Mogli za to chodzić po mieście i podziwiać wszystkie
dzieła wiedeńskiej sztuki: architekturę, rzeźby, obrazy.
Korzystali z tej sposobności i właśnie podczas jednej
z takich wędrówek Johan Gabriel zwierzył się ptzyjacielo-
wi ze swej ostatniej miłości. Jej obiektem była Susanna
Frid, żona lekarza. Och, jakże ją Johan Gabriel miłował!
  Małżonek jego wybranki był chorobliwie zazdrosny,
Johan Gabriel musiał więc tęsknić za swą miłą z daleka.
Nawykł już jednak do sekretnych westchnień. Najważ-
niejsze w tym romansie było to, iż dzięki niemu powstało
niemało pięknych wierszy i nigdy nie wysłanych listów,
mających w sobie wiele z atmosfery Rousseau, właśnie
wtedy bowiem zafascynował poetę ten francuski pisarz
i filozof.
  Solve zastanawiał się, czy powinien zażyczyć sobie
owej Susanny Frid dla swego przyjaciela, zapragnąć, by
przyszła do Johana Gabriela. Uznał jednak, że to gra nie
warta świeczki. Przyjaciel wkrótce i tak znajdzie sobie
nowy, niedostępny obiekt westchnień, a poza tym Solve
obawiał się, że jego osoba może wzbudzić zbyt duże
zainteresowanie.
  Na razie musiał myśleć o swojej własnej karierze.
  Języka nauczył się szybko. Doskonale radził sobie
z obowiązkami w kancelarii szwedzkiego konsula hand-
lowego, ale praca ta bardzo go nudziła. Niemniej jednak
udało mu się pokierować sprawami tak, że wkrótce konsul
nie mógł się bez niego obyć. Dokonał tego dzięki
podsunięciu kilku przebiegłych propozycji, które później
zrealizował, wykorzystując swe nadzwyczajne zdolności.
Konsul wpadł w zachwyt i nie wiedząc, jakiego to gada
wyhodował na własnym łonie, pozwolił Solvemu awan-
sować, aż w końcu mianował go swym osobistym
sekretarzem.
  Był to z pewnością sukces, Solvemu jednak nie
wystarczał.
  Mierzył znacznie wyżej.
  Rzecz jasna latem nie pojechał do domu. Wysłał miły
list, informując, jak pomyślnie mu się wszystko układa,
i oznajmił, że w tym momencie nie może przerywać kariery.
Napisał, iż zamierza wrócić w randze wysokiego urzędnika
i wówczas osiedli się tam, gdzie zażyczą sobie jego rodzice
czy też babcia Ingrid. Jeśli ojciec zechce, by nadal pełnił rolę
zaufanego pomocnika rodu Oxenstiemów, chętnie się na to
zgodzi, lecz jeśli wybór padnie na Grastensholm, przystanie
także i na to, zawsze bowiem dobrze czuł się w Norwegii
i jest pewien, że będzie tam przydatny.
  Otrzymał odpowiedź. Rodzice i babcia zadowoleni
byli z jego decyzji, prosili jednak, by zbyt długo nie
zwlekał z powrotem do domu. Ulvhedin zmarł w wieku
dziewięćdziesięciu siedmiu lat, a Ingrid też przecież nie
była już młoda.
  Nie napisali, że Ulvhedin umarł szczęśliwy, podczas
pijackiej uczty, którą on i Ingrid we dwójkę urządzili
sobie na Grastensholm. Stary olbrzym nigdy nie przebu-
dził się z oszołomienia i rodzina uznała, że godnie dokonał
żywota. No cóż, może nie wszyscy zgodziliby się z takim
twierdzeniem, ale ani kościół, ani moraliści nigdy nie
poznali okoliczności jego śmierci.
  Tak więc stara bestia nie żyje, pomyślał Solve z zadowole-
niem. Już nie musi się obawiać, że Ulvhedin go zdemaskuje.
  Teraz bowiem już nawct sam dostrzegał w swych
oczach żółte plamki. Niepokoiły go one i jednocześnie
budziły zachwyt. Chwilami nawet wpadał z ich powodu
w uniesienie. Tu w Wiedniu nikt przecież go nie znał.
  Zaczął powoli wycofywać się z kręgu znajomych
Johana Gabriela Oxenstiemy. Nie chciał, by przyjaciel
zauważył zachodzące w nim zmiany.
  Rozstanie nie sprawiało trudności, z upływem lat
bowiem stopniowo odsuwali się nd siebie. Spotkali się po
raz ostatni wieczorem, bo Solve nie chciał, by ostre
światło austriackiego słońca wpadało mu w oczy,
  Tym razem Johan Gabriel był naprawdę przygnębio-
ny. Jakby nieobecny duchem, w melancholijnym na-
stroju, smutnym głosem odczytał swoje własne epitafium.
Uznał, że umrze z żalu nie mogąc połączyć się z Susanną.
  Solve jednym uchem wysłuchał "Ody do Canulli na
początku choroby". Kiedy Johan Gabriel wpadał w ro-
mantyczny nastrój, nazywał Susannę Camillą. W wierszu
miała ona rzucić kwiat na ziemię, w której spoczywa
ukochany, i uronić kilka łez nad jego ostatnią przystanią,
błagając śmierć, by nie zwlekała i jak najszybciej ścięła
zwiędłe źdźbło, czekające na jej kosę.
  Rzeczywistość nie była jednak aż tak tragiczna i Johan
Gabriel przetrwał także i to miłosne cierpienie. Nie miał
też już wywierae wpływu na życie Solvego. Przyjaciele
z lat dziecięcych nie widywali się już więcej.
  Dalsze losy Johana Gabriela Oxenstiemy są dobrze
znane. Po upływie cztercch lat powrócił do Szwecji, gdzie
dzięki swemu miłemu usposobieniu i inteligencji został jakby
nadwornym skaldem na dworze Gustawa III. Z czasem
mianowano go członkiem rady państwa. Było to stanowisko
zupełnie nie dla niego, nigdy bowiem nie wykazywał
żadnych talentów politycznych. Nie miało to jednak
większego znaczenia, ponieważ Gustaw III i tak wolał
rządzić sam. Johan Gabriel Oxenstiema ze szlachetnym
nazwiskiem i wytwornymi manierami był jedynie ozdobą
dworu. Praca nie dawała mu żadnego zadowolenia,
ponadto przez całe życie pozostał ubogi, mimo że bogato
się ożenił.
  Jego chciwy teść zachłannie ściskał kiesę, ale nie
zakłócało to spokoju życia rodzinnego. Johan Gabriel
miał miłą żonę, która urodziła mu syna. Niestety poród
przeżyła bardzo ciężko i nigdy nie wróciła już do zdrowia.
Utracił ją wcześnie.
  Jego siłą był talent poetycki. On sam, nieprzystosowa-
ny do życia w bezwzględnym, materialistycznym świecie,
naprawdę szczęśliwy czuł się tylko przez krótkie okresy
swego żywota.
  Losy Solvego potoczyły się innymi kolejami. Całkiem
też odmiennymi od tych, których on sam się spodziewał.
  Punktem zwrotnym jego życia było poznanie rodziny
Wiesenów...
  Zdarzyło się to na poczatku roku 1773 podczas
przyjęcia noworocznego, które w swoim domu wydał
szwedzki konsul. Jako najbardziej zaufany człowiek
konsula został zaproszony także Solve. Był to zaszczyt,
z którego powinien być dumny, ale to przecież drobne,
nie zauważone przez nikogo manipulacje Solvego wzmo-
cniły sławę konsula i poprawiły stan jego kasy. Wcale nie
odczuwał dumy z zaproszenia, odnosił wrażenie, że
uczyniono to jakby z łaski.
  Na widok pięknego domu konsula, pełnego dzieł
sztuki wiedeńskiej, uczuł zazdrość tak wielką, iż miał
wrażenie, że widać, jak zielenieje na twarzy. On sam
mieszkał wszak w warunkach absolutnie niegodnych
kogoś tak wyjątkowego jak on. To jednak wkrótce się
zmieni, postanowił, przyglądając się wspaniałościom
w domu konsula. Serwis obiadowy z najdelikatniejszej
wiedeńskiej porcelany, srebra, kosztowności...
  Solve zaczął teraz nosić perukę, by tak bardzo nie
rzucać się w oczy. Żywił skądinąd słuszne przekonanie, iż
aby osiągnąć wytyczone sobie cele, powinien nie zwracać
na siebie uwagi.
  Na rozmaite sposoby, których nie warto bliżej omawiać,
zdobył wystarczającą ilość pieniędzy, by ubrać się odpowie-
dnio na wizytę u dostojnych ludzi. Przeobraził się w snoba
w koronkowym żabocie, kamizelce ze złotej lamy, butelko-
wozielonej marynarce z aksamitu z długimi połami,
oślepiająco białych, opiętych spodniach do kolan, niewiele
pozostawiających wyobraźni, i eleganckich trzewikach ze
srebrnymi klamrami, na bardzo wysokich obcasach.
  Zaiste, świetnie się prezentował!
  Wkrótce dostrzegł pewną dziewczynę, na której skupił
całą swą uwagę.
  Siedziała pomiędzy rodzicami, którzy zdawali się strzec
jej niczym jastrzębie. Ojciec, wielki i opasły, o zimnych
oczach ukrytych pod grubymi, czamymi brwiami; matka
sztywna, z mocnym wąsikiem na twarzy bez uśmiechu.
Ale dziewczyna, dziewczyna! Ooch, westchnął z za-
chwytem Solve, choć po prawdzie nie była wcale szczegól-
nle piękna. Nieduża, okrągła, ale miło było na nią patrzeć.
  A te oczy! Gorzały ogniem, który aż nazbyt wyraźnie
wskazywał, że tę ładniutką panienkę przepełnia zmys-
łowość, tajemne żądze, które dotąd nie znalazły ujścia.
Spojrzenia, jakie ukradkiem, ze sztuczną nieśmiałością
posyłała od czasu do czasu Solvemu, zdradzały z trudem
ujarzmianą namięmość.
  Dostaniesz, moja kochana, dostaniesz, pomyślał Solve.
Zaufaj mi, znalazłaś równego sobie.
  Wokół rodziny krążył młody człowiek, którego Solve
od razu uznał za nudziarza, a dziewczyna była najwidocz-
niej również tego samego zdania. Młodzieniec sprawiał
wrażenie nadzwyczaj dobrotliwego, wręcz potulnego,
z tych, co to pochylają plecy, by lepiej trafiały uderzenia
bata. Wydawało się natomiast, że zjednał sobie łaskę
przytłaczających swą nadgorliwą opiekuńczością rodzi-
ców. Nie pozwolono mu wprawdzie zbliżyć się do córki,
o nie, ale dostąpił zaszczytu przynoszenia smakołyków
i poduszki, pomógł też pani matce lepiej ułożyć szelesz-
czącą czarną spódnicę.
  Solve wypytał konsula, kim są owi ludzie.
  Ojciec rodziny okazał się bogatym złotnikiem, matka
pochodziła z austriackiej szlachty. Nosili nazwisko Wie-
sen. Córka, Renate, wana była swej wagi w złocie. Młody
zalotnik? To człowiek na tyle wysoko urodzony, że nie
musi trudzić się żadną pracą. Najmłodszy syn bogatej
rodziny, bardzo naiwny. Prawdopodobnie rodzice dzie-
wczyny zdecydują się na niego, bo, rzecz jasna, cał-
kowicie w ich gestii pozostaje decyzja, kogo poślubić
ma córka.
  O, co to, to nie, pomyślał Solve. Nie zamierzał
przepuścić koło nosa tak dobrej partii.
  Po obiedzie rozpoczęły się tańce. Solve jeszcze z Joha-
nem Gabrielem Oxenstierną wyuczył się wszystkich
modnych w Wiedniu pląsów i kiedy upłynęła już od-
powiednio długa chwila, a dziewczynie pozwolono tań-
czyć tylko z nudnym młodzieńcem, który nazywał się Carl
Berg, Solve ośmielił się podejść w stronę Wiesenów.
  Zauważył, że na jego widok Renate zatrzepotała
rzęsami i spuściła wzrok, a dłonie jej zaczęły gnieść
koronkową chusteczkę. Solve dwornie skłonił się przed
jej ojcem, przedstawił się i uprzejmie poprosił, by po-
zwolono mu poprowadzić ich piękną córkę do następ-
nego tańca.
  Wiesen wpatrywał się weń wpół przymkniętymi rybi-
mi oczami, po czym skrzekliwym głosem zapytał, czy
Solve nie jest sekretarzem konsula.
  To prawda, przyznał Solve otwarcie.
  Złotnik przyjrzał mu się jeszcze raz i zaskrzeczał:
  - A zatem, nie!
  Dłonie dziewczyny gwałtownie drgnęły.
  Solve zarumienił się. Teraz musiał odbyć upokarzają-
cy, powrotny przemarsz przez całą salę. To było gorsze
niźli pręgierz!
  Wiesen nie powinien był tego robić! Gdyby wiedział,
kto przed nim stoi, z pewnością pozwoliłby Selvemu
zatańezyć ze swą córką.
  Chociaż... Zdarzenia potoczyłyby się i tak mniej więcej
podobnie, zwłaszcza dla dziewczyny. Ale wówczas nie
skończyłoby się to tragicznie dla tak wielu ludzi!
  Gdy Solve wracał na swoje miejsce, czując na sobie
litościwe spojrzenia, gniew wprost go dławił. Ta krótka
droga, droga wstydu, gwałtownie powiodła go w dół, ku
charakterystycznej dla dotkniętych degradacji ich czło-
wieczeństwa.
  Jego zemsta będzie okrutna, tak sobie poprzysiągł!


  Najpierw musiał zdobyć odpowiednią pozycję. Zwyk-
ły sekretarz nie ma żadnej władzy.
  Ze swoim zwierzchnikiem, konsulem handlowym,
pozostawał we względnie dobrych stosunkach. Konsul,
choć oczywiście traktował go z góry, mimo wszystko był
do niego przychylnie nastawiony, zwłaszcza po tym, jak
Solve pomógł mu w swój szczególny sposób w kilku
zawiłych sprawach. Solve nie chciał więc zbytnio mu
dokuczyć, ale pragnął zająć jego stanowisko.
  Wiedział, że gdyby konsul potrzebował zastępcy, jemu
właśnie powierzono by tę posadę. Tyle by mu na razie
wystarczyło.
  Solve nie posiadał nic ze zbioru magicznych środków
czy tajemnych ziół Ludzi Lodu. Miał tylko mandragorę,
a ona jakoś nie kwapiła się do współdziałania. Przez
chwilę rozważał, czy nie mógłby odbyć błyskawicznej
podróży na Grastensholm i zagarnąć cały zbiór, po-
stanowił jednak obejść się bez skarbu.
  Chciał, by konsul zachorował, ale jak do tego do-
prowadzić?
  Nigdy nie miał okazji nauczyć się czegokolwiek od
poprzednich dotkniętych z tego prostego powodu, że ani
on, ani nikt inny nic nie wiedział o jego tajemnej mocy.
Teraz przeklinał swą głupotę, żałując, że nie pojechał
najpierw do Grastensholm, by pobierać nauki u babci
Ingrid. Faktem było, że obawiał się przenikliwego wzro-
ku Ulvhedina.
  Miał jednak zdolność, którą poszczycić się mogło
niewielu dotkniętych w jego rodzie: potrafił z daleka
utrzymywać kontrolę nad ludźmi i rzeczami, był w stanie
przyciągnąć do siebie kogoś lub coś, czego pragnął.
  Teraz najważniejsza była choroba konsula...
  Przez chwilę tęsknie myślał o domu konsula, o skar-
bach, jakie się tam znajdowały, o złocie. Gdyby umarł...?
  Nie, dom z pewnością nie dostałby się w ręce Solvego,
musiał myśleć bardziej realistycznie!
  Choroba, choroba...
  W końcu Solve zdecydował się na to, o czym czytał
w tajemnych księgach w wielkiej bibliotece w Wiedniu.
W biurze konsula znalazł kilka włosów; miał nadzieję, że
nie pochodzą z peruki, i zabrał się za robienie kukiełki
w miarę możności podobnej do konsula. Solve mieszkał
teraz we własnym mieszkaniu, nikt więc mu nie prze-
szkadzał. Stołował się na mieście, sam sprzątał pokoje.
Nikt nie mógł przyjść i go zaskoczyć.
  Lalka udała się nadspodziewanie dobrze, była bardzo
podobna do zwierzchnika Solvego. Włosy zostały umiesz-
czone w środku.
  Najlepsze będą kłopoty żołądkowe, zdecydował mło-
dzieniec, ale jak je sprowadzić? W końcu wyszukał cienką
nitkę i mocno opasał nią wydatny brzuch kukiełki będącej
wizerunkiem konsula. Dla pewności ściągnął nić tak
mocno, że lalka przypominała osę.
  To musi chyba sprawiać dostatecznie silny ból!
  Ale czy to wystarczy? Czy nad lalką nie trzeba
odmówić stosownych zaklęć? Solve nie znał żadnego,
wymyślił jednak kilka formułek, które zabrzmiały, jego
zdaniem, odpowiednio.
  Pozostawało tylko czekać do następnego dnia...


  Kiedy Solve nazajutrz przyszedł do pracy, konsula nie
było w biurze. Jeden z ubogich skrybów z dalszych
pomieszczeń przybiegł do niego podniecony.
  - Nasz drogi konsul nagle ciężko zachorował - oznaj-
mił podekscytowany tą sensacyjną wiadomością. - Przez
całą noc czuwał przy nim doktor; sądzą, że dostał skrętu
kiszek!
  - Co ty mówisz? - powiedział Solve udając zdumienie,
choć triumf wprost w nim kipiał. - Czy to coś poważnego?
  - I to jeszcze jak! Doktor jest zdania, że konsul nie
przeżyje choroby.
  Gorąca fala przerażenia oblała Solvego. Wcale nie miał
takiego zamiaru. Chyba za mocno ścisnął!
  - Pobiegnę od razu do niego do domu, dowiem się,
w czym mogę pomóc - powiedział. Teraz naprawdę
pobladł, widać było, iż się wystraszył.
  - Tak, wiemy, jak bardzo jesteście przywiązani do
naszego drogiego konsula - powiedział skryba niemal
wzruszony. - Ale czy naprawdę powinniście zakłócać...?
  Ale Solve już pobiegł. Nie skierował się jednak, rzecz
jasna, do domu konsula, lecz pognał do siebie, najszybciej
jak nogi poniosły. Drżącymi rękami przekręcił klucz
i wpadł do środka. Kukiełka... Gdzie mogła być?
  Ciągnął i szarpał za nitkę, zawiązał ją jednak tak ciasno
że nie mógł jej uchwycić. Drżącymi dłońmi ujął nóż
i wsunął go pod nitkę. Nić przylegała tak mocno, że nóż
przeszedł przez materiał i niemal przebił lalkę na wylot,
zanim w końcu Solve zdołał przeciąć nić.
  Stanął, trzymając w tęku pokaleczoną kukiełkę.
  - Och, nie - szepnął. Na jego pobladłej twarzy lśniły
kropelki potu. - Co się teraz stanie?
  Podniósł lalkę, by wrzuać ją do ognia na kominku, ale
w ostatniej chwili się wstrzymał. To także mogło być
niebezpieczne! W końcu ukrył ją pod materacem.
  Potem już naprawdę pobiegł do domu konsula.
  W drzwiach spotkała go gospodyni.
  - Słyszałem... - zaczął Solve. - Czy coś mogę zrobić?
  - Ach, panie Lind - załkała. - Przybywacie za późno!
Nasz drogi konsul zmarł przed kilkoma minutami. Zrobi-
ła się dziura w... Skręt kiszek był za mocny. Cierpiał
ogromne katusze. A tetaz odszedł na zawsze!
  Solve stał w drzwiach skamieniały. Kobieta, spost-
rzegłszy jego białe jak kreda oblicze, natychmiast podała
mu krzesło, na które opadł bez sił.
  - Och, nie! - jęknął. - Nie, nie, nie!
  Był jednak na tyle przytomny, by postawić sobie
w duchu pytanie: Cóż ja uczyniłem? Jakie zabójcze siły
tkwią we mnie?
  Wyszedł doktor i musiał zająć się zrozpaczonym młodym
człowiekiem. SÓlve usłyszał, jak szepcze do gospodyni:
  - Wzruszające widzieć takie oddanie dla zwierzchnika!



  Solve przejął obowiązki konsula w biurze. Kiedy po
pewnym czasie doszedł do siebie, mógł bardziej trzeźwo
spojrzeć na ostatnie wydarzenia. Nowa sytuacja bez
wątpienia była dlań korzystna.
  Ku swemu rozgoryczeniu nie objął jednak urzędu
konsula. Pełnił tylko rolę jego zastępcy do czasu przybycia
ze Szwecji nowego, starszego urzędnika.
  Solve potraktował to jako obrazę i postanowił zemścić
się na osobach, które podjęły taką decyzję.
  Zemsta jednak musiała poczekać. Teraz należało kuć
żelazo póki gorące, innymi słowy póki nosił jeszcze tytuł
konsula.
  W randze konsula mógł pójść do Wiesenów i prosić
o spotkanie z ich córką. To, oczywiście, dopiero początek.
Potem wślizgnie się do rodziny, aż córka, majątek i całe
przedsiębiorstwo będzie należeć do niego. Zemści się też
na wstrętnych rodzicach dziewczyny; zobaczą, kogo
upokorzyli.
  Gdy przejrzał się w zwierciadle, prawdziwie się przera-
ził. Jego oczy nie były już ciemnobrązowe. Nie były nawet
brązowe, lecz żółte jak jasny bursztyn. Wyglądały strasz-
nie, choć jednocześnie fascynująco. Pamiętał oczy babki
Ingrid, miała podobno najbardziej żółte oczy ze wszyst-
kich w całej rodzinie. Oczy Ulvhedina błyszczały bardziej
zdradziecko, żółto i zielono, miały zmienną, trudną do
określenia barwę.
  Oczy Solvego były piękne. Z pewnością niepomiernie
kuszące dla kobiet, miał na to wiele dowodów. Damy
z półświatka, które spotykał na ulicy, słały mu zachęcające
spojrzenia, ale on nie takich kobiet pragnął. Jego życze-
niem było poślubić Renate - po części ze względu na jej
majątek, a po części na silną zmysłowość, w którą
postanowił się zanurzyć. I najważniejsze: musiał zemścić
się na jej pyszałkowatych rodzicach! Kiedy już ożeni się
z córką, znajdzie sposób, by ich upokorzyć!
  Postanowił napisać do domu. W liście przechwalał się,
że został konsulem. Kto mógł to sprawdzić? Trochę
niepokoił się o rodzinę. Matka od dawna cierpiała na
chorobę płuc, a ostatnio zaraził się i ojciec. Ingela
planowała małżeństwo. Wszyscy chcieli, by wrócił do
domu.
  Ale przecież on nie mógł wrócić! Nie może pokazać się
z takimi oczyma!
  Przed uderzeniem na Wiesenów czynił długie, staranne
przygotowania, tak że zdążyła nadejść odpowiedź z domu.
  Odpisała mu Ingela i właśnie fakt, że list został
zaadresowany jej ręką, bardzo go zaniepokoił.
  Kiedy przeczytał list, musiał się na trochę położyć. Nie
był w stanie nic robić.
  Ingela czyniła mu wyrzuty, że nie wrócił do domu.
Ojciec i matka zdążyli zapoznać się z treścią listu,
w którym donosił, że został konsulem. Byli z niego bardzo
dumni. Teraz jednak oboje już nie żyli. Po śmierci matki
ojciec jakby nagle stracił całą swą odporność i podążył za
nią w tym samym tygodniu. Ingela wyszła za mąż,
poślubiła młodego gospodarza z okolicy i dom ich
dzieciństwa stał teraz pusty. Co miała z nim zrobić? Ona
na stałe osiadła w Vingaker, zarządzała dworem Axela
Fredrika Oxenstierny, brata Johana Gabriela, i miała
zamiar kontynuować pracę także po zamążpójściu.
  Tak więc Grastensholm przypadło w udziale Solvemu.
Babcia Ingrid jest stara i samotna, dlaczego więc Solve nie
wraca do domu?
  Ojciec i matka nie żyją? Nigdy ich już nie zobaczy? Pękła
jeszcze jedna nić wiążąca Solvego z życiem normalnych
ludzi. Tego wieczoru po raz ostatni pozwolił się zranić.
Tego wieczoru jego serce było ciężkie od udręki i smutku.
  Dzień później, już następnego ranka, był twardy jak
głaz. Niewiele człowieczeństwa pozostało w Solvem.


  Czasu miał mało. Musiał pospieszyć się, by odwiedzić
dom Renate jeszcze przed przyjazdem nowego konsula.
  Nigdy tak starannie się nie szykował. Czyścił, szczot-
kował i nacierał, przymierzał nową perukę i rozmaite
części garderoby. Nie mogli mu nic zarzucić!
  Musiał także wnieść w to małżeństwo jakiś majątek,
ofiarować dziewczynie coś więcej niż tylko tytuł kon-
sulowej. Solve spróbował więc nowego sposobu: udał się
do banku, w którym nigdy wcześniej nie był. Dokonał
drobnej transakcji, ale takiej, która zmusiła urzędnika do
opuszczenia swego miejsca. I wtedy Solve podjął ryzyko
wykorzystania swych umiejętności w nowy sposób. Urzę-
dnik przez cały czas obserwował Solvego siedzącego na
krześle w biurze, ale było to tylko złudzenie. Wystarczył
moment nieuwagi ze strony bankiera, a Solve przemieścił
się za jego plecami i kilkoma sprawnymi ruchami zdołał
wsunąć do kieszeni skórzaną sakiewkę z pieniędzmi.
  Nikt nie mógł go podejrzewać, wszak przez cały czas
siedział na krześle z daleka od bankowej kasy.
  Bankier niczego nie dostrzegł, skłonił się uprzejmie
i zaprosił do ponownego odwiedzenia firmy, nie zauważy-
wszy nawet, że klient ma spore kłopoty z utrzymaniem
równowagi... Zdenerwowanie przyprawiło Solvego o za-
wrót głowy.
  Jeszcze trudniej było mu wyjść; o mały włos, a straciłby
panowanie nad sobą.
  Bezpieczny w domu przeliczył swój łup.
  Było tam o wiele więcej, niż się spodziewał. Na moment
zdrętwiał na myśl, że ma tak dużo pieniędzy. Musiał obiecać
sobie, że oprze się pokusie i nie ponowi próby zdobywania
majątku takim sposobem. Tym razem miał szczęście, ale
powtórzenie czegoś podobnego nie ujdzie mu bezkarnie.
Urzędnicy wiedzieli przecież, że odwiedził bank tego dnia,
powstało pewnie wielkie zamieszanie, kogoś też musieli
obwinić. Solvemu było całkiem obojętne, na kogo padło.
Najważniejsze, że gdyby znów pojawił się przy podobnej
kradzieży, natychnuast wzbudziłoby to czujność. "Mężczyzna
o żółtych oczach..." Zbyt łatwo można było go rozpoznać,
to największa niedogodność tego, że jest się dotkniętym.
  Zdał sobie sprawę, że jest teraz bogaty. Mógł pozwolić
sobie na wygodniejsze mieszkanie, może nawet na konia
i powóz, a właściwie czy istnieją granice tego, co mógłby
mieć? Tak, takie granice istniały. Ale przecież musiał
czymś zaimponować swoim przyszłym teściom.
  Nazajutrz Solve był gotów. Przygotował się do od-
wiedzin w domu Renate.
  Jakże się dziewczyna ucieszy!






        ROZDZIAŁ IV


  Renate Wiesen była najmłodszą córką w rodzinie
i najpewniej dlatego ogromnie ją rozpieszczano. Rodzice
spełniali każdą jej zachciankę i kiedy starsze rodzeństwo
już opuściło dom, wszystko kręciło się wokół niej.
  Mimo to nie była zadowolona. Łączyło się to praw-
dopodobnie z faktem, że rodzice tak surowo dbali o jej
moralność. Nie wolno jej było nawet patrzeć na
młodzieńców, ojciec wprost chorobliwie jej pilnował.
Matka także, choć ona przede wszystkim miała na uwadze
dobre imię rodziny. Renate uważała troskliwość ojca za
nieznośną. Gdy jakikolwiek mężczyzna dłużej się jej
przyglądał, ojciec godzinami oczemiał później tego czło-
wieka, tłumaczył jej, jak złą jcst panią, i tak dalej,
w nieskończoność.
  Wynajdował wady nawet u nieszkodliwego Carla
Berga. Tym akurat Renate niewiele się przejmowała,
uważała bowiem Carla za straszliwego nudziarza. Ostat-
nio jednak słyszała, jak matka żali się na ojca. "To prawie
chorobliwe tak krótko trzymać dziewczynę. Można by
niemal podejrzewać..." A później Renate usłyszała trzaś-
nięcie dłoni o policzek i zduszony okrzyk matki.
  Renate ciążył tak surowy nadzór. Miała gorącą krew,
a wiedziała, że musi powściągać swój temperament, póki
nie wyjdzie za mąż. Tylko jakoś wcale się na to nie
zanosiło! Została wychowana w przeświadczeniu, że
nigdy nie wolno mówić o swoim ciele, matka była
najwyraźniej przekonana, że ono w ogóle nie istnieje.
Ręce i nogi, owszem, o nich wolno wspomnieć, ale
o niczym więcej.
  Ona jednak wiedziała, że jest dużo, dużo więcej.
Pewnego dnia natknęła się w kuchni na jedną ze służeb-
nych razem z woźnicą. Stali przy kuchennym stole,
właściwie dziewczyna na wpół siedziała na nim, spódnice
miała uniesione wysoko, a woźnica... Nie, nie mogła tego
nazwać nawet w myślach. Nie zauważyli Renate, a ona
pobiegła do swego pokoju. Między nogami coś jej tak
mocno pulsowało, aż jęknęła, nie wiedząc, co z tym począć.
Nocą śniła o czymś wspaniałym, przebudziła się i...
  Nie, och, nie, najlepiej o tym zapomnieć!
  Mgliście pamiętała, jak pewnego razu w dzieciństwie
weszła do pokoju rodziców. Ojcicc leżał w łożu matki,
a Renate podbiegła do niego i zaczęła okładać go
piąstkami, krzycząc, że nie wolno mu tego robić, ale wcale
nie na niego była zła, lecz na matkę. Była tak wzburzona,
że zanosiła się od płaczu, a potem ojciec przyszedł do
pokoju dziecinnego, wziął ją na kolana, pocieszał i od razu
było lepiej. Pamiętała, co powiedziała: on jest jej tatusiem
i ma kochać tylko ją, swoją córeczkę, nikogo innego.
Ojciec mruknął wtedy coś wyraźnie zawstydzony, ale
kiedy zaczynała dorastać, jego wzrok w zamyśleniu zbyt
często zatrzymywał się na jej dziewczęcych, coraz wyraź-
niejszych kształtach, lubił też ją poklepywać i ściskać przy
każdej nadarzająeej się okazji.
  Renate zacisnęła zęby. Tak bardzo pragnęła wyrwać się
z domu! Chciała mieć męża, tak jak pozostałe siostry.
  Nie mogła już dłużej mieszkać z ojcem. W zeszłym
tygodniu jakby niechcący otarł się o jej piersi, ale czy na
pewno to był przypadek? Wzbudziło to w niej wstręt,
napełniło odrazą i strachem. I jeszcze czymś, czego nie
chciała nazwać po imieniu.
  Dlatego z całego serca pragnęła wyrwać się z tej
mrocznej, gęstej atmosfery. Jak najszybciej!
  Ów młody człowiek, który chciał zatańczyć z nią na
przyjęciu u szwedzkiego konsula...
  Renate nie mogła o nim zapomnieć. Głupi ojciec,
odmówił i upokorzył go do tego stopnia, że być może już
nigdy nie wróci. Taki przystojny mężczyzna! I co za oczy!
Złote, wyzywające!
  Gdy spotkały się ich spojrzenia, Renate poczuła
przeszywający jej ciało dreszcz radości pomieszanej ze
strachem. Mogła pokochać tego człowieka, była tego
pewna! Znów wyobraziła sobie służącą i woźńicę przy
kuchennym stole i znów dreszcz falą przebiegł przez jej
ciało, koncentrując się w szczególnym punkcie.
  Tego właśnie mężczyzny chciała, tego i żadnego
innego! Szweda o oczach pełnych ognia!
  W następnej jednak chwili powrócił lęk, zadrżała. Nie
ma mowy, by ośmieliła się więcej o nim myśleć! Matka
mówiła, że wszystko, co cielesne, jest grzechem. Renate
musi zachować czystość, to najważniejsze! Nikt nie może
nic zarzucić moralności rodziny Wiesenów.
  Renate nie śmiała pytać, jak będą się sprawy miały,
kiedy wyjdzie za mąż.
  Ale to chyba nigdy nie nastąpi!
  Westchnęła ciężko i podjęła ulubione zajęcie w swej
złotej dziewiczej klatce: malowanie się, przeglądanie
w zwierciadle i podziwianie samej siebie. Kilka paskud-
nych pryszczy i krostek nasmarowała kitowatą maścią
i grubo przypudrowała. Na mocno uróżowanych poli-
czkach umieściła dwa aksamitne serduszka. W pokoju
panował półmrok, nietrudno więc było przedobrzyć.
Zbyt proste, załamujące się tylko ku skroniom brwi
poczerniła węgielkiem, potem jeszcze umalowała na
karminowo usta, przez chwilę napawała się swoim wido-
kiem, aż w końcu wstała. Wyginała się przed lustrem,
wygładzając suknię w pasie, gdzie odznaczały się wałki
tłuszczu - rodzina lubiła bowiem ciastka oraz inne łakocie
i nikt nie odmawiał ich sobie podczas żadnego posiłku.
  Tak, była piękna. Jasna, ciasno zasznurowana suknia
podkreślała jeszcze jej urodę. Z łatwością też dawało się
zauważyć, że jest córką bogatego złotnika.
  Była naprawdę przepięknym kwiatem. Każdy pragnął-
by takiej narzeczonej.
  Nikt jednak nie przychodził, już ojciec tego pilnował.
  Wiedziała, że Carl Berg poprosił o jej rękę, ale rodzice
trzymają go w niepewności, z nadzieją czekając, że może
pojawi się ktoś lepszy od niego. W każdym razie tak
twierdził ojciec, ale Renate wątpiła, czy takie są rzeczywiś-
cie jego zamiary. Miała bardzo nieprzyjemne przeczucie,
że nigdy nie wypuści jej z rąk.
  Na ulicy przed domem przystanął jakiś powóz. Pod-
biegła do okna.
  Powóz był piękny, z woźnicą ubranym w liberię. I...
  Och, ale któż to z niego wysiada? Czy to nie ten młody
Szwed? Przed wejściem do ich domu?
  Renate na moment zapomniała o wszelkiej nieśmiałości
i rozsunęła zasłony, by lepiej widzieć. Zaraz jednak
opuściła je na powrót, przerażona własną bezwstydnością.
  Ach, jakiż on przystojny! Jak świetnie ubrany! Teraz
ojciec musi chyba...
  Zniknął w głębi domu. Renate pospiesznie przeszła do
hallu, by móc popatrzeć na niego z góry. Widziała, jak
podaje swój bilet wizytowy lokajowi, który na tacy zaniósł
go do salonu. Renate dreptała wzdłuż balustrady, chcąc
znaleźć miejsce, skąd miałaby najlepszy widok.
  Musiała przy tym przejść przez niskie drzwi łączące
części hallu. Zapomniała jednak o włosach kunsztownie
ułożonych wysoko na wzór fryzury córki cesarzowej
Marii Teresy, Marii Antoniny, która poślubiła króla
Francji. Jeszcze kiedy mieszkała w Austrii, była zawsze
tak modnie uczesana, a teraz, w Paryżu, z pewnością
stroiła się jeszcze bardziej wyzywająco. Właśnie za jej
przykładem Renate nasmarowała włosy klajstrem z mąki, aż
stały się całkiem sztywne. Potem, używając wstążek i skórek
chleba, ułożyła z nich wysoką konstrukcję, przypudrowała
na biało; a na czubku umocowała strusie pióra. Rezultat, jej
zdaniem, był jak najbardziej zadowalający.
  W swym zapale jednak zapomniała o fryzurze i przy
uderzeniu o framugę całe to cudo rozsypało się z trzaskiem.
  Zabolało ją także, ale stłumiła jęk, krzywiąc się tylko.
Zebrała resztki dawnego arcydzieła, a na wpół sztywne
kosmyki włosów żałośnie opadły jej na twarz. Co za pech!
W takim stanie nie będzie mogła pokazać się na dole! A tak
wspaniale wyglądała!
  Lokaj wrócił i gestem ręki zaprosił młodego człowieka
dalej, tym samym gość zniknął z jej pola widzenia. Renate
była zdruzgotana. Zaraz jednak wpadła na pewien po-
mysł: zbiegła w dół schodami dla służby i ukryła się
w niewielkim pomieszczeniu za salonem.
  Tam przycisnęła się do drzwi, by podsłuchiwać.
  Chłodny głos ojca:
  - Ach, tak? Pachołek został więc konsulem?
  Młody człowiek - Renate jakoś nigdy nie zdołała
dosłyszeć jego nazwiska - coś odpowiedział, najwyraźniej
jednak stał zwrócony do niej plecami, tak że usłyszała
tylko długą melodię niezrozumiałych słów.
  - Hm - chrząknął ojciec. - Ach, tak. To brzmi
interesująco.
  Ach! pomyślała Renate, gryząc i tak już obgryzione
paznokcie.
  Niestety ojciec zaraz dodał:
  - To brzmi interesująco, ale dla pana. Moja córka jest
warta o wiele więcej.
  Och, nie! błagała Renate. Chcę jego! On ma tak
wspaniałe ciało. Spodnie tak obcisłe, że mogłabym... Nie,
ach, nie, o tym nie wolno myśleć!
  Mężczyzna odrzekł coś na to, tym razem bardziej
ostrym tonem. Znać było, że przedstawił ważkie ar-
gumenty, ojciec bowiem nie mógł znaleźć odpowiedzi.
  Zaraz jednak usłyszała chłodny głos matki:
  - Ależ panie Lind von Ludzie Lodu... Wszak jesteście
Szwedem!
  - No właśnie - podchwycił ojciec. - Rozumiecie chyba,
że nie możemy oddać naszej córki w ręce cudzoziemca, na
dodatek pochodzącego z zimnej, niecywilizowanej Pół-
nocy! Może zostać pożarta przez polarnego niedźwiedzia,
gdy tylko wysunie czubek nosa za drzwil Nie, panie
konsulu Lind, nie jesteście tym człowiekiem, którego
pragnąłbym widzieć jako męża mojej córki. Jesteście zbyt
młody, nieznany i ze wszech miar nieodpowiedni. Uwa-
żam za przejaw braku szacunku dla naszej rodziny sam
fakt, że w ogóle ośmieliliście się wystąpić z tak niestosow-
ną propozycją.
  W pokoju zapadła grobowa cisza, po czym matka
wyrzuciła z siebie:
  - Nie interesują nas poszukiwacze szczęścia ani szar-
latani. Żegnamy, panie Lind!
  Renate gryzła palec. Och, nie, nie!
  Nagle usłyszała głos owego człowieka, tym razem
widocznie zwrócony był w jej stronę, gdyż brzmiał czysto
jak kryształ, nie mogła go więc nie usłyszeć:
  - Ach, tak? Jeszcze tego pożałujecie! Takiej obelgi nie
mogę przyjąć jak wdzięczny żebrak! Żegnam!
  Straszny był to głos! Tak lodowato zimny, bez odrobi-
ny uczucia!
  Ojciec i matka najwidoczniej także byli wstrząśnięci,
zapadła bowiem cisza jak makiem zasiał.
  Jacyż oni głupi! Mogła już mieć tego fantastycznego
mężczyznę! W głosie matki wychwyciła wahanie, ale
ojciec był nieubłagany. Każdego starającego się o jej rękę
odprawiał, twierdząc, że jest nieodpowiednim kandyda-
tem. Bez względu na to, jak byli bogaci, zawsze umiał
znaleźć w nich jakąś wadę. Ale tego mężczyznę Renate
naprawdę chciała dostać za męża. Czy oni nie mogli tego
pojąć?
  Wiedziała, że wszelkie prośby, by zmienili zdanie,
okażą się bezskuteczne. Ojciec gotów był ofiarować jej
wszystko, tylko nie męża.
  Zrezygnowana weszła po schodach na górę i przy-
stąpiła do żmudnego wyczesywania z włosów resztek
kleistego ciasta. Do głowy jej nie przyszło, że mogłaby
umyć włosy. To było zbyt męczące.
  Renate miała już dwadzieścia pięć lat. Za lat dziesięć,
jeśli nie przestałaby jeść tyle słodyczy co teraz, byłaby trzy
razy grubsza. Teraz jeszcze była ładna pulchną lalkowatą
urodą, choć usta nabrały już wyrazu chronicznego nieza-
dowolenia. Konwersowanie z nią było przeraźliwie nud-
ne. Na ogół odpowiadała tylko "tak" lub "nie" obojęt-
nym tonem, ale potrafiła od czasu do czasu wtrącić
kąśliwą uwagę o którejś z młodych dziewcząt z kręgu
znajomych. Jedyne, co ją bawiło, to plotki. No i oczywiś-
cie komplementy. Wszelkie inne tematy po prostu ją
nudziły.
  Była jeszcze owa rozpalona lawa pulsująca w jej ciele.
Temperament odziedziczyła po ojcu, który miał w mieście
niezliczoną liczbę kochanek. Renate nie wiedziała o nich,
gdyby tak było, dawno bez wahania dałaby upust swym
żądzom. Teraz była już zbyt utemperowana. Pozostawała
pod przemożnym wpływem matki i wpojonych przez nią
surowych zasad.
  Wiele kosztowało ją zejśeie na kolację, a i tak przez cały
czas siedziała z kwaśną miną. Nie mogła przecież wyznać,
że podsłuchiwała pod drzwiami, a musiała w jakiś sposób
ukarać rodziców. Jeszcze zobaczą!
  Ani ojciec, ani matka nawet słowem nie wspomnieli
o wizycie młodego człowieka, tak jakby wcale nie miała
miejsca. Niewiele się do niej odzywali. Byli równie
zagniewani i zamknięci w sobie jak i ona.
  Przyjemny posiłek!
  A więc nosił nazwisko Lind. Lind von... coś tam, tak
powiedziała matka. "Lind" łatwo było zrozumieć, ale ta
druga część... To chyba w tym jego dziwnym języku.
  Renate bliska była histerii z powodu, że go straciła.
  Wieczorem, gdy już miała się położyć, przydarzyło się
jej coś niezwykłego.
  Stała, gotowa już rozsznurować suknię, gdy znienacka
powietrze w pokoju naładowało się niby w czasie burzy,
nagle przemienione jakby w rozedrgany złoty pył, wypeł-
niający także i ją całą.
  Zastygła w pół ruchu.
  Ogarnęła ją nieprzeparta chęć wyjścia.
  Czy gdzieś jej oczekiwano? Czy ktoś ją do siebie
zaprosił na wieczór, a ona o tym zapomniała?
  Ale któż mógłby to być? Wszelkie zaproszenia prze-
chodziły przez ręce rodziców, to oni dobierali jej przyja-
ciółki. Na ogół opuszczała dom tylko w towarzystwie
matki i ojca, gdy szli do swoich znajomych, równolatków.
  Nie będąc w pełni świadoma tego, co robi, zasznuro-
wała suknię i przejrzała się w lustrze. Włosy... Co mogła
teraz z nimi zrobić?
  Po omacku wsunęła w nie kiłka spinek i szpilek, by nie
zwisały tak całkiem niemodnie. Dobrze, że nie zdążyła
usunąć z twarzy całego tak pieczołowicie wykonanego
makijażu. Jeszcze tylko trochę karminu na usta i...
  Wspaniale! Przystanęła nasłuchując.
  Niczego oczywiście nie usłyszała, choć wydawało się jej,
że ktoś woła, a może szepcze - nie potrafiła tego ocenić:
"Chodź Chodź, Renate!" Bezdźwięczne wołanie wprawiło
ją w stan podniecenia, zadała sobie nawet pytanie, czy jest
czysta i czy ma na sobie odpowiednią bieliznę.
  Doszła do wniosku, że tak właśnie jest.
  Ale wychodzić, teraz? O tej porze?
  Tak, pokusa, by usłuchać wołania, była zbyt silna.
  Tylko jak zdoła wydostać się niezauważenie?
  Ojciec i matka... Czy już się położyli? Wyjrzała na
korytarz. Tak, lampa na dole była zgaszona. Wszyscy
udali się na spoczynek.
  Ale mogli być w swoim pokoju i jeszcze nie spać. Musi
się przekraść na palcach...
  Renate założyła pelerynę i zeszła schodami w dół. Nikt
jej nie słyszał. Ostrożnie przekręciła klucz w zamku.
Pożądanie i tęsknota sprawiały jej fizyczny ból, konieczny
był pośpiech, musi się spieszyć, by jemu nie znudziło się
czekanie.
  Jemu?
  Skąd to przekonanie?
  Szczęśliwa, że udało jej się wydostać niepostrzeżenie,
ogarła się o drzwi wejściowe i odetchnęła z ulgą. Naciąg-
nęła na głowę kaptur peleryny, by nikt jej nie rozpoznał.
  Och, oczywiście wiedziała, że to mężczyzna. Ten
pulsujący niepokój w jej ciele mógł wywołać tylko
mężczyzna. Przypuszczała też, że wie kto.
  Człowiek o tak niezwykłych oczach. O wyzywającym
uśmiechu i zmysłowych ruchach.
  Renate nie była obdarzona szczególnie błyskotliwą
inteligencją. Nie zastanawiała się, jak to wszystko jest
możliwe. Pchało ją naprzód własne podniecenie i niezłom-
na wola oczekującego jej mężczyzny.
  Pod lipami na esplanadzie stał powóz do wynajęcia.
I woźnica, i koń mieli zwieszone głowy jakby we śnie. Kiedy
przemykała się obok nich, ocknęli się i woźnica zapytał:
  - Powóz, panienko?
  Gwałtownie potrząsnęła głową, jeszcze bardziej się
pochyliła i pobiegła dalej. O dziwo, dokładnie wiedziała,
dokąd zmierza, nie odczuwała najmniejszych wątpliwości,
choć nie miała pojęcia, gdzie on mieszka.
  A on czekał, czekał...
  Musi się spieszyć, gnać, by nie znudziło mu się
czekanie. A jeśli nagle zostanie tu na ulicy, bo on
przestanie ją wzywać?
  Renate westchnęła i pobiegła dalej.
  Przy rynku stał policjant, w zaułkach napotkała kobie-
ty lekkiego prowadzenia, ale nie podnosiła głowy, tylko
spieszyła dalej, ciało jej stawało się coraz cięższe, coraz
bardziej wypełnione pożądaniem.
  Musi przejść przez tę bramę, była tego pewna. A jeśli
okaże się zamknięta?
  Szczęśliwie tak nie było. Gdy tylko weszła do środka,
z cienia wysunęła się jakaś postać: mężczyzna w pelerynie.
Przyciągnął ją do siebie, owinął połami. I on rozgrzany był
żądzą, poznała to po jego oddechu. Nie opierała się ani
trochę, gdy odchylił jej głowę w tył i pocałował. Z unie-
sienia bliska była utraty przytomności.
  Spokojnie, lecz zdecydowanie wprowadził ją po scho-
dach na górę. Renate, któta w tej chwili cała była
wyłącznie pożądaniem, bez wahania pospieszyła za nim.
W mieszkaniu, w którym śię znaleźli, niewiele widziała,
nie zatroszczył się bowiem o to, by zapalić świecę.
  W uniesieniu, zapominając o wszelkich zasadach mo-
ralnych, pozwoliła, by zdjął z niej ubranie. Czynił to
powoli, jak gdyby upajając się tym, jakby pragnąc
przedłużyć rozkosz. W ostatniej chwili powstrzymała się
przed niemądrym powiedzeniem: "Kto czeka na coś
dobrego, nigdy nie czeka zbyt długo".
  Miała jednak dość wyczucia, by rozumieć, że takim
głupstwem mogłaby obudzić jego niezadowolenie.
  Powolny sposób, w jaki ją rozbierał, napawał ją
rozkoszą, choć jednocześnie wystawiał na próbę jej
cierpliwość. Ciało jej płonęło, ledwie mogła utrzymać się
na nogach, a on to widział czy raczej może wyczuwał
w ciemnościach. Zaśmiał się cicho, uradowany, i uspokoił
pocałunkami od ramienia aż do piersi. Z trudem chwyta-
jąc oddech, Renate jęknęła cicho.


  Tej nocy dostała to, czego pragnęła, a nawet jeszcze
więcej. Wydawało się, że udzieliła mu się jej gorączka,
odpowiadał na jej namiętność z intensywnością, o jakiej
marzyła. To było cudowne, och, jakie cudowne!
  Mimo wszystko była jednak z czegoś niezadowolona, tak,
wręcz zawiedziona. Czegoś jej brakowało. Może czułości?
Jego pieszczoty były bardziej... Jak je nazwać? Niczego nie
można było mu zarzucić, wiedział dokładnie, jak najlepiej ją
zaspokoić, rozpalał od nowa na wszelkie niewyobrażalne
sposoby. Przeżyła orgię zmysłowej rozkoszy...
  A jednak tkwiło w nim jakieś zimno. Jakieś... wyracho-
wanie. Bez wątpienia uważał ją za cudowną i sam był
wspaniały. Ale coś się za tym kryło. To, co jej okazywał,
nie było miłością, miała wrażenie, że ofiarowuje jej czystą
zmysłowość. To jednak nie mogła być prawda, wszak
prosił o jej rękę, jasne więc, że musi ją kochać!
  W ciemnościach nie widziała co prawda jego twarzy,
miała jednak straszne przeczucie, że jest ona zimna,
kamienna, nieprzenikniona.
  Och, nie, jakaż ona głupia! Jak może choćby wyob-
rażać sobie coś podobnego? To niemożliwe, tak cudownie
przecież pieścił jej skórę!
  I jakież budziła pożądanie! Czy Carl Berg nie szalał za
nią? Czy zalotnicy nie tłoczyli się u jej drzwi? To ona miała
teraz przewagę, ten szwedzki konsul, którego nazwiska
w całości nie potrafiła wymówić, błagał o jej miłość.
  Łaskawie mu ją ofiarowała.
  Noc miała się już ku końcowi, gdy grzecznie przypo-
mniał jej, iż musi wracać do domu, jeśli chce, by nikt nie
zauważył jej nieobecności.
  Renate nie mogła oprzeć się wrażeniu, że została
odtrącona.
  Świtało już, gdy przemykając ulicami spieszyła do domu.
Nie dostrzegała jednak przepięknej zabudowy Wiednia,
kamienic przypominających pałace, kościołów i zamków,
budynków komunalnych w tym być może najpiękniejszym
w owych czasach mieście Europy. Myśli galopowały jej
przez głowę, krążąc bez przerwy wokół tego samego:
  Jak, na miłość boską, mogło do tego dojść? Jak mogła
ona, córka poważanego bogacza, postąpić w taki sposób?
  Znajdowała na to tylko jedną odpowiedź: między nią
a jej wybrankiem musiały istnieć więzi tak silne, iż
doprowadziły do wzajemnego przekazywania myśli. Tak
z pewnością było. On jej pragnął, a ona odpowiedziała na
jego błagania.
  Teraz ojciec będzie zmuszony ustąpić. Pozwoli, by
poślubiła ukochanego.
  Kiedy snuła tak dalekosiężne plany na przyszłość, niczym
dwa złośliwe diabliki pojawiały się dwie nieprzyjemne myśli:
  Jak zdoła wyznać w domu całą prawdę o tej nocy?
  I czy on choćby słowem wspomniał o tym, że pragnie ją
poślubić?
  Nie. Nie prosił nawet o kolejną schadzkę.
  Renate poczuła, że ogarnia ją nagle piekący niepokój.
  To oczywiste, że on wkrótce da znać o sobie. Już
niedługo, bardzo niedługo, była o tym przekonana.
  Niemiły zgrzyt stanowił tylko fakt, iż on z pewnością
był świadom, że sprawa ich małżeństwa przedstawia się
beznadziejnie. Ojciec i matka powiedzieli już swoje "nie".
Wiedziała, że nigdy nie zmienią zdania, i on także pewnie
zdawał sobie z tego sprawę.
  Renate w pożałowania godnym nastroju przekradła się
do swego pokoiku. Szczęśliwie nikt jej nie zauważył.
  Jeszcze nigdy w życiu nie czuła się tak bezradna, tak
bardzo przygnębiona!
  A miało być gorzej!
  Najbardziej bowiem gnębiło ją to, co wydarzyło się
w chwili, gdy już miała wychodzić. Słabiutkie nocne
światło wpadało przez okno koło drzwi i wtedy dość
wyraźnie ujrzała jego oblicze.
  Ujął ją pod brodę i obrócił jej twarz ku sobie. Patrzyła
mu prosto w oczy...
  - Masz o tym zapomnieć - rzckł powoli, wyraźnie
wymawiając każde słowo. Spojrzenie żółtych oczu oszała-
miało ją i zniewalało.
  Roześmiała się.
  - Co ty mówisz? Przecież nie mogę o tym zapomnieć!
To dopiero początek!
  - Zapomnij, że mnie widziałaś! Że byłaś właśnie tutaj!
  Chciała odpowiedzieć, obrócić wszystko w żan, ale
bursztynowe oczy sprowadziły na nią zamroczenie. Upad-
łaby, gdyby jej mocno nie trzymał. A potem mówił coś
jeszcze, powtarzając kilkakrotnie, ale jej wszystko zdawa-
ło się pełnym grzmotów szumem, zrozumiała tylko coś, co
brzmiało jak: "żeby twój ojciec się dowiedział... opowie-
dzieć... wstyd, wstyd i hańba... nie ja..."
  Nie, nie potrafiła powiązać tych słów w jedną całość,
czuła, że bliska jest omdlenia.
  Oczywiście to wyobraźnia ją poniosła. Jakby mogła
kiedykolwiek o nim zapomnieć?


  Renate obudziła się, kiedy dzień już był późny. Czuła,
że całe ciało ma obolałe, i w pierwszej chwili nie mogła
pojąć dlaczego.
  Potem zaczęła sobie coś niejasno przypominać...
  Czy nie wychodziła gdzieś wczoraj wieczorem? I od-
dała się jakiemuś mężczyźnie?
  Nie potrafiła przywołać w pamięci jego twarzy. Czy był
jasnowłosy i niebieskooki? Tak, tak właśnie wyglądał.
  Ale, na Boga, dlaczego? Jak mogła to uczynić?
  Dlatego, że po prostu tego pragnęła? Czyż nie było jej
życzeniem związać się z mężczyzną?
  Choć ciafo bolało ją, jakby było jedną wielką raną,
przenikał ją cudowny spokój. Nareszcie znalazła ujście dla
tego, co tak bardzo potrzebowało wyzwolenia.
  Stała się teraz kobietą należącą do mężczyzny. Ale jak
on się nazywał? I w jaki sposób się z nim zetknęła?
  Wspomnienie stawało się wyraźniejsze, stanowiło jed-
nak dokładne przeciwieństwo tego, co wydarzyło się
w rzeczywistości.
  Jakiś głos w głębi duszy nakłaniał, by poszła do
rodziców i wyznała całą prawdę. Jeśli to zrobi, wszystko
będzie w porządku.
  Ale tego przecież nie mogła uczynić!
  Resztki własnej woli ciągle jeszcze opierały się w Rena-
te. Wkrótce jednak musiała się poddać.
  Kiedy się już ubrała, bardzo zgnębiona udała się do
salonu. Czuła się jak statek, dryfujący po morzu bez steru,
aż wreszcie ogromna dłoń zdecydowanie chwyciła cumy
i zaciągnęła do portu, do którego wcale nie chciał wpłynąć.
  Na nic jednak zdały się opory. Musiała się tam udać!
  Wyznała więc grzech rodzicom.
  Zrazu nie chcieli jej wierzyć.
  - Przyśnił ci się jakiś koszmar, dziecko - stwierdziła
matka, wstrząśnięta do głębi już tym, że jej córka może
śnić o czymś tak bezwstydnym.
  - Nie! - zaszlochała Renate. Podciągnęła rękawy,
odsłaniając ramiona. - Popatrzcie na te siniaki!
  - Nie tylko! - zdumiał się ojciec. - I ślady ssania. To
skandaliczne! Kto uwiódł moją córkę? Uduszę go tymi
rękami! Czy to ten Szwed o strasznych oczach?
  Renate była zaskoczona.
  - Pan Lind? Nie, nie widziałam go od czasu przyjęcia
u konsula handlowego. Nie, ten mężczyzna był jasno-
włosy, miał niebieskie oczy. Wydał mi się taki przystojny
- zakończyła uśmiechając się niemądrze.
  - Co ty wygadujesz, dziewczyno? - krzyknął ojciec.
- Zważaj na słowa!
  Renate jednak nie mogła zważać na słowa, bo to Solve
przemawiał przez nią, ona tylko jakby powtarzała wy-
uczoną lekcję.
  - Ale gdzie on cię znalazł? - żałosnym głosem pytała
matka. - Nie wychodziłaś przecież z domu?
  - Właśnie, że wyszłam. Zawsze trzymacie mnie pod
kluczem i odmawiacie znajomości z mężczyznami. Musia-
łam kogoś mieć, czy tego nie rozumiecie? I wtedy
spotkałam jego, zaprosił mnie do swojego mieszkania...
  Matka jęknęła:
  - Gdzie? Gdzie on mieszka?
  Zamroczony umysł Renate pracował gorączkowo. Co
ma odpowiedzieć?
  Wymieniła wreszcie nazwę ulicy, położonej w dziel-
nicy znajdującej się dokładnie w przeciwnym kierunku niż
ta, w której mieszkał Solve.
  - Odnajdę go! - zawył ojaec. - Znajdę go, a potem...
  Nie dokończył zdania, ale było jasne, co zamierza.
  Rodzice zdychali, jęczeli i grozili, przekrzykując się
nawzajem. Trwało to niemal wieczność. Renate wysłano do jej
pokoju z zakazem opuszczania go przez tydzień. Solvemu
powiodła się realizacja pierwszej części planu zemsty.
  Wiele jednak pozostawało jeszcze do zrobierua, zanim
Renate i wszystkie jej bogactwa będą należały do niego. O nią
już nie dbał, osiąnął bowiem kolejne stadium świadomości
wszystkich dotkniętych: żadna inna ludzka istota nie miała dla
niego znaczenia, liczyły się tylko jego własne cele.
  Ale z pozycją i majątkiem Renate mógł zajść daleko
w swej drodze na szczyt.
  Popełnił jednak jeden jedyny, ale za to duży błąd. Choć
może było ich dwa lub trzy, ale na razie nic o nich jeszcze
nie wiedział.
  Po pierwsze przez cały czas był przekonany, że Renate
jest jedynaczką. Był tego tak pewien, że do głowy mu nie
przyszło, by sprawdzać. Dlatego nie wiedział, że ma ona
liczne starsze rodzeństwo, z któtym musi podzielić się
majątkiem i przedsiębiorstwem.
  Drugi błąd i trzeci, największy, to już była wyłącznie
jego wina. Miał się o tym przekonać dopiero później.
  Czekał teraz, aż rodzina Wiesenów przyczołga się do
niego z błaganiem, by uratował honor Renate.
  Nakazał to także dziewczynie.






        ROZDZIAŁ V


  Ze Szwecji przybył nowy konsul handlowy i Solve
Lind z Ludzi Lodu został zdegradowany do poprzedniego
stanowiska. Młody człowiek, który za wszelką cenę
pragnął piąć się do góry, przyjął to z goryczą, choć
przecież spodziewał się takiego a nie innego obrotu
sprawy. Był moment, kiedy zastanawiał się, czy nie
uśmiercić także i tego konsula, lecz uznał ten pomysł za
nie wart realizacji. I tak przysłano by kogoś nowego, a on
tymczasem mógłby zwrócić na siebie podejrzenia.
  Od jego siostry Ingeli nadszedł kolejny list. Pytała,
dlaczego Solve nie wraca do domu teraz, kiedy z najbliż-
szej rodziny pozostał jej jedynie on. Nie bez racji uważała,
że powinni utrzymywać bliższe kontakty.
  Solve zirytowany zmiął list. Wieści od siostry wywoła-
ły wyrzuty sumienia, a do tego nie chciał dopuścić.
Znalazł się teraz w trudnej sytuacji. Jako prawdziwy
potomek Ludzi Lodu odczuwał potrzebę bliskiego kon-
taktu ze swym rodem, ale z drugiej strony nie chciał
pokazać się rodzinie w obecnym stanie. Nie wstydził się
wcale swych żółtych oczu ani lodowatego chłodu wyziera-
jącego mu teraz z duszy, wiedział też, że Ingela z pewnoś-
cią zrozumiałaby, że nie stało się to z jego własnego
wyboru. Bawiło go jednak pozostawanie w ukryciu,
świadomość, że nikt inny w rodzie nie zdaje sobie sprawy,
iż narodził się kolejny dotknięty.
  Dawało mu to o wiele większe pole do popisu.
  Solve kroczył bowiem w przeciwną stronę niż Tengel
Dobry, a po nim Ulvhedin i Ingrid. Oni usiłowali wyrwać
się złu, z którym się urodzili, podczas gdy on z upodoba-
niem pogrążał się coraz głębiej.
  Od Renate i jej rodziny nie było jednak żadnych wieści.
  To sptawiło, że stał się nieostrożny, cierpliwość
bowiem nie była jego cnotą.
  Dlaczego nie przychodziła? Przecież zasugerował jej,
wręcz wpoił myśl, że powinna przybyć do niego z błaga-
niem, by ratował jej cześć. Miała prosić rodziców, by
zwrócili się do młodego szwedzkiego konsula, który
oświadczył się o jej rękę.
  Kiedy po upływie kolejnych dwóch tygodni nic się nie
wydarzyło, uderzył znowu.
  Renate miała zostać sama na świecie, bez rodziców,
którzy ją chronili i siedzieli na pieniądzach.
  Solve, świadomy celu, podjął stosowne działania. Nabrał
już doświadczenia, był bardziej bezwzględny niż dawniej...
  Upłynął jeszcze tydzień. I Renate musiała pochować
rodziców. Zmarli jedno po drugim w dwa dni. Lekarz
stwierdził, że to jakaś nieznana zaraza.
  Solve poszedł na cmentarz, stanął z tyłu pod drzewami.
  Pierwszy śnieg z wolna padał między groby i topniał na
rozkopanej ziemi ostatniego miejsca spoczynku rodziny
Wiesenów.
  Czekała go tam jednak niemiła niespodzianka. Myślał,
że zastanie pogrążoną w żałobie samotną kobietę i podej-
dzie do niej z wyrazami współczucia i pocieszenia. Wszak
na pewno zapomniała już o ich spotkaniu. Widział ją
natomiast otoczoną całą gromadą ludzi, którą, jak przypu-
szczał, tworzyło jej liczne rodzeństwo wraz z rodzinami.
  Już miał zapytać o to człowieka, który stał obok niego,
ale gdy zobaczył, że jest to nieśmiały wielbiciel Renate,
Carl Berg, z oczami pełnymi łez, odstąpił o kilka kroków.
Z Carlem nie chciał mieć do czynienia, zagadnął więc
innego mężczyznę, stojącego nieco dalej.
  Tak, tak, miał rację, mężczyzna to potwierdził. Złotnik
Wiesen i jego żona spłodzili osiemnaścioro dzieci. Po ojcu
zakład przejąć miał najstarszy syn, ten w wysokim kapeluszu.
  Solve zacisnął zęby i w gniewie opuścił cmentarz.
Głupiec, cóż za głupiec, powtarzał w duchu. Wybrał
niewłaściwy obiekt! Jak mógł zachować się lekkomyślnie
i nie sprawdzić dokładnie tak podstawowej sprawy?
  Naprawdę, wiele musi się jeszcze nauczyć! Niczego nie
wolno przyjmować jako pewnik. Dostał pierwszą nauczkę.
  Miały być jeszcze dwie, ostatnia najbardziej dotkliwa.

  Zjawiła się Renate! Przyszła pięć dni po pogrzebie.
Trochę się spóźniła, choć właściwie dobrze się stało, że nie
zawitała wcześniej. Solve znalazłby się w potrzasku!
  Z początku traktowała go z wyższością. Oznajmiła, że
teraz, po śmierci rodziców, rozważyła raz jeszcze jego
propozycję małżeństwa i doszła do wniosku, iż jednak
może go poślubić. Postawiła jednak warunek: Solve
zgodzi się, by wiodła prym w ich związku, ponieważ to
ona ma pieniądze, i przyzna, że zgadzając się na małżeń-
stwo, czyni mu wielki honor.
  Doprawdy? powiedział w duchu Solve. Naprawdę tak
uważasz?
  Wyprostował się dumnie:
  - Panno Renate, to prawda, iż jakiś czas temu prosiłem
o waszą rękę. Uważałem, że mam wam co ofiarować. Moje
stanowisko, będące punktem wyjścia do błyskotliwej
kariery, majątek, który wcale nie jest taki mały, szlachec-
kie nazwisko...
  Tu Solve nieco przesadził, ale ponieważ w Austrii
przedstawiał się jako Lind von Ludzie Lodu, wszyscy
wychodzili z założenia, że to szlacheckie nazwisko. Solve
nie próbował wyprowadzać nikogo z błędu.
  Mówił dalej:
  - Wasi rodzice jednak postąpili w stosunku do mnie
bardzo niesprawiedliwie, panno Renate. Nie chcę źle
mówić o zmarłych, lecz ich odmowa była zniewagą ciężką
do zniesienia. Trudno na nią nie zareagować. Mój honor
szlachecki wzbrania mi teraz ponownie prosić o waszą rękę.
  Wtedy Renate zmieniła ton. Stała się pokorna, złamana
żałobą i nieszczęściem.
  Wyjaśniła, że chciała przyjść już dawno temu. Wewnęt-
rzny głos podpowiadał jej, że on pomoże jej w wielkim
nieszczęściu. Niestety ojciec i matka zamknęli ją w domu,
głusi na błagania, by udać się do pana Linda, który był jej
tak życzliwy.
  I na tym właśnie polegał drugi błąd Solvego. Mógł
zauroczyć Renate, by przyszła do niego błagając o pomoc,
ale zapomniał o tym, że słowa, jakie wypowiedział, rzuciły
czar tylko na nią, nie mając żadnego wpływu na rodziców.
  A potem spadł prawdziwy cios:
  - Błagam, panie Lind! Pomóżcie nieszczęśliwej kobie-
cie w ciężkiej sytuacji! Kilka tygodni temu uwiódł mnie
zły człowiek, nie mogłam się bronić...
  Ładnie kłamie, pomyślał Solve. Trudno znaleźć bar-
dziej chętną do miłosnych igraszek niż ona. Ale nie wie, że
to byłem ja! A zatem moje hipnotyczne zdolności się
sprawdziły!
  Renate ciągnęła, z płaczem mnąc chusteczkę:
  - I znalazłam się w prawdziwych tarapatach, panie
Lind. A wy uczyniliście mi kiedyś zaszczyt i prosiliście
o moją rękę. Wówczas żyli jeszcze moi rodzice, a ja nie
miałam żadnego wpływu na ich decyzję. Teraz jestem
wasza, jeśli jeszcze nadal mnie chcecie. Okażcie litość
cnotliwej kobiecie, która nieświadomie zbłądziła!
  Nieświadomie, ty tłusta ladacznico, pomyślał Solve
z wściekłością.
  Był jednak wstrząśnięty do głębi. Spłodził z nią
dziecko! On, swobodny, pewny siebie światowiec!
  No cóż, nie najlepiej się to wszystko zaczyna. Tak wiele
głupstw popełnił w całej historii z Renate, że powinien się
teraz wstydzić!
  Dziewczyna na próżno odbyła swą drogę do Canossy.
Solve nie miał najmniejszej ochoty wiązać się z nic
niewaną żoną i dzieckiem! Takie małżeństwo byłoby
tylko kulą u nogi dla młodego, pragnącego piąć się w górę
po szczeblach kariery mężczyzny.
  Jak, na miłość boską, mógł być tak nieuważny, by
spłodzić dziecko? Tyle miał przecież kobiet i nigdy nic
takiego się nie stało! A może właśnie dlatego, że poczuł się
zbyt pewnie?
  Musiał przyznać, że tamta noc była naprawdę gorąca.
Renate okazała się godną go partnerką.
  W tej chwili jednak pragnął już z nią skończyć.
Nieodwołalnie! Miał dość jej bladej, nalanej, jakże po-
spolitej twarzy. Nie chciał jej więcej widzieć. Teraz, gdy
nie emanowała już z niej skrywana namiętność i tłumiony
erotyzm, nic go do niej nie ciągnęło. Spadek, jaki miała
otrzymać, także nie wart był zachodu.
  Nie zachował się wobec niej brutalnie, nie mógł sobie
na to pozwolić, skoro nadal chciał pozostać w Wiedniu.
A zostać tutaj chciał, tu bowiem znajdowało się centrum
Europy, tu można było się wybić, dojść do czegoś, tu
kwitła sztuka, świetność i bogactwa.
  Życzliwie, lecz zdecydowanie wyjaśnił jej, że przybywa
za późno. Zaręczył się już z inną dziewczyną, przyznał, iż
uczynił to w rozpaczy, że nie może związać się z Renate,
teraz jednak szlachecki honor nie pozwala mu złamać
słowa danego innej kobiecie.
  Renate musiała odejść, nic nie wskótawszy. A Solve stał
w oknie i patrzył, jak dziewczyna odchodzi ze spuszczoną
głową, przyciskając do oczu chusteczkę. Stoczył się już tak
nisko, że na ten widok odczuwał jedynie ogromny triumf.
  Historia z Renate była więc zakończona.
  Tak mu się wydawało.


  Sytuacja, w jakiej znalazła się biedna Renate, była
katastrofalna. Rozgoryczona, zgnębiona, tkwiła w swym
opustoszałym pałacu. Opuściła ją wszelka chęć działania,
a przyszłość jawiła się jako długi czamy tunel.
  Zapomniała jednak o jeszcze jednym możliwym wyjściu...
  Carl Berg znaczył dla niej tak mało, iż w tym trudnym
czasie nie poświęciła mu ani jednej myśli.
  Dlatego zdumiona szeroko otwarła zapuchnięte od
płaczu oczy, kiedy wszedł ochmistrz i zaanonsował jego
przybycie.
  - Kto taki? Carl Berg? Och, wprowadźcie go, szybko!
  Chyba sam archanioł Gabriel nie spotkałby się z goręt-
szym powitaniem!
  Wyszła na spotkanie z wyciągniętymi rękami i rzuciła
się mu na szyję.
  Carl Berg, który nigdy nie ośmieliłby się na taką
poufałość wobec ukochanej, był zaskoczony. Szacunek
nakazywał mu jak najdłużej zwlekać z odwiedzinami
u pogrążonej w żałobie Renate i chociaż bardzo chciał ją
poślubić, zamierzał wstrzymać się z oświadczynami do
chwili, gdy minie rok żałoby.
  - Och, najdtoższy Carlu - załkała. - Zabierz mnie
z tego domu rozpaczy!
  W odpowiedzi zdołał wyjąkać tylko kilka słów właśnie
o roku żałoby.
  Renate szybko kalkulowała. A gdyby tak nabrać tego
głupca? Wyjść za niego od razu, a potem wmówić, że
dziecko jest jego? Z prawego łoża?
  Nie, nawet ona musiała przyznać, że to nierealne. Zbyt
dużo czasu już upłynęło. Nie był aż tak naiwny.
  Musiała więc wyjawić prawdę o swym położeniu.
Przedstawiła ją oczywiście z własnego punktu widzenia
- uwiedzionej niewinności. O tym, jak to nieznany
szaleniec...
  Podczas gdy Carl Berg usiłować dopasować wszystkie
elementy owej układanki w swym co nieco ospałym
umyśle, Renate jeszcze raz myślą powróciła do owej
zadziwiającej nocy.
  Nigdy nie udało jej się do końca zrozumieć, co się
wydarzyło. Z domu wyszła dobrowolnie, tyle pamiętała.
Późniejsze jednak wspomnienia spowijał mrok. Była u jakiegoś
mężczyzny, ale nie mogła przywołać w pamięci jego twarzy. Był
niebieskookim blondynem, tak, niebieskooki blondyn, te słowa
nasuwały się jej niezmiennie, tak zatem musiało być. Gdy
wracała do wspomnień, jakie zostały jej po tamtej nocy, przez
ciało przepływała fala rozkoszy, jawiły jej się wyuzdanee orgie,
sny miłosne tak śmiałe i gorszące, iż mogły się zdarzyć tylko
we śnie. Na domiar złego za każdym razem pojawiałoo się
przerażające przekonanie, iż kochała się z diabłem!
  Nie, och, nie, nie mogę myśleć o czymś tak pod-
niecającym i oszałamiającym w takiej chwili!
  Dostrzegła, że teraz Carl odnosi się do niej jakby
z większą rezerwą. Ale jej opowieść była przecież tak
wiarygodna... Czysta, nietknięta dziewica narażona na
wybuch żądzy jakiegoś rozpustnika... To nie powinno
zmienić uczuć Carla do niej.
  - Opierałam się, Carlu! Bóg mi świadkiem, że się
opierałam! Ale on był taki silny, jego pożądanie wprost
przerażające... Był dziki, nieokiełznany, oszalał na moim
punkcie. Wciągnął mnie do jakiegoś miejsca, skąd nikt nie
mógł usłyszeć mojego rozdzierającego wołania o pomoc...
  - Ale co robiłaś sama poza domem? Nie wypada, by...
- zaczął Carl powoli.
  Do licha, że też on musi wdawać się w szczegóły,
pomyślała Renate.
  - Moja biedna matka zachorowała, a wszyscy służący
już spali, sama pospieszyłam więc do aptekarza, w głowie
miałam tylko jedno: ratować matkę.
  - No tak - pokiwał głową Carl. - To zrozumiałe.
  Nadal czuł się, jakby ktoś uderzył go obuchem w gło-
wę. Lilia, o której śnił, została zerwana i zdeptana.
  Ale teraz był jej potrzebny. Została sama na świecie.
Nie wolno mu jej zawieść!
  Carl wyprostował się, potem skłonił dwornie i nie
zwlekając poprosił piękną dziewicę... no, cóż... piękną
wybrankę o rękę.
  Renate odetchnęła z ulgą tak głęboko, że omal nie pękł
na niej gorset.


  Jako żona okazała się prawdziwą sekutnicą. Bardzo
szybko odkryła uległość i łagodność Carla. Zawsze była
rozpieszczona, ale teraz wszystkie jej najgorsze cechy
ujawniły się w pełnym rozkwicie. Carl od rana do
wieczora biegał jak podcinany batem, by zaspokoić jej
zachcianki. Ona siedziała w fotelu, zajadając łakocie,
i robiła się coraz grubsza, zarówno za sprawą słodyczy, jak
i ze znanego powodu. Carl wkrótce popadł w stan
kompletnego wyczerpania, Renate bowiem pragnęła
przez cały czas mieć go w domu, by nim komenderować.
Bagatelizowała jego pracę. Założyła, że mąż ma pozo-
stawać wyłącznie na jej usługi i nic poza tym.
  Jedynie w nocy miał z niej prawdziwą pociechę, okazała
się bowiem nienasycona. Nieodrodna córka swego ojca.
  Chwilami dobrze wychowany młody człowiek, jakim
był Carl Berg, uznawał wręcz, że za dużo tego dobrego. Nie
przypuszczał nawet, by kobiety mogły lub powinny być aż
tak gorące i zmysłowe! Często miał wrażenie, że żona
irytuje się na niego, jakby porównywała go z kim innym.
  Ileż jednak potrafiła dać mu radości! Zdarzały się wprost
niebiańskie chwile, zwłaszcza gdy okazywała, jak bardzo ceni
sobie jego pieszczoty. Na początku był bardzo onieśnuelony,
ale ona szybko pomogła mu przełamać opory.
  Właśnie w te noce, które spędzali razem, był w stanie
wmówić sobie, że żona go kocha.
  Z czasem jednak nawet ta radość z naturalnych przyczyn
miała swój koniec. Renate, w miarę jak zbliżał się czas
rozwiązania, stawała się coraz bardziej nerwowa. Była też
bardzo chora i Carla ogromnie to niepokoiło. Czy kobiety
naprawdę odczuwają tak silne bóle, gdy oczekują potomka?
  Od czasu do czasu myślał o mającym przyjść na świat
dziecku. Czy będzie w stanie potraktować je jak własne?
Nie, to mało prawdopodobne. Będzie jednak mógł się nim
zajmować i być dlań dobry. A później pojawią się kolejne
latorośle, już jego.
  Renate odczuwała naprawdę silne bóle. Zawsze tak
rozpieszczana, miała tego absolutnie dosyć. Nie chciała
dziecka, będzie tylko zawadą. Może, co prawda, zatrudnić
opiekunkę, i taki właśnie miała nieodwołalny zamiar, ale
osoba, którą zaangażuje, musi zająć się dzieckiem bez
reszty, od a do zet. Renate chciała znów być wolna.
Szczupla i piękna, będzie mogła ubierać się w modne stroje,
a nie w ten namiot, w którym teraz musi paradować.
  Jakże ona teraz okropnie wygląda! I ta wstrętna istota,
jak ona kopie!
  Renate nie była kobietą obdarzoną instynktem macie-
rzyńskim.
  Brakowało jej rodziców, którzy zwykle wszystkim się
zajmowali, nawet myśleli za nią. Carl Berg, owszem, miły
człowiek, ale nie było w nim iskry życia. Musiała mu
dokładnie objaśniać, co ma robić, a to takie nudne. Zdołali
jednak znaleźć położną, a ta nalegała, by towarzyszył jej
lekarz znający się na porodach, nie podobał jej się bowiem
stan Renate.
  Zjawiły się starsze siostry i szwagierki Renate, przywo-
żąc ze sobą mrożące krew w żyłach historie o doświad-
czeniach własnych i cudzych, aż Renate, krzycząc z gnie-
wem, wyrzuciła je z domu.
  A kiedy nadszedł jej czas, wszyscy byli na swoich
miejscach; doktor marszczył krzaczaste brwi, zastanawia-
jąc się, jak też to się skończy.
  Renate nigdy nie ujrzała swego niechcianego dziecka
i było to, być może, najbardziej miłosierne ze wszystkich
rozwiązań.
  Carlowi także nie pozwolono oglądać później żony.
Lekarz zdecydowanie tego zabronił, dość już miał
omdleń, zajęty ratowaniem swej leżącej bez świadomości
pomocnicy - położnej.
  Po wielu godzinach i długim namyśle doktora ułożono
dziecko w ramionach Carla. Carl po któtkotrwałym
i nieszczególnie udanym małżeństwie był teraz wdowcem.
Śmierć w połogu nie była w owym czasie zjawiskiem
niezwykłym, wręcz przeuwnie - dość powszechnym. Ale
ten przypadek okazał się naprawdę szczególny.
  Lekarz nigdy nie był jeszcze świadkiem straszliwszej
śmrerci! Szczęśliwie młoda kobieta szybko straciła przyto-
mność, nie rozumiała więc, co się z nią dzieje.
  Najbardziej przerażający jednak był owoc tego okropne-
go porodu, dziecko! Lekarz z początku nie mógł się
przemóc, by wziąć je na ręce. Był człowiekiem głęboko
wierzącym i tylko dlatego nie postąpił drastycznie z tą
pokrytą krwią, wrzeszczącą istotą. Odbieranie życia było dla
niego grzechem śmienelnym, ale tutaj stanął w obliczu
trudnego dylematu. Można było zadać pytanie, czy owa
istota jest ludzkiego rodu, czy też wywodzi się gdzieś
z bezimiennej otchłani.
  Opanował się w końcu, przezwyciężając odrazę na tyle,
że obmył dziecko i owinął. Na wyciągniętych ramionach,
jak najdalej od siebie, zaniósł je wyczekującemu ojcu.
  Następnie on i akuszerka w pośpiechu opuścili dom.


  Tego samego wieczoru kiedy martwe ciało Renate
złożono do kostnicy, Carl Berg, całkiem załamany, jakby
pozbawiony woli i zdolności myślenia, siedział w swoim
salonie. Ofiarowując bajońskie sumy ugodził wreszcie
niańkę do dziecka, która obiecała zostać przez tydzień.
  Carl był człowiekiem spokojnego usposobienia, teraz
jednak narastał w nim ogromny bunt.
  Nawet przez chwilę nie miał wątpliwości, czyje to
dziecko. Gdy ujrzał je po raz pierwszy, przerażony
odskoczył. Czarnc jak sadza włosy, brzydkie, powy-
krzywiane rysy twarzy, szpiczaste ramiona - och, biedna
Renate - brudnobrązowy kolor skóry... Całość tworzyła
wizerunek tak odpychający, że na myśl od razu nasunęło
mu się słowo "odmieniec".
  Ale potem dziecko uniosło powieki. Kociożółte spoj-
rzenie szukało punktu, na którym mogło by się zaczepić.
A kiedy Carl ujrzał te oczy, wiedział już wszystko!
  Dlaczego Renate utrzymywała to w tajemnicy? Prze-
cież musiała zdawać sobie sprawę... Musiała wiedzieć!
  W jakiż okrutny sposób został oszukany!
  Kto powiedział, że jego obowiązkiem jest zająć się takim
straszydłem? Ze względu na Renate gotów był podjąć się
roli ojca, ale Renate nie żyła. A wcześniej go oszukała!
  Nigdy dotąd Carl Berg nie czuł takiego gniewu, który
narastał w nim niczym grzmiąca fala.
  Nie!
  Podniósł się zdecydowanie. Nie do niego należy opieka
nad tym dzieckiem. Tym potworem, tym małym diabłem.
Niech zajmie się nim ojciec!
  Wiele jednak czasu miało upłynąć, zanim Carl Berg
odnalazł Solvego.


  Nowy konsul handlowy okazał się o wiele surowszym
zwierzchnikem, a poza tym Solve nie widział dla siebie
przyszłości w ciągłym pełnieniu funkcji sekretarza.
  Musiał zmienić miejsce pracy, znaleźć posadę, która
dawałaby mu lepsze widoki na sięgnięcie szczytów.
  Nie powinno to sprawić mu trudności teraz, gdy
mówił po niemiecku niemal jak rodowity wiedeńczyk.
Bez trudu mógł się porozumieć. Jego lekki szwedzki
akcent dodawał tylko pikanterii. Kobiety upatrywały
w tym taczej zaletę.
  Postanowił rozpatrzeć się w handlu, przeprowadził
rekonesans. W końcu znalazł pewnego kupca bławatnego,
tak starego, że w każdej chwili mógł umrzeć. Był on władcą
prawdziwego imperium handlowego, które jednak chyliło
się ku upadkowi ze względu na nieudolne zarządzanie.
  Solve uznał, że to w sam raz coś dla niego.
  Potrafił świetnie się zaprezentować i dzięki temu
otrzymał posadę najważniejszego urzędnika.
  Niebawem czuł się w nowej pracy jak ryba w wodzie.
Wkrótce stał się nieoceniony, przejął prowadzenie więk-
szości rachunków, przywrócił przedsiębiorstwu dawną
świetność, a nawet spowodował jego rozkwit. W nie-
długim czasie sprawował kontrolę nad wszystkim.
  Pewnego dnia bez zbędnych skrupułów pozwolił
staremu właścicielowi powędrować na spotkanie przod-
ków. Starzec tylko mu przeszkadzał. Nikt nie dziwił się
nagłemu wypadkowi śmierci schorowanego człowieka
w podeszłym wieku.
  Solve zarządzał teraz wszystkim, choć formalnie nic nie
zostało przepisane na niego.
  W niczym mu to jednak nie przeszkadzało. Odprawił
podwładnych, którzy byli zbyt bystrzy i wtykali nos w nie
swoje sprawy, a na ich miejsce zatrudnił uległych, takich, co
to w nic się nie wtrącają. Kasę firmy trzymał w swoim ręku.
  Był naprawdę zdolny. Przedsiębiorstwo kwitło.
  Przez cały czas, gdy wszystko szło jak należy, nikt nie
kontrolował, co dzieje się z pieniędzmi. Ludzie mówili
o nadzwyczaj zdolnym młodym człowieku, tak zaan-
gażowanym i tak oddanym przedsiębiotstwu.
  Solve prowadził teraz wielki dom, na co go było stać,
gdyż czynił to na rachunek firmy. Przeniósł się do okazałej
kamienicy, gdzie urządzał wspaniałe przyjęcia i po kolei
uwodził piękne wiedenki.
  Kobiety uwielbiały te niebezpieczne żółte oczy i drżały
jednocześnie ze strachu i uniesienia. Padały przed nim jak
dojrzałe kłosy pod kosą, panny i mężatki, a ojcom
i mężom nikt nigdy słowem nie szepnął o tajemnych
chwilach rozkoszy.
  Solve zachowywał się też ostrożniej. Nie mógł narazić
na szwank swojego imienia, wywołać żadnego skandalu;
żadna zapłakana kobieta nie miała prawa przyjść z błaga-
niem, by ratował jej cześć.
  Ciągle jeszcze nie znalazł damy, którą uznałby za godną
dzielić z nim życie. Jego wybranka musiała być piękniejsza
od wszystkich innych kobiet, nieskończenie bogata, no
i niezastąpiona w miłosnych igraszkach.
  Takie klejnoty należały jednak do rzadkości.
  Pewnego wieczoru na początku 1775 roku w domu
Solvego pojawił się tajemniczy mężczyzna. Nie chciał
podać nazwiska, ale mówił, że przyniósł dla Solvego
podarek lub może raczej coś, co już należało do pana
Linda von Ludzie Lodu.
  Solve poprosił ochmistrza, by wprowadził gościa.
  Stanął przy pięknym kaflowym piecu w swym wspa-
niałym domu, kiedy do pokoju wszedł jakiś człowiek,
trzymający w ramionach sporą skrzynkę.
  - Carl Berg? - wyrwało się z ust Solvemu, zanim zdążył
przybrać chłodną, pytającą miną. Nie powinien był dać
powodów do zadowolenia tej budzącej wyrzuty sumienia
osobie, należącej do jego przeszłości, samym faktem, że ją
rozpoznał.
  - Owszem, to ja - odrzekł Carl Berg zaskakująco ostrym
tonem. - Przynoszę wam coś, co do was należy. Sporo czasu
uplynęło, zanim was odnalazłem, starannie zatarliście za sobą
wszelkie ślady w kręgach, w których dawniej się obracaliście.
Ale nareszcie tu trafiłem. Bardzo proszę! - powiedział
i zdecydowanym ruchem umieścił skrzynkę na stole.
  Solve zmarszczył brwi i podszedł bliżej. Gniew tego
człowieka wzbudził w nim zaniepokojenie, zachował
jednak chłodny, niemal surowy wyraz twarzy. Nikt nie
może przyjść tu, ot tak, i zbić go z pantałyku.
  Ale co to jest? Coś poruszyło się w skrzynce. Pościel...
  Dziecko?
  W następnej chwili śmiertelnie przerażony SoIve od-
skoczył w tył. Para żółtych oczu wpatrywała się weń
nieprzeniknionym spojrzeniem.
  - Tak, to wasz syn - rzekł Berg zaczepnie. - Ten
odmieniec pozbawił życia Renate, moją małżonkę. Nie
poczuwam się do obowiązku wychowywania czegoś
takiego. Teraz kolej na was.
  Nigdy jeszcze Solve nie był tak bliski omdlenia.
Zachował się jednak z godnością, nie protestował, na nic
zresztą by się to zdało. To dziecko mogło być tylko jego.
Wszak Renate mówiła, iż spodziewa się potomka. Ale nie
jej słowa były koronnym dowodem. Najbardziej istotne,
że oto leżało przed nim niemowlę o wszelkich najgorszych
cechach dotkniętych z Ludzi Lodu: oczy, rysy twarzy,
którę, choć groteskowo powykrzywiane, miały w sobie
coś wyraźnie wschodniego, no i ramiona, o których tak
wiele słyszał. To bez wątpienia one uśmierciły Renate.
  A więc los znów obrócił się przeciw niemu! Dlaczego
wszystko zawsze tak musiało się kończyć? Przecież on nic
nie zrobił, to niesprawiedliwe! Innym idiotom, którzy do
trzech nie umieli zliczyć, szczęście sprzyjało w najbardziej
bezwstydny sposób. A on... jak bardzo musiał się męczyć,
by do czegoś dojść!
  Nadal czuł się jak rażony gromem, oniemiały, gdy
nagle zorientował się, że Carl Berg opuszcza pokój.
  - Nie, poczekajcie! - wrzasnął. - Cóż to za pomysły?
Przecież ja nie mogę...
  Berg odwrócił się i odparł z lodowatym spokojem:
  - Ma siedem miesięcy. I nie nadano mu żadnego
imienia. Nazywamy go po prostu "der Kobold". Troll.
  Powiedziawszy to, wyszedł, zamykając za sobą drzwi.
  Zapadła grobowa cisza.
  Żadnego dźwięku, żadnego ruchu w skrzynce.
  Solve nie śmiał ponownie tam zajrzeć. Stał tak, nie
będąc w stanie ani myśleć, ani nawet się poruszyć.
Odczuwał jedynie narastającą wściekłość i bezsiłę.






        ROZDZIAŁ VI


  Ta noc była dla Solvego koszmarem.
  Czy ochmistrz widział, z czym przyszedł Carl Berg?
  Nie, sądził, że nie, wręcz był pewien, że nikt nie mógł
nawet przypuszczać, co znajduje się w skrzynce.
  Teraz ochmistrz już się położył. W domu panowała
cisza, cała służba udała się na spoczynek.
  Solve był sam, nikt mu nie przeszkadzał. Sam - z jedną
tylko żywą istotą w pokoju.
  Swoim własnym synem.
  Nie, nigdy nie nazwie tego czegoś swoim synem! To
przecież potwór, nie mający z nim nic wspólnego.
  A więc Renate umarła...
  Świadomość ta sprowadziła nań jedynie ulgę.
  Ale Carl Berg? Carl Berg znał prawdę. Był przypusz-
czalnie jedyną osobą, która wiedziała, kto jest ojcem tej
małej szkarady.
  Tak cicho jest w tej skrzynce...
  Zwyczajna skrzynka, zbita z prostych desek, mogła
przecież zawierać wszystko.
  Solve niechęmie podszedł do stołu i zajrzał do środka.
  Mały potwór zasnął. Po prostu. To dobrze, pomyślał,
nie będę musiał oglądać tych przenikliwie spoglądających,
płomiennie żółtych oczu.
  Ponieważ potworek spał, Solve mógł mu się przyjrzeć
dokładniej.
  Jakiż on strasznie brzydki! To nie mógł być jego syn!
Wystające kości policzkowe, podłużne, skośne oczy,
szerokie usta, szpiczasta broda... Nos, jeszcze nie do końca
ukształtowany, szeroki, płaski. Włosy czarne i szczecinias-
te, o wiele dłuższe niż to zwykle bywa u siedmiomiesięcz-
nych dzieci.
  Wydawało się też, że ma owłosione ciało; tak, Solve
słyszał, że to także jest cechą dotkniętych. Małe dłonie mocno
zaciśnięte były w piąstki, zastanawiał się, czy w miejsce
paznokci rosną mu szpony. Wcale by go to nie zdziwiło!
  Nie, choć wyraźne były mongolskie cechy, nie przypo-
minał wcale wschodniego Azjaty. To był troll. Mały diabeł.
  Solvemu ciarki przeszły po plecach.
  No cóż, w każdym razie ten czarci pomiot nie był
niebezpieczny. Solve na drodze, wiodącej go do miejsca,
w którym się obecnie znajdował, pozostawił wiele tru-
pów. Było ich tyle, że nawet nie zamierzał zaprzątać sobie
głowy liczeniem. A najłatwiej wszak chyba odebrać życie
niemowlęciu.
  Solve własnoręcznie nie uśmiercił żadnej ze swych
ofiar, zawsze posługiwał się czarodziejskimi metodami.
Dlatego teraz twarz wykrzywił mu grymas. Będzie musiał
splamić wypielęgnowane dłonie zabójstwem.
  Nie przejmował się tym szczególnie, lecz zwykle z obrzy-
dzeniem przyjmował konieczność dotknięua jakiejkolwiek
ludzkiej istoty, chyba że chodziło o pieszczoty z kobietą.
  Cóż, nic nie mógł na to poradzić.
  Odruchowo już uniósł odrobinę ręce, by zabrać się do
dzieła, gdy powstrzymała go nagła myśl.
  Carl Berg?
  Carl Berg wiedział.
  Powoli opuścił dłonie. Nie ma niebezpieczeństwa.
Bergiem zajmie się później. Jedno życie mniej, jedno
więcej - dla Solvego nie miało to znaczenia.
  Nic już nie pozostało z dawnego Solvego ze Skenas
w Szwecji, chłopca będącego dumą i nadzieją swoich
rodziców. Na jego drobne występki w dzieciństwie, takie
jak kłamstwa lub może nieco zbyt brutalne traktowanie
innych, patrzono przez palce, brano je za przejaw dziecię-
cej agresji, za coś, z czego się wyrasta.
  Selve nigdy jednak nie wyzbył się cech drobnego
przestępcy. Wprost przeciwnie, już dawno przekroczył
granice królestwa prawdziwie niebezpiecznych zbrod-
niarzy. I nawet wśród nich był bestią, potworem, ciągle
nie odkrytym dzięki własnej przebiegłości i ochronie, jaką
dotkniętym z Ludzi Lodu zapewniała umiejętność czaro-
wania. O zbrodnie, które popełniali, nikt ich nie mógł
oskarżyć. Działali skrycie. Niewielu było takich, którym
przyszło do głowy, by o cokolwiek ich podejrzewać. A ci
w okamgnieniu skazani byli na śmierć.
  Tak więc Solve nikogo się nie obawiał. Był nietykalny,
nieśmiertelny!
  To ostatnie nie było do końca pewne, ale miał przed
sobą perspektywę długiego życia w grzechu i zatraceniu.
  Bardzo go to radowało.
  Będąc w Wiedniu, wielokrotnie myślał o tym, co jego
dziad Dan opowiadał o swej podróży do Austrii śladami
Tengela Złego. Danowi się nie udało, prawdopodobnie
dlatego, że głównym celem jego wyprawy było unie-
szkodliwienie Tengela Złego.
  Solve myślał inaczej. On także chciał podjąć próbę
odszukania swego złego przodka, ale tylko dlatego, że
łączyło ich coś wspólnego - zło. A może jemu, Solvemu,
udałoby się zdobyć nieśmiertelność lub uzyskać władzę nad
całym światem? Może zostałby giermkiem Tengela Złego?
  Nie znajdował się przecież daleko od miejsca, w któ-
rym jego dziad Dan musiał zrezygnować z poszukiwań.
I nie stało się to wcale dlatego, że zgubił trop, lecz z braku
środków na dalszą podróż na południe z Salzburga czy jak
też tam zwała się górska wioska położona w pobliżu.
  Solve miał dobrze wypchaną kiesę, całą masę pienię-
dzy, a poza tym jego sytuacja była o wiele korzystniejsza
niż dziadka: był dotkniętym, potrafił o wiele więcej
zobaczyć i zdziałać.
  Ocknął się ze swych marzeń o wielkości, by zająć się
tym, co stało mu na przeszkodzie właśnie w tej chwili.
  Troll. Der Kobold, jak go tutaj zwano.
  Solve zaśmiał się złowieszczym, cichym śmiechem.
  - Nie zdążysz dostać żadnego innego imienia, ty czarci
pomiocie! Cóż za bajeczna myśl: ochrzcić cię w kościele!
Ciebie! Nigdy by się to nie udało. Pod tym względem
zgadzamy się, ja i ty, trollu! Nie podobają nam się kościoły.
  Znów wrócił myślą do swego dzieciństwa. Rodzice
nauczyli go modlić się do Boga i czynił to. Teraz jednak
przypomniał sobie, co powiedziała kiedyś matka: "Dziw-
ne, że zawsze chorujesz w niedzielę, Solve!"
  Matka nigdy się nad tym głębiej nie zastanawiała, on
także nie. Teraz jednak musiał przyznać: nie chciał chodzić
do kościoła. Nie z powodu przeciągającego się nudnego
kazania, ale dlatego, że odpychała go panująca w świątyni
atmosfera, źle się tam czuł.
  Że też nie zrozumiał tego wcześniejl
  Noc była cicha, umilkł gwar Wiednia. Okropna istota,
uśpiona w skrzynce, oddychała niemal bezgłośnie. Ale
oddychała, żyła, zagrażała całej przyszłości Solvego.
  Już niedługo!
  Jak bowiem będzie mógł prowadzić dom, wręcz dwór,
i udawać światowca z czymś takim pod dachem? Ludzie
nigdy nie powinni łączyć jego nazwiska z tą szkaradą! I kto
miałby się zajmować tym stworem? Żadna kobieta nie zechce
go dotknąć. Nie potrafił zrozumieć, w jaki sposób Carl Berg
zdołał zapewnić sobie pomoc przez siedem miesięcy.
  Na czoło wystąpił mu zimny pot. Służba w domu
Berga? Czy wiedziała?
  Na pewno nie. Tylko Carl wiedział, kto jest ojcem
stwora. Carl go wytropił, a on nie należał do ludzi, którzy
zwierzają się służbie.
  Przyjaciele?
  Nie, takiej istoty nikomu się nie pokazuje. Przemilcza
stę jej istnienie.
  Wiedział o niej jedynie Carl Berg, a on miał zginąć.
Później.
  Potem Solve będzie bezpieczny.
  Teraz należało przystąpić do dzieła. Świece w kan-
delabrach niemal się już wypaliły, musiało być późno.
A może raczej wcześnie? Może wstawał już świt?
  Powinien się pospieszyć.
  Solve nie odczuwał nawet cienia wyrzutów sumienia,
gdy pochylał się nad skrzynką, by zacisnąć ręce na szyi
śpiącego dziecka.
  Jego cień padł na skrzynkę, całkowicie zasłaniając
niemowlę, dojrzał jednak, że oczy miało zamknięte.
  To dobrze.
  Z jakiegoś powodu oczy te przerażały go swym
niezgłębionym spokojem. A Solvego nie tak łatwo było
wystraszyć. Może kiedy był młodszy, ale nie teraz, gdy
okrywał go niewidzialny, ochronny płaszcz dotkniętych.
  Dłonie już sięgnęły pościeli.
  I nagle gwałtownie się wyprostował. Zachłysnął się,
z trudem łapał powietrze, chwytając się za szyję.
  Nic tam nie znalazł, a dziecko spokojnie spało.
  A mimo wszystko coś ściskało go za gardło, trzymało
w żelaznym uchwycie.
  Coś strasznego, nieludzkiego, małego, lecz silnego.
Jakiś gad? Wbił pazury lub kolce w skórę na jego szyi, darł
i drapał.
  Solve zatoczył się w tył, z całych sił starając się pozbyć
tego, czego wcale nie było. Wydał kilka stłumionych
dźwięków, ochrypłych, charczących, usiłował zaczerpnąć
tchu; czuł, że zaraz się udusi. Pociemniało mu w oczach.
Upadł na podłogę, wijąc się jak w konwulsjach. Doznawał
wrażenia, że płomień życia migocze w nim i gaśnie.
  Przypomniał sobie wówczas historię opowiadaną przez
ojca. O tym, jak jego, Daniela, uśmiercić miała fabrykant-
ka aniołków w Norwegii. I jak został ocalony przez...?
  Coś rzuciło się owej kobiecie do gardła i chciało ją
zadusić.
  Mandragora!
  Mandragora, która była teraz w tym domu! Ukryta,
zamknięta. Ale i wówczas nie brała w tym bezpośredniego
udziału. Wisiała owej kobiecie u szyi, jednocześnie wcale
tam nie będąc.
  Owo małe, sprężyste, jakże mocne, sprawiające wraże-
nie olbrzymiego pająka ściskającego jego szyję, cóż
innego mogło to być, jeśli nie mandragora?
  A na piersi Solvego wydawała się jakby martwa.
  - Przestań! - wydobyło się spomiędzy nabrzmiałych
warg, podczas gdy w głowie tętniło grzmotem. - Już... już
go nie ruszę! Nie tknę...! Obie... obiecuję!
  Chwyt wokół Solvego natychmiast zelżał. Gigan-
tyczny owad, do jakiego można to porównać, powoli zniknął.
  Solve dalej leżał, nie będąc w stanie głębiej odetchnąć, nie
mogąc ruszyć choćby palcem. Miał świadomość, że blisko,
bardzo blisko otarł się o śmierć. Gdyby ojciec nie
opowiedział mu swej historii o tym, jak sam został
uratowany, historii, którą usłyszał od swej matki Ingrid,
Solve nie żyłby już. Nie miał co do tego żadnych wątpliwości.
  Dotknięty do żywego, urażony w swej godności, leżał
tak i myślał: Cóż to za czartowskie narzędzia mam we
własnym domu? Tych dwoje...?
  Ani przez moment nie pomyślał, kto tak naprawdę jest
tu największym łajdakiem.
  Szarość świtu zaczynała już sączyć się przez okno,
kiedy Solve nareszcie się podniósł.
  Wyraźniej widział teraz dziecko. Nadal pogrążone było
we śnie, jak gdyby nic się nie wydarzyło.
  - Czarci pomiot! Czarci pomiot! - syczał.
  Przeraziła go moc nienawiści, jaką żywił ku tej istocie
przez siebie samego spłodzonej.
  W przyszłości będzie mu zawadzała, i to przez całe
życie. Skończą się wesołe dni pełne uciesznych przyjęć,
wielkich orgii. Jakże bowiem będzie mógł teraz zaprosić
gości do domu? I kto zajmie się dzieckiem? Kto dochowa
tajemnicy, nie rozgłaszając wszem i wobec o obecności
potwora?
  Nikt! Nikomu nie może zaufać.
  Zaczęła ogarniać go panika. Nie, nie może się jej
poddać. Walka nie jest jeszcze przegrana. Musi pomyśleć...
  Wynieść dziecko z domu? Zostawić je gdzieś, porzucić?
  Tak! To jest wyjście.
  Teraz, kiedy wszyscy w domu i całe miasto pogrążone
było we śnie, mógł to zrobić. Jakież proste rozwiązanie,
o cóż się martwił?
  Zakładając buty i okrycie, zastanawiał się, w jaki
sposób wykonać plan. I gdzie?
  W Lobau, wielkim parku, znajdującym się w pobliżu?
Czy na Praterze?
  Nie, tam przechadzali się ludzie z jego otoczenia. Musiał
znaleźć okolice, gdzie nikt nie zna ani jego, ani Carla Berga.
  Nie może zanieść dziecka na policję, jeszcze, nie daj
Bóg, zaczęto by zadawać pytania.
  Do kościoła? Nie, to się nie uda, nie z tym diablikiem.
  Dzielnica ubogich? Tak! Albo jeszcze lepiej: przytułek!
Tam gdzie głupio dobrotliwe kobiety zajmują się osiero-
conymi dziećmi.
  Słyszał zresztą, że dzieciom nie jest tam wcale dob-
rze. Cierpią nędzę, nie mają ubrań i źle są odżywiane.
Mrą jak muchy.
  Wspaniale! Im szybciej ten niewydarzeniec zniknie
z powierzchni ziemi, tym lepiej.
  Był już gotów. Zdecydowanym ruchem ujął skrzynkę.
  Nie mógł jej unieść.
  Ciało Solvego pzzebiegł dreszcz. Nie był w stanie
przesunąć skrzynki choćby o cal, stała jakby przybita
gwoździami do stołu.
  Bezradnie wzdychając zaniechał daremnych prób.
  Ale przecież do niczego nie potrzebował skrzynki.
Mógł zabrać tylko dziecko.
  Ledwie zdążył pomyśleć do końca i zbliżyć dłonie do
ciałka syna, gdy znów poczuł lekki, jakby ostrzegawczy
uścisk na gardle.
  - Nie, nie - szepnął ze strachem.
  Zrezygnowany opadł na krzesło. Powoli zaczął zdawać
sobie sprawę z beznadziejności sytuacji.
  - Kamień młyński - mruknął zrozpaczony. - Ty
diable, jesteś mi niczym kamień młyński u szyi. Ale ja
sobie z tobą poradzę, zobaczysz...
  Wstał powoli, usta wykrzywiły mu się w szyderczym
uśmiechu.
  Nie mogę się ciebie teraz pozbyć, odmieńcu, pomyślał.
Ale co będzie, kiedy pozbędę się twego stróża? Co się
wtedy z tobą stanie? Będziesz bezbronny, całkiem bez-
bronny!
  Szybkim krokiem skierował się do swojej sypialni,
otwonył szafę i przekręcił klucz w zamku szuflady, której
nikomu oprócz niego nie wolno było ruszyć.
  Kiedyś często przyglądał się temu, co leżało w szuf-
ladzie, wyjmował i usiłował wyzwolić tkwiące w tym
tajemne moce. Nigdy jednak nie okazało chęci do współ-
pracy, więc Solve przestał się tym interesować.
  Tam! Tam leżał, kwiat wisielców narzędzie Szatana na
ziemi, wielesetletnie, pociemniałe ze starości, powykrzy-
wiane, przerażające.
  Mandragora.
  Teraz nadszedł twój koniec, moja droga, pomyślał
Solve, z jakiegoś bowiem powodu bał się na głos wyrazić
swą myśl. Ja nie dbam o tradycje rodziny, o jej drogocen-
ne skarby. Ten czas już minął, rozumiesz?
  Kiedy wyciągnął dłoń, by pochwycić korzeń, nie
pamiętał słów ojca o tym, że mandragora nigdy nie służyła
pomocą Tengelowi Złemu ani też żadnemu z nieszczęs-
nych dotkniętych w żadnym pokoleniu.
  Przez moment wstrzymywał się, palce mu drżały, jak
gdyby lękał się dotknąć obrzydliwej rzeczy leżącej na dnie
szuflady.
  To tylko korzeń, uspokajał sam siebie. Korzeń, który
kształtem przypomina istotę ludzką. Nie jest żywy,
czyżbyś naprawdę wierzył, że jest inaczej, Solve?
  Roześmiał się, głośno, lecz niepewnie, po czym jego
dłoń stanowczym ruchem zacisnęła się wokół mandragory.
  Czego się spodziewał?
  W każdym razie nic się nie wydarzyło. Tylko przy
dotknięciu konenia dłoń drgnęła z obrzydzeniem.
  Trzymając kwiat wisielców jak najdalej od siebie,
Solve wrócił do salonu, do swego eleganckiego salonu,
którego harmonia została naruszona owym niepojętym,
które znajdowało się na stole.
  Solve spojrzał na mandragorę. Z niesmakiem, by ukryć
espekt, jaki mimowolnie wobec niej odczuwał.
  Czy mam wrzucić ją do ognia? zastanawiał się. Wątpił
jednak, czy będzie się palić.
  Zakopać w ziemi?
  Czyniono to już wcześniej, ale zdołała wydostać się na
powienchnię. Solve nie śmiał ryzykować.
  Dunaj...?
  Wezbrany Dunaj płynął teraz bystro aż do Morza
Czarnego. Tak daleko Solve nie miał zamiaru nigdy się
zapuszczać, spokojnie więc mógł wnucić ją do wody.
  Tak. To najlepsze rozwiązanie. Pozbędzie się jej na
zawsze.
  Mimo woli podszedł do stołu. Stanął przyglądając się
uśpionemu odmieńcowi w skrzynce.
  Nigdy nie zdoła przywyknąć do widoku tej twany.
Taka nieludzka, taka straszna!
  Jak tylko upora się z mandragorą, unieszkodliwi ją,
pozbędzie się i tego potwora!
  To niesprawiedliwe, myślał. Nigdy jeszcze w historii
całego rodu Ludzi Lodu żaden dotknięty nie miał dotknię-
tego dziecka! Dlaczego przydarzyło się to akurat jemu?
  Drgnął, odruchowo rozwierając palce zaciśnięte wokół
korzenia mandragory. Gotów był przysiąc, że coś poczuł.
  Kwiat wisielców upadł na skromne dziecinne posłanie.
Solve natychmiast starał się go pochwycić, ale zaraz gwałtow-
nie przyciągnął rękę ku sobie. Mandragora zgięła się wpół,
niczym skorpion gotów do zadania śmiertelnego ukłucia, i na
powrót wyprnstowała, gdy tylko cofnęła się dłoń Solvego.
  - Nie, do diabła! - krzyknął Solve wystraszony,
z pobielałymi wargami.
  Przez długą chwilę wpatrywał się w człckokształtny
korzeń. Mandragota jednak więcej się nie poruszyła,
jakby martwa leżała na posłaniu w skrzynce.
  - Przywidzenie - mruknął Solve. - Albo też sam
pociągnąłem za któryś z odrostów i całość się poruszyła.
  Tak, na pewno tak było!
  Śmiało, bez zbędnych wstępów mocno ujął man-
dragorę, by wyjąć ją ze skrzynki.
  Krzyknął z bólu i spojrzał na rękę. Pojawiły się na niej
głębokie oparzenia. Mandragora była gorąca jak roz-
żarzone węgle.
  Solve zacisnął zęby. Oddychając z trudem, rozglądał się
za szczypcami, za pomocą których mógłby wyjąć korzeń.
  Nie śmiał jednak tego uczynić. Niemądrze wyobraził
sobie, że mandragora podskoczy w górę jak zwierzę
i ukąsi go.
  - A więc leż tam sobie - rzekł w końcu niepewnie.
- Leż, aż spalisz dzieciaka! Tak będzie najlepiej.
  Wycieńczony opadł na krzesło. Jeszcze raz przyjrzał się
dłoni i stwierdził, że pęcherze, które pokazały się w popa-
rzonych miejscach, zniknęły. Ból także nie był już tak
dotkliwy. A więc iluzja? Wszystko to przywidzenie?
  I to on dał się oszukać?
  Nie próbował już jednak wyjmować mandragory ze
skrzynki.
  Siedział tak, oparłszy łokcie na poręczach krzesła.
Złożone dłonie kciukami dotykały czoła. Ale Solve nie
składał rąk do modlitwy. Po prostu siedział - załamany,
przestraszony, przybity.
  Wpadłem w pułapkę, nie potrafię znaleźć żadnego
wyjścia, myślał, litując się nad sobą i jakby zapominając, że
tę pułapkę sam na siebie zastawił.
  Nie mógł nawet tknąć dziecka, mandragora natych-
miast by zareagowała, odczuł już to na własnej skórze.
I sama także potrafiła się bronić.
  Wygląda na to, że w żaden sposób nie pozbędzie się
dziecka, mandragora nie dopuści także, by kto inny mógł
uczynić to za niego.
  Solve musiał spojrzeć prawdzie w oczy.
  Ale cóż miał wobec tego począć?
  Nagle uniósł głowę.
  Ależ tak! Służąca, którą przed kilkoma miesiącami
odprawił, ponieważ była stara i głucha jak pień!
  No, ale głucha była od zawsze, a przez to także i niema.
  Taka kobieta będzie mogła zająć się piekielnym szcze-
niakiem.
  Wspaniały pomysł. Niczego też nie rozgada.
  Nie będzie jednak mógł nadal tu mieszkać. Musi
przeprowadzić się do innego domu w innej części miasta.
Odprawi całą służbę, ta starowina zostanie jedyną jego
służącą i opiekunką do dziecka.
  Koniec z zapraszaniem gości.
  Ta myśl wydała się Solvemu gorsza niż cios w samo serce.
Jego dom słynął ze wspaniałych uczt, z elegancji i przepychu.
  Teraz już z tym koniec!
  Firmę, oczywiście, będzie mógł nadal prowadzić,
chociaż nikt nie pozna nowego miejsca jego zamieszkania.
  Wyprostował się, znów obudziła się w nim nadzieja. Że
też nie wpadł na to wcześniej...
  To dopiero świetne rozwiązanie!
  Mógł ptzecież stąd wyjść i nigdy więcej nie powrócić!
  Naturalnie będzie musiał opuścić Wiedeń, porzucić
firmę, wszystko. Zabierze ze sobą to, co zdoła, i zniknie.
  Niewielka to cena za uwolnienie się od tych dwóch
paskudztw, znajdujących się w tej chwili w skrzynce.
  Służący i inni ludzie znajdą oczywiście dziecko następ-
nego dnia. Ale to ich sprawa, niech sobie myślą, co chcą,
jego to nie będzie obchodzić, znajdzie się już bowiem
daleko stąd i nigdy więcej go nie zobaczą. Rozpocznie
nowe życie zupełnie gdzie indziej, dlaczego by nie
w Paryżu, mieście równie wspaniałym? I tak dość już ma
Wiednia, cudownie będzie stąd wyjechać!
  Czując przypływ energii, Solve wstał i zaczął pakować to
co najpotrzebniejsze. Miał przecież własny powóz i konia,
sporo więc mógł zabrać. Potem, pod osłoną nocy, uda się
do biura i weźmie tyle pieniędzy, ile uzna za stosowne.
  No, pierwsza porcja gotowa. Zebrał ją i szybko
skierował się do drzwi.
  Nie! Nie! Znowu?
  Niewidzialny pazurzasty stwór ponownie rzucił mu się
do gardła.
  Solve przewrócił się, watcząc z niewidocznym przeciw-
nikiem, ciągnął i uderzał, chcąc się uwolnić, ale jak można
pozbyć się czegoś, czego nie ma? Brakowało mu tchu,
utrata przytomności stawała się coraz bliższa, pospiesznie
szepnął więc:
  - Poddaję się. Obiecuję się nim zająć.
  Uchwyt zelżał.
  Pozostawało teraz podnieść się i odłożyć wszystkie
rzeczy na swoje miejsca, nie dotykając skrzynki.
  I mów zasiadł na krześle, bardziej zgnębiony niż
przedtem.
  - Cóż za wyrafinowant czartostwo uwzięło się na
mnie? - jęknął. - Co mnic spotkało? Wszak dotknięci
znani są z tego, że potrafią niepodzielnie panować nad
życiem innych ludzi.
  Ale Solve zapomniał o pewnej drobnostce: nie był
jedynym dotkniętym!
  Wiele czasu upłynęło, zanim ruszył się z miejsca.
Zrezygnował z walki.
  Dziecko się obudziło. Kiedy Solve podszedł do stołu,
zaczęło wpatrywać się w niego swymi straszliwymi oczyma.
  - Przyglądaj się, patrz - rzekł Solve ze złością. - Będzie
tak, jak chcecie, ty i twój kompan. Weźmiemy tę głuchą
staruchę i noeą opuścimy dom. Na to mi chyba po-
zwolicie, jeśli zabiorę was zc sobą? Ale jeśli spodziewacie
się jakiejkolwiek oznaki czułości czy życzliwości z mojej
strony, to wiedzcie, że daremnie.
  Wzrok dziecka oderwał się od jego oczu. Mały odkrył
mandragorę, leżącą w zasięgu swoich rączek.
  - Tak, weź ją, dotknij - zachęcał Solve ze złością
w głosie. - Dotknij, a zobaczysz, co to są oparzenia. Zrób
tak, będę mógł się pośmiać, ty potomku Szatana!
  Małe rączki wyciągały się coraz dalej. Dosięgły naresz-
cie mandragory i z całej siły chwyciły jej korpus.
  Dziecko podniosło "lalkę" na wysokość twarzy, popa-
trzyło na nią i... uśmiechnęło się.
  Bezsilny Solve wypuścił powietrze przez nos, aż zadrżały
mu nozdrza. Powinienem się był tego spodziewać, pomyślał.
  - Tak, zachowaj swoją zabawkę. Nawet do ciebie
pasuje. - W jego głosie, gdy mówił dalej, brzmiała gorycz:
- Kobold! Nie mogę nazywać cię Kobold, chociaż tym
właśnie jesteś. Trollem. Ale musisz mieć jakieś imię, choć
doprawdy nie wiem, na co ci ono. Możesz się nazywać...
Heike.
  Było to pierwsze lepsze imię, jakie wpadło Solvemu do
głowy, z niczym się nie wiązało, nie miało dla niego żadnego
znaczenia, bo też i dziecko nic dla niego nie znaczyło.
  Nic poza tym, że ta kula u nogi sprowadzała nań uczucie
bezdennej rozpaczy, doprowadzającej do szaleństwa.






        ROZDZIAŁ VII


  Solve nigdy nie zarzucił myśli o pozbyciu się swych
dwóch nieproszonych gości. Wymyślał sposób za sposo-
bem, wypróbowywał różne metody - wszystko na próż-
no. Mandragoca była czujna i każdy jego plan obracała
wnivaecz. Nie starczało już palców, by zliczyć porażki
Solvego.
  Jakże często siadywał w swoim fotelu, płacząc bez łez
nad sytuacją, w której się znalazł. Jak często dłonie
zaciskały się na poręczach fotela, aż bielały kastki? Na nic
się to jednak zdało.
  Solve wyprowadził się ze swego domu jeszcze tej samej
nocy i ukrywszy straszliwą skrzynkę w lesie, spędził kilka
godzin pod gołym niebem. W końcu udało mu się znaleźć
nowe mieszkanie, o znacznie niższym standardzie niż ten,
do którego przywykł. A mandragora zadbała już o to, by
nie "zapomniał" o pozostawionym w lesie dziecku.
  Tak zaczęła się jego nowe życie. Służąca po długich
namowach zgodziła się zająć chłopczykiem i dzięki temu
Solve przynajmniej nie musiał myśleć o codziennej nad
nim opiece.
  Chłopiec, Heike, jak go nazwał, był niezwykłą istotą.
Nie mówił, a nawet nie próbował się nauczyć, ale i nie
płakał. Gdy go zaniedbywana, wydawał z siebie kilka
dźwięków, nieprzyjemnych, zgrzytliwych jak zardzewiałe
zawiasy w drzwiach obory. A ponieważ niańka i tak ich
nie słyszała, najczęściej Solve, ku swej ogromnej irytacji,
musiał jej przypominać o dziecku.
  Ale Heike rósł. Zaczął już krążyć po domu, co straszliwie
drażniło Solvego. A potem nastąpiła prawdziwa katastrofa:
głucha slużąca zmarła. Solve znów został jedynym opieku-
nem nieobliczalnego dziecka, mającego już prawie dwa lata.
Miał posadę, której musiał pilnować, młodą, piękną kobietę
na widoku, a tu musiało się zdarzyć takie nieszczęście.
  Wiedział, że teraz nigdzie nie znajdzie niańki. Staruszka
przez cały czas opieki nad chłopccm do szaleństwa
przerażona była Heikem i jego niezwykłą zabawką. Przez
ponad rok od rana do wieczora żegnała się i mamrotała
modlitwy, i do wszelkich zajęć z malcem przystępowala ze
łzami w oczach. Była święcie przekanana, że ma do
czynienia z prawdziwym dzieckiem Szatana, a wszak od
potomków Złego należało trzymać się z daleka. Dobrze jej
jednak płacono, a poza tym nie ośmieliła się sprzeciwiać
owemu niebezpiecznemu człowiekowi o diabelskich
oczach. Zresztą w jaki sposób mogłaby naprawdę zaprotes-
tować, ona, która nigdy nie nauczyła się mówić? Jedgne, co
umiała, to modlitwy, których pewnie i tak nie rozumiała.
Bała się jednak piekła i ten strach jej nie opuszczał.
  Oczywiście sędziwa kobieta nie najlepiej nadawała się
do takiej pracy, lecz tylko nią Solve mógł dysponować.
  Zdawał sobie sprawę, że znalezienie kogaś nowego teraz
jest niemożliwe. Kiedy przyjmował pierwszą niańkę, dziecko
leżało w kołysce. Teraz chodziło luzem, by posłużyć się
wyrażeniem najbardziej przystającym do tego, co myślał
Solve. Szczerze powiedziawszy, on sam bał się Heikego.
  Chłopiec wprawdzie niczego złego nie robił. Krążył po
domu przyglądając się Solvemu swymi straszliwymi,
wszystkowiedzącymi oczyma. Tylko patrzył. Ale w jego
wzroku czaiła się obezwładniająca groźba, że pewnego
dnia zaatakuje.
  Solve drżał.
  Na kilka dni zwolnił się z pracy, przez cały czas
zastanawiając się, co i jak ma robić.
  W końcu zaczął zbierać wąskie listwy i drążki. I zabrał
się za stolarkę.
  Zajęlo mu to całą nac, ale rano Heike siedział w klatce.
  "Moja małpka", mówił teraz do niego Solve. Chłop-
czyk zabrał ze sobą mandragorę; ją także dobrze było
trzymać w zamknięciu. Wisiała na haczyku wbitym
w jedną ze ścian klatki. Na spadzie Solve zamontował
wysuwaną skrzynkę, mógł więc sprzątać klatkę, nie
wyjmując z niej dziecka i nie dotykając go. Chłopczyk
ubrany był tylko w koszulkę; to musiało wystarczyć,
w każdym razie o tej ciepłej porze roku.
  Trzeba go jeszcze było karmić, więc Solve bardzo
niechętnie dwa razy dziennie szykował niedużą miseczkę
z jedzeniem i dawał mu ją do klatki przez niewielki otwór.
  Raz zdarzyło mu się zbyt głęboko wsunąć rękę. I wtedy
Heike po raz pierwszy pokazał, co myśli o swym strażniku.
  Solve poczuł piekielny wprost ból w dłoni. Jasne było
teraz, że chłopiec ma mocne i ostre zęby.
  - Ty diable! - syczał Solve, starannie opatrując ranę.
- Dostaniesz za to!
  Ale jak mógł się odpłacić...? Jaką karę zastosować?
Tego niestety nie wiedział.
  Chłapiec najczęściej siedział i śpiewał, o ile owe
gardłowe dźwięki można było nazwać pieśnią. Najbar-
dziej przypominało to zaklęcia, uroki, czarodziejskie
formuły wypowiadane w całkiem niezrozurniałym języku.
  Śpiew dziecka zawsze przyprawiał Solvego o drżenie.
  Od dawna już Solve nie zapraszał gości, nie mógł też
zbyt często bywać wśród ludzi. Coraz bardziej dawała mu
się we znaki samotność; miał wrażenie, że znalazł się na
środku pustego oceanu.
  Jedyną osobą, z którą mógł rozmawiać, oprócz ludzi
spotykanych w pracy był więzień w klatce. Zaczął więc
wieczorami przemawiać do owej istoty, z pogardą, drwiąco.
  A potem opowiadał historię Ludzi Lodu.
  Heike przysłuchiwał się temu z uwagą. Siedział całkiem
spokojnie, trzymając dłonie zaciśnięte na drążkach klatki
i wciskając pomiędzy nie nos.
  Solvemu w pewien sposób pochlebiało jego zaintere-
sowanie, opowiedział mu więc całą historię, od początku
do końca. Wszak to Mikael, pradziad dziada Solvego,
zaczął spisywać opowieść, a księgi znajdowały się pod
opieką Daniela, ojca Solvego. Uzupełniono je o wszystkie
późniejsze wydarzenia. W domu w Skenas Solve dokład-
nie je przestudiował.
  Nadal, oczywiście, czegoś jeszcze brakowało w tych
źródłach: dziennika Silje z zapiskami dotyczącymi wyda-
rzeń w Dolinie Ludzi Lodu. Nikt już nie wierzył, że
dziennik wciąż istnieje.
  Ale on nie zaginął.
  Dzięki opowieściom Solvego Heike nauczył się mówić,
ale nigdy nie wykorzystywał swych umiejętności porozumie-
wania się. Gdyby nie jego zadziwiające, magiczne pieśni,
Solve dałby sobie głowę uciąć, że chłopiec jest niemy.
  Solvemu w pracy nie układało się najlepiej. Zaczęto go
podejrzewać o to i owo. Z powodu sytuacji zaistniałej
w domu stał się nerwowy i nie potrafił się skupić. Żył
przecież w ciągłym lęku, że ktoś odkryje jego tajemnicę.
  Pewncgo dnia stało się to, co stać się musiało.
  Nigdy nie dowiedział się, jakimi drogami rozeszła się
plotka, lecz tego dnia natknął się na jednego ze swych
starych znajomków; od czasu do czasu zdarzały mu się
takie spotkania na mieście.
  Znajomy przystanął i ze śmiechem zapytał, czy prawdą
jest to, co mówią, czy raczej poszeptują, że Solve trzyma
w domu uwięzionego małego człekozwierza? Takiego, co
to zwykle pokazują na jarmarkach, z rogami na głowie,
psim ogonem zamiast...
  - Nie! - przerwał mu Solve. - Jak ludzie mogą
wygadywać takie głupstwa!
  Cokolwiek można by powiedzieć o Heikem, to nie miał
rogów ani ogona!
  Solve wpadł w panikę. Dość, że jeden człowiek zna jego
tajemnicę. A teraz słyszy o rozpnestrzeniającej się plotce!
  Kto? W jaki sposób? Carl Berg? Opuścił Wiedeń, więc
Solve nigdy nie zdołał się z nim rozprawić. On mógł to
zrobić, ale też uczynić to mógł ktoś inny. Za każdym
razem, gdy jakaś osoba zanadto się Solvem interesowała,
sprawiał, że ginęła w tajemniczych okolicznościach.
  A jednak plotka od kogoś musiała brać swój początek.
Ale od kogo?
  No cóż, teraz było to nieistotne. Solve nie mógł już
dłużej pozostawać w Wiedniu, a poza tym nie miał nic
przeciwko opuszczeniu tego przeklętego miasta.
  Ale dokąd miał skierować swe kroki, dokąd się udać?
  Ze swym, jakże kłopotliwym, bagażem?
  Na północ? Do domu, do Skandynawii? W każdym
razie nie do Ingeli, nie mógłby jej spojrzeć w oczy. A tak
lubili żartować i droczyć się jako dzieci.
  Grastensholm... Babcia Ingrid musiała już w imię
przyzwoitości pożegnać się z ziemskim życiem.
  Sprowadzić się na Grastensholm... Ukryć dzieciaka
i zamieszkać niczym książę otchłani w wielkim, opus-
toszałym dworze...
  Cóż za podniecająca, jakże kusząca myśl!
  Ale pozostali krewni na Elistrand? Ulf, Elisabet i jej
mąż. Jak on się nazywał? Vemund Tark? Powiadano, że to
dobry człowiek. Fuj! Ech, z tego, co Solve wiedział,
dawno już mogli przejąć Grastensholm.
  Rozmyślając nad tym wszystkim Solve dotarł do domu.
  Miał jeszcze innych krewnych, choćby Arv i jego
rodzice w Skanii.
  Prawie ich nie znał.
  Nie, było jeszcze inne wyjście, o wiele bardziej kuszące...
  Na południe! Podjąć poszukiwania Tengela Złego
w miejscu, gdzie dziad Dan zgubił ślad.
  Teraz, kiedy znalazł się tak blisko...
  Tak, mógł to zrobić. I w tym odmieniec mu nie
przeszkadzał. Pochodził przecież z najlepszej krwi Ten-
gela Złego!
  Solve zerknął na klatkę. Zaczynała się robić za ciasna,
chłopiec miał już cztery lata i gwałtownie rósł, choć
pożywienie, jakie otrzymywał, trudno było nazwać od-
powiednim.
  Na razie jednak ta klatka musiała mu wystarczyć. Na
nic większego nie starczało miejsca w powozie.
  Szczęście, że była wiosna!
  Na bogów, jakże nienawidził tego stworka!
  To uczucie zdawało się odwzajemnionc, choć niczego
nie można było być pewnym. Chłopiec nigdy nie odzywał
się ani słowem, siedział tylko i nie spuszczał z Solvego
przenikliwych oczu.
  Tego wieczoru Solve nie miał czasu na swą ulubioną
rozrywkę - wtykanie szpikulców do klatki i drażnienie
nimi człekozwierza. Przyjemność sprawiało mu obser-
wowanie reakcji chłopca. Bywało, że chłopczyk go nudził,
siedział w kącie z żałosnym wejrzeniem. Wtedy Solve brał
dłuższy szpikulec i dźgał Heikego tak długo, aż wzbudził
jego gniew. Mały potworek był silny, chwytał za kłujący
przedmiot i prawie wyciągał z dłoni dorosłego.
  Wówczas Solve wybuchał śmiechem. Śmiał się jeszcze
bardziej, kiedy zdołał przywieść stworka do płaczu. Był to
najdziwniejszy placz, jaki kiedykolwiek w życiu słyszał.
Gniewne szlochanie bez łez.
  Solve uważał, iż należą mu się owe chwile wytchnicnia.
Jakież wyczerpujące prowadził bowiem życie! W ciągu
dnia musiał być ideałnym przedsiębiorcą, gładkim i świa-
towym, a potem ów koszmar w domu! Aż przykro się robi
na samą myśl o kimś, komu towarzyszy przerażający
stworek, którego nie można się pozbyć! Każdy chyba
rozumie, że człowiekowi należą się chwile wytchnienia
i niewinnej zabawy, polegającej na drażnieniu odmieńca
aż do doprowadzenia go do wściekłości.
  Zdarzało się jeszcze, że spotykał się z kobietami, ale
wyłącznie u nich w domu. Aranżowanie takich schadzek
okazało się jednak bardzo kłopotliwe i w końcu Solve
zrezygnował ze swych dawniejszych wielkopańskich pre-
tensji, zadawalając się kobietami gorszego pokroju. Nie
dawało mu to jednak szczególnej radości, bowiem Solvego
podniecała właśnie owa jakże przyjemna świadomość, że do
tego stopnia rozpala serca szlachetnie urodzonych dam, iż
decydują się na małżeńską zdradę. Ladacznice, z których
usług korzystał ostatnimi czasy, na ogół, kiedy już było po
wszystkim, uśmiercał. Któż bowiem po nich płakał? Czyż
nie wyświadczał tym samym przysługi ludzkości?
  Policja jednak wszczęła śledztwo w sprawie licznych
przypadków nagłej śmierci wśród wiedeńskich nierządnic
i także z tego powodu Solve wolał opuścić miasto.
  Och, jak wspaniale będzie wydostać się stąd i rozruszać
kości!
  Tym razem Solve zrealizował swój plan zabrania
z firmy wszystkiego, co uznał za potrzebne. Późnym
wieczorem udał się do miejsca pracy. Wszedł do ciemnego
budynku, a wkrótce opuścił go znacznie już bogatszy,
pozostawiając firmę odpowiednio zubożoną.
  Ale było to jak najbardziej sprawiedliwe, wszak to on
ją odbudował i miał prawo do stosownej sumy w ramach
wynagrodzenia, czyż nie?
  Solve był prawdziwym specjalistą od tego rodzaju
wyjaśnień.
  Kiedy przekręcił w zamku klucz i otworzył drzwi do
swego zbyt skromnego - zważywszy na standard, na jaki
zasługiwał - domu, przystanął na korytarzu. Przez chwilę
nasłuchiwał, po czym szeroko uśmiechnął się do siebie.
  Znów rozległ się ów rozkoszny dźwięk!
  Słychać go było czasem w spokojne, ciche noce. Płacz
Heikego. Mały diabeł, doprowadzony do ostateczności,
płakał naprawdę, choć cicho, jakby starał się zdusić szloch.
  A więc mimo wszystko Solve potrafił dokuczyć
małemu czartowi. Potomek, któtego Solve nie chciał
uznać, był jednak istotą czującą. Potrafił płakać jak inni
ludzie, cierpieć w swej samotności.
  To świetnie! Mógł więc ponieść zasłużoną karę!
  Kiedy tylko Solve wszedł do środka, płacz natychmiast
umilkł.
  - Teraz, trollu, doświadczysz czegoś, co nigdy nie było
ci dane! No, może parę razy kiedyś, dawniej, ale wtedy byłeś
za mały, żeby to pamiętać. Wyjdziesz stąd! Nie, nie luzem,
tyle chyba rozumiesz. Wyjeżdżamy! Jeszcze dziś w nocy!
  Z klatki nie dochodził żaden dźwięk. Solve nie zapalił
jeszcze świecy w pokoju, ale czuł spoczywające na sobie
przenikliwe, choć nic nie wyrażające spojrzenie żółtych oczu.
  Patrz sobie, patrz, myślał Solve. Niewiele ci to pomoże,
bo choć obydwaj jesteśmy dotknięci, to ty nie masz żadnej
władzy. Z nas dwóch ja jestem silniejszy. A kiedy odnajdę
Tengela Złego... Zdobędę odpowiednią moc, by znisz-
czyć tę przypominającą pająka szkaradę, co wisi w twojej
klatce. Twoją zabawkę, o którą ja sam, cóż za dureń,
zabiegałem i nalegałem, by zabrać z domu! Dlaczego,
dlaczego? Sam sobie wciąż zadaję to pytanie. Gdyby nie
mandragora, byłbym teraz wolny. Nie ciążyłbyś mi tak
bardzo, mój ty kamieniu młyński. Dawno już osiągnął-
bym szczyty kariery w Wiedniu i prawdopodobnie podbił
większą część świata. Z mym geniuszem, przy pomocy
tajemnych sił, to nic trudnego! Ale nie. Powinienem był
zrozumieć ostrzeżenie wtedy, gdy mandragora wisząca mi
na szyi wydała się cięższa niźli ołów. Wiedziała, co robi.
Mój ojciec odczuwał to samo, przestała mu służyć, choć
czyniła to przez całe życie.
  Mnie także nie chciała słuchać. Czekała, aż nadejdzie jej
czas, czy nie odczuwałem tego wówczas? A więc czekała
na to, by stać się twoją zabawką!
  Cóż za marnotrawstwo! Wyrzucanie w błoto tajem-
nych, magicznych mocy! Stać się zabawką takiego smar-
kacza jak ty!
  Solvemu pozostawało jeszcze jedno nieprzyjemne
zadanie: ubrać stworka. Zwykle zajmował się tym tylko
dwa razy do roku, zmieniał wtedy prostą koszulę,
wiszącą w cuchnących strzępach na wychudzonym
ciałku dziecka.
  Solve wyjął nową koszulkę, którą kupił już jakiś czas
temu, lecz nie miał ochoty przebierać w nią chłopca,
wiedział bowiem, że za każdym razem kończy się to
szarpaniną. Tym razem jednak Heike musiał założyć także
spodnie i coś na nogi. Jak sobie z tym poradzić?
  Powinno się go także wykąpać, przyznał Solve, przyj-
rzawszy się splątanym włosom i szarawym od brudu
dłoniom i stopom.
  Ale jak wykąpać takiego dzikusa, który nigdy nawet
nie zbliżył się do wody?
  Pomimo iż kąpiel była konieczna, Solve zdecydował
poczekać z myciem, aż znajdą się nad jakimś jeziorem lub
rzeką. Teraz nie miał czasu do stracenia. I tak dość będzie
kłopotów z ubieraniem.
  Pierwsza próba zakończyła się niepowodzeniem. Kie-
rując się zbyt wielkim optymizmem, wepchnął nowe,
czyste i ciepłe ubranie do klatki przez niewielki otwór,
przez który zwykle wsuwał jedzenie.
  - Załóż to! Wiesz, jak to się robi.
  Nie zdążył jeszcze zamknąć klatki, a już ubranie zostało
ciśnięte mu w twarz.
  - Co to znaczy? - zapytał Solve surowo. - Masz ochotę
robić trudności? Odradzałbym ci to.
  Heike tylko wpatrywał się weń wyrażającym sprzeciw
wzrokiem.
  Solve wyciągnął rękę i mocno chwycił chłopca, który
w odpowiedzi wbił mu zęby w dłoń.
  Teraz Solve spróbował go przekonać:
  - Wyjdziesz stąd, czy tego nie pojmujesz? Na dwór, na
powietrze! Zobaczysz miasto, a potem łąki, góry i jeziora,
rzeczy, o jakich ci się nie śniło. Ale musisz być ubrany,
żebyś nie zmarzł i żeby ludzie nie oglądali cię gołego.
  Zakładaj to, inaczej zostaniesz tutaj sam i umrzesz z głodu.
  Zdawał sobie sprawę, że to pusta groźba. Heike
prawdopodobnie też o tym wiedział. Przeklęty kwiat
wisielców z pewnością zatroszczyłby się o to, by "nie
zapomniał" o synu.
  Czuł się jak spętany! Spętany nierozerwalnym łań-
cuchem, i to na własne życzenie. Życzenie, by posiadać
mandragorę, no i z powodu nieprzemyślanej miłosnej
przygody z Renate Wiesen.
  Nie mógł tcraz zrozumicć, po co wdawał się w tą
historię z dziewczyną. Powinien był zachować przynaj-
mniej trochę ostrożności!
  Solve ze wszech miar żałował tego, co się stało, nie
miało to jednak żadnego znaczenia.
  Nie spodziewał się, że chłopiec go usłucha, nagle
jednak spostrzegł, że maiec męczy się, nieporadnie usiłu-
jąc naciągnąć spodnie.
  Nigdy jeszcze nie miał na sobie takiego ubrania, choć
oczywiście widział, jak Solve się ubiera.
  Wyglądało to doprawdy żałośnie. Nieduży człowie-
czek, nie mający żadnej wprawy, mocujący się ze spod-
niami. Ale w jego strasznych żółtych oczach gorzał zapał,
świadczący o tym, że robi to nie na skutek gróźb Solvego,
lecz dlatego, że zapragnął się wydostać. Było to zro-
zumiałe, nawet Solve musiał przyznać.
  Nie oznaczało to, że odczuwał choćby cień wyrzutów
sumienia z tego powodu, że przez tyle lat trzymał dziecko
w zamknięciu. Przeciwnie, uważał, żc świadczy ludzkości
przysługę, chroniąc ją przed tym wstrętnym i groźnym
stworem.
  Tak właśnie myślał Solve Lind z Ludzi Lodu, który stał
się jednym z najciężej dotkniętych w rodzie. Był też, ze
względu na swą urodę i ludzki wygląd, jednym z najbar-
dziej niebezpiecznych.
  Prawdę jednak powiedziawszy, w ciągu ostatnich
miesięcy katastrofalnie podupadł. Sam, oczywiśae, tego
nie zauważał, ale dostrzegli to jego współpracownicy.
Mówił szybciej, bardziej niedbale, z większym podniece-
niem, ubierał się co prawda starannie, lecz bardziej
strojnie, krzykliwie, wręcz wyzywająco. Nosił buty na
wysokich obcasach i używał zbyt dużo szminki - w tych
czasach malowali się także i mężczyźni; w niczym nie miał
umiaru. Uczucia i potrzeby innych ludzi nie obchodziły go
ani trochę, bez wahania odbierał życie, jeśli tylko mogło to
być pomocne w osiągnięciu jego celów, a dokonywał
zbrodni w sposób wyrafinowany, nie budząc niczyich
podejrzeń. Chociaż... nawet w tym stał się bardziej
nieostrożny; po licznych sukcesach jego pewność siebie
ciągle wzrastała.
  Patrząc trzeźwo, dużo wyżej po drabinie hierarchii
społecznej nie mógł się już wspiąć, choć spełniał wiele
niezbędnych ku temu warunków. Brakowało mu jednak
duchowych zdolności. By coś osiągnąć, nie wystarczą
ambicje i zazdrość w stosunku do tych, którym się
powiodło. Przede wszystkim należy pozyskać sobie szacu-
nek innych, a tego już Solve nie umiał.
  Właściwie więc cieszył się, że ma powód, by zerwać
z obecnym życiem.
  Chłopczyk był teraz na tyle chętny do współpracy, że
zgodził się, by Solve pomógł mu nałożyć ubranie. Ojciec
otworzył drzwiczki do klatki, drzwiczki, które właściwie
nigdy do tej pory nie były używane, i chociaż chłopiec
warczał i kilkakrotnie usiłował pochwycić go zębami,
udało się nałożyć mu ubranie i coś na nogi. O butach Solve
oczywiście nie pomyślał, znalazł jednak parę sporych
kawałków skóry i rzemienie do ich obwiązania. To
musiało wystarczyć.
  Drzwiczki zostały na powrót zatrzaśnigte, Solve
przykrył klatkę derką i wyniósł ją do czekającego już
powozu.
  Heike nie zobaczył więc nic, kiedy go wynoszono.
Poczuł jednak inne, dla niego nowe powietrze; Solve
poznał to po sposobie, w jaki chłopiec oddychał. Heike
był zdumiony i przerażony.
  Powóz okazał się szykowny, zakryty, siedzenia obite
miał aksamitem, złote listwy. Solve załadował go do pełna
tym, co jego zdaniem mogło się przydać, i oczywiście
wstawił do środka klatkę. Sam, zamknąwszy dom na
cztery spusty, usiadł na koźle.
  Księżyc na niebie stał prawie w pełni, jedynie brzegi
miał nieco postrzępione. Powietrze było chłodne, ale
rześkie, przyjemne. W parkach zakwitły wiosenne kwiaty,
a pączki na drzewach zmieniały kolor z fioletowego na
delikatnie jasnozielony. Teraz co prawda nie było tego
widać, ciemności nocy spowiły bowiem ziemię.
  O najcichszej godzinie doby Solve opuścił miasto
skrzypiącym powozem. Firmę, w której pracował, pozo-
stawił niemal całkowicie ogołoconą z pieniędzy. Pokaźne
zasoby znajdowały się teraz w jego bagażach.
  Przyszłość mogłaby mu się rysować w nader jasnych
barwach, gdyby nie ów straszny ładunek, znajdujący się
we wnętrzu powozu...
  Solvemu wydał się tym straszniejszy, że miał świado-
mość, iż nigdy się go nie pozbędzie.
  Heike siedział spokojnie; skulony w kąciku klatki,
nasłuchiwał i chłonął świat.
  Nie odezwał się ani słowem, ale wszystkie jego zmysły
wibrowały ze zdziwienia.
  Wokół niego i pod nim wszystko trzęsło się i skrzypia-
ło, do nozdrzy docierały osobliwe zapachy, obce powiet-
rze, inna temperatura... Wysunął rękę przez dziurę między
drążkami i pociągnął za derkę, chcąc ją odsunąć, by coś
zobaczyć. Na nic się to jednak nie zdało, derka bowiem
wetknięta była pod spód klatki.
  Heike w ciemności, po omacku, odszukał swego
najdroższego przyjaciela, mandragorę. Odnalazł ją i zdjął
z haczyka, mocno przycisnął do piersi, tak jak czynią
wszystkie dzieci, szukając pociechy u szmacianych kukiełek.
  Mandragora była ciepła, dawała mu poczucie bez-
pieczeństwa. Przytulił do niej swą brzydką buzię i siedział
nieruchomo, czując w piersi wielką pustkę, taką, jaka
ogarnia człowieka, gdy nie rozumie nic z tego, co się
wokół niego dzieje.
  Solve wziął kurs prosto na zachód, przez dolinę
Dunaju, kierując się ku wyżynie wokół Salzburga.
  Kiedy świt wstawał nad górami na wschodzie, jechał
przez uśpione wioski, w których nawet psy się nie zbudziły.
  Czarne sylwetki domów rysowały się na tle nocnego nieba,
mgła podnosząca się z wiosennie mokrej ziemi snuła się
przed jego oczyma. Oddychał głęboko i z autentyczną ulgą.
  Chciał zacząć wszystko od początku, stworzyć sobie
nowe życie, Heike czy nie Heike. Wyruszał w świat na
poszukiwania Tengela Złego i bardzo się tym radował.
Traktował swego budząccgo grozę przodka jak bliskiego
krewnego i sprzymierzeńca.
  Gdyby tylko zdołał odnaleźć micjsce spoczynku Ten-
gela Złego, skończyłyby się wszystkie jego troski!


  Niezależnie od okoliczności Solve nie chciał ryzykować
wypuszczenia Heikego na świeże powietrze. Solve nigdy
by się nie przyznał, że boi się chłopca, ale tak właśnie było.
  Zdecydował natomiast co innego: zaniósł klatkę do
niewielkiego jeziorka i zanurzył ją w wodzie razem
z malcem w ubraniu. W ten sposób i klatka się wyczyści,
śmiał się do siebie.
  Kiedy leżał tak na wystającym kamieniu, trzymając
klatkę w wodzie, odczuł nieprzepartą pokusę... Popatrzył
na zanurzonego po szyję chłopca, przerażonego do
szaleństwa nowymi, nieznanymi okolicznościami, prze-
niósł wzrok na mandragorę... i dostrzegł możliwość, jaka
się przed nim zarysowała.
  Przy kamieniu było głęboko. Z determinacją opuścił
klatkę jeszcze niżej...
  Tego nie powinien był robić. Mandragora znów dała
znać o sobie, rzuciła mu się do gardła, dusząc i dławiąc.
  Jeśli wytrzymam jeszcze trochę, to i mandragora
utonie, myślał zgnębiony. Przed oczami latały mu już
czarne płaty. Wiedział jednak dobrze, że jeśli nie zanurzy
klatki dostatecznie głęboko, korzeń wypłynie i będzie
unosił się na powierzchni.
  Nagle pociemniało mu w oczach i jedyne, co mógł
zrobić, by ratować swe nędzne życie, to jak najszybciej
wyciągnąć klatkę z wody.
  Zrobił to w ostatniej chwili, zarówno dla Heikego, jak
i dla samego siebie.
  Incydent ten nie przyczynił się do zbliżenia ojca
z synem. Przeciwnie, w zachowaniu chłopca, kiedy już
doszedł do siebie po wstrząsie, dała się odczuć jeszeze
większa nieufność. Wiele czasu upłynęło, zanim dotarli do
Salzburga, a potem dalej, do małej wioski Salzbach, gdzie
zniknął trop Tengela Złego.
  To znaczy zniknął dziadkowi Danowi. Solve jednak
nie miał zamiaru się poddać, chciał próbować do skutku.
  Wioska Salzbach już nie istniała, jako że wszyscy
mieszkańcy uciekli, "wówczas gdy do Salzbach przybył
Szatan". Tak głosi legenda.
  Solve miał w pamięci słowa dziada: Tengela Złego
opisywano jako bardzo, bardzo starego złego człowieka,
który grał na flecie. Poza tym opis znany był dobrze
członkom rodu Ludzi Lodu. Płaska głowa umieszczona
na krótkim korpusie, nos, który zmienił się niemal w ptasi
dziób, leżący na przerażającej otchłani ust. Straszliwe,
żółte oczy...
  Wszystko to Solve wiedział. Salzbach przestało istnieć,
ale, jego zdaniem, przetrwały na pewno sąsiednie wioski.
Interesowały go zwłaszcza te położone najbliżej od
południa, na południe bowiem Tengel Zły miał właśnie
zmierzać. Dotąd Dan zdołał dojść jego śladem.
  "Jakby go ziemia pochłonęła", mówili podobno lu-
dzie. Ale Solve zamierzał szukać dokładniej.
  Po drodze sypiał w najprzedniejszych zajazdach, ale
nigdy nie zabierał klatki z chłopcem z powozu, pozo-
stawiancgo na noc w lesie. Kupował trochę pożywicnia,
na które malec rzucał się jak zwierzę. Solve z wielkim
niesmakiem patrzył na takie nieokrzesanie i brak manier.
  Minąwszy Salzbach natrafił na rzeczywiście ważny
ślad. Dziadek wcale nie musiał jechać daleko, ale nie stać
go było na kontynuowanie poszukiwań i to go usprawied-
liwiało.
  Solve miał pieniędzy w bród.
  O, tak, doskonale pamiętano dawną legendę o przera-
żającej istocie, która śmiertelnie przestraszyła ludność
z wiosek na południu.
  Solve musiał więc tylko podjąć trop. Kolejne wskazó-
wki napływały w nierównych odstępach.
  Wiodły go dalej i dalej na południe. Legenda pojawiała
się w rozmaitych wersjach, we wszystkich jednak jądro
było takie samo, choć czasem trudno było je wyłowić
spośród wielu wydarzeń.
  Dotarł do krainy Słoweńców, ale nadal znajdował się
w granicach ogromnego królestwa Habsburgów. On sam
nie wiedział dokładnie, gdzie jest, słyszał jednak, że ludzie
w tych okolicach mówią innym językiem. Wielu jednak
znało niemiecki.
  Przez cały czas wiózł klatkę ze sobą. Chłopczyk już
wiele razy miał okazję oglądać świat. Z początku szeroko
otwierał przerażone oczy, wkrótce jednak przywykł do
zmieniającego się otoczenia. Podróż nie zacieśniła więzi
między ojcem i synem. Nienawiść Solvego przybrała już
takie rozmiary, iż wykorzystywał każdą nadarzającą się
sposobność, by obrzucać syna wyzwiskami i pełnymi
pogardy słowami lub kłuć go szpikulcami. Nie baczył na
to, że drobne ciałko Heikego pokrywały rany i siniaki, ani
też na to, że nocą, gdy chłopiec sądził, że ojciec go nie
słyszy, płakał cicho, bezradnie...
  Jedna rzecz była pewna: podczas swojej wędrówki na
południe Tengel Zły musiał wywrzeć ogromne wrażenie.
Od chwili, gdy przemierzał wioski, upłynęło pięćset lat,
a ludzie nadal opowiadali sobie o demonie otchłani, który
kiedyś nawiedził te strony.
  Pewnego dnia jednak Solve w mrożących krew w ży-
łach opowieściach natknął się na kolejny szczegół.
  Szczegół bardzo mu bliski, i w czasie, i w przestrzeni.






        ROZDZIAŁ VIII


  Elena, tak nazywała się dziewczyna z górskiej wioski
w najbardziej wysuniętym na południe krańcu monarchii
habsburgskiej. Natura nie poskąpiła jej ani urody, ani
rozumu, ale na cóż jej to się zdało, skoro była uboższa od
wszystkich innych dziewcząt w wiosce? Jeśli nie ma się
wiana, brakuje także zalotników, takie były twarde prawa
okolic, w których mieszkała. Wielu kawalerów miało na
nią oko, rodzice ich jednak natychmiast reagowali suro-
wo: Nie Elena! Masz sobie wziąć bogatą dziewczynę!
  Po niedawnej śmierci babki została całkiem sama.
Miała dwie kozy i kota. Niewielkie widoki na wzbogace-
nie się, zwłaszcza za sprawą kota.
  Był jednak pewien młody mężczyzna, dobry, zacny
człowiek, który kochał Elenę ponad wszystko na świecie.
Zapewniał ją o tym wiele, wiele razy. Wszystko ułożyłoby się
pomyślnie, gdyby nie ojciec Milana, który zabronił synowi
nawet spoglądać na Elenę. Właśnie dlatego, że sam nie miał
żadnego majątku, dbał o to, by syn zdobył bogatą żonę.
  Milan nie sprzeciwiał się, w tym kraju bowiem tradycja
nakazywała posłuszeństwo rodzicom. Myślał tylko sobie,
że ojciec chyba nie będzie żył wiecznie. Milan, człowiek
głęboko religijny, bynajmniej nie życzył ojcu szybkiej
śmierci, ale faktem było, że rodzic osiągnął już bardzo
sędziwy wiek i jego zdrowie też mocno szwankowało.
Tak więc...
  Elena mieszkała w małej glinianej chatce, położonej
w pewnym oddaleniu od wioski. Chałupka w każdej
chwili groziła zawaleniem, ale Elena nieczęsto przebywała
w domu. Na ogół pilnowała swoich dwu kóz, które pasły
się w górach, bowiem w okolicach wioski, Planiny,
grasowało wiele drapieżników.
  Elena miała długie, brązowe warkocze. Chodziła w śli-
cznym biało-czerwono-żółtym stroju, tak jak wszystkie
tamtejsze dziewczęta. Ubranie było już mocno znoszone,
wystrzępione, ale nie mogła sobie pozwolić na utkanie
nowego. Jej oczy lśniły jak gwiazdy w twarzy o pięknym
kolorycie. Złotobrązowa skóra, na policzkach rumieńce,
czerwone usta, białe zęby i niemal czarne oczy.
  Wioska miała swoje utrapienie...
  Może to nie najlepsze określenie, lęk byłby słowem
właściwszym. Z obawą wychodzono nocą w pojedynkę,
a najchętniej w ogóle nie opuszczano domostw. A jeśli
już wyjście okazywało się absolutnie konieczne, na-
leżało przemykać się szybko, nie podnosząc oczu,
odmawiając modlitwy i nieustannie czyniąc znak krzy-
ża.
  Inaczej bowiem można było narazić się na spotkanie
z tym, którego zwano Wędrowcem w Mroku.
  Pewnego dnia, kiedy Elena pasła swoje kozy pośród
kłujących krzewów na wapiennych zboczach obszaru kraso-
wego, właśnie tamtędy przechodził Milan. Nie było to wcale
zamierzone spotkanie, ale gdy już się tam znalazł, uznał, że ze
spokojnym sumieniem może zamienić z nią kilka słów.
  Usiedli na wypalonej przez słońce trawie, bacząc na
wszędzie rosnące osty, i wymieniwszy proste słowa
powitania, nie bardzo wiedzieli, o czym rozmawiać.
  Elena zerkała na Milana. Był wysokim, postawnym
mężczyzną, może nieszczególnie przystojnym, ale dobrym
czy raczej dobrotliwym, poczciwym. Miał wielkie, melan-
cholijnie patrzące oczy, szeroki nos i usta, ciemną skórę
i włosy, ciemny zarost. Dłonie jego były owłosione,
a ruchy rąk spokojne. Być może nie był księciem z bajki,
ale gdy Elena ośmieliła się posunąć myślą aż tak daleko,
uważała, że kobiecie, która spocznie w jego ramionach, na
pewno będzie dobrze.
  Nie miała nic przeciw Milanowi, jego bliskość sprowa-
dzała na nią zawsze poczucie bezpieczeństwa. Ale czy
można to nazwać miłością? Nie, nie potrafiła przywołać
tego uczucia ot, tak, na żądanie.
  Milan zdecydował się przemówić:
  Ja... hmmm... to znaczy... rozbudowuję nasze gos-
podarstwo.
  Gospodarstwo było być może przesadzonym okreś-
leniem dla zagrody będącej własnością Milana i jego ojca,
lecz Elena odparła uprzejmie:
  - Ach, tak?
  - Tak, uznałem, że byłoby za ciasno, gdybym się ożenił
i miał dużą rodzinę. No i chcę mieć miejsce na jeszcze
jedną krowę.
  Po czym dodał obojętnie:
  - I może na dwie kozy...
  Elena uśmiechnęła się lekko.
  - Miło to słyszeć - powiedziała. - A więc masz zamiar
się ożenić?
  Miłan się zaczerwienił.
  - Chyba najwyższy czas. Skończyłem już dwadzieścia
pięć lat, a gospodarstwo potrzebuje kobiety.
  - I ty także?
  - Tak, ja także.
  Pochyliła się i oderwała kilka źdźbeł trawy, które
przykleiły się do podeszwy miękkiego skórzanego bucika.
  - Może... może już się oświadczyłeś?
  On także nie śmiał podnieść oczu.
  - Dobrze wiesz, że nie, Eleno.
  Dziewczyna doskonale zdawała sobie sprawę, co go
powstrzymuje przed oświadczeniem się o jej rękę. Napię-
cie między nimi rosło. Elena poderwała się więc:
  - Och, koza gdzieś zniknęła!
  Jeszcze przed chwilą były razem. Jedno zwierzę nagle
schowało się za krzakiem obsypanym żółtym kwieciem
i dziewczyna uznała to za dobrą wymówkę.
  Milan jednak rozumiał Elenę, a ponieważ nie miał nic
więcej dziewczynie do zaoferowania, dalsza rozmowa dla
żadnego z nich nie byłaby przyjemna. Milanowi nigdy nie
przyszłoby do głowy wziąć ją w ramiona czy poprosić
o pocałunek. W tej wiosce dobre imię dla dziewczyny
znaczyło wszystko.
  On także się podniósł.
  - No cóż, pójdę już dalej. Jeśli mógłbym ci być
w czymś pomocny, to daj mi znać, Eleno!
  - Dziękuję, na pewno tak zrobię.
  Obydwoje wiedzieli, że ona nigdy nie odważy się
prosić go o cokolwiek.
  - Czy przyjdziesz na zabawę dożynkową?
  Roześmiała się niepewnie.
  - Mam tylko ten jeden strój. Nie wiem, czy mogę się
w nim pokazać?
  - Możesz, oczywiście, że możesz - odparł, wcale nie
będąc tego pewnym. On także nie chciał, by narażała się na
drwiny i prześmiewki. - Pewnego dnia kupię ci nowe
ubranie, Eleno.
  Spojrzała na niego z przerażeniem.
  - Nie zrozum mnie źle. Można chyba podarować
ubranie własnej żonie, prawda?
  Odszedł, zanim zdążyła odpowiedzieć lub choćby się
zawstydzić.
  Dobry Milan był bowiem wyrozumiałym człowiekiem.
  Elena długo za nim patrzyła. Odprowadziła wzrokiem
jego postać to pojawiającą się, to znikającą wśród skał
i krzewów na drodze prowadzącej do wioski.
  Nie bała się mieszkać samotnie w rozpadającej się
chatce. Mężczyźni w Planinie odznaczali się surowymi
zasadami moralnymi, zapewne przyczyniła się do tego
głęboko zakorzeniona religijność i odpowiednie wycho-
wanie. W Planinie nie istniały kobiety lekkich obyczajów.
Stosowano się do z dawien dawna odziedziczonych norm,
stanowiących o tym, jak należy się zachowywać z hono-
rem i czcią, ściśle według bożych przykazań.
  Znacznie bardziej niż wszyscy mieszkańcy wioski
obawiała się natomiast Wędrowca w Mroku. Po pierwsze
mieszkała samotnie, poza ochronnym kręgiem osady, a po
drugie chata jej stała niedaleko miejsca, gdzie widywano
go najczęściej - były to wzgórza na północnym zachodzie.
  Do tej pory nie zetknęła się z nim bezpośrednio. Starała
się nie wychodzić z domu po ciemku. Nie widywano
Wędrowca w ciągu dnia, było wówczas prawdopodobnie
za jasno, by go dostrzec. Budząca strach postać pojawiała
się dopiero o zmierzchu. A nocą... Krążyło wiele historii
opowiadanych przez tych, którzy przypadkiem wypuścili
się gdzieś po zmroku.
  Dlatego właśnie Elenie zawsze się spieszyło, gdy
wracała do domu ze swymi kozami.
  Milan... Był teraz tylko malutką kropką poruszającą się
w dole zbocza. Gdyby mieszkał razem z nią... musiałoby
to, naturalnie, być w jego domu, w wiosce, wtedy czułaby
się w dwójnasób bezpieczna.
  Wiedziała jednak, że stary ojciec Milana jej nie znosi.
Na jej widok spluwał z pogardą i poknykując wytykał jej
ubóstwo, choć właśnie on nie miał do tego żadnego prawa.
Ale Elena wiedziała, że Milan czeka, aż dopełnią się dni ojca.
  Oby tylko, czekając, nie znalazł sobie innej! Elena
z łatwością mogła wyobrazić sobie Milana jako swojego
męża, zresztą nie miała szczególnych możliwości wyboru,
choć wiedziała, że nie był on wcale księciem z bajki.
  Ale dziewczęta z Planiny nie mamotrawiły czasu na
nierealne marzenia o książętach na białym koniu.


  Tego samego dnia, gdy Elena spotkała się z Milanem,
drogą na południe, ku Planinie, podążał politowania
godny, rozgniewany człowiek.
  Solve Lind z Ludzi Lodu wprost pienił się z wściekłości.
  Poprzedniego dnia zajechał do miasteczka, którego
nazwy nie znał, nie miało zresztą znaczenia, jak zwało się
owo gniazdo złoczyńców!
  postąpił być może nierozważnie, ukrywając powóz
i konia na skraju lasu, przylegającego do miasteczka. Może
też za długo siedział w karczmie, za dużo pił. Chciał
przypochlebić się mieszkańcom, chwalił ich osobliwie
piękne konie, które mogłyby zmierzyć się z wierzchowcami
w szkołach jeździeckich Wiednia, a może nawet je przewyż-
szały! I tak wygadał się, że przybywa z samego Wiednia.
  Wtedy właśnie ci durni chłopi zaczęli śmiać się z niego
i wyjaśnili, że są to dokładnie takie same konie, lipicany,
stąd pochodzą i stąd zostały zarekwirowane przez wiedeń-
czyków i wytresowane do wyższej szkoly jazdy.
  Solve nie lubił, gdy ktoś go poprawiał czy pouczał.
Odparł, że świetnie o tym wiedział, ale nie wydawało się,
by ktokolwiek mu uwierzył.
  Był więc już w złym humorze, gdy dotarł na skraj lasu,
a nastrój miał mu się jeszcze pogorszyć.
  Nie znalazł bowiem powozu, nie było też konia, choć
tak starannie go uwiązał.
  Złodzieje pozostawili tylko jedną, jedyną rzecz. Jakże-
by inaczej!
  Klatkę z Heikem.
  Nie dziwota więc, że Solvego ogarnął tak straszliwy
gniew.
  Ze złością wpatrywał się w klatkę, przewróconą na bok
pod drzewem, jakby rabusie w przerażeniu odrzucili ją
daleko od siebie.
  Solvemu gniew zmącił rozum i odruchowo zerwał się
do ucieczki.
  Nagle poczuł się tak, jakby ktoś zarzucił mu pętlę na
szyję i coraz mocniej ją zaciskał.
  Walczył, chcąc się uwolnić, wiedział jednak, że na
próżno. Wola mandragory znów rzuciła go na kolana.
  Nie pozostawało mu nic innego, jak wrócić, położyw-
szy uszy po sobie. Najpierw litując się nad sobą stał
wpatrzony w klatkę, potem gwałtownym ruchem uniósł
ją do góry.
  - Kto tutaj był? - zapytał ostro.
  Heike, który siedział teraz całkiem skulony, patrzył na
niego bez słowa.
  - Odpowiadaj, draniu! - wrzasnął Solve kopiąc klatkę.
- Wiem, że umiesz mówić. Myślisz, że nie słyszałem, jak
śpiewasz w wymyślonym przez siebie języku? Ale potrafisz
też mówić normalnie, słyszałem, jak paplesz do tej swojej
przeklętej lalki. Odpowiadaj więc! Co tu się wydarzyło?
  Żółte oczy wpatrywały się w niego, pełne nienawiści.
  Solve właściwie nie musiał pytać. I tak był w stanie
wyobrazić sobie przebieg zdarzeń.
  Złodziej lub złodzieje przypadkiem natrafili na miejsce,
w którym ukrył konia i powóz. Zajrzeli do środka
i zobaczyli klatkę. Z pcwnością wstrząśnięci byli ujrzaw-
szy uwięzione dziecko, pomyślał Solve, pogardliwie
wydymając wargi. Może ogarnęło ich współczucie i chcie-
li puścić chłopca wolno?
  Wielkie nieba, pomyślał. Dobrze przynajmniej, że tego
nie zrobili! Śmiertelnie się bał, że kiedy chłopiec uwolni się
z klatki, dokona straszliwej zemsty. Za nic w świecie nie
chciał też, by ktoś odkrył jego największą hańbę, jego syna.
  Później jednak złodzieje dostrzegli twarz Heikego. Być
może zobaczyli także jego ulubioną zabawkę, mandra-
gorę. Solve śmiał się szyderczo, wyobrażając sobie, jak
czynią powszechny w tych okolicach gest mający po-
wstrzymać Szatana. Potem rzucili klatkę na trawę w lesie
i uciekli gdzie pieprz rośnie.
  Dobrze wam tak, pomyślał Solve.
  Gniew i rozczarowanie zwróciły się jak zwykle prze-
ciwko spokojnemu Heikemu.
  - Mógłbym cię pokazywać za pieniądze! - wrzeszczał
podobnie jak wiele razy wcześniej. - Wolno by mi było
wtedy ciągnąć cię wszędzie w klatce, nie musiałbym się
ukrywać niczym nędzny robak, ja, który znajdowałem się
na najlepszej drodze, by osiągnąć szczyt, kiedy ty się
zjawiłeś i zniszczyłeś moje życie! Pomyśl sobie o tym!
"Chodźcie oglądać! Dar Koboldkind! Der Teufelsbraten!
Dziecko trolli, czarci poxniot z Północy! Zwierzoczłek!"
Nieźle to brzmi, prawda? Wszyscy mogliby się z ciebie
śmiać, kłuć cię i drażnić!
  Wiedział jednak, że wykrzykuje puste groźby. Wszel-
kie tego rodzaju plany uniemożliwiało jedno: Solve miał
oczy równie żółte jak Heike. Ludzie natychmiast zorien-
towaliby się, że to on jest ojcem stwora, i skończyłoby się
razami, wyzwiskami i obrzuceniem kamieniami.
  Heike także nie reagował na owe pogróżki, odwrócił
się tylko z dziwnym wyrazem twarzy, którego Solve nie
umiał zrozumieć.
  Z westchnieniem cierpiętnika przykrył derką klatkę
i uniósł ją. Jaki ciężki zrobił się chłopiec! Solve nie mógł nieść
klatki przed sobą, zasłaniałaby mu widok. Nie umocował
wcześniej żadnego uchwytu, a nie śmiał wsunąć dłoni do
środka i trzymać za drążki.
  Źle by się to mogło skończyć.
  Nie miał teraz czasu, by dorobić uchwyt, nie wiedział
też, gdzie szukać odpowiedniego materiału. Wziął więc
klatkę na ramiona, tak będzie mógł przejść kawałek,
potem zmieni sposób jej przenoszenia.
  Odetehnął głęboko i ruszył w swą mozolną wedrówkę.
  Stąpał z wysiłkiem uginając się pod ciężarem klatki,
jakby był świętym... Jak on się nazywał, ten pustelnik,
który przeniósł Dzieciątko Jezus przez rzekę i tym samym
przcjął na swe barki wszystkic troski świata? Że też nie
mógł przypomnieć sobie jego imienia! Nie miało to dla
niego żadnego znaczenia, ale ostatnio tak wiele zapomi-
nał, odnosił wrażenie, że cofa się w rozwoju. To zły znak,
powinien wziąć się w garść.
  Klatka stawała się coraz cięższa. Wiele razy odczuwał
pokusę, by wypuścić chłopca, ale kiedy widział paskudny
błysk w oczach Heikego, opuszczała go śmiałość.
  I pomyśleć: bał się małego, pięcioletniego chłopca!
  Solve jednak słusznie obawiał się Heikego. Malec
bowiem miał wiele powodów, by nienawidzić ojca. A nikt
nie wiedział, do czego może być zdolny dotknięty z Ludzi
Lodu. Solve pamiętał historie o Kolgrimie...
  Innych sądzi się według siebie. Solve już w dzieciń-
stwie miał wiele zbrodniczych pomysłów.
  Nie, teraz już naprawdę nie mógł dalej posuwać się
w ten sposób! Musi gdzieś usiąść, odpocząć w tej
opuszczonej przez Boga krainie. Do czasu aż zdobędzie
konia i powóz.
  Co prawda kradzież nie pozbawiła go absolutnie
wszystkiego, resztki bowiem swego majątku miał przy
sobie, kiedy był w karczmie. Wiele jednak stracił, znaczna
część znajdowała się w bagażu. Majątek zresztą nie
starczyłby już na długo. Wiele miesięcy upłynęło od
chwili, gdy opuścił Wiedeń. Wiedział teraz, że nie stać go
na kupno konia i powozu, to zupełnie nierealne.
  Nie pozostawało nic innego, jak zdobyć gotówkę. Ale
jak miał tego dokonać tutaj, w tym nędznym rolniczym
kraju?
  W miasteczku, które minął?
  Nie, było za małe, by znajdował się tam bank.
A i złodzieje mogli rozpowiedzieć o dziecku w klatce.
  Wenecja? Marzył o Wenecji i wiedział, że jest niedale-
ko. To dopieto miasto dla niego!
  Byle bez Heikego, tego krzyża, który musi dźwigać.
  Jakież to niesprawiedliwe, jakie niesprawiedliwe! Że
też na barki tak przystojnego, wspaniałego człowieka
złożono taki ciężar! Którego w dodatku nigdy, przenigdy
się nie pozbędzie!
  Nie opuszczało go marzenie, by przechytrzyć man-
dragorę. Ale jak tego dokonać? Do tej pory nie powiodła
mu się żadna z setek prób.
  A zatem: koń i powóz. To była najpilniejsza po-
trzeba. Może udałoby się nabrać któtegoś z tych ogra-
niczonych chłopów? Z pewnością nie mają żadnego
przyzwoitego powozu, ale też zmniejszyły się i jego
wymagania.
  W najgorszym wypadku spróbuje ukraść. Od dawna
nie było mu to obce.
  No, kraść i tak będzie musiał. Potrzebuje pieniędzy na
dalszą drogę. Zobaczy, co mu wpadnie w ręce.
  Na horyzoncie pojawiła się kolejna nędzna wioska.
Czuł się już śmienelnie zmęczony, opuściły go wszystkie
siły. Ramiona zdrętwiały, kolana się uginały, koniecznie
musiał gdzieś przystanąć i odpocząć.
  Zaczynało się też ściemniać.
  Solve inaczej pochwyuł klatkę, z trudem unikając
pokąsania przez Heikego, i z wysiłkiem brnął naprzód.
  Jakie okropne drogi mają w tym nędznym kraju!
Wąskie, nierówne ścieżki, pełne dziur i kolein wyżłobio-
nych przez wozy, obrośnięte po obu stronach paskudnymi
kolczastymi krzakami.
  Solve znów przystanął.
  Postawił klatkę na ziemi i starał się wczuć w impulsy,
które pojawiały się od dwóch dni. Drgało w nim niejasne
wrażenie, jakby ostrzeżenie. Uważaj, Solve, uważaj!
  Jesteś już blisko!
  Sam nie przypuszczał nawet, jak blisko. Ostrzeżenie,
jakie wyczuwał, pochodziło od Tengela Złego, pogrążo-
nego w trwającym wiele setek lat śnie.
  Ktoś, kogo Tengel miał wszelkie powody się obawiać,
zbliżał się do miejsca jego spoczynku. W głąb jego snu
wdzierała się świadomość, wibracje dochodzące od jed-
nego z jego potomków.
  A Tengel Zły nie mógł się przed nim bronić.
  Nie mógł bowiem sam się obudzić. Musiał to uczynić
ktoś inny.
  Ten, który się nie pojawiał!
  Solve nic o tym nie wiedział. Znał wprawdzie wszyst-
kie opowieści o Tengelu Złym, ale nie śniło mu się nawet,
że ten mógłby się obawiać jego przybycia! Solve przecież
tak bardzo pragnął nawiązać kontakt ze swym budzącym
grozę przodkiem! Dowiedzieć się, w jaki sposób zdobyć
nieśmienelność i władzę nad całym światem.
  Zmrok gęstniał. Solve potknął się, pochylił do przodu.
Musiał dotrzeć do ludzi, znaleźć schronienie na noc.
Pewien był, że okolica pełna jest dzikich zwierząt.
  W wiosce zapłonęły światła. Słaby, delikatny blask
sączył się ze szpar w okiennicach zapraszająco, krzepią-
co.
  Co ma dziś zrobić z klatką? Nie mógł ot, tak sobie,
zostawić jej w lesie. Mandragora nigdy by na to nie
przystała. Znów rzuciłaby się nań i zaczgła dusić.
  Nie mógł też zanieść jej do wioski. Cn powiedzieliby na
to ludzie?
  Postanowił wstrzymać się z decyzją.
  Ktoś zbliżał się do niego, bezgłośnie stąpając w ciem-
nościach. Na tle nocnego nieba dostrzegał niewyraźnie
zarysowaną sylwetkę, wysoką, niezwykłą.
  Jak cicho poruszał się ów ktoś! Sólve słyszał własne
kroki, dudniące po spękanej ziemi na drodze.
  Obcego w ogóle nie było słychać.
  Po krzyżu przebiegły mu ciarki. Te szaty...
  Nie znał wprawdzie wszystkich ubiorów noszonych
w tych okolicach, ale ten strój wyglądał na niebywale
staroświecki! Czy nie przywotywał na myśl mnisich
opończy, noszonych w średniowieczu? Obszerny płaszcz
szargał się po ziemi.
  Mężczyzna był już całkiem blisko. Solve poczuł, jak od
stóp do głów przenika go lodowaty strach. Nawet Heike
w klatce zwinął się w kłębek.
  Gdy się mijali, mruknął zwyczajowe Gruss Gott.
Olbrzym nie odpowiedział, ale Solve wyczuł raczej niż
zobaczył parę oczu pod kapturem, wpatrujących się weń
ostro, niemal przeszywających na wskroś.
  Minęli się.
  Zaraz potem Solve odczuł nieprzepartą potrzebę, by
się obejrzeć. Uczynił to niemal bezwiednie.
  Krew uderzyła mu do głowy. Droga, choć kręta, ale
dobrze widoczna, pięła się pod górę.
  Nikogo jednak na niej nie było.
  Tak, jak gdyby ktoś nagle pociągnął za sznurek, Solve
w jednej chwili przyspieszył, niemal biegł.
  Przychodziła mu do głowy tylko jedna myśl: Tengel
Zły był mały, niezwykle mały. A to był olbrzym!
  Kim mógł być?
  No cóż, to nie jego sprawa. Solve nie był stąd, nie znał
historii tego miejsca.
  Chłopiec, jak zwykle, siedział milcząc w ciasnej,
niewygodnej klatce, ale też niczego nie widział. Solve,
zawsze gdy istniało ryzyko, że natknie się na ludzi,
przykrywał klatkę.
  Ale ten napotkany nie był człowiekiem...
  Spotkanie to wyprowadziło go z równowagi. Nigdy
wcześniej nie widział upiora, sądził, że zjawy są wy-
tworem fantazji osób, które boją się ciemności. Man-
dragora należała wprawdzie do pozaziemskiego świata,
lecz Solve w pełni zdawał sobie sprawę, że wszystko, co
się z nią wiąże, to tylko iluzje. Był zdania, że zgięła się
w pół, gotowa do ukąszenia, prawdopodobnie dlatego,
że to on podświadomie się tego spodziewał. Duszenie,
powstrzymywanie Solvego przed wyrządzeniem krzyw-
dy chłopcu... Cóż to może być innego, jak nie przywi-
dzenia?
  Czy może...?
  Nie, och, nie, nic będzie już zaprzątał sobie głowy tym
wstrętnym korzeniem, po raz tysięczny już przeklął upór,
z jakim wypraszał go u swego ojca Daniela.
  Jednakże pomimo deklaracji, że nie będzie się już
więcej zajmować mandragorą, jego myśli bezustannie do
niej powracały. Wiedział przecież, że chociaż wszystko
było wyłącznie jego przywidzeniem, to owe przywidzenia
okazały się równie straszne jak rzeczywistość. Tak samo
realne!
  Znów myślał chaotycznie, plątały i zacierały się znacze-
nia, zaczynał się powtarzać.
  Kierując się w dół ku wiosce zwiększył jeszcze tempo
marszu.
  Nareszcie znalazł się w pobliżu domów. Poczuł się
bezpieczny. Mógł teraz spokojnie ukryć klatkę wśród
zarośli, pewien, że tu nie docierają drapieżniki. Ruszył
jedyną drogą prowadzącą przez wioskę.
  Domy pozamykane były już na noc, a nigdzie nie
dostrzegał niczego, co przypominałoby gospodę. Do
czorta, zaklął, to dopiero kłopot!
  W końcu odkrył przybytek, który tylko przy bardzo
dobrej woli można było nazwać karczmą. Spodziewał się
tego, zorientował się bowiem, że tu na południu nie pito
zbyt wiele piwa, wino natomiast lało się strumieniami.
Całe morze wina! Mężczyźni zwykle zbierali się wieczora-
mi, by wypić kilka szklaneczek.
  Zbliżył się z wahaniem, najpierw zajrzał przez okno.
No tak, byli tam mężczyźni, wyłącznie mężczyźni, kobiety
nie miały prawa pokazywać się w miejscach publicznych.
Sledzieli przy dwóch - trzech stołach w niewielkim
pomieszczeniu, które najwyraźniej kiedyś było zwykłą
izbą, przekształconą z czasem na winiarnię.
  Na zewnątrz panował spokój. Gdzieś wysoko w gó-
rach wyło jakieś zwierzę, ale dźwięk ten dobiegał z tak
daleka, że nie dało się stwierdzić, czy to pies z odległej
wioski, czy też może wilk albo lis, który wyruszył na łowy.
  I znów wyczuł owo osobliwe drienie w powietrzu,
jakby echo dawnych lat, strach, może niepokój. Ciągle
jeszcze poruszony spotkaniem z tajemniczą postacią i wy-
czulony na wszystkie sygnały, był pewien, że ma to coś
wspólnego z nim.
  Nocny wiatr znad Adriatyku szumiał i zawodził.
  Solvego nagle przeszyła pewność.
  Znalazł się u celu swej gorzkiej podróży.
  Otworzył drzwi i wszedł do środka.
  Mężczyźni natychmiast odwrócili się w jego stronę,
wyraźnie zaskoczeni widokiem obcego, przybywającego
o tak późnej porze. Byli ciemni, o surowych twarzach,
mieli proste nosy, usta umieszczone tuż pod nosem,
głęboko osadzone oczy. Wszyscy byli do siebie podobni,
jak to się często zdarza w małych, odizolowanych od
świata wioskach.
  - Gruss Gott - powitał ich Solve.
  Kiwnęli głowami, zachowywali się z rezerwą, choć nie
byli nastawieni nieprzyjaźnie. Zdążyli, co prawda, sporo
już wypić.
  I Solvemu dobrze by zrobiła szklaneczka wina i jakaś
przekąska.
  Chłopiec mógł poczekać da rana, był do tego przy-
zwyczajony. Nie musiał się o niego kłopotać.
  Solve nic nie wiedział o wielkim lęku Heikego i jego
samotności nocą w pustych lasach, gdzie docierała do
niego ogromna różnorodność dźwięków, których nie
rozumiał. Niepokoiły go zwierzęta przemykające wokół
powozu, zwłaszcza gdy zatrzymywały się, by powęszyć.
Konia Solve na ogół zabierał do stajni, ale Heike musiał
zostawać w lesie.
  A dziś w nocy zabrakło nawet powozu, który dawał
mu jako taką osłonę. Z powodu derki okrywającej klatkę
nic też nie mógł zobaczyć.
  Dobrze, że miał grzejącą go, przyjazną mandragorę.
  Kiedy mężczyźni zrozumieli, że Solve nie mówi ich
językiem, z ławy podniósł się krępy człowiek i odezwał
doń marnym niemieckim.
  Solve odetchnął z ulgą i zapytał, czy możliwe będzie
otrzymanie posiłku i szklanki wina, a później izby,
w której mogłby się przespać.
  Mężczyzna przetłumaczył pytanie gospodarzowi i po-
nownie zwrócił się do Solvego:
  - Jedzenie i napitek dostaniecie, ale tutaj nie ma miejsca
do spania. To mała wieś, nie jesteśmy zwyczajni przyjezd-
nych. Ale jeśli pojedziecie dalej na południe do miejsca,
które Niemcy zwą Adelsberg, znajdziecie tam gospody.
  Solve nie miał najmniejszej ochoty na dalszą wędrów-
kę. Teraz dopiero poczuł, jak bardzo jest zmęczony.
Zapytał jednak, jak daleko jest do Adelsbergu, a gdy
usłyszał odpowiedź, zadrżał.
  - Och, nie, nigdy w życiu! To absolutnie niemożliwe!
Poza tym zamyślałem zostać tu przez kilka dni. Czy
naprawdę nie ma miejsca, gdzie mógłbym...?
  Mężczyzna wdał się w rozmowę z pozostałymi. W koń-
cu kiwnął głową:
  - Jest dom, który po śmierci właścicie1a w zeszłym
tygodniu stoi pusty. Nie ma się czym szczycić, ale jeśli się
tym zadowolicie, możecie go wynająć od tego człowieka.
To jego wuj zmarł.
  Zamieszkać w domu, w którym dopiero co ktoś umarł?
Solve, choć miał nadzieję na coś lepszego, przyjął jednak
tę propozycję. Teraz po prawdzie okazałby wdzięczność
za każdy kąt.
  Mężczyzna rozjaśnił się i coś powiedział, tłumacz
przełożył:
  - Należy wam się za to kubek śliwowicy!
  Nareszcie łyk wina, pomyślał Solve, i jednym haustem
opróżnił drewniane naczynie. Siny na twarzy, zakaszlany
i plujący, został podniesiony z podłogi przez gospodarzy.
Wszyscy świetnie się bawili, z wyjątkiem Solvego.
  - To nasza specjalna wódka ze śliwek - poinformował
tłumacz ze śmiechem. - Może trochę za mocna dla
nowicjusza!
  Solve już chciał wyjaśniać, że nie jest nowicjuszem,
a tylko był nieprzygotowany, ale w porę się powstrzymał,
uznając sprawę za niewartą zachodu. Durni chłopil Śmieją
się z niego? Już on im pokaże!
  Jeszcze przez chwilę musiał posiedzieć razem z nimi.
  Żeby ulżyć sobie choć trochę, zapytał złośliwie:
  - A tak przy okazji... Macie tu jałcieś duchy?
  Kiedy przetłumaczono jego słowa, zapadła cisza jak
makiem zasiał.
  - Duchy? Czy spotkaliście jakiegoś?
  - Owszem. Niedaleko, od strony gór, napotkałem upiora.
Rosłego, milczącego mężczyznę w opończy z kapturem.
  Chłopi popatrzyli po sobie, w końcu odezwał się tłumacz:
  - Natknęliście się na Wędrowca w Mroku. To niedo-
brze...
  - Dlaczego?
  - Boimy się go, choć nie wyrządził nam krzywdy. Ale
stare baby gadają, że on niesie za sobą śmierć.
  Niektórzy protestowali. To nieprawda, zaprzeczali.
Widywano go przed wypadkami śmierci, ale pojawiał się
także i wtedy, gdy nic się nie działo. I ludzie umierali nie
widząc wcale Wędrowca w Mroku.
  - Ale kim on jest?
  - Nie wiadomo. Starzy ludzie powiadają, że dowiedzie-
li się o nim już od swych dziadów, którym z kolei mówili
o nim ich dziadowie. O ile wiemy, przebywa w tych
okolicach od zawsze.
  - Hm, to nie brzmi zachęcająco. Ale gdzie ja właściwie
się znalazłem?
  - W Planinie w Słowenii. Miejsce należy do Au-
stro-Węgier, ale jesteśmy dumnym narodem i chcielibyśmy
odzyskać wolność. A kim wy jesteście i skąd przybywaae?
  - Ostatnio z Salzburga, choć jestem z Wiednia. Mam
tam wielkie przedsiębiorstwo i zamierzam dotrzeć do
Wenecji po towar.
  Było to rzecz jasna kłamstwo, ale Solve nie potrafił
przepuścić żadnej okazji, by się nie pochwalić.
  - Zapuściliście się nazbyt daleko na wschód.
  Wiem o tym, odparł Solve w myśli. Przywiodły mnie
tu ślady Tengela Złego.
  Dotarłem aż tutaj... Na bogów, jestem u kresu po-
dróży!
  Po wyjściu z winiarni towarzyszyło mu dwóch męż-
czyzn. Niosąc prymitywne pochodnie wskazywali drogę
do domu, w którym miał nocować. Solve zauważył, że
oddalają się od wioski.
  Nie było to co prawda bardza daleko i jego dom nie hył
ostatni. Powiedzieli mu, że jeszcze wyżej mieszka Elena,
samotna i śliczna dziewczyna, lecz niestety dla nich za
uboga.
  A więc miał też piękną sąsiadkę! Dziewicę, jak
powiadali, a zatem najlepszą, jaką można sobie wy-
obrazić. Kiedy Solve słyszał o takiej dziewczynie,
zawsze ogarniała go szalona chęć, by zdobyć ją i zbru-
kać.
  Chłopi odeszli, a kiedy miał pewność, że znaleźli się już
w domach, pospieszył po klatkę. Umieścił ją w małej
wewnętrznej izdebce bez okna i wyszedł na próg, w noc.
  Słowenia? Nigdy nie słyszał o takim kraju. Z tego, co
mówili, musiał to być jeden z całego mnóstwa krajów na
Bałkanach,
  Prymitywni barbarzyńcy, nic interesującego dla takie-
go światowca jak on. Nie pojmował, dlaczego właśnie
tutaj udał się Tengel Zły.
  Tak, na pewno był właśnie tutaj! Wyostrzonym instyn-
ktem, charakterystycznym dla dotkniętych, Solve wy-
czuwał, że znajduje się on bardzo, bardzo blisko.
  Rozpościerała się nad nim rozgwieżdżone niebo.
W oddali wyło jakieś zwierzę.
  Solve drgnął. Na niewielkim wzniesieniu, całkiem
niedaleko, stała wysoka samotna postać. Nie ulegało
wątpliwości, że zwrócona jest w stronę nowego domo-
stwa Solvego.
  W ciemności nocy Solve poczuł się nieswojo. Wiatr
nieprzyjemnie szeleścił w kwitnących żółto krzewach,
poruszał gałęziami i liśćmi.
  Nie spoglądając już więcej na postać z zaświatów,
odwrócił się, wszedł do środka i zatrzasnął za sobą drzwi.
Zaklął głośno, gdy zobaczył, że nie ma w nich zamka.
Zastawił je stołkiem i wsunął się pad przykrycie z ow-
czych skór na łóżku.
  Doprawdy, jak nisko upadł!
  Ale jeszcze zmieni niepowodzenie w bogactwo i szczę-
ście.
  Po raz kolejny zastanowił się nad tym, jak okropne
i puste jest życie.
  A przecież tak wiele zależy od tego, co człowiek z nim
uczyni.
  Ale Solve tak nie myślał. Cóż mógł potadzić na to, że
wszystko idzie mu jak po grudzie? Wyraźnie los mu nie
sprzyja!
  Pod przykryciem zacisnął dłonie w pięści. Jeszcze się
okaże, kto ostatecznie wygra. On jest niezwyciężony!







        ROZDZIAŁ IX


  Elena jak zwykle wstała bardzo wcześnie. Wydoiła
swoje dwie kozy, powiedziała kilka przyjaznych słów do
kota, które ten bardzo sobie cenił, zwłaszcza że towarzy-
szyła im kropelka mleka. Był to dzień, w którym miała
warzyć sery. Od dawna jwż zbierała na ten cel mleko.
  Z tego właśnie się utrzymywała, innych możliwości nie
miała. Sery od czasu do czasu wymieniała na trochę mięsa,
a poza tym odżywiała się głównie tym, co mogły dać jej
łąka i las.
  Dzień ten różnił się od innych. Było już późno, gdy
wyprowadziła kozy, nie odchodziła więc zbyt daleko od
domu.
  Pogoda była piękna, powietrze przejnyste, rozciągał
się widok na wioskę i jeszcze dalej aż do Adelsbergu.
Słoweńcy naturalnie mieli własną nazwę dla owej dziwnej
okolicy Adelsbergu. Dopiero Austriacy po podbiciu całej
Słowenii wprowadzili własne miano, a może uczynili to
jeszcze wcześniej Niemcy, gdy Słowenia stanowiła część
cesarstwa rzymskiego narodu niemieckiego.
  W każdym razie Adelsberg dla Eleny było obcą nazwą.
  Ale czy do chaty leciwego Janko ktoś się nie sprowa-
dził? Do tej starej, prawie zapadającej się chałupy?
  Sądząc po sylwetce, musiał to być bardzo młody
człowiek.
  Któż to mógł być?
  W wiosce maleńkiej jak ta ludzie ciekawi są swoich
sąsiadów.
  W myślach starała się przgpomnieć sobie wszystkich
wioskowych mężczyzn i doszła do wniosku, że nie mógł
to być żaden z nich. Ten człowiek poruszał się inaczej,
chodził lżejszym krokiem, bardziej niespakojnie i ner-
wowo.
  Czy kierował się w stronę jej domu?
  Matko Przenajświętsza, co miała teraz robić? Elena
była nieśmiałą dziewczyną, nieprzywykłą do obcych.
Zwłaszcza od młodych mężczyzn trzymała się z dala,
wiedziała bowiem, że w wiosce pilnie przypatrywano się
wszystkiemu, co robiły młode panny.
  Żeby nie zaszkodzić zbytnio swej opinii, postanowiła
wyjść mu na spotkanie.
  Im bardziej zbliżali się do siebie, tym szerzej otwierała
oczy ze zdumienia. Kiedy już znaleźli się bardza Blisko,
Elena pomyślała, że musi to być chyba najpiękniejszy
młodzieniec na świecie. Co prawda nigdy nie wypuściła się
nigdzie dalej poza swą okolicę, to znaczy była tak daleko,
jak dało się zajść pieszo lub dojechać wozem w jeden
dzień.
  Gdy jednak znalazła się tuż przy nim, zauważyła, że
po pierwsze nie był wcale taki młody, jak jej się po-
czątkawo wydawało, mógł mieć około trzydziestu lat,
a w dodatku na twarzy malował mu się wyraz goryczy.
Ale mimo wszystko, cóż za wyjątkowo przystojny męż-
czyzna!
  A te oczy! Elena nigdy nie widziała podobnych.
Lśniące złotawo, szelmowskie, wesole...
  Oniemiała z podziwu, zapomniala nawet go powitać...
  A jednak...? W tej tararzy tkwiło coś, czego nie
potrafiła nazwać, coś, co ją odpychało. Odrabina nik-
czcmności? Nie! To niemożliwe. Wszak to szlachetny pan,
i tak pięknie ubrany.
  Mimo wszystko nie mogła się pozbyć nieprzyjemnego
wrażenia.
  Solve obserwował ją, uśmiechająć się krzywo, po czym
pochylił się nad jej dłonią i złożył na niej pocałunek.
Wystraszona przyciągnęła rękę do siebie, nigdy czegoś
podlobnego nie doświadczyła, z pewnością było to nie-
przyzwoite. Wybacz mi, Panno Mario, nie wiedziałam, co
on ma zamiar zrobić!
  Co za ślicznotka, pamyślał Solve. Uboga i chłopka, to
prawda, ale czysta i nietknięra! A więc to Elena, jego
sąsiadka! Może czas spędzony tutaj jednak nie będzie
całkiem zmarnowany.
  Bardzo szybko zorientowali się, że nie potrafią się
parozmmieć. Stanowiło to pewną przeszkodę, lecz Solve
nie zamierzał się tym przejmować. Za pomocą gestów
i najprostszych słów usiłował wytłumaczyć jej, że mieszka
w chacie poniżej, i zapytać, czy to nie jej damostwo leży
tam na górze?
  Elena, onieśmielona, z zapałem kawala głową.
  Solve uśmiechnął się szeroko, zapraszająco. Ostrożnie
odpowiedziała uśmiechem. Stała ze spuszczoną głową,
czubkiem buta rysując zawijasy na ziemi. Nie śmiała
podnieść wzroku.
  Solve gestem zapytał, czy nie zechciałaby pójść wraz
z nim do jego domu. Papatrzyła na niego z przerażeniem,
znów zakręciło się jej w głowie od jego baśniowej wprost
urody, i energicznie pokręciła głową.
  Wskazał na kozy i zaczął naśladować ruchy przy
dojeniu. Elena kiwała głową i nagle wpadła na pewien
pomysł. Poprosiła go bez słów, by poczekał w tym samym
miejscu, i co sił w nogach pobiegła do swej chatki.
  Solve naturalnie nie czekał. Ostrożnie zbliżył się do jej
domu, nie za blisko, na tyle, by pokazać, że rozszerzył
swoje terytorium także i na jej zagrodę. W każdym razie
tak myślał. Uśmiechnął się do siebie, wprawdzie niezbyt
pięknym uśmiechem, ale bardzo był rozbawiony.
  Podjął decyzję.
  Dotychczas, kiedy zależało mu na zdobyciu wyjątkowo
trudnych kobiet, na przykład małżonek wysoko po-
stawianych szłachciców, posługiwał się zwykle swą magi-
czną mocą. Pragnął ich, a one po prostu przychodziły.
  Ta jednak dziewczyna bawiła go. Chciał podbić jej
serce własnymi zaletami, jakby był całkiem zwyczajnym
mężczyzną. Byłby to o wiele większy sukces.
  Przeczuwał, że niełatwo będzie ją zdobyć. Setki lat
surowego wychowania młodych dziewcząt, tak powsze-
chnego w małych wioskach, odcisnęły swoje piętno.
Dziewczyna, która przez ślubem oddała się mężczyźnie,
była odsądzona od czci i wiary i wyklęta. Słyszał nawet, że
tu, na Południu, niewierne i łatwe kobiety kamienowano!
  Solve postanowił, że zdobędzie Elenę. Tym razem
nie uciekając się do czarów i, rzecz jasna, do małżeń-
stwa.
  Co później stanie się z dziewczyną... No cóż, nie jego
sprawa. Będzie już wtedy daleko stąd, może nawet
z ukrycia popatrzy, jak obrzucają ją kamieniami. To
mogłoby okazać się interesujące.


  Elena stała na środku swej małej izdebki, niespokojna,
wzburzona. Otwierała i zaciskała dłonie, gryzła paznokieć
kciuka, patrząsała rękoma w powietrzu, jak gdyby były
mokre, a ona w ten sposób chciała je osuszyć. Cóż mogła
ofiarować temu młodemu człowiekowi, co on by docenił?
Mieszkał najwyraźniej sam, biedaczysko, może potrzebo-
wał kobiecej pomocy? Może nie miał co jeść?
  Iść do niego do domu i pomóc mu na miejscu? Nie, to
nie wchodziło w rachubę, przekraczało granice przywoi-
tości, tak daleko więc nie sięgała nawet myślą. A musiała
coś podarować swemu nowemu sąsiadowi, okazać, że jest
mile widziany w wiosce.
  Gorączkowo rozglądała się dookoła, wzdychając z bez-
silności. Przecież ona nic nie ma!
  Ser? Świeżo uwarzony ser?
  Czy mogła sobie na to pozwolić? Tym razem wyszły jej
tylko dwie nieduże gomółki, bowiem trawy było niewiele
- wyschła na górskich zboczach. Miała zamiar sprzedać
jedną, a drugą zatrzymać dla siebie.
  A może dać mu tylko kawałek? Alba połowę? Nie, to
by nieładnie wyglądało.
  Podjąwszy decyzję zawinęła jeden z serów w wielki liść
i pospiesznie wybiegła z chaty, jakby chciała uciec przed
rozsądniejszymi myślami.
  O Boże! Przecież on podszedł bliżej! Musi go po-
wstrzymać, zanim wybuchnie skandal. Nie może przyj-
mować mężczyzn; gdyby ktoś zobaczył, byłby to jej
koniec! Zostałaby wyklęta z wioskowej społeczności.
  Z rumieńcem na twarzy, wywołanym podnieceniem
i zawstydzeniem, podsunęła mu ser. Solve popatrzył
i zawahał się przez chwilę. Cóż to za lichy podarunek?
Zachował jednak kamienną twarz i serdecznie jej podzię-
kował, a potem zapytał, jak brzmi "dziękuję" w jej języku.
  Zrozurniała w końcu, czego pragnął się dowiedzieć,
i odpowiedziała. Solve powtórzył słowo i oboje wesoło się
roześmieli.
  Solve pojął, że Elena za nic nie zaprosi go do siebie,
wskazał więc na porośniętą trawą ziemię. Czy mogliby
usiąść i chwilę pogawędzić? Chciałby nauczyć się jeszcze
kilku słów.
  Elena przystała na to raczej niechętnie i przez cały czas
słała zlęknione spojrzenia ku wiosce. Czy ktoś mógł ich
widzieć? Odległość była wprawdzie dość duża, ale nigdy
nie wiadomo...
  Przyglądała mu się ukradkiem. Był tak pociągający, że
z bólu ściskało jej się serce. Na jego widok dziewczynie,
która nie znała innych mężczyzn oprócz tych z wioski, aż
zapierało dech w piersiach.
  Siedzieli razem dłużej, niż było jej zamiarem. Ale czas
tak przyjemnie płynął na uczeniu go języka, nie zauważała,
jak szybko mijają minuty. Kozy spokojnie pasły się
w niskiej trawie, były specjalistkami w wyszukiwaniu
pożywienia tam, gdzie wcale go nie było.
  Solve zastanawiał się, jak powinien wyglądać plan
uwiedzenia dziewczyny. Pole do popisu miał niewielkie,
o oszałamiającym podboju nie mogło być mowy. Znał
wiele metod zdobywania kobiecych serc i chlubił się
znajomością płci pięknej. Wobec kobiet obdarzonych
silnym instynktem macierzyńskim odgrywał rolę nie-
szczęśliwego małego chłopca. Kokietkom odpłacał tą
samą monetą. Z początku trochę flirtował, ale najczęś-
ciej, nie tracąc czasu, od razu przystępował do rzeczy.
Wobec niepewnych stawał się silnym, dającym poczu-
cie bezpieczeństwa światowcem, któremu mogłyby za-
ufać.
  W tym przypadku żadna z metod nie wydawała się
skuteczna. Surowa moralność wioski stanowiła barierę,
którą niełatwo było przckroczyć.
  Musiał przejść całą długą drogę przyjaźni i koleżeń-
stwa, najtrudniejszą ze wszystkich, zwłaszcza że Solve
wiedział tak niewiele o lojalności w stosunku do innych.
A w dodatku jakie to czasochłonne! Ale on ma dość czasu.
Równie dobcze może zostać tutaj do chwili, gdy zdobę-
dzie nowy ekwipaż i nowy majątek.
  Choć bogowie jedni wiedzą, gdzie tego szukać w tej
nędznej chłopskiej krainie!
  Istniało jednak coś jeszcze, co zatrzyrnywało go właś-
nie w tym miejscu, o czym nawet przez moment nie
zapominał: bliskość Tengela Złego do tego stopnia
wyczuwalna, iż wibrowała w nim i w powietrzu dookoła;
miał wrażenie, jakby ziemia unosiła się i opadała w rytmie
oddechu Tengela Złego.
  Ale gdzie on mógł być?
  Tutaj, w tej krainie Nigdzie.
  Gdyby Solvemu chciało się nieco dakładniej przyjrzeć
okolicy, z pewnością bardzo szybko znalazłby odpowiedź.
On jednak nie należał da tych, którzy wysilają się, gdy nie
jest to konieczne.
  No cóż, w każdym razie mógł spędzić czas, podbijając
serce Eleny.
  Z tym akurat, jak się wydawało, nie będzie szczegól-
nych kłopotów. Nie na jej sercu jednak szczególnie mu
zależało. Chciał odebrać jej dziewictwo, a potem jak
najszybciej odjechać z wioski.
  Postanowił więc na początek zaprzyjaźnić się z dziew-
czyną.
  Śmiał się w duchu ze swojego planu, uważał się za
bardzo dowcipnego, choć tak naprawdę w jego zamiarach
nie było nic zabawnego. Solve miał dziwne poczucie
humoru, nie mógł znieść, gdy sam stawał się obiektem
czyichś żartów, a jego wesołość i dobry nastrój wywoły-
wało na ogół robienie krzywdy innym.
  Nie było tak jednak zawsze. Czasami w pamięci odżywały
krótkie przebłyski wspomnień z dzieciństwa, w których
jawił się zupełnie inny Solve. Ale nowy Solve, brutalny,
twardy jak kamień radził sobie z takimi drobnymi napadami
sentymentalizmu, które zresztą pojawiały się coraz rzadziej.
  Bardzo mu to odpowiadało.
  Elena siedziała w pewnej odległości od niego, bawiąc
się zerwanymi źdźblami trawy. Zachwycona nastrojem
rozmowy, miała wrażenie, że uniesienie zaraz rozsadzi jej
piersi. Jakiż on wspaniały, jaki życzliwy i wyrozumiały!
Nawet przez moment nie próbował być natrętny, był
jak przyjaciel, którego zna się od lat. Miała wrażenie,
że są sobie równi, choć naturalnie wiedziała o dzielącej
ich przepaści. Wywodzili się z różnych klas społecz-
nych. On tak pięknie ubrany. Jedwab, aksamit i ko-
ronki...
  Ale czy kołnierzyk u jego drogiej białej koszuli nie był
czasem przybrudzony? A białe spodnie wcale nie były
białe, gdy przyjrzeć im się z bliska.
  Biedaczysko, mieszkał sam i pewnie przyjechał z dale-
ka. Nic dziwnego, że ubranie ma przykurzone. Nie było
przecież nikogo, kto by je uprał.
  Elenę palce aż świerzbiały, by mu pomóc. Ale jak miała
mu to wyjaśnić, kiedy nie rozumieli swojej mowy? Nie
urażając przy tym jego dumy?
  Sprawa wydawała się beznadziejna.
  Jakie miał cudne, ciemne loki!
  Po tym jak Solve niósł klatkę na własnym grzbiecie,
jego peruka nie wyglądała najlepiej, a ponieważ ludzie
w tym kraju chodzili z gołą głową, i on odrzucił perukę
w kąt. Był zdania, że do niczego się już ona nie nadaje,
a zresztą bez niej było mu znacznie wygodniej.
  Elena z przerażeniem odkryła, jak długi czas upłynął im
na rozmowie, i poderwała się z miejsca. We własnym
języku wyjaśniła mu, że musi wracać do domu i zająć się
obrządkiem, lecz on, naturalnie, nie zrozumiał z tego ani
słowa. Domyślił się jednak, czego dotyczyć mogła jej
jakże długa wypowiedź.
  Uśmiechnął się więć i przyjaźnie skinął głową na
pożegnanie. Zdołał też przekazać wiadomość, że ma
nadzieję na szybkie z nią spotkanie.
  Tego dnia w myślach Eleny zapanował chaos, któ-
rego w żaden sposób nie potrafiła uładzić. Milan był
odpowiednim mężczyzną dla niej, a teraz czuła, że
zboczyła na niebezpieczną ścieżkę. Mimo to jednak nie
mogła powstrzymać się od spoglądania ku chacie sąsia-
da i odczuwała w sobie radość tak wielką, że nie była
w stanie zapanować nad głośnym, dzwoniącym na-
dzieją śmiechem. Chodziła po domu tanecznym kro-
kiem, wirowała i Iaz po raz zerkała w stronę jego
domu.
  Wieczorem stanęła na progu i znów spojrzenie jej
powędrowało w tamtym kierunku, dojrzała też postać
obcego mężczyzny. Stał tak samo jak ona, może także
przepełniony tęsknotą, choć w to nie śmiała wierzyć.
  Przez moment wydawało się jej, że podjął decyzję
i ruszył w jej stronę. Śmiertelnie się przeraziła i już miała
wbiec da środka, gdy nagle dostrzegła, że on gwałtownie
zawrócił. W następnej chwili zniknął w głębi chaty.
  Co się wydarzyło? Dlaczego?
  Zdumiona rozejczała się dokoła i strach pochwycił ją
w swe szpony.
  Na wzgórzu, gdzie, jak powiadali, często go widywa-
no, stał Wędrowiec w Mroku.
  Elena nigdy dotąd go nie widziała. Z tego prostego
powodu, że nigdy nie wychodziła po zapadnięciu ciemno-
ści. Ale kiedyś thyba musiało się zdarzyć, że wyszła?
myślała starannie zamykając drzwi. Drżąc ze strachu
wsunęła się do łóżka.
  O tak, oczywiście, że wychodziła! Wracała do domu
po dożynkach i innych świętach urządzanych w wios-
ce.
  Nigdy jednak nie spotkała osławionego, straszliwego
wędrowca!
  "On oznacza śmierć..."
  Nie, och, nie!
  Oddychała szybko, przerażona niemal do szaleństwa.
  Ale o n także go widział! Nie była więc osamotniona
w swoim przeżyciu.
  Kiedy się już nieco uspokoiła i mogła myśleć o bardziej
codziennych sprawach, zastanawiała się, czy wypada
zaprosić przybysza na dożynki. Po to tylko, by spotkał
innych młodych ludzi, nic innego nie miała na myśli. Tak
właśnie usprawiedliwiała się przed samą sobą.
  Zbyt wiete buraliwych wydarzeń miało miejsce tego
dnia. Teraz musiała spać! Przytuliła kota jeszcze mocniej,
by poczuć jego bliskość i ciepło, i skuliła się pod
przykryciem z owczych skór.
  Zasypiając, miała przed oczami olbrzyma na wzgórzu.
  Jakiż on wydawał się przytłaczający! Z jednej strony
straszny, z drugiej - jakby nie. Nie potrafiła opisać, jakie
odczucia w niej budził.
  Wysoka sylwetka, prosta, wyniosła niczym króla,
w szerokiej opończy opadającej z ramion aż na ziemię. Na
głowie miał kaptur lub coś podobnego. A może hełm?
  Nie mogła sobie teraz przypomnieć.
  Był całkiem czarny, nieruchomy, imponujący.
  Ale to nie w stronę jej domu był zwrócony...


  Spotkali się znów następnego dnia, i jeszcze następ-
nego. Żadne z nich nie wspomniało Wędrowca.
  Panieważ jednak oboje bardzo chcieli się porozumieć,
szybko nauczyli się kilku podstawowych słów i mowy
gestów i wkrótce naprawdę udała im się pokonać barierę
języka. Stało się tak, jak przed tysiącami lat, kiedy to różne
plemiona uczyły się wzajemnego porozumiewania. Ob-
serwując i wsłuchując się w sposób wyrażania obcych,
przyswojano sobie ich mowę.
  Solve wyjaśnił, że nazajutrz wybiera się do wioski po
konia, powóz i kilka rzeczy niezbędnych do domu. Było
to trzeciego dnia, jaki spędzali razem. Za każdym razem
siadali na trawie między domami i razmawiali przez
godzinę lub dwie. Elena przywykła już do myśli, że on
mieszka tak blisko, ale w jej sercu przez cały czas panował
niepokój i nękały ją wyrzuty sumienia, gdy zdarzyło się jej
wspominać Milana.
  Każdego dnia kozy pasły się koło nich. Raz wypuściły
się zbyt daleko i Solve towarzyszył dziewczynie biegnącej
za zwierzętami. "Przypadkiem" wtedy jej dotknął, udając
przejętego i zawstydzonego, a Elena zaczerwieniła się
i spuściła wzrok. Obydwoje jednak ukradkiem się uśmiech-
nęli, ona ciepło, szczerze, on - sztucznie, z przebiegłością.
  Tego dnia naprawdę się o niego zatroskała. Usiedli
w swym zwykłym miejscu i zobaczyła wtedy, że Solve
nadal ma na sobie brudne ubranie, które z upływem czasu
wcale nie stało się czyściejsze.
  Przyczynę tego należy upatrywać w postępującym
niedbalstwie Solvego. Tak yak zdziecinniali staruszkawie
przestają dbać o swój wygląd, tak i Solve przestał zwracać
na to uwagę. Przekleństwo uderzyło w niego w taki
sposób, że inni ludzie stawali mu się coraz bardziej
obojętni i nie interesowało go, co o nim myślą.
  Teraz jednak zauważył spojrzenie Eleny i jej wyraźne
zmieszanie. W lot pojął, o czym myśli, już wcześniej miał
bowiem do czynienia z troskliwymi kobietami, które
pragnęły zadbać o przystojnego kawalera.
  Dlaczego by nie? Pranie nie należało do jego ulubio-
nych zajęć.
  Zrobił dłonią przepraszający gest, wskazując swoje
poplamione spodnie, i uśmiechnął się nieodparcie czarująco.
  Elena natychmiast wykorzystała szansę i, także gestem,
zaproponowała, że chętnie mu je wypierze. Solve zrobił
minę, mającą wyrażać, że nie chce jej tak bardzo obciążać,
o nie, ale...
  Nalegała, aż w końcu zgodził się ze słodkim uśmiechem.
Poprosił, by poczekała chwilę, a sam pobiegł do domu.
  W chacie przystanął, przerażony. W zapale - i bezmyśl-
ności - chciał oddać do prania także i rzeczy Heikego!
  Chyba oszalał!
  Szybko przebrał się w swój "chłopski strój", jak
nazywał mniej wyszukane ubranie, które czasami, gdy
zaszła taka potrzeba, zakładał. Pozbierał swą brudną
garderobę i pospieszył da dziewczyny. Nawet wzrokiem
nie zawadził o Heikego, siedzącego w klatce w izdebce
w głębi. Chłopiec dostał już swoją skibkę chleba z serem i to
musiało wystarczyć. Ser Eleny okazał się bardzo smaczny!
  - Wcale tego niemało - z udawanym zakłopataruem rzekł
Solve po niemiecku do Eleny, kiedy dotarł do niej na górę.
  Zrozumiała gest lepiej niż słowa i z radością odebrała
mu z rąk ubranie, skinęła głową na pożegnanie i pobiegła
do swojego domu.
  Pora była już tak późna, że zabrała także i kozy. Nie
uszło to uwagi Solvego. Zrozumiał, że tego dnia nie
będzie już miała czasu na pogawędki, i powrócił do domu.


  Nazajutrz pospieszył do wioski. Elena ani chybi przez cały
dzień zajęta będzie praniem, śmiał się w duchu. Naprawdę
przysporzył jej dodatkowego zajęcia. Ale dlaczego nie
wykorzystać nadarzającej się okazji? Wszak sama nalegała.
  Zastanawiał się, jak zdoła odnaleźć człowieka, który
zna niemiecki. Postąpił nieroztropnie; zapomniał spytać,
jak on się nazywa.
  Po drodze spotkał dwie wiejskie kobiety, od stóp do głów
odziane w czerń, w chustkach zawiązanych wokót pomarsz-
czonych twarzy. Na głowach dźwigały pełne kosze.
  Spojrzenia, jakimi go obrzuciły! Wprawdzie nie miał
zamiaru ich zaczepiać, bo z pewnością prymitywne
chłopki nie mogły udzielić mu informacji o tym człowie-
ku, ale czy musiały przyglądać mu się z tak jawną
wrogością? Pewnie nigdy dotąd nie zdarzyło się im
spotkać człowieka wysokiego rodu!
  Postanowił iść do małej winiarni i tam rozpytać. Na
pewna domyślą się, o kogo mu chodzi.
  Poza tym zasłużył sobie na solidny posiłek i trochę wina.
Tak bardzo przecież musiał się męczyć z tym Heikem, raz
dziennie dawać mu jedzenie i czyścić pomieszczenie!
  Biedny Solve, jakąż niewolniczą pracę musiał wykony-
wać!
  Tylko dlatego, że nieszczęsna mandragora uniemoż-
liwiała mu pozbycie się tega brzydala w klatce.
  Solve nawet przez moment nie odczuwał wyrzutów
sumienia z tego powodu, że więzi chłopca w zamknięciu.
Wiedział przecież, że setki dzieci i dorosłych trzymano
w klatkach, obwożono po kraju i pokazywano na jarmar-
kach. Byli to najczęściej ludzie, z których można się było
śmiać i naigrywać z ich nieszczęścia.
  Ułomni, kalecy, śmieszne, komiczne postacie.
  Nie robił zatem nic niezwykłego!
  Ale te dwie kobiety zirytowały go nie na żarty. Po
drodze napotkał też młodego mężczyznę, który obejrzał
się za nim. Kiedy w nagłym przypływie gniewu Solve
gwałtownie się odwrócił, zdążył zobaczyć, jak młodzie-
niec czyni ów powszechny w tych okalicach znak mający
odstraszyć Szatana: wskazał na niego wskazującym i ma-
łym palcem jednocześnie, jakby to były rogi.
  Durnie! Nigdy nie widzieli obcych. Tak się dzieje, gdy
ludzie żyją w maleńkich wioskach; odizolowanych od
świata, i nie mają możliwości poznać jakichkolwiek form
kultuty!
  Tutaj Solve popełnił błąd. Źle ocenił ten fakt, ale nie
zdawał sobie z tego sprawy. Gdyby rzeczywiście od-
znaczał slę kulturą, którą tak się szczycił, wiedziałby
więcej o tutejszym ludzie, jego wierzeniach i przesądach.
  Było to fatalne w skutkach zlekceważenie spraw
ważnych dla innych.
  Maleńka gospoda okazała się otwarta i Solve po-
stanowił się nie spieszyć. Miało zresztą upłynąć jeszcze
parę godzin, zanim jego tłumacz powróci z pola.
  Wcale ię tym nie przejął. Miał czas, by czekać.


  Omylił się też i w innej sprawie.
  Nie przewidział zachowania Eleny...
  Był przekonany, że teraz urabia sobie ręce stojąc nad
balią w strumieniu czy też w innym miejscu, gdzie zwykle
prała swoje ubrania.
  A było zupełnie inaczej.
  Kiedy poprzedniego dnia wróciła do domu z jego
rzeczami, pełna była zapału. Bardzo chciała coś dla niego
zrobić, natychmiast więc zabrała się za wielkie pranie.
Uporała się ze wszystkim dopiero późnym wieczorem
i rozwiesiła ubranie, by wyschło, z tyłu za domkiem.
  Solve po prostu tego nie zauważył, gdy wyruszał do
wioski.
  Niedługo po jego wyjściu Elena postanowiła sprawdzić,
czy rzeczy są już suche. Serce rozsadzała jej radość,
ponieważ on zamieszkał w domu Janko i wkrótce miała go
znów zobaczyć. Cały jej świat był teraz pełen Solvego, jak
to zwykle bywa, gdy młoda dziewczyna zakocha się po raz
pierwszy. Milan stał się ledwie cieniem niepokoju w sumie-
niu, który od czasu do czasu dawał o sobie znać, ale Elenie
udawało się go stłumić. Po prostu w jej życiu nie było teraz
miejsca dla Milana i bardzo się cieszyła, że ostatnio do niej
nie zachodzi. Co by mu wówczas powiedziała, jak miała
wyjaśnić swe niezwykłe, świeżo zbudzone uczucie do
człowieka, którego znała zaledwie od czterech dni?
  Wiedziała tylko, że bardzo jest jej trudno poradzić
sobie z własnym sumieniem, choć nie miało to nic
wspólnego z Milanem. Uświadamiała sobie, że gdyby
Solve poprosił ją o coś tajemniczego, zakazanego i bardzo
kuszącego, musiałaby stoczyć niezwykle ciężką walkę
z samą sobą, by mu się oprzeć.
  Nie wolno było poddać się myślom, od których kręciło
się jej w głowie. Nie mogła, sprzeciwiało się to bowiem
wszystkiemu, czego się nauczyła, co zostało na zawsze
wpojone w jej kodeks moralny.
  Ubranie było suche. Zdjęła je i starannie złożyła, to, co
należało wygładzić, odsunęła na bok, a potem wzięła
płaski kamień, odziedziczony po matce, rozgrzała go
i wyprasowała piękne szaty.
  Kiedy wszystko już zostało ułożone w staranny stosik,
pachnący słońcem, wiatrem i czystością, stanęła nie-
zdecydowana.
  On pewnie potrzebuje swego ubrania?
  Ale przecież nie mogę...?
  Z drugiej strony on także nie mógł tutaj przyjść.
  A czy będzie mógł czekać, aż się spotkają? Na pewno
potrzebuje ubrania jak najszybciej.
  Najlepiej więc zrobię, jeśli...
  Myśl ta zatrzepotała w niej jak nagły poryw wiatru
w pustych żaglach... zejść tam na dół, do niego?
  Jeszcze kilka chwil stała, trzymając czyste ubrania na
wyciągniętych ramionach. Przecież były mu potrzebne już
teraz!
  Bardzo powoli, zawstydzona, powędrowała w dół
zbocza.
  Im była bliżej, tym wolniej się posuwała.
  Przed drzwiami przystanęła.
  Uniosła dłoń, by zapukać, lecz zabrakło jej odwagi.
Nigdy w życiu nie czuła się taka bezradna! Bo też i było
rzeczą niesłychaną, by dziewczyna weszła do domu
obcego mężczyzny.
  Może połaźyć ubranie na progu?
  A jeśli nie będzie go w domu? Rzeczy mogłyby się
w tym czasie zniszczyć, zabrudzić, zmoknąć.
  W domu na pewno go nie było, miał przecież iść do
wioski. Całkiem o tym zapomniała.
  Najlepiej chyba będzie wrócić, tak zresztą wypadało.
  Nie zdążyła jednak dokończyć swej myśli, gdy z głębi
domu dobiegł ją jakiś dźwięk.
  Jakby... pieśń?
  Była to najdziwniejsza pieśń, jaką kiedykolwiek sły-
szała. I jaki osobliwy głos! Ale przecież Solve pocho-
dził z obcego kraju, cóż mogła wiedzieć o jego zwy-
czajach?
  Elena zebrała się na odwagę i mimo wszystko zapukała.
  Już się stało!
  Pieśń nagle się urwała, jakby ucięta nożem.
  Nikt jednak nie podszedł i nie otworzył drzwi.
  Niezwykłe! Elena czuła się bezradna i zakłopotana.
Dlaczego nie otworzył?
  Dopiero teraz dostrzegła coś, co powinna była za-
uważyć już dawno. Od zewnętrznej strony drzwi zo-
stały przywiązane sznurkiem do haczyka wbitego
w ścianę.
  Nie mogła tego zrozumieć!
  Jak zawsze, gdy czuła się niepewnie, zaczęła gryźć
paznokieć kciuka. Powinna wracać do domu, ale tajem-
nica zatrzymywala ją na progu.
  A jeśli ktoś go zranił, a potem zamknął w środku? Czy
to, co słyszała, nie było przypadkiem jękiem?
  Była, co prawda, zdania, że bardziej przypominało to
pieśń, ale przecież nigdy nic nie wiadomo.
  Ostrożnae, stłumionym głosem zawołała:
  - Solve?
  Śmiał się ze sposobu, w jaki wymawiała jego imię.
Zawstydzało ją to, ale nic nie mogła na to poradzić.
  - Solve?
  Nikt nie odpawiadał.
  Ale on musiał być tam w środku, z całą pewnością!
  Może jest ranny alba chory. Niech się dzieje, ca chce,
moim obowiązkiem jest zajrzeć do środka. Był przecież
samotny, w obcym kraju, może ktoś z wioski okazał się na
tyle nikczemny i pobił obcego przybysza? Na przykład
Milan, jeśli doszły go słuchy...
  Jej palce już rozwiązały supeł. Ponownie zapukała do
otwartych już drzwi, a kiedy nikt jej nie odpowiedział,
weszła do środka.
  Elena była już kiedyś w domu Janko, ale teraz unosił
się w nim przedziwny zapach. Izba była niemal pusta.
Znajdowało się w niej niewiele sprzętów. Na palenisku
dostrzegła naczynie z czymś w rodzaju kaszy, a na ławie
leżał jej ser! Doprawdy, sporo już zdążył zjeść! Bardzo ją
to ucieszyło.
  Solvego jednak tam nie było. Widać musiała mimo
wszystko się przesłyszeć.
  Już miała wychodzić, gdy jej uszu ponownie dobiegł
jakiś dźwięk, jakby ktoś uderzał w drewno. Ach, zapom-
niała, że dom Janko miał jeszcze niedużą sypialnię.
W pośpiechu, przejęta troską o Solvego, uznała, że drugie
drzwi prowadzą na tyły domu.
  Zapukała i do tych drzwi.
  Teraz panowała tam istnie grobowa cisza.
  Otworzyta drzwi z paskudnym poczuciem, że wdziera
się w czyjąś prywatność. Ale jeśli on leży tam, bezradny...
  W izdebce było ciemno, ale kiedy do środka wpadło
nieco światła z większej izby, mogła rozróżnić poszczegól-
ne sprzęty.
  W maleńkiej przypominającej alkowę izbie najbardziej
rzucała się w oczy spora, czworokątna skrzynia, czy co to
było.
  Ale...
  Z początku Elena nie wierzyła własnym oczom.
  Wpatrywała się w nią jakaś istota. Mała, bezbronna
istota wpatrywała się w pierwszą kobietę, jaką widziała.
W pierwszego c z ł o w i e k a, oprócz swego strażnika,
z którym miała do czynienia od kilku lat.
  W złowróżbnej cisży słyehać było tylko oddechy.






        ROZDZIAŁ X


  - Och, nie! - jęknęła Elena. - Nie, nie!
  Chłopczyk siedział w klatce tak ciasnej, że głowę
musiał mieć spuszczoną, a kolana podciągnięte pod brodę.
Ubrany jedynie w brudiną koszulkę, nic więcej na sobie nie
miał. On sam także był nieopisanie brudny, o czym
świadczyły włosy - splątane, pełne kołtunów, z pew-
nością nigdy nie podcinane, zwisające aż do pasa. Elena
wyobraziła sobie, że skóra na głowie musi być zarażona
chorobą. Paznokcie miał długie niczym szpony. Ale
kiedy Elena przyzwyczaiła się do panującego w izdebce
półmroku, zobaczyła twarz chłopca i wtedy uskoczyła
w tył.
  Jezusie, Maryjo, pomyślała. Czy mam uciekać, ratować
mą duszę, czy...?
  Miłość bliźniego okazała się silniejsza. Nie ruszyła się
więc z miejsca.
  Twarz dziecka była niezwykła, nigdy podobnej nie
widziała. Choć może w Piśmie Świętym, które miał
wioskowy wójt. Był w nim obrazek przedstawiający
małego diablika...
  Diabliki także mogą cierpieć! Elena rozpaczliwie ucze-
piła się tej myśli. Przerażona do szaleństwa, szlochała ze
strachu i współczuaa tak, że aż drżała na całym ciele.
  Co za dzikie, kościste i brzydkie, odpychające, choć
jednocześnie dziwnie pociągające oblicze. To diabelska
moc, pomyślała dziewczyna. Diabeł zawsze posiada moc
przyciągania. Przeżegnała się znów, nie wiedziała, który
już raz czyni to tutaj, w tej izdebce.
  Wszystko w tej twarzy było karykaturalnie wyolb-
rzymiane. Niezwykle szerokie, wydatne kości policzko-
we, płaski, szeroki nos, wydłużone, skośne oczy, usta
przypominające paszczę wilka, ostro zakończona broda.
  A kolor oczu, które dostrzegła pomiędzy strąkami
zlepionych włosów, spadającyrni na twarz! Doprawdy,
widziała już podobne oczy!
  Jak grom z jasnego nieba spadła na nią straszliwa
świadomość.
  Chłopczyk najpewniej nie był wcale diablikiern. O ile,
oczywiście, jego ojciec, Solve, nie był samym Księciem
Ciemności?
  Nie, w to nie mogła uwierzyć, to niemożliwe. Ojciec
dziecka zbyt wiele miał ludzkich cech.
  Nareszcie mogła swobodnie odetchnąć, poruszyć się.
Padła na kolana przed klatką i wybuchnęła gwałtownym
płaczem.
  - Ach, maleńki! Drogi, mały chłopczyku! Co oni ci
zrobili?
  Powiedziała "oni", widać wydało się jej to bardziej
neutralne.
  Kiedy dotknęła klatki, stworek, który przycisnął się
tak mocno jak się dało do tylnej ścianki, warknął
gardłowo, ostrzegawczo. Elena przypuszczała jednak, że
powodował nim głównie strach.
  Zauważyła, że klatka została zrobiona bardzo solidnie
z niezwykle mocnych drążków. Dziwiła się jednak, że malec
mimo wszystko nie próbował się z niej wydostać. A może
nawet nie wiedział, że to możliwe? Może spędził w tej klatce
całe swoje życie i nie wiedział, że istnieje świat poza nią?
Uznał, że tak właśnie powinno być, że taki jest jego los.
  - Ładny nie jesteś - łkając przemówiła w swoim języku,
którego mały nie rozumiał. - Ale przecież jesteś człowiekiem,
a przynajmniej żywą istotą! Och, Boże, cóż ja mam robić?
  Zastanawiała się nad Solvem, który nie opuszczał jej
myśli od chwili, gdy ujrzała go po raz pierwszy. Ileż
ciepłych słów mu poświęciła, jak wiele pragnęła dla niego
uczynić.
  Patrzyła teraz na małego, żałosnego stworka, który
jednak mógł być niezwykle niebezpieczny i z tego właśnie
powodu został zamknięty przez Solvego w klatce, i na-
prawdę nie wiedziała, co robić.
  Raz po raz z piersi wydobywało się jej łkanie, ledwie
już widziała klatkę; wszystko unosiło się w migotliwym,
zniekształcającym świetle. Miała wrażenie, że ma przed
sobą wszystkie diabliki z piekła, wszędzie błyszczały żółte
oczy, przypomniała sobie delikatny, nieśmiały uśmiech
Solvego, czuła, że prze=asta ją ciężar, który spoczął na jej
barkach.
  Ale Elena była kobietą o gorącym, miłosiernym sercu.
Diabeł czy nie, nie mogła spokojnie patrzeć na nieszczęście.
  Kompromis?
  To chyba najlepsze wyjście. Być może tchórzliwe, lecz,
szczerze powiedziawszy, ta nieduża istota budziła także jej
przerażenie. Nie na tyle jednak, by zagłuszyć współczucie.
  - Biedaku! - załkała, mocując się z mechanizmem
zamykającym klatkę. - Biedny stworku, wybacz mi, że nie
zabiotę cię ze sobą, ale jestem tylko zwyczajną, wy-
straszoną dziewczyną, która zdążyła zaprzyjaźnić się
z twoim ojcem. Nie znam motywów tego nieludzkiego
uczynku i może dopuszczam się czegoś straszliwego
w stosunku do bliźnich, ale nie mogę wprost na to patrzeć!
  Gdy dotkngła klatki, niezwykła istota rzuciła się ku jej
dłoniom. Odsłoniła zęby, parskając jak zwierzę, i usiłowa-
ła schwycić ją za rękę, Elena musiała więc ją cofnąć.
  - Spokojnie, spokojnie - prosiła dziewczyna drżącym
głosem. - Przecież chcę ci tylko pomóc. Cóż za strasznie
skomplikowany zamek!
  W końcu jednak zdołała pokonać zawiły mechanizm.
Zrozumiała też, że te drzwi rzadko były otwierane.
  - Klatka jest otwarta - powiedziała. - Drzwi przytrzymu-
je teraz tylko cienka gałązka jałowca. Od tej chwili radź sobie
sam, ja nie chcę mieć z tym nic wspólnego. Zrozumiałeś?
  Nie, chyba nie zrozumiał, sądząc zwłaszcza po odgłosach,
jakie wydawał: pełnym nienawiści parskaniu i syczeniu.
  Elena wybiegła z chaty, zabierając ze sobą pranie,
i zamknęła wejściowe drzwi podobnie, jak je zastała, tylko
sznurka nie wiązała zbyt mocno, tak by mała istota mogła
go zerwać, oczywiście jeśli by zechciała.
  Co sił w nogach pobiegla do swojej chaty.
  Dobry Boże, tak chciałabym z kimś porozmawiać,
myślała zdjęta panicznym lękiem, stojąc w swym maleń-
kim oknie i nie spuszczając oka z chaty w dole. Z Mila-
nem? A może z księdzem? Powinnam iść do kościoła,
pomodlić się. Ale przecież nie wiem, co zrobiłam, nie
wiem, czy postąpiłam dobrze, czy źle.
  Nagle przyszła jej do głowy zimna, nieprzyjemna myśl.
  Solve!
  Jak spojrzy mu w oczy, kiedy go spotka!
  Nic już nie będzie tak jak dawniej.
  Ich piękna, delikatna przyjaźń skończyła się raz na
zawsze, bez względu na to, co się stanie.
  Boże, gdybym tylko nie była tak samotna! Gdybym
miała się kogo poradzić!
  Milanie, czy nie możesz teraz przyjść i zapewnić mnie,
że nie uczyniłam niczego złego? Czy nie możesz stanąć
u mego boku, gdy przyjdzie tu Solve i będzie mnie
wypytywać?
  Boże miłościwy, tak się boję!
  A mimo wszystko Elena była pewna, że nie mogła
postąpić inaczej.


  Kiedy obca istota sobie poszła, Heike siedział w klatce
jak skamieniały.
  Stworzenie to przypominało jego strażnika, ale było
jakieś inne. Głos miało o wiele łagodniejszy. Nie dźgało
go tymi strasznymi szpikulcami.
  Było...
  Heike nie znał słowa "dobry".
  Obecność tego stworzenia napełniła go nowym uczu-
ciem, ciepłym i przyjemnym, Instynktownie wyczuł, że
nie życzy mu źle.
  Trudno było to pojąć komuś, kto przez całe życie
doświadczał jedynie pogardy, drwin i złości, a mówiąc
wprost - nienawiści.
  Odcisnęło to piętno na duszy Heikego, tak jak ludzkie
przerażenie i niechęć odbiły się na wszystkich poprzed-
nich dotkniętych z Ludzi Lodu, którzy urodzili się równie
odpychająco brzydcy jak Heike. Tengel Dobry wiele
mógłby o tym opowiedzieć.
  Istota, która dopiero co tu była i wzbudziła w Hei-
kem zdumienie i lęk, uczyniła coś z jego klatką. Cieka-
we, co?
  Majstrowała przy drzwiczkach, które Solvemu zdarzy-
ło się kilkakrotnie otworzyć, wtedy gdy Heike dostać miał
nowe ubranie.
  Istota ich dotknęła. Mówiła też coś do niego, ale on nie
pojął z tego ani słowa!
  Zasób słów miał Heike całkiem spory i nic w tym
dziwnego, przez długi czas bowiem Solve nie miał
żadnego innego partnera do rozmów. Naturalnie Heike
nigdy mu nie odpowiadał, było to poniżej jego godności,
ale poznawał w ten sposób różne słowa i zdobywał pewną
wiedzę o świecie. Szczególnie podobały mu się długie
historie o Ludziach Lodu. Ich słuchanie to były najmilsze
momenty jego życia.
  Co prawda niewiele miał innych powodów do radości.
  Ta istota nie mówiła o Solvem. Heike tak bardzo
pragnął wiedzieć, co powiedziała.
  Wydawało mu slę to takie przyjemne, serdeczne, choć
nie potrafił nazwać swych wrażeń. Czuł tylko, że w duszy
rozlewa mu się niezwykłe, dobre ciepło.
  Co ona mogła zrobić z tymi drzwiami?
  Ostrożnie usiłował dotknąć miejsca, przy którym
manipulowała, tam jednak klatka była wyjątkowo szczel-
na, nie mógł więc dosięgnąć.
  Chwycił mocno za drążki drzwiczek. Rozpacz, która
ogarniała go tak często, znów pochwyciła go w swoje
szpony. Nie wiedział, skąd się brała, przecież nie znał
innego życia poza tym spędzonym w klatce, ale w głębi
serca nosił w sobie tęsknotę, której nie potrafił nazwać.
  Drążki wydały mu się dziwnie poluzowane. Zawsze
stanowiły całość z resztą klatki, a teraz jakby drgnęły,
poruszyły się.
  Co uczyniła ta istota?
  Heike nie miał odwagi nawet oddychać.
  Czy zrobiła coś, z czego Solve nie byłby zadowolony?
W takim razie sympatia Heikego była po jej stronie.
  Trochę się bał, bo Solve znów mógł się rozgniewać
i kłuć go szpikulcami. Umysł Heikego pracował z wielkim
wysiłkiem.
  A jeśli...?
  Nie, nie potrafił spokojnie wyciągać wniosków. To
wszystko spadło na niego zbyt gwałtownie, było nowe,
nieznane, przytłaczające.
  Drzwiczki?
  W napięciu, ze strachem szarpnął drążki.
  Poruszyły się, to pewne!
  Jeszcze raz! Drgnęły wyraźnie.
  Zanim zdążył się zastanowić, szarpnął z całych sił.
Tkwiąca w zamku gałązka jałowca pękła z trzaskiem
i drzwiczki stanęły otworem.
  Heike zapatrzył się w jakże niecodzienny obraz, wydał
z siebie kilka żałosnych dźwięków i mimowolnie się
zmoczył, szczerze zdumiony i przestraszony.
  Szczególnie się tym nie przejął, higiena osobista była
dlań pojęciem nieznanym. Przez pewien czas śmiertelnie
się bał, że właśnie to mu się przydarzy, ponieważ Solve
wpadał w gniew, gdy musiał sprzątać klatkę, ale później
Heike nauczył się odpowiadać złośliwością na złośliwość
i polubił drażnienie Solvego.
  Drzwiczki były otwarte. Naprawdę otwarte!
  Raz za razem musiał powtarzać w myśli te słowa, by
móc je do końca pojąć.
  Solve będzie wściekły!
  Ale Solvego tu nie było...
  Heike wystawił rękę i dotknął nią przestrzeni świata
poza klatką.
  Czy tam jest niebezpiecznie?
  W każdym razie nie boli.
  Solve i ta istota, i inni ludzie, których widział z daleka
w czasie podróży, mogli się tam poruszać.
  Ta istota...?
  W zakamarkach pamięci Heikego kołatało mgliste
wspomnienie o kimś podobnym, kto kiedyś się nim
opiekował. Nie tak dobrym, jak ta istota, nie obdarzonym
tak łagodnym głosem.
  A może tylko mu się to przyśniło?
  Solve niedługo wróci.
  Ta myśl sptowadziła na Heikego nowy niepokój.
Solve, to oznaczało twarde słowa, uderzenia i ukłucia na
skórze. Oznaczało także zamknięte drzwi, być może już na
zawsze zamknięte, zaryglowane drzwi.
  Nie, nie, jęknął Heike w duchu.
  Nie zdawał sobie sprawy, że doznał olśnienia, bo
właśnie objawiła mu się wizja wolności, pojęcie dotych-
czas nieznane.
  Instynktownie przesunął się w kierunku drzwiczek.
Zatrzeszczały stawy, zesztywniałe od ciągłego siedzenia
w jednej pozycji.
  Przeszył go ból! Jakiż ból! Ale Heike przyzwyczajo-
ny był do bólu, traktował go jako nieodłączny element
swego życia.
  Zagryzł więc zęby i wyczołgał się, przeciskając przez
wąskie drzwiczki. Przeżył moment grozy, bo wydawało
mu się, że się zakleszczył i że nigdy, przenigdy nie pozna
już wolnej przestrzeni. Dodało mu to nadludzkich sił.
  Zaparł się całym sobą i pchał, nie zważając na piekący ból
i wrażenie, że ciało rozsypuje mu się na kawałki. I tak
udało mu się wytoczyć z klatki na podłogę. Upadł i przez
chwilę trwał skulony w pozycji, jaką przybierał przez
ostatnie miesiące, a nawet lata.
  Heike Lind z Ludzi Lodu, pięciolatek, po raz pierwszy
od blisko czterech lat znalazł się na wolnaści.
  Oddychał ciężko, bezradny, przerażony nową sytuacją,
w której się znalazł, udręczony nieznośnymi wprost
bólami całego ciała, zdruzgotany swym żałosnym połao-
żeniem.
  Czas jednak naglił, strach, że Solve wkrótce po-
wróci, był silniejszy panad wszystko. Nie podda się,
nie pozwoli się znów wtłoczyć do klatki! Na samą
myśl o tym poczuł falę mdłości, przestraszył się,
że zaraz zwymiotuje. Podniósł się więc i opierając
na dłoniach i kolanach starał się dotrzeć do zamknię-
tych drzwi, przez które, jak wiedział, będzie musiał
przejść.
  Spróbował nawet się wyprostować, by dosięgnąć
klamki.
  Zakończyło się to, oczywiście, niepowodzeniem, upa-
dkiem i kolejnym atakiem bólu. Heike leżał teraz na
podłodze, szlochając z przerażenia, że nie zdąży na czas
wydostać się z izdebki.
  Pierwsze, co starał się zrobić, to wyprostować kark, bo
widział tylko brudne klepisko.
  Jęcząc cicho, prostował szyję kręg za kręgiem, aż
zakręciło mu się, zawirowało w głowie. Obudzlł się
jednak jego upór, gorzał jak płomień, podsycany myślą
o wolności. Poruszał się więc na kolanach, mocno
pochglony do przodu, aż wreszcie udało mu się dotrzeć do
drzwi. Odczuł ta jako wielkie zwycięstwo. Pozostawało
jeszcze podźwignąć się do góry, dosięgnąć...
  Ale drzwi ustąpiły pod naporem jego ciała! Istota nie
zamknęła ich starannie.
  I Heike znów pomyślał o niej z wdzięcznością.
  Znalazł się w większej izbie, do której jak dotąd
czasami udawało mu się zerknąć z daleka. Nie miał jednak
zamiaru teraz się jej przyglądać, zbyt zajęty był szukaniem
wyjścia.
  Tam były! Kolejne drzwi do sforsowania.
  Natężając wolę, swym żałosnym sposobem przesunął
się dalej po podłodze. Choć płakał z bólu, zdecydowany
był wydostać się za wszelką cenę, poganiany upływem
czasu, którego nie umiał obliczyć. Widział tylko, że Solve
może nadejść w każdej chwili.
  Bardzo się tego obawiał.
  Wyprostować się nie potrafił. Poruszać się mógł tylko
na dłoniach, kolanach i łokciach, one musiały go dźwigać,
czołgał się tak z pupą wypiętą w górę.
  Uważał, że zbyt wiele czasu upłynęło, zanim dotarł do
drzwi wyjściowych. Były zamknięte, a rozumiał, że nie
uda mu się dostatecznie szybko dosięgnąć klamki.
  Bez nadziei, kierowany jedynie desperackim pra-
gnieniem wydostania się na wolność, rzucił się bokiem
na drzwi. Ten ruch przyplacił falą ognia, która prze-
płynęła przez całe ciało. Ale poszedł za ciosem, odkrył
w sobie pokłady nowych sił i wolę, która pchała
go naprzód, nie pozwalając zatrzymać się przeszko-
dom.
  Drzwi wprawdzie drgnęły, ale się nie poddały.
Wszak Elena, wprawdzie luźno, ale przywiązała je
z zewnątrz. Największą jednak trudność stanowiła
klamka.
  Heike leżał na boku na podłodze, przyglądał się jej
i myślał. Łzy wywołane bólem całego ciała spływały mu
po twarzy nieprzerwanym strumieniem, lecz wcale się
nimi nie przejmował. Widział jedynie klamkę, umiesz-
czoną tak nieosiągalnie wysoko.
  Ale czy naprawdę sytuacja była bez wyjścia? Pomys-
łowość zawsze ożywa w tym, kto z całego serca czegoś
pragnie. Mimo że Heike przez całe życie był skazany na
siedzenie w klatce, potrafił jednak dodać dwa do dwóch,
a zmysł obserwacji miał jak najbardziej w porządku.
  Z wysiłkiem przekręcił głowę i rozejrzał się po izbie.
  Tam... O tam, niedaleko od siebie, zobaczył swego
znienawidzonego wroga: laskę Solvego zakończoną ost-
rym szpikulcem, którym kłuł i drażnił chłopca.
  Była właśnie tym, czego Heike potrzebował.
  Dosięgnął laski, kilka razy wściekle machnął nią
w powietrzu w stronę wyimaginowanego przeciwnika,
odczuwając przy tym niewypowiedzianą ulgę.
  Podczołgał się znów do drzwi, ułożył na plecach
z nogami podeiągniętymi do góry i po wielu nieudanych
próbach zdołał nacisnąć klamkę. Na nic się to jednak
zdało. Klamka odskakiwała w górę, zanim zdążył ot-
worzyć drzwi, sznurek po zewnętrznej stronie trzymał
dość mocno.
  Musiał więc wykonać obie czynnaści jednacześnie:
nacisnąć klamkę i rzucić się na drzwi tak, by to, co
trzymało je z zewnątrz, puściło.
  Kosztowało go to sporo czasu i ogromnie balesnego
wysiłku. Po wielu próbach nagle, nieoczekiwanie, udało
mu się zgrać oba ruchy. Drzwi stanęły otworem, a on
wytoczył się na kamienny próg.
  Znalazł się na powietrzu! W ogromnym, nieskańczenie
wielkim świecie, którego okruchy poznał w czasie podró-
ży, którego rozmaite zapachy czuł, ale nigdy mu się nie
śniło, że kiedykolwiek znajdzie się w nim wolny.
  Nic go jednak teraz nie chroniło, nawet on to rozumiał.
Gdyby w tym momencie nadszedł Solve, już z daleka
dostrzegłby chłopca. Malec okazał dość przytomności
umysłu i zamknął drzwi, by w ten sposób jego ucieczka
pazostała nie odkryta aż do chwili, gdy Solve wejdzie do
środka... Wcześniej pomyślał nawet o zamknięciu drzwi do
małej izdebki. Z gorzkiego doświadczenia bowiem wie-
dział, że upłynąć mogły całe gadziny, zanim Solve raczył do
niego zajrzeć; w ten sposób także mógł zyskać sporo czasu.
  Heike postąpił najrozsądniej jak umiał. Zsunął się na
cudownie miękką trawę - ach, jakże pięknie pachniała,
choć co prawda w zetknięciu z jego gołą pupą wydała się
dość chłodna, i potoczył się w dół zbocza, w kierunku
skraju lasu. Toczył się coraz szybciej i szybciej, zwinął się
w kłębek i podskakując jak piłka poddał się pędowi. Od
gwałtownych ruchów i nowych wrażeń zakręciło mu się
w głowie, a i ziemia, po której się toczył, wcale nie była
równa. Zawarł bliższą znajomość z ostami, suchymi
gałęziami i kamieniami, mniejszymi i większymi, a raz
uderzył nawet a ogromny głaz, ale wytrzymał także i to.
  Znalazł się w lesie, gdzie, jak podpowiadał mu in-
stynkt, powinien szukać schronienia. Tam ułożył się
płasko i papatrzył w kierunku domu.
  Był na walności! Był naprawdę wolny, nigdy już nie
będzie musiał patrzeć na Solvego ani na klatkę, znosić
upokorzeń, z których składało się jego dotychczasowe
życie. Rzecz jasna, bał się. Może został stworzony właś-
nie po to, by całe życie przeżyć w klatce? Może opusz-
czenie jej stanowiło dla niego śmiertelne niebezpieczeń-
stwo?
  Nie było jednak na to rady. Nie chciał wracać.
  Solvego nigdzie nie była widać. Na zboczu, wyżej,
daleko ad niego, zobaczył jeszcze jedną chatę. Wokół niej
krążyły dwa dziwne zwierzęta. Czy to psy? Czy były
niebezpieczne? Tego Heike nie wiedział.
  Żadnej jednak ludzkiej istaty nigdzie w pobliżu nie
dostrzegł.
  Jego ucieczka spod domu do lasu odbyła się tak
szybko, że Elena niczego nie zauważyła. Zajęta była
pieczeniem chleba z różnych gatunków zboża, które udało
jej się zdobyć. Gdy Heike wyszedł i zamknąwszy za sobą
drzwi potoczył się w dół zbacza, wkładała właśnie chleb
do pieca.
  A tak uważnie przez cały czas wyglądała, tak bardzo
chciała wiedzieć, czy ten dziwny, biedny stworek zdołał
ujść wolno.
  Ale on pewnie miał tak źle poukładane w głowie, że
nawet nie wpadł na taki pomysł.
  Heike rozumiał, że dłużej w tym miejscu zostać nie
może. Solve z pewnością będzie go szukał i wpadnie
w gniew.
  A więc to był las, a którym Solve tak wiele opowiadał.
Mówił, że tu jest niebezpiecznie, są tu zwierzęta, które
zjedzą Heikego, jeśliby się w nim znalazł. Poprzez takie
groźby chciał wpoić chłopcu strach przed otaczającą go
przyrodą.
  Teraz jednak Heike musiał wybrać mniejsze zło. I choć
serce z przerażenia waliło mu jak młotem, wybrał nie-
znane. Nie mogło go spotkać nic gorszego niż samotne
godziny spędzone w klatce, urozmaicane jedynie chwila-
mi tortur i udręki.
  Dopiero teraz przypomniał sobie, że miał spodnie
i owijacze na nogi. Przydałyby mu się, i to jak! Wiedział
jednak, że i tak nie traciłby czasu na szukanie ich w izbie
Solvego.
  Ale w tym obcym, przerażającym lesie w zystko było
takie zimne i kłujące!
  Jedzeniu na razie Heike nie poświęcił ani jednej myśli.
  Sztywno i niezdarnie czołgał się po nierówrsym,
nieprzyjemnym poszyciu leśnym. Ciągle jeszcze nie mógł
wyprostować karku, nie narażając się przy tym na nieopi-
sane cierpienia. Nie pojmował też, jak kiedykolwiek zdoła
wyprostować plecy. I tak dostatecznie trudno było nau-
czyć się czołgania i pełzania komuś, komu dotąd nie
pozwolono się poruszyć.
  Tak wydawało się Heikemu. Ale przecież poruszał się
swobodnie niemal do ukończenia dwóch lat. Kiedyś umiał
więc raczkować, chodzić i biegać. Zapomniał jednak
o tym. Ale dawne umiejętności bardzo mu się teraz
przydały. Miał czołganie we krwi, wiedział, jak to należy
robić. A gdyby kiedyś stanął na nogi...
  Ale kiedy to mogło nastąpić? Sprawa wydawała się
beznadziejna.
  Bał się lasu, choć był to miękki, przyjazny las słoweń-
ski, z pnączami dzikiego wina pokrywającymi całe pnie
drzew, z polanami otwierającymi się to tu, to tam, a kiedy
dotarł bardziej w głąb, pojawiły sę świerki. Nie dzikie
i sztywne jak w północnyćh lasach świerkowych; tu rosły
rzadziej, a między nimi rozpościerała się delikatna, soczys-
ta trawa.
  Heike nie miał już sił, by wędrować dalej. Był wycień-
czony, podrapany i zmarznięty, nie przywykł do świeżego
powietrza. Tak naprawdę jeszcze nie było zimno i wkrótce
miał przyzwyczaić się do temperatury, ale tymczasem chłód
dokuczał mu bardzo w ciągu tego niezwykłego dnia.
  Zaraz też nastąpił szok najcięższy ze wszystkich. Wyjąc
ze złości i żalu odkrył nareszcie, o czym całkowicie
zapomniał podczas ucieczki.
  Ale do tej pory zajmowało go wyłącznie jedno:
wydostać się z klatki, wstąpić do krainy baśni, która się
przed nim otwierała.
  W ten sposób zdradził swego jedynego przyjaciela,
jakiego miał na świecie. Pozostawił go w tamtym złym
domu, we władzy Solvego!
  Zapomniał o najmilszej mu rzeczy pod słońcem, o swcej
zabawce, kwiecie wisielców. Zapomniał o mandragorze!
  Gdy zdał sobie sprawę, co stracił, rzucił się w trawę
i wykrzyczał swój żal. Płakał tak gorzko, jak nigdy dotąd.
Wiedział bowiem, że nigdy, przenigdy nie będzie mógł po
nią wrócić.






        ROZDZIAŁ XI


  Elena dostrzegła Solvego powracającego z wioski.
  Drżała na całym ciele, bo wiedziała, że postąpiła wobec
niego nielojalnie, choć jednocześnie była przekonana, że
nie mogła zachować się inaczej.
  A i tak wszystko na próżno. Mały więzień nie zdołał się
uwolnić.
  Czy Solve zorientuje się, że była w jego chacie?
  Nie, uważała, że nie da się tego stwierdzić. Za-
mknęła i klatkę, i drzwi wejściowe tak, że nie można
było poznać, iż ktoś je otwierał, choć od środka
dałoby się je łatwiej pokonać. Gdyby Solve wrócił
zamyślony, niczego by nie zauważył, jeśli jednak jest
podejrzliwy i wszystko sprawdza, natychmiast odkryje
różnicę.
  Elena śmiertelnie się bała. Bezustannie modliła się do
Matki Bożej, prosząc o wybaczenie i pomoc.
  Ale jak będzie mogła jeszcze kiedyś spotkać się
z Solvem? Już wcześniej zadawała sobie to pytanie i nie
przestawała o tym myśleć. Stał się jej przecież tak bliski
zaledwie po paru dniach znajomości... Teraz nie miała
pojęcia, co robić. Gdyby nie powiodła się próba udzielenia
pomocy stworkowi, pozostawała wszak przytłaczająca
świadomość. Dziecko w klatce! Co z tym począć?
  Skąd miała czerpać odwagę, by dalej tutaj mieszkać
samotnie? A jeśli chłopiec doniesie o wszystkim ojcu?
  Ojcu? Solve miałby być ojcem czegoś tak... niepraw-
dopodobnego?
  Jednakże nieznośny żal z powodu okrutnego trak-
towania dziecka zagłuszał wszelkie inne uczucia Eleny.
  Solve dotarł już do chaty. Elena ze swego małego
okienka nie mogła dostrzec drzwi jego domu, nie widziała
więc, jak zareagował otwierając je.
  Tak strasznie, straszliwie się bała!


  Solve wracał zatopiony w myślach, tak właśnie jak
spodziewała się Elena. Dopiero gdy otworzył drzwi
wejściowe, zastanowił się, w jaki właściwie sposób znalazł
się w środku.
  Czyż nie przywiązał ich, i to wcale mocno, sznurkiem?
  Po plecach przebiegł mu lodowaty dreszcz. Czyżby
dostali się tu złodzieje?
  Przyjrzał się drzwiom. Sznurek został zerwany, zwisał
luźno. Klamka była opuszczona. Wszystko wskazywało
na to, że drzwi zostały otwarte od wewnątrz. Z wielką siłą!
  Drzwiczki wiodące do izdebki w głębi były zamknięte.
  Solve czuł, jak pot wstępuje mu na czoło i wilgot-
nieją dłonie. Czy w domu nie panowała niecodzienna
cisza?
  Na palcach przekradł się do drzwi i nasłuchiwał. Ze
środka nie dobiegał żaden dźwięk. Ogarnęło go straszliwe
przeczucie, że jest całkiem sam. Mocnym ruchem ot-
warzył drzwi i... Całe powietrze jakby nagle uszło mu
z płuc. Przeszył go gwałtowny strach, zakłuł w serce ostrą
jak igła strzałą.
  Klatka była otwarta. Chłopiec zniknął!
  Musiał oprzeć się o drzwi, przez chwilę nie mógł
oddychać. Nagle poczuł, jak wzbiera w nim gniew.
  Z wrzaskiem padł na kolana, by zbadać zamek w klat-
ce. Gdy stwierdził, że i on także musiał zostać otwarty od
środka, jego twarz powoli przybrała barwę kredy.
  Czy Heike naprawdę mógł dokonać tego samodziel-
nie?
  Na to wyglądało.
  A on był przekonany, że chłopiec jest za mały i zbyt
słaby!
  Solve dostrzegł porzuconą w kąciku mandragorę.
Krzycząc ze złości wyciągnął ku niej rękę, lecz okrzyk
gniewu zaraz przerodził się w narastające wycie z bólu.
Zdążył jednak uprzednio wyjąć rękę z klatki i mand-
ragora, przeleciawszy przez całą izbę, zniknęła teraz
w kącie.
  Solve miał już jej dosyć. Odnalazł szuflę do węgla, przy
jej pomocy wyniósł mandragarę niczym krowie łajno
i odrzucił daleko, jak najdalej od chaty. Nie zadał sobie
trudu, by sprawdzić, gdzie upadła. Potem wrócił do
domu, usiadł na ławie w dużej izbie i tak tkwił roz-
trzęsiony, drżąc na całym ciele.
  Musiał się uspokoić. Nie wolno mu wpadać w panikę.
Pomyśleć...
  Chłopiec nie mógł dotrzeć zbyt daleko.
  Ze świstem wciągnął powietrze przez nos, zacisnął
zęby.
  Elena!
  W głowie chaotycznic wirawały mu myśli. Czy Elena
maczała w tym palce? A może widziała chłopea i odkryła
tajemnicę Solvego? Może stworek jest teraz u niej? A jeśli
rozmawiała z kimś z wioski? Co powinien zrobić, co
wymyślić? Musi pójść do niej, natychmiast. Dowiedzieć
się, ile dziewczyna wie i czy nie ukryła gdzieś chłopca.
  A jeśli okaże się, że wie... Elena będzie musiała umrzeć!
Zanim zdąży podzielić się nowiną z innymi.
  Później natychmiast będzie musiał zabrać się za szuka-
nie chłopca.
  Zanim odnajdą go inni.
  Oddychał głęboko, miarowo, chcąc odzyskać całkowi-
ty spokój. Nagle przyszła mu do głowy pewna myśl, tym
razem o wiele bardziej przyjemna.
  Chłopiec zapomniał o swotej mandragorze! Oznaczało
to, że był teraz całkowicie bezbronny.
  Solvego ogarnęło podniecenie. Musi odnaleźć man-
dragorę, zanim wpadnie z powrotem w ręce Heikego!
  Ale nie było co się spieszyć, mógł się jeszeze wstrzy-
mać. Gdyby chłopiec wyszedł na otwarte pole, Solve
natychmiast by go zauważył, a wówczas nie ulegało
wątpłiwości, kto okazałby się szybszy.
  Mandragora mogła spokojnie leżeć tam, gdzie upadła.
Teraz najważniejsza była Elena!


  Zobaczyła, jak nadchodzi. Szedł bardzo zdecydowa-
nym krokiem, choć z całej siły zmuszał się, by iść
spokojnie. Czyżby odkrył, że była u niego w domu?
  Nie może dopuścić, by wszedł do środka, do chaty!
  Czym prędzej schwyciła pranie i wyszła mu naprzeciw.
Zobaczyła, że na skroni wystąpiła mu pulsująca żyła, poza
tym był opanowany i uśmiechnięty, choć rozbiegane oczy
świadczyły o zaniepokojeniu.
  Elena chciała wyjaśnić, że właśnie miała zamiar zejść do
niego, by zanieść mu ubranie, lecz przestraszyła się, że może
źle zrozumieć jej niezgrabne tłumaczenia i pomyśleć, że już
tam była. Dlatego zrezygnowała z tego i z przyjaznym, jak
miała nadzieję, uśmiechem, wręczyła mu zawiniątko.
  Solve jednak najwidoczniej nie miał zamiaru na tym
poprzestać. Zdawał się nalegać na to, by pólść do niej do
domu. Pomimo uśmiechu nie znikającego z twarzy w oczach
nie można było wyczytać przyjaźni. Elena przestraszyła się
jeszcze bardziej i udawała, że nic nie rozumie.
  Odłożył wówczas na ziemię ubranie, które mu przynio-
sła, i stanowczo ujął ją za ramię. Nie zważając na jej
przerażone protesty, zaczął prowadzić ją pod górę.
  Musiała teraz udawać, co wcale nie przychodziło jej
z wielkim trudem, gdyż ogromriie była wystraszona.
  Żarliwymi prośbami, za pomocą gestów, dała mu do
zrozumienia, iż boi się, że on pragnie ją uwieść, i błagała
go, by nie zbrukał jej czystości.
  Mowę jej dłoni, oczu i słów nietrudno było pojąć.
I wtedy właśnie Solve uczynił coś, co wprawiło ją
w zdumienie.
  Uśmiechnął się życzliwie, uspokajająco. Choć czy
życzliwie? W oczach nadal czaiła się przedziwna groźba. Ale
pozostawił ją w miejscu, w którym się zatrzymali, dając znak,
by na niego czekała, i sam podszedł do jej małej chatki.
  Elenie bardzo się nie podobało, że Solve samowolnie
wdziera się do jej domu, choć, przyznać trzeba, było to
o wiele korzystniejsze rozwiązanie.
  Zastanawiała się, po co tam poszedł. Czy czegoś szukał?
  Solve rozejrzał się po chałupce. Elena może sobie
myśleć o nim, co chce, on musi sprawdzić, czy nie ukryła
gdzieś chłopca.
  Żyła, doprawdy, w skromnych warunkach! Chatynka
była jeszcze uboższa od tej, w której zamieszkał on sam.
Pachniało tu jednak świeżo upieczonym chlebem i zapach
ten sprawił, że poczuł głód, choć przecież zjadł w wiosce
solidny posiłek.
  Obórka dla kóz znajdowała się pod tym samym
dachem, od części mieszkalnej oddzielała ją tylko cienka
ściana. Zajrzał i tam, obszukał wszystkie możliwe kąty.
  W tej chacie jednak nie było miejsca, w którym dałoby
się ukryć chłopca.
  Solve zdezorientowany stał na środku jedynej izby.
Dziewczyna nie może powziąć żadnych podejrzeń...
  Wiedział już, jak się wytłumaczy. Znalazł w kieszeni
kilka miedziaków, obiegowych monet tego kraju, i poło-
żył je na stole. Niech to będzie zapłata za pranie. Inaczej
Elena zapewne by ich nie przyjęła; na poczekaniu wymyś-
lił powód, dla którego pragnął wejść do jej domu.
  Przeszukanie chaty odbyło się tak szybko, że z pew-
nością nie przyszłoby jej do głowy, że sprawdził wszyst-
ko. Na widok krucyfiksu na ścianie twarz ściągnął mu
pogardliwy, nieprzyjemny gryrnas. Pospieszył ku wyj-
ściu.
  Oczekiwała go w miejscu, w którym ją zostawił.
Solve wskazał dłonią na jej chatkę, dając do zrozurnienia,
że czeka ją tam niespodzianka. Zabrał ubranie i po-
chwaliwszy jej pracę, zszedł w dół zbocza w stronę
swojej chaty.
  Elena okazała się niewinna. Nic w jej zachowaniu nie
wskazywało na to, by wiedziała cokolwiek o zbiegłym
chłopcu.
  Nie zauważył, z jakim trudem starała się okazywać mu
taki podziw jak dawniej. Dobrze, że nie widział strachu
wyzierającego z jej oczu, nie słyszał serca, które waliło jak
młotem.
  Niedługo potem Elena znów wyglądała przez okienko.
Ujrzała Solvego kręcącego się wokół domu. Sprawiał
wrażenie, jakby czegoś szukał.
  I dopiero w tej chwili Elena zrozumiała, że chłopcu
mimo wszystko udało się uciec. Widocznie tego nie
zauważyła, zajęta pieczeniem chleba nie mogła bezustan-
nie wyglądać przez okno.
  Pieniądze położone na stole miały tylko wprowadzić ją
w błąd. Przyszedł do niej, by tu szukać chłopca!
  - Mały stworku - szepnęła. - Oby wszystkie dobre
moce miały cię w opiece! Nie mogę ci już więcej
pomóc, ale życzę ci powodzenia, ty biedny nieszczęś-
niku!


  Solve szukał jak opętany. Mandragora, jak daleko
właściwie ją odrzucił? Że też nie patrzył uważnie!
  Powinna jednak leżeć tu gdzieś w pobliżu. Powinna!
Jeszcze raz przeszukał nieliczne rosnące wokół domu
wysokie kolczaste krzaki, obsypane żółtym kwieciem. Na
otwartej przestrzeni na pewno jej nie było, tam dawno by
już ją odnalazł. W końcu podniósł się zrezygnowany. Do
diabła z mandragorą, nie mógł już marnować na nią więcej
czasu.
  Znacznie ważniejsze, by odnalazł chłopca.
  Rozejrzał się dokoła. Gdzie? Gdzie powinien szukać?
  Właściwie tylko w jednym kierunku Heike mógł się
udać, nie pozostawiając za sobą żadnych śladów. Co
prawda niepojęte było, jak malec zdołał dotrzeć aż do lasu,
ale innego wyjścia nie miał. We wszystkich innych
miejscach byłby widoczny.
  Solve przeszukał już starannie niskie zarośla rosnące tu
i ówdzie, niczego tam jednak nie znalazł. Gdyby chłopiec
skierawał się ku wiosce, Solve natknąłby się na niego już
wcześniej.
  Pozostawał jedynie las.
  Przeklęty diablik, właśnie teraz wymyślić coś takiego,
teraz, kiedy Solve zdołał zauroczyć mieszkańców wsi!
Zabawę w polowanie na cnotę Eleny musiał odłożyć na
później. Tego przedpołudnia udało mu się pozyskać wielu
przyjaciół w wiosce. Do gospody, która w żaden sposób
nie zasługiwała na tę nazwę, sprowadzono tłumacza,
a wraz z nim przybyło wielu mężczyzn. Otoczyli Solvego,
spragnieni wieści z wielkiego świata, a on mówił i mówił.
Opowiadał tym pożałowania godnym nędzarzom o swych
bogactwach w Wiedniu, o pobycie na dworze królew-
skim. Opowiadał też o wielkich interesach, jakie zamierza
ubić w Wenecji. Oni słuchali oczywiście zafascynowani,
niemal w uniesieniu. Wydawało się, jakby ich uwagę
przykuwały przede wszystkim oczy Solvego, bo też
i nieczęsto można było napotkać takie złociste, żółte oczy.
  Dowiedział się jednak, że konia i powozu w Planinie
nie dostanie. Konie, które mieli, potrzebne były tutej-
szym chłopom, a jedyny środek lokomocji, jaki mu mogli
ofiarować, okazał się starą, rozklekotaną furą do prze-
wożenia rzepy.
  No cóż, to mu absolutnie nie odpowiadało, rozumieli
chyba, iż nie może przybyć do Wenecji na chłopskim
wozie!
  Niestety! Solve, któremu wydawało się, że wzbudził
podziw i szacunek wśród ubogich chłopów, znów popeł-
nił dwa brzemienne w skutki błędy! Po pierwsze, nie
powinien był się chełpić Wiedniem i swymi powiązaniami
z tamtejszym dworem. Słoweńcy bowiem dalecy byli od
miłości do narzuconych im władców.
  Wzmianki o książęcym domu Habsburgów działały na
nich jak czerwana płachta na byka. Po drugie zaś ich
zainteresowanie niesamowitymi oczami miało zupełnie
inną przyczynę. Gdyby Solve wiedział więcej o ludowej
kulturze i wierzeniach Słoweńców, szybciej by to zro-
zumiał.
  On jednak nadal miał w pamięci tylko to, jak wielce ich
zdumiał następnym posunięciem. Przysłuchiwali mu się
z taką uwagą, iż nie mógł się powstrzymać, by jeszcze
bardziej ich nie zaskoczyć.
  Wspomnienie to napełniało go cozpierającym uczu-
ciem triumfu.
  - Widzisz tego chłopaka, który zajmuje się koniem?
- zapytał tłumacza. - Potrafię zmusić go, by próbował
zaprząc konia odwrotnie.
  Tłumacz odniósł się do jego oświadczenia z wielkim
sceptycyzmem, ale przełożył pozostałym słowa Solvego.
Wszyscy pokręciłi głowami i uśmiechnęli się drwiąco,
z niedowierzaniem.
  - Spróbuj - zachęcali go przez tłumacza, który starał
się nadać swemu głosowi obojętne brzmienie.
  Solve wiedział, że zadanie to może okazać się trud-
ne, gdyż zawsze udawało mu się tylko to, czego na-
prawdę gorąco pragnął. Teraz więc musiał skancent-
rować całą swą siłę woli, by chłopak zachował się tak,
jak mu nakaże.
  Skupił się mocno, aż kropelki potu wystąpiły mu na
czole i nad górną wargą. Chłopi umilkli, przez otwarte
drzwi wpatrywali się w młodego chłopaka. Solvemu
wydawało się, że na twarzach niektórych dostrzega
drwinę, a to omal nie wyprowadziło go z równowagi.
  Młodzieniec podprowadził konia do wozu. Teraz,
teraz, myślał Solve, błagając wszelkie złe moce Ludzi
Lodu o pomoc.
  Chłopak przystanął, jakby nagle nie wiedząc, co ma
robić, a potem ustawił zwierzę wzdłuż dyszla przodem
do wozu!
  Wśród zgromadzonych wokół stołu rozległo się ni to
westchnienie, ni to jęk.
  Solve nie chciał jednak przebrać miary.
  - Myślę, że to wystarczy - powiedział obojętnie,
przerywając hipnozę. - Nie będziemy dłużej kpić z chło-
paka.
  Młodzieniec znów się zatrzymał, pocierając dłonią
czoło. Kiedy zorientował się, że koń stoi zwrócony
przodem w stronę wozu, pospiesznie zaczął go od-
ciągać.
  Mężczyźni jednogłośnie odetchnęli z ulgą. Onieśmiele-
ni, spode łba przyglądali się Solvemu. Potem mruknęli coś
o śmierci starego ojca Milana i mającym odbyć się po
południu pogrzebie. I jeden za drugim zaczęli się roz-
chodzić.
  Dostali za swoje, triumfował w duchu Solve. Spodzie-
wał się, co prawda, że zachwyceni będą śmiać się z jego
dowcipu, ale, o dziwo, wcale tak się nie stało. Wydawali
się raczej dziwnie markotni i zafrasowani.
  Skłonność do niedoceniania inteligencji i wartości
innych ludzi miała okazać się dla Solvego bardziej
niebezpieczna, niż był to w stanie sobie wyobrazić.


  Z wściekłością przepatrywał miejsca przylegające do
skraju lasu w poszukiwaniu Heikego. Gniew jego wywo-
ływała przede wszystkim myśl, że ten czarci pomiot uciekł
akurat wtedy, kiedy zaczęło mu się lepiej wieść i w wiosce,
i u Eleny. Nie miał czasu, by go szukać!
  Musiał jednak odnaleźć chłopca, zanim dotrze on do
ludzi, to niezwykle ważne. A ponieważ Heike nie miał już
przy sabie mandragory, Solve nareszue będzie mógł
pozbyć się go raz na zawsze. Spełniłby tym samym
miłosierny uczynek, bo przecież takie dziecko, które nic
nie wie o życiu wśród ludzi, nieustannie będzie napotykać
trudności, czyż nie tak?
  Było to kolejne z pokrętnych usprawiedliwień Sol-
vego, służących wyłącznie stłumieniu ewentualnych wy-
rzutów sumienia.
  Szukał przez cały dzień, zagłębiając się w las coraz dalej
i dalej. Ale jestem biedny, użalał się nad sobą. Ten
wstrętny szczeniak nawet nie pomyśli o moim głodzie
i zmęczeniu!
  Zdaniem Solvego o Heikego nie trzeba było się
martwić. Chłopiec nie raz i nie dwa obywał się bez
jedzenia przez całą dobę, był więc przyzwyczajony do
ssania w żolądku.
  Zapadł zmrok i Solve musiał ruszyć w powrotną
drogę do domu, nigdzie nie napotkawszy bodaj śladu
chłopca. Miał jednak zamiar podjąć poszukiwania na-
stępnego ranka, przeczesał bowiem spory kawałek lasu
i na jutro pozostał mu do spenetrowania jedynie niewiel-
ki odcinek.
  Teraz pragnął jak najprędzej powrócić do domu.
  Solve żywił mimowolny respekt wobec ciemności
panujących w tej okolicy...


  Chłopi z wioski odprowadzili ojca Milana na miejsce
ostatniego spoczynku. Sam Milan przygotowywał się do
odwiodzin u Eleny następnego dnia. Nic go już nie
powstrzymywało przed oświadczeniem się o jej rękę. Nie
dbał wcale o jej posag, Milan był jednym z niewielu
w wiosce, którzy stawiali miłość ponad majątek.
  Elena także szykowała się na następny dzień. Zatopio-
na w myślach, zamknęła już kozy na noc. Z nadejściem
poranka zamierzała udać się do wioski, by tam u kogoś,
nie wiedziała jeszcze u kogo, szukać rady. Musiała się
podzielić się z kimś wiadomością o chłopcu.
  Jej sąsiad powrócił do domu, gdy słońce chowało
się już za góry. Ze sposobu, w jaki się poruszał, wy-
wnioskowała, że jest zmęczony, zawiedziony i ziryto-
wany.
  Widać nie odnalazł małego.
  To była jakaś pociecha.
  Oby tylko nie przyszedł znów tutaj do niej! Po tym
wszystkim, co zaszło, Elena nie chciała go już więcej
widzieć. Była zasmucona, oszołomiona i bezradna, nie
wiedziała, co robić dalej. Miała wątpliwości, czy postąpiła
słusznie, wypuszczając chłopca z klatki wbrew wiedzy
i woli Solvego. Malec mógł przecież w rzeczywistości
okazać się małym diablikiem, który przypadkiem zstąpił
na ziemię.
  Nie, to nicmożliwe, zdecydowała. Nie z takimi oczami,
wiernymi kopiami oczu Solvego.
  W zapadającym zmierzchu długo siedziała, zaprząt-
nięta troską o tego małego biedaka, który był w lesie
sam. A jeżeli nocą będzie zimno?
  Niewiele się namyślając, Elena po ciemku wyszła
z chaty i na krzakach rosnących za domem powiesiła kilka
sztuk garderoby. Swoje własne grube zimowe spodnie...
jeśli zechce, będzie je mógł podwinąć. Dołożyła jeszcze
cienki rzemyk, który mógł służyć jako pasek. Tak małych
butów nie miała, zastąpić je musiały kawałki skór i rzemie-
nie. Zaniosła też futrzany kubrak, z którego dawno
wyrosła.
  Gdyby przypadkiem przechodził obok jej domu...
  Wynoszenie ubrania gdzieś dalej na nic by się nie zdało,
ponieważ i tak nie wiedziała, gdzie jest chłopiec.
  Biedne dziecko!
  Nie dość że natura obdarzyła go takim wyglądem, że na
jego widok ludzie ze strachu będą rzucać się do ucieczki,
to na dodatek od najwcześniejszych dziecięcych lat musiał
cierpieć uwięziony w małej, ciasnej klatce. A teraz jeszcze
może ona dołożyła kamień da ciężaru, jaki przyszło mu
dźwigać? jakiż musiał być samotny, zmatznięty i głodny!
Uświadomiwszy to sobie, Elena natychmiast pobiegła po
świeżo upieczony bochen chleba i położyła go przy
wiszącym na krzaku ubraniu. Postanowiła także, że
następnego dnia zbietze kilkoro zaufanych ludzi i wspól-
nie przeczeszą las. Dłużej tak być nie może!
  Wreszcie się położyła, ale leżała nie śpiąc i na-
słuchując obcych dźwięków. Niczego jednak nie usłysza-
ła.
  Daszła do wniosku, że będzie musiała pomówić z miesz-
kańcami wioski, przygotować ich na to, że chłopczyk ma tak
szczególny wygląd. Inaczej zdarzyć by się mogło nieszczęś-
cie, ktoś powodowany strachem mógłby zabić dziecko.
  Nie można było do tego dopuścić. Czuła się za nie
odpowiedzialna, ona i nikt inny. Wszak otworzyła mu
drzwi klatki.
  Aż zakłuła yą w sercu na wspomnienie spojrzenia,
jakim ją obrzucił. Agresywna reakcja więźnia, gdy zbliżyła
się do klatki, nie przeszkodziła Elenie dostrzec bez-
granicznej samotności w jego oczach.
  Czy zrozumiał, że pragnęła jego dobra? Czy wiedział,
że na świeciie istnieje życzliwość i miłość?
  Tego Elena wcale nie była pewna.
  Uczucia, jakie żywiła da Solvego, były mieszane, trudne
do zdefniowania. Był przecież obiektem jej pierwszego,
młodzieńczego zakochania, bo o miłości chyba jeszcze zbyt
wcześnie mówić. Ale w jej sercu zapalony został płomień
i garzał tak mocno, że niemal odebrał jej cały rozsądek.
  Źal, że ze wszystkich ludzi właśnie on miał dziecko
zamknięte w klatce, wyraźnie zaniedbane, udręczone
dziecko, sprawiał jej nieznośny ból. Starała się myśleć
o pierwszym wrażeniu, jakie wywarł na niej Solve, o tej
odrobinie wulgarności i nikczemności, jaką dostrzegła
w jego twarzy, ale to było za trudne. Już łatwiej było
wmawiać sobie, że to nie on ponosi odpowiedzialność za
uwięzienie chłopczyka w klatce.
  Malec mógł przecież być niebezpieczny dla ludzi.
  W takim razie Elena postąpiła niespcawiedliwie wobec
Solvego i popełniła chyba niewybaczalne przestępstwo
wolbec swych bliźnich.
  Musi z kimś porozmawiać!
  Życie Eleny stało się bardzo skomplikowane.

  Zapłakany, nieszczęśliwy Heike patrzył na ciemniejąco
wieczorne niebo z groty, do której się wczołgał.
  Przedostał się przez las i dotarł do dziwacznych skał,
pokrytych żłobieniami, pełnych lejów i rozpadlin. Heike
nie wiedział, że znalazł się na obszarach krasowych. Był
zbyt zmęczony, głodny, zbyt obolały, by uważniej przy-
glądać się formacjom skalnym.
  Pod wielkim głazem znalazł niedużą jamę i wpełzł do
niej, drżąc z zimna i popłakując. Wolność, którą zrazu
przyjął z otwartymi ramionami, trudno było pojąć. Same
nowości, a większość z nich sprawiała ból.
  Heike nie mógł już dłużej myśleć. Leżał skulony,
z piersi wyrywało mu się łkanie. Wkrótce pawieki
przysłaniły żółte oczy i chłopiec zasnął.
  Wokół jego groty zapadła noc. Malec przekręcił się we
śnie, starając się znaleźć więcej ciepła.
  Wstał księżyc, oświetlając bloki skalne, które w jego
blasku wydawały się całkiem białe, ale Heike tego nie
widział. Spał.
  We śnie wydawało mu się, że widzi pochylającego się
nad nim człowieka. Heike patrzył na niego, lecz nie
dostrzegał wyraźnie. Postać nachyliła się głębiej i wyciąg-
nęła w jego stronę mandragorę. Heike przyjął ją, śmiejąc
się uszczęśliwiony, i przycisnął do piersi.
  Jakaż ona ciepła, jak nieprawdopodobnie wprost
grzeje!
  Wszystkie smutki, wszystko co złe, nieznane, przestało
nagle mieć znaczenie. Jego jedyny przyjaciel znów był
przy nim!







        ROZDZIAŁ XII


  Niewiele godzin spał Solve tej nocy.
  Przyczyną jego bezsenności nie była bynajmniej
troska a małego Heikego, lecz żal nad własnym, jakże
ciężkim losem. A przecież w niczym nie zawinił!
Dlaczego wszystkie nieszczęścia spadają właśnie na
niego, który był na najlepszej drodze ku szczytom
władzy, podbijał serca budzących ogólne pożądanie,
szlachetnie urodzonych kobiet, potrafił przyciągnąć
bogactwa niczym rybak raz po raz wyławiający pełną
sieć?
  Wszystko z winy tego przeklętego chłopca!
  Był dla niego za dobry, w tym tkwił błąd. Powinien go
zgładzić dawno, dawno temu.
  Solve wiedział jednak, że nie było to możliwe. Za
każdym razem potworna zabawka udaremniała rozpra-
wienie się z malcem.
  Teraz jednak mandragora zniknęła. Nadszedł więc
odpowiedni moment, by odnaleźć Heikego i unicestwić
go. Tego nędznika, którym go obarczono. Teraz, właśnie
teraz!
  Solve nie był w stanie doczekać choćby świtu. Nie
wiadomo przecież, czy chłopieć nie odnajdzie man-
dragory, a wówczas mogło już być za późno.
  Jeszcze się nie rozwidniło, gdy Solve wstał i wyśliz-
gnął się z chaty. Tym razem wiedział, gdzie go szukać.
Pozostał tylko rejon skał, porośnięty z rzadka drzewa-
mi.
  Jeśli Heikemu wydawało się, że zdoła skryć się przed
Solvem, to bardzo, bardzo się mylił!
  Wiedziony stanowczym postanowieniem zagłębił się
w las. Na oślep, gorączkowo torował sobie drogę w tym
trudnym do pokonania terenie, parł naprzód przez kale-
czące, kolczaste zarośla między rosochatymi drzewami.
Tu szukał już poprzedniego dnia, teraz musiał minąć tę
okolicę.
  Solve przystanął. Właściwie o tej porze w lesie było
dość upiornie. Zbyt wcześnie, by rozbrzmiewał śpiew
ptaków; powietrze chłodne, w nieckach i kotlinach stała
mgła. Nie było też jeszcze całkiem jasno ani też całkiem
ciemno. Znalazł się jakby w półświecie, w zaczarowanej
krainie, bezludnej, pełnej tylko dzikiego zwierza i...
  Dzikiego zwierza i postaci z baśni? Nie brzmiało to
szczególnie zachęcająco. Jakie drapieżniki występują
w tych okolicach? Nie wiedział. Wiedział jednak, że
w mitologii ludów Południa nie istnieją trolle. Tutaj był
świat wilkołaków, wampirów i...
  Och, nie, to zbyt okropne. Dorosły mężczyzna, a stra-
szy samego siebie.
  Ale panujący wszędzie półrnrok był taki przygnębiają-
cy, przerażający. A teraz na dodatek wkroczył w pasmo
mgły. Za takim rozedrganym welonem oparów wszystko
mogło się skryć.
  O, na przykład tam! Solve drgnął. Czy nie widać tam
jakiejś pokrzywionej postaci i...
  Przestań już, Solve, powiedział na głos do siebie. To
tylko zwichrowana gałąź!
  Znikąd nie dobiegał żaden dźwięk. Czy nigdy już nie
będzie jaśniej? Przy takim świetle bezustannie musiał
wytężać wzrok, raczej odgadywać niż widzieć.
  Nie, tu w dole nie było sensu chodzić. Na nic się to
zdało. Musiał wspiąć się gdzieś wyżej, tak by mieć widok
na całą okolicę. Wtedy bez trudu odnajdzie chłopca. Solve
dostrzegł grzbiet skałny i zdecydowanie skierował się ku
niemu.


  Mały Heike budził się powoli, ale ocknął się byłys-
kawicznie, gdy tylko wróciła mu pamięć.
  Wokół niego panowała ciemność. Kamienny dach...
  Wydostał się z klatki!
  Ale...? Powróciły wspomnienia poprzedniego dnia:
zimno, głód i ból w stawach. Teraz jednak nie czuł się
zmarznięty, przeciwnie, wokół niego było ciepło
i miło.
  Przypomniał sobie zaraz, że stracił ulubioną za-
bawkę, i dał wyraz swemu smutkowi, popiskując
żałośnie.
  Uniósł się na łokciu i pomacał dookoła. Okryty był
czymś ciepłym, puszystym. Futrzany kubrak? Tak, był
otulony cudownym, futrzanym kubrakiem!
  Stopy miał także rozgrzane i w tej chwili, gdy leżał
spokojnie, nie czuł żadnych ran.
  Stopy owinięte były skórami. A...
  Pomacał ręką pod sobą i wyciągnął parę grubych
spodni, na których leżał.
  Jak cudownie, jak wspaniale! Heike usiadł. Ach,
jakże zabolało go całe ciało, ból stawów powrócił, ale
nic na to przecież nie poradzi. Zaczął naciągać ubranie.
Poczuł, że coś, co leżało mu na kolanach, spadło na
ziemię.
  - Moja lalka! - krzyknął Heike w uniesieniu. Były
to najprawdopodobniej jedyne słowa, jakie do tej
pory wymówił, oprócz pieśni, które nie wiadomo
skąd znał. Nawet on sam tego nie wiedział. Kiedy
śpiewał, dziwne słowa same napływały mu do ust.
- Moja lalka!
  Był tak wzruszony i tak szczęśliwy, że mocno przycis-
nął ją do siebie. Wybacz, że o tobie zapomniałem, prosił
w myśli. Tak bardzo później żałowałem.
  Kiedy się ubrał, co prawda może nie najstara-
nniej, i miał już zamiar opuścić swoją grotę, zau-
ważył coś, co w pierwszej chwili wydało mu się kamie-
niem.
  Nie był to jednak kamień, lecz bochen chleba o smako-
witym zapachu. Tak wielkiego chleba Heike nigdy nie
dostał przez całe swe życie!
  Jest też chyba miękki? Ugryzł kawałeczek.
  Ach! Była to najpyszniejsza rzecz, jakiej kiedykolwiek
posmakował! Świeży, wspaniały chleb!
  O, tak, Elena potrafiła piec chleb. W tym samym
czasie, gdy Heike rozkoszował się znaleziskiem, dziew-
czyna wyszła przed dom i stwierdziła, że wszystko, i chleb,
i ubranie, zniknęło!
  Ciekawe, kto to zabrał? myślała. Ktoś, kto przypad-
kiem tędy przechodził i wykorzystzł okazję, by ukraść?
Czy też naprawdę chłopiec był tutaj?
  Ostrożnie rozejrzała się wokół domu, ale nie znalazła
Heikego. Wypuściła więc kozy i przygotowała się do
porannego obrządku. Było jeszcze tak wcześnie, że słońce
nie pokazało ani jednego promienia, ale Elena przy-
zwyczajona była do wstawania o szarości poranka. Ze-
rknęła ku chacie Solvego, ale tam panował spokój.


  Solve dotarł do szczytu wzgórza. Stąd roztaczał się
szeroki widok na okoliczne doliny.
  Gdyby tylko mgła się podniosła i cokolwiek się
rozjaśniło?
  Ciągle jeszcze było zbyt ciemno, by rozróżnić kolory.
Księżyc skrył się już za chmurami i wszystko wokół
rozpływało się w rozmaitych odcieniach szarości i czerni.
  Solve wpatrywał się w owe niezwykłe bloki skalne,
które oglądał poprzedniego dnia, z widocznymi na ich
powierzchni złożami innych gatunków skał i minerałów.
Przedziwna kraina!
  Znów przeszyła go ta niezwykła pewność, niezłomne
przekonanie. Nadeszła jak drżenie, ostrzeżenie: Tengel
Zły wie, że on tutaj jest. Tengel Zły wije się we śnie
i pragnie, by Solve stąd odszedł.
  To niemądre, pomyślał Solve. Przecież jestem taki jak
on, chcę się od niego uczyć!
  Niezwykła była jednak świadomość, że Tengel Zły jest
tak blisko, tak niewiarygodnie blisko. Ale gdzie?
  Wrażenie przeminęło, jak gdyby Tengel Zły wyczuł
jego myśli i wzniósł zaporę, by Solve nie zauważył, gdzie
on się znajduje.
  Z jednej strony Solvego, między nim a domem,
w oddali rozpościerał się milczący las. Z drugiej strony
miał przed sobą otwarte skały.
  Jeszcze raz rozejrzał się dokoła w ciemności nocy,
a może powinien nazwać tę część dnia mrocznym poran-
kiem? Nie, jeszcze nie, ledwie wstawał świt.
  Nagle poderwał się. Czy tam w małym zagajniku,
pośtód skał, nie dostrzegł jakiegoś ruchu?
  Mgło... Zniknij!
  Jak gdyby go usłyszała i welon na mgnienie oka uniósł
się, a Solve ujrzał małą postać, która skulona pełzła po
ziemi. Było zbyt ciemno, by Solve mógł rozróżnić
szczegóły, inaczej zdumiałby się na widok ubrania, jakie
miał na sobie Heike.
  Bo że to jest Heike, nie wątpił nawet przez chwilę.
  Zły uśmiech wykrzywił wargi Solvego.
  - Mam go - pomyślał na głos. - Ależ się plącze, jak
zając z przestrzeloną łapą, a raczej jak żaba. Pokraka,
nawet chodzić nie umie!
  Solvemu syn wydawał się tak komiczny, że przez dobrą
chwilę zanosił się śmiechem.
  Mgła znów zafalowała i chłopiec zmknął.
  To nic nie szkodzi, pomyślał Solve i szybkim krokiem
zaczął schodzić ze wzgórza. Teraz już go mam, już mi się
nie wymknie!
  Po chwili znalazł się w dolinie, w której widział
Heikego. Mgła sprawiła, że ciemności wydawały się
jeszcze gęściejsze, choć możliwe do przebycia. W mrocz-
nej dolinie sięgał wzrokiem nawet dość daleko.
  Ale musiał wysilać oczy, by rozróżnić szczegóły. Starał
się poruszać bezszelestnie, wypatrując czegoś, co się
porusza.
  Chłopiec nie mógł zajść daleko.
  Tam! Tam był? Daleko, między drzewami. Solve szedł
wzdłuż doliny korytem dawnego strumyka, teraz nie było
już w nim wody. Po obu stronach rosły gęste, brzydkie
świerki.
  Mogłoby być nawet zabawnie! Drobne polowanka.
Ale i zwierzyna musi także poczuć się ścigana!
  Zawołał głosem drwiącym, pełnym złości:
  - Heike!
  Chłopiec zamarł i odwrócił głowę. Cóż on ma za
ubranie, zastanowił się Solve. Zadziwiające. Heike znów
się odwrócił i poganiany panicznym lękiem zaczął pełznąć
wzdłuż łożyska strumienia.
  Solve z radością zachichotał.
  Przyspieszył. Słyszał, jak chłopiec popłakuje ze stra-
chu.
  Chciał zawołać jeszcze raz, aby Heike wiedział, jak
blisko znajduje się jego prześladowca...
  Nie zawołał jednak.
  Coś nagle wyłoniło się na drodze między nim a chłop-
cem, przesłaniając mu widok. Solve zamrugał i potrząsnął
kilkakrotnie głową, chcąc widzieć lepiej.
  Zatrzymał się gwałtownie.
  Coś wyraźnie zagradzało mu drogę.
  Wysoka, spowita w czerń postać, w opończy spływa-
jącej aż na ziemię. Dłoń wyciągnięta w kierunku Sol-
vego, groźne ostrzeżenie bijące od całej ogromnej syl-
wetki...
  Wędrawiec w Mroku!
  Solve jęknął przerażony. Przez moment stał jak ska-
mieniały, po czym wydał z siebie drżący pisk przerażone-
go do obłędu dziecka. Pisk przerodził się zaraz w głośny
krzyk. Solve zawrócił i co sił w nogach rzucił się do
ucieczki, jakby gonił go sam diabeł.
  Kta wie, może tak właśnie było?
  Nie, myślał, kiedy biegł do domu, potykając się
o kamienie i zwalone pnie drzew. Nie, to nie był Zły,
a w każdym razie na pewno nie Tengel Zły. To zupełnie
kto inny.
  Ale kto, kto? Co miał wspólnego z Heikem tutejszy,
lokalny duch z chłopskich wierzeń? I... to już szczyt
niesprawiedliwaści: dlaczego niesamowita zjawa brała
stronę Heikego? Czy nie byłoby o wiele właściwsze,
gdyby pomogła jemu, Solvemu, prześladowanemu przez
wszystkich, wszędzie natrafiającemu na taki opór?
  Potykając się i chwiejąc na nogach wyszedł wreszcie na
łąki nie opodal domu Eleny i swojego.
  Tam się opamiętał. Dziewczyna nie może zobaczyć go
w tak opłakanym stanie. Wyprostował się i ostatni
kawałek drogi dzielący go od domu przebył godnie,
dostoinie, choć nie opuszczało go uczucie, że przez cały
czas żądny zemsty demon depcze mu po piętach.
  Gdy szczęśliwie dobmął do chaty, opadł na ławę, by
chwilę odetchnąć. Bezustannie przeklinał swój parszywy
los.
  Dlaczego, dlaczego nic mu się nie układa?
  Gdy Solve coraz bardziej pogrążał się w żalu nad sobą,
Elena podjęła decyzję.
  Nie mogła już dłużej znieść samotności, a poza tym
bardzo się bała. Gorzką prawdą bowiem było, że nadal
szukała okoliczności usprawiedliwiających zachowanie
Solvego. Nie było to wynikiem słabości charakteru Eleny,
znalazła się, jak wiele innych kobiet przed nią, pod jego
przemożnym wpływem.
  Solve w kontaktach z Eleną nie wykorzystywał świa-
domie czarodziejskich sił, ale magiczną moc nosił w sobie.
Tkwiła ona w jego łagodnym, ciepłym głosie, niezwyk-
łych oczach, fascynującym wyglądzie i jego zawsze obez-
władniającym erotyzmie. W stosunku do Eleny udawał
życzliwość i przyjaźń i samotnej dziewczynie przez kilka
dni jawił się jako wspaniały przyjaciel.
  Elena jednak zaczęła podejrzewać, że władza, jaką nad
nią miał, nie była całkiem zwyczajna. Solve naprawdę
potrafił rzucać czar na kobiety, a nieświadomie ofiarował
jej podwójną dawkę tego, czemu oprzeć się mogła prosta
i niedoświadczona dziewczyna.
  Dlatego zapragnęła teraz znaleźć się wśród ludzi.
Rozdzielił ich widok małego, zaniedbanego chłopca
w klatce.
  Na malca w klatce trudno było znaleźć usprawied-
liwienie.
  Nie miała odwagi zabierać ze sobą całego swego
dobytku. Wsadziła tylko kota do koszyka wraz z paroma
drobiazgami, które mogły jej się przydać w ciągu najbliż-
szych dni, a potem wyprowadziła kozy i szła udając, że
idzie je wypasać. Poganiała je w stronę wioski, krążąc po
okolicznych wzgórzach, by nie wzbudzić w Solvem
podejrzeń.
  Ale jego nie było widać. Bez przeszkód minęła dom,
w którym zamieszkiwał, i wkrótce zasłoniło ją kolejne
wzniesienie. Odetchnęła z ulgą, choć wiedziała, że zaraz
stanie się znów widoczna z jego okna. Kiedy była
pewna, że on nie może jej zobaczyć, popędzała kozy
z gorączkową niecierpliwością. Teraz, gdy zrobiła już
pierwszy krok, nie mogła się doczekać, kiedy pokona
całą drogę.
  Do kogo jednak miała się zwrócić w wiosce? Nie
wypadało, by szła do Milana, nic nie wiedziała o śmierci
jego ojca. Może do kościoła? Ksiądz był, co prawda,
ogromnie surowy, ale przecież musiała z kimś pomówić,
opowiedzieć o chłopcu, który być może w tej chwili cierpi
wielką biedę gdzieś w lesie.
  Znów sumienie ukłuło ją niczym strzała. Czy słusznie
postąpiła, wypuszczając go, czy też nie? Pytanie to
dręczyło ją od wczoraj bezustannie.
  Westchnęła ciężko. To już dla niej stanowczo za dużo,
zwłaszcza że gdzieś w głębi duszy tkwiło niebezpieczne
pragnienie, by jeszcze raz ujrzeć Solvego.
  Kiedy zbliżała się już do wioski, zobaczyła, że ktoś
ścieżką zmierza w jej kierunku. Mężczyzna w uroczystym
stroju, zdobionym kolorowymi taśmami, z kamizelką, do
której przywiesił złote monety.
  Mężczyzna udający się w konkury.
  Tą drogą? Wszak tutaj nikt nie mieszka!
  Ale... Ale to przecież Milan.
  Elena poczuła rozczarowanie. Czy naprawdę Milan
postanowił komuś się oświadczyć?
  Sporo czasu upłynęło, zanim zdążyła połączyć wszyst-
ko w jedną całość, i zrozumiała, że Milan zmierza do niej.
Tak wielką skromność miała w sercu Elena.
  Kiedy się spotkali, Milan zaczerwienił się ze wstydu.
  - Eleno, ty tutaj? Dokąd się wybierasz?
  W tym momencie pękły tamy. Nie mogła już ukrywać
poczucia osamotnienia, niepewności, lęku i wątpliwości.
  - Och, Milanie, nie wiem, co mam robić! Tak bardzo
się boję!
  Opowiedziała całą historię o obcym przybyszu, który
od razu stał się takim miłym, dobrym przyjacielem, lecz
później okazało się, że ma syna, przypominającego małego
diablika, którego trzyma w klatce. Jednym tchem dała
wyraz współczuciu, jakiego doznała na widok dziecka.
Mówiła o tym, co zrobiła później, i o malcu, który
wędrował gdzieś teraz samotnie, być może napotkał
w lesie dzikie zwierzęta, i o swoim lęku przed Solvem.
  Milan z każdym jej słowem coraz mocniej zaciskał
szczęki. W pewnym momencie wyczuł jej niepewność.
  - Eleno... Czy ty... czy jesteś związana z tym człowie-
kiem?
  Dziewczyna nerwowo potarła oczy
  - Związana? Nie, był po prostu dobrym przyjacielem,
nigdy nie był nieprzystojnie natrętny. Ale, Milanie, mam
złe przeczucia, obawiam się, że on ma nade mną władzę.
Jak gdyby chciał, bym przystała na jego propozycję,
której nigdy nie uczynił! Ja go nie chcę, Milanie, a mimo
to mnie pociąga w jakiś niezwykły, przerażający sposób.
Nie mogę tego pojąć.
  - Za to ja rozumiem - odparł Milan ze smutkiem.
- Sądzę, że masz rację, Eleno. On stara się przywieść cię
do grzechu, sprowadzić z drogi cnoty. Mężczyźni we wsi
radzą teraz, są na niego bardzo rozgniewani.
  - Dlaczego?
  - On ma uroczne oczy.
  - Och - szepnęła Elena. - Tak, to prawda!
  I dlatego właśnie Solve popełnił błąd. Pokazał swe
czarodziejskie sztuki, nie zapoznawszy się bliżej z prze-
sądami mieszkańców tych okolic. Uważali oni, że
istnieją ludzie obdarzeni urocznymi oczyma czy, jak
powiadali inni, "złym okiem". Samym tylko spoj-
rzeniem potrafią rzucić urok i wyrządzić krzywdę.
Solve powinien był zwrócić uwagę na ostrzegawcze
sygnały, na gesty wykonywane palcami, mające od-
wrócić urok. Jednocześnie dwoma palcami, wskazują-
cym i małym, pokazywali na niego, drugi zaś gest
polegał na wciśnięciu kciuka między palec wskazujący
a środkowy. Solve jednak był zbyt pewny siebie, by
przejmować się takimi głupstwami.
  - Eleno - zdecydował się Milan. - Słyszałaś chyba, że
mój ojciec nie żyje i został już pochowany?
  - Och, co ty mówisz, Milanie! Tak bardzo mi przykro,
naprawdę!
  - Dziękuję. Ale to już minęło. Właśnie szedłem do
ciebie, by prosić o twą rękę. Co byś odpowiedziała?
  Elena oblała się rumieńcem.
  - Sądzę, że wiesz, że nie szedłbyś na próżno - odparła
cicho. - Ale ja nie mam nic, co mogłoby stanowić mój
posag.
  - Wiem o tym i wcale o to nie pytam. Zależy mi na
tobie. A więc jesteś teraz moja, prawda? Odprowadzę cię
do wioski, pójdziemy prosto na radę starszyzny. A potem
sam udam się do tego człowieka. Jak on się nazywa, Solve?
  - Och, nie, Milanie, tego nie wolno ci robić! On może
wyrządzić ci krzywdę!
  Twarz Milana zawsze odzwierciedlała jego nastrój. Także
i teraz Elena poznała, że Milan za nic nie da się przekonać.
  - Masz zostać moją żoną. Sądzisz, że zniosę, by jakiś
obcy starał się ciebie uwieść? O, tam idzie Peter. On może
zaprowadzić cię na radę.
  Zanim Elena zdążyła zaprotestować choćby słowem,
Milan wyjaśnił Peterowi, jak się sprawy mają, i pospieszył
w górę, do domu Solvego. Złe oko, czy nie - ten człowiek
musi usłyszeć kilka słów prawdy.
  - Milanie! - zawołała za nim Elena, ale równie dobrze
mogła wołać do wiatru północnego.
  Peter w zamyśleniu spoglądał na szybko znikającą
w oddali sylwetkę Milana.
  - Nie podoba mi się to. Ale kiedy Milan wpadnie
w gniew, nigdy nie słucha innych! Chodź, musimy
powiadomić radę o tym malcu. Trzeba go szukać w lesie
całą gromadą.
  - Ale on naprawdę ma straszny wygląd - ostrzegła
Elena. - Powiedz im, że nie muszą się go bać. Nie jestem
pewna, ale sądzę, że on nie ma złego oka, choć może tak
właśnie wygląda.
  Peter w odpowiedzi tylko kiwnął głową. Mogła mu
zaufać.


  W domu na wzgórzu Solve nareszcie ocknął się
z paraliżu, jaki ogarnął jego wolę.
  Oczy mu błyszczały, policzki palały. Jakimż idiotą się
okazał! Jak do tego stopnia mógł poddać się panice, że nie
zauważył tak doskonałego rozwiązania?
  Chłopiec zginął. Nie wziął mandragory ze sobą, ona
także gdzieś się zapodziała. Solve był więc wolny! Wolny,
wolny, wolny!
  Dlaczego miał marnować czas na tego niewyda-
rzeńca? Biegać w kółko po tych przeklętych lasach
i wystawiać się na pośmiewisko? Jaki to miało sens?
Mógł teraz bez przeszkód wyruszyć do Wenecji i za-
cząć wszystko od początku. Dalej kraść i oszukiwać,
i piąć się do góry jak kiedyś, tyle że z większym
wyrachowaniem, sprytniej! Dopiero teraz droga do
szczytu, do władzy nad światem, stała przed nim
otworem. O Tengelu Złym musi zapomnieć, naj-
ważniejsze, by jak najszybciej się stąd wydostać. Szu-
kanie Tengela Złego mogło w rezultacie okazać się
wręcz niebezpieczne, znów mógłby zostać obarczony
ciężkim brzemieniem, jakim był Heike.
  Musi dotrzeć do Adelsbergu, by tam zdobyć konia
i powóz, i nowy majątek. Chłopi w tej dziurze nie mieli
absolutnie nic. Mógłby się też zadowolić samym koniem.
Wjechać wierzchem do Wenecji. Jeśli to w ogóle możliwe,
bo słyszał, że cała Wenecja stoi na palach wbitych w wodę.
Brzmiało to dziwacznie.
  Czując przypływ energii, Solve pozbierał swe nieliczne
drobiazgi i opuścił chatę. Klatka niech zostanie tu, gdzie
stoi, on wkrótce i tak będzie daleko stąd, i wszystko, co się
tu wydarzyło, przestanie mieć jakiekolwiek znaczenie.
  Odległość, jaka dzieliła go od Adelsbergu, z łatwością
mógł pokonać pieszo. Był teraz wolny, swobodny, miał
przed sobą całe życie, ba, cały świat! Pokaże teraz
wszystkim tym, którzy drwili i naśmiewali się z Solvego
Linda z Ludzi Lodu, co potrafi! Jeszcze dostaną za swoje!
  Były to czcze pogróżki rzucane na wiatr, ale i tak
sprawiały mu przyjemność.
  Znalazł się mniej więcej w połowie drogi do wioski, gdy
ścieżkę zastąpił mu rozgniewany nie na żarty człowiek.
  Milan nie miał zamiaru pojmać czy też zgładzić
Solvego, chciał po prostu wyłoić skórę łajdakowi, który
ośmielił się za bardzo zbliżyć do jego dziewczyny. Co
prawda nic jej nie zrobił, ale sama myśl... Milan był bardzo
zazdrosnym młodym człowiekiem, co stanowiło chyba
jego jedyną wadę. Poza tym cechowała go łagodność
i dobroć jak rzadko, a opowieść Eleny o małym, niewyda-
rzonym chłopcu mocno poruszyła jego serce.
  Jeszcze jeden powód, by rozprawić się z tym ob-
cym.
  Nie mogli się dogadać, ale co do zamiarów Milana nie
można było mieć wątpliwości. Z jego wypowiedzi Solve
wyłapał imię Eleny i nie był aż tak głupi, by nie dośpiewać
sobie reszty. Wymowa była jednoznaezna: "Łapy z dale-
ka!"
  Okazał się jednak na tyle głupi, by zachować się
arogancko. Na Milana podziałało to niczym płachta na
byka.
  Nie namyślał się długo...


  Solve ocknął się w bardzo bolesnej rzeczywistości. Był
sam na świecie, jak porzucony tobołek, z nosem na
pokrytym czerwonym pyłem kamieniu. Jedna noga
utkwiła w kolczastym krzewie, ramię, na którym leżał,
zdrętwiało.
  Z jękiem opuścił głowę. Za uprzednie jej podniesienie
musiał zapłacić ostrym, rozsadzającym czaszkę bólem.
  Wokół nosa i ust czuł coś lepkiego, miejscami boleśnie
przyschniętego. Krwawię, pomyślał zdumiony. Z nosa
leci mi krew! I jeden ząb się rusza!
  Bezustannie jęcząc, zdołał wreszcie usiąść, a wkrótce
potem nawet wstać.
  Jakże on wygląda! Pokryty kurzem i zakrwawiony.
I jak to boli!
  Kiedy Solve otrząsnął się na tyle, że przestał litować się
nad sobą, zapałał niepohamowanym gniewem.
  Skierował go naturalnie na nieznanego łajdaka, który
ośmielił się go pobić. Ale zemsta dotknie jednocześnie
i napastnika, i Elenę. Tę nieprzyzwoitą dziwkę! Koniec
z próbą zdobycia jej poprzez przyjaźń. To za długa droga.
Teraz ona sama będzie musiała przyjść do Solvego.
Przywoła ją do siebie siłą swej woli, a potem drań, który
go pobił, dostanie ją z powrotem - zhańbioną, zbrukaną
i całkiem bezwartościową.
  Będzie to stosowna zemsta na nich obojgu.
  Najpierw jednak Solve musiał minąć wioskę. Nie
chciał tu zostać ani chwili dłużej. Obejdzie ją naokoło,
a potem zatrzyma się w jakimś miejscu między Planiną
a Adelsbergiem. I tam właśnie będzie musiała przyjść
Elena. Tam dopełni się jej los.
  Dla urażonej dumy Solvego myśl o tak słodkiej zemście
była niczym balsam na rany. Tak będzie wyglądało jego
pożegnanie z tą parszywą wioską. Nigdy więcej go nie ujrzą.
  O Heikem nie myślał już wcale. Żywił przekonanie, że
dzikie zwierzęta już dawno się z nim rozprawiły.
  Na przemian kulejąc i jęcząc szedł skrajem lasu,
zostawiwszy wioskę w dole. Spoglądał na nią od czasu do
czasu, ale panował tam całkowity spokój. Wieś sprawiała
wrażenie, jakby wcale nie było w niej ludzi.
  No cóż, tym lepiej dla niego. Przejdzie nie zauważony.
  Wkrótce zostawił już Planinę za sobą. Świadomość, że
Tengel Zły jest blisko, nadal w nim tkwiła, wibracje stały
się nawet silniejsze, pnerodziły się w pewność.
  Nie miał już jednak czasu na Tengela Złego. Najistotniej-
sze - zemścić się! A potem musiał dotrzeć do Adelsbergu.
  Wszak Wenecja czekała na największego człowieka na
świecie - Solvego Linda z Ludzi Lodu.
  Gdy dotarł do niewielkiego, przytulonego do skały
lasku, zszedł z gościńca łączącego obie miejscowości.
Skrył się między drzewami.
  Tutaj! Tu będzie czekał na Elenę.
  Solve przykucnął, objął ramionami nogi i usiadł na
piętach. Oparł czoło o kolana i przymknął oczy.
  - Chodź, Eleno - szepnął. - Chcę, byś do mnie
przyszła. Teraz, zaraz!
  Paląca go nienawiść i żądza zemsty uczyniły jego
zdolność sugestii podwójnie silną, dwakroć trudniejszą
do odparcia niż wcześniej.
  Elena w walce z nią nie miała żadnych szans.






        ROZDZIAŁ XIII


  Niemal wszyscy mieszkańcy wioski zebrali się w ma-
leńkiej winiarni. Było tak ciasno, że para z oddechów
zdawała się drżeć w pomieszczeniu. Przybyły także
kobiety, zaszczycone faktem, iż pozwolono im wejść do
świętego miejsca mężczyzn.
  Elena, niezwyczajna, by być ośrodkiem zainteresowa-
nia, mocno trzymała Milana za rękę. Czerwieniąc się
i jąkając, odpowiadała na pytania.
  W pewnej chwili poczuła jednak, że powinna powie-
dzieć coś jeszcze:
  - Bardzo jestem wdzięczna, że chcecie wyruszyć ze mną
na poszukiwania tego biedaka. Pragnę jednak, abyśae
wiedzieli, że postanowiłam się nim zaopiekować, nie
zważając na jega wygląd. To ja ponoszę odpowiedzialność za
dziecko, a Milan jest taki dobry, iż zgodził się, by chłopiec
zamieszkał w naszym przyszłym domu. Oczywiście, jeśli go
odnajdziemy i jeśli w ogóle pozwoli się obłaskawić.
  - Już dawno porwał go wilk, to więcej niż pewne!
- zawyrokowała jedna z kobiet.
  - Musimy go szukać - stanowczo rzekła druga.
  Pozostałe pokiwały głowami.
  - A co zrobimy ze złym okiem?
  Zapadła cisza, wreszcie odezwał się ksiądz:
  - Stara Anna dopiero co widziała go na skraju lasu,
prawda? Wygląda na to, że wyruszył do Adelsbergu. Sami
nie poradzimy sobie z kimś takim jak on. Posłuchaj,
Peterze, weź konia i pojedź zaraz do Adelsbergu okrężną
drogą. Trzeba ich ostrzec! Poproś, by odcięli mu drogę,
i powiedz, że my wyruszamy stąd. Proś także, by zabrali
mego przyjaciela, księdza! To człowiek Bogiem silny, już
dawniej wypędzał demony. Ja pójdę z wami...
  W tej samej chwili Elena jęknęła.
  - Co się stało? - zapytał Milan.
  - Och, nie - pisnęła. - Och, nie, nie! Trzymaj mnie
mocno, Milanie? Wydaje mi się, że on mnie wzywa, nie
rozumiem, co się dzieje! Tak ogromnie mnie do niego
ciągnie, a przecież wcale tego nie chcę!
  - Zaiste, to potomek Szatana! - wykrzyknął ksiądz.
- Jest w posiadaniu ogromnych mocy, silnych i złych!
  - Zawsze miał władzę nad Eleną, ona sama to mówiła
- rzekł Milan. - Dlatego nie śmiała dłużej mieszkać tam
sama... Eleno! Eleno, przestań!
  Dziewczyna rzuciła się ku drzwiom, lecz powstrzymali
ją stłoczeni tam mężczyźni. Walczyła, aby się uwolnić,
i krzyczała, że chce, że musi iść.
  - Ruszajcie w drogę w pościg za tym diabłem!
- rozkazał ksiądz. - Milan i ja zabierzemy Elenę do
kościoła. Tam będzie bezpieczna.
  - Nie powinieneś był go bić, Milanie - odezwał się
jeden ze starszych mężczyzn. - To jego zemsta: chce
zabrać ci twoją kobietę.
  - Nie wie, z kim ma do czynienia - syknął Milan przez
zęby. Ściągnął Elenie ramiona do tyłu i podniósł wierz-
gającą, rozkrzyczaną dziewczynę.
  Ksiądz, Milan i kobiety ruszyli w stronę małego
wiejskiego kościółka. Peter konno jechał już na połu-
dnie, a wielka gromada mężczyzn gotowała się do
wyruszenia gościńcem w kierunku sąsiedniego miastecz-
ka, Adelsbergu, jak zwało się w języku austriackich
panów.
  W drodze do kościoła ksiądz, przyjrzawszy się Elenie,
zmienił decyzję:
  - Nie, Milanie, nie powinieneś na to patrzeć. Elena jest
dobrą, miłą dziewczyną, niewinną i cnotliwą, i silną
w swej wierze w Boga. Z pewnością nie chce, byś widział
jej upokorzenie. Idź z innymi i pomóż im pojmać tego
diabła w ludzkim przebraniu! Obiecuję, że Elena będzie tu
bezpieczna, jest nas dość, by jej upilnować.
  Otaczające ich kobiety pokiwały głowami. Milan przez
chwilę się wahał, ale w końcu przyznał księdzu rację.
  - Nie pozwólcie jej się uwolnić - poprosił. - Jeśli
będzie trzeba, przywiążcie ją do ołtarza! To moja wina, że
została na to narażona.
  - Bądź spokojny, możesz nam zaufać.
  Milan, wiedziony chęcią odwetu, poszedł więc za
innymi. Żałował tylko jednego: że nie zabił groźnego
demona, kiedy miał taką możliwość.
  Milan wiedział jednak, że nigdy by się na to nie zdobył.
Nie był mordercą, nie chciał, by czyjaś krrw ciążyła mu na
sumieniu.
  Teraz jednak sytuacja się zmieruła. Przedtem nikt nie
przypuszczał, jak bardzo niebezpieczny jest obcy przybysz.
  - A co z dzieckiem? - zapytał kobiety ksiądz, gdy już
wnieśli Elenę do kościoła i starannre zamknęli drzwi na
klucz.
  - Dziewczęta wzięły ze sobą dwóch czy trzech męż-
czyzn i razem poszli szukać - odparła jedna z niewiast.
Musiała wołać, by zagłuszyć krzyki Eleny. - Ale młódki
były wystraszone, nie chciały iść na południe, póki nie
schwytają tego złego człowieka.
  - Rozumiem, to nawet rozsądnie z ich strony. Teraz
jednak myślę, że powinniśmy zrobić to, co zaproponował
Milan: przywiążemy Elenę, nie do ołtarza, rzecz jasna,
tylko do tej kolumny. Och, jakże ona kopie!
  Ksiądz przez chwilę podskakiwał na jednej nodze,
rozcierając kostkę u drugiej. Elena trafiała bardzo cel-
nie.
  W końcu zdołali przywiązać ją do kolumny, musieli
też zakneblować jej usta, by stłumić krzyki. Elena
wpatrywała się w nich błędnym wzrokiem, rzucając
głową na wszystkie strony. Usiłowała zerwać więzy, ale
szczęśliwie okazały się mocne. Mocniejsze od tej nad-
ludzkiej siły, jaką teraz miała jako niewolnica Solvego.
Siła jego woli była doprawdy przerażająca, zwłaszcza
teraz gdy czuł się tak urażony laniem, jakie spuścił mu
Milan.
  Ksiądz pospiesznie przypominał sobie wszystkie mają-
ce odpędzić diabła modlitwy, nigdy dotąd bowiem nie
musiał się do nich uciekać, a kobiety śpiewając Kyrie elejson
wkładały w śpiew więcej serca niż czyniły to zazwyczaj.
  Oczy Eleny nad kolorowym szalem starej Anny,
służącym za knebel, wytażały bezdenną rozpacz.


  Solve znów wrócił na gościniec prowadzący z Planiny
do Adelsbergu.
  Niczego nie mógł zrozumieć. Elena powinna już tu
być. Nigdy jeszcze nie posłużył się tak wielkimi siłami, by
osiągnąć cel. Powinna przybyć tu biegiem, uradowana
możliwością spotkania się z nim.
  Będzie należała do niego. A potem... potem wydrwi ją,
opluje, sponiewiera tak, że ten bezwstydny, głupi chłop
dostanie z powrotem jedynie strzępek człowieka.
  Solve wpatrywał się w miejsce, w którym droga
zakręcała, niknąc pośród drzew. Czy dziewczyna nigdy
nie nadejdzie?
  Nie zdawał sobie sprawy z tego, jak strasznie teraz
wygląda. Bijatyka nie przydała mu naturalnie urody, ale
wcale nie to najbardziej rzucało się w oczy. Najgorsza
była twarz, w której wypisana została cała podłość. jego
charakteru. Z rysów wyczytać można było niezwykłe,
wręcz odpychające lodowate zimno uczuć: nienawiści
skierowanej ku ludziom, obojętności wobec całego
świata. Wulgarność, cechująca wielu dotkniętych z Lu-
dzi Lodu, ujawniała się teraz wyraźnie. W ciągu tego
jednego dnia Solve znacznie się postarzał. Wyniosły
światowiec, czarujący lew salonowy, zamienił się w zni-
szczonego rozpustnika, który przeżył już swe dni
świetności.
  Solve Lind z Ludzi Lodu sięgnął dna. Nie zachował
już ani krztyny człowieczeństwa.
  Gotowało się w nim z irytacji. Dlaczego ta przeklęta
latawica nie przychodzi? Dlaczego? Nie miał wszak czasu
na wyczekiwanie, chciał jak najprędzej znaleźć się w Adels-
bergu, by tam zdobyć to, co niezbędne w dalszej drodze
do Wenecji. W drodze do nowego życia!
  Jego nienawiść ku młodemu durniowi, który go pobił,
ku Elenie i całej tej przeklętej wiosce, Planinie, była
jednak tak wielka, że najpierw musiał się zemśeić, po
prostu musiał.
  Nikomu nie wolno zadzierać z Solvem!


  Mały Heike, o którym ojciec całkiem już zapomniał,
wcale nie miał się tak źle. Szedł dalej, wyposażony w ciepłe
ubranie, które co prawda bezustannie zsuwało się i opada-
ło, zaopatrzony w resztki chleha, oszczędzony przez
dzikie zwierzęta, które jak dotąd nie zainteresowały się
nim bliżej, choć widział krążące wokół stwory podobne
do psów i inne, większe, jakich nigdy jeszcze nie spot-
kał.
  Co prawda Heike niewiele dotąd zobaczył świata.
  Czasami nie był sam, towarzyszył mu ktoś bardzo
wielki i bardzo czarny. Z początku Heike trochę się go
bał, właśnie dlatego, że był taki wielki i czarny i umiał
pojawiać się i znikać, kiedy chciał. Nigdy jednak nic
Heikemu nie zrobił, wcale się też nie odzywał. Stał tylko
w pobliżu, choć nie za blisko, i odpędzał zwierzęta, a raz
nawet Solvego, i zaraz potem znikał. Herke nie potrafił
tego pojąć.
  Właściwie jednak ten wielki mężczyzna nie dotrzymy-
wał mu towarzystwa, Heike mimo wszystko czuł się
samotny. Zastanawiał się, czy na zawsze już pozostanie
w tym lesie, nie byłoby to wcale zabawne. Myślą wracał do
miłej istoty obdarzonej łagodnym głosem, która ot-
worzyła mu klatkę.
  Heike tęsknił za tym głosem, pragnął być razem z tą
istotą. To jednak nie było możliwe.
  Instynktownie ciągnął ku ciepłemu słońcu, na połu-
dnie. Odkrył wiele zadziwiających rzeczy podczas swej
wędrówki ku Adelsbergowi, choć oczywiście nie wie-
dział, jak nazywa się miejsce, ku któremu wiodła go kręta
droga.
  Chodził już teraz dużo lepiej. Z początku musiał
przytrzymywać się cienkich pni drzew, by się wypros-
tować. Teraz też nie do końca mu się to udawało, ale
był przekonany, że pewnego dnia będzie zupełnie
dobrze chodzić, wiedział bowiem dokładnie, co należy
robić. Na razie stawy nie chciały jeszcze właściwie
pracować i kiedy się spieszył, poruszał się raczej na
czworakach.
  Raz zdarzyło mu się zsiusiać tak jak stał, ale zaraz
przekonał się, jak nieprzyjemnie jest, gdy jego piękne
spodnie są mokre. Wkrótce, co prawda, wyschły, ale
w ten sposób Heike sam siebie nauczył czystości. Miał
już pięć lat i wcale nie był głupi, tylko jego umysł
był nieco przytłumiony długim samotnym życiem w kla-
tce.
  Choć nie zdawał sobie z tego sprawy, okazał tym
samym pierwszą iskrę szacunku dla samego siebie.
  Oczywiście wiele razy płakał, kiedy bardzo dokuczyła
mu samotnosć i niemoznosć zrozumuenia tego, co napoty-
kał wokół siebie. Miał przed sobą całe życie, ale nikt
przecież nie nauczył go, jak żyć.


  Młodzi ludzie, którzy wyruszyli na poszukiwanie
Heikego, nie wierzyli, by malec zabłądził aż tak daleko.
Elena opisała go im, mówiła, że prawdopodobnie chło-
piec nie umie chodzić. Przestrzegła też, by nie wystraszył
ich jego wygląd. W krótkim czasie, jaki z nim spędziła,
parskał, co prawda, i pluł, ale absolutnie nie odniosła
wrażenia, żc chłopicc jest tego samego pokroju, co jego
zły ojciec. Widziała w nim jedynie samotne, rozpacz-
liwie nieszczęśliwe dziecko, które chciało się obronić
przed nieznanym stworzeniem, jakim musiała mu się
wydać. Prosiła, by zachowali się w stosunku do niego
delikatnie.
  Nikt jednak poważnie nie myślał, że chłopiec jeszcze
żyje. Nocny chłód mógł się okazać zabójczy dla kogoś,
kto nigdy nie wychodził na powietrze. Wcześniej też
zdarzało się, że w wiosce ginęły dzieci. Jeśli zbłąkanych
nie zdołano odnaleźć przed zapadnięciem nocy, porywały
je krążące wokół drapieżniki. Mimo wszystko nadal
szukali, kierowani szlachetnym pragnieńiem, by zapewnić
malcowi bodaj parę szczęśliwyćh godzin w jego krótkim
życiu.
  Przeczesywali teren wokół chaty Eleny, pnekonani, że
szukanie go na południu mija się z celem. Niemożliwe,
żeby znalazł się w pobliżu Adelsbergu... Nie, w tej okolicy
nie miał ani cienia szansy. Tam żaden mały chłopiec nie
dałby sobie rady sam.


  A jednak Heike właśnie tam zawędrował. Ćwiczył
chodzenie. Chwytał się mocno pnia drzewa, brał kurs na
następne i puszczał się. Najtrudniej mu było poradzić
sobie ze stopami. Cały czas wykręcały się, wracając do
pozycji, jaką przybtały przez ostatni rok, po tym jak
klatka zrobiła się za ciasna. Kark zdołał już całkowicie
wyprostować, ale stawy w kolanach i biodrach nadal
bolały i trzeszczały, a cały kręgosłup gwałtownie protes-
tował przeciw próbom ustawienia go w pozycji pionowej.
Z równowagą także nie było najlepiej.
  Nagle Heike stanął twarzą w twarz z czymś absolutnie
niepojętym. Dziw natury, na którego widok ze zdumienia
rozdziawił buzię.
  Rozbudzona ciekawość była tak silna, że zapragnął
podejść bliżej, przyjrzeć się uważnie...
  I oto znów pojawiła się ogromna, ciemna postać!
  Stanęła przed nim, powstrzymując go od zbliżenia się
do czegoś tak nieprawdopodobnie, niewiarygodnie inte-
resującego. Czarna postać poruszyła dłonią, gestem wska-
zując chłopcu, którędy ma iść dalej.
  Heike zawahał się. Instynkt podpowiadał mu jednak,
że powinien usłuchać olbrzyma. Czyż nie pomagał mu on
przez cały czas? Heike dobrze wiedział, kto przyniósł
mandragorę. I ubranie. I chleb.
  Chłopiec z powagą skinął głową i zrobił tak, jak
nakazywał mroczny wielkolud.
  Jego niezwykły towarzysz natychmiast zniknął.
  Heike dalej parł naprzód. Na zmianę czołgał się
i szedł, z mozołem wdrapując się po wapiennych ska-
łach.
  I nagle, w momencie gdy ogromna błyskawica rozdarła
niebo na pół, mały Heike spojrzał w dół i ujrzał miasto,
piękne miasto które oznaczało ludzi jedzenie, ciepło i...
strach!
  Doświadczenia Heikego z ludźmi nie należały do
najprzyjemniejszych. Sądził, że większość z nich jest taka
jak Solve, bo niby dlaczego miałoby być inaczej? Czy
krótkie spotkanie z istotą innego pokroju mogła wystar-
czyć, by znikła nieufność dziecka skrzywdzonego przez
dorosłego?
  Heike był przekonany, że miasteczko oznacza kolejne
lata niewoli, spędzone w klatce.
  Choć całym sercem, jak jeszcze nigdy dotąd, zapragnął
znaleźć się wśród ludzi, nie ruszył się z miejsca. Usiadł na
trawie popłakując z żalu i samotności.
  Niedaleko od niego, na wyżynie, na której siedział,
dostrzegł łagodnie zaokrąglony szczyt wzgórza. Stało
na nim coś, co zostało wzniesione ludzką ręką. Wy-
sokie rusztowanie, zbudowane z drewnianych bali,
a na nim gruby pal, na którego końcu umieszczono
poprzeczną belkę. Z belki zwisał sznur zakończony
pętlą. Zdaniem Heikego wyglądało to dziwnie, dłużej
jednak nie zastanawiał się nad tym. Smutek, od któ-
rego ściskało mu się serce, opanował wszystkie jego
myśli.


  Solve kipiał gniewem. Cóż ta głupia, nędzna chłopka
sobie myśli? Dlaczego nie przychodzi?
  Dotąd nigdy mu się to nie przydarzyło, dopiero teraz,
i to w dodatku kiedy był absolutnie pewien, że przybędzie
do niego na kolanach, błagając, by ją kochał, by mogła
należeć do niego bez względu na cenę, jaką przyjdzie jej za
to zapłacić.
  Uznał to za więcej niż dziwne.
  Nagle zdrętwiał. Znalazł się w potrzasku? Rozejrzał się
za możliwością ucieczki. Z drogi wiodącej do Planiny
dobiegł odgłos wielu stóp, a w następnej chwili między
drzewami dostrzegł gromadę mężczyzn.
  Solve zawrócił na pięcie i rzucił się do ucieczki w stronę
Adelsbergu.
  Nawoływali się w tym swoim głupim języku. Praw-
dopodobnie krzyczeli "tam, tam jest!" lub coś równie
niemądrego. Durnie, naprawdę wydaje im się, że
zdołają pojmać Solvego Linda z Ludzi Lodu? Przekona-
ją się. Nie bał się ich ani trochę, wiedział, że jest
silniejszy, a oni gorzko pożałują swoich poczynań! Nie
miał jednak ochoty stać się ich więźniem. Słyszał, że są
rozgniewani, poznał to po tonie ich głosów. Nie
zamierzał narażać się na przykrości. I umiał biegać
szybciej niż oni. Z jakiego powodu ogarnęła ich taka
złość?
  Właściwie mogło to oznaczać tylko jedno: poznali
prawdę o Heikem. Może dotarł do ich parszywej wioski,
może doniósł na Solvego? Przeklęty szczeniak!
  Kondycja Solvego okazała się gorsza, niż przypusz-
czał. Powoli zaczynał tracić oddech, zastanawiał się nad
możliwośeią rzucenia na nich uroku. Ale jak można się
skoncentrować, gdy się biegnie potykając o kamienie
i wykroty, mając za plecami dyszącą żądzą krwi gromadę
tubylców?


  W kościele w Planinie Elena nagle jakby opadła z sił,
jęknęła cicho i przestała walczyć.
  Ksiądz spojrzał na kobiety, które skończyły śpiewną
modlitwę do Boga o zmiłowanie w tej samej chwili,
gdy Elena się uspokoiła. Ksiądz także przetwał modły.
  Jedna z kobiet podeszła do Eleny i usunęła knebel.
  - To już minęło - powiedziała zmęczona dziewczyna.
  - Zły człowiek musiał zaniechać swych zaklęć - orzekł
ksiądz.
  - Tak - odparła Elena, podczas gdy kobiety uwalniały
ją z więzów.
  - Jak się czujesz? - zatroszczył się ksiądz.
  - Już teraz dobrze - szepnęła. - Ale to było
straszne! Straszne! Zostać całkowicie pozbawioną włas-
nej woli! - Zadrżała. - Jestem chora! Czuję się zbruka-
na.
  Podniosła głowę i popatrzyła po zebranych.
  - Bardzo was proszę... nie móweie Milanowi o tym,
jak się zachowywałam. To zbyt bolesne, poniżające.
Czuję się tak upokorzona, tak bezlitośnie... wykorzys-
tana.
  Obiecali, że nic mu nie powiedzą.
  - Dziękuję za pomoc - szepnęła Elena i wybuchnęła
płaczem.
  Ksiądz niespokojnie zerkał ku wrotom kościoła.
  - Powinienem być teraz z nimi. Ten człowiek to uczeń
diabła. Nie mogę zostawiać mych wiernych w tak trudnej
chwili.
  Elena wstała.
  - I ja także pragnę znaleźć się przy baku Milana, być
może on mnie potrzebuje. Sądzę, że zły człowiek nie
będzie już więcej próbował mnie zhańbić, takie mam
przeczucia. Czy mogę iść z wami, ojcze?
  Po krótkiej dyskusji pazwolona jej i tym z kobiet,
które tego chciały, ruszył w drogę na południe. Ksiądz
zabrał z kaścioła wielki krucyfiks i niosąc go wysoko nad
sobą, ruszył na czele grupy.
  Elena była teraz całkiem spokojna. Nie ze wzglgdu na
siebie szła do Adelsbergu, lecz dla Milana i dla małego
chłopca. Nie mogła uwolnić się od obrazu przestraszo-
nych, nieszczęśliwych oczu dziecka pod splątaną grzywą
czarnych wiosów.
  Mały nieszczęśnik, któremu przyszło w życiu dźwigać
podwójny krzyż. To jego chciała zbawić od złego ducha!
  To właśnie oznajmiła księdzu i zebranym kobietom.
Przeciw temu nie mogli protestować.


  Rozwścieczona gromada deptała Solvemu po piętach,
ale czy odległość między nimi trochę się nie zwiększyła?
  Och, tak, oczywiście, był od nich coraz dalej!
  Gdyby tylko mógł zagłębić się w las, ale dawne koryto
rzeki, którym biegł, zdawało się nie mieć końca. Musiał
kiedyś płynąć tędy potężny strumień, w okolicy pełno
było takich wyschniętych łożysk rzecznych i właśnie
w jednym z nich musieli zbudować drogę. Tak jakby
przez lata całe czekali, aż on się tu znajdzie.
  Oddychał teraz ciężko, ze świstem, zawziął się jednak,
że wytrzyma. Nie miał zamiaru pozwolić im na triumf
i ponownie narażać się na ciosy.
  A gdyby go dopadli, to zobaczą jeszcze, co patrafi
dotknięty z Ludzi Lodu! Zaczaruje ich wszystkich,
omami! Na razie nie nuał czasu, by się koncentrować,
musi dalej uciekać, to najprostsze wyjście.
  Czy tam na dole droga się nie rozszerza?
  Ależ tak, tak! Był uratowany! Tam będzie mógł
umknąć w las, zgubi tych durniów i...
  Solve gwałtownie zatrzymał się w miejscu. Z na-
przeciwka podążała ku niemu druga gromada chłopów,
prowadzona przez wyższego rangą kapłana; poznał to po
szatach. Ludzie wyglądali na zdecydowanych na wszyst-
ko.
  Jednocześnie za nimi dostrzegł większą wioskę, a ra-
czej miasteczko, bez wątpienia Adelsberg.
  A więc był już tak blisko, i teraz to? Jak się porozumieli?
  Solve, naturalnie, nie wiedział nic o młodym Peterze,
który konno ruszył przez bezdroża i dotatł do Adelsbergu
na długo przed nim.
  Pneklął głośno. Wykrzykiwał wszystkie przekleń-
stwa, jakich się nauczył po niemiecku i po szwedzku. Były
to najstraszliwsze wiązanki, jakie można sobie wyobrazić,
szczęśliwie tylko nieliczni rozumieli poszczególne słowa,
które z siebie ze złością wyrzucał.
  Gromada znajdująca się za nim już ruszała do ataku, ale
ksiądz uniósł w górę dłoń:
  - Wstrzymajcie się, nie sprowadzajcie na siebie nie-
szczęścia, dzieci! - zawołał; nazywał dziećmi wszystkich
swoich parafian. - To wysłannik piekieł, nie wiadomo,
z czym może wystąpić!
  Podniósł krzyż na wysokość twarzy Solvego. Ten
splunął. Był teraz otoczony. Skrępowano mu ręce i nogi,
w usta wciśnięto knebel. Żółte oczy, których lękano się
najbardziej, zakryto cuchnącą chustką.
  Solve starał się zapanować nad gniewem. Nie wolno mi
wpadać w panikę, powtarzał w myślach. Jeszcze z tego
wyjdę, znam dość sposobów. A więc, moa drodzy igno-
ranci, jeśli zdaje wam się, że zwyciężyliście, to wiedzcie, że
oszukujeeie siebie samych.
  Nie można tak łatwo pokonać potomka Tengela
Złego, zwłaszcza gdy sam Tengel znajduje się tak niepo-
kojąco blisko!
  On przyjdzie mi z pomocą, wy nędzne ludzkie robaki!
Nie wiecie, kogo ośmieliliście się spętać i w ten sposób
upokorzyć. Nie wiecie, jaką posiadam moc! A jeśli sam
miałbym sobie poradzić...
  Myśli prześlizgnęły się na inny temat. Zastanawtał się,
w jaki sposób mógłby dać im nauczkę.
  Ach, tyle miał możliwości! Niezbędna mu była jedynie
odrobina czasu na koncentrację. Potrzebował tylko kró-
ciutkiego oddechu od wrzawy, jaką czynili, a zaskoczy
ich, straszliwie i okrutnie. Zawiązali mu oczy? Sądzili, że
to coś pomoże! Nie we wzroku tkwiła jego moc, lecz
w zdolności koncentrowania myśli.
  Tego jednak ci łajdacy nie rozumieli.
  A jeśli, wbrew wszelkim nadziejom, nie będzie miał
czasu, by zebrać myśli... Tak, wówczas pajawi się Tengel
Zły, niosąc pomoc swemu najbardziej utalentowanemu
potomkowi i uczniowi.
  Dudnienie grzmotu, jakie rozległo się na niebie, było
jakby odpowiedzią na jego myśli.





        ROZDZIAŁ XIV


  Nad wzgórzami, gdzie niezdecydowany Heike za-
stanawiał się, którą drogę obrać, legło ciężkie powietrze.
  Ludzie Lodu... Solve tak wiele opowiadał mu o Lu-
dziach Lodu; słuchając jego opowieści Heike przeżył
najpiękniejsze chwile.
  Kiedy wyszedł na świat, nie znalazł jednak Ludzi Lodu,
choć taką miał nadzieję. Bardzo pomieszało mu to w głowie.
  Źle się czuł w tym dusznym powietrzu. Chmury kłębiące
się nad miasteczkiem były sinoszare. Ale za strasznym
rusztowaniem na wierzchołku po drugiej stronie, niedaleko
niego, za tą konstrukcją, w której wyczuwał utajoną
groźbę, za nią niebo przybrało chorobliwie żółtoszarą
barwę. Kilka wielkich czarnych ptaków bezustannie
krążyło nad rusztowaniem, wyraźnie rysującym się na tle
chmur. Ptaki skrzeczały ochryple, w panującej dokoła ciszy
ich głosy zdawały się jeszcze bardziej przerażające.
  Miał wrażenie wielkiej pustki w sobie. Może dlatego,
że był po prostu głodny?
  Nie miał jednak na nic ochoty.
  W ciągu długich lat spędzonych w klatce nauczył się
śnić, zatapiać w tęsknocie, która nie zna granic.
  Kiedy odzyskał wolność, przyszło mu do głowy, że to
za Ludźmi Lodu tak tęskni. Solve jednak nie wyjaśnił, jak
daleko stąd da Norwegii czy Szwecji, gdzie mieszkają
Ludzie Lodu. Heikemu wydawało się, że są tuż-tuż.
  Wkrótce jednak przekonał się, jak bardzo się mylił.
W całej okolicy nie znalazł wielkiego, pięknego dworu
Grastensholm.
  Spotkanie z otaczającym go światem było zimne
i gorzkie. Teraz nie miał już nawet o czym marzyć.
  Z miasteczka dobiegał go niezwykły odgłos, który
zarazem wydał mu się piękny. Dźwięczne uderzenia. Coś
podobnego Heike słyszał już kiedyś w innych miejscach,
w innych miastach. "To dzwony kościelne, Heike! - ma-
wiał Solve. - Musisz się ich wystrzegać, są niebezpieczne.
Mamią ludzi, nakazują wierzyć w coś, co nie istnieje".
  Heikemu jednak wydały się przyjazne, obiecujące. Czuł
się jakby bezpieczniej. Chodź, wołały. Chodź, a twe
zmęczone, rozbiegane myśli się uspokoją!
  Heike westchnął, zabrzmiało to niemal jak szloch. Czuł
się opuszczomy, zdradzony przez cały świat.


  Solve także czuł duszność w powietrzu, zwiastującą
nadchodzącą burzę. Ucieszył się na myśl, że rozładuje ona
atmosferę.
  Zdjęli mu przepaskę z oczu i knebel. Mężczyzna, który
znał jako tako niemiecki, ten, co wcześniej pełnił rolę
tłumacza Solvego, miał mu zadawać pytania i tłumaczyć
odpowiedzi.
  Znajdowali się na rynku w Adelsbergu. Było tu o wiele
ładniej niż w Planinie. Solve dostrzegł piękne kamienice,
zbudowane dla cudzoziemców, może dla Austriaków.
  Na rynku było tłoczno od ludzi, którzy chcieli na niego
popatrzeć, ale większość starała się stać z tyłu, w takiej
odległości, by przypadkiem nie znaleźć się w zasięgu jego
czarodziejskiej mocy. Solve nigdy nie miał nic przeciw
temu, by stanowić centrum zainteresowania ogółu. Nie
bał się ani trochę, bo doskonale wiedział, jak wyjść cało
z opresji. Zwykła masowa hipnoza mogła uratować go
w każdej chwili, gdyby tylko sobie tego zażyczył. Wy-
próbował ten sposób już wcześniej, raz w Uppsali i raz
w Wiedniu, osiągając zdumiewające rezultaty. W Wied-
niu, w pałacu, został zaskoczony na bardzo czułym tete-
-a-tete z pewną damą dworu. Zdołał uciec, ale mąż owej
pani go rozpoznał. Solve potrafił wówczas tak zasugero-
wać wszystkim gościom zgromadzonym w sali balowej,
że widzieli go koło siebie tańczącego dokładnie w tym
czasie, że niemożliwe okazało się udowodnienie mu winy.
  Umiał więc zahipnotyzować dużą grupę ludzi. Istotne
teraz było to, by wybrać odpowiedni moment i właściwą
metodę.
  Z Planiny przybyło jeszcze więcej ludzi, spora grupa,
na czele której stał kolejny ksiądz trzymający w rękach
krzyż. Do licha, jacyż oni śmieszni!
  Eleny jednak nigdzie nie widział. Nie dostrzegł także
tego przeklętego łajdaka, który go pobił. To na nim chciał
wziąć srogi odwet!
  Nie, Eleny nie było wśród nowo przybyłych. Nie miała
siły, by jeszcze raz spojrzeć Solvemu w oczy. Ona i Milan
czekali na skraju miasteczka, w miejscu skąd mogli
obserwować wszystko, co dzieje się na rynku.
  Tłumacz pnemówił do Solvego:
  - Gdzie dziecko? Chłopiec?
  Solve drgnął. Czyżby wiedzieli o Heikem?
  - Jakie dziecko? - bezczelnie odpowiedział pytaniem
na pytanie.
  - Wasze. Elena powiedziała, że trzymacie je w klatce.
  Elena! Solve pokraśniał z gniewu. A więc to ona
wypuściła Heikego! Przeklęta, odpowie mi za to! Później
jeszcze zwiodła mnie niewinnym wyrazem oczu, mnie,
Solvego!
  Zaklął w duchu.
  - Nigdy nie było żadnego dziecka ani żadnej klatki
- powiedział arogancko. - Dziewczyna zmyśla, chcąc
wzbudzić zainteresowanie. Jeśli to już wszystkie zarzuty,
za które tak niegodziwie mnie potraktowaliście, to powin-
niście mnie natychmiast uwolnić.
  - To jeszcze nie wszystko - oznajmił tłumacz. - Sami
wiecie, że macie złe oko.
  - Co takiego?
  W pamięci Solvego powróciło wszystko, co czytał
i słyszał o złym oku. Było to jednak tak dawno temu, że po
prostu zapomniał. A znał przecież wierzenia ludów
krajów śródziemnomorskich, ich strach przed urokiem
złego oka. Teraz lepiej zrozumiał reakcję Słoweńców.
  A on, idiota, czarował, by się przed nimi popisać!
  Nowo przybyły ksiądz powiedział coś wzburzony,
a tłumacz przełożył:
  - Usiłowaliście także sprowadzić na złą drogę naszą
Elenę...
  - Elenę? Jej nie chciałbym nawet dotknąć! Jestem
przyzwoitym człowiekiem.
  - Czyżby? Nasz ojciec, ksiądz, jest innego zdania. Może
opowiedzieć o tym, jak musieli przywiązać Elenę do słupa
w kościele, by nie usłuchała, gdy ją do siebie wzywaliście.
Ona nie chciała przyjść do was, bo kocha Milana i pragnie
go poślubić, ale wy rzuciliście na nią urok. Za to właśnie
czeka was śmierć, za to i za wasze uroczne oczy. I za
dziecko, nad którym znęcaliście się tak okrutnie przez
wiele lat, jak mówi Elena. Sądząc po wyglądzie, musiał
całymi latami przebywać w zamknięciu. Teraz chłopiec
zniknął. Macie więc na sumieniu także i jego śmierć.
  Solve wysłuchał go tylko do połowy. Przywiązali
Elenę do słupa! A więc dlatego nie przyszła. Poczuł się
jednak ogromnie niemiło usłyszawszy, że nie uległa jego
czarowi, a zamiast niego wybrała tego durnego chłopa,
który go pobił.
  E, tam, czort z nimi! Jakie znaczenie mieli dla Solvego
ci nędzni ludzie?
  Nagle dotarło do niego znaczenie słów, które wymówił
mężczyzna w trakcie swej tyrady. On, Solve, miał umrzeć!
  Zrozumiał, że to nie przelewki. Tu, na południu, złe
oko nie było powodem do żartów. Ale oni się go bali z tej
właśnie przyczyny. Zatem w tym tkwi jego siła. Ale jak ją
wykorzystać? W jaki sposób?
  I znów przemówił tłumacz:
  - Twoja droga prowadzi prosto na szubienicę. Nasz
ojciec daje ci teraz ostatnią szansę na odpuszczenie
grzechów. Czy ukorzysz się przed wolą twego Pana?
  Starszy godnością kapłan przysunął krzyż do twarzy
Solvego. Solve instynktownie odsunął się do tyłu.
  - Odpuszczenie grzechów? - rzekł z pogardą. - Wam
go potrzeba za owo niesłyehane przestępstwo, jakiego
dopuściliście się wobec mnie!
  Zabrano krzyż. Teraz Solve uspokoił się, triumfował.
Wiedział już, co go czeka, i dlatego też wiedział, co
powuiien robić.
  Omami ich wzrok, będzie im się wydawało, że widzą,
jak szubienica rozpada się i zmienia w stos drewna.
Uznają, że nastąpił cud, że pojmali niewłaściwego czło-
wieka, podnieśli rękę na świętego.
  Tak, to z pewnością wystarczy tym przesądnym
hipokrytom. On - świętym?
  Solve z trudem opanował się na tyle, by ukryć
pogardliwy uśmieszek.
  Ludzie zaczęli się przesuwać, kierując się ku wzgórzu,
na którym ustawiono szubienicę.
  To dopiero będzie zabawa! Największy triumf Sol-
vego!


  Ołowiane chmury nadciągały nad miasteczko. Burze
nie były w Słowenii rzadkim zjawiskiem, ludzie do nich
przywykli.
  Heike natomiast nigdy nie przeżył prawdziwej burzy.
Słyszał tylko dudnienie grzmotów na zewnątrz i bardzo
się wtedy bał. Wiedział, że hałas po pewnym czasie
cichnie.
  Teraz był na dworze, pod gołym niebem, i nie miał
dokąd pójść. Spostrzegł, jak ciemno się zrobiło, a z daleka
dobiegł go huk grzmotu.
  Każde kolejne uderzenie pioruna zdawało się coraz
silniejsze, rozlegało się coraz bliżej. Miał wrażenie, że coś
ogromnego, niebezpiecznego naprawdę bardzo się na
niego rozgniewało.
  A potem niebo rozdarł ostry, przenikliwy blask, od
którego zakłuło nieprzywykłe do jasnego światła oczy; tak
długo wszak żył w ciemności. Patrzył na niezwykłe błyski
na niebie, długie, poskręcane, a potem nagle roziskrzyło
się i huknęło tak, że zakrył uszy dłońmi, starając się
podpełznąć jeszcze bliżej skalnej ściany.
  Heikem owładnął strach. Chociaż bał się także ludzi
z miasteczka, ośmielił się jednak zbliżyć do nich nieznacz-
nie. Spuścił się niżej, na następny stopień, jak gdyby
zawieszony nad drogą. Przycupnął tam skulony niczym
zwierzątko. Żółte oczy lśniły wpatrzone w zaczarowane,
przedziwne światło.
  Drgnął. Drogą, znajdującą się poniżej, ktoś nadcho-
dził. Wielu, bardzo wielu ludzi w długim rzędzie. Musieli
przejść obok niego. Heike wtulony w półkę skalną jeszcze
bardziej skurczył się w sobie. Nie śmiał się pokazać, ale
poczuł się trochę bezpieczniej. Nie był już sam na sam
z ogromnym rozgniewanym niebem.
  Tyle ludzi! Nigdy nie przypuszczał, że na świecie żyje
ich tak wielu.
  Na przedzie szły dwie istoty w pięknych strojach,
w dłoniach trzymały bardzo długie, skrzyżowane kije. Coś
na tych kijach tak ładnie błyszczało.
  Za nimi podążał jeden mężczyzna, ubrany na czarno
i czerwono, na twarz nasunięty miał dziwaczny kaptur,
spod którego przez małe dziurki wyglądały tylko usta
i oczy.
  Wyglądał bardzo groźnie, Heike się przestraszył.
  Potem szli wszyscy inni ludzie. Najwyraźniej zdążali
ku owemu dziwnemu rusztowaniu na wzgórzu. Czarne
ptaki wyczekująco przysiadły na drzewach.
  Ale co to?
  W samym środku strumienia ludzi dostszegł konia
ciągnącego wóz. Była to brzydka, odkryta dwukółka, a na
niej stał samotny mężczyzna z rękami związanymi na
plecach.
  Ale...
  Przecież to Solve!
  A ci ludzie obrzucają go kamieniami! Opluwają!
Solvego! Nie powinni tego robić!
  Do oczu Heikego napłynęły łzy. Nie chciał patrzeć na
takie upokorzenie Solvego. Miał wrażenie, że to... tak,
niedobre. Bo Solve był przecież najsilniejszy na świecie.
Nikt nie był równie potężny i niebezpieczny jak on. Nie
powinni mu tego robić!


  Im bardziej zbliżali się do szubienicy, tym większy
triumf odczuwał Solve. Wyobrażał sobie, jak to omami
ich wzrok i zobaczą szubienicę walącą się w drzazgi.
Szafot okazał się większy, niż się spodziewał, jego upadek
będzie więc tym wspanialszy. Doskonale! Tak właśnie
powinno być!
  Wszystkich ogarnie przerażenie, będą czynić znak
krzyża i puszczą go wolno. A potem on się zemści, nie
wiedział co prawda, w jaki sposób, ale tego rodzaju
pomysły przychodziły mu łatwo.
  Już się na to cieszył.
  Nowa myśl przywołała uśmiech na jego oblicze.
Znajdował się przecież w jednym z krajów śródziem-
nomorskich. Gdyby rzeczywiście został powieszony, do
czego naturalnie nie dojdzie, ale jeśli... czy wówczas pod
szubienicą wyrośnie po nim alrauna, mandragora?
  Cóż za komiczna myśl! W takim razie ma nadzieję, że
nowa mandragora będzie naprawdę, naprawdę zła i dopo-
może swym przyszłym właścicielom w służbie diabłu.
  Cóż to by była za ironia losu!
  Nie miał jednak zamiaru pozwolić, by go powieszono.
Kiedy tylko uda mu się oszustwo, rozpocznie nowe życie!
  Och, ależ będzie zwodził i oszukiwał ludzi w Wenecji!
Omami ich, ale tym razem wykaże większą ostrożność
przy demonstrowaniu swych umiejętności. I wkrótce
znów sięgnie szczytu! Do czorta, ma dopiero trzydzieści
lat! Przed nim całe życie!
  Nagle zamarł z wrażenia.
  Ponieważ znajdował się o wiele wyżej niż wszyscy, jako
jedyny zobaczył niedużą półkę w skale, niewidoczną dla
innych.
  Siedział na niej Heike!
  Z początku Solve z otwartymi ustami wpatrywał się
w chłopca; całkiem stracił głowę. Później dostrzegł coś, co
straszliwie go zapiekło, czego nigdy się nie spodziewał.
  W oczach malca Sólve zobaczył łzy. Heike płakał - nad
nim!
  Mały, milczący Heike, którego kłuł szpikulcem. Udrę-
czone dziecięce oczy, z których tak się naśmiewał. Heike,
który nie oglądał świata i nie posmakował życia, ponieważ
Solve się go wstydził. Nigdy nie odezwał się ani słowem,
tylko rozpaczał po cichu w długie samotne noce ku
zadowoleniu Solvego.
  A teraz płakał nad jego losem!
  W mężczyźnie na wozie niczym wrząca lawa wzbierał
szalony gniew. Powietrze ciężkie od grzmotu przeszył jego
krzyk, przeciągły, nieskończenie długi krzyk protestu:
  - IDŹ DO DIABŁA!
  Ludzie spoglądali na niego myśląc, że oto nareszcie
przestraszył się szubienicy. Koń zatrzymał się, przystanęli
więc wszyscy.
  Ale Solve się nie bał, wiedział bowiem, w jaki sposób
wydobędzie się z opresji. Był po prostu wściekły, roz-
sadzał go gniew, nie wiadomo w czym mający przyczynę.
  - Odejdź stąd, przeklęty szczeniaku! - wrzeszczał.
- Czyż nie dość cię już miałem, byś jeszcze teraz musiał to
oglądać? Zgiń, przepadnij! I nie myśl sobie, że kiedykol-
wiek powrócisz do domu, do Ludzi Lodu, którzy tak cię
zafascynowali! Nie myśl sobie, bo Tengel Zły jest tutaj
i on cię porwie!
  Chłopiec nie ruszał się z miejsca, wciśnięty w skałę.
Ryk gromu przeszkodził Solvemu, musiał chwilę od-
czekać. Ludzie zgromadzeni wokół niego sądzili, że
wzywa on swego Boga czy Szatana.
  - Tengelu Zły! - wołał Solve. - Czy mnie słyszysz?
Zabierz tego piekielnego dzieciaka, który zniszczył moje
życie! Ty wiesz, że nie zasłużyłem na taki los!
  Heike ze szlochem otarł nos.
  - To my jesteśmy smoczymi zębami, Tengelu Zły,
tymi, które kiedyś zasiałeś. Ja jestem twym pokornym
sługą, ale usuń toto!
  Orszak powoli zaczynał się poruszać. Ludzie śmiali się
z niezrozumiałych, przepojonych gniewem okrzyków
skazańca.
  - Jeszcze cię złapię, ty czarci pomiocie! - wył Solve.
- Jak tylko wyrwę się stąd, zaraz cię odnajdę! Tengel Zły
mi dopomoże!
  Kątem oka dostrzegł, jak znienawidzona mała postać
czołga się i pełznie wśród występów skalnych, by skryć się
w lesie.
  Tak, tak, szukaj schronienia, drwił Solve. Czyha na
ciebie tysiąc niebezpieczeństw, nigdy nie nauczyłeś się
przed nimi bronić. Zobaczysz jeszcze...
  Zorientował się, że dotarli już do szubienicy. Musiał
teraz myśleć o czym innym.
  Teraz! Nadeszła chwila triumfu! myślał Solve. Teraz
zobaczą, z kim mają do czynienia!
  Muszę się skupić. Jestem całkiem spokojny, chłodny
i opanowany. Konstrukcja szubienicy... Ma się rozsypać. Na
ich oczach. Mnie mają uznać świętym! Na zawsze będą mieli
wyrzuty sumienia, że o mały włos, a powiesiliby świętego.
  Zachichotał w duchu.
  Solve był teraz lodowato spokojny. Teraz się skupię...
  Zapomniał o Heikem, Tengelu Złym i wszystkich
ludziach na świecie. Teraz stał przed swym najważniej-
szym zadaniem. Miał zmusić zebranych, by wydało im się,
że szubienica rozsypuje się na ich oczach.
  Koncentrował się niezwykle mocno. Tuż obok niego
stał kat, gotów, by poprowadzić go po schodach, lecz
Solve nie zwracał na niego uwagi. Wszystkie myśli skupił
na swym zadaniu.
  Z ust paru stojących naybliżej kobiet wyrwał się okrzyk
zdumienia. Bez wątpienia ujrzały to, co on sam widział:
najwyższa część szubienicy się niebezpiecznie kołysać.
Tak, posiadał moc! Wkrótce spostrzegą to wszyscy...
  Solve zaniepokoił się. Szubienica znów znieruchomia-
ła. Coś wyraźnie stawiało opór. Coś stawiało straszliwy,
niezłomny opór!
  Znów utkwił wzrok w jednym punkcie, krople potu
wystąpiły mu na czoło. Opadnij, ruń, zaklinał szubienicę
i cały szafot. Ruń, teraz, wiem, że to potrafię!
  Nigdy w życiu jeszcze niczego nie pragnął tak gorąco!
W takich sytuacjach zawsze mu się udawało, wiedział
o tym. Teraz cały był tylko wolą.
  Szubienica ani drgnęła. Kat ujął go za ramię, nikt
niczego nadzwyczajnego nie zauważał.
  Co się działo? Solvego ogarnął paniczny lęk. Ruń,
spadnij, przeklęta szubienico!
  Nagle dostrzegł coś na szczycie jednego z okolicznych
wzgórz...
  Zdrętwiał ze strachu.
  Widniała tam olbrzymia postać. Wędrowiec w Mroku.
Stał zwrócony w stronę Solvego, jedną ręką wyciągał ku
niemu. To stamtąd właśnie nadpływał opór. Postać,
będąca tylko cieniem, uniemożliwiała Solvemu wprawie-
nie ludzi w stan hipnozy!
  Cóż, mój miły wędrowcze, zobaczymy, kto silniejszy,
pomyślał Solve zgnębiony i starał się skupić jeszcze mocniej.
  Na próżno jednak, czuł to każdym calem ciała.
  Postać na wzgórzu okazała się zbyt potężna, by mógł
z nią się równać.
  Solve zaczął krzyczeć. Oszalały ze strachu usiłował
wyrwać się z rąk kata, lecz przytrzymywało go wiele
ramion.
  - Nie cheę umierać, nie chcę umierać, nie chcę, nie
chcę! - wołał, budząc uciechę gawiedzi.
  Walczył jak zwierzę, pragnąc się uwolnić, ale bez
względu na to, jak bardzo się opierał, wchodził coraz
wyżej po kolejnych stopniach. Kopał zawzięcie i szarpał,
wszystko na próżno. Przed oczami stanęli mu rodzice,
prosił, by się za nim wstawili, siostra Ingela, przyjaciel
Johan Gabriel Oxenstierna... Było już jednak o wiele za
późno na skruchę!
  Ulvhedinie, Tengelu Dobry...
  W myślach przyzywał tych, którymi zawsze gardził,
tych, którzy urodzili się dotknięci przekleństwem, lecz
podjęli z nim walkę i zwyciężyli. Solve nigdy nie walczył
ze swym losem, dumny był z tego, że jest dotknięty. Teraz
wzywał ich pomocy. A w następnej chwili, by obstawić się
z obu stron, przywoływał Tengela Złego.
  Wszystko nadaremnie.
  - Heike! - wołał. - Pomóż mi, do diabła. Posiadasz tę
zdolność, pomóż mi, jestem przecież twoim ojcem!
  Solve nie otrzymał żadnego odzewu.
  Uniósł twarz ku czarnemu od burzowych chmur niebu.
Jęczał ze strachu, wiedział, że wszyscy są przeciwko niemu.
  Otworzył oczy i opuścił wzrok.
  Wówczas ujrzał to samo, co widział Heike wcześniej
tego właśnie dnia.
  Groźna postać na szczycie wzgórza znalazła się teraz za
nim. Solve nie chciał już na nią patrzeć, odwrócił się więc
ku górom po drugiej stronie szubienicy, ku pokrytym
żłobieniami wapiennym skałom w lesie.
  Jako pierwszy i jedyny żyjący z rodu Ludzi Lodu
zobaczył, gdzie musi znajdować się miejsce spoczynku
Tengela Złego.
  Chciał podzielić się tym odkryciem, opowiedzieć o nim.
  - Heike - szepnął.
  Ale chłopiec był już daleko, nie mógł innym przekazać
informacji, nie rozumiał bowiem tego, co ujrzał.
  Rozumiał to jedynie Solve.


  Heike zatrzymał się, odwrócił, ale nie zobaczył już
wzgórza z szubienicą. Usłyszał tylko głośny jęk, jedno-
głośne westchnienie wielu osób.
  Nie pojmował, co mogło oznaczać, i tak chyba było
najlepiej.
  A mimo wszystko przystanął, jakby obezwładniony
dojmującym smutkiem. Wyczuwał, że nigdy już nie
zobaczy Solvego.
  Zapomniał o wszystkich chwilach, gdy nienawidził
dręczyciela. Mały Heike zachował w pamięci jedynie
baśniowe opowieści, historie o Ludziach Lodu, do któ-
rych i on należał. Solve mówił kiedyś, że musi tam wrócić.
Heike także tego pragnął. Teraz jednak zrozumiał, że
będzie to droga nieskończenie długa. Przypomniał sobie,
że podróż z Wiednia trwała cały rok, zanim dotarli tutaj.
A Solve mówił, że Skandynawia leży daleko od Wiednia.
  Jak zdoła tam dojść? Nie mając dosłownie nic, nawet
jedzenia?
  Dotknął mandragory wiszącej pod koszulą. Z nią
czuł się bezpieczny. Ale nie mogła ona przenieść go do
domu, na Grastensholm, jak zwał się dwór należący do
niego.
  I jak zdoła ominąć tych wszystkich ludzi; przecież tak
bardzo się ich bał.
  Co oni zrobili Solvemu?!
  Heikego ogarnęła niewiara we własne siły. Nie wie-
dział nic o świecie. Wszystko go przerażało.


  Elena i Milan obserwowali przebieg wydarzeń ze
wzgórza w lesie. Oboje byli wstrząśnięci tym, co się stało,
choć wiedzieli, że było to nieuniknione.
  Nagle odezwał się Milan:
  - Dobry Boże, a cóż to tam pełznie?
  Zbliżało się ku nim coś, co w pierwszej chwili wziął za
zwierzę, ale teraz był coraz bardziej zdezorientowany. Czy
to zła dusza powieszonego, czy może...
  - To chłopiec - szepnęła Elena. - Dzięki, ci Panno
Mario! Ostrożnie, Milanie, on nie zna ludzi! Nie wiado-
mo, jak się zachowa!
  Milan wpatrywał się w niezwykłą istotę czołgającą się
w ich kierunku na czwotakach.
  - Dobry Boże - szeptał raz za razem. - Dobry, dobry
Boże!
  Stali całkiem nieruchomo.
  Heike zauważył ich dopiero z odległości kilku łokci.
Zatrzymał się gwałtownie, zrobił ruch, jakby chciał rzucić
się do ucieczki, ale nagle w jego budzących grozę oczach
pojawił się błysk rozpoznania. Z zapartym tchem wpatry-
wał się w Elenę.
  Dziewczyna powoli osuwała się na kolana. Uśmiech-
nęła się drżąco, niepewnie i ostrożnie na znak dobrej woli,
i wyciągnęła ku niemu otwarte ramiona.
  Milan stał spokojnie, ale i on nie miał serca z kamienia.
Na widok małego leśnego trolla łzy przesłoniły mu oczy.
  Chłopiec przedstawiał sobą obraz nędzy i rozpaczy.
Splątana grzywa opadała mu na ramiona i niżej, przesła-
niając niemal całą górną połowę ciała, ubranie założone
tak źle jak tylko to możliwe, na lewą stronę, tył na przód,
górą do dołu, brudny bardziej niż zwierzę, niż jakiekol-
wiek boskie stworzenie.
  A twarz, która wyłaniała się spod kołtunów...
  Milan widział twarz Solvego. Była straszna, ale pomi-
nąwszy diabelskie oczy, całkiem normalna. Twarz chłopca
była groteskowo powykrzywiana, stanowiła karykaturę
ludzkiego oblicza.
  A mimo to Milan uznał twarz Solvego za bardziej
przerażającą, bo biło z niej nieludzkie zimno, iście
szatańska pogarda dla ludzi.
  To było po prostu zbłąkane dziecko, tak bardzo
unieszczęśliwione swym wyglądem. Zbłąkane... Nie tylko
w tym lesie, lecz w całym świecie.
  Gdyby nikt się nim nie zaopiekował, nie przeżyłoby
nawet dwóch dni. Pierwszy napotkany człowiek uśmier-
ciłby je myśląc, że ma do czynienia z czymś nad wyraz
groźnym, z istotą z podziemnego świata.
  Elena i Milan także nie mieli całkowitej pewności co do
tego, czy mają rację.
  - Będziemy musieli użyć nożyc do strzyżenia owiec
- powiedział Milan zachrypniętym głosem.
  Heike na dźwięk tych słów błyskawicznie skierował
spojrzenie na mężczyznę. Milan patrzył prosto w żółte jak
płomień oczy.
  Starał się przyjaźnie uśmiechać do chłopca. I on także
przyklęknął.
  Wzrok Heikego znów padł na Elenę, rozpoznał
w niej osobę, która wypuściła go z klatki. Miała
taki ciepły, łagodny głos. Zapragnął usłyszeć go jeszcze
raz.
  - Chodź - powiedziała Elena. - Zamieszkasz z nami,
w wiosce, w domu Milana. I już nikt nigdy nie wyrządzi ci
krzywdy.
  Heike nie rozumiał słów, ale czuł życzliwość. Tak
bardzo był jej spragniony!
  Wyruszę do Grastensholm, pomyślał. Ale jeszcze nie
teraz. Kiedy będę już duży i silny, dorosły jak oni. A teraz
nie mam gdzie się podziać...
  Mężczyzna też nie wyglądał niebezpiecznie. Patrząc na
Heikego, także miał ciepło w oczach.
  Heike wstał.. i drobiąc kroki, podbiegł do nich. Elena
zarzuciła mu ręce na szyję.
  Było to tak wspaniałe, że znów zaniósł się szlochem.
  - Popatrz na te ramiona - rzekł Milan wzruszony
i podniósł malca do góry. Zaczęli iść ku Planinie.
- Spójrz na te rany! Przez całe życie nie widziałem
tylu ran na takim małym ciele! Stare i nowe, zabli-
źnione i otwarte, zaropiałe... Eleno, popatrz na jego
nogi! I one pokryte są ranami! Drobnymi ranami, jak-
by od ukłuć. Nie zdziwiłbym się, gdyby miał je wszę-
dzie!
  - Ma też inne rany - powiedziała cicho, opierając
głowę zapłakanego chłopca na ramieniu Milana. - Wy-
gląda na to, że kiedy siedział w tej okropnej klatce, nigdy
nie był myty.
  - I taki jest wychudzony - w głosie Milana dźwięczało
współczucie. - Lekki jak ptaszek. U nas będzie mu dobrze,
Eleno!
  - Tak - powiedziała. - Dziękuję, Milanie, że to
rozumiesz! I cieszę się, że zamieszkamy w wiosce. Źle
byłoby, gdyby codziennie musiał oglądać chatę ojca,
w której przeżył takie przykre chwile. I może bał się lasu.
  - Teraz będzie miał inne życie - powiedział Milan,
mocniej tuląc do siebie drobne ciałko.
  Ale Heike nie bał się lasu. Wkrótce wprawił w zdumie-
nie wszystkich mieszkańców wioski, albowiem okazało
się, że w lesie, którego tak bardzo się obawiali, on czuje się
bezpieczny.
  Nie wiedzieli jednak, że Heike ma tam przyjaciela.
Tajemniczego, spowitego w czerń olbrzyma, który poja-
wia się kiedy chce i gdzie chce.
  Ludzie zwali go Wędrowcem w Mroku.
  Nikt nie wiedział, skąd się wziął.